Uitgaven

Mee- en tegenvallers

Realisatie

De uitgaven op de BZK-begroting zijn in 2021 lager uitgevallen dan geraamd. De onderschrijding kent diverse oorzaken. Zo zijn er lagere uitgaven in het kader van de versterkingsoperatie in Groningen. Verder is er minder uitgegeven het middelen aan de Stimuleringsregeling aardgasvrije huurwoningen (SAH) en de Stimuleringsregeling energieprestatie huursector (STEP). Ook zijn de uitgaven voor het op orde brengen van de informatiehuishouding van het Rijk lager uitgevallen. Vanwege het feit dat de budgetten later in het jaar zijn verkregen en het lastig is geweest om het juiste personeel te werven, wordt 2021 gezien als een lerend jaar en is een deel van het beschikbare budget niet tot uitputting gekomen in 2021.

Diversen

De uitgaven bij de huurtoeslag zijn in 2021 € 3,2 mln. lager uitgevallen dan begroot.

Beleidsmatige mutaties

Btw-component 2020

Op grond van het Akkoord op Hoofdlijnen is de btw-component over de uitgaven in het kader van de versterkingsoperatie Groningen voor rekening van de Staat, deze kosten kunnen niet worden doorbelast aan de NAM. Deze toevoeging aan de begroting van BZK betreft de compensatie voor de btw-component over de versterkingsoperatie uitgaven in 2020. De dekking voor deze compensatie is deels gevonden op de aanvullende post.

Dekking uit eindejaarsmarge

De overschrijding op de begroting van BZK in 2020 is gecorrigeerd voor de overschrijdingen op de budgetten van Groningen (circa 123,5 miljoen), de Huurtoeslag (60,9 miljoen) en de Woningbouwimpuls (14,2 miljoen). Na deze correcties op de negatieve EJM, resteert er een positieve EJM van circa 49,1 miljoen De EJM is deels ingezet voor diverse problematiek binnen de BZK-begroting en een deel viel toe aan het generale beeld.

Kasschuif PAW proeftuinen

Op de BZK-begroting staan middelen voor de derde tranche proeftuinen van het Programma Aardgasvrije Wijken (PAW) en de deals aardgasvrije wijken. Vanwege voortschrijdend inzicht en de aanpassing van het oorspronkelijke bestedingsplan was een ander kasritme benodigd en zijn deze middelen in dit kasritme gezet.

Kasschuif SAH

De beschikbare middelen voor de Stimuleringsregeling aardgasvrije huurwoningen (SAH) zijn in het juiste kasritme gezet op basis van de prognose van RVO. Uitbetaling van de middelen loopt naar verwachting tot en met 2028.

Kasschuif SEEH (urgenda 1.0)

Een deel van de Urgenda middelen voor de Subsidieregeling energiebesparing eigen huis (SEEH) is in 2020 niet meer tot betaling gekomen. Deze middelen zijn bij 2e suppletoire begroting 2020 afgeboekt en zijn bij 1e suppletoire begroting 2021 weer toegevoegd aan de begroting van BZK.

Kasschuif urgenda mkb

Voor de ontzorgingsregeling die zicht richt op de op het realiseren van reductie van CO₂-uitstoot van kleine mkb’ers, zijn middelen uit 2021 doorgeschoven naar 2022. Op deze manier heeft de doelgroep voldoende tijd om gebruik te maken van de regeling en kunnen aanvragen die eind 2021 zijn ingediend nog in behandeling worden genomen.

Kasschuif woningbouwimpuls

Dit betreft de middelen voor de derde tranche van de woningbouwimpuls. De middelen zijn vanaf de aanvullende post overgeboekt naar de begroting van BZK en middels deze kasschuif in het juiste ritme gezet.

Negatieve eindejaarsmarge 2020

Op de begroting van BZK heeft over 2020 een overschrijding van per saldo circa 149,5 miljoen plaatsgevonden. Dit heeft geresulteerd in een even hoge negatieve eindejaarsmarge (EJM). Deze negatieve EJM bestaat voor een groot deel uit een overschrijding op het dossier Groningen, die per saldo circa 123,5 miljoen is. Daarnaast is de negatieve EJM voornamelijk het gevolg van overschrijdingen op de huurtoeslag (60,9 miljoen) en de woningbouwimpuls (14,2 miljoen).

OW - uitstel meerkosten medeoverheden

Deze middelen zijn eenmalig ter beschikking gesteld voor de decentrale overheden omdat het uitstel van de Omgevingswet met een half jaar extra transitiekosten met zich meebrengt.

