Realisatie begrotingsuitgaven Veiligheid en Justitie € 13.192 miljoen art. 34 Straffen en Beschermen 21,7%
Algemene doelstelling
Het borgen van de veiligheid door de tenuitvoerlegging van strafrechtelijke sancties, het bevorderen van het nemen van preventieve maatregelen door burgers en bedrijven, het versterken van de positie van slachtoffers, het beschermen van jeugdigen die in hun ontwikkeling worden bedreigd in de opvoed- en leefsituatie en het realiseren van een effectieve aanpak van jeugdcriminaliteit en geweld in huiselijke kring.
Tenuitvoerlegging van sancties en strafrechtelijke maatregelen31:
Rol en verantwoordelijkheid
-
• De Minister heeft een uitvoerende rol bij tenuitvoerlegging van vrijheidsbenemende straffen en maatregelen door de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI).
-
• Ten aanzien van de forensische zorg heeft de Minister een regisserende rol. Hij is verantwoordelijk voor de tijdige beschikbaarheid van de juiste, kwalitatief hoogwaardige zorg, waar nodig in combinatie met afdoende beveiliging.
-
• De uitvoering van toezicht in strafrechtelijk kader, advisering aan het OM en de rechter over justitiabelen en taakstraffen is opgedragen aan drie erkende reclasseringsorganisaties. Ook hier heeft de Minister een regisserende rol. De taken van de reclasseringsorganisaties dragen bij aan het terugdringen van recidive.
Preventie en Kansspelen
-
• De Minister stimuleert preventie door het beschikbaar stellen van integriteitsinstrumenten zoals de Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) en het toezicht op rechtspersonen. De Minister draagt stelselverantwoordelijkheid voor het kansspelbeleid en de daaraan verbonden regelgeving. De Minister wil ervoor zorgen dat Nederlandse burgers op een veilige en verantwoorde manier kunnen deelnemen aan kansspelen.
Slachtofferzorg
-
• De Minister kent een financierende rol op het gebied van slachtofferzorg. De Minister draagt beleidsverantwoordelijkheid voor de zorg – in brede zin – aan slachtoffers en nabestaanden die getroffen zijn door een strafbaar feit en is verantwoordelijk voor de uitvoering van het slachtofferbeleid.
Jeugdbescherming en jeugdsancties32
-
• De uitvoering en financiering van de jeugdbescherming en de jeugdreclassering is per 1 januari 2015 gedecentraliseerd naar de gemeenten. De Minister van Veiligheid en Justitie heeft na de decentralisatie een regisserende rol en vervult hiermee zijn stelselverantwoordelijkheid.
-
• De Minister heeft een uitvoerende rol voor Halt, de Raad voor de Kinderbescherming (RvdK) en de Justitiële Jeugdinrichtingen (JJI) van DJI.
-
• De Minister heeft een regisserende rol ten aanzien van de aanpak van jeugdcriminaliteit en preventie. De Minister heeft een samenwerkingsrelatie met de gemeenten/steden, brancheorganisaties en de VNG betreffende de aanpak van jeugdcriminaliteit. Sturing geschiedt door middel van regelgeving en kaderstelling.
-
• De Minister heeft een uitvoerende rol op het gebied van interlandelijke adoptie.
Capaciteit DJI
Beleidsconclusies
De Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie heeft de Tweede Kamer op 12 juli 2016 geïnformeerd over de verkenning «Capaciteit in Balans», om de behoefte aan celcapaciteit meer in balans te brengen met het aanbod (TK 24 587, nr. 660). Naar aanleiding hiervan heeft de Tweede Kamer twee moties aangenomen waarin de regering werd verzocht niet verder over te gaan tot al dan niet gedeeltelijke sluitingen van justitiële inrichtingen. In reactie heeft de Staatssecretaris aangegeven dat het sluiten van inrichtingen gedurende deze kabinetsperiode niet aan de orde is. In plaats daarvan wordt gebouwelijke en personele capaciteit geconcentreerd om operationele problemen te voorkomen en de veiligheid van personeel en gedetineerden te waarborgen. Tevens wordt hiermee voorkómen dat onnodig leegstand wordt gefinancierd. Via deze maatregelen wordt de tenuitvoerlegging van vrijheidsbenemende straffen op een verantwoorde wijze gedaan.
Betalen in termijnen Wahv (Wet administratiefrechtelijke handhaving verkeersvoorschriften)
Via een betalingsregeling is betalen in termijnen mogelijk als een burger een Wahv-beschikking heeft gekregen, maar deze niet in één keer kan betalen. Met betalen in termijnen wordt beoogd om burgers die wel willen, maar niet kunnen betalen, te helpen en met het oog op een effectieve en efficiëntie tenuitvoerlegging onnodige inzet van dwangmiddelen te voorkomen. Per 1 juli 2015 werd reeds aangeboden de initiële Wahv-beschikking vanaf € 225 in termijnen te betalen. Sinds 1 juli 2016 wordt de mogelijkheid om in termijnen te betalen ook aangeboden aan burgers met een Wahv-sanctie die na de eerste, of tweede aanmaning inclusief wettelijke verhoging € 225 of meer bedraagt. In 2016 zijn er ruim 83.000 aanvragen gedaan voor het toekennen van een betalingsregeling voor een verkeersboete. Hiervan is 93% toegekend. Daarmee lijkt betalen in termijnen een effectieve voorziening voor mensen die de sanctie niet in een keer kunnen betalen. Uit dit hoge aantal blijkt, dat de regeling om een Wahv-sanctie in termijnen te betalen voorziet in een grote behoefte en daarmee tegelijkertijd bijdraagt aan het voorkomen van onnodige schuldenproblematiek, omdat wettelijke verhogingen van boetebedragen niet hoeven te worden opgelegd.
Momenteel wordt ook onderzocht hoe de motie van de leden Recourt (PvdA) en Kooiman (SP) om ook betalingsregelingen te treffen voor verkeersboetes onder € 225,– op het moment dat iemand onder bijstandsniveau zit, uitgevoerd kan worden.
