VenJ komt tot een opener en transparanter Wob-beleid.

Per 1 januari 2017 werkt VenJ met een nieuwe afhandeling van Wob-verzoeken. De eerste ervaringen zijn positief. Door het inschakelen van de Wob-coördinatiedesk (WCD) is een soepele en uniforme afhandeling van Wob-verzoeken geborgd. Daarnaast ziet de WCD erop toe dat zoveel mogelijk informatie openbaar wordt gemaakt om een optimale transparantie van het overheidsbeleid te bereiken. Dit is conform het uitgangspunt van de Wob: «openbaar, tenzij».

VenJ stelt in 2016, conform de Nationale Open Data Agenda, zoveel mogelijk datasets digitaal beschikbaar voor de samenleving.

In december 2016 is het open data beleid VenJ en een bijbehorend programmavoorstel open data vastgesteld. In het tweede kwartaal 2017 is gestart met het programma impuls open data, waarmee de VenJ-organisatieonderdelen worden ondersteund om invulling te geven aan het open data beleid van VenJ.

VenJ maakt de onderzoeksrapporten van de ADR, de IVenJ en het WODC zo snel mogelijk openbaar.

De Kamer ontvangt elk half jaar een overzicht met de titels van door ADR uitgebrachte rapporten en de lijst wordt geplaatst op de website van de rijksoverheid (www.rijksoverheid.nl). Als staatsgeheim gerubriceerde rapporten komen niet op het overzicht. De Inspectie VenJ en het WODC hanteren beide een termijn van uiterlijk zes weken.

VenJ heeft een nieuwe werkwijze ingevoerd om de regie op en scherpte bij incidenten te versterken.

De evaluatie van de huidige incidentenwerkwijze is afgerond. De implementatie van verbeterpunten start in de zomer van 2017.

VenJ werkt aan een sterker mobiliteitsbeleid, waarbij overstappen naar en ervaring opdoen in voor mensen nieuwe organisatieonderdelen makkelijker wordt gemaakt en wordt gestimuleerd. Dit is onderdeel van een traject waarin de zeggenschap binnen het Bestuursdepartement wordt herijkt. Omdat de zeggenschap wijzigt zal onder het adagium «medezeggenschap volgt zeggenschap» ook de organisatiestructuur van de medezeggenschap ter sprake zijn. Ook wordt in de functioneringsgesprekken consequent gesproken over mobiliteit en ontwikkeling en aandacht besteed aan de vraag wat nodig is om over te kunnen stappen naar een nieuwe functie. Er is Management Development-overleg ingericht dat conform een mobiliteitsmodel overstappen voor managers begeleidt tussen directoraten-generaal en tussen departementen en bedrijven buiten de overheid.

Op het gebied van mobiliteitsbeleid ligt een instemmingsverzoek bij de Departementale Ondernemingsraad voor invoering van het 3-5-7 model. Mobiliteit staat als vast onderwerp geagendeerd tijdens de personeels- en voortgangsgesprekken. In het 3e kwartaal van 2017 wordt horizontale baanwisseling makkelijker gemaakt met behulp van een digitaal instrument. Met dit instrument kunnen medewerkers worden gematcht met collega’s in vergelijkbare functies elders binnen VenJ.

De herijking van de zeggenschap is on hold gezet. Voorlopig is geen sprake van een andere medezeggenschapstructuur.

Medewerkers en managers van VenJ worden specifiek getraind op het gebied van politieke sensitiviteit. Het onderwerp komt ook terug in verschillende bredere opleidingen van de Beleidsacademie van VenJ.

Het thema politieke sensitiviteit komt in diverse nieuwe opleidingen en masterclasses voor 2017 van de Beleidsacademie komt aan bod. Voor leidinggevenden is dit thema opgenomen in het Strategisch ontwikkelprogramma.

De aanbevelingen uit het rapport van de ADR (16-12-2015, ADR/2015/1632) over het functioneren van het integriteitsstelsel van VenJ worden overgenomen; een heldere beschrijving van de taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden, het aansluiten op de nieuwe gedragscode integriteit Rijk en het opnemen in een plan van aanpak van activiteiten die hieruit voortvloeien. Het onderzoek is zowel binnen het VenJ domein als bij de Nationale Politie uitgevoerd. De korpsleiding neemt de aanbevelingen uit het rapport van de ADR over, dan wel heeft hiervoor reeds verbetermaatregelen in gang gezet.

