Per maatregel is een inschatting gemaakt van de «doenlijkheid». Het gaat er dan om in hoeverre een maatregel (direct) kan leiden tot (problematische) belasting van het doenvermogen van de betreffende burgers en/of ondernemers.
Secundaire effecten van maatregelen zijn effecten die het doenvermogen kunnen beïnvloeden, bijvoorbeeld via inkomenseffecten. Zo kan de verhoging van tabaksaccijns een inkomenseffect hebben dat als secundair effect kan worden beschouwd. Secundaire effecten worden hieronder bij de inschatting van de doenlijkheid van maatregelen buiten beschouwing gelaten.
Op basis hiervan krijgt elke maatregel één van de volgende vier oordelen gegeven.
-
– Oordeel 1: doenlijkheid niet relevant of onveranderd; wanneer de maatregel ten opzichte van de huidige situatie geen extra acties vergt van mensen, enkel grote ondernemingen raakt, of een technische wijziging betreft
-
– Oordeel 2: kleiner beroep op het doenvermogen van belastingplichtigen; wanneer de maatregel ertoe leidt dat burgers en/of MKB ondernemers minder acties hoeven nemen, bijvoorbeeld wanneer een regeling die mensen voorheen zelf moesten toepassen nu automatisch wordt toegepast.
-
– Oordeel 3: groter beroep op het doenvermogen van belastingplichtigen, geen aandachtspunt; Wanneer de maatregel ertoe leidt dat burgers en/of MKB ondernemers meer acties moeten nemen, maar zij deze naar verwachting correct zullen uitvoeren.
-
– Oordeel 4: groter beroep op het doenvermogen van belastingplichtigen, wel aandachtspunt; wanneer de maatregel ertoe leidt dat burgers en/of MKB ondernemers meer acties moeten nemen, en zij deze naar verwachting niet (altijd) goed kunnen/zullen uitvoeren. Bij dit oordeel wordt ook een uitgebreidere doenvermogenscan doorlopen.
Bij de meeste maatregelen is de doenlijkheid onveranderd en/of niet relevant. Bij zes maatregelen – (i) Uitfaseren Fiscale oudedagsreserve; (ii) Afschaffen middelingsregeling; (iii) Uitfaseren IACK; (iv) Afschaffen schenkingsvrijstelling eigen woning; (v) Belasten verhuurd vastgoed box 3; (vi) Invoering BTW-nultarief op zonnepanelen – wordt het doenvermogen naar verwachting minder belast, omdat belastingplichtigen minder actie hoeven te ondernemen.
Bij twee maatregelen – (i) 30%-regeling beperken tot Balkenende norm; (ii) Afschaffen gebruikelijkloonregeling start-ups; is de inschatting dat hierdoor wel een groter beroep wordt gedaan op het doenvermogen van de doelgroep, maar dat zij naar verwachting goed in staat zal zijn om de benodigde acties uit te voeren.
Bij één maatregel (Aanpassing partnerschap in geval vrouwen- of mannenopvang) is de inschatting dat er een groter beroep wordt gedaan op het doenvermogen van de doelgroep, en dat dit een aandachtspunt is dat goed zal moeten gemonitord. Bij deze maatregel is ook een uitvoeriger doenvermogenscan doorlopen.
