2.4.1 Coördinatie van het algemeen communicatiebeleid
De Rijksvoorlichtingsdienst (RVD) ondersteunt de minister-president in zijn coördinerende rol op het terrein van de overheidscommunicatie en ondersteunt de Voorlichtingsraad (VoRa). De VoRa, onder voorzitterschap van de DG RVD, is het ambtelijke adviesorgaan van het kabinet op het gebied van de overheidscommunicatie. Veel activiteiten in het kader van de coördinatie van de overheidscommunicatie zijn samengebracht in het Jaarprogramma Gemeenschappelijke Communicatie (JGC) van de VoRa. De uitvoering hiervan ligt deels bij de RVD, deels bij de Dienst Publiek en Communicatie van het ministerie van Algemene Zaken.
Het Jaarprogramma bevat gemeenschappelijke communicatieactiviteiten (zoals het Continu Onderzoek Burgerperspectieven, de Postbus 51-informatiedienst en contracten voor zaken als hosting van websites). Daarnaast bevat het Jaarprogramma een budget voor de vernieuwing van de communicatie. Kernbegrippen hierbij zijn eenheid in presentatie naar inhoud en vorm, betere beschikbaarheid en toegankelijkheid van informatie, meer samenhang in de publiekscommunicatie en het duiden en gebruiken van signalen uit de samenleving.
Consolidatie
Na het afronden van de projecten Overheidscommunicatie Nieuwe Stijl en 1Logo stond het jaar 2011 beleidsmatig grotendeels in het teken van consolidatie. De nieuwe gezamenlijke infrastructuur van bijvoorbeeld de huisstijl, de campagnes en de website rijksoverheid.nl diende immers vanuit een projectorganisatie ondergebracht te worden bij, bijvoorbeeld, de Gemeenschappelijke Dienst Publiek en Communicatie van het ministerie van Algemene Zaken en de Werkmaatschappij van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Dit proces is in 2011 afgerond.
Gerichte vernieuwing
Naast deze «consolidatieslag» zijn er gericht enkele vernieuwings- en verbeteringsslagen gemaakt.
De rijksbrede website www.rijksoverheid.nl is verbeterd om de vindbaarheid en toegankelijkheid te vergroten. Deze site groeit meer en meer in zijn rol als centrale punt in de communicatie van de Rijksoverheid Zo is de site in 2011 aangevuld met een nieuwe subsite voor buitenlandse doelgroepen (www.government.nl). Daarnaast zijn in 2011 applicaties toegevoegd als de persberichtenservice van de Rijksoverheid.
Voor burgers is het van belang dat het kabinet zo eenduidig mogelijk communiceert en dat de Rijksoverheid toegankelijk, herkenbaar en eenduidig is. Sinds 2011 kunnen zij op Rijksoverheid.nl een publieksvriendelijke samenvatting van het kabinetsbeleid vinden. Per hoofddoelstelling van het kabinet kan dan met enkele muisklikken een overzicht van de meest recente maatregelen gevonden worden. Daarnaast is in 2011 gestart met een «spreekuur» van de minister-president op YouTube. In een videoboodschap beantwoordt de premier vragen die hem gesteld zijn over (de voortgang van) het kabinetsbeleid.
Hoofdstuk 7 Baten-lastendienst Dienst Publiek en Communicatie geeft een breder overzicht van de gemeenschappelijke communicatie in 2011.
Burgerbrieven
In 2011 heeft het ministerie van Algemene Zaken 1 905 burgerbrieven ontvangen. De gemiddelde behandeltijd bedroeg 18 dagen (tegen 15 dagen in 2010).
| 2011 | 2010 | |
|---|---|---|
| < 3 weken | 63% | 72% |
| 3 weken – 6 weken | 29% | 22% |
| > 6 weken | 8% | 6% |
Wobverzoeken, bezwaar- en klaagschriften
In 2011 heeft het ministerie 28 verzoeken om informatie op grond van artikel 3 van de Wob in behandeling genomen. In 2011 zijn 30 besluiten genomen op Wob-verzoeken. 5 besluiten hiervan hadden betrekking op verzoeken ingediend in 2010 en op 3 in 2011 ontvangen verzoeken is in datzelfde jaar nog geen besluit genomen. De beslissing op 13 verzoeken werd verdaagd (artikel 6, tweede lid, Wob). In 3 gevallen is met de verzoeker overeengekomen de beslissing te nemen op een later tijdstip dan de verdaagde termijn als bedoeld in artikel 6, tweede lid, Wob. Op 7 verzoeken werd buiten de al dan niet verdaagde termijn besloten.