Integriteit
In 2016 zijn ongeveer 900.000 Verklaringen Omtrent Gedrag (VOG’s) afgegeven en meer dan 5.300 VOG’s voor Rechtspersonen. Conform de doelstelling hebben bijna 100.000 vrijwilligers in 2016 de VOG gratis gekregen. De Staatssecretaris heeft op 5 november 2016 de 4.000ste organisatie gehuldigd die aan deze regeling deelneemt, eind 2016 deden ruim 4.300 organisaties mee die allemaal een breed preventiebeleid voeren. Om mee te doen aan de regeling moet de vrijwilligersorganisatie een aantoonbaar preventiebeleid voeren. Verder is een aantal stappen gezet tot verdere verbetering voor onder andere de doelgroep (risico)jongeren en het ruimer gebruik van politiegegevens. Het aantal aangevraagde (betaalde) VOG-verklaringen is groter dan voorzien, terwijl de aangevraagde gratis VOG-verklaringen op schema lopen.
Kansspelen
Een voorstel tot wijziging van de Wet op de kansspelen is in mei 2016 aan de Tweede Kamer gestuurd. Het wetsvoorstel Kansspelen op afstand is in juli 2016 aangenomen door de Tweede Kamer en voor behandeling aangeboden aan de Eerste Kamer. Ook in juli 2016 is de markt voor goededoelenloterijen behoedzaam geopend voor nieuwe toetreders. In alle trajecten wordt geregeld dat de Nederlandse burger op een veilige en verantwoorde manier deel kan nemen aan kansspelen.
Aanpak High Impact Crimes
Door de samenwerking van een groot aantal publieke en private partijen heeft de aanpak van de High Impact Crimes (HIC’s) ook in 2016 geleid tot een verdere afname van delicten als overvallen, woninginbraak, geweld en straatroof. Het aantal HIC’s is het afgelopen jaar aanmerkelijk gedaald en is ruim onder de in de Veiligheidsagenda afgesproken maximale aantallen gebleven33. Dit laat zien dat de probleemgerichte ketenaanpak van High Impact Crimes, onder lokale gemeentelijke regie met ondersteuning vanuit het Ministerie van Veiligheid en Justitie, een succesvolle methodiek is om deze hardnekkige en ernstige vormen van criminaliteit aan te pakken en zo gezamenlijk Nederland veiliger te maken.
Ondanks dit mooie resultaat blijven de ophelderingspercentages iets achter op de afspraken in de Veiligheidsagenda. Het beoogde ophelderingspercentage overvallen is gerealiseerd maar de percentages van straatroven en woninginbraken zijn iets achter gebleven. De ophelderingspercentages zien er als volgt uit: 56% voor overvallen, 29% voor straatroven en 9,7% voor woninginbraken
Alleen jij bepaalt wie je bent (AJB)
Per 1 september 2016 is de uitvoering van de gedragsinterventie formeel overgedragen aan en structureel ondergebracht bij de stichting Laureus Nederland. De Minister van Veiligheid en Justitie blijft eigenaar van de gedragsinterventie. Op 21 september is AJB opgegaan voor de erkenning bij de deelcommissie Justitiële Interventies van het NJI. Dit heeft tot een mooi resultaat geleid, namelijk de formele erkenning door het NJI dat AJB een effectieve interventie is gebleken.
Per 1 september 2016 is de uitvoering van de gedragsinterventie formeel overgedragen aan en structureel ondergebracht bij de stichting Laureus Nederland. Op 21 september is AJB opgegaan voor de erkenning bij de deelcommissie Justitiële Interventies van het NJI. Dit heeft tot een mooi resultaat geleid, namelijk de formele erkenning door het NJI dat AJB een effectieve interventie is gebleken om jeugdcriminaliteiten te voorkomen.
Geweld
In 2016 zijn maatregelen genomen om het aantal geweldsincidenten terug te dringen. Zo is vanaf 1 januari 2017 een wet van kracht die de politie de bevoegdheid geeft een middelenonderzoek uit te voeren bij verdachten van geweldsmisdrijven. Doordat middelengebruik bij geweldplegers aangemerkt wordt als strafeisverhogende factor (motie Marcouch) en ook aangewend kan worden om vaker bijzondere voorwaarden op te leggen, zoals het alcoholverbod of een gedragsinterventie, wordt de aanpak van geweld onder invloed van drugs of alcohol sterk verbeterd.
Ook zijn tegen uitgaansgeweld innovatieve maatregelen genomen, zoals geluidsdetectie van (escalerende) incidenten, het confronteren van jongeren met beelden van hun eigen dronken gedrag en de inzet van nudging.
Verwarde Personen
VenJ, VWS en VNG hebben samen op 3 december 2016 het Schakelteam Personen met Verward Gedrag geïnstalleerd. In Vught is bijvoorbeeld gestart met een proef met twee GGD-verpleegkundigen in de wijk. Samen met de wijkagenten en overige partners signaleren de twee wijk-GGD’ers in een vroegtijdig stadium verwarde of overspannen personen met een zorgbehoefte. Deze preventieve maatregel heeft bijgedragen aan het voorkomen van escalaties en daardoor politie-ingrijpen.
Bestrijding Huiselijk Geweld en Kindermishandeling
In 2016 heeft VenJ met de Taskforce Kindermishandeling, de Collectieven tegen Kindermishandeling en andere landelijke trajecten op verschillende manieren gewerkt aan het vergroten van de zichtbaarheid en bewustwording rondom deze ernstige problematiek.
Programma Risicojeugd & Jeugdgroepen
In 2016 is geïnvesteerd in preventie van Jeugdcriminaliteit. Er zijn verschillende pilots gehouden en dit heeft onder andere geresulteerd in een E-Book «Tijdig signaleren en ingrijpen», een baseline aanpak problematische jeugdgroepen en een aanpassing van het E-Book «Aanpak Jeugdgroepen». De ontwikkeling en implementatie van de Groepsscan heeft alleen meer tijd gevraagd. De implementatie wordt niet in 2016, maar in 2017 afgerond.
Slachtofferbeleid
Per 1 juli 2016 hebben slachtoffers van ernstige misdrijven onbeperkt spreekrecht tijdens de strafzitting. Er zijn hiervoor structurele middelen ter beschikking gesteld aan de rechtspraak Om slachtoffers daarbij goede ondersteuning te bieden is de rechtsbijstand voor de gespecialiseerde slachtofferadvocatuur verbreed.