| Maatregel | Oordeel |
|---|---|
| Verlagen schijfgrens en verhogen laag tarief vennootschapsbelasting | 1 |
| Introduceren twee schijven 24,5% en 31% | 1 |
| Verhogen onbelaste reiskostenvergoeding | 1 |
| Verhoging algemene tarief overdrachtsbelasting van 8% naar 10,4% | 1 |
| Pakket lastenverlichting middeninkomens | 1 |
| Aanscherpen CO2-heffing industrie | 1 |
| Samenhangende wijzigingen Wet belastingen op milieugrondslag en Wet opslag duurzame energie- en klimaattransitie | 1 |
| Verhogen vliegbelasting | 1 |
| Verhogen tabaksaccijns | 1 |
| Verlenging verlaagde accijns op ongelode benzine, diesel en LPG | 1 |
| Verhogen verbruiksbelasting van alcoholvrije dranken | 1 |
| Afbouwen AHK met verzamelinkomen | 1 |
| Oudedagsverplichting aanwenden ter verkrijging van een lijfrente | 1 |
| Uitzonderen toeslagpartnerbegrip en medebewonerschap huurtoeslag bij particuliere opvang ontheemde Oekraïners | 1 |
| Wijzigen artikel 8.9 Wet IB 2001 in verband met afbouw uitbetaalbaarheid AHK, AK en IACK | 1 |
| Inkomens beleid Caribisch Nederland | 1 |
| Algemene btw-tarief op lachgaspatronen | 1 |
| Aanpassen culturele multiplier voor partners | 1 |
| Beëindigen vrijstelling bpm bestelauto’s ondernemers | 1 |
| Uitfaseren oudedagsreserve | 2 |
| Afschaffen middelingsregeling | 2 |
| Afbouwen IACK | 2 |
| Afschaffen en verlagen van de schenkingsvrijstelling eigen woning | 2 |
| Actualiseren leegwaarderatio | 2 |
| Btw-nultarief op de levering en installatie van zonnepanelen | 2 |
| Beperken 30%-regeling | 3 |
| Verlagen zelfstandigenaftrek | 3 |
| Vervallen uitzondering op gebruikelijkloonregeling innovatieve start-ups | 3 |
| Uitzonderen toeslagpartnerbegrip voor personen die wegens huiselijk geweld naar de opvang zijn gevlucht | 4 |
NB: De maatregelen in de tabel staan gesorteerd op doenlijkheid. Voor het vervolg van de doenlijkheid paragraaf is deze volgorde ook aangehouden.
Verlagen schijfgrens en verhogen laag tarief vennootschapsbelasting
Deze maatregel wordt automatisch toegepast en vergt geen extra acties van belastingplichtigen.
Introduceren twee schijven 24,5% en 31% per 2024
De tarieven worden automatisch toegepast wanneer de belastingplichtige aangifte doet.
Verhogen onbelaste reiskostenvergoeding
De onbelaste reiskostenvergoeding van maximaal € 0,19 per kilometer wordt per 1 januari 2023 en per 1 januari 2024 verhoogd. Dit kan dus tot twee keer wijziging van de administratie van de werkgever leiden, maar vergt geen extra acties van werknemers t.o.v. de huidige situatie. Er zijn nauwelijks gevolgen voor burgers.
Verhoging algemene tarief overdrachtsbelasting van 8% naar 10,4%
Omdat het een parameteraanpassing betreft, is de verwachting dat deze maatregel doenlijk zal zijn voor de burger (in de hoedanigheid als verkrijger) en de ondernemer (in hoedanigheid van verkrijger of notaris). Omdat tariefswijzigingen, zoals voorgenomen bij de overdrachtsbelasting, in principe automatisch worden toegepast, hoeven belastingplichtigen hierbij geen extra acties nemen, en wordt het doenvermogen niet extra belast. Bij de overdrachtsbelasting geldt bovendien dat het in de meeste gevallen de notaris is, en niet de belastingplichtige verkrijger zelf, die de aangifte voor de belastingplichtige verzorgt en namens de belastingplichtige de overdrachtsbelasting betaalt. De decimaal in het tarief (de 0,4%) leidt voor de burger
wel tot een iets complexere berekening. Met name in gevallen waarin de verkrijging niet via de notaris loopt.
Pakket lastenverlichting middeninkomens
Tarieven en heffingskortingen worden automatisch toegepast wanneer de belastingplichtige aangifte doet.
Aanscherpen CO2-heffing industrie
De CO2-heffing industrie is van toepassing op grote installaties bij grote ondernemingen. Naar verwachting zal geen sprake zijn van daadwerkelijke heffing door voldoende handelingsperspectief.
Samenhangende wijzigingen Wet belastingen op milieugrondslag en Wet opslag duurzame energie- en klimaattransitie
Deze aanpassingen worden automatisch toegepast voor belastingplichtigen door energieleveranciers en vergen geen extra acties. Hierbij komt dat energieleveranciers grote ondernemingen zijn waardoor doenlijkheid minder een zorgpunt is.
