Artikel 1 Belastingen

Toelichting belangrijkste mutaties

Uitgaven

Afdracht ketenpartners

Voor de jaren 2024-2026 wordt vanuit Dienst Toeslagen budget overgeheveld naar de Belastingdienst voor hun werkzaamheden met betrekking tot de Uitvoeringsorganisatie Herstel Toeslagen (UHT) en overig. Het gaat hierbij om de inzet van personeel bij de dienstonderdelen CAP (Centrale Administratieve Processen, verwerking gegevens en betalingen), KI&S (Klantinteractie & -services, Belastingtelefoon) en O&P (Organisatie & personeel, personeelszaken zoals werving) van de Belastingdienst. Het bedrag in 2024 is gesaldeerd met de teruggave aan Toeslagen als gevolg van minder werkzaamheden die voor UHT benodigd zijn.

Uitkering incidentele CAO-componenten

Vanuit de loon- en prijsbijstelling die is ontvangen in 2023 is een reservering in 2024 aangelegd op artikel 10 om de nieuwe cao in dat jaar te kunnen dekken. Hiervan is € 35 mln. benodigd voor de Belastingdienst voor de eenmalige uitkeringen in 2024.

Loon- en prijsbijstelling

De loon- en prijsbijstelling 2024 is in de eerste suppletoire begroting toegevoegd aan de begroting van Financiën (artikel 10). De loon- en prijsbijstelling wordt nu naar rato verdeeld over de artikelen.

Toerekening van artikel Belastingen aan artikel 9 Douane en artikel 13 Toeslagen

De toerekening geeft inzicht in de integrale uitgaven die de Belastingdienst ten behoeve van de Douane en Dienst Toeslagen maakt. Het betreft hier onder andere activiteiten als facilitaire zaken, ICT, de BelastingTelefoon en heffing en inning. Deze mutatie betreft een actualisatie van de toerekening van middelen van artikel 1 Belastingen naar artikel 9 Douane en een toerekening van middelen van artikel 1 Belastingen naar artikel 13 Toeslagen. De toerekening vindt plaats voor alle dienstonderdelen van de Belastingdienst die uitgaven doen ten behoeve van de Douane- en/of toeslagenprocessen.

Invorderingsrente Sondervermögen

Naar aanleiding van het Hoge Raad arrest op 14 juni, waarin de Hoge Raad heeft bepaald dat een Duits fonds (Immobielen-Sondervermögen) geen buitenlands belastingplichtige is in Nederland, dient betaalde VPB inclusief rente terugbetaald te worden. Het betreft hier invorderingsrente uit de jaren 1998-2011. Voor de belastingjaren vanaf 2012 wordt geen rente uitgekeerd.

Artikel 2 Financiële markten

Toelichting belangrijkste mutaties

Uitgaven en ontvangsten

Desaldering UBO uitgaven en ontvangsten

Voor het Ultimate Beneficial Owner (UBO) register werden extra kosten van € 2,1 mln. verwacht. De UBO-registers worden geleidelijk ontsloten. Dit is juridisch en technisch complex, en kost daardoor meer tijd dan gedacht. Door gedeeltelijke ontsluiting van het register komen inmiddels wel weer inkomsten binnen, die de kosten deels kunnen opvangen.

Artikel 3 Financieringsactiviteiten publiek-private sector

Toelichting belangrijkste mutaties

Uitgaven

Kernkapitaal Invest-NL

Invest-NL krijgt in totaal € 900 mln. tot en met 2029 aan additionele middelen waarmee haar slagkracht wordt vergroot. € 600 mln. wordt vanaf de begroting van Financiën gebruikt voor versterking van het kernkapitaal, wat onder meer bijdraagt aan de doorgroei van startups naar scaleups. Met cumulatief € 250 mln. krijgt Invest-NL de mogelijkheid Blended Finance uit te breiden om hiermee knelpunten in de bedrijfsfinanciering te kunnen adresseren. Daarmee wordt het innovatief mkb aanvullend geholpen om door te groeien en neemt de maatschappelijke impact van Invest-NL nog meer toe. Tevens wordt cumulatief € 50 mln. toegevoegd in het Beschermingsvoorziening Economische Veiligheid (BEV), waarmee als laatste redmiddel een belang kan worden genomen in bedrijven wanneer voorziene investeringen van statelijke actoren onze nationale veiligheid bedreigen. De bijdragen voor Blended Finance en het BEV worden verantwoord op de begroting van Economische Zaken.

