Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting op de uitgaven

Bijdragen aan agentschappen

De structurele verhoging van het budget voor Agentschap Telecom met ingang van het begrotingsjaar 2016 heeft betrekking op de overdracht van het takenpakket van Verispect B.V. aan het Agentschap Telecom samenhangende met het toezicht op de Metrologie- en Waarborgwet.

Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s

De structurele verlaging van het budget Metrologie hangt samen met de overdracht van de toezichtstaken Metrologie – en Waarborgwet aan het Agentschap Telecom.

Toelichting op de ontvangsten

Diverse ontvangsten

Vanwege de verlenging van UMTS-vergunningen van KPN, Vodafone en T-mobile over de periode 31 december 2016 tot en met 31 december 2020 wordt het ontvangstenbudget naar boven bijgesteld met € 70,9 mln. De ontvangsten betreffen de gehele periode en vinden vooraf plaats. Daarnaast is rekening gehouden met een restitutie aan Veronica door het Ministerie van Economische Zaken van € 15,8 mln ter uitvoering van een uitspraak van het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb) op 8 januari 2015 inzake de FM-vergunning van Veronica voor commerciële radio.

Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting op de uitgaven

Toeslag Topconsortia voor Kennis en Innovatie (TKI-toeslag)

De uitvoeringskosten 2016 en 2017 (ad. € 5 mln per jaar) voor de (fiscale) WBSO regeling zijn in de begroting 2016 tijdelijk ten laste van de TKI-toeslag gebracht, de definitieve dekking wordt nu vanuit het instrument Topsectoren overig geleverd.

Toelichting op de ontvangsten

Vanwege de hoger dan geraamde octrooiontvangsten in de afgelopen jaren is de raming van de octrooiontvangsten, tijdelijk, voor de jaren 2016 en 2017 verhoogd met € 4 mln.

Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting op de verplichtingen

Toelichting op de uitgaven

ICT-beleid

De mutatie van € 7,1 mln is voor het grootste deel te verklaren uit: een begrotingsoverheveling van € 1 mln naar het Ministerie van OCW voor het doorbraakproject ICT en Onderwijs; een overheveling naar de bijdrage Agentschap Telecom voor opdrachten voor het toezicht op de eIDAS verordening (€ 0,66 mln) en op het ETD-stelsel (€ 1,1 mln) door Agentschap Telecom; een overheveling naar artikel 40 voor opdracht aan DICTU voor programma Regelhulpen en Ondernemingsdossier (samen € 0,87 mln); een overheveling naar de bijdrage RVO voor de uitvoeringskosten van RVO (€ 2,2 mln) en een overheveling van middelen aan Pianoo (beleidsartikel 11) voor programmabureau eFactureren (€ 0,65 mln) Daarnaast is nog een aantal kleinere overboekingen gedaan voor bijvoorbeeld een bijdrage aan onderzoek door TNO (€ 0,15 mln) en voor het Chemieloket (€ 0,18 mln).

Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO)

De mutatie van € 6,7 mln heeft betrekking op de financiering van het opdrachtenpakket van RVO voor 2016 en bestaat uit de volgende onderdelen: € 2,2 mln voor de uitvoering van het ICT-beleid, € 3,6 mln voor de uitvoering van diverse opdrachten waaronder het Nederlands Investeringsagentschap (NIA), de transparantie benchmark, het Aanvullend Actieplan MKB-financiering, de garantieregelingen BMKB, Garantie Ondernemingsfinanciering en de Groeifaciliteit en de Hannover Messe. Daarnaast is ook een bijdrage ontvangen van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu voor het uitvoeren van de Green Deal aanpak.

