Algemeen
Voor u ligt het Jaarverslag 2016 van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu (IenM), Hoofdstuk XII van de Rijksbegroting. In dit Jaarverslag 2016 wordt verantwoording afgelegd over de gerealiseerde uitgaven, ontvangsten en aangegane verplichtingen ten opzichte van de begroting 2016.
Het Jaarverslag IenM 2016 bestaat uit de volgende onderdelen:
-
A. Een algemeen deel: hierin is naast deze leeswijzer de officiële aanbieding van het Jaarverslag aan de Staten-Generaal en het verzoek tot dechargeverlening opgenomen.
-
B. Het beleidsverslag 2016 van IenM: hierin wordt ingegaan op de resultaten die in 2016 zijn geboekt. Het beleidsverslag bestaat uit vier onderdelen: het verslag over de beleidsprioriteiten, de beleidsartikelen, de niet-beleidsartikelen en de bedrijfsvoeringsparagraaf.
-
C. De Jaarrekening 2016 van IenM: deze bestaat uit de departementale verantwoordingstaat van IenM en de samenvattende verantwoordingsstaten van de agentschappen Rijkswaterstaat (RWS), Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT), Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (KNMI) en de Nederlandse Emissieautoriteit (NEa). Tevens bevat dit deel de departementale saldibalans van IenM, de balansen van de agentschappen en de opgave van Topinkomens.
-
D. De bijlagen bestaan uit:
-
1. het overzicht inzake het toezicht op de zelfstandige bestuursorganen (ZBO’s) en de rechtspersonen met een wettelijke taak (RWT’s)
-
2. het overzicht van afgerond evaluatie en overig onderzoek
-
3. het overzicht van niet-financiële informatie over inschakeling van externe adviseurs en tijdelijk personeel (externe inhuur)
-
4. de rapportage correspondentie
-
5. de lijst van afkortingen
-
Naast dit Jaarverslag, Hoofdstuk XII van de Rijksbegroting, kent IenM ook de Jaarverslagen van het Infrastructuurfonds en het Deltafonds, respectievelijk Hoofdstuk A en J van de Rijksbegroting. In deze fondsen worden de concrete investeringsprojecten en programma’s van het Ministerie van IenM geraamd en verantwoord.
Met het Infrastructuurfonds wordt invulling gegeven aan de doelstellingen zoals genoemd in de Wet op het Infrastructuurfonds (Staatsblad 1993, nr. 319), te weten het bevorderen van een integrale afweging van prioriteiten en het bevorderen van continuïteit van middelen voor infrastructuur.
Het Deltafonds kent zijn oorsprong in de Waterwet (Staatsblad 2009, nr. 107). In de Waterwet is als doel van dit fonds opgenomen de bekostiging van maatregelen, voorzieningen en onderzoeken op het gebied van waterveiligheid en zoetwatervoorziening.
De verantwoordingen van IenM zijn ook digitaal beschikbaar op www.rijksbegroting.nl.
Normering Jaarverslag
De financiële informatie in het beleidsverslag (onderdeel B) wordt gepresenteerd door middel van de tabellen «Budgettaire gevolgen van beleid». Hierin worden opmerkelijke verschillen tussen de budgettaire raming en de realisatie in het verslagjaar toegelicht. De opzet en structuur van de onderliggende begroting voor Hoofdstuk XII is gebaseerd op de Rijksbegrotingsvoorschriften van het Ministerie van Financiën. In de Rijksbegrotingsvoorschriften 2017 zijn onderstaande uniforme ondergrenzen opgenomen, welke worden gehanteerd bij het toelichten van begrotingsmutaties op het niveau van financiële instrumenten.
| Omvang begrotingsartikel (stand ontwerpbegroting) in € miljoen | Beleidsmatige mutaties (ondergrens in € miljoen) | Technische mutaties (ondergrens in € miljoen) |
|---|---|---|
| < 50 | 1 | 2 |
| => 50 en < 200 | 2 | 4 |
| => 200 < 1.000 | 5 | 10 |
| => 1.000 | 10 | 20 |
Betreffende de niet-financiële informatie moet worden vermeld dat IenM bij het verkrijgen van deze indicatoren voor een deel afhankelijk is van verzameling door externe partijen zoals het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). De praktijk is zodanig dat deze gegevens in een aantal gevallen later beschikbaar komen. Dit leidt ertoe dat niet in alle gevallen de gegevens over het verslagjaar ten tijde van het opstellen van het jaarverslag beschikbaar waren.