Ook het recht op schadevergoeding voor slachtoffers is verruimd. Nabestaanden van slachtoffers van dood door schuld kunnen nu ook een uitkering ontvangen van het Schadefonds Geweldsmisdrijven. Tot slot is de voorschotregeling, waarbij het CJIB de schadevergoeding uitkeert aan slachtoffers per 1 januari 2016 van toepassing. De regeling geldt voor alle misdrijven waarbij de dader is veroordeeld tot het betalen van schadevergoeding.
Tijdens het Nederlandse EU-voorzitterschap heeft Nederland het Europese Netwerk voor Rechten van Slachtoffers (ENVR) opgericht. Hierbij is specifiek aandacht besteed aan het verbeteren van het internationale schadeverhaal voor slachtoffers.
Budgettaire gevolgen van beleid
Realisatie 2013 | Realisatie 2014 | Realisatie 2015 | Realisatie 2016 | Vastgestelde Begroting 2016 | Verschil | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Verplichtingen | 2.561.345 | 2.585.861 | 2.520.029 | 2.843.386 | 2.647.871 | 195.515 | |
34.1 | Apparaatsuitgaven Raad voor de Kinderbescherming | ||||||
Personeel | 0 | 0 | 0 | 137.413 | 136.912 | 501 | |
waarvan eigen personeel | 130.905 | 130.190 | 715 | ||||
waarvan externe inhuur | 5.119 | 5.477 | – 358 | ||||
waarvan overige personele uitgaven | 1.389 | 1.245 | 144 | ||||
Materieel | 0 | 0 | 0 | 35.701 | 31.029 | 4.672 | |
waarvan ICT | 13.269 | 6.158 | 7.111 | ||||
waarvan SSO's | 16.909 | 15.052 | 1.857 | ||||
waarvan overige materiele uitgaven | 5.523 | 9.819 | – 4.296 | ||||
Programma-uitgaven | 2.536.821 | 2.583.351 | 2.501.165 | 2.688.057 | 2.479.930 | 208.127 | |
34.2 | Preventieve maatregelen | ||||||
Bijdrage Agentschappen | |||||||
Dienst Justis | 17.054 | 15.766 | 14.325 | 6.770 | 8.851 | – 2.081 | |
Bijdrage ZBO's/RWT's | |||||||
Overig: preventieve maatregelen | 0 | 1.300 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Bijdrage medeoverheden | |||||||
Overig: preventieve maatregelen | 0 | 4.170 | 4.570 | 3.542 | 2.607 | 935 | |
Subsidies | |||||||
Preventie bedrijfsleven | 6.926 | 6.660 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Integriteit | 1.356 | 836 | 1.362 | 1.443 | 1.161 | 282 | |
Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid | 5.925 | 5.253 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Overig: preventieve maatregelen | 6.332 | 2.227 | 3.449 | 3.077 | 7.070 | – 3.993 | |
Opdrachten |
| ||||||
Kansspelbeleid | 0 | 589 | 363 | 350 | 452 | – 102 | |
Overig: preventieve maatregelen | 0 | 2.644 | 2.239 | 2.510 | 893 | 1.617 | |
Garanties |
| ||||||
Faillissementscuratoren | 0 | 929 | 1.702 | 2.015 | 704 | 1.311 | |
34.3 | Tenuitvoerlegging strafrechtelijk sancties en vreemdelingenbewaring | ||||||
Bijdrage Agentschappen | |||||||
DJI-gevangeniswezen-regulier | 1.249.866 | 1.227.508 | 1.218.667 | 1.178.760 | 991.314 | 187.446 | |
DJI-Forensische zorg | 723.202 | 791.133 | 756.591 | 804.454 | 778.957 | 25.497 | |
DJI-Vreemdelingenbewaring en uitzetcentra | 126.845 | 135.915 | 98.667 | 87.585 | 85.553 | 2.032 | |
CJIB | 109.157 | 95.009 | 101.660 | 116.137 | 98.835 | 17.302 | |
Bijdrage ZBO's/RWT's | |||||||
Reclassering Nederland | 135.235 | 139.350 | 136.781 | 141.187 | 136.185 | 5.002 | |
Leger des Heils | 20.836 | 21.039 | 19.598 | 20.903 | 20.969 | – 66 | |
Stichting Verslavingsreclassering GGZ Nederland | 71.631 | 65.515 | 65.597 | 69.375 | 64.795 | 4.580 | |
Centraal Administratie Kantoor | 0 | 2.044 | 557 | 364 | 1.347 | – 983 | |
Bijdrage medeoverheden | |||||||
Overig: Tenuitvoerlegging strafrechtelijk sancties en vreemdelingenbewaring | 0 | 3.444 | 1.313 | 2.363 | 2.500 | – 137 | |
Subsidies | |||||||
24 uurs nazorg gedetineerden | 11.696 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
DJI-Vrijwilligerswerk gedetineerden | 0 | 0 | 3.198 | 2.869 | 0 | 2.869 | |
Overig: Tenuitvoerlegging strafrechtelijk sancties en vreemdelingenbewaring | 0 | 1.322 | 2.945 | 2.335 | 0 | 2.335 | |
Opdrachten | |||||||
Forensische zorg | 531 | 147 | 0 | 0 | 5.514 | – 5.514 | |
Vrijwilligerswerk gedetineerden | 0 | 3.175 | 0 | 0 | 3.209 | – 3.209 | |
Uitvoeringskosten ketenregie tenuitvoerlegging | 0 | 0 | 0 | 653 | 21.529 | – 20.876 | |
Overig: Tenuitvoerlegging strafrechtelijk sancties en vreemdelingenbewaring | 5.060 | 4.358 | 2.096 | 2.382 | 6.145 | – 3.763 | |
34.4 | Slachtofferzorg | ||||||
Bijdrage ZBO's/RWT's | |||||||
Schadefonds Geweldsmisdrijven | 18.536 | 6.332 | 6.509 | 6.253 | 5.600 | 653 | |
Slachtofferhulp Nederland | 25.293 | 27.634 | 33.860 | 33.893 | 36.320 | – 2.427 | |
Bijdrage medeoverheden | |||||||
Overig: Slachtofferzorg | 0 | 837 | 3.432 | 4.218 | 0 | 4.218 | |
Subsidies | |||||||