In 2011 heeft het ministerie 8 bezwaarschriften ontvangen tegen beslissingen op Wob-verzoeken. Op deze 8 bezwaarschriften zijn 2 besluiten genomen. In één geval heeft de indiener van het bezwaarschrift het verzoek ingetrokken. In één geval is de beslissing op bezwaar op verzoek van de indiener aangehouden. In de overige vier gevallen eindigt de termijn voor het nemen van een beslissing in 2012. In 2011 heeft het ministerie 1 klaagschrift ontvangen. Dit klaagschrift is in 2011 afgehandeld. In 2011 werden 2 ingebrekestellingen ontvangen.
Het ministerie heeft in 2011 € 0 aan dwangsommen uitgekeerd. De ontvangen ingebrekestellingen betroffen besluiten die tijdig waren genomen. Dwangsommen waren derhalve niet verschuldigd (artikel 4:17, zesde lid, onder c, algemene wet bestuursrecht).
2.4.2 Het leveren van bijdragen aan de langere termijn beleidsontwikkeling van het regeringsbeleid
Algemeen
De ontwikkeling van het regeringsbeleid is gebaat bij inzichten in ontwikkelingen en vraagstukken die op langere termijn de samenleving beïnvloeden. De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) tracht op een wetenschappelijk gefundeerde manier aan dergelijke inzichten bij te dragen. De raad heeft tot taak hierbij tijdig te wijzen op tegenstrijdigheden in en te verwachten knelpunten voor het regeringsbeleid, probleemstellingen te formuleren over de grote beleidsvraagstukken en beleidsalternatieven aan te dragen. De WRR kan zich bezighouden met alle gebieden van (potentieel) regeringsbeleid.
Werkprogramma
In 2011 is gewerkt aan de lopende onderzoeksthema’s van het WRR Werkprogramma 2010–2012. Er zijn twee Rapporten aan de regering uitgebracht: iOverheid en Evenwichtskunst. Dit tweede advies is uitgebracht op verzoek van de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties over het onderwerp «Risico-regelreflex». Er is één Verkenning verschenen als achtergrondstudie bij iOverheid, namelijk De staat van informatie. De projecten «Markt, staat en samenleving» en de «Vertrouwen in de burger» zijn grotendeels in 2011 afgerond. De Rapporten zullen begin 2012 worden aangeboden aan het kabinet.
Bijdrage aan beleidsdialoog
Rapporten en Verkenningen van de Raad leveren direct of indirect een bijdrage aan de beleidsdialoog. Het Rapport iOverheid heeft bijgedragen aan de actuele discussie en beleidsmatige reflectie op de rol en verantwoordelijkheden van de overheid in de informatiesamenleving. In het kader van het project «Vertrouwen in de burger» heeft de WRR samen met Socires, de Nationale Postcode Loterij en Stichting Doen de startbijeenkomst van het initiatief «Binding» georganiseerd, met als centrale vraag: hoe kan vorm en inhoud worden gegeven aan maatschappelijke binding?
De raadsthema’s resulteren behalve in adviezen aan de regering en zelfstandig gepubliceerde, inhoudelijke verkenningen en webpublicaties, ook in expertmeetings en conferenties in binnen- en buitenland en in tientallen artikelen in uiteenlopende media en wetenschappelijke vaktijdschriften. Voorbeelden zijn de discussiebijeenkomst in samenwerking met Instituut Clingendael naar aanleiding van het WRR-advies Aan het buitenland gehecht (2010), en het symposium «Politiek en bestuur in beeld», naar aanleiding van de Verkenning Het gezicht van de publieke zaak (2010). Bovendien organiseert de WRR aparte bijeenkomsten over actuele thema’s, zoals de Hollands Spoor-bijeenkomst voor beleidsmakers over «De Nederlandse Wetenschapsagenda» van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW), die is georganiseerd in samenwerking met het Strategieberaad Rijksbreed.