Raming btw-component versterkingsoperatie groningen

Op grond van het Akkoord op Hoofdlijnen is de btw-component over de uitgaven in het kader van de versterkingsoperatie Groningen voor rekening van de Staat, deze kosten kunnen niet worden doorbelast aan de NAM. Dit betreft de raming voor de btw-component over de uitgaven in het kader van de versterkingsoperatie. Deze raming is meerjarig opgeboekt op de begroting van BZK

Realisatie huurtoeslag 2020

Dit betreft de realisatie van de huurtoeslag 2020. Er is sprake van een overschrijding van het budget van 60,9 miljoen ten opzichte van de budgetstand bij 2e suppletoire begroting 2020. Deze overschrijding wordt veroorzaakt door hogere uitgaven en lagere ontvangsten. Er is 45,1 miljoen meer uitgegeven als gevolg van hogere voorschotten en meer nabetalingen. Aan de ontvangstenkant is er 15,8 miljoen minder binnengekomen als gevolg van een milder terugvorderingsbeleid dat wordt gehanteerd in verband met de COVID-19 crisis.

Technische correctie gemeentefonds

Tussen 1997 en 2006 is een verschil ontstaan tussen het verplichtingenbudget en het kasbudget in het gemeentefonds. Een deel van dit verschil is bij NJN 2020 opgelost binnen het gemeentefonds. Het restant wordt nu gecorrigeerd met een bijdrage via de BZK-begroting naar het gemeentefonds, waarvoor middelen zijn toegevoegd aan begroting van BZK.

Diversen

Dit betreft veel verschillende mutaties. Zo zijn er in 2021 middelen toegevoegd aan de BZK-begroting voor overlopende posten op de diverse begrotingsartikelen. Daarnaast zijn middelen voor de subsidie hybride opties (Urgenda 2.0) weer opgeboekt op de BZK-begroting. Tevens zijn er middelen toegevoegd ter dekking van het amendement Arib en het amendement Lodders. Verder betreft het onder andere middelen voor uitbreiding van het compensatiepakket Zeeland in het kader van Evides, voor de Europese Energy Performance of Buildings Directive (EPBD III) en voor het beheer van Digitaal Stelsel Omgevingswet en het Serviceteam Rijk. In 2020 zijn de budgetten voor de Stimuleringsregeling energieprestatie huursector (STEP) en Subsidieregeling (SEEH) overschreden. Deze overschrijdingen zijn in mindering gebracht op de budgetten voor 2021. Deze post bevat ook middelen voor advieskosten die gegeven hun aard niet activeerbaar zijn en geen onderdeel vormen van het reguliere investeringsbudget bij huisvestingsprojecten. Deze kosten zijn ontstaan naar aanleiding van gewijzigde ontwerpen, extra onderzoeken en acties gerelateerd aan de definitieve besluitvorming over de renovatie van het Binnenhof begin 2021. Daarnaast bevat deze post meerdere mutaties op het Groningendossier.

Technische mutaties

Achtervangvergoeding NHG

De Stichting Waarborgfonds Eigen Woningen (WEW) betaalt jaarlijks een achtervangvergoeding voor de Nationale Hypotheek Garantie (NHG) aan het Rijk. De jaarlijkse vergoeding wordt gestort in de daarvoor bestemde risicovoorziening NHG. De afdracht over het boekjaar 2020 bedroeg afgerond 63,5 miljoen euro.

Bestuursakkoord Groningen 2021

Voor de uitvoering van het Bestuursakkoord Groningen in 2021 zijn middelen toegevoegd aan de begroting van BZK.

Btw afdracht wbi

Dit betreft de afdracht aan het btw-compensatiefonds voor de derde tranche van de woningbouwimpuls die in 2021 is uitgekeerd aan gemeenten.

Doorbouwplan scholen

In 2020 is er 100 miljoen beschikbaar gesteld voor het verbeteren van het binnenklimaat van schoolgebouwen in het primair en voortgezet onderwijs. Bij de 2e suppletoire begroting 2020 is 40 miljoen doorgeschoven naar 2021. Deze middelen zijn bij 1e suppletoire begroting 2021 weer toegevoegd aan de BZK-begroting.