Kernkapitaal Invest International

Ter ondersteuning van de financiering van het internationale Nederlandse bedrijfsleven door Invest International wordt een bedrag van € 100 mln. in 2026 vrijgemaakt uit de gereserveerde middelen voor Invest NL vanuit het hoofdlijnenakkoord. Het kabinet onderzoekt tegelijkertijd hoe de continuïteit van Invest International voor de toekomst kan worden geborgd, onder andere door te bezien of en zo ja onder welke voorwaarden een integratie van beide organisaties mogelijk is, op zodanige wijze dat de beleidsdoelen van beide organisaties worden versterkt (binnen de geldende budgettaire afspraken).

Lening TenneT

Door het uitblijven van de volledige verkoop van TenneT Duitsland heeft TenneT een additionele leningsfaciliteit nodig om haar credit rating te behouden en te voldoen aan marktvereisten. De leningsfaciliteit is opgehoogd met € 2,3 mld. voor 2025 en uitgebreid met € 17,1 mld. voor 2026.

Ontvangsten

Opbrengst verkoop ABN AMRO

De ontvangsten nemen in 2024 met ten minste € 443 mln. toe. Dit komt door de verkoop van aandelen ABN AMRO door de Staat via de beurs en de inkoop van aandelen door ABN AMRO. De ontvangsten betreffen de verkoopopbrengst tot en met juli 2024.

Terugdraaien terugontvangst kapitaalinjectie TenneT 2023

De Duitse staat heeft laten weten dat het op dit moment geen volledige aankoop van TenneT Duitsland kan realiseren. Dit betekent dat er geen terugontvangst is van het kapitaal dat vorig jaar door de Staat in TenneT is gestort (€ 1,602 mld.). Deze ontvangst was in 2024 wel begroot.

Renteontvangsten lening TenneT

De Staat ontvangt een marktconforme rente met additionele vergoedingen over de verstrekte lening aan TenneT.

Artikel 4 Internationale financiële betrekkingen

Toelichting belangrijkste mutaties

Uitgaven

HLA: Gerichte keuzes ontwikkelingssamenwerking (ODA); HLA-maatregel 34

In het hoofdlijnenakkoord is afgesproken dat het budget voor ontwikkelingssamenwerking wordt aangepast op de schuivende verhoudingen in de wereld. De ombuiging op de Rijksbrede ODA-middelen slaat bij Financiën neer op de bijdrage aan de Wereldbank.

Ophoging ESM kapitaalinleg

Bij de toetreding van Kroatië tot het Europees Stabiliteitsmechanisme- (ESM) is afgesproken dat de ESM-bijdragesleutel voor alle leden bijgewerkt zou worden ter gelegenheid van de volgende toetreding tot het ESM en uiterlijk op 1 januari 2026. De ECB heeft op 1 januari 2024 de kapitaalsleutel geactualiseerd. Hieruit volgt dat Nederland een groter aandeel in de Europese economie en bevolking had dan voorheen. Omdat toetreding tot het ESM van een nieuwe lidstaat niet uit te sluiten is voor 2026, is de aanvullende kapitaalinleg (onder voorbehoud) opgenomen in de begroting van 2025.

Ontvangsten

Bijstelling renteontvangsten Greek Loan Facility (GLF)

De renteontvangsten voor de Greek Loan Facility (GLF) worden naar boven bijgesteld op basis van de renterealisaties ontvangen van de Europese Commissie.

Artikel 5 Exportkredietverzekeringen, -garanties en investeringsverzekeringen

Toelichting belangrijkste mutaties

Uitgaven

Bijstelling langlopende schadezaken

Naar aanleiding van een aangescherpte ekv-ramingssystematiek, is besloten dat definitieve schades niet langer geboekt worden. In plaats daarvan is er wel een onttrekking uit de begrotingsreserve (alleen voor schadezaken na 2019). Hiermee wordt de openstaande vordering verlaagd en de raming aan de ontvangstenkant (1x per jaar) door ADSB bijgewerkt. Dit leidt tot een bijstelling op de langlopende schadeuitkeringen van € 5 mln. (meerjarig).