De jaarlijkse WRR-lecture richt zich tot een breed publiek van beleidsmakers en wetenschappers. Dit jaar luidde de centrale vraag: hoe kan Nederland in een globaliserende wereld zijn nationale belangen op verantwoorde wijze realiseren? Voorafgaand aan de Lecture zijn twee verdiepingssessies met de hoofdsprekers en beleidsmakers gehouden.
De WRR blijft op verschillende manieren een bijdrage leveren aan het beter benutten van de mogelijkheden van het kennis- en adviesstelsel. In 2011 is dit net als in 2010 onder andere gebeurd door het organiseren van periodieke overlegbijeenkomsten met de voorzitters van de strategische adviescolleges, en het voeren van overleg met het kabinet en het parlement over het optimaal aanwenden van de kennis en expertise van de adviesraden voor het overheidsbeleid. Voorts heeft de WRR opnieuw deelgenomen aan het reguliere overleg van secretarissen van de strategische adviesorganen en van het Strategieberaad Rijksbreed. Hiernaast heeft periodiek overleg plaatsgevonden met de adviserende leden van het Sociaal Cultureel Planbureau, het Centraal Planbureau, het Centraal Bureau voor de Statistiek en het Planbureau voor de Leefomgeving. Voor de tweede maal sinds 2010 heeft de WRR samen met de Stategische Adviesraden een jaarlijkse medewerkersbijeenkomst georganiseerd. Dit maal stond deze in het teken van «Evidence-based beleid». Geagendeerd zijn onder meer de wijze waarop adviesraden omgaan met de onzekerheden die er zijn rondom wetenschappelijke inzichten, de wijze waarop zij omgaan met de verschillende bronnen van kennis, de toegevoegde waarde van adviesraden en de impact van het werk van de adviesraden op het maatschappelijk vertrouwen in de wetenschap vanuit de politiek en omgekeerd.
De WRR en de Raad voor het Openbaar Bestuur (Rob) hebben rondom het advies Evenwichtskunst een onderlinge taakverdeling afgesproken. Het verdere doordenken en uitwerken van dit advies voor de politieke en bestuurlijke praktijk zal de Rob voor zijn rekening nemen. Met de Adviesraad Internationale Vraagstukken, de Eerste Kamer en Clingendael is voorts de conferentie «Power shifts in a changing world order» georganiseerd.
Internationalisering
Zowel in zijn themakeuze, onderzoeksaanpak als disseminatie van zijn bevindingen oriënteert de raad zich nadrukkelijk óók op de internationale omgeving. De Engelstalige bewerking van het rapport Minder pretentie, meer ambitie (2010) over ontwikkelingssamenwerking heeft onder meer tot uitnodigingen geleid voor presentaties bij het Japanse Ministerie van Buitenlandse Zaken en de Vierde Staten-Generaal van de Belgische Ontwikkelingsamenwerking. Op initiatief van de WRR heeft het Centre d’Analyse Stratégique de bijeenkomst over «The future of social services in Europe» van de zusterorganisaties uit het «Network for Stategic Policy Analysis» georganiseerd. Ten slotte hebben net als andere jaren buitenlandse delegaties van beleidsmakers aan de hand van presentaties en discussies kennisgemaakt met het instituut WRR en zijn lopende projecten. Hieronder bevonden zich regeringsdelegaties uit Polen, Japan en Zweden.
| Prestatie | Begroting 2011 | Realisatie 2011 |
|---|---|---|
| Rapporten aan de regering | 2 | 2 |
| Verkenningen | 1 | 1 |
| Webpublicaties | 1 | 10 |
| Grote conferenties | 2 | 4 |
| (Verslagen van) expertmeetings en debatten | 8 | 6 |
| WRR-lecture | 1 | 1 |
| Overige publicaties | 5 | 5 |