Toelichting op de interne begrotingsreserves

Interne begrotingsreserve BMKB

Interne begrotingsreserve Groeifaciliteit

Interne begrotingsreserve Garantie Ondernemersfinanciering

Interne begrotingsreserve Garantiefaciliteit Scheepsnieuwbouwfinanciering

Interne begrotingsreserve Garantie MKB-financiering

Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting op de verplichtingen

• – Ten behoeve van de doelstellingen duurzame energie uit het Energieakkoord (14% in 2020, 16% in 2023) zal naar de huidige inzichten in 2016 voor een bedrag van in totaal € 18 mld aan beschikkingen afgegeven gaan worden op basis van het besluit SDE (zie ook de brief aan de Tweede Kamer van 7 december 2015; TK, 31 239, nr. 208). Dit verplichtingenbedrag is wat maximaal over 20 jaar gespreid tot uitbetaling zal komen. Dit totaal betreft naast de reguliere aanwijzingsregeling SDE+ 2016 (voor een bedrag van € 8 mld) twee tenders voor Wind Op Zee (Borssele I en II en Borssele III en IV), elk voor een bedrag van maximaal € 5 mld. In de ontwerpbegroting is een bedrag opgenomen van € 5 mld, zodat het beschikbare budget dient te worden aangevuld met € 13 mld. Ook voor 2017 wordt vooralsnog uitgegaan van een reguliere openstelling van € 8 mld, alsmede een nieuwe tender Wind op Zee van € 5 mld. Omdat er voor 2017 nog geen verplichtingenbudget beschikbaar was, wordt het budget daarom opgehoogd met € 13 mld. De meerjarig voor duurzame energie geraamde middelen (inclusief de middelen die in de interne begrotingsreserve duurzame energie beschikbaar zijn) zijn toereikend om te voorzien in de financiering van de aan te gane verplichtingen.

• – De Garantieregeling Aardwarmte wordt voor de komende vijf jaar opnieuw opengesteld. Het gemiddelde jaarlijkse garantieplafond bedraagt € 66,6 mln. Ten laste van het garantiebudget voor de Scheepsnieuwbouwregeling (artikel 13) is voor de jaren 2016 tot en met 2020 voor € 23,3 mln per jaar compensatie geboden om de verlenging van de garantieregeling Aardwarmte mogelijk te maken. Deze dekking is gekozen vanwege het geringe gebruik van de Garantieregeling Scheepsnieuwbouwfaciliteit.

• – Op 1 januari 2014 is in het kader van het Energieakkoord de subsidieregeling compensatie indirecte emissiekosten ETS in werking getreden. Er is in 2015 een lager beroep gedaan op de regeling dan er beschikbaar was aan middelen. Het lagere beslag is ontstaan doordat minder bedrijven in aanmerking kwamen en bedrijven een lagere aanvraag indienden voor de compensatie dan van tevoren was ingeschat. De in 2015 niet-bestede middelen voor ETS-compensatie worden voor een bedrag van € 24,235 mln doorgeschoven naar 2016.

• – Om de beschikbare kasgelden voor Green Deals in 2016 te kunnen benutten is het nodig het verplichtingenbudget met € 18,4 mln te verhogen.

• – EZ dekt de kosten van de Verduurzamingsopgave van 10.000 te versterken woningen in Groningen van in totaal € 40 mln voor de jaren 2016 tot en met 2020 uit de eigen begroting.

• – Vanwege een bijdrage van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) aan de subsidieregeling Sportaccommodaties wordt het verplichtingenbudget met € 6 mln verhoogd.

Toelichting op de uitgaven

Subsidies

Topsectoren Energie

• – In 2012 is besloten om voor de jaren 2012 tot en met 2015 een bedrag van (maximaal) € 50 mln per jaar (op verplichtingenbasis) aan SDE-middelen in te zetten voor SDE+-projecten van de Topsectoren ter bevordering van innovatie. Noodzakelijke voorwaarde voor de inzet van deze middelen aan innovatie is, dat de betreffende innovatie moet leiden tot een doelmatiger doelbereik (toentertijd 16% in 2020). Uitgewerkt betekent dit dat de innovatie dient te zijn toegepast in productie die uiterlijk in 2020 plaatsvindt en dat de kosten van de innovatie lager zijn dan de als gevolg van de innovatie vermeden SDE+ exploitatiesubsidies. In verband met de tijd die benodigd is voor het toegepast krijgen van innovatie in daadwerkelijke productie was aangenomen dat de innovatiesubsidie uiterlijk in 2015 diende te worden toegezegd. Met het energieakkoord (EA) is de doelstelling aangepast: 14% in 2020 en 16% in 2023. Op basis daarvan is het toetsjaar van daadwerkelijke productie verschoven naar 2023 en het laatste jaar van toezegging van innovatie verschoven naar 2019. Het verplichtingenbudget is vooralsnog gehandhaafd op (maximaal) € 50 mln per jaar. De voorwaarde dat de innovatie meer op moet brengen dan kosten blijft onverkort van kracht. Tenslotte dient te worden aangetekend dat als er sprake is van kasmatige onderuitputting, de kasmiddelen via de interne begrotingsreserve beschikbaar blijven voor uitgaven in latere jaren (eventueel weer voor SDE+ subsidies bij onvoldoende beslag door innovatie). Voor het jaar 2016 wordt het kasbudget voor dit doel verhoogd met € 4 mln.

