Base description which applies to whole site

5.1 Agentschap Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO)

In deze paragraaf is de begroting opgenomen van de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO).

DUO is een agentschap van het Ministerie van OCW, dat ook voor enkele andere ministeries werkt. Voor het Ministerie van OCW voert DUO een groot aantal onderwijswetten en -regelingen uit. Daarnaast vervult DUO voor het Ministerie van SZW taken voor de Wet Inburgering, en beheert het twee registers op het gebied van kinderopvang. Voor het Ministerie van Financiën voert DUO werkzaamheden uit op het gebied van examens voor de Wet op het financieel toezicht (Wft). Verder voert de organisatie taken uit voor het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB), in opdracht van het Ministerie van JenV. Tot slot verzorgt de Shared Service Organisatie (SSO) Noord, sinds 1 januari 2019 onderdeel van DUO, voor diverse opdrachtgevers taken op het gebied van inkoop in het Inkoop Uitvoeringscentrum (IUC), en housing en hosting in het Overheids Datacenter (ODC). DUO is gevestigd in Groningen (hoofdkantoor) en in Den Haag, en heeft dertien servicekantoren en balies en zes toetslocaties verspreid over het land.

Uitgangs- en markeringspunten van belang voor exploitatie DUO

De komende jaren staat het realiseren van de ambities uit het coalitieakkoord in het kader van Werken aan Uitvoering (WaU) bij DUO centraal. De dienstverlening aan alle klanten van DUO wordt verbeterd. Hiertoe wordt geïnvesteerd in het vakmanschap van de medewerkers van DUO, en in de randvoorwaarden die hiervoor ingevuld moeten worden zoals het verder verbeteren van de digitale systemen, informatiehuishouding, implementatie van klantvolgsystemen en de verdere verbetering van de dienstverlening. De huidige spanning op de arbeidsmarkt betekent voor DUO dat vakmensen lastig te vinden zijn en er een prijsopdrijvend effect kan ontstaan.

Tabel 78 Begroting van baten-lastenagentschap voor het jaar 2024 (bedragen x € 1.000)
 

Stand Slotwet 2022

Vastgestelde begroting 2023

2024

2025

2026

2027

2028

Baten

       

- Omzet

414.009

376.684

445.212

443.347

444.563

441.030

447.268

waarvan omzet moederdepartement

332.798

294.581

354.673

352.808

354.024

350.491

356.729

waarvan omzet overige departementen

75.686

76.375

84.128

84.128

84.128

84.128

84.128

waarvan omzet derden

5.525

5.728

6.411

6.411

6.411

6.411

6.411

Rentebaten

147

Vrijval voorzieningen

179

Bijzondere baten

Totaal baten

414.335

376.684

445.212

443.347

444.563

441.030

447.268

        

Lasten

       