Ontvangsten

Bijstelling schaderestituties na 2019

Ivm de aangescherpte ekv-ramingssystematiek is er een splitsing gemaakt tussen schaderestituties vóór 1999, tussen 1999 en 2019 en ná 2019. Er is 15% (€ 2,25 mln.) van de oude totale restitutiereeks na 1999 (15 mln.) geboekt op schaderestituties tussen 1999 en 2019. Het restant daarvan € 12,75 mln. is geboekt op schaderestituties ná 2019, wat resulteert in een bijstelling.

Schaderestituties vanaf 1999 voor 2019

Naar aanleiding van een nieuwe ekv-ramingssystematiek is er een splitsing gemaakt in schaderestituties. Op basis van een splitsing in schaderestituties zijn drie tijdslijnen vastgesteld, namelijk vóór 1999, tussen 1999 en 2019 en ná 2019. Uit schaderestitutie overzichten blijkt dat de totale omvang van schaderestituties na 1999 € 15 mln. bedraagt. Van dit bedrag is geraamd dat 15% (€ 2,25 mln.) van deze restitutiereeks te maken heeft met schaderestituties tussen 1999 en 2019. Conform de nieuwe boekingssystematiek wordt dit bedrag onttrokken aan de begrotingsreserve.

Artikel 6 Btw-compensatiefonds

Toelichting belangrijkste mutaties

Uitgaven en ontvangsten

Overheveling Btw-compensatiefonds (BCF)

Als gevolg van overhevelingen van budget van ministeries naar decentrale overheden wordt een bedrag in het gemeente of provinciefonds gestort. Het geraamde btw-deel van dit bedrag wordt in het BCF gestort. Gemeentes en provincies kunnen de betaalde btw in verband met de overhevelingen terugvragen bij het BCF. Deze uitgaven worden gedekt vanuit de belastingontvangsten.

Bijstelling Btw-compensatiefonds (BCF)

Deze mutatie betreft een bijstelling van de raming van het BCF op basis van de beschikking van het afgelopen jaar, betalingen van het vierde kwartaal van het afgelopen jaar en driemaal het voorschot van het eerste kwartaal uit het lopende jaar.

Artikel 8 Apparaat

Toelichting belangrijkste mutaties

Uitgaven

Loon- en prijsbijstelling

De loon- en prijsbijstelling 2024 is in de eerste suppletoire begroting toegevoegd aan de begroting (artikel 10). De loon- en prijsbijstelling wordt nu naar rato verdeeld over de artikelen.

HLA: Terugdraaien groei apparaat Rijksoverheid; HLA-maatregel 26

Naar aanleiding van het hoofdlijnenakkoord is een taakstelling op de apparaatsbudgetten van het ministerie van Financiën van oplopend tot per saldo € 70,7 mln. structureel doorgevoerd (de betreffende budgettaire taakstellingsmutaties raken zowel de uitgaven (€ 83,1 mln.) als de ontvangsten (€ 12,4 mln.), wat per saldo tot de korting van € 70,7 mln. leidt).

In deze ontwerpbegroting 2025 is de taakstellingsreeks die ingaat vanaf begrotingsjaar 2025, van € 15,6 mln. structureel, reeds concreet doorverdeeld naar diverse organisatieonderdelen van het ministerie. De concrete verdeling van de resterende taakstellingsreeks, € 55,1 mln. structureel, over de apparaatsbudgetten van Financiën wordt nog nader uitgewerkt en in de 1^e suppletoire begroting 2025 verwerkt.

Belangenbehartiger voor Belastingplichtigen en Toeslaggerechtigden

De Belangenbehartiger wordt een nieuw op te richten onderdeel binnen het ministerie van Financiën. De kwartiermaker Onafhankelijke Belangenbehartiger is sinds 2023 bezig dit onderdeel in– en op te richten, en per 1 januari 2025 zal de Belangenbehartiger van start gaan. Op 12 juni 2024 is uw Kamer geïnformeerd over het advies van de kwartiermaker inzake die in- en oprichting, waarin het advies en de visie van het kabinet op de beoogde taken en bevoegdheden wordt behandeld48. De Belangenbehartiger zal primair onafhankelijke rechtshulp bieden aan burgers en bedrijven in hun belasting- en/of toeslagzaken. De Belangenbehartiger werkt daarin aanvullend op de bestaande dienstverlening van de Belastingdienst en Dienst Toeslagen en andere maatschappelijke organisaties.

