De Verticale Toelichting geeft voor alle begrotingen een overzicht van- en een toelichting op de belangrijkste mutaties. Voor een meer gedetailleerde toelichting op wordt verwezen naar de suppletoire begrotingswetten.

Leeswijzer

De mutaties zijn gesplitst in drie categorieën:

• 1) Mee- en tegenvallers;

• 2) Beleidsmatige mutaties;

• 3) Technische mutaties.

De laatste categorie omvat alle overboekingen, desalderingen, statistische correcties en mutaties die niet onder een ijklijn vallen. Mutaties worden toegelicht indien ze een bepaalde ondergrens overschrijden. De ondergrens is afhankelijk van de omvang van de begroting en verschilt voor de verschillende categorieën mutaties. De post diversen bevat de mutaties die onder de ondergrens vallen en wordt in principe alleen toegelicht indien zich bijzonderheden voordoen.

De totalen per begroting worden in eerste instantie gepresenteerd exclusief de bedragen die onder de Homogene Groep Internationale Samenwerking (HGIS) vallen. Door middel van een aansluitregel wordt het deel van de begroting dat onder de HGIS valt zichtbaar gemaakt. De laatste regel geeft per begroting de totaalstand inclusief HGIS aan. De mutaties die optreden binnen het HGIS-deel van de begroting worden gepresenteerd en toegelicht in de Verticale Toelichting van alle HGIS uitgaven.

De Koning

Staten-Generaal

Overige Hoge Colleges van Staat

Algemene Zaken

Budgetactualisatie bevorderen eenheid regeringsbeleid

De onderuitputting wordt grotendeels veroorzaakt door dat er een budget gereserveerd is bij het vorige regeerakkoord voor activiteiten ter versterking van het algemeen regeringsbeleid. Het jaar 2011 is het laatste jaar dat dit budget (5 mln.) nog beschikbaar is. Dit budget is mede door het terugtreden van dat kabinet nagenoeg geheel vrijgevallen.

Koninkrijksrelaties

Buitenlandse Zaken

Relatie begroting Buitenlandse Zaken en de Homogene groep internationale samenwerking (HGIS)

Er zijn twee soorten uitgaven op de begroting van Buitenlandse Zaken: HGIS en niet-HGIS. Niet-HGIS uitgaven zijn de afdrachten aan de Europese Unie. HGIS-uitgaven zijn alle andere buitenlanduitgaven. De HGIS-uitgaven staan op diverse begrotingen en worden elders in deze Verticale Toelichting toegelicht; hier wordt alleen de ontwikkeling van de EU-afdrachten belicht.

EU-afdrachten

De EU-afdrachten stijgen met 43,2 mln. in verband met nieuwe ramingen voor BNI- en BTW-groei en landbouwheffingen.

Perceptiekostenvergoedingen

Nederland ontvangt meer terug van de Europese Unie vanwege een hogere vergoeding van de inningskosten van eu-heffingen. Deze zijn gekoppeld aan de ramingen voor landbouwheffingen. Er treedt een stijging van de perceptiekostenvergoedingen op van 28,9 mln.

Veiligheid en Justitie

Jeugdbescherming

Vanwege een lager dan geraamde instroom en een snellere doorstroming als gevolg van een nieuwe werkwijze (de Delta-methodiek), is het budget neerwaarts bijgesteld. De Delta-methodiek zorgt ervoor dat de begeleidingsduur door gezinsvoogdij bij ondertoezichtstelling wordt verkort.

Diversen (mee- en tegenvallers)

Binnen het saldo van de post diversen vallen een aantal mee- en tegenvallers. De grootste meevaller (8 mln.) wordt veroorzaakt door minder aanvragen dan geraamd en een lager gebruik dan verwacht van de regeling «overvallen» binnen het Schadefonds Geweldsmisdrijven. De grootste tegenvaller (8 mln.) komt door gestegen loonkosten van onderdelen van DJI vanwege de OVA (Overheidsbijdrage in de Arbeidskostenontwikkeling). De wijze van bepaling van de hoogte van de jaarlijkse OVA is vastgelegd in het zogenaamde OVA-convenant.

Departementsbrede taakstelling

V&J voert een departementsbrede taakstelling door.

Inzet prijsbijstelling

De prijsbijstelling voor 2011 is door V&J intern niet doorverdeeld naar de diverse onderdelen van de begroting.

Diversen (beleidsmatige mutaties)

Onder de post diversen valt een mutatie bij het slachtofferhulpbeleid. Op 15 december 2009 heeft de Eerste Kamer de Wet «Versterking positie slachtoffers in het strafproces» aangenomen. Volgens deze wet verstrekt het Ministerie van Veiligheid en Justitie voorschotten op schadevergoedingen aan slachtoffers van geweldsmisdrijven, en verhaalt het ministerie de kosten per 1 januari 2011 zelf bij de daders. Op deze manier hoeft het slachtoffer geen moeite meer te doen om de toegekende schadevergoeding te ontvangen. De Minister van Veiligheid en Justitie heeft besloten ook voorschotten uit te betalen aan slachtoffers van misdrijven van voor 1 januari 2011. Dat kost dit jaar 8,9 mln. De komende periode int het ministerie deze kosten bij daders.

Tegenvaller b&t

De ontvangsten uit boeten en transacties vallen naar verwachting 118 mln. lager uit dan geraamd. Ten opzichte van 2010 is er sprake van een fors dalende instroom van zaken, vooral op het gebied van snelheidsovertredingen en staandehoudingen. Een andere oorzaak is een vertraging van de maatregel om onverzekerd rijden onder de Wet Administratiefrechtelijke Handhaving Verkeersvoorschriften (WAHV) te brengen. De invoering daarvan is verschoven van januari 2011 naar juli 2011, zodat deze wet samen met de 30 WAM (Wet Aansprakelijkheidsverzekering Motorrijtuigen) kon worden geïmplementeerd.

Diversen – niet-belastingontvangsten

Onderdeel van de post diversen is een meevaller ter grootte van 9,4 mln. bij de reclassering. De extra ontvangsten zijn het gevolg van afrekeningen van oude jaren op het terrein van sancties en reclassering, met name van de 3RO (verslavingsreclassering, het Leger des Heils en Reclassering Nederland).