Apparaatskosten

384.984

341.972

406.812

400.177

397.643

382.980

388.718

- Personele kosten

263.248

240.659

295.951

292.194

289.167

277.735

281.901

waarvan eigen personeel

200.813

201.268

248.475

245.876

242.726

233.066

236.641

waarvan inhuur externen

53.530

32.049

39.537

38.571

38.659

37.121

37.597

waarvan overige personele kosten

8.905

7.342

7.938

7.747

7.782

7.548

7.662

- Materiële kosten

121.736

101.313

110.862

107.983

108.476

105.245

106.817

waarvan apparaat ICT

36.531

27.228

30.261

29.313

29.446

28.577

29.000

waarvan bijdrage aan SSO's

25.958

25.175

27.219

26.563

26.685

25.882

26.273

waarvan overige materiële kosten

59.247

48.910

53.382

52.107

52.345

50.785

51.544

Rentelasten

51

100

1.100

1.600

2.000

2.500

3.000

Afschrijvingskosten

28.522

33.012

35.700

39.970

43.320

53.950

53.950

- Materieel

11.809

13.000

13.000

13.000

13.000

13.000

13.000

waarvan apparaat ICT

11.281

12.500

12.500

12.500

12.500

12.500

12.500

waarvan overige materiële afschrijvingskosten

528

500

500

500

500

500

500

- Immaterieel

16.713

20.012

22.700

26.970

30.320

40.950

40.950

Overige lasten

1.060

1.500

1.500

1.500

1.500

1.500

1.500

waarvan dotaties voorzieningen

1.060

1.500

1.500

1.500

1.500

1.500

1.500

waarvan bijzondere lasten

Totaal lasten

414.617

376.584

445.112

443.247

444.463

440.930

447.168

Saldo van baten en lasten gewone bedrijfsuitoefening

‒ 282

100

100

100

100

100

100

Agentschapsdeel Vpb-lasten

30

100

100

100

100

100

100

Saldo van baten en lasten

‒ 312

Toelichting

Baten

Omzet moederdepartement

De opbrengst moederdepartement van € 354,7 miljoen betreft de inkomsten voor geleverde diensten en producten aan de opdrachtgever OCW. Van de omzet moederdepartement 2024 is € 237,0 miljoen gerelateerd aan de vijf hoofdproducten, te weten Bekostiging (€ 45,7 miljoen), Studiefinanciering (€ 115,9 miljoen), Examens (€ 30,3 miljoen), Registers (€ 34,0 miljoen) en Informatiediensten (€ 11,1 miljoen). Tevens is in de begroting € 57,6 miljoen opgenomen met betrekking tot WaU (€ 37,7 miljoen) en voor nieuwe taken welke nog geen onderdeel zijn van de lumpsum financiering van het basiscontract (€ 19,9 miljoen). Daarnaast is € 8,0 miljoen opgenomen voor de implementatie van beleidswijzigingen en is er € 52,1 miljoen toegewezen ten behoeve van de vervangingen van het systeemlandschap.

Tabel 79 Omzet moederdepartement (bedragen x € 1 miljoen)

Omzet moederdepartement (x € 1 miljoen)

354,7

waarvan direct gerelateerd aan geleverde producten/diensten

354,7

waarvan productgroep/dienstengroep Bekostiging

45,7

waarvan productgroep/dienstengroep Studiefinanciering

115,9

waarvan productgroep/dienstengroep Examendiensten

30,3

waarvan productgroep/dienstengroep Basisregister

34,0

waarvan productgroep/dienstengroep Informatiediensten

11,1

waarvan productgroep/dienstengroep Overige taken

57,7

waarvan productgroep/dienstengroep Opdrachten

8,0

waarvan productgroep/dienstengroep Vervangingen (LCM)

52,1

Omzet overige departementen

De omzet Overige Departementen (€ 84,1 miljoen) betreft opbrengsten in verband met uitvoering inburgeringstaken (€ 40,1 miljoen) en uitvoering landelijk register kinderopvang (€ 9,4 miljoen) voor het Ministerie van SZW, werkzaamheden ten behoeve van het examen Wet financieel toezicht (€ 2,1 miljoen) in opdracht van het Ministerie van Financiën, print- en couverteerwerkzaamheden ten behoeve van het CJIB van het Ministerie van JenV (€ 1,7 miljoen) en compensatie van loonkosten voor gedetacheerde medewerkers (€ 0,8 miljoen). Daarnaast is € 30,0 miljoen aan omzet opgenomen in verband met werkzaamheden uitgevoerd binnen de SSO Noordwelke onder DUO valt. Het betreft hier werkzaamheden voor de Ministeries van BZK (€ 10,5 miljoen), JenV (€ 9,9 miljoen), EZK (€ 4,6 miljoen), VWS (€ 3,6 miljoen), IenW (€ 0,6 miljoen), en Financiën (€ 0,3 miljoen) en overige klanten (€ 0,5 miljoen).

Omzet derden

De omzet derden (€ 6,4 miljoen) betreft met name om te innen leges voor OCW examens (€ 3,5 miljoen), leges voortvloeiende uit diverse overige OCW taken (€ 0,1 miljoen) en opbrengsten voor het uitvoeren van werkzaamheden binnen de SSO Noord (€ 1,7 miljoen) en overige opbrengsten (€ 1,1 miljoen).

Lasten

Personele kosten

De begrote personele kosten bedragen € 260,0 miljoen en betreffen de kosten van eigen personeel (€ 248,5 miljoen) op basis van de gemiddelde loonkosten, de kosten voor externe inhuur (€ 39,5 miljoen) en een reële inschatting van de overige personele kosten zoals opleidingsbudget en reiskosten (€ 7,9 miljoen). DUO is voortdurend bezig met het verambtelijken van relatief dure externen op het gebied van automatisering naar «goedkopere» ambtenaren om zodoende meer eigen kennisopbouw en kostenreductie te realiseren. Vanwege, onder andere, de schaarste van ICT-personeel op de arbeidsmarkt en de toename van het werkpakket bij DUO, is de verwachting dat dit minder succesvol zal zijn dan in voorgaande jaren en dat de post externen inhuur beperkt tot niet zal afnemen.