• – In 2016 wordt de Tenderregeling Energie-innovatie opengesteld. De kasgevolgen van deze openstelling worden gedekt met een verhoging van het kasbudget van € 15,6 mln.

• – Vanwege een versnelling van de uitfinanciering op de Tenderregeling Energie-innovatie wordt het kasbudget voor 2016 met € 9 mln verhoogd. De in 2017 en 2018 voor dit doel gereserveerde gelden worden voor deze versnelling benut.

Energie-innovatie (Innovatie Agenda Energie)

Ten behoeve van de uitfinanciering van een aantal energie-innovatieregelingen, zoals Smart Grids, Groene grondstoffen, Wind op zee, Nieuw gas, de Unieke Kansen Regeling (UKR) en de Meerjaren Afspraken Energie (MJA-E), wordt het kasbudget verhoogd met in totaal € 17,3 mln.

Energie-akkoord

Op de Demonstratieregeling Energie Innovatie (DEI) wordt naar verwachting in 2016 minder uitgegeven dan beschikbaar is. Het kasbudget wordt om deze reden neerwaarts bijgesteld.

SDE/SDE+

• – Voor het vormen van budget voor de regeling Investerings Subsidie Duurzame Energie (ISDE) in 2016 wordt het kasbudget verlaagd met € 60 mln.

• – Ten behoeve van de SDE+-projecten van de Topsectoren Energie wordt vanuit het SDE+-budget € 4 mln compensatie geleverd (zie aldaar).

Regeling Investerings Subsidie Duurzame Energie (ISDE)

De openstelling van de Investerings Subsidie Duurzame Energie (ISDE) vindt in 2016 plaats. Het kasbudget voor deze regeling is daarom met € 60 mln opgehoogd. Dekking heeft plaatsgevonden vanuit het budget voor de SDE+-regeling.

Compensatie Energie-intensieve bedrijven (ETS)

De niet-bestede middelen voor ETS-compensatie in 2015 worden voor een bedrag van € 24,235 mln doorgeschoven naar 2016. Daarnaast wordt het budget voor 2016 en 2017 neerwaarts bijgesteld met respectievelijk € 24 mln en € 22 mln omdat een lagere CO_2- prijs wordt voorzien dan waarmee in de begroting rekening is gehouden.

Carbon Capture and Storage (CCS)

Ten behoeve van het CCS-project ROAD (Rotterdam Opslag en Afvang Demonstratieproject) dat tot doel heeft om CO₂ van een kolencentrale op de Tweede Maasvlakte af te vangen en op te slaan in een leeg gasveld in de Noordzee, stond nog budget gereserveerd op de begroting. Omdat de initiatiefnemers van het project (Uniper en Engie) nog geen definitief investeringsbesluit genomen hebben, komen de voor dit project op de begroting gereserveerde middelen naar verwachting in 2016 nog niet tot betaling.

Verduurzamingsopgave

Voor de verduurzamingsopgave in Groningen trekt EZ in de periode 2016 tot en met 2020 totaal € 40 mln uit. In 2016 gaat het om € 18,5 mln.

Regeling Sportaccommodaties

Ten behoeve van de uitgaven voor de subsidieregeling Energiebesparing en duurzame energie sportaccommodaties, die in 2016 voor het eerst wordt opengesteld, wordt € 6 mln overgeheveld vanuit de VWS-begroting.