Verhogen vliegbelasting
Voor het doenvermogen van de burger heeft deze maatregel geen gevolgen, aangezien de vliegbelasting in de ticketprijs is verwerkt. Van de burger wordt, naast het betalen van het aankoopbedrag, geen afzonderlijke handeling gevraagd. Voor de exploitanten van luchthavens betreft het een tariefsaanpassing. Aangezien dit grote ondernemingen zijn, is de doenlijkheid van deze maatregel geen zorgpunt.
Verhogen tabaksaccijns
Voor het doenvermogen van de burger en tabaksverkooppunten heeft deze maatregel op administratief vlak geen gevolgen, aangezien zij de producten inclusief accijns kopen. Van de burger en het tabaksverkooppunt wordt, naast het betalen van het aankoopbedrag, geen afzonderlijke handeling gevraagd. De accijnsverhoging zal ertoe leiden dat mensen die (blijven) roken uiteindelijk meer geld kwijt zijn. Daar staat tegenover dat bij mensen die minder gaan roken of helemaal stoppen met roken, het besteedbaar inkomen weer kan toenemen, respectievelijk toeneemt. Afhankelijk hiervan kan deze maatregel, vooral bij financieel kwetsbare groepen, leiden tot meer of juist minder financiële stress en kan daarmee ook hun doenvermogen negatief of juist positief beïnvloeden. Zulke tweede-orde effecten zijn echter lastig in te schatten en vallen buiten de focus van de doenvermogenscan. Voor tabaksfabrikanten of importeurs betreffen het tariefsaanpassingen. Aangezien dit veelal grote ondernemingen zijn, is de doenlijkheid van deze maatregelen geen zorgpunt.
Verlenging verlaagde accijns op ongelode benzine, diesel en LPG
Voor de doenlijkheid voor burgers heeft deze maatregel geen gevolgen omdat de maatregel van hen geen extra handeling vraagt. De accijns is in de consumentenprijs verwerkt. Voor de oliemaatschappijen betreft de maatregel een continuering van het geldende accijnstarief. Bij grote ondernemingen met professionele fiscale ondersteuning is doenvermogen geen aandachtspunt. Zodoende is deze maatregel doenlijk.
Verhogen verbruiksbelasting van alcoholvrije dranken
Voor de doenlijkheid voor de burger heeft deze maatregel geen gevolgen, aangezien zij veelal niet aan de administratieve verplichtingen behoeven te voldoen. Vergunninghouders krijgen te maken met tariefsaanpassingen. Aangezien dit veelal grote ondernemingen betreft, is deze maatregel naar verwachting doenlijk. Zodra (mineraal)water en spuitwater niet meer worden beschouwd als Wvad, hoeven producenten van of handelaren voor het produceren of verhandelen van dat water niet meer aan de verplichtingen te voldoen die volgen uit de Wvad.
Afbouwen AHK met verzamelinkomen
Deze maatregel wordt automatisch toegepast en vergt in principe geen extra acties van belastingplichtigen. Voor belastingplichtigen met verschillende bronnen van inkomen en voorheffingen, waaronder de loonheffing, geldt ook zonder deze maatregel dat vaak pas bij de aangifte inkomstenbelasting de uiteindelijke optelsom van het belastbaar inkomen en de daarbij behorende belastingdruk wordt berekend. Daarnaast worden bij fiscaal partners bij de aangifte verschillende inkomensdelen toegerekend. De voorgestelde afbouw van de AHK op basis van het verzamelinkomen is een extra component in deze berekening voor belastingplichtigen met box 2 en box 3 inkomen, net zoals bijvoorbeeld de ouderkorting. De maatregel vraagt dan ook niet zozeer om extra handelingen in het proces van aangifte doen. Wel kan het complexer zijn om, bijvoorbeeld lopende het kalenderjaar, een inschatting te maken van de marginale druk bij bepaalde keuzes.
Oudedagsverplichting aanwenden ter verkrijging van een lijfrente
Het betreft vooral een technische wijziging en vergt geen extra acties van belastingplichtingen. De oudedagsvoorziening kan al aangewend worden voor een lijfrente. Wat nu wijzigt is dat dit ook kan meer dan vijf jaar na de AOW-gerechtigde leeftijd.