Materiële kosten

De begrote materiële kosten bedragen € 110,9 miljoen en betreffen onder andere de ICT gerelateerde apparaatskosten (€ 30,3 miljoen) zoals de kosten voor het rekencentrum en kosten ten behoeve van beheer, onderhoud en ontwikkeling van ICT-systemen.

Daarnaast is een bijdrage aan Shared Service Organisaties (SSO’s) (€ 27,2 miljoen) begroot. De begrote overige materiële lasten (€ 53,4 miljoen) betreffen kosten voor externe diensten (zoals deurwaarderskosten, automatisering en detacheringen), kosten voor examens (zoals drukwerk en vergoedingen voor examinatoren en surveillanten), communicatiekosten, portokosten en kosten met betrekking tot de huisvesting.

Rentelasten

De begrote rentelasten bedragen € 1,1 miljoen en betreft de vergoeding voor de aangetrokken leningen bij het Ministerie van Financiën. Deze leningen worden gebruikt ter financiering van vervangingen in het systeemlandschap.

Afschrijvingskosten

De begrote afschrijvingskosten bedragen € 35,7 miljoen en betreffen afschrijvingskosten uit hoofde van materiële en immateriële vaste activa. De stijging in 2024 en verder hangt samen met de geplande investeringen in immateriële vaste activa (vervanging ICT-landschap) voor de komende jaren.

Overige lasten

De begrote overige lasten bedragen € 1,5 miljoen en betreft de verwachte dotatie aan de personele voorzieningen (zoals wachtgeld, flexibel pensioen en uittreden en maatwerk).

Tabel 80 Kasstroomoverzicht over het jaar 2024 (bedragen x € 1.000)
  

Stand Slotwet 2022

Vastgestelde begroting 2023

2024

2025

2026

2027

2028

1.

Rekening courant RHB 1 januari +  depositorekeningen

49.431

17.519

20.231

20.231

20.231

20.231

20.231

 

+/+ totaal ontvangsten operationele kasstroom

428.526

376.684

445.212

443.347

444.563

441.030

447.268

 

-/- totaal uitgaven operationele kasstroom

‒ 399.492

‒ 341.972

‒ 409.512

‒ 403.377

‒ 401.243

‒ 387.080

‒ 393.318

2.

Totaal operationele kasstroom

29.034

34.712

35.700

39.970

43.320

53.950

53.950

 

-/- totaal investeringen

‒ 48.788

‒ 59.700

‒ 73.600

‒ 73.600

‒ 73.600

‒ 73.600

‒ 73.600

 

+/+ totaal boekwaarde desinvesteringen

3.

Totaal investeringskasstroom

‒ 48.788

‒ 59.700

‒ 73.600

‒ 73.600

‒ 73.600

‒ 73.600

‒ 73.600

 

-/- eenmalige uitkering aan moederdepartement

 

+/+ eenmalige storting door moederdepartement

 

-/- aflossingen op leningen

‒ 16.273

‒ 20.000

‒ 35.700

‒ 39.970

‒ 43.320

‒ 53.950

‒ 53.950

 

+/+ beroep op leenfaciliteit

25.100

47.700

73.600

73.600

73.600

73.600

73.600

4.

Totaal financieringskasstroom

8.827

27.700

37.900

33.630

30.280

19.650

19.650

5.

Rekening courant RHB 31 december + stand  depositorekeningen (=1+2+3+4)

38.504

20.231

20.231

20.231

20.231

20.231

20.231

Toelichting

Kasstroomoverzicht

De operationele kasstroom is het saldo van ontvangsten van het moederdepartement, overige departementen en derden waar uitgaven aan leveranciers en personeel tegenover staan. Het totaal van investeringen (onder andere apparatuur voor het rekencentrum: aanschaf servers en storageapparatuur en investeringen in immateriële vaste activa) is gelijk aan de zogenoemde vervangingsinvesteringen voor de materiële vaste activa en uitbreidingsinvesteringen voor het ICT-landschap. De investeringen in de vaste activa worden gedekt via een beroep op de leenfaciliteit. Onder de «aflossingen op leningen» is de aflossing opgenomen voor de leningen welke ten behoeve van de vervanging van het systeemlandschap zijn opgenomen. De stijging van het beroep op de leenfaciliteit hangt samen met de investeringen in het ICT-landschap. Voor 2024 zal bij de voorjaarsnota een leenfaciliteit worden aangevraagd van € 73,6 miljoen. Hiervan is € 44,4 miljoen ten behoeve van de investeringen in zelfontwikkelde software ten behoeve van het ICT-landschap en de overige € 29,2 miljoen ten behoeve van aangekochte computerhardware en -software en overige inventaris.