Er is een heldere beschrijving van taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden vastgelegd. De Gedragscode Integriteit Rijk (GIR) is omarmd en kenbaar gemaakt, waarbij sommige onderdelen een addendum op de GIR hanteren met beperkender regels. Ook zijn diverse integriteitsinstrumenten vastgesteld. Hiermee is het integriteitsbeleid binnen VenJ geactualiseerd en beter georganiseerd.

Binnen VenJ wordt het gesprek georganiseerd over ruimte en verantwoordelijkheid, richting en rolvastheid. Het bespreken van ethische dilemma’s in het werk wordt consequent ingevoerd.

De versterking van de strategische oriëntatie van VenJ krijgt vorm in het programma Spectrum. Het programma Spectrum is gestart om de ideeën bij elkaar te brengen voor een strategische toekomstagenda van VenJ. Hierbij schakelt het programma externe en interne deskundigen in. De agenda draagt eraan bij om alle onderdelen van VenJ meer richting en gedeelde focus te geven, op basis van gemeenschappelijke en gedragen keuzes, prioriteiten en taakopvattingen. Minstens even belangrijk is dat deze agenda de strategische opgaven van VenJ verbindt met de snel veranderende maatschappelijke omgeving en helpt te voorkomen dat beleid en uitvoering te sterk worden gedomineerd door incidentele gebeurtenissen. Spectrum richt zich onder andere op de veranderingen in de maatschappelijke omgeving, nationaal en internationaal, organiseert ontmoetingen met de grote steden om inzichten uit te wisselen, brengt de betekenis van vernieuwingen in wetenschap en technologie voor het VenJ-terrein in kaart en wisselt toekomstvisies uit met zusterdepartementen in andere landen en EU-organisaties en denktanks.

Het strategieprogramma Spectrum is in juni 2016 afgerond met de publicatie van het White paper «Recht en veiligheid in de 21e eeuw». De Centrale Eenheid Strategie van VenJ heeft nadien op basis van het White paper de dialoog over de strategische uitdagingen voor VenJ georganiseerd, zowel intern binnen VenJ als met externen. De belangrijkste uitkomsten van de dialogen vormen samen met het White paper de grondslag van de strategische agenda. Een ambtelijke verkenning voor de strategische agenda zal voor het einde van de zomer gereed zijn (concept). De uiteindelijke strategische agenda kan pas worden afgerond met het aantreden van het nieuwe kabinet.

Als belangrijk bestanddeel van de voorbereiding van de strategische agenda is een Technologiescan uitgevoerd. Daarin wordt uitgebreid geanalyseerd wat de mogelijke gevolgen (in kansen en risico’s) van de talrijke technologische innovaties voor VenJ zijn.

In mei 2017 is de afzonderlijke Strategische Kennis- en Innovatieagenda (SKIA) afgerond («Richting en ruimte voor kennisontwikkeling en innovatie»), gepubliceerd op de website van de Rijksoverheid. De SKIA omschrijft de vragen voor kennisontwikkeling en innovatie die samenhangen met de strategische uitdagingen.

De taskforce beleidsalternatieven heeft voorstellen opgeleverd om de financiële problematiek van VenJ aan te pakken. Die voorstellen overstijgen individuele beleidsterreinen. Onder leiding van een externe moderator verkent VenJ met de buitenwereld hoe deze voorstellen verder kunnen worden gebracht.

De eindrapportage Taskforce Beleidsalternatieven Veiligheid en Justitie is in februari 2016 opgeleverd.

Met het oog op het gewijzigde besturingsmodel wordt een aantal organisatieveranderingen doorgevoerd; het aantal control-legen wordt van 3 naar 2 teruggebracht en er wordt een eenheid ingericht ter ondersteuning van de SG in zijn nieuwe verantwoordelijkheid voor de beheersmatige sturing van de uitvoeringsorganisaties.

Medewerkers uit de directoraten-generaal worden herplaatst bij de centrale directie Financieel-Economische Zaken of de centrale directie Informatisering en Inkoop (a.g.v. het terugbrengen van het aantal control-lagen van 3 naar 2)) of bij de directie Eigenaarsadvisering, ter ondersteuning van de SG in zijn verantwoordelijkheid voor de beheersmatige sturing van de taakorganisaties

Volgens planning wordt dit proces in de zomer van 2017 afgerond.

In december 2015 is de Brede Bestuursraad ingesteld met het doel tot een geïntegreerde aanpak te komen op de centrale thema’s van VenJ: de financiële en begrotingsvraagstukken, strategische vraagstukken en koers van VenJ. In de Brede Bestuursraad zijn naast de DG’s van het kerndepartement ook de grootste aan VenJ verbonden organisaties vertegenwoordigd (OM, Politie, DJI en IND).

