Introductie

Het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (KNMI) adviseert en waarschuwt de samenleving om risico’s met een atmosferische of seismische oorsprong terug te dringen. Het KNMI ontwikkelt daartoe hoogwaardige kennis, verricht waarnemingen, en zet die om in producten en diensten die de veiligheidsrisico’s verminderen, bij­dragen aan een duurzame samenleving en economische mogelijkheden bevorderen.

Per 1 januari 2016 is de Wet taken meteorologie en seismologie (wtms) in werking getreden. De hieruit afgeleide regeling taken meteorologie en seismologie (rtms) is per 1 oktober 2021 in werking getreden.

Producten en diensten

De samenleving wordt steeds gevoeliger voor extreem weer, klimaatverandering, luchtkwaliteit, vulkaanuitbarstingen en aardbevingen. Om deze toegenomen risico’s zoveel mogelijk te helpen beperken past het KNMI het concept van de risico-reductie-cyclus toe.

We bewaken en waarschuwen, maar we geven ook adviezen en handelingsperspectieven voor zowel acute als toekomstige gevaren. Daarbij trekken we actief lessen uit gebeurtenissen om toekomstige adviezen nog beter te maken en zo tot risicoreductie te komen. Dit doen we samen met onze omgeving: het algemene publiek, overheden en (weer)bedrijven. We innoveren permanent onze dienstverlening en creëren daarbij (duurzame) economische kansen voor het bedrijfsleven terwijl we bijdragen aan een veilig, bereikbaar en leefbaar Nederland.

Het KNMI heeft zijn producten en diensten ingedeeld in de productgroepen Meteorologie en Seismologie. Daarnaast wordt EUTMETSAT/Aardobservatie als product onderscheiden. Meetbare gegevens voor deze productgroepen zijn opgenomen in beleidsartikel 23.

Staat van Baten en Lasten

Toelichting

Baten

Omzet moederdepartement (IenW)

De omzet moederdepartement betreft een vergoeding voor de producten op het gebied van meteorologie, seismologie en aardobservatie. Het betreft zowel een vergoeding voor wettelijke taken als maatwerkopdrachten. De fluctuatie in de opbrengsten moederdepartement wordt met name veroorzaakt door fluctuatie in de bijdrage in het kader van EUMETSAT (aardobservatie). Dit betreft alleen de lopende programma’s.

Daarnaast is sprake van een stijging in 2025 door de toekenning van extra middelen in het kader van Masterplan de Bilt (circa € 4 miljoen). Vanaf 2026 neemt dit geleidelijk weer af.

Medio 2025 is de ontwikkeling EWC afgerond en neemt de omzet weer af (circa € 5 miljoen).

Van de apparaatstaakstelling uit het hoofdlijnenakkoord van het kabinet-Schoof is de opgave van 2025 structureel verdeeld over de verschillende dienstonderdelen van IenW en is voor KNMI verwerkt op de materiele kosten (€ 1 miljoen). De resterende opgave in 2026-2029 is voor nu opgenomen onder artikel 98 en zal bij de 1e suppletoire begroting 2025 worden herschikt.

De nog uit te voeren werkzaamheden per 31-12-23 bestonden uit gelden van met name Aardobservatie, EWC en Masterplan de Bilt. Deze zijn niet uitgegeven in 2023 of eerdere jaren en daarom ook niet in de omzet verantwoord. Deze uitgaven zijn (deels) verschoven naar 2024 en 2025 in de OB2024. In 2024 en met name 2025 is de overige omzet IenW fors hoger. Dit is enerzijds omdat we meer gaan uitgeven dan er aan gelden binnenkomt. Dit is met name van toepassing bij EWC, Masterplan de Bilt, Lifecycle management en KNMI Global. Anderzijds verwachten wij gelden (en uitgaven) voor Seismologisch Netwerk, Cabauw FTO en Cabauw Regie.

Vanaf 2026 nemen de nog uit te voeren werkzaamheden af doordat de meeste werkzaamheden zijn verricht.

In bovenstaande tabel gaat is vanaf 2025 de uitbreiding van het Seismologisch Netwerk voorzien.

Omzet overige departementen

De opbrengst overige departementen heeft betrekking op van andere ministeries ontvangen vergoedingen voor de inzet van KNMI-capaciteit voor het door hen verzochte maatwerk.

