| ACTIVA | 31-12-2017 | 31-12-2016 | PASSIVA | 31-12-2017 | 31-12-2016 | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Intra-comptabele posten | ||||||||
| 1) | Uitgaven ten laste van de begroting | 14.992.798 | 15.192.598 | 2) | Ontvangsten ten gunste van de begroting | 867.420 | 1.011.280 | |
| 3) | Liquide middelen | 0 | 0 | |||||
| 4) | Rekening-courant RHB | 0 | 0 | 4a) | Rekening-courant RHB | 14.109.845 | 14.168.416 | |
| 5) | Rekening-courant RHB begrotingsreserve | 5.000 | 0 | 5a) | Begrotingsreserves | 5.000 | 0 | |
| 6) | Vorderingen buiten begrotingsverband | 199 | 233 | 7) | Schulden buiten begrotingsverband | 15.732 | 13.135 | |
| 8) | Kas-transverschillen | 0 | 0 | |||||
| Subtotaal intra-comptabel | 14.997.997 | 15.192.831 | Subtotaal intra-comptabel | 14.997.997 | 15.192.831 | |||
| Extra-comptabele posten | ||||||||
| 9) | Openstaande rechten | 0 | 0 | 9a) | Tegenrekening openstaande rechten | 0 | 0 | |
| 10) | Vorderingen | 450.483 | 60.581 | 10a) | Tegenrekening vorderingen | 450.483 | 60.581 | |
| 11a) | Tegenrekening schulden | 0 | 0 | 11 | Schulden | 0 | 0 | |
| 12) | Voorschotten | 9.463.266 | 4.010.842 | 12a) | Tegenrekening voorschotten | 9.463.266 | 4.010.842 | |
| 13a) | Tegenrekening garantieverplichtingen | 371.073 | 433.105 | 13) | Garantieverplichtingen | 371.073 | 433.105 | |
| 14a) | Tegenrekening andere verplichtingen | 9.299.106 | 8.904.082 | 14) | Andere verplichtingen | 9.299.106 | 8.904.082 | |
| 15) | Deelnemingen | 0 | 0 | 15a) | Tegenrekening deelnemingen | 0 | 0 | |
| Subtotaal extra-comptabel | 19.583.928 | 13.408.610 | Subtotaal extra-comptabel | 19.583.928 | 13.408.610 | |||
| Overall Totaal | 34.581.925 | 28.601.441 | Overall Totaal | 34.581.925 | 28.601.441 | |||
Toelichting op de saldibalans
Het intracomptabele deel van de saldibalans (financiële posten 1 t/m 8) bevat het resultaat van de financiële transacties in de departementale administratie die een directe relatie hebben met de kasstromen. Deze kasstromen worden via de rekening-courant met het Ministerie van Financiën bijgehouden.
Het extracomptabele deel bevat het saldo van de overige rekeningen die met sluitrekeningen in evenwicht worden gehouden.
De cijfers in de saldibalans zijn vermeld in duizendtallen en afgerond naar boven. Hierdoor kunnen bij het subtotaal en het totaal afrondingsverschillen optreden.
ad 1 en 2) Uitgaven ten laste en -ontvangsten ten gunste van de begroting
Onder de post uitgaven en ontvangsten zijn de per saldo gerealiseerde begrotingsuitgaven en -ontvangsten opgenomen. Deze komen overeen met de totaalbedragen uit de verantwoordingsstaat en zijn reeds toegelicht in het beleidsverslag.
ad 3) Liquide middelen
De post liquide middelen is opgebouwd uit het saldo van de banken en de contante gelden.
Het Ministerie van VWS heeft geen contante gelden en geen saldo op haar bankrekeningen.
ad 4 en 4a) Rekening-courant Rijkshoofdboekhouding
Deze post geeft per saldo de financiële verhouding met de Rijkshoofdboekhouding weer. Het bedrag is per 31 december 2017 in overeenstemming met de opgave van de Rijkshoofdboekhouding.
ad 5 en 5a) Begrotingsreserves
Een begrotingsreserve is een meerjarige budgettaire voorziening die op een afzonderlijke rekening-courant bij het Ministerie van Financiën wordt aangehouden. Het gaat om een budgettaire voorziening of reserve binnen de Rijksbegroting. De reserve blijft meerjarig beschikbaar voor het doen van uitgaven in latere jaren. Voor de begrotingsreserve WFZ wordt een rekening-courant aangehouden bij het Ministerie van Financiën.
| Naam begrotingsreserve (bedragen x € 1.000) | Saldo | Toevoegingen | Onttrekkingen | Saldo | Artikel |
|---|---|---|---|---|---|
| 1-1-2017 | 2017 | 2017 | 31-12-2017 | ||
| VWS begrotingsreserve WFZ | 0 | 5.000 | 0 | 5.000 | 9 |
| Totaal | 0 | 5.000 | 0 | 5.000 |
Begrotingsreserve WFZ
In het kader van de verdere beperking van de risico’s rond de achterborgstelling van het Rijk bij het WFZ wordt er vanaf het jaar 2017 een begrotingsreserve aangelegd voor eventuele schade.