Ontvangsten

HLA: Terugdraaien groei apparaat Rijksoverheid; HLA-maatregel 26

Zie de toelichting bij de uitgaven.

Artikel 9 Douane

Toelichting belangrijkste mutaties

Uitgaven

Bijdrage aan de Belastingdienst

Dit betreft de bijdrage van Douane voor de aanschaf van een aantal ICT-diensten buiten de standaarddienstverlening (plusdiensten).

Toerekening van artikel Belastingen aan artikel Douane

De toerekening geeft inzicht in de integrale uitgaven die de Belastingdienst ten behoeve van de Douane maakt. Het betreft hier onder andere activiteiten als facilitaire zaken, ICT, de BelastingTelefoon en heffing en inning. Deze mutatie betreft een actualisatie van de toerekening van middelen van artikel 1 Belastingen naar artikel 9 Douane. De toerekening vindt plaats voor alle dienstonderdelen van de Belastingdienst die uitgaven doen ten behoeve van de Douaneprocessen.

Loon- en prijsbijstelling

De loon- en prijsbijstelling 2024 is bij de eerste suppletoire begroting toegevoegd aan de begroting (artikel 10). De loon- en prijsbijstelling wordt nu naar rato verdeeld over de artikelen, waaronder artikel 9 Douane.

Uitkering incidentele CAO-component

Vanuit de loon- en prijsbijstelling 2023 is een reservering in 2024 aangelegd op artikel 10 Nog onverdeeld om incidentele kosten uit de nieuwe cao 2024 mee te kunnen dekken. Vanuit deze reservering wordt € 9,3 mln. overgeheveld naar artikel 9 voor de eenmalige uitkeringen in 2024.

Vertragingsrente Traditionele Eigen Middelen

Er zijn nabetalingen gedaan over de Traditionele Eigen Middelen (TEM). De Nederlandse douaneautoriteiten voeren een zelfanalyse uit op casussen waarvan de invoerrechten nog niet met zekerheid zijn vastgesteld of nog niet door de lidstaat zijn geïnd. Als gevolg van de zelfanalyses heeft Nederland de aansprakelijkheid op een aantal dossiers geaccepteerd. Dit heeft geleid tot circa € 20,5 mln. aan TEM nabetalingen via de begroting van Buitenlandse Zaken. De corresponderende vertragingsrente op de nabetalingen bedraagt circa € 20 mln. en wordt door Douane verantwoord op artikel 9 van de Financiënbegroting.

Artikel 10 Nog onverdeeld

Toelichting belangrijkste mutaties

Uitgaven

Uitkering incidentele CAO-component

Vanuit de loon- en prijsbijstelling 2023 is een reservering in 2024 aangelegd op artikel 10 Nog onverdeeld om incidentele kosten van de nieuwe cao 2024 mee te kunnen dekken. In totaal wordt er € 54 mln. overgeheveld naar de apparaatsbudgetten van artikel 1, 8, 9 en 13, voor de eenmalige uitkeringen in 2024.

Loon- en prijsbijstelling

De loon- en prijsbijstelling 2024 is in de eerste suppletoire begroting toegevoegd aan de begroting van Financiën (artikel 10). De loon- en prijsbijstelling wordt nu naar rato verdeeld over de artikelen.

HLA: Uitvoeringskosten Herinvoeren gebruik rode diesel voor landbouw; HLA-maatregel 8

De rode diesel wordt met ingang van het jaar 2027 heringevoerd voor de landbouwsector. Aan deze maatregel zitten uitvoeringskosten per 2027 verbonden van circa € 5 mln. structureel. In afwachting van een uitvoeringstoets worden deze middelen gereserveerd op artikel 10.