Kwaliteit informatievoorziening via de begrotingcyclus
Groeiparagraaf
Zoals besproken in het wetgevingsoverleg van 30 juni 2016 vind ik het belangrijk dat de Tweede Kamer en regering met elkaar discussiëren op welk niveau er informatie met elkaar wordt uitgewisseld. Het moet praktisch zijn voor de Kamer om haar controlerende rol waar te maken en ook praktisch voor ministeries om te zorgen dat we dingen efficiënt en effectief doen. In 2015 heeft de vaste Kamercommissie de leden mw. Visser en dhr. Hoogland als rapporteurs aangewezen voor de begrotingscyclus. De rapporteurs hebben met de medewerking van het ministerie een traject ingezet om de kwaliteit van de informatievoorziening richting het Jaarverslag 2016 en de Ontwerpbegroting 2018 te verbeteren. In de begroting 2017 heb ik uw Kamer geïnformeerd over de wijzigingen in de informatievoorziening die uit dit traject voortvloeien. Voor een deel van deze wijzigingen is aangekondigd dat deze volgen bij jaarverslag 2016 en/of Ontwerpbegroting 2018. Om aan deze aankondiging gevolg te geven treft uw Kamer in het Jaarverslag 2016 van het Infrastructuurfonds bij artikelonderdeel 12.04 (Hoofdwegennet) en artikelonderdeel 15.04 (Hoofdvaarwegennet) aanvullende informatie over DBFM.
Uitgesteld en achterstallig onderhoud
In dit jaarverslag wordt op de IF artikelen 12 Hoofdwegen en 15 Hoofdvaarwegen en op DF artikel 3 Beheer, Onderhoud en Vervanging inzicht geboden in het volume aan uitgesteld en eventueel achterstallig onderhoud aan het einde van 2016. Deze informatie zal met ingang van dit jaarverslag 2016, jaarlijks in de desbetreffende jaarverslagen worden vermeld.
Focusonderwerp beleidsdoorlichtingen
De Kamer heeft veel aandacht voor beleidsdoorlichtingen en de daar aan gerelateerde processen. In het departementale jaarverslag over 2016 krijgt het focusonderwerp « de kwaliteit Beleidsdoorlichtingen» extra aandacht. De vraag is hoe het inzicht in de doeltreffendheid en doelmatigheid van het gevoerde beleid kan worden vergroot. Hieraan wordt invulling gegeven door in het beleidsverslag aanvullende informatie op te nemen in de tabel realisatie beleidsdoorlichtingen. Daarnaast is een paragraaf toegevoegd waarin wordt ingegaan op de belangrijkste conclusies en beleidsacties van de beleidsdoorlichtingen die in 2014, 2015 en 2016 zijn afgerond.
Focusonderwerp NSL
Naast het onderwerp beleidsdoorlichtingen heeft de Kamercommissie een specifiek focusonderwerp benoemd. Voor IenM is dit het focusonderwerp Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL). De Kamer constateert dat het NSL is bedoeld om de luchtkwaliteit in Nederland ten behoeve van de volksgezondheid te verbeteren. Ze wil graag weten hoe effectief en doeltreffend het NSL in de afgelopen jaren is geweest. De invulling van het focusonderwerp is opgenomen bij het Beleidsverslag. En bij het beleidsartikel 20 Lucht en Geluid op de departementale begroting HXII bij het onderdeel beleidsconclusies.
Motie van Veldhoven
Bij het wetgevingsoverleg van het Jaarverslag 2015 is de motie van Veldhoven aangenomen (Kamerstukken II 2015–2016 34 475, nr. 10). Aangenomen is dat in het jaarverslag en het Infrastructuurfonds voortaan beter inzicht wordt geboden in de beoogde en gerealiseerde uitgaven en verplichtingen, en dat de aanpak van luchtkwaliteit en geluidshinder duidelijker van elkaar gescheiden zijn. Hieraan is invulling gegeven in dit jaarverslag door bij artikel 20 Lucht en Geluid een extracomptabele tabel op te nemen waar de uitgaven die betrekking hebben op luchtkwaliteit en geluidshinder op het Infrastructuurfonds en HXII inzichtelijk worden gemaakt en duidelijker van elkaar gescheiden zijn.
Splitsing programma/apparaat niet-beleidsartikel 99 Nominaal en Onvoorzien
In dit jaarverslag is het niet-beleidsartikel 99 Nominaal en Onvoorzien gesplitst naar programma- en apparaatsuitgaven bij de verdieping loon- en prijsbijstelling.