Bijdragen aan (inter)nationale organisaties

Energieonderzoek Centrum Nederland/Nuclear Research and Consultancy Group (ECN/NRG)

In oktober 2014 heeft EZ aan ECN een subsidie in de vorm van een rentedragende lening verstrekt met een hoofdsom van maximaal € 82 mln. De lening wordt in tranches verstrekt, waarvan de eerste in oktober 2014 is betaald (€ 25 mln). De tweede tranche is in juni 2015 betaald (€ 10 mln). In november 2015 zou een derde tranche van € 10 mln worden uitbetaald aan ECN. Deze tranche is echter niet in 2015 opgevraagd door ECN, zoals vermeld in de 2^e suppletoire wet 2015, aangezien de liquiditeitsbehoefte van ECN niet zodanig was dat een uitbetaling van de derde tranche gewenst was. Volgens de huidige bijgestelde planning zal van het resterende bedrag van de hoofdsom (€ 47 mln) een bedrag van € 40 mln worden opgevraagd in 2016 en de resterende € 7 mln in 2017. Dit leidt tot een verhoging ten opzichte van de beschikbare kasmiddelen met € 20 mln voor 2016.

Toelichting op de interne begrotingsreserves

Interne begrotingsreserve Geothermie

Interne begrotingsreserve Duurzame energie

Interne begrotingsreserve risicopremie lening ECN/NRG

Toelichting op de ontvangsten

Aardgasbaten

De aardgasbaten zullen in de komende jaren lager uitvallen dan eerder verwacht. Dit kent twee oorzaken: de verlaging van het productieplafond voor het Groningenveld en een prijseffect. Het kabinet heeft, zoals toegelicht in de Kamerbrief van 18 december 2015 (TK, 33 529, nr. 212), de voorlopige voorziening van de Raad van State uit haar uitspraak van 18 november 2015 in stand gelaten. Hierdoor geldt er in het gasjaar 2015–2016 voor het Groningenveld een productieplafond van 27 mld Nm3. De raming in de Miljoenennota 2016 was gebaseerd op een niveau van 33 mld Nm3 per jaar. Daarnaast is in de Miljoenennota 2016 gerekend met een TTF-gasprijs van circa € 0,20/m³. Op basis van de huidige prijsontwikkeling moet echter vanaf 2016 rekening gehouden worden met een daling van de gemiddelde gasprijs naar circa € 0,14/m³. De verlaging van de productie leidt tot € 0,85 mld minder inkomsten, de lagere gasprijs tot € 2,75 mld minder inkomsten.

Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting op de uitgaven

Subsidies/Opdrachten

Meerjarenprogramma Nationaal Coördinator Groningen

Voor de aanpak van de aardbevingsproblematiek als gevolg van de gaswinning in de provincie Groningen is een meerjarenprogramma opgezet dat tot doel heeft te voorzien in een duurzame versterking van de leefbaarheid en het economisch perspectief in de provincie Groningen. Voor dit doel wordt in totaal € 244,2 mln uit de gasbaten beschikbaar gesteld voor uitvoering van het meerjarenprogramma in de jaren 2016 tot en met 2024, waarvan € 98,9 mln in 2016. Dit geld zal in aanvulling op de € 1,2 mld uit het bestuurlijk akkoord met de NAM worden ingezet voor Groningen samenhangend met aardbevingen.

Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting op de verplichtingen

De mutatie van de verplichtingen met € 13,1 mln hangt voor € 7,9 mln samen met de correctie op het verplichting voor het nitraatrichtlijnprogramma. De overige verplichtingen voor € 5,1 mln worden bij de uitgaven toegelicht.

Garantieverplichtingen

De stand van de garantieverplichtingen is neerwaarts bijgesteld naar de openstaande stand van de garantieverplichtingen.

