Deze paragraaf geeft een overzicht van de SZA-uitgaven in het jaar 2011. De uitgaven in het SZA-kader bestaan uit begrotingsgefinancierde uitgaven (€ 30,8 miljard) en premiegefinancierde uitgaven (€ 49,7 miljard). Op de totaaltelling van beide (€ 80,5 miljard) moet echter nog een aantal correcties worden toegepast. De sociale fondsen worden namelijk voor een deel gevuld uit begrotingsmiddelen. Deze zogeheten rijksbijdragen worden verantwoord op artikel 51 van het jaarverslag. Het betreft hoofdzakelijk een bijdrage aan het ouderdomsfonds (€ 4,9 miljard in 2011). Omdat de opbrengsten van de AOW-premie onvoldoende zijn om de uitgaven te dekken, vindt er jaarlijks een bijdrage uit de algemene middelen plaats. In het Regeerakkoord is besloten tot afschaffing van het Spaarfonds AOW, hiermee kwam voor 2011 ook de rijksbijdrage van SZW aan het Spaarfonds te vervallen (€ 3,4 miljard). Dit verklaart voor een groot gedeelte de lager dan begrote totale rijksbijdrage (€ 9,1 miljard versus € 12,0 mld, zie tabel B5.1).

De apparaatsuitgaven en enkele andere uitgaven behoren niet tot het SZA-kader maar tot het kader rijksbegroting in enge zin. Deze uitgaven worden daarom net als de ontvangsten137 op de totaaltelling in mindering gebracht. De post bijzondere uitgaven uit de begroting 2011 is inmiddels in de artikeluitgaven verwerkt, de realisatie is daarmee 0. Bij de begroting 2011 werden ten slotte de uitgaven uit de stimuleringspakketten – waartoe in het voorjaar van 2009 is besloten als reactie op de economische crisis – gecorrigeerd op de totaaltelling. Bij het Regeerakkoord is besloten deze middelen onder het SZA kader te brengen, daarvoor behoeft nu dus niet meer gecorrigeerd te worden.

De totale uitgaven in het SZA-kader komen daarmee in 2011 uit op € 69,1 miljard, bijna € 7,3 miljard hoger dan voorzien in de begroting 2011. Dit wordt bijna volledig verklaard door de herverkaveling naar aanleiding van het Regeerakkoord Rutte/Verhagen. In tabel B5.3 is een overzicht gegeven van de mutaties die zijn opgetreden sinds vaststelling van de begroting 2011. In tabel B5.1 zijn de posten uit de begroting 2011 omgerekend naar prijzen 2011.

Uit tabel B5.1 blijkt dat de totale uitgaven onder het SZA-kader bijna € 7,3 miljard hoger zijn uitgevallen dan voorzien bij begroting 2011. In tabel B5.2 zijn de SZA-uitgaven opgesplitst per categorie. Veruit de belangrijkste oorzaak van de stijging van de uitgaven is de herverkaveling die plaats heeft gevonden naar aanleiding van het Regeerakkoord. De kinderopvangtoeslag en de uitkeringslasten van de kindregelingen (kinderbijslag/kindgebonden budget/TOG) vielen ten tijde van de begroting 2011 nog niet onder het SZA-kader. De uitvoeringskosten van de kindregelingen vielen al wel onder het SZA-kader, vandaar dat bij begroting 2011 € 115 miljoen aan uitgaven aan de kindregelingen voorzien was.

De uitgaven aan de WW en bijstand vielen afgelopen jaar iets lager uit dan eerder verwacht. De lagere uitgaven werden met name veroorzaakt door een lager beroep op WW en bijstand (de werkloosheid viel ook lager uit dan CPB eerder raamde), ook het gebruik van de deeltijd WW viel mee.

De uitgaven aan de arbeidsongeschiktheidsregelingen en aan de ZW en WAZO zijn hoger uitgevallen dan bij de begroting 2011 verwacht werd. Dit heeft hoofdzakelijk een technische oorzaak, namelijk een kasschuif in de bevoorschotting van de Wajong van € 0,4 miljard. Daarnaast viel de WAO tegen door een lagere uitstroom dan verwacht en is het beroep op de ZW toegenomen in de groepen flexwerkers, zieke werklozen en zwangere vrouwen.

De AOW-uitgaven zijn hoger uitgevallen dan verwacht. De oorzaak hiervan is voornamelijk de uitgestelde invoering van de MKOB. Hierdoor bleef de AOW-tegemoetkoming langer lopen en werd hier meer aan uitgegeven. Daar staat tegenover dat de uitgaven aan de MKOB lager zijn dan werd voorzien.

In tabel B5.2 is voor de onderverdeling van de uitgaven aangesloten bij de presentatie in de begroting 2012. De uitgaven van begroting 2011 zijn omgerekend naar prijzen 2011 zodat een goede vergelijking tussen voorziene en de gerealiseerde uitgaven kan worden gemaakt.

In tabel B5.3 zijn de uitgaven in het SZA-kader afgezet tegen de ijklijn. Uit de vergelijking blijkt dat over het jaar 2011 sprake is van een onderschrijding van de ijklijn met € 0,2 miljard.

Bij de begroting 2011 werd € 61,8 miljard aan SZA-uitgaven verwacht. Ten opzichte van de begroting 2011 zijn de feitelijke SZA-uitgaven € 7,3 miljard hoger. Hier tegenover staat echter ook een ijklijnverhoging van € 7,2 miljard. Tussen de begroting 2011 en dit jaarverslag 2011 is de ijklijn opnieuw vastgesteld op basis van de ramingen van het Regeerakkoord. Ten tijde van het Regeerakkoord werd daarmee geen over- of onderschrijding verwacht.

Sinds het Regeerakkoord zijn de SZA-uitgaven € 0,2 miljard lager uitgevallen in 2011. Deze onderschrijding is een saldo van een aantal mee- en tegenvallers, enkele ombuigingen en een kasschuif (als gevolg van afrondingsverschillen wijkt de som der delen af van de totaaltelling).

Tezamen leiden deze mutaties tot een nieuwe kadertoetsing waarbij een overschot in het SZA-kader van € 0,2 miljard is gerealiseerd.