Stichting Slachtoffer in Beeld en onderzoeken | 1.340 | 1.250 | 1.582 | 1.337 | 601 | 736 | |
Overig: Slachtofferzorg | 0 | 223 | 287 | 60 | 0 | 60 | |
Opdrachten | |||||||
Slachtofferzorg | 0 | 331 | 619 | 2.208 | 8.227 | – 6.019 | |
Opdrachten Schadefonds Geweldsmisdrijven | 0 | 16.411 | 18.218 | 18.972 | 12.467 | 6.505 | |
Voorschotregelingen slachtoffervergoedingsregelingen | 0 | 0 | 978 | 1.236 | 1.000 | 236 | |
34.5 | Jeugdbescherming en jeugdsancties | ||||||
Bijdrage Agentschappen | |||||||
DJI – jeugd | 0 | 0 | 0 | 148.943 | 139.403 | 9.540 | |
Bijdrage aan ZBO's/RWT's | |||||||
Landelijk Bureau Inning Onderhoudsbijdrage | 0 | 0 | 0 | 1.436 | 2.414 | – 978 | |
Halt | 0 | 0 | 0 | 10.590 | 10.536 | 54 | |
Bijdrage medeoverheden | |||||||
BES Voogdijraad | 0 | 0 | 0 | 1.070 | 1.120 | – 50 | |
Overig: Jeugdbescherming en jeugdsancties | 0 | 0 | 0 | 309 | 0 | 309 | |
Subsidies | |||||||
Jeugdbescherming | 0 | 0 | 0 | 1.234 | 3.743 | – 2.509 | |
Overig: Jeugdbescherming en jeugdsancties | 0 | 0 | 0 | 1.947 | 0 | 1.947 | |
Opdrachten | |||||||
Stelsel Jeugdzorg | 0 | 0 | 0 | 0 | 418 | – 418 | |
Bestrijding huiselijke geweld en kindermisbruik | 0 | 0 | 0 | 0 | 1.271 | – 1.271 | |
Risicojeugd en jeugdgroepen | 0 | 0 | 0 | 1.138 | 4.031 | – 2.893 | |
Projecten jeugd straf | 0 | 0 | 0 | 0 | 10.268 | – 10.268 | |
Taakstraffen/erkende gedragsinterventies | 0 | 0 | 0 | 3.079 | 3.921 | – 842 | |
Overig: Jeugdbescherming en jeugdsancties | 0 | 0 | 0 | 1.060 | 0 | 1.060 | |
Ontvangsten | 98.054 | 80.644 | 73.862 | 98.642 | 98.069 | 573 |
34.1 Apparaatsuitgaven Raad voor de Kinderbescherming
Toelichting op instrumenten
De Raad voor de Kinderbescherming (RvdK) heeft de taak om kinderen te beschermen indien de ontwikkeling van het kind in gevaar komt. De RvdK heeft een taak op terrein van bescherming, gezag en omgang, straf en adoptie.
De RvdK heeft circa € 5 mln. meer uitgegeven dan begroot. Het betreft merendeel materiële kosten. Voor ICT is ongeveer € 7 mln. meer uitgegeven op terrein van verbetering van ICT-beheer en afname generieke ICT-dienstverlening. Aan SSO’s is bijna € 2 mln. meer uitgegeven vanwege meer huurcontracten die via het RVB lopen. Daarentegen is bij overige materiele uitgaven sprake van minder uitgaven van circa € 4 mln. vanwege minder externe huurcontracten dan voorgenomen (ten gunste van RVB) en diverse overige kleinere posten.
Realisatie | Raming | |||
---|---|---|---|---|
2014 | 2015 | 2016 | 2016 | |
Coördinatie taakstraffen | 11.100 | 7.829 | 7.324 | 7.976 |
Strafonderzoek 2A | 14.628 | 10.924 | 10.410 | 13.276 |
Strafonderzoek 2B | 8.135 | 7.114 | 3.176 | 6.885 |
Onderzoeken schoolverzuim | 4.700 | 3.216 | 2.985 | 3.800 |
Strafonderzoek GBM | 170 | 118 | 105 | 170 |
Beschermingszaken | 18.209 | 15.482 | 16.263 | 16.432 |
Adoptiegerelateerde zaken | 2.500 | 1.945 | 1.751 | 2.500 |
Gezag en omgangszaken | 4.900 | 5.204 | 5.210 | 4.900 |
Bron: Twaalfmaandsrapportage 2016
De RvdK is in 2013 begonnen via selectiviteit op de producten invulling te geven aan de bezuinigingen. De productiegegevens van de Raad voor de Kinderbescherming laten zien dat deze werkwijze een dalende instroom teweeg heeft gebracht in de afgelopen drie jaar. De RvdK loopt voor op de overeengekomen afspraken, waardoor bijna alle realisaties lager zijn dan geraamd voor 2016, alsmede lager zijn dan in 2015.
34.2 Preventieve maatregelen
Bijdragen Agentschappen
Dienst Justis
De Dienst Justis toetst of personen antecedenten hebben die het uitoefenen van bepaald werk in de weg staan. Daarnaast toetst Justis of partijen die bepaalde verklaringen, vergunningen en subsidies aanvragen aan integriteitseisen voldoen. Deze screening van betrouwbaarheid vermindert veiligheidsrisico’s en draagt zo bij aan een integere en veiligere samenleving.
Naast ontvangsten van derden voor met name VOG’s krijgt Dienst Justis jaarlijks een bijdrage vanuit het moederdepartement. Als gevolg van de grotere hoeveelheid VOG-aanvragen dan geraamd trad er schaalvoordeel op en hoefde VenJ ongeveer € 2 mln. minder te bevoorschotten.
Subsidies
Integriteit
Overheid, vrijwilligers, burgers en bedrijven hebben een gezamenlijke verantwoordelijkheid voor een integere en veilige samenleving. Naast de inzet van screeningsinstrumenten wordt, bijvoorbeeld met vrijwilligers, gewerkt aan een breder integriteitsbeleid. VenJ stimuleert de sector filantropie om als professionele en volwaardige gesprekspartner deel te nemen aan sociaal maatschappelijke vraagstukken. Het convenant «Ruimte voor geven» vormt de basis voor structurele samenwerking op thema’s als de totstandkoming van een stelsel van toezicht op de sector filantropie.