De Brede Bestuursraad komt eenmaal per twee weken bijeen en vormt tevens de stuurgroep van het programma VenJ Verandert.

De strafrechtsketen verbetert haar prestaties door structureel en duurzaam samen te werken tussen organisaties en partners in de keten. Hiertoe is als vervolg op het beleidsprogramma Versterking Prestaties Strafrechtsketen een bijpassende organisatorische aanpassing doorgevoerd; In december 2015 is de directie Strafrechtsketen ingesteld die ten behoeve van het departement een verbindende rol vervult naar de praktijk.

De Directie Strafrechtketen ondersteunt het Bestuurlijk Ketenberaad (BKB) dat in 2016 van start is gegaan. Met het BKB is de samenwerking binnen de strafrechtketen geïntensiveerd en verduurzaamd. Het BKB heeft onder meer het initiatief genomen voor een ambitietraject voor de strafrechtketen. Uw Kamer is op 28 juni 2017 geïnformeerd over de stand van zaken van dit traject (Kamerstuk II 2016–2017, 29 279, nr. 389).

Binnen het programma voor het nieuwe Wetboek van Strafvordering wordt in nauwe samenspraak met alle betrokken partners uit de rechtspraktijk gewerkt aan een wetboek dat gemakkelijker in het gebruik is, de kwaliteit van de strafrechtspleging verhoogt en de prestaties van de strafrechtsketen verbetert. Het wetboek sluit aan bij de moderne, digitale samenleving en is toegankelijker voor rechtspraktijk en burger.

Zie voor de stand van zaken de voortgangsrapportages over de modernisering van het Wetboek van Strafvordering aan uw Kamer.

VenJ verstevigt de verbinding met de buitenwereld. Een voorbeeld daarvan is dat de aanpak van kindermishandeling op lokaal niveau gebeurt met inzet van VenJ partners. De lokale problematiek is leidend bij het zoeken van oplossingen. Bij het programma Uitvoering strafrechtelijke beslissingen strafrechtketen wordt consequent de uitvoeringspraktijk als uitgangspunt genomen voor verdere verbeteringen. En de Raad voor de kinderbescherming heeft adviesteams ingericht die op lokaal niveau gemeenten helpen bij de gedecentraliseerde jeugdzorgtaak.

Maatschappelijk resultaat wordt vergroot door de verbinding in nauwe samenwerking met andere overheidsorganisaties, burgers, bedrijven en kennispartners te versterken. Opgaven worden aangepakt met experts – intern en extern – die nodig zijn voor het beste resultaat.

Eind 2015 is besloten een innovatieteam in te richten dat voor heel VenJ innovatie aanjaagt en de interne en externe samenwerking versterkt. Dit team genereert innovatieprojecten dwars door de organisatie heen, en moedigt daarbij de samenwerking met kennisinstituten en bedrijfsleven aan. Ook organiseert het team interne en externe innovatie competities, zodat de creativiteit van medewerkers en de kracht van het bedrijfsleven beter worden benut. Momenteel loopt bijvoorbeeld een opende markt-competitie voor de detectie en interceptie van (kwaadwillende) drones. Het team identificeert opkomende technologieën en toetst deze op de bruikbaarheid voor de VenJ organisatie. Een voorbeeld daarvan is het programma satelliettoepassingen, waar binnenkort op basis van een gecoördineerde interne behoeftestelling de dialoog met marktpartijen zal worden opgezocht.

Het Innovatieteam Veiligheid en Justitie heeft in 2016 diverse activiteiten ontwikkeld om zijn faciliterende, ondersteunende, agenderende, verbindende en aanjagende rol in te vullen en hiermee heel VenJ te stimuleren innovatief te denken en te doen. Zie ook het Jaarverslag Innovatieteam VenJ 2016 dat in mei 2017 is gepubliceerd op de website van de rijksoverheid.

Voorbeelden van activiteiten die in ontwikkeling zijn:

– Het programma Startup in Residence, waarin op innovatieve wijze vijf maatschappelijke vragen worden uitgewerkt in samenwerking met een startup.

– De jaarlijkse Veiligheid Innovatie Competitie, waarbij MKB’ers en startups worden uitgedaagd innovatieve technologische oplossingen te bedenken waar Nederland veiliger en rechtvaardiger van wordt met dit jaar als thema «technologie dichterbij».

– Het Innovatieprogramma Satelliettoepassingen voor VenJ, waarin in een zgn. «triple helix samenwerking» innovatieve producten en diensten gebaseerd op satelliettechnologie worden onderzocht, die bijdragen aan het maatschappelijk resultaat op het terrein van VenJ.