Ten opzichte van 2022 stijgen de endogene totale belasting- en premieontvangsten (dus gecorrigeerd voor beleid) met 6,7%. Dit is iets lager dan de groei van het nominale bbp van 7,8%. Tabel 2.2.6 geeft de horizontale, endogene ontwikkeling weer per belastingsoort.
De totale kostprijsverhogende belastingen namen in 2022 endogeen af met 1,0%. Hoewel de omzetbelasting (de grootste indirecte belastingsoort met een aandeel van ongeveer 70%) gestegen is met 4,5%, blijft met name door de overdrachtsbelasting en de belastingen op milieugrondslag per saldo toch een daling over. De daling bij deze twee belastingsoorten wordt veroorzaakt door de afkoeling op de woningmarkt en het sterk verminderde energieverbruik. Daarnaast was bij de overdrachtsbelasting in 2022 sprake van een anticipatie-effect op nieuw beleid, waardoor de ontvangsten in 2022 hoger waren en in 2023 juist lager. Bij de invoerrechten was in 2022 sprake van een incidenteel hoge opbrengst, die in 2023 weer gedaald is naar een gebruikelijker niveau.
De directe belastingen en de premies volksverzekeringen namen in 2023 endogeen met 11,2% toe ten opzichte van 2022. De endogene opbrengst van de loon- en inkomensheffing steeg met 8,7%, vooral dankzij een contractloonstijging van ruim 6%. De endogene stijging van de vennootschapsbelasting is met 19,6% hoog, net als vorig jaar het geval was. De bedrijfswinsten zijn de afgelopen jaren sterk gegroeid en daarnaast spelen gedaalde rentekosten en goede beursresultaten een rol. Gestegen winsten (en uitkering daarvan) zorgen ook voor een toename van de dividendbelasting. De sterke stijging bij de bronbelasting is in absolute termen vrij beperkt (circa 50 miljoen euro). De opbrengst van deze belastingsoort was de afgelopen jaren hoger dan verwacht en zal waarschijnlijk de komende jaren weer teruglopen.
Tot slot steeg de opbrengst van de premies werknemersverzekeringen in 2023 ten opzichte van een jaar eerder met 7,4%. Evenals de loonheffing hangt de ontwikkeling van premies werknemersverzekeringen vooral samen met de werkgelegenheid en de lonen.
2023 | |
|---|---|
Indirecte belastingen | ‒ 1,0% |
Invoerrechten | ‒ 11,1% |
Omzetbelasting | 4,5% |
Belasting op personenauto's en motorrijwielen | 4,9% |
Accijnzen | 6,7% |
Overdrachtsbelasting | ‒ 57,4% |
Assurantiebelasting | 7,8% |
Motorrijtuigenbelasting | 5,1% |
Belastingen op een milieugrondslag | ‒ 192,2% |
Verbruiksbelasting van alcoholvrije dranken e.a. | ‒ 2,7% |
Belasting op zware motorrijtuigen | 3,0% |
Bankbelasting | ‒ 2,9% |
Directe belastingen en premie volksverzekeringen | 11,2% |
Loon- en inkomensheffing | 8,7% |
Dividendbelasting | 16,3% |
Kansspelbelasting | 10,0% |
Vennootschapsbelasting | 19,6% |
Bronbelasting op rente en royalty's | 90,9% |
Schenk- en erfbelasting | 14,9% |
Overige belastingontvangsten | 8,1% |
Totaal belastingen en premie volksverzekeringen | 6,6% |
Premies werknemersverzekeringen | 7,4% |
Totaal belasting- en premieontvangsten | 6,7% |
Nominale groei bbp | 7,8% |