Uitzonderen toeslagpartnerbegrip en medebewonerschap huurtoeslag bij particuliere opvang ontheemde Oekraïners
Deze maatregel wordt automatisch toegepast en vergt geen extra acties van burgers.
Wijzigen artikel 8.9 Wet IB 2001 in verband met afbouw uitbetaalbaarheid AHK, AK en IACK
Dit is een technische wijziging en heeft geen effecten voor burgers en ondernemers.
Inkomensbeleid Caribisch Nederland
Voor het doenvermogen van de burger heeft deze maatregel geen gevolgen. De tijdelijke verlaging benzineaccijns is in beginsel reeds in de prijs aan de pomp verwerkt. Voor verkopers van brandstoffen betreft de maatregel een continuering van het geldende tarief. Belastingplichtigen hoeven zelf geen actie te ondernemen om gebruik te kunnen maken van het uit deze voorgestelde maatregel voortvloeiende belastingvoordeel. De verhoging van de belastingvrije som wordt verdisconteerd in de tarieven van de loon- en inkomstenbelasting in Caribisch Nederland en zullen door inhoudingsplichtigen en de Belastingdienst / Caribisch Nederland automatisch worden verwerkt en toegepast.
Algemene btw-tarief op lachgaspatronen
Deze maatregel vergt geen extra acties van burgers ten opzichte van de huidige situatie.
Beëindigen vrijstelling bpm bestelauto’s ondernemers
Met het beëindigen van de vrijstelling voor de bestelauto ondernemer verschuift de belastingplicht van de tenaamgestelde naar de inschrijver van de bestelauto in het kentekenregister. Vanaf 1 januari 2025 is daarmee niet meer degene die de bestelauto op naam stelt belasting verschuldigd, maar moet de inschrijver, meestal de importeur of dealer, de bpm voldoen. Deze systematiek geldt nu ook voor de personenauto’s. Gelet op het voorgaande levert de maatregel geen doenlijkheidsrisico’s op.
Aanpassen culturele multiplier voor partners
Uit juridische analyse blijkt dat de multiplier voor giften aan culturele ANBI’s bij fiscale partners onjuist wordt toegepast. Voorstel is de wettekst in lijn te brengen met de huidige praktijk. Dit leidt niet tot extra acties voor burgers
Uitfaseren Fiscale oudedagsreserve
De voorgestelde uitfasering van de oudedagsreserve vergt geen extra acties van ondernemers ten opzichte van de huidige situatie. Een doenvermogenscan hoeft niet te worden toegepast.
Afschaffen middelingsregeling
Burgers moeten in de huidige situatie zelf een verzoek doen voor middeling. Doordat de regeling wordt afgeschaft wordt er minder gevraagd van het doenvermogen.
Uitfaseren IACK
De IACK is een relatief eenvoudige maatregel. De voorwaarden voor de IACK zijn duidelijk en relatief makkelijk na te gaan. Voor het overgrote deel van de ouders die recht hebben op de IACK wordt deze jaarlijks automatisch toegekend. Veel ouders met recht op IACK ontvangen maandelijks al een bedrag via de voorlopige aanslag inkomstenbelasting. Het beroep op het doenvermogen van de ouders is hierdoor beperkt. Door het afschaffen van de IACK wordt dat beperkte beroep op het doenvermogen niet meer gedaan bij ouders die dan geen recht hebben op de IACK. Door het overgangsrecht gaat het hier specifiek om ouders van uitsluitend (een of meer) kinderen die geboren zijn op of na 1 januari 2025. Zij hoeven niet meer na te gaan of wordt voldaan aan alle voorwaarden voor het recht op de IACK. Een extra verlichting is er voor co-ouders van uitsluitend (een of meer) kinderen die geboren zijn op of na 1 januari 2025 aangezien die niet meer na hoeven te gaan of de zorg over het kind in voldoende mate is verdeeld over beide co-ouders.