Toelichting op de uitgaven

Subsidies

Op het onderdeel plantaardige productie wordt over de jaren heen geschoven met de beschikbare financiële middelen voor Investeringsregeling Milieuvriendelijke Maatregelen (IMM), in de toekomst Energie-efficiëntie en hernieuwbare energie glastuinbouw (EHG) geheten. De middelen worden naar voren gehaald om een grote openstelling van de regeling mogelijk te maken. Per saldo betreft het een budgettair neutrale schuif.

Op het onderdeel Agrarisch ondernemerschap kan de voeding voor de reserve flankerend beleid pelsdierhouderij met ingang van 2016 stopgezet worden. Er is dan voor het beoogde doel namelijk voldoende geld beschikbaar omdat de bestaande reserve landbouw ingezet kan worden voor de reserve flankerend beleid pelsdierhouderij.

De op de begroting gereserveerde middelen voor de regeling apurement (voor eventuele correcties en boetes die worden opgelegd door de Europese Commissie) worden naar beneden bijgesteld, omdat de reserve naar huidige inzichten toereikend is.

Garanties

Opdrachten

Op het onderdeel mestbeleid wordt de opdracht die aan het RIVM is verleend voor het actieprogramma Nitraatrichtlijn overgeheveld naar een nieuw ingericht RIVM begrotingsinstrument dat hangt onder «Bijdragen aan agentschappen». Dit heeft te maken met het apart zichtbaar maken van de opdracht aan het RIVM.

Bij kennisontwikkeling en agrarische innovatie wordt budget voor Dienst Landbouwkundig Onderzoek overgeheveld van categorie opdrachten naar categorie bijdrage aan ZBO’s en RWT’s wettelijke onderzoekstaken (WOT) en Kennisbasis (KB). In 2016 circa € 4,5 mln, 2017 en verder circa € 7 mln. Dit naar aanleiding van de uitkomsten van een evaluatie (TK, 34 000 XIII, nr. 151)

Bijdrage aan andere begrotingshoofdstukken

Op dit onderdeel is een interne overheveling van € 3,7 mln verwerkt. Het betreft een louter administratieve mutatie, de toelichting hiervoor staat bij opdrachten, diergezondheid en dierenwelzijn.

Bijdrage aan agentschappen

Bij de NVWA wordt geld bijgeboekt, omdat sprake is van financiële knelpunten. Dit extra budget is nodig om eerdere, niet realiseerbare efficiencytaakstellingen op te kunnen vangen en het in 2014 ingezette Plan van Aanpak te realiseren (€ 12,5 mln). Daarnaast is sprake van een bijdrage vanuit het Ministerie van Veiligheid en Justitie voor het programma «afpakken» (€ 0,6 mln).

Bij het RIVM betreft het de overgehevelde middelen van actieprogramma Nitraatrichtlijn (zie toelichting bij Opdrachten) en Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) (zie toelichting op artikel 18).

Toelichting op de interne begrotingsreserves

Interne begrotingsreserve Visserij

De geraamde onttrekking is voor de laatste betalingen van het Europees Visserijfonds voor de programmaperiode 2007–2013.

Interne begrotingsreserve Landbouw

De opgebouwde reservering voor flankerend beleid pelsdierhouderij (€ 10 mln) wordt overgeheveld van de begrotingsreserve Borgstellingsfaciliteit naar de begrotingsreserve Landbouw. De geraamde onttrekking is voor de uitfinanciering van diverse regelingen en projecten op het agro-terrein waaronder de fijnstofregeling en de Vamil-compensatieregeling. Het per saldo eind 2016 resterende bedrag van € 28,4 mln is bij de huidige inzichten voldoende als dekking voor de interne reserve pelsdierhouderij.

Interne begrotingsreserve Borgstellingsfaciliteit

Er wordt jaarlijks een storting gedaan van € 5,5 mln, waarvan € 2,5 mln voor Garantstelling Marktintroducties Innovaties en € 3 mln als reguliere jaarlijkse storting voor de Borgstellingsfaciliteit. De geraamde onttrekking is voor verliesdeclaraties van de Borgstellingsfaciliteit.

Interne begrotingsreserve apurement

De geraamde onttrekking vindt plaats voor de van de Europese Commissie ontvangen definitieve correctiebesluiten voor operationele programma’s groenten en fruit (TK, 21 501–32, nr. 884), agromilieumaatregelen, schoolfruit en certificering 2011.