Correctie vermogensconversie

Bij de departementale herindeling die via een incidentele suppletoire begroting aan de TK is gepresenteerd, is een bedrag van BZK naar V&J als kaderrelevante ontvangst overgeboekt terwijl het hier om een niet-kaderrelevante ontvangst gaat. Deze technische mutatie corrigeert hiervoor. Dit leidt niet tot een wijziging in de begrotings- en kaderstanden. Zie hiervoor ook de mutaties bij BZK («correctie vermogensconversie»).

Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties

Aanvullende beschikking 2011 (COA)

Voor het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) wordt een aanvullende beschikking voorzien voor 2011. Dit is onder meer het gevolg van een hogere bezetting in de kleinschalige opvang, de tegemoetkoming voor gemeenten waar AZC’s zijn gevestigd, voor de huisvestingskosten van scholen (faciliteitenbesluit) en krimpkosten als gevolg van het afstoten van locaties door het COA als gevolg van een lagere instroom van asielzoekers.

Correctie ODA-toerekening

In verband met de lager dan geraamde instroom van asielzoekers worden minder kosten gemaakt in de asielopvang. Zodoende valt ook de ODA-toerekening van deze kosten lager uit.

Energiebesparingskrediet (EBK)

Het Energiebesparingskrediet is een garantstelling aan de Stichting Waarborgfonds Eigen Woningen (WEW) voor laagrentende leningen voor energiebesparende maatregelen. Van de regeling is in 2011 minder gebruik gemaakt dan verwacht. De hierdoor vrijvallende middelen worden ingezet voor de uitvoeringsproblematiek 2011.

Nederlandse Identiteitskaart

Na uitspraak van de Hoge Raad konden tijdelijk geen leges geheven worden op de Nederlandse Identiteitskaart (NIK). Gemeenten zullen voor de gemaakte kosten in deze periode gecompenseerd worden. Ook worden zij gecompenseerd voor de bezwaarschriften die zijn ingediend tegen het heffen van leges op de NIK in de periode voor de uitspraak van de Hoge Raad, welke door de uitspraak van de Hoge Raad gehonoreerd moeten worden.

Jeugd-NIK

Er wordt een groter aantal aanvragen voor de jeugd-NIK verwacht dan is geraamd. Dit wordt onder andere veroorzaakt door de reeds aangekondigde prijsstijging per 1 januari 2012.

Loon- en prijsbijstelling

De nog op de begroting gereserveerde middelen voor loon- en prijsbijstelling worden ingezet voor de uitvoeringsproblematiek 2011.

Diversen – beleidsmatige mutaties

Deze post betreft met name de inzet van de eindejaarsmarge 2010–2011 (8,1 mln.) ter dekking van de uitvoeringsproblematiek 2011.

Financieringsbehoefte VUT-fonds

Gezien de financiële aantrekkelijkheid, maken steeds meer mensen gebruik van de zogeheten «Vendrik-regeling», door uit te treden met 64 jaar en 11 maanden, en doen hiermee later een beroep op de regeling Flexibel Pensioen en Uittreden (FPU). Zodoende wordt de totale FPU-uitkering voor een dan uittredend persoon in een keer gestort, in plaats van dat deze over 2 á 3 jaar gespreid wordt uitgekeerd. Als gevolg van het hogere aantal uitkeringen dat ineens gestort moet worden, wijzigt de huidige leenbehoefte van het VUT-fonds (50 mln.): het totaal uit te keren bedrag verandert niet, maar de spreiding waarmee dit bedrag uitgekeerd moet worden leidt tot een extra liquiditeitsbehoefte. Het VUT-fonds is niet relevant voor het EMU-saldo.

Stimulering woningbouw

Het rijk heeft tot 1 januari 2011 de woningbouw (via gemeenten) ondersteund met de Tijdelijke Stimuleringsregeling Woningbouwprojecten. Voor zover gemeenten budget hebben ontvangen voor projecten, die niet voor 1 januari van start zijn gegaan, moeten zij dat terugbetalen aan het rijk. Naar verwachting bedragen de ontvangsten dit jaar 40 mln.  Hiervan wordt 24 mln. ingezet ter dekking van problematiek op de begroting van BZK en komt 16 mln. ten gunste van de generale middelen.

Correctie vermogensconversie

Bij de departementale herindeling die via een incidentele suppletoire begroting aan de TK is gepresenteerd, is een bedrag van BZK naar V&J als kaderrelevante ontvangst overgeboekt terwijl het hier om een niet-kaderrelevante ontvangst gaat. Deze technische mutatie corrigeert hiervoor. Dit leidt niet tot een wijziging in de begrotings- en kaderstanden. Zie hiervoor ook de mutaties bij V&J («correctie vermogensconversie»).

Onderwijs, Cultuur en wetenschap

Diversen – Mee- en tegenvallers

De post bestaat hoofdzakelijk uit meevallers bij de studiefinanciering. Er is minder basisbeurs omgezet in een gift dan eerder geraamd. Daarnaast zijn er minder mbo’ers ingestroomd in het giftregime dan geraamd. En er zijn minder uitgaven aan de reisvoorziening (prestatiebeurs) dan eerder geraamd.

Diversen – Beleidsmatige mutaties

Deze post bestaat voornamelijk uit budgetten die dit jaar niet meer uitgegeven worden en naar verwachting volgend jaar worden besteed. De middelen worden besteed aan hetzelfde doel.

Diversen – Technische mutaties – Rijksbegroting in enge zin

Deze post bestaat hoofdzakelijk uit een overboeking van VWS naar OCW. In 2010 en 2011 heeft OCW uitgaven gedaan ter financiering van de loonkostenindexering (OVA) ten behoeve van het rijksbijdrage deel van de UMC’s. Deze posten worden nu tussen VWS en OCW verrekend.

Nationale Schuld

Wijziging geldmarktberoep en rente – uitgaven

De geraamde rentelasten over de vlottende schuld worden bijgesteld als gevolg van aanpassing van de korte rekenrente, wijzigingen van het verwachte beroep op de geldmarkt en realisaties.