Afschaffen en verlagen van de schenkingsvrijstelling eigen woning
De afschaffing van de vrijstelling EW leidt ertoe dat de burgers die het aangaat minder actie hoeven te ondernemen. Er bestaat dan immers geen vrijstelling EW meer waarop zij actief een beroep moeten doen.
Actualiseren leegwaarderatio
Zoals opgemerkt, wordt er – met de verplichting om aan te geven of er sprake is van een tijdelijk huurcontract – een beperkt beroep gedaan op het doenvermogen van de belastingplichtigen die na de aanpassingen een beroep willen doen op de regeling leegwaarderatio
Btw-nultarief op de levering en installatie van zonnepanelen
Deze maatregel zorgt ervoor dat een kleiner/geen beroep meer wordt gedaan op het doenvermogen van de meer dan 200.000 particuliere zonnepaneelhouders, aangezien zij niet meer aan administratieve verplichtingen hoeven te voldoen om btw terug te vragen. Leveranciers/ installateurs van zonnepanelen krijgen te maken met een aanpassing in het tarief die afhankelijk is van de plaats waar de zonnepanelen worden geïnstalleerd. De woonfunctie van een pand kan worden nagegaan in de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG). De doenlijkheid voor leveranciers/installateurs is daarom geen aandachtspuntpunt.
Verlagen zelfstandigenaftrek
De zelfstandigenaftrek wordt automatisch toegepast, waarbij de verlaging geen extra acties vergt van belastingplichtigen. Wel kan deze verlaging doorwerken in het verzamelinkomen voor toeslagen en daarmee implicaties hebben voor de doenlijkheid. Zelfstandigen die toeslagen ontvangen zullen de wijziging in het verzamelinkomen zelf tijdig moeten doorgeven. Dit proces kan doenlijker gemaakt worden door deze doelgroep actief te informeren hierover.
Beperken 30%-regeling
Het betreft een beperkte groep van 4.400 ingekomen werknemers en hun inhoudingsplichtigen die met de maatregel te maken krijgt. De maatregel is begrijpelijk voor deze groep en in te passen in het normale proces van inhouding en afdracht van loonheffingen. De inhoudingsplichtige moet monitoren of het (jaar)maximum niet wordt overschreden en de 30%-regeling op juiste wijze verwerken in de aangifte loonbelasting.
Vervallen uitzondering op gebruikelijkloonregeling innovatieve start-ups
Door de gebruikelijkloonregeling voor innovatieve start-ups kan het gebruikelijk loon zonder overleg met de Belastingdienst op het minimumloon worden gesteld. De regeling mag maximaal drie jaar worden toegepast, waarna de normale regels voor de bepaling van het gebruikelijke loon weer gelden. Na afschaffing moet devan de regeling is het voor belastingplichtige aanmerkelijkbelanghouders niet meer mogelijk om zonder overleg weer in overleg met de Belastingdienst om een lager gebruikelijk loon dan genoemd in artikel 12a LB vast te stellen. De regeling wordt momenteel echter door een zeer beperkt aantal start-ups gebruikt. Aanmerkelijkbelanghouders die in 2022 al gebruik maken van de regeling kunnen op grond van het voorgestelde overgangsrecht de regeling blijven toepassen onder de voorwaarden van de huidige regeling.
Uitzonderen toeslagpartnerbegrip voor personen die wegens huiselijk geweld naar de opvang zijn gevlucht
Deze maatregel doet een beroep op het doenvermogen van een persoon die verblijft in de opvang. Er moet namelijk een verzoek ingediend worden om niet meer als toeslagpartner te worden aangemerkt en daarna kunnen toeslagen aangevraagd worden. Het doenvermogen van deze personen kan echter beperkt zijn, vanwege stress en veranderde omstandigheden, zoals een verhuizing en een mogelijke echtscheiding. Het beperkte doenvermogen wordt zoveel mogelijk opgevangen door de hulp van een professional in de opvang die hulp en advies kan geven bij het indienen van het verzoek en het aanvragen van toeslagen. Deze maatregel wordt daarnaast samen met de branchevereniging gemonitord. Mochten er veel problemen aan het licht komen, zou de maatregel of de uitvoering ervan aangepast kunnen worden.