Informatiehuishouding en actieve openbaarmaking

De middelen die in de kabinetsreactie op het rapport van de Parlementaire Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag zijn gereserveerd voor het structureel verbeteren van de informatiehuishouding en actieve openbaarmaking zijn aan de BZK-begroting toegevoegd. Een deel van de middelen is daarna vanaf de BZK-begroting doorverdeeld naar andere departementen.

Nationaal Programma Groningen

In 2020 is 60 miljoen aan middelen voor het Nationaal Programma Groningen (NPG) niet meer tot betaling gekomen. Het betreft middelen voor de projecten Toekomst en de programmaplannen van de gemeenten en de provincie. De middelen zijn toegevoegd aan het budget voor 2021. Daarnaast is 34 miljoen overgeboekt van de Aanvullende Post naar de begroting van BZK ten behoeve van diverse projecten die samen met de regio zijn geselecteerd als onderdeel van het Nationaal Programma Groningen.

Ontvangsten NAM q3 en q4 2020

Op het Groningen dossier is over 2020 een negatieve eindejaarsmarge (EJM) gerealiseerd van circa 123,5 miljoen De negatieve EJM is gedekt middels de inzet van de compensatie voor de btw-component 2020 en de in 2021 te ontvangen bijdragen van de NAM voor Q3 en Q4 2020. Dit betreft de dekking vanuit de ontvangsten Q3 en Q4 2020 op artikel 10 en artikel 11.

Overdracht pachtboerderijen

In 2021 zijn de pachtboerderijen door BZK verkocht aan het Rijksvastgoedbedrijf (RVB). Afgelopen jaar zijn de pachtboerderijen getaxeerd en de overnamesom is uitgekomen op een bedrag van 31,1 miljoen Dit bedrag heeft het RVB aan BZK betaald. Met deze middelen financiert BZK het herstelprogramma van de pachtboerderijen en zijn de pachtboerderijen door het RVB resultaatneutraal overgenomen.

Prijsbijstelling

De tranche 2021 van de prijsbijstelling is overgeheveld naar de begroting van de BZK.

Raming versterkingsoperatie Groningen art 10

Dit betreft de meerjarige raming voor de uitgaven die direct gerelateerd zijn aan de versterkingsopgave in Groningen op begrotingsartikel 10 van de begroting van BZK. Tegenover deze uitgaven staan ontvangsten van de NAM.

Raming versterkingsoperatie Groningen art 11

Dit betreft de meerjarige raming voor de uitvoeringskosten van de Nationaal Coördinator Groningen (NCG) die gerelateerd zijn aan de versterkingsopgave in Groningen op begrotingsartikel 11 van de begroting van BZK. Tegenover deze uitgaven staan ontvangsten van de NAM.

Realisatie

Dit betreft hoofdzakelijk de in 2021 niet-bestede middelen van de regeling Specifieke Uitkering Ventilatie in Scholen (SUVIS). Deze resterende middelen zijn middels een incidentele suppletoire begroting toegevoegd aan het SUVIS budget voor 2022. Daarnaast betreft het de in 2021 niet-bestede middelen voor testvoorzieningen in de grensregio.

Uitvoering specifieke opdrachten Doc-Direkt

Dit betreft een desaldering voor de uitvoering van specifieke opdrachten door Doc-Direkt. De desaldering wordt jaarlijks bij 1e suppletoire begroting verwerkt.

Ventilatie in scholen

Naar aanleiding van de motie van de Tweede Kamerleden Westerveld en Kuiken van 14 juli 2021 (Kamerstukken II 2020/21, 25295, nr. 1368), waarin de regering wordt verzocht urgentie te betrachten in het oplossen van ventilatieproblemen bij scholen, is 85 miljoen vanuit de aanvullende post toegevoegd aan de begroting van BZK voor 2021.

Versterkingsoperatie Groningen batch 1588 tweede tranche

Vanaf de aanvullende post zijn middelen overgeboekt voor de tweede tranche van de versterking van 1588 adressen in Groningen.

Versterkingsopgave NAM

Bij 2e suppletoire begroting 2021 is de uitgavenraming voor de versterkingsopgave opwaarts bijgesteld vanwege extra uitgaven voor de voortgang van de versterkingsoperatie. Deze uitgaven hebben onder andere betrekking op de afkoop van scholen, tijdelijke huisvesting en een inhaalslag van de aanvragen voor de Bouwimpuls. De kosten worden bij de NAM in rekening gebracht.