Wijziging kapitaalmarktberoep en rente

Wijzigingen van het beroep op de kapitaalmarkt (bijvoorbeeld vanwege gewijzigde inzichten in de ontwikkeling van het tekort), de veronderstelde lange rente en realisaties leiden tot aanpassingen in de rentebaten en rentelasten op de vaste schuld.

Leningen kasbeheer

Gewijzigde inzichten in het leengedrag van RWT’s (Rechtspersonen met een wettelijke taak) leiden tot een aanpassing van de voorziene uitgaven leningen kasbeheer.

Mutaties rekening-courant

De inleg van de sociale fondsen is gewijzigd als gevolg van (onder meer) mutaties in de premieontvangsten en de premiegefinancierde uitgaven. Hierdoor verandert ook de rentevergoeding over de inleg.

Wijziging geldmarktberoep en rente – niet-belastingontvangsten

De geraamde rentebaten over de vlottende schuld worden bijgesteld als gevolg van aanpassing van de korte rekenrente en wijzigingen van het verwachte beroep op de geldmarkt welke zijn gewijzigd naar aanleiding van nieuwe inzichten in het tekort.

Leningen kasbeheer – niet-belastingontvangsten

Gewijzigde inzichten in het leengedrag van RWT’s (Rechtspersonen met een wettelijke taak) leiden tot een aanpassing van de voorziene ontvangsten leningen kasbeheer.

Financiën

Heffings- en invorderingsrente – uitgaven

De uitgavenraming is als gevolg van de lage rentestand met 400 mln. neerwaarts bijgesteld. Daarnaast is als gevolg van een uitspraak van de Hoge Raad een incidentele tegenvaller ontstaan. Voor 2011 is deze tegenvaller naar verwachting 140 mln. De mogelijke effecten voor 2012 zullen bij een volgend begrotingsmoment worden bezien. Per saldo wordt de uitgavenraming met 260 mln. neerwaarts bijgesteld.

Kasschuif apparaat

Een gedeelte van de uitgaven aan vervoerskosten (17 mln.) en administratieve personeelszaken-diensten (3 mln.) vindt plaats in 2011 ipv in 2012.

Schades EKV

De uitkeringen voor schade onder de EKV vallen lager uit dan verwacht.

Diversen – uitgaven – beleidsmatige mutaties

Onder deze post valt onder andere een onderuitputting op de post Anticiperende Aankopen (10 mln.).

Boeteontvangsten

Door een incidentele meevaller bij de boeteontvangsten is de raming van de programma- ontvangsten met 50 mln. verhoogd.

Heffings- en invorderingsrente – niet-belastingontvangsten

De ontvangstenraming is als gevolg van de lage rentestand met 370 mln. neerwaarts bijgesteld.

Incidentele boedelontvangsten Bank Nederlandse Antillen

Bij de staatkundige hervormingen is afgesproken dat Nederland uit de boedel van de BNA het Caribisch Nederland-deel (25 mln.) zou ontvangen. De CBCS (Centrale Bank Curaçao en Sint Maarten) had lange tijd geen Raad van Commissarissen, waardoor de boedelafwikkeling niet geëffectueerd kon worden. Inmiddels is de RvC geïnstalleerd. De verwachte ontvangst wordt dit jaar niet meer ontvangen, maar schuift door naar volgend jaar..

Recuperaties EKV

De provenu’s vallen mee, omdat de provenu’s waarvoor betalingsregelingen zijn getroffen op schema lopen en de reguliere provenu’s hoger zijn dan verwacht.

Diversen – niet-belastingontvangsten – beleidsmatige mutaties

Deze post bevat onder andere een meevaller op de afdrachten van de Staatsloterij en een meevaller bij de dividenden op staatsdeelnemingen. De eerste meevaller wordt veroorzaakt door een hoger dan verwachte restafdracht (10 mln.). De tweede wordt veroorzaakt door meevallende dividenden van UCN en Tennet (12,5 mln.).

Diversen – niet-belastingontvangsten – technische mutaties – niet tot een ijklijn behorend

Door de verkoop van een aantal participaties beschikt Twinning, een staatdeelneming in afbeheer, over overtollige financiële middelen. Het is de verwachting dat Twinning deze middelen nog dit jaar in de vorm van een superdividend aan de staat uitkeert.

Defensie

Doorschuif schadeloosstelling veteranen

Het budget dat voor de schadeloosstelling van veteranen is overgeheveld van de HGIS naar de begroting van Defensie. De schadeloosstelling wordt gefinancierd uit de eindejaarsmarge die conform de reguliere eindejaarssystematiek beschikbaar komt.

Doorwerking ontvangsten (domeinen)

Lagere ontvangsten uit verkopen van gronden en materieel leiden tot lagere uitgaven bij de Defensie Materieel Organisatie.

Herschikking exploitatie

Als gevolg van de gedeeltelijke verplichtingenpauze in de aanloop naar de beleidsvisie en de doorlooptijden van verwerving en levering vallen de uitgaven lager uit dan geraamd (– 123,3 mln.). Daarnaast is er sprake van lagere bijdragen aan de NAVO, wachtgelden en wetenschappelijk onderzoek (– 25 mln.). Hiertegenover staan de hogere uitgaven voor het aanvullen van de brandstofvoorraden in 2011 om de beschikbaarheid van brandstof in 2012 te garanderen (38,9 mln.).

Herschikking pensioenen

Op basis van het realisatiebeeld is de raming van pensioenbijdrage aan het ABP opwaarts bijgesteld. De relatief beperkte bijstelling valt binnen de marge van 1% van het budget.

Infra aflossing en meeruitgaven

Dit betreft voor 30 mln. een niet begrote aflossing van een lening. De overige ca 30 mln. is het gevolg van het sneller realiseren bij het CDC van diverse kleinere infra-projecten.

Schadeloosstelling veteranen

Ter eenmalige compensatie van veteranen die voor 1 juli 2007 gewond zijn geraakt als gevolg van inzet in voormalig missiegebieden, wordt 107 mln. uit de onderuitputting van de HGIS-voorziening crisisbeheersingsoperaties op de begroting van Defensie overgemaakt naar de reguliere begroting van Defensie.

Vrijval budget

Per saldo komt in 2011 een bedrag van 30 mln. minder tot besteding dan begroot. Dit betreft een neerwaartse bijstelling van de uitgaven met 80 mln., waar een herfasering van 50 mln. aan pensioenuitgaven van 2012 naar 2011 tegenover staat.