Met het subsidiëren van de ontwikkeling van integriteitsinstrumenten zijn vrijwilligersorganisaties en kerkelijke instanties gestimuleerd om uniforme gedragscodes op te stellen voor vrijwilligers die met kinderen omgaan. Het integriteitsbeleid heeft tot doel het risico op misbruik van kwetsbare groepen te beperken. Voor dat doel zijn ook in 2016 subsidies verstrekt.
Overige: preventieve maatregelen
Gedurende het jaar 2016 is in het kader van aanpak van High Impact Crimes besloten een deel van de middelen die aanvankelijk begroot waren voor subsidies in te zetten via opdrachten ZBO’s/RWT’s of bijdragen aan medeoverheden met als doel preventieve maatregelen. Ten aanzien van verwarde personen is minder uitgegeven dan verwacht vanwege vertraging van projecten.
Opdrachten
Kansspelbeleid
Het kabinet zet in om het kansspelbeleid te moderniseren. Uitgangspunt is dat de Nederlandse burger op een veilige en verantwoorde manier deel kan nemen aan kansspelen. Online kansspelen worden gereguleerd. De Tweede Kamer heeft op 7 juli het Wetsvoorstel Kansspelen op Afstand aangenomen. Holland Casino wordt geprivatiseerd. Op 10 mei 2016 is dit wetsvoorstel ingediend bij de Tweede Kamer.
Overige: preventiemaatregelen
Gedurende het jaar 2016 is in het kader van High Impact Crimes besloten een deel van de middelen die aanvankelijk begroot waren voor subsidies in te zetten via opdrachten ZBO’s/RWT’s of bijdragen aan medeoverheden met als doel preventieve maatregelen.
Garanties
Faillissementscuratoren
De Garantstellingsregeling faillissementscuratoren zorgt voor de afwikkeling van faillissementen waarin sprake lijkt te zijn van kennelijk onbehoorlijk bestuur, maar in de boedel onvoldoende geld aanwezig is om onderzoek te doen of een procedure te starten om onrechtmatig aan de boedel onttrokken gelden en goederen terug te halen. Als aan bepaalde eisen wordt voldaan, staat het Ministerie van Veiligheid en Justitie garant voor de kosten van het onderzoek of de procedure. Bij succes hoeft de garantie niet te worden ingeroepen.
In 2016 bleek het budget voor de Garantstellingsregeling faillissementscuratoren niet toereikend als gevolg van een hoger aantal verzoeken van curatoren op de regeling dan begroot, waarbij de beroepen op de regeling ook hoger waren in omvang dan verwacht. Derhalve is meer uitgegeven dan begroot.
34.3 Tenuitvoerlegging strafrechtelijke sancties en vreemdelingenbewaring
Bijdragen Agentschappen
Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI)
DJI levert een bijdrage aan de veiligheid van de samenleving door de tenuitvoerlegging van vrijheidsstraffen en vrijheidsbenemende maatregelen en door de aan hun zorg toevertrouwde personen de kans te bieden een maatschappelijk aanvaardbaar bestaan op te bouwen. Er wordt een bijdrage gegeven voor het reguliere gevangeniswezen, forensische zorg en vreemdelingen bewaring.
Het verschil tussen de begrote en gerealiseerde bijdrage is het saldo van verschillende mutaties, waarvan de belangrijkste zijn:
-
• Loonbijstelling 2016–2021 (€ 38,8 mln.);
-
• Het dekken van de frictiekosten huisvesting (afkoop boekwaarden) in het kader van het Masterplan DJI vanaf de zogenaamde Aanvullende Post bij het Ministerie van Financiën (€ 58 mln.);
-
• Vrijval binnen het budget van frictiekosten huisvesting als gevolg van lagere afkoop boekwaarde (– € 11,5 mln.);
-
• Capaciteitsgerelateerde mutaties (PMJ) voor de autonome groei in de forensische zorg (€ 4,3 mln.);
-
• Diverse mutaties in verband met een tariefsverlaging van het Rijks Vastgoed Bedrijf (RVB) (€ 78 mln.);
-
• Kasschuif ter aflossing van de egalisatieschuld bij het Rijks Vastgoed Bedrijf (RVB) (€ 93 mln.);
-
• Een incidentele meevaller alsmede vertraging in de uitputting op het budget voor het Van Werk naar Werk beleid (VWNW) (– € 68 mln.);
-
• Beleidsintensiveringen ten aanzien van onder meer elektronische monitoring, ghb-verslaafde gedetineerden en het programma USB (in totaal € 8 mln.)
-
• Gevolgen vertraging nota van wijziging Pbw inzake o.m. herziening penitentiaire regimes (€ 6,8 mln.)
De belangrijkste P*Q-gegevens worden gepresenteerd in onderstaande tabel. In de agentschapsparagraaf van DJI worden de capacitaire en financiële realisatie uitgebreid meerjarig toegelicht evenals de uitgaven die DJI voor de capaciteit Caribisch Nederland (BES).
Productie 2016 | Realisatie | Raming | ||
---|---|---|---|---|
Aantal | Dagprijs in € | Aantal | Dagprijs in € | |
Strafrechtelijke sanctiecapaciteit (direct inzetbaar) | 9.498 | 237 | 9.486 | 250 |
Tbs capaciteit | 1.491 | 547 | 1.491 | 538 |
Vreemdelingenbewaring (direct inzetbaar) | 621 | 246 | 757 | 248 |
Centraal Justitieel Incasso Bureau (CJIB)
Het CJIB is het inning- en incassogezicht van de overheid en vervult een centrale rol bij de afhandeling van strafrechtelijke beslissingen. Daarnaast coördineert en informeert het CJIB binnen de executieketen. Hiermee levert het CJIB een belangrijke bijdrage aan het gezag van de overheid. In de agentschapsparagraaf vindt u meer en gedetailleerdere informatie omtrent het CJIB.