Volkshuisvestingsfonds

Dit betreft een overboeking naar de begroting van BZK voor het in 2021 ingerichte Volkshuisvestingsfonds. Middels een specifieke uitkering zijn de middelen uitgekeerd aan gemeenten om de woningvoorraad te herstructureren en de leefbaarheid te verbeteren. Het Volkshuisvestingsfonds is geen begrotingsfonds als bedoeld in de Comptabiliteitswet 2016.

Woningbouwimpuls (btw)

In februari 2021 zijn de aanvragen voor de tweede tranche van de woningbouwimpuls toegekend. In de aanvragen hebben gemeenten de compensabele BTW opgegeven. Dit betreft de afdracht aan het btw-compensatiefonds op basis van de door gemeenten aangeleverde gegevens.

Diversen

Dit betreft veel diverse mutaties. Zo zijn de in 2020 niet-bestede middelen op het Groningendossier weer toegevoegd aan de begroting van BZK. Daarnaast zijn er middelen vanaf de aanvullende post overgeheveld naar de begroting van BZK voor onder andere Kenniswerf (compensatiepakket Zeeland), Batch 1588 (Groningen) en project Informatiepunt Digitale Overheid. Ook zijn er diverse overboekingen met andere begrotingshoofdstukken. Vanuit andere departementen zijn middelen overgeheveld naar de BZK-begroting voor hun bijdragen aan onder andere de dienstverlening van FMHaaglanden, de budgetfinanciering van de BRP en de dienstverlening van Doc-Direkt. De middelen om de informatiehuishouding te verbeteren zijn overgeboekt naar andere departementen. Voor het digitaal hulpmiddel uitslagberekening zijn middelen overgeheveld naar de begroting van de Kiesraad. Er zijn tevens middelen overgeheveld naar het btw-compensatiefonds voor het volkshuisvestingfonds en het Nationaal Programma Groningen. Ook zijn middelen overgeheveld naar het Gemeentefonds voor de implementatiekosten van de Wet kwaliteitsborging bouw (Wkb) en voor de voortzetting van de pleegzorg van alleenstaande minderjarige vreemdelingen. Verder betreft het de jaarlijkse desaldering voor de dienstverleningsovereenkomsten (DVA’s) van de Shared Service Organisaties.

Niet relevant voor het uitgavenplafond

Diversen

Dit betreft een actualisatie van de in 2021 te betalen vennootschapsbelasting over de generale ontvangsten.

Niet belastingontvangsten

Mee- en tegenvallers

Huurtoeslag

Er waren in 2021 lagere ontvangsten bij de huurtoeslag als gevolg van minder ingestelde terugvorderingen en pauzering van de terugvorderingen als gevolg van corona en van het kwijtschelden van schulden bij gedupeerden van de Kinderopvangtoeslagaffaire.

Realisatie

De ontvangsten op de BZK-begroting zijn lager uitgevallen dan begroot. De lagere ontvangsten komen voornamelijk doordat de bijdrage van de NAM voor de versterkingsuitgaven in het tweede kwartaal van 2021 niet in 2021 zijn ontvangen.

Beleidsmatige mutaties

Afboeking ontvangsten NAM

Dit betreft een bijstelling van de ontvangstenraming van de NAM. De raming is naar beneden bijgesteld omdat de NAM in 2021 heeft aangegeven dat zij vooralsnog slechts 60% zou betalen van de facturen voor het derde en vierde kwartaal 2020 en het eerste kwartaal 2021. BZK en EZK gaan ervan uit dat de uitblijvende ontvangsten in latere jaren alsnog worden gerealiseerd.

Kasschuif ontvangsten NAM

Doordat de uitgaven van de versterkingsoperatie achteraf aan de NAM worden gedeclareerd, lopen de ontvangsten vanuit de NAM achter op de uitgaven. Middels een kasschuif zijn de ontvangsten in een kasritme gezet dat beter aansluit bij het verwachte ontvangstritme.

Surplus 2020 RVB

Het Rijksvastgoedbedrijf (RVB) liet over 2020 een positief resultaat zien. Dit positieve resultaat is veroorzaakt door incidentele vastgoedresultaten. De belangrijkste zijn een positief verkoopresultaat van 15,9 miljoen en een terugneming van een waardeverminderingsverlies van 11,4 miljoen vanwege het terugnemen van een object in de strategische voorraad. De toevoeging van het resultaat aan het eigen vermogen leidt tot een surplus. Conform de Regeling Agentschappen wordt het surplus afgeroomd door de eigenaar. De middelen zijn voornamelijk ingezet ter dekking van diverse problematiek binnen begrotingsartikel 9 van de BZK-begroting.