Bijstelling ontvangsten domeinen

De verkoopopbrengsten zijn bijgesteld als gevolg van vertraging in de geraamde ontvangsten van materieel en diverse kleinere strategische goederen.

Bijstelling verkoopopbrengsten

De ontvangsten uit de verkoop van vastgoed zijn vertraagd. Het betreft hier o.a. de geraamde ontvangsten van de Tapijnkazerne in Maastricht.

Infrastructuur en Milieu

DBFM-omzetting A15 Maasvlakte Vaanplein

Het project wordt als DBFM aanbesteed. Hierdoor worden de budgetten voor 2011 omgezet in een meerjarige reeks waarmee te zijner tijd aan de contractuele betalingsverplichtingen kan worden voldaan.

Diversen technische mutaties

De diversenpost bestaat voornamelijk uit een onderuitputting op het programma Beter Benutten, onderbesteding binnen de budgetten BIRK en de decentralisatie van bodemsanering naar provincies. Het programma Beter Benutten is trager op gang gekomen dan verwacht. Weliswaar zijn er veel verplichtingen aangegaan, maar die leiden pas tot betaling in latere jaren.

Betaling aan Prorail

Ontvangsten uit de verkoop van Strukton zijn ingezet om leningen van Prorail af te lossen.

Economische Zaken, Landbouw en Innovatie

Brainport Eindhoven

De onderuitputting wordt veroorzaakt door vertraging bij het Nota Ruimteproject Brainport Avenue. De gemeente Eindhoven heeft aangegeven dit project hoge prioriteit te geven. De uitgaven zullen naar verwachting in latere jaren (2012 en verder) plaatsvinden.

Innovatieprogramma’s

Bij diverse innovatieprogramma’s is per saldo een tekort. Een oorzaak hiervan is dat oude verplichtingen tot hogere uitgaven leiden dan geraamd (met name Holst). Daarnaast is er een tegenvaller samenhangend met NIVR-verplichtingen (9,2 mln.): verwacht was dat er – ter dekking van deze uitgaven – dit jaar middelen zouden terug worden ontvangen uit de vereffening van het NIVR (Nederlands Instituut voor Vliegtuigontwikkeling en Ruimtevaart). De vereffening vindt begin 2012 plaats.

Ondernemerschap

Bij ondernemerschap is onderuitputting ontstaan op verschillende regelingen. Zo is er minder gebruik gemaakt van de groeifaciliteit. Een oorzaak hiervan is dat er minder wordt geïnvesteerd. Ook worden de prognoses voor de Seed en Valorisatie neerwaarts bijgesteld. Voor beide regelingen geldt dat het aantal aanvragen lager is dan verwacht.

Verduurzaming energiehuishouding

De voorbereiding van de vergunningaanvraag voor een nieuwe kerncentrale heeft vertraging opgelopen waardoor onderuitputting ontstaat in 2011. Daarnaast is sprake van enige vertraging bij een aantal reeds lopende onderzoeken. Tevens is er in de uitvoering van diverse Energie-innovatie programma’s vertraging bij de realisatie, waardoor betalingen achterblijven bij de ramingen.

Diversen

Deze post bestaat hoofdzakelijk uit de aanpassing van het voorschotregime van de Innovatie Prestatie Contracten (IPC’s), een tegenvaller door een hogere schade bij de BMKB garantie, hogere schade op het Faunafonds en doordat er meer voorschotten zijn opgevraagd dan verwacht voor de ruimtevaartprogramma’s.

Afronding ILG afspraken

Er is een onderhandelaarsakkoord natuur met IPO. Voor 2011 betekent dit akkoord een verhoging met 83,3 mln. Bij Voorjaarsnota wordt de begroting met 83,3 mln. verlaagd in de periode 2014–2017. In 2012 en 2013 zijn geen aanpassingen noodzakelijk.

Apparaat

Bij apparaat is er een ophoging van het budget in 2011 aangezien betalingen voor de renovatie van het hoofdgebouw van EL&I in 2011 plaatsvinden in plaats van 2012. Daarnaast is er sprake van hogere werkelijke loonkosten ten opzichte van de genormeerde middensom en wordt de krimpdoelstelling van het vorige kabinet nog niet volledig gerealiseerd. Tenslotte zijn er extra kosten voor de ICT verbetering, de interdepartementale bijdragen aan gezamenlijke programma’s voor Digitale werkplek Rijk, Digi-inkoop en extra inzet bij de omvorming van de personele- en de financiële administratie in 2011.

Apurement – uitgaven apurement en Apurement – storting in reserve apurement

De Europese Commissie heeft correctiebesluiten met betrekking tot verstrekte subsidies van voor 2008 opgelegd aan Nederland. Bij Voorjaarsnota werd uitgegaan van een totale correctie van ca. 102 mln. die in 2011 betaald moest worden. Hiervan blijkt uiteindelijk 52 mln. in 2011 betaald te moeten worden voor correctiebesluiten over regelingen op het terrein van Aardappelzetmeel en Groente en Fruit. Het overige deel van de correctievoorstellen is echter nog niet definitief gemaakt (50,1 mln.). Naar verwachting komt het correctievoorstel in 2012. Het correctievoorstel betreft onder andere een correctievoorstel (35 mln.) in verband met tekortkomingen bij het perceelsregistratiesysteem dat gebruikt is bij de vaststelling van de Bedrijfstoeslagregeling (BTR) 2008 Daarnaast zij er tekortkomingen inzake de uitvoering van cross-compliance maatregelen bij Gemeenschappelijk Landbouw-subsidies (15 mln.). Voorgesteld wordt 50,1 mln. toe te voegen aan de «interne begrotingsreserve apurement» omdat wordt verwacht dat de correctievoorstellen volgend jaar tot betaling zullen komen.