Kapitaaluitgaven

Tabel 81 Specificatie kapitaaluitgaven agentschap DUO 2024 (bedragen x € 1.000)

Investeringen gebouw

0

Kantoormeubilair

0

Kantoormachines

0

Automatiseringsapparatuur

29.200

Depotinrichting

0

App. conservering & restauratie

0

Inrichting studiezaal

0

Zelfontwikkelde software

44.400

Totaal investeringen

73.600

Eenmalige uitkering aan moederdepartement

0

Aflossing op leningen

35.700

Beroep op leenfaciliteit

0

Totaal financieringskasstroom

35.700

Totaal Kapitaaluitgaven

109.300

Doelmatigheid

De basisindicatoren voor het bepalen van de doelmatigheid zijn de kostprijs en kwaliteit per product of dienst. Conform het overzicht met doelmatigheidsindicatoren stuurt DUO op gelijkblijvende kosten bij een verbeterde dienstverlening. De kwaliteitsverbetering zal onder andere ontstaan door de investeringen in het ICT-landschap. Daarnaast heeft de invoering van de Life Cycle Management (LCM) systematiek binnen DUO geleid tot een situatie waarin van grote eenmalige projectinvesteringen zijn vervangen voor structurele investeringen welke over langere tijd worden afgeschreven. Dit is zichtbaar in de post «vervangingskosten», zijnde de niet activeerbare ontwikkelkosten van de vervangingen inclusief de afschrijvingen en de post «immateriële vaste activa» welke de omvang van het ICT-landschap weerspiegelt.

DUO streeft naar doelmatig gebruik van ICT-systemen, door te sturen op een stabilisering en uiteindelijke daling van de omvang van haar ICT-landschap. DUO bereikt dit door «slim» te vervangen en te komen tot een onder architectuur ontwikkeld, modern, simpel en kleiner ICT-landschap. DUO stuurt op stabilisering van de kosten van onderhoud. Onder onderhoud wordt verstaan datgene wat nodig is voor instandhouding van de geautomatiseerde uitvoeringsprocessen. DUO realiseert dit door (verouderde) systemen tijdig te moderniseren en te vervangen. Daarnaast stuurt DUO op doelmatigheid bij overheadkosten. Daar waar in het verleden een percentage van boven de 20% is gerealiseerd wil DUO voor de komende jaren dalen naar 20% overhead ten opzichte van de totale kosten.

Tabel 82 Overzicht doelmatigheidsindicatoren
 

Slotwet 2022

Vastgestelde begroting 2023

2024

2025

2026

2027

2028

Omschrijving Generiek Deel

       

Omzet Bekostiging Instellingen

19%

100,0

100,0

100,0

100,0

100,0

100,0

Omzet Studiefinanciering

47%

100,0

100,0

100,0

100,0

100,0

100,0

Omzet Examendiensten

15%

100,0

100,0

100,0

100,0

100,0

100,0

Omzet Basisregisters

15%

100,0

100,0

100,0

100,0

100,0

100,0

Omzet Informatiediensten

5%

100,0

100,0

100,0

100,0

100,0

100,0

Totaal basiscontract excl. LCM

 

100,0

100,0

100,0

100,0

100,0

100,0

        

Vervangingskosten

35,9

100

112

122

129

142

142

Kosten met betrekking tot onderhoud en beheer

44,5

100

100

100

100

100

100

Immateriële vaste activa (x1 mln)

€ 111,6

€ 133,6

€ 147,3

€ 158,2

€ 165,7

€ 167,7

€ 166,6

        

Overheadkosten t.o.v. de totale kosten (%)

22%

20%

20%

20%

20%

20%

20%

        

FTE

       

FTE-Intern

2.719

2.735

3.213

3.183

3.146

3.032

3.074

FTE-Extern

481

222

271

266

266

258

260

        

Tarieven/uur

       

ICT gerelateerd

€ 121,50

€ 121,50

€ 132,00

€ 132,00

€ 132,00

€ 132,00

€ 132,00

Overige uren

€ 82,00

€ 82,00

€ 87,00

€ 87,00

€ 87,00

€ 87,00

€ 87,00

        

Saldo baten en lasten (%)

100,00%

0,00%

0,00%

0,00%

0,00%

0,00%

0,00%

        