HLA: Uitvoeringskosten Invoeren circulaire plastic heffing; HLA-maatregel 54

Met ingang van het jaar 2028 wordt een circulaire plastic heffing ingevoerd. Aan deze maatregel zitten met ingang van 2028 uitvoeringskosten verbonden van circa € 5 mln. structureel. In afwachting van een uitvoeringstoets worden deze middelen gereserveerd op artikel 10.

Artikel 11 Financiering staatsschuld

Toelichting belangrijkste mutaties

Uitgaven en ontvangsten

De ramingen voor rente en uitgifte schuld zijn bijgesteld als gevolg van een veranderde financieringsbehoefte, nieuwe schulduitgiftes en aangepaste rentepercentages.

Voor 2024 wordt een lager kastekort verwacht dan eerder geraamd, waardoor de financieringsbehoefte in 2024 afneemt. Hierdoor neemt de vlottende schuld af met € 9 mld. De rentelasten van de vlottende schuld nemen hierdoor ook af. De rentelasten van de vaste schuld nemen in 2024 af door de gerealiseerde rentepercentages. Vanaf 2025 wordt verwacht dat de rentelasten van de vaste schuld toenemen door hogere rentepercentages zoals geraamd door het CPB en een hoger kastekort.

Artikel 12 Kasbeheer

Toelichting belangrijkste mutaties

Uitgaven

Rente kasbeheer

De mutatie van de rentelasten wordt verklaard door wijziging van de omvang van de aangehouden middelen in de schatkist en de gewijzigde rentepercentages zoals geraamd door het CPB.

Ontvangsten

Rentebaten kasbeheer

De raming van de rentebaten is bijgesteld als gevolg van nieuw afgesloten leningen en aangepaste rentepercentages zoals geraamd door het CPB.

Ontvangsten aflossingen

De mutaties in de aflossingen op leningen zijn voornamelijk het gevolg van het verwerken van realisaties van nieuw aangegane leningen.

Mutaties in rekening-courant en deposito

De mutaties in de rekening-courant en deposito worden vooral veroorzaakt door mutaties in de rekening-courantstand van de sociale fondsen.

Artikel 13 Toeslagen

Toelichting belangrijkste mutaties

Uitgaven

Afdracht ketenpartners

Onder andere de directies CAP (Centrale Administratieve Processen), KI&S (Klantinteractie & -services), IV (Informatievoorziening) en O&P (Organisatie & Personeel) van de Belastingdienst voeren ketenwerkzaamheden of daaraan gerelateerde ondersteunende werkzaamheden uit voor Dienst Toeslagen (voornamelijk UHT). Per saldo is in 2024 sprake van een afdracht van € 3 mln. aan artikel 1 Belastingen. Dit bedrag is gesaldeerd met de teruggave aan Toeslagen als gevolg van minder benodigde werkzaamheden voor de UHT. Verder wordt er in 2025 circa € 65 mln. afgedragen en in 2026 circa € 13 mln.

Loon- en prijsbijstelling

De loon- en prijsbijstelling 2024 is bij de eerste suppletoire begroting toegevoegd aan de begroting (artikel 10). De loon- en prijsbijstelling wordt nu naar rato verdeeld over de artikelen, waaronder artikel 13 Toeslagen.

Toerekening van Belastingen aan Toeslagen

De toerekening geeft inzicht in de integrale uitgaven die de Belastingdienst ten behoeve van Dienst Toeslagen maakt. Het betreft hier onder andere activiteiten als facilitaire zaken, ICT, de BelastingTelefoon en heffing en inning. Deze mutatie betreft een actualisatie van de toerekening van middelen van artikel 1 Belastingen naar artikel 13 Toeslagen. De toerekening vindt plaats voor alle dienstonderdelen van de Belastingdienst die activiteiten verrichten voor de toeslagenprocessen.

Uitkering incidentele CAO-componenten

Vanuit de loon- en prijsbijstelling 2023 is een reservering in 2024 aangelegd op artikel 10 Nog onverdeeld om de nieuwe CAO-rijk in 2024 te kunnen dekken. Hiervan is circa € 8 mln. benodigd voor de artikel 13 Toeslagen voor de eenmalige uitkeringen in 2024.

Kasschuiven herteloperatie toeslagen