Apurement – overheveling reservering apurement uit de aanvullende post

Er worden aanvullende correctiebesluiten verwacht van de Europese commissie bovenop de bovengenoemde correcties. Om het ministerie van Economische Zaken, Landbouw & Innovatie in de gelegenheid te stellen toekomstige financiële correcties vanuit de EU op te kunnen vangen is een eerder voor dit doel gereserveerd bedrag nu vrijgemaakt op de aanvullende post. Het betreft correcties op Nederlandse declaraties bij Europese fondsen voor die gevallen, waarbij de uitvoering naar de mening van de Commissie niet conform Europese regelgeving heeft plaatsgevonden en waarbij Nederland geen verdere mogelijkheden meer heeft om het correctiebesluit ongedaan te maken. Onduidelijk is wanneer de correctiebesluiten definitief worden opgelegd door de Europese Commissie. Vanwege deze onduidelijkheid wordt 60 mln. in de reservering gestort.

Dotatie voorziening nVWA herplaatsingskandidaten

EL&I vormt een voorziening voor kosten die voortvloeien uit de reorganisatie als gevolg van de P&M taakstelling bij de nieuwe Voedsel en Waren Autoriteit (nVWA). EL&I vult de voorziening, naast een eigen bijdragen, met een bijdrage van 10 mln. van VWS.

MEP

De betalingen in 2011 op lopende beschikkingen zullen naar verwachting lager uitvallen dan bij voorjaarsnota 2011 geraamd. Dit wordt ondermeer veroorzaakt door biomassa projecten, waar de energieproductie lager uitvalt als gevolg van hoge biomassaprijzen.

SDE

Bij de SDE is er een vertraging die veroorzaakt wordt doordat de Brusselse goedkeuring van de subsidieverleningen aan de windparken in de Noordoostpolder langer op zich laten wachten dan verwacht. Om die reden zal een eerder voorziene uitbetaling van 37 mln. in 2011 pas in 2012 plaatsvinden. Het resterende bedrag van 45 mln. wordt onder meer veroorzaakt door verschuiving van de startdatum van de productie van verschillende projecten.

Garantie ondernemingsfinanciering

In 2011 zijn de aanvragen voor de regeling Garantie Ondernemingsfinanciering (GO) lager dan geraamd waardoor er minder premies zijn ontvangen.

Minder boeteontvangsten NMa

Aangezien beroepsprocedures en overeengekomen betalingsregelingen trager verlopen wordt een aantal boetes later ontvangen dan oorspronkelijk geraamd. Daarnaast worden naar verwachting minder boetes ontvangen uit hoofde van High Trust en heeft het College van Beroep voor het Bedrijfsleven in vier gevallen de in het verleden opgelegde (en reeds ontvangen) boetes verlaagd, waardoor in 2011 gedeeltelijke terugbetaling heeft plaatsgevonden.

Garantie ondernemingsfinanciering

In 2011 zijn de aanvragen voor de regeling Garantie Ondernemingsfinanciering (GO) lager dan geraamd waardoor er minder premies zijn ontvangen.

Sociale Zaken en Werkgelegenheid

Re-integratie Wajong

De mutatie betreft voor 15 mln. een herschikking van de middelen met de premiegefinancierde re-integratie. Daarnaast laten realisaties tot en met juni 2011 lagere uitgaven zien waardoor de uitgaven aan voorzieningen voor arbeidsgehandicapten per saldo 9 mln. lager uitvallen.

Toeslagenwet

Op basis van gerealiseerde uitgaven blijken hogere uitgaven aan de Toeslagenwet dan waar eerder mee gerekend werd.

Wajong

Realisaties tot de zomer laten lagere uitgaven aan de Wajong zien. De raming van de uitgaven voor 2011 is naar aanleiding hiervan naar beneden aangepast.

Herschikking UWV

Dit betreft een budgettair neutrale herschikking in de uitvoeringskosten van het UWV. Tegenover deze stijging staat een daling van 48 mln. in de premiegefinancierde uitvoeringskosten bij het UWV.

Volksgezondheid, Welzijn en Sport

Afwikkeling NVI

Deze post betreft kosten die gemoeid zijn met de afwikkeling van de transitie van het Nederlands Vaccin Instituut (NVI). Het gaat hier enerzijds om de verkoop van de productiediensten en -faciliteiten en anderzijds om de overheveling van de publieke delen naar het RIVM. De belangrijkste kostenposten zijn: exploitatieresultaat NVI (€ 22 miljoen), invlechting RIVM (€ 6,6 miljoen) en de investeringen die a fonds perdu gefinancierd zijn (€ 5 miljoen).

Diverse onderuitputting

Dit betreft diverse posten, waaronder onderuitputting op het gebied van sport. Mede ten gevolge van de totstandkoming van de beleidsbrief «Sport en bewegen in Olympisch perspectief» (Kamerstuk 30 234, nr. 37) in het voorjaar kon een aantal activiteiten pas nadat deze brief was afgerond worden gestart. Hierdoor is vertraging in de uitvoering ontstaan. Daarnaast is sprake van onderuitputting op de prijsbijstelling kader Rijksbegroting in enge zin.

Invulling taakstellende onderuitputting 2011

In de ontwerpbegroting was voor 2011 nog sprake van een oningevulde taakstelling op de begroting van VWS. Deze wordt nu ingevuld met de bij de 2^e sup gepresenteerde onderuitputting.

Knelpunt tegemoetkoming buitengewone uitgaven (TBU)

De regeling Tegemoetkoming Buitengewone Uitgaven (TBU) is per 1 januari 2009 afgeschaft. Omdat de definitieve tegemoetkoming pas kan worden vastgesteld nadat de belastingaangifte is afgerond, lopen de uitgaven nog enkele jaren door. Met de huidige inzichten resulteert dit in 2011 in een additionele tegenvaller van € 67 miljoen.

Mantelzorgcompliment

Deze post betreft extra middelen voor het mantelzorgcompliment. Het beroep op deze regeling is in 2011 groter dan verwacht.

Onderuitputting kwaliteit en innovatie

Dit betreft diverse posten, waaronder uitgaven voor experimenten bij geboortezorg, de start van het kwaliteitsinstituut en lagere uitgaven in het kader van de voorbereiding van de wet verplichte GGZ. Tevens betreft het vrijval van incidentele innovatiemiddelen uit de maatschappelijke investerings-agenda. De middelen zouden oorspronkelijk worden ingezet voor het Zorginnovatieplatform, maar zijn daarvoor niet meer nodig.

