MenO-beleid en MenO-risico's

Het Ministerie van SZW heeft als uitgangspunt dat zij regelgeving tot stand brengt die zo min mogelijk gevoelig is voor misbruik of oneigenlijk gebruik (MenO). Bij elke regeling, waarbij er afhankelijkheid is van (door derden geleverde) gegevens over bijvoorbeeld inkomen, vermogen, leefsituatie en door subsidieaanvragers verstrekte gegevens, is er sprake van MenO-gevoeligheid.

SZW heeft maatregelen getroffen om MenO-risico’s te beheersen. Het gaat bijvoorbeeld om voorlichting door SZW en uitvoerders aan aanvragers en het opnemen van bevoegdheden in wet- en regelgeving voor uitvoerders om informatie op te vragen om de rechtmatigheid vast te stellen bij de aanvrager. Bovendien gebruiken de uitvoerders voor het vaststellen van de rechtmatigheid de gegevens uit basisregistraties en wisselen ze onderling gegevens uit. Sinds 2016 brengt SZW bij nieuwe en gewijzigde wet- en regelgeving de MenO-risico’s in kaart. SZW neemt in de memorie van toelichting van nieuwe wetten een passage over MenO op. Verder neemt SZW via de verantwoordingscyclus met de uitvoerders per regeling de geconstateerde fraude-aantallen en fraudebedragen op in het jaarverslag. Met de uitvoerders zijn afspraken gemaakt over het melden van fraudesignalen aan SZW.

In 2017 heeft SZW de resterende MenO-beschrijvingen voor regelingen groter dan € 100 miljoen afgerond. In de MenO- beschrijvingen komen, voor zover mogelijk, de mogelijke beheersmaatregelen ter reductie van risico’s, het zichtbaar maken van het gekwantificeerde restrisico en het beoordelen van de aanvaardbaarheid van deze restrisico’s aan bod. SZW heeft maatregelen getroffen om MenO ook in de toekomst actueel te houden. Dit is besproken in het Audit Committee. De Bestuursraad SZW heeft op 19 januari 2018 met dit voorstel ingestemd. Daarnaast is afgesproken met het UWV om in 2018 een pilot te houden voor het kwantificeren van restrisico’s.

Grote lopende ICT-projecten

Het kerndepartement SZW kende in 2017 vier lopende projecten als onderdeel van de rapportage grote en risicovolle ICT-projecten: Continue screening kinderopvang (fase 2), het project Directe Financiering Kinderopvang (DFKO), Inleenverbanden & Quotumwet en Wet Tegemoetkomingen Loondomein (Wtl).

Voor wat betreft Continue screening in de kinderopvang zijn op basis van een personenregister de ketentesten afgerond en is gestart met de implementatie. In 2017 is verder gewerkt aan DFKO, waarbij investeringen zijn gedaan bij Dienst Uitvoering Onderwijs en is invulling gegeven aan de samenwerking met onder andere de brancheorganisaties, oudervertegenwoordiging, toezichtpartners en gegevensleveranciers. Wat betreft het project Inleenverbanden en Quotumwet is de bouw van de inleenadministratie van start gegaan. Voor implementatie van de Wtl hebben UWV en Belastingdienst in 2017 de Wtl-applicatie, de koppelingen en de gezamenlijke database voor het onderdeel lage inkomensvoordeel (LIV) afgerond. Het BIT-advies en de bestuurlijke reactie daarop zijn op 15 januari 2018 naar de Tweede Kamer verzonden.

De zelfstandige bestuursorganen van SZW leggen in hun jaarverslagen verantwoording af over grote en/of risicovolle ICT-projecten. Deze projecten worden op het Rijks ICT-dashboard opgenomen en minimaal éénmaal per jaar geactualiseerd. UWV heeft 7 projecten in uitvoering opgenomen: Digitale werkplek, Programma Participatiewet, 1UBO-AW, Basis Rapportage Voorziening, Digitalisering Werkprocessen Bezwaar & Beroep, Basis Registratie Personen en Verwerving Datacenter. SVB heeft 1 project opgenomen: vAKWerk (vernieuwing AKW).

Gebruik open standaarden

In 2017 zijn geen afwijkingen gebleken aan de eis van voldoen aan de open standaarden.

Audit Committee

Het Audit Committee (AC) heeft in 2017 conform de taakomschrijving het management van SZW geadviseerd over risicomanagement, het borgen van de kwaliteit van de bedrijfsvoering en het auditbeleid. Zoals gebruikelijk zijn het concept jaarverslag 2016 en het concept samenvattend auditrapport van de ADR besproken. In elk volgend AC heeft de ADR gerapporteerd over de voortgang van het auditplan, hierbij is bijzondere aandacht geweest voor het financieel beheer Rijksdienst Caribisch Nederland, informatiebeveiliging en de implementatie van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Het AC heeft een aantal inhoudelijke thema’s besproken, zoals opvolging van de aanbevelingen uit het AR-rapport over UWV, MenO en het Inspectie Control Framework. Bij deze themabesprekingen vervult het AC een kritische zijlichtfunctie ten aanzien van risico’s en sturingsvraagstukken. In 2017 is een evaluatie aangekondigd naar het functioneren van het Audit Committee. Deze evaluatie vindt plaats in 2018.