De bijdrage aan het agentschap CJIB is ten opzichte van de ontwerpbegroting bij suppletoire begrotingswetten verhoogd met € 17,3 mln. Dit betreft beleidsmatige mutaties aan het CJIB voor de uitvoering van de Programma’s Recht Doen aan Slachtoffers, USB, Vernieuwing en Incasso en het Programma Afpakken (gezamenlijk € 9,5 mln.) en diverse maatregelen in het kader van de advisering van de Commissie Hoekstra (€ 0,5 mln.). Daarnaast is het budgettaire kader van het CJIB verhoogd vanwege hogere aantallen van niet uit de administratiekostenvergoeding gefinancierde productie en voor, (€ 1,7 mln.) de CAO-ontwikkeling (€ 3,1 mln.). Ten slotte heeft een correctie plaatsgevonden vanwege de gewijzigde berekeningswijze van de huurvergoeding van het CJIB aan het Rijksvastgoedbedrijf (€ 1,4 mln.) naast diverse kleinere posten (€ 1,1 mln).
Bijdrage aan ZBO’s en RWT’s
Reclasseringsorganisaties
Er zijn drie erkende reclasseringsorganisaties: Reclassering Nederland, de Stichting Verslavingsreclassering GGZ (SVG) en het Leger des Heils Jeugdbescherming & Reclassering. In de praktijk werken de drie organisaties nauw met elkaar samen, zij het dat ze elk hun eigen aandachtsgebied hebben. De SVG richt zich vooral op cliënten met verslavingsproblematiek. Het Leger des Heils Jeugdbescherming & Reclassering heeft als doelgroep met name de dak- en thuisloze cliënten binnen de reclassering. Reclassering Nederland kent geen specifieke doelgroep, maar bedient alle andere cliënten.
De meeruitgaven op de artikelen voor de drie reclasseringsorganisaties van € 9,5 mln. bestaan voornamelijk uit meeruitgaven van reclasseringsproductie door de implementatie van het Adolescentenstrafrecht (€ 2 mln.), compensatie loonindex met betrekking tot de periode 2016–2021 (€ 3,1 mln.), extra uitgaven in het kader van ZSM (€ 3 mln.) en ten slotte is met betrekking tot diverse beleidsmatige trajecten, zoals elektronisch toezicht, implementatie slachtofferbeleid en implementatie toezicht op jihadisten € 1,4 mln. meer uitgegeven.
Aantal | Gemiddelde prijs (€) | Aantal | Gemiddelde prijs (€) | |
---|---|---|---|---|
Adviezen | – | – | 76.439 | 815 |
Toezichten | 37.116 | 3.638 | 35.886 | 3.385 |
Werkstraffen (instroom) | 31.662 | 1.220 | 32.691 | 981 |
Werkstraffen (uitstroom) | 31.662 | 1.220 | 32.619 | 981 |
Bron: Aantallen zijn ontleend aan de voortgangsrapportages van de 3 reclasseringsorganisaties.
Met ingang van 1 januari 2016 zijn de adviezen opgenomen in een lumpsumsystematiek. Hiervoor is een totaalbedrag van € 46,5 mln. opgenomen. Voor de werkstraffen geldt dat de gerealiseerde verhouding tussen individuele werkstraffen en (duurdere) groepswerkstraffen afweek van de ingeschatte verhouding waardoor de gemiddelde prijs per werkstraf hoger uitkwam.
Centraal Administratie Kantoor (CAK)
Voor de implementatie van de Eigen Bijdrage Regeling is een bijdrage gedaan vanuit VenJ aan het CAK, die de regeling zou uitvoeren. Aangezien de regeling uiteindelijke niet is ingegaan in 2016, zijn er geen verder geen uitgaven gedaan aan de uitvoering van de regeling en is er minder gerealiseerd dan begroot. Vanwege gedeelde verantwoordelijkheid is er eenzelfde bedrag bijgedragen vanuit artikel 32.
Subsidies
Vrijwilligerswerk gedetineerden
Dit betreft de middelen voor vrijwilligerswerk bij gedetineerden om zo de kansen op een duurzame resocialisatie en het terugdringen van recidive te vergroten. Er heeft een technische correctie samenhangend met de instrumentkeuze plaatsgevonden. Het vrijwilligerswerk gedetineerden wordt middels het instrument subsidie gefinancierd niet meer via een opdracht.
Overig: Tenuitvoerlegging strafrechtelijk sancties en vreemdelingenbewaring
Dit betreft de middelen voor diverse vernieuwingsprojecten in de sanctietoepassing. De hogere realisatie van € 2,3 mln. dan begroot wordt verklaard door een technische overheveling vanuit het instrument Opdrachten (zie ook toelichting aldaar).
Opdrachten
Forensische Zorg
VenJ is stelseleigenaar van de Forensische Zorg. De inkoop van Forensische Zorg wordt door DJI gedaan en de uitvoering van zorg ligt bij (private) zorginstellingen. De bekostiging van DJI vanuit de VenJ-begroting verloopt via het instrument Bijdragen Agentschappen, maar was voor de Forensische Zorg abusievelijk bij het instrument Opdrachten begroot. De door DJI gerealiseerde uitgaven in verband met de inkoop zijn terug te vinden in de agentschapsparagraaf van DJI.
Vrijwilligerswerk gedetineerden
Dit betreft de middelen voor vrijwilligerswerk bij gedetineerden om zo de kansen op een duurzame resocialisatie en het terugdringen van recidive te vergroten. Er heeft een technische correctie samenhangend met de instrumentkeuze plaatsgevonden. Het vrijwilligerswerk gedetineerden wordt middels het instrument subsidie gefinancierd niet meer via een opdracht.
Uitvoeringskosten ketenregie tenuitvoerlegging
Op dit artikel zijn middelen ten behoeve van de uitvoeringskosten ketenregie tenuitvoerlegging gereserveerd met als doel om de tenuitvoerlegging van straffen en maatregelen te verbeteren en de ketenregie in de executieketen te optimaliseren. In dit kader wordt structureel budget aan ketenpartners ter beschikking gesteld voor de financiering van de verbeteringen binnen de executieketen.
Gedurende het jaar is budget overgeheveld naar CJIB, OM en DJI voor de uitvoering van het programma Uitvoering Strafrechtelijke Beslissingen (USB)/financiële sancties (€ 10,4 mln.). Ook is er geld overgeheveld naar JustID voor de gemeenschappelijke beheerkosten voor de jeugdketensystemen GCOS, LIJ en IFM (€ 2,7 mln.). Daarnaast is budget ingezet ter dekking van budgettaire problematiek elders binnen de VenJ-begroting (€ 4,8 mln.) en was er een meevaller in de uitvoering bij de projecten Voorlopige Hechtenis en Taakoverdracht. (€ 2,5 mln.) Het bedrag van € 0,65 mln. is gerealiseerd voor diverse kleine posten (waaronder uitgaven voor organisatieontwikkeling en communicatie voor de executieketen).