Onderuitputting kwaliteit langdurige zorg

Deze post bestaat uit de optelsom van onderuitputting bij «In voor Zorg», het programma Kwaliteitsverbetering palliatieve zorg en uitvoeringskosten van maatregelen regeerakkoord.

Onderuitputting preventie

Dit betreft diverse posten. Op de eerste plaats is onlangs gebleken dat het niet nodig is om nog dit jaar vaccins aan te schaffen voor de HPV-campagne (€ 6 miljoen). Er zijn nog voldoende vaccins beschikbaar. Daarnaast is gebleken dat de voorraad antivirale middelen langer houdbaar is dan verwacht en dus is vervanging niet noodzakelijk (€ 9,3 miljoen). Ook voor het Respiratoir Syncytiaal Virus (RSV) project zijn de uitgaven lager uitgevallen (€ 2 miljoen). Het restant is toe te schrijven aan diverse kleine mutaties.

Onderuitputting tegemoetkoming specifieke zorgkosten (TSZ)

Op basis van de meest recente gegevens treedt onderuitputting op bij de regeling tegemoetkoming specifieke zorgkosten (TSZ), de opvolger van de TBU.

Onderuitputting wanbetalers en onverzekerden

Dit betreft onderuitputting die in het kader van de aanpak van wanbetalers en onverzekerden Zvw optreedt.

Verrekening OVA 2010 en 2011 met OCW

In 2010 en 2011 heeft OCW uitgaven gedaan ter financiering van de loonkostenindexering (OVA) ten behoeve van het rijksbijdrage deel van de UMC’s. Deze posten worden nu met OCW verrekend.

Diversen – beleidsmatige mutaties – rijksbegroting in enge zin

Deze post bestaat uit diverse kleinere mee- en tegenvallers en desalderingen op kader Rijksbegroting in enge zin.

Onderuitputting zorgopleidingen/opleidingsfonds

In 2011 is voor het Opleidingsfonds minder budget nodig dan geraamd, omdat de aanvragen zijn achtergebleven bij de capaciteit waarvoor budget beschikbaar was.

Tegenvaller forfaits Wtcg

Bij de uitgaven van de Wet Tegemoetkoming Chronisch zieken en Gehandicapten (Wtcg) is sprake van een tegenvaller. In de eerste plaats is het aantal rechthebbenden op een Wtcg-tegemoetkoming over 2009 hoger dan eerder geraamd. Daarnaast is bij het CAK op basis van het zorggebruik in 2010 een raming opgesteld van het aantal rechthebbenden op een Wtcg-tegemoetkoming 2010 en de daarmee samenhangende uitgaven. Daarbij is rekening gehouden met een deel dat pas in 2012 tot uitbetaling zal komen.

Diversen – beleidsmatige mutaties – Zorg

Dit betreft mee- en tegenvallers op het Budgettair Kader Zorg, waaronder onderuitputting prijsbijstelling budgettair kader zorg en daarnaast een overschrijding op de middelen Caribisch Nederland. Vanaf 1 januari 2011 is de Zvw BES in werking getreden en is ook het Zorgverzekeringskantoor operationeel. Op basis van declaraties van het Zorgverzekeringskantoor moet worden geconcludeerd dat de raming van de zorguitgaven naar boven moet worden bijgesteld.

Diversen – technische mutaties – rijksbegroting in enge zin

Deze post bestaat uit diverse technische mutaties waaronder een overboeking naar het ministerie van Economische Zaken, Landbouw & Innovatie (EL&I) in het kader van de reorganisatie van de nieuwe Voedsel en Waren Autoriteit (nVWA) en een aantal overboekingen naar en van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW), Veiligheid en Justitie (V&J) enBinnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK).

Opbrengsten wanbetalers en onverzekerden

Dit betreft hogere opbrengsten in het kader van de aanpak van wanbetalers en onverzekerden.

Gemeentefonds

Diversen – uitgaven

Dit betreft een groot aantal overhevelingen van middelen van departementale begrotingen naar het gemeentefonds. Het gaat bijvoorbeeld om middelen voor Bedrijventerreinenbeleid (7,2 mln.), Impuls brede scholen, sport & cultuur (8,7 mln.) en Sterke regio’s (12 mln.).

Provinciefonds

Bodemsanering

Voor de bodemsanering bij Gasfabriek Hellevoetsluis (Zuid-Holland), EMK-terrein (Zuid-Holland), Olasfa-terrein (Overijssel), informatiemanager (Noord-Brabant) en Asbest in de bodem (Overijssel en Gelderland) wordt 14,8 mln. toegevoegd aan de decentralisatie-uitkering bodemsanering.

Sterke regio’s

De projecten Groen Gas Hub Wijster (Drenthe), Cool Port (Zuid-Holland), OLV-Greenport (Noord-Holland) en Verduurzaming Waddenglas (Friesland) ontvangen in 2011 12,1 mln. voor het verstevigen van hun (internationale) concurrentiekracht.

Diversen

Dit betreft een aantal overhevelingen van middelen van departementale begrotingen naar het provinciefonds. Het gaat bijvoorbeeld om middelen voor Bedrijventerreinenbeleid (7,7 mln.) en de opbouw van de RUD’s (4 mln.).

Infrastructuurfonds

Aanleg spoor: planstudie

Aanleg spoor: realisatie

Het aanlegprogramma spoor laat een overschrijding zien. Het gaat met name om de projecten Hanzelijn (15,0 mln.), Rotterdam Centraal (21,0 mln.) en Schiedam-Rijswijk tunnel Delft (20,0 mln.).

B&I spoor: actieplan groei spoor en afrekening van B&I

De onderuitputting op dit project kent een tweetal oorzaken. Ten eerste is er 13 mln. van het budget niet aangewend. Verder leidt de afrekening van B&I tot een vordering van 20 mln.