De specificatie van de omzet overige departementen is als volgt:

Omzet derden

De opbrengsten luchtvaart zullen vanaf 2025 toenemen wegens een nieuw contract (RP4). In 2024 zijn de opbrengsten luchtvaart hoger dan in 2023 omdat een deel nog niet was uitgevoerd in 2023, maar is doorgeschoven naar 2024.

De extern gefinancierde subsidieprojecten bestaan met name uit projecten die het KNMI uitvoert in EU- en internationaal verband. De bijdragen die het KNMI hiervoor ontvangt, zijn lager dan de daadwerkelijke kosten. De cofinanciering die dat vergt is stabiel begroot.

De overige opbrengsten nemen toe vanaf 2025. Naar verwachting zullen er nieuwe opdrachten worden afgesloten. Zoals inkomsten uit de veiligheidsketen.

Lasten

Personele kosten

Het aantal fte’s was in 2023 lager doordat het vanwege de krapte op de arbeidsmarkt niet is gelukt tijdig alle vacatures te vervullen. Ultimo 2023 was de stand 464 fte’s. In 2024 stijgen we door naar 492. Het aantal fte’s blijft stabiel vanaf 2024. Wij verwachten dat de fte’s die nu op aflopende projecten werken (o.a. EWC) in de toekomst op andere projecten kunnen worden ingezet (o.a. IV -en klimaatontwikkeling gerelateerde onderwerpen).

Gezien de arbeidsmarktontwikkelingen zien we mogelijkheden om de externe inhuur vanaf 2025 te reduceren.

Materiële kosten

Apparaat ICT

De kosten voor apparaat ICT zijn stabiel de komende jaren.

Bijdrage aan SSO’s

Voor het KNMI gaat het om kosten voor de huur RVB en inhuur van de Uitvoeringsorganisatie Bedrijfsvoering Rijk (UBR). Als gevolg van de overgang van kantorenstelsel naar specialty stelsel per 1 januari 2024 is een verlaging van de huurkosten opgenomen. Vanaf 2029 verwacht het KNMI het nieuwe pand te betrekken, waardoor de huurkosten zullen toenemen.

Overige materiële kosten

Deze kosten zijn in de jaren 2025-2026 hoger door uitgaven aan bijzondere programma’s zoals Masterplan de Bilt, Seismologisch Netwerk en Luchtvaart. Daarna dalen de kosten in verband met implementatie Masterplan de Bilt en het gereed zijn van de uitbreiding van het Seismologisch Netwerk.

Afschrijvingskosten

De afschrijvingskosten betreffen voornamelijk de afschrijvingskosten voor waarneemapparatuur (regenradars, wolkenradars en een veelheid aan sensoren) en naar verwachting vanaf 2029 Cabauw FTO.

Kasstroomoverzicht

Toelichting

Operationele kasstroom

De operationele kasstroom bestaat uit het geraamde saldo van baten en lasten gecorrigeerd voor afschrijvingen, mutaties in de voorzieningen en vooruit ontvangen bedragen. De toename van de uitgaven operationele kasstroom in 2024 en 2025 wordt vooral veroorzaakt door nog uit te voeren werkzaamheden. Dit betreft met name extra uitgaven inzake Aardobservatie, Masterplan de Bilt, EWC en OCW projecten. Vanaf 2026 nemen de nog uit te voeren werkzaamheden af doordat de meeste werkzaamheden, waarvoor in eerdere jaren geld is ontvangen, zijn verricht. We verwachten dat Luchtvaart in komende 5 jaar de openstaande schuld zal inlopen (€ 13 miljoen).

Investeringskasstroom

Investeringen vinden vooral plaats in waarneemapparatuur en waarneeminfrastructuur (MWI, diverse soorten sensoren en naar verwachting op termijn Cabauw FTO).

Financieringskasstroom

Het beroep op de leenfaciliteit van het Ministerie van Financiën betreft investeringen met een afschrijvingstermijn van 3 jaar of langer. Voor 2024 en latere jaren betreft het vooral investeringen in waarneemapparatuur. De aflossingen betreffen de reguliere aflossingen op de reeds afgesloten leningen en de aflossingen op nog af te sluiten leningen.

Doelmatigheidsoverzicht

Toelichting

• – Het aantal fte’s overhead/indirect blijft stabiel.

• – De tarieven per uur zijn stabiel.

• – De omzet voor de productgroep Meteorologie stijgt door toevoegen van extra middelen voor Masterplan de Bilt. Zie ook de toelichting bij de omzet moederdepartement.