Overig: Tenuitvoerlegging strafrechtelijk sancties en vreemdelingenbewaring
Dit betreft de middelen voor diverse vernieuwingsprojecten in de sanctietoepassing. De lagere realisatie in vergelijking met de begroting (€ 3,7 mln.) wordt voor € 2,3 mln. verklaard door een technische overheveling naar het instrument Subsidies en voor € 1,4 door vertraging in het project Telehoren.
34.4 Slachtofferzorg
Bijdrage ZBO’s en RWT’s
Commissie Schadefonds Geweldsmisdrijven
De commissie Schadefonds Geweldsmisdrijven krijgt jaarlijks de beschikking over een budget vanuit VenJ voor de bureaukosten. Het Schadefonds Geweldsmisdrijven geeft een financiële tegemoetkoming aan slachtoffers met ernstig psychisch of fysiek letsel wanneer zij hun schade niet op andere wijze vergoed krijgen.
Slachtofferhulp Nederland (SHN)
Slachtofferhulp Nederland biedt gratis juridische, praktische en emotionele ondersteuning aan slachtoffers, getuigen of nabestaanden na een misdrijf, verkeersongeluk of calamiteit.
In de loop van 2016 is € 2,4 voor slachtofferzorg ingezet via andere instrumenten (subsidies, opdrachten of bijdragen aan medeoverheden).
Bijdrage aan (inter)nationale organisaties, medeoverheden
Overige slachtofferzorg
Er zijn verschillende bijdragen, subsidies en opdrachten verstrekt aan (inter)nationale organisaties en medeoverheden ten behoeve van slachtofferzorg in den brede: rechtdoen aan slachtoffers, beschermen van slachtoffers, ontwikkeling/verbetering van de dienstverlening en informeren van slachtoffers. Gedurende het jaar is besloten een deel van de middelen voor slachtofferzorg die oorspronkelijk geraamd worden voor opdrachten in te zetten via subsidies of bijdragen aan medeoverheden.
Subsidies
Stichting Slachtoffer in Beeld (SiB)
Slachtoffer in Beeld brengt slachtoffers en daders op vrijwillige basis met elkaar in contact, begeleid door een professionele bemiddelaar. Naast slachtoffer-dadergesprekken faciliteert Slachtoffer in Beeld ook briefwisselingen en bemiddelingen. Slachtoffer in Beeld is een zusterorganisatie van Slachtofferhulp Nederland. De hogere realisatie ten opzichte van de begroting komt doordat er steeds meer zaken door SiB behandeld worden.
Opdrachten
Slachtofferzorg
Er zijn verschillende bijdragen, subsidies en opdrachten verstrekt aan (inter)nationale organisaties en medeoverheden ten behoeve van slachtofferzorg in den brede: rechtdoen aan slachtoffers, beschermen van slachtoffers, ontwikkeling/verbetering van de dienstverlening en informeren van slachtoffers. Gedurende het jaar is besloten een deel van de middelen voor slachtofferzorg die oorspronkelijk geraamd worden voor opdrachten in te zetten via subsidies of bijdragen aan medeoverheden.
Opdrachten Schadefonds Geweldsmisdrijven
Onder deze post worden de financiële uitkeringen voor slachtoffers met ernstig psychisch of fysiek letsel geraamd, indien deze schade niet op andere wijze wordt vergoed. Deze uitkering wordt verstrekt via het Schadefonds Geweldsmisdrijven. In 2016 zijn er meer uitkeringen verstrekt als gevolg van het wegwerken van achterstanden, hogere uitkeringsbedragen in het algemeen, toevoeging van de categorie «dood door schuld» sinds 1 juli 2016 en hogere uitkeringen bij seksuele misdrijven en mensenhandel.
34.5 Jeugdbescherming en jeugdsancties
Bijdrage Agentschappen
DJI-Jeugd
DJI zorgt voor de tenuitvoerlegging van straffen en vrijheidsbenemende maatregelen, die na een beslissing van een rechter zijn opgelegd. Voor jeugdigen vindt deze tenuitvoerlegging plaats in een justitiële jeugdinrichting (JJI).
Het verschil tussen de begrote en gerealiseerde bijdrage wordt voornamelijk verklaard door een terugontvangen bijdrage van het Ministerie van OCW in verband met de sluiting van aan JJI’s verbonden scholen als gevolg van de reductie van de direct inzetbare capaciteit (€ 7,2 mln.). De agentschapsparagraaf van DJI geeft een meer uitgebreide toelichting.
Bijdrage aan ZBO’s en RWT’s
Landelijk Bureau Inning Onderhoudsbijdrage (LBIO)
Het LBIO verricht in opdracht van de Ministers van VenJ en VWS wettelijke taken op het gebied van onderhoudsbijdragen (inning kinder- en partneralimentatie en inning internationale alimentatie).). De subsidietoekenning 2016 bedroeg € 1,4 mln. gebaseerd op de productieprognose eind 2016. Het verschil tussen de begroting en de realisatie hangt daarnaast samen met een technische herverdeling binnen artikel 34.5 in verband met een andere financiële instrumentkeuze dan oorspronkelijk geraamd (bijdragen, opdrachten of subsidies).
Realisatie | Raming | ||||
---|---|---|---|---|---|
2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2016 | |
Aantallen producten | |||||
Alimentatie | 43.277 | 41.414 | 40.595 | 38.633 | 40.795 |
Internationale alimentatie | 4.167 | 4.380 | 4.561 | 4.207 | 4.025 |
Kosten per geïnde euro (x € 1,–) | |||||
Alimentatie | 0 | 0,01 | 0,01 | 0,02 | 0,06 |
Internationale alimentatie | 0,18 | 0,15 | 0,16 | 0,17 | 0,19 |
Halt
Halt is verantwoordelijk voor de uitvoering van de Halt-afdoening. Naast de Halt-afdoening voert Halt ook preventieve activiteiten uit. Voor preventieve activiteiten zoekt Halt zelf financiering (voor een groot deel bij gemeenten, daarnaast incidentele bijdragen van provincies of andere fondsen).