B&O hoofdwegen en watersystemen vervanging en renovatie (Vlaketunnel)

De hogere uitgaven in 2011 voor het beheer en onderhoud van de wegen ontstaan door de versnelde renovatie van de Vlaketunnel (37 mln.), onderhoudswerkzaamheden als gevolg van vorstschade (5 mln.), Daarnaast is aan het onderhoudsbudget wegen en watersystemen (respectievelijk 47 mln. en 44 mln.) toegevoegd ingevolgde de in de brief «Prioritering investeringen mobiliteit en water» van 14 juni 2011 (Kamerstukken II, 2010–2011, 32 500 A, nr 83) aangekondigde maatregelen om het beheer en onderhoud van het Hoofdwegennet, Hoofdvaarwegennet en de Hoofdwatersystemen onder controle en in balans te brengen met de investeringsambities. Anderzijds is het budget onderhoud hoofdwegennet technisch verlaagd met 13,5 mln. als gevolg van de omzetting van de DFBM A15-Maasvlakte Vaanplein.

Harinxmakanaal en Winschotendiep

Hoge Snelheidslijn

Op basis van actuele kasinzichten blijkt dat het budget ten behoeve van de HSL-Zuid met ruim 33 mln. door zal schuiven naar 2012. Dit project kent een aparte voortgangsrapportage aan de TK.

Hoofdwatersystemen o.a. waterkwaliteit RWS/HWBP en KRW

Hoofdwatersystemen: Stuwen Lek

Het overschot ontstaat met name bij Stuwen Lek. Begin 2007 is het project Renovatie van de Sluis- en Stuwcomplexen in de Nederrijn en Lek op basis van een D&C contract op de markt gebracht. Vanwege te hoge inschrijvingen is begin 2008 besloten om de aanbesteding te beëindigen. In plaats daarvan is gekozen voor Levensduurverlengend Variabel onderhoud. Voorafgaand aan de renovatie wordt nu een aantal noodzakelijke maatregelen opgepakt om uitval te voorkomen en veiligheid te waarborgen. Deze nieuwe situatie heeft geleid tot een nieuwe kasreeks en tot een onderbesteding in 2011.

HSL/BR: risicoreservering HSL, BR

De risicoreservering voor de projecten is dit jaar niet aangewend. Het budget schuift door naar 2012.

Mega’s niet VenV: Ruimte voor de Rivier

Deze mutatie betreft grondaankopen in het kader van Ruimte voor de Rivier. De grond is nodig voor de waterveiligheid en voor realisatie van de veiligheidsdoelstelling in 2015.

Mega's niet VenV: projecten Grens- en Zandmaas

Deze mutaties is noodzakelijk om aansluiting te krijgen met de reële kasplanning van beide projecten.

PPS contract A59

Met de provincie Noord-Brabant is overeengekomen om de jaarlijkse betaling voor het PPS contract A59 versneld en in één bedrag te betalen.

Reg.lok: RGW Oost, A12 Gouwe

Bij het project Rijn Gouwelijn Oost is 72 mln. onderuitputting, vanwege het opnieuw uitwerken van de plannen door een nieuw college. Het subsidieproject N201 is vertraagt doordat de Provinciale Staten de planning van de mijlpalen hebben aangepast (– 23 mln.). Voor het overige gaat het met name om A12 Parallelstructuur Gouweknoop (– 16 mln.), N201 (– 23 mln.) en Eindhoven-Helmond (– 13 mln.).

Regio specifiek pakket Zuiderzeelijn mobiliteitsfondsen

Stalen kunstwerken

Het budget 2011 voor stalen kunstwerken is gebaseerd op globale ramingen van het totale project. Inmiddels is er meer inzicht in de daadwerkelijke planning en de bijbehorende meerjarige kostenramingen. Met name op basis van deze inzichten wordt het budget voor 2011 bijgesteld.

Wegen: o.a. A15 Maasvlakte Vaanplein

Diversen – uitgaven

Deze post bestaat uit meerdere mutaties, met name een onderuitputting bij de Betuweroute, onderuitputting bij de RSP budgetten en onderuitputting bij het ecologisch herstel van het Eem en Gooimeer. Verder heeft er bij Voorjaarsnota een technische kasschuif plaatsgevonden bij het Infrastructuurfonds ten behoeve van optimalisatie van het kasritme van de Staat. Deze mutatie bevat een bijstelling daarvan.

DBFM-omzetting A15 Maasvlakte Vaanplein

Het project wordt als DBFM aanbesteed. Hierdoor worden de budgetten voor 2011 omgezet in een meerjarige reeks waarmee te zijner tijd aan de contractuele betalingsverplichtingen kan worden voldaan.

Betaling aan Prorail – uitgaven

Ontvangsten uit de verkoop van Strukton zijn ingezet om leningen van Prorail af te lossen.

BTW, gebaggerd zand, Walradar Noordzeekanaal

Diversen – niet-belastingontvangsten – beleidsmatige mutaties

De diverse verminderde ontvangsten zijn HHS Delfland, A12 en N57.

Betaling aan Prorail – niet-belastingontvangsten

Ontvangsten uit de verkoop van Strukton zijn ingezet om leningen van Prorail af te lossen.

Diversen – niet-belastingontvangsten – technische mutaties

Dit zijn overboekingen met hoofdstuk 12.

Diergezondheidsfonds

BTW-compensatiefonds

Waddenfonds

Homogene Groep Internationale Samenwerking

De Homogene Groep Internationale Samenwerking (HGIS) is een aparte budgettaire constructie waarin de uitgaven aan Internationale Samenwerking van de verschillende departementen worden gebundeld. Het uitgavenniveau van de HGIS wordt aangepast voor macro-economische ontwikkelingen. Het ODA-deel van het HGIS budget is gekoppeld aan het bruto nationaal product (bnp) en wordt gecorrigeerd voor veranderingen van het bnp. Het non-ODA deel van de HGIS wordt gecorrigeerd voor prijsveranderingen. Het merendeel van de HGIS-uitgaven wordt via de begroting van Buitenlandse Zaken verantwoord.

Apparaatsuitgaven

Het betreft hier een saldo van diverse mutaties. De grootste neerwaartse mutatie wordt veroorzaakt door vertraging in de uitgaven aan ambassadegebouwen en residenties als gevolg van politieke ontwikkelingen in een aantal landen (met name in de Arabische regio) en als gevolg van andere factoren, zoals vertraging met vergunningen. Daarnaast neemt het aantal medewerkers af (zowel op het departement als op de posten) zodat de loonkosten dalen. De loonkosten voor lokaal personeel stijgen als gevolg van de jaarlijkse loon- en prijsbijstelling. Ten slotte is er sprake van voorspoedig verloop van investeringen in de infrastructuur voor informatie en communicatie.