Kwaliteitsindicatoren

       

Klantcontact digitaal

6,7

6,5

6,5

6,5

6,5

6,5

6,5

Klantcontact traditioneel

7,4

7,0

7,0

7,0

7,0

7,0

7,0

Toelichting doelmatigheidsindicatoren

Omzet/kostprijs per product

DUO aggregeert haar werkzaamheden in de going concern (basiscontract) naar vijf producten, te weten Bekostiging, Studiefinanciering, Examens, Registers en Informatiediensten. Zoals blijkt uit bovenstaande tabel streeft DUO voor de komende jaren naar gelijkblijvende prijzen bij een verbeterde dienstverlening en een kwaliteitsverbetering door de investeringen in het ICT-landschap.

Daarnaast heeft DUO de effecten van Life Cycle Management inzichtelijk gemaakt door de niet activeerbare ontwikkelkosten van de vervangingen (vervangingskosten) van de immateriële vaste activa (IMVA) op te nemen. Ook is in de tabel de balanspost «immateriële vaste activa» opgenomen om de omvang van het ICT-landschap weer te geven (dit betreft specifiek de zelfontwikkelde IMVA). Doelmatigheid wordt bereikt door de omvang van het ICT-landschap uiteindelijk af te vlakken en te stabiliseren en de onderhouds- en beheerkosten niet verder te laten stijgen. In 2024 zit DUO op het gewenste investeringsniveau per jaar waarbij na 2027 de afschrijvingslasten gelijk zijn aan het investeringsniveau en de balanspost immateriële vaste activa niet verder toeneemt.

Immateriële vaste activa

Om de omvang van het ICT-landschap te meten wordt de balanspost immateriële vaste activa opgenomen als indicator. Hierin zijn alle zelf ontwikkelde software opgenomen. Deze post zal komende jaren stijgen en rond 2027 stabiliseren rond € 166 miljoen. Deze ontwikkeling houdt geen rekening met eventuele uitbreidingsinvesteringen als gevolg van nieuw beleid of afwaarderingen van bestaande systemen. De ontwikkeling van deze balanspost dient te worden beoordeeld in relatie tot de indicator kosten met betrekking tot onderhoud en beheer.

Kosten met betrekking tot onderhoud en beheer

Door het tijdig en slim vervangen van het systeemlandschap streeft DUO naar een gelijkblijvend onderhoud en beheer wat het gelijkblijvende indexgetal van 100 representeert.

Overheadkosten t.o.v. de totale kosten (%)

Deze indicator drukt de overhead uit als percentage van de totale kosten. Daar waar in het verleden een percentage van boven de 20% is gerealiseerd wil DUO voor de komende jaren dalen naar 20% overhead ten opzichte van de totale kosten.

FTE totaal

De stijging van het personeel ten opzichte van 2023 hangt enerzijds samen met de toekenning van de structurele middelen voor onderhoud en vervanging van het systeemlandschap en uitbreiding van de basisdienstverlening en werkzaamheden voor overige departementen. Daarnaast is de verwachting dat, vanwege de schaarste van ICT personeel en de toename van het werkpakket bij DUO, de verambtelijking van externen minder succesvol zal zijn.

De gepresenteerde FTE’s betreft eveneens een deel van de bezetting welke werkzaam is ten behoeve van de ontwikkeling van software in eigen beheer, welke financieel gezien worden aangemerkt als een investering in immateriële vaste activa. Ten slotte geldt dat een fors deel van de stijging in FTE’s het gevolg is van additionele werkzaamheden welke voortvloeien Parlementaire Onderzoekscommissie Kinderopvangtoeslag (POK) en WaU.

Tarieven

Projecttarief per uur: Het projecttarief per uur (€ 132,00) is een gemiddeld uurtarief ten behoeve van systeem- en procesaanpassingen.

Meerwerktarief per uur: Voor niet ICT-gerelateerde inzet geldt een lager tarief van € 87,00 per uur. De tarieven representeren een stijging ten opzichte van het voorgaand jaar passend in de loon- en prijsontwikkeling.

Kwaliteitsindicatoren

Voor de Klanttevredenheid Klantcontact digitaal is de norm 6,5 en voor de Klanttevredenheid klantcontact traditioneel is de norm 7,0. Het betreft hier respectievelijk de tevredenheid van individuele klanten op de kanalen Mijn DUO en de website (digitaal) en tevredenheid op de kanalen telefonie, email en balie (traditioneel), op een schaal van 1 tot en met 10.

Licence