Bijdrage aan medeoverheden
BES Voogdijraad
De BES voogdijraad heeft civielrechtelijke en strafrechtelijke taken. De voogdijraad is, naast de civiele onderzoeks- en rekestrerende taak, bezig met het opzetten en ontwikkelen van taakstraffen en met de uitvoering van jeugdreclassering.
Subsidies
Jeugdbescherming
In opdracht van VenJ verricht het Centrum Internationale Kinderontvoering advies en mediation wanneer sprake is van internationale kinderontvoering. In 2016 is hiervoor een subsidie van € 0,6 mln. verstrekt. Stichting Adoptievoorzieningen verricht in opdracht van VenJ administratieve taken en voorlichting op het gebied van adoptie en heeft hiervoor in 2016 een subsidie ontvangen van € 0,6 mln.
Het verschil tussen de begroting en de realisatie hangt samen met technische mutaties binnen artikel 34. Een bedrag van € 1,5 mln. is overgeheveld naar artikel 34.4 (Slachtofferzorg) voor de Commissie Samson. Daarnaast heeft een technische herverdeling plaatsgevonden binnen artikel 34.5 in verband met een andere financiële instrumentkeuze dan oorspronkelijk geraamd (bijdragen, opdrachten of subsidies).
Overig: Jeugdbescherming en jeugdsancties
In 2016 heeft de Vereniging van Nederlandse Gemeenten een subsidie ontvangen van € 1,2 mln. voor een ondersteuningsprogramma in het kader van de stelselherziening jeugdzorg. Daarnaast zijn diverse kleinere subsidies verstrekt op het terrein van jeugdbescherming en jeugdsancties.
Het verschil tussen de begroting en de realisatie hangt samen met een technische herverdeling binnen artikel 34.5 in verband met een andere financiële instrumentkeuze dan oorspronkelijk geraamd (bijdragen, opdrachten of subsidies).
Opdrachten
Stelsel jeugdzorg
Het verschil tussen de begroting en de realisatie hangt samen met een technische herverdeling binnen artikel 34.5 in verband met een andere financiële instrumentkeuze dan oorspronkelijk geraamd (bijdragen, opdrachten of subsidies).
Bestrijding huiselijk geweld en kindermisbruik
Het verschil tussen de begroting en de realisatie hangt samen met een technische herverdeling binnen artikel 34.5 in verband met een andere financiële instrumentkeuze dan oorspronkelijk geraamd (bijdragen, opdrachten of subsidies). Daarnaast is een bedrag van € 1 mln. overgeheveld naar artikel 34.4 (Slachtofferzorg) voor de Commissie Onderzoek Geweld Jeugdzorg.
Programma Risicojeugd & Jeugdgroepen
Het programma Risicojeugd en Jeugdgroepen (RJ&JG) is een doorstart van het in 2014 afgeronde actieprogramma Aanpak Problematische Jeugdgroepen. De huidige portefeuille richt zich op de aanpak van de criminele jeugdgroepen, waarbij de aandacht nu vooral op de «voorkant» (voorkomen) en de «achterkant» (re-integratie en nazorg) is gericht. In 2016 is de Taskforce Kindermishandeling met een eindrapport gekomen. De middelen die ingezet zijn, zijn ingezet voor Veiligheidshuizen (GCOS), social media/app ontwikkeling, aanpak kindermishandeling en Licht Verstandelijk Beperkten (LVB).
Aan Veiligheidshuizen, evaluatie lokale aanpak in gemeenten, beschrijven lokale werkwijze, social media (GCOS, Jeugdconnect e.d.), criminele jeugdgroepen en aanpak kindermishandeling is door vertraging in besluitvorming minder uitgegeven in 2016 dan vooraf geraamd is. Conform eerdere jaren worden de uitgaven van de Taskforce Kindermishandeling verantwoord op artikel 91 van DBAV. 2016 is het laatste jaar dat de Taskforce kindermishandeling haar taak heeft uitgeoefend.
Projecten jeugdstraf
Het verschil tussen de begroting en de realisatie hangt samen met een technische herverdeling binnen artikel 34.5 in verband met een andere financiële instrumentkeuze dan oorspronkelijk geraamd (bijdragen, opdrachten of subsidies). Daarnaast is een bedrag van € 2,3 mln. overgeheveld naar artikel 34.3 voor de uitvoering van adolescentenstrafrecht en elektronische controle van jeugdigen door de reclasseringsorganisaties. Een bedrag van € 0,7 mln. is overgeheveld naar artikel 34.4 (Slachtofferzorg) voor begeleiding van slachtoffer-dader-gesprekken door Slachtoffer in Beeld.
Taakstraffen/erkende gedragsinterventies
In het kader van het coördineren van taakstraffen zet de RvdK opdrachten erkende gedragsinterventies in de markt uit voor passende interventies voor de betrokken jeugdigen.
Overige Jeugdbescherming en jeugdsancties
Het verschil tussen de begroting en de realisatie hangt samen met een technische herverdeling binnen artikel 34.5 in verband met een andere financiële instrumentkeuze dan oorspronkelijk geraamd (bijdragen, opdrachten of subsidies). Samen met VWS financiert VenJ de Transitie Autoriteit Jeugd; de bijdrage van VenJ bedroeg in 2016 € 0,9 mln. Daarnaast zijn diverse kleinere opdrachten verstrekt op het terrein van jeugdbescherming en jeugdsancties.
Ontvangsten
De belangrijkste ontvangsten op dit artikel betreffen de ontvangen administratiekostenvergoedingen. In 2016 zijn de geraamde ontvangsten volledig gerealiseerd. Naast de ontvangen administratiekostenvergoedingen (circa € 76 mln.) is er ook sprake geweest van terugbetalingen van DJI (p.m.) en Justis (€ 2,0 mln.) en andere bijdragen en subsidies. Verder zijn bij de Raad voor de Kinderbescherming meerontvangsten opgetreden met name als gevolg van selectiever werken en mobiliteit (met daaruit voortvloeiende extra ontvangsten IF-contracten/detacheringen van € 2 mln.), alsmede ontvangsten in verband met overdracht van ICT-middelen (€ 2 mln.).