Toelichting op de ontvangsten

Zie toelichting op de uitgaven bij garanties.

Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting op de uitgaven

Bekostiging

Vanuit het onderdeel bekostiging wordt de bijdrage van € 1,8 mln aan SBB (Stichting Samenwerking Beroepsonderwijs Bedrijfsleven) overgeheveld via de begroting van OC&W.

Subsidies

Vanuit het onderdeel subsidies worden diverse bijdragen ad. € 0,9 mln overgeheveld naar het Ministerie van OC&W voor onder meer: praktijkgericht onderzoek, doorontwikkeling «Basis register Onderwijs Nederland» en commissie voor toezicht examens.

Toelichting op de interne begrotingsreserve schatkistbankieren

Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting op de verplichtingen

Bij het onderdeel subsidies heeft een verplichtingenschuif van € 3,2 mln vanuit 2015 naar 2016 plaatsgevonden voor het INTERREG-programma «Euregio Maas Rijn (EMR)».

Toelichting op de uitgaven

Subsidies

Vanuit het onderdeel subsidies (Pieken in de delta) wordt € 2 mln aan kasbudget overgeheveld naar het provinciefonds voor het Fieldlab Region of Smart Factories in Noord Nederland.

Leningen

De raming van het onderdeel leningen kan structureel met € 1 mln verlaagd worden, omdat minder rente betaald hoeft te worden.

Opdrachten

Bijdrage medeoverheden

Vanuit het onderdeel medeoverheden wordt kas en verplichtingen budget van € 4,75 mln overgeheveld naar het gemeentefonds voor werkzaamheden in het kader van Brainport Eindhoven. Het project Brainport Eindhoven wordt gefinancierd uit het «Nota Ruimtebudget». Het betreft hier de herstructurering en ontsluiting van het bedrijventerrein De Run Oost door gemeente Veldhoven.

Tevens is uit het budget voor Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) een bedrag van € 1 mln overgeheveld naar het onderdeel RIVM onder Bijdrage aan agentschappen op artikel 16. Het betreft hier de bijdrage voor de jaren 2016 tot en met 2018 voor het onderhouden en ontwikkelen van het instrument dat dient om de doelstellingen van PAS te ondersteunen en te monitoren.

Toelichting op de ontvangsten

Verkoop gronden

Als gevolg van de verkoop van de gronden van Bureau Beheer Landbouwgronden (BBL) die niet meer nodig zijn voor de afronding van projecten, komt in 2016 circa € 7,8 mln aan extra inkomsten binnen. Voor de jaren 2017 en 2018 wordt eveneens € 5 mln per jaar aan extra inkomsten geraamd.

Overige

Bij het onderdeel overige ontvangsten wordt in verband met de afrekening van opdrachten aan RVO voor 2015 € 7 mln ontvangen. Tevens wordt een ontvangst van € 3,5 mln uit de verkoop van terreinen geraamd.

Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting op de verplichtingen

De mutatie van de verplichting met € 146 mln wordt vooral veroorzaakt doordat de niet benutte ruimte in het Toekomstfonds in 2015 en de ontvangstenmeevaller op het Innovatiekrediet en de Seedregeling in 2015 aan de begroting van 2016 worden toegevoegd, conform de afspraken die in het kader van het Toekomstfonds zijn gemaakt. Het betreft de instrumenten Innovatiekrediet (€ 50,7 mln), Vroegefasefinanciering (5,5 mln), Seedregeling (€ 12,1 mln), Onderzoek voor fundamenteel en toegepast onderzoek (€ 49,8 mln) en de Regionale Ontwikkelingsmatschappijen (€ 42 mln). Daarnaast vindt voor het uitvoeren van de regeling Vroegefasefinanciering door de Stichting Technische wetenschappen een verplichtingenschuif plaats van 2017 naar 2016 (€ 4 mln). Hiernaast is het budget voor Innovatiekredieten met € 18 mln verlaagd.