Diversen

Dit betreft verschillende mutaties, waaronder het afromen van het surplus eigen vermogen van diverse agentschappen (DHC, FMH, SSC-ICT en UBR). Daarnaast zijn de ontvangstenramingen voor ingebruikgevingen en vervreemding en de ontvangstenraming van Doc-Direkt neerwaarts bijgesteld. Verder betreft het de afrekening 2020 van de voorschotten aan het Rijksvastgoedbedrijf. Ook betreft het een verlaging van de ontvangstenraming van de huurtoeslag. Ouders die in aanmerking komen voor een herstelregeling kinderopvangtoeslag krijgen de nog openstaande schulden bij de overheid kwijtgescholden. Tevens zijn er meerontvangsten uit incidentele verkopen van vastgoed dat in materieel beheer van BZK is. Tot slot betreft het de afrekening over de RVO jaaropdracht 2020 en een teruggave van RVO als gevolg van het positieve resultaat 2020.

Technische mutaties

Achtervangvergoeding NHG

De Stichting Waarborgfonds Eigen Woningen (WEW) betaalt jaarlijks een achtervangvergoeding voor de Nationale Hypotheek Garantie (NHG) aan het Rijk. De jaarlijkse vergoeding wordt gestort in de daarvoor bestemde risicovoorziening NHG. De afdracht over het boekjaar 2020 bedraagt afgerond 63,5 miljoen euro.

Ontvangsten NAM q3 en q4 2020

Dit betreft de in 2021 te ontvangen bijdrage van de NAM voor de versterkingsoperatie uitgaven in het 3e en 4e kwartaal van 2020. Doordat de uitgaven voor de versterkingsoperatie achteraf aan de NAM worden gedeclareerd, loopt het ritme van de uitgaven en ontvangsten niet gelijk.

Overdracht pachtboerderijen

In 2021 zijn de pachtboerderijen door BZK verkocht aan het Rijksvastgoedbedrijf (RVB). In 2020 zijn de pachtboerderijen getaxeerd en is de overnamesom uitgekomen op een bedrag van 31,1 miljoen. Dit bedrag is door RVB aan BZK betaald. Met deze middelen financiert BZK vervolgens het herstelprogramma van de pachtboerderijen en zijn de pachtboerderijen door het RVB resultaatneutraal overgenomen.

Raming versterkingsoperatie Groningen art 10

Dit betreft de meerjarige raming voor de uitgaven die direct gerelateerd zijn aan de versterkingsopgave in Groningen op begrotingsartikel 10 van de begroting van BZK. Tegenover deze uitgaven staan ontvangsten van de NAM.

Raming versterkingsoperatie Groningen art 11

Dit betreft de meerjarige raming voor de uitvoeringkosten van de Nationaal Coördinator Groningen (NCG) die gerelateerd zijn aan de versterkingsopgave in Groningen op begrotingsartikel 11 van de begroting van BZK. Tegenover deze uitgaven staan ontvangsten van de NAM.

Uitvoering specifieke opdrachten Doc-Direkt

Dit betreft een desaldering voor de uitvoering van specifieke opdrachten door Doc-Direkt. De desaldering wordt jaarlijks bij 1e suppletoire begroting verwerkt.

Versterkingsopgave NAM

Dit betreft de geraamde ontvangsten van de NAM als gevolg van hogere uitgaven binnen de versterkingsoperatie in 2021.

Diversen

Dit betreft een aantal verschillende mutaties. Het betreft onder meer desalderingen in het kader van detacheringen, de bijdragen van andere departementen aan de budgetfinanciering van de BRP, de afrekeningen 2020 met Rijkswaterstaat en het Kadaster inzake werkzaamheden voor de Omgevingswet. Daarnaast betreft het de jaarlijkse desaldering voor de dienstverleningsovereenkomsten (DVA’s) van de Shared Service Organisaties (SSO’s) en de bijdrage van de SSO’s voor P&O-werkzaamheden.

Niet relevant voor het uitgavenplafond

Generale ontvangsten

Dit betreft de meerontvangsten op de post benzineveilingen en bodemmaterialen die op de begroting van BZK worden ontvangen.

Diversen

Dit betreft de definitieve afrekening van de bevoorschotting in 2020 aan het Rijksvastgoedbedrijf. Het gaat hier om de meerontvangsten uit de verkoop van bodemmaterialen.