Armoedevermindering

De mutatie in 2011 betreft een saldo en wordt veroorzaakt door de betalingen aan het African Development Fund voor het Multilateral Debt Relief Initiative en Heavily Indebted Poor Countries Initiative eerder te doen dan gepland, en door de overheveling van budgetten van het Bank Netherlands Partnership Programma bij de Wereldbank naar het artikel Beter beschermd en verbeterd milieu. Ten slotte wordt de mutatie beïnvloed door het gebruikelijke parkeerkarakter van het subartikel.

Asieltoerekening

In verband met de lager dan geraamde instroom van asielzoekers worden minder kosten gemaakt in de asielopvang (dit is zichtbaar op de BZK begroting). Zodoende valt ook de ODA-toerekening van deze kosten lager uit en wordt het ODA-budget aangepast.

HIV/Aids

De mutatie betreft een saldo. De stijging van het budget op dit artikel is het gevolg van eerdere betalingen dan gepland aan de WHO/PAHO (6,8 mln.), UNFPA (3 mln.) en het Global Fund to fight Aids, Tuberculoses and Malaria (18 mln.). Daarnaast wordt het budget verlaagd door aanpassing van de liquiditeitsplanning van het Health Insurance Fund (6,2 mln.).

Humanitaire hulpverlening

De verhoging van het budget komt met name door hogere noodhulpuitgaven ten behoeve van Somalië, Soedan en Jemen.

Nominaal en onvoorzien

De middelen op het artikel Nominaal en onvoorzien zijn niet volledig uitgeput en er doet zich vrijval voor.

Ondernemingsklimaat ontwikkelingslanden

Door vertragingen in lopende programma’s doet zich in 2011 een onderschrijding voor op de thema’s Kennis en Economische Structuur en Marktontwikkeling. Door de verkoop van aandelen in deelnemingen is er minder budget nodig voor het fonds Minst Ontwikkelde Landen (MOL) bij het FMO.

Onderwijs

De verlaging op dit artikel is voornamelijk het gevolg van verlagingen van de onderwijsbudgetten in diverse landenprogramma’s (21,6 mln.) waaronder Oeganda (4,5 mln.), Zambia (6,1 mln., door vertragingen), Pakistan (9,4 mln.) en Jemen (4,4 mln., in verband met de tijdelijke sluiting van de post). Daarnaast heeft een aantal landen een verhoging aangevraagd op het landenprogramma, waaronder Bangladesh (3 mln.) en Indonesië (0,5 mln.) om betalingen op de doorlopende verplichtingen te kunnen honoreren. Voorts is het budget voor het partnerschapprogramma ILO in 2011 verhoogd (2,8 mln.) omdat een betaling die op basis van de liquiditeitsplannning van het ILO naar 2012 verschoven was toch in 2011 tot uitgaven leidt omdat de lopende projecten spoediger lopen dan eerder gepland.

Regionale stabiliteit en crisisbeheersing

De verhoging van het budget houdt verband met intensiveringen op het gebied van wederopbouw, onder andere in Afghanistan, Burundi, Congo en Guatemala. Daarnaast is de bijdrage aan de VN voor VN-vredesmissies verhoogd. De oorzaak hiervoor is dat de werkelijke uitgaven voor VN vredesmissies door toename van het aantal internationale conflicten is gestegen. Hiermee wordt ook de Nederlandse bijdrage groter.

Schadeloosstelling veteranen

Ter eenmalige compensatie van veteranen die voor 1 juli 2007 gewond zijn geraakt als gevolg van inzet in voormalig missiegebieden, wordt 107 mln. uit de onderuitputting van de HGIS-voorziening crisisbeheersingsoperaties op de begroting van Defensie overgemaakt naar de reguliere begroting van Defensie.

Schuldkwijtschelding

Mede als gevolg van de onrust na de presidentsverkiezingen in Ivoorkust is het bereiken van het HIPC-eindpunt (Heavily Indebted Poor Countries) vertraagd. Deze vertraging (90 miljoen euro) loopt mee in de post «Onderuitputting diverse begrotingen». De verwachting is dat de uiteindelijke kwijtschelding nu eind 2012 zal plaatsvinden. Omdat schuldkwijtschelding meetelt voor de ODA-prestatie van 0,7 procent BNP, wordt het budget voor ontwikkelingssamenwerking opwaarts aangepast.

Vrijval budget voorziening crisisbeheersingsoperaties

De vrijval doet zich voor vanwege een tragere opbouw van de geïntegreerde politietrainingsmissie in Kunduz, onderuitputting als gevolg van de beëindiging van de Libië-missie en meevallers in de redeployment van materieel uit Uruzgan.

Koersverschillen (uitgaven en ontvangsten)

De mutatie wordt veroorzaakt door een positief resultaat op transacties in buitenlandse valuta met name als gevolg van de EUR-USD schommelingen. De mutatie is zowel aan de uitgaven- als aan de ontvangstenkant verwerkt.

Aanvullende Post Algemeen

Invulling in=uit-taakstelling

Departementen mogen onderuitputting tot maximaal 1 procent van hun gecorrigeerde begrotingstotaal meenemen naar volgend jaar (via de zogenoemde eindejaarsmarge). Om het EMU-saldo in dat jaar niet te belasten, wordt een even grote taakstelling geboekt op de Aanvullende Post (dit heet de in=uittaakstelling). De eindejaarsmarge over 2010 en de in=uittaakstelling zijn bij Voorjaarnota 2011 geboekt. Bij Najaarsnota wordt de in=uit-taakstelling (deels) ingevuld.

Uitkering reservering EL&I apurement

Om het ministerie van Economische Zaken, Landbouw & Innovatie in de gelegenheid te stellen toekomstige financiële correcties vanuit de EU op te kunnen vangen is een eerder voor dit doel gereserveerd bedrag nu vrijgemaakt op de aanvullende post. Het betreft correcties op Nederlandse declaraties bij Europese fondsen voor die gevallen, waarbij de uitvoering naar de mening van de Commissie niet conform Europese regelgeving heeft plaatsgevonden en waarbij Nederland geen verdere mogelijkheden meer heeft om het correctiebesluit ongedaan te maken.