Toelichting op de uitgaven

De verhoging van de uitgaven van de leningen met € 159 mln wordt grotendeels veroorzaakt doordat de niet benutte middelen van het Toekomstfonds in 2015 en de ontvangstenmeevaller op de Seedregeling en het Innovatiekrediet in 2015 conform de fondsconstructie worden toegevoegd aan het budget voor 2016. Het betreft de regelingen Dutch Venture Initiative, Seedregeling, Innovatiekrediet, Vroegefasefinanciering, Fundamenteel en toegepast onderzoek en de Regionale Ontwikkelingsmaatschappijen. Daarnaast wordt € 1,3 mln overgeheveld naar de bijdrage Rijksdienst voor Ondernemend Nederland voor de uitvoeringskosten die samenhangen met de regelingen in het Toekomstfonds. Hiernaast is het budget voor Innovatiekredieten met € 18 mln verlaagd.

Toelichting op de ontvangsten

Er wordt in totaal € 98,8 mln ontvangen in het kader van de Regionale Ontwikkelingsmaatschappijen. Er wordt € 32 mln ontvangen van de provincie Limburg in het kader van de verkoop van een deel van het aandelenpakket LIOF. De ontvangst was aanvankelijk geraamd voor 2015. Nadat in het najaar van 2015 bleek dat de afronding van het besluitvormingsproces niet in 2015 kon plaatsvinden, werd de raming van de ontvangst doorgeschoven naar 2016. Inmiddels hebben de provinciale staten van de provincie Limburg ingestemd met de aandelentransactie. Daarnaast wordt naar verwachting € 46,8 mln ontvangen van de noordelijke provincies in het kader van de voorgenomen verkoop van een deel van de aandelen in de NOM. Tot slot wordt naar verwachting € 20 mln dividend ontvangen van de NOM.

Toelichting ijklijn gasbaten

Het Toekomstfonds wordt mede gevoed met eventuele meevallers uit de aardgasbaten. Er is sprake van meevallers wanneer de gerealiseerde aardgasbaten in een bepaald jaar hoger zijn dan de aardgasbaten zoals die voor dat betreffende jaar geraamd zijn in de Miljoenennota 2015. Deze raming wordt herijkt als er beleidsmatige aanpassingen van de gasproductie plaatsvinden (TK II, 2014/15, 34 000 XIII, nr.5).

In het jaar 2015 is de oorspronkelijke raming herijkt als gevolg van diverse beleidsmatige aanpassingen van de gasproductie. De relevante ijklijn die van invloed is voor de bepaling van de voeding van het Toekomstfonds is vastgelegd en toegelicht in de EZ-begroting 2016 (pagina 133).

Bij Voorjaarsnota 2016 heeft het kabinet, zoals toegelicht in de Kamerbrief van 18 december 2015 (TK, 33 529, nr. 212), besloten om de voorlopige voorziening van de Raad van State uit haar uitspraak van 18 november 2015 te volgen. Hierdoor geldt er in het gasjaar 2015–2016 voor het Groningenveld een productieplafond van 27 mld Nm3. De raming in de Miljoenennota 2016 was gebaseerd op een niveau van 33 mld Nm3 per jaar. Deze beleidsmatige aanpassing van de gasproductie heeft effect op de ijklijn die van invloed is voor de bepaling van de voeding van het Toekomstfonds.

Naar aanleiding van de bovengenoemde wijziging bij Voorjaarsnota 2016 is er sprake van meevallers voor het Toekomstfonds wanneer de gerealiseerde gasbaten in een bepaald jaar hoger zijn dan de gasbaten zoals in onderstaande tabel is opgenomen (stand actuele ijklijn aardgasbaten Voorjaarsnota 2016).

Deze actuele ijklijn wijkt af van de raming van de aardgasbaten op beleidsartikel 14 omdat voor het Toekomstfonds alleen de beleidsmatige aanpassingen van de gasproductie van toepassing zijn. Bij het vaststellen van de gasbatenraming op beleidsartikel 14 spelen onder andere de euro/dollar koers en de olieprijs een rol. Deze blijven bij de berekening van de ijklijn voor het Toekomstfonds buiten beschouwing.