ad 6) Vorderingen buiten begrotingsverband
Deze post betreft het saldo van de vorderingen waarvan verrekening met derden nog zal plaatsvinden.
| Personeel | 199 |
| Totaal | 199 |
ad 7) Schulden buiten begrotingsverband
Deze post betreft het saldo van de schulden waarvan verrekening met derden nog zal plaatsvinden.
| Afdracht belastingdienst | 10.830 |
| Afdracht ABP | 4.483 |
| Diversen | 419 |
| Totaal | 15.732 |
ad 8) Kas-transverschillen
Op deze post worden bedragen opgenomen welke zijn verantwoord in de uitgaven en ontvangsten, maar nog niet daadwerkelijk per kas zijn uitgegeven en ontvangen. Het Ministerie van VWS heeft geen kas-transverschillen.
ad 9 en 9a) Openstaande rechten
Openstaande rechten zijn vorderingen die niet voortkomen uit met derden te verrekenen begrotingsuitgaven, maar die op andere wijze zijn ontstaan. Rechten kunnen ontstaan doordat conform wettelijke regelingen vastgestelde aanslagen aan derden worden opgelegd of op grond van doorberekening van de kosten van verleende diensten of geleverde goederen. Beiden doen zich bij het Ministerie van VWS niet voor.
ad 10 en 10a) Vorderingen
Vorderingen kunnen zijn voortgevloeid uit wettelijke heffingen, vorderingen van eerder gedane voorwaardelijke uitgaven en vorderingen uit verkoop of dienstverlening.
Vanaf verantwoordingsjaar 2017 worden de vorderingen met betrekking tot de zorgtoeslag niet meer opgenomen in de saldibalans van het Ministerie van Financiën maar verwerkt in de saldibalans van VWS (budgettair verantwoordelijke departement). Het totaal aan vorderingen zorgtoeslag bedraagt € 384,3 miljoen.
| t/m 2014 | 29.164 |
| 2015 | 411 |
| 2016 | 3.068 |
| 2017 | 33.503 |
| Totaal | 66.146 |
Het vorderingensaldo van € 66,1 miljoen bestaat uit:
-
– vorderingen voor een bedrag van € 35,0 miljoen voornamelijk in verband met afgerekende subsidie-voorschotten;
-
– vordering uit hoofde van een geëffectueerde aanspraak op een garantie van € 21,6 miljoen. Een civielrechtelijke procedure door de Landsadvocaat loopt, naar verwachting zal het grootste gedeelte van deze vordering niet te verhalen zijn;
-
– vorderingen met betrekking tot het innen van opgelegde bestuurlijke boetes uit hoofde van de Warenwet, Drank- en Horecawet, Tabakswet van € 6,5 miljoen en Geneesmiddelenwet en Wet BIG van € 2,7 miljoen;
-
– vorderingen op het ZiNL van € 0,3 miljoen in verband met de afwikkeling Algemene Kas ZFW.
| Toeslagjaar | Openstaand 1-1-17 | Bijstelling | Ingestelde vorderingen | Ontvangsten | Afboekingen | Openstaand 31-12-2017 |
|---|---|---|---|---|---|---|
| t/m 2014 | 183.265 | – 457 | 19.008 | 103.175 | 5.354 | 93.287 |
| 2015 | 178.526 | – 3 | 110.879 | 194.101 | 3.309 | 91.992 |
| 2016 | 60.293 | 0 | 390.111 | 301.145 | 3.087 | 146.172 |
| 2017 | 0 | 0 | 138.626 | 85.181 | 558 | 52.887 |
| 2018 | 0 | 0 | – 1 | 0 | 0 | – 1 |
| TOTAAL | 422.084 | – 460 | 658.623 | 683.602 | 12.308 | 384.337 |
| Direct opeisbaar | 450.483 |
| Op termijn opeisbaar | 0 |
| Totaal | 450.483 |
ad 11 en 11a) Schulden
Schulden zijn voortgekomen uit ontvangsten ten gunste van de begroting. Het Ministerie van VWS heeft geen schulden.
ad 12 en 12a) Voorschotten
Onder de post voorschotten zijn per saldo de bedragen opgenomen die aan derden zijn betaald vooruitlopend op later definitief vast te stellen of af te rekenen bedragen.
Vanaf verantwoordingsjaar 2017 worden de voorschotten met betrekking tot de toeslagregeling zorgtoeslag niet meer opgenomen in de saldibalans van het Ministerie van Financiën, maar verwerkt in de saldibalans van VWS (budgettair verantwoordelijk departement). De uitgaven die hiermee samenhangen zijn verantwoord onder de post uitgaven van artikel 8.
In de onderstaande specificaties worden de openstaande voorschotten van het Ministerie verantwoord naar ouderdom, artikel en instrument.
| Saldo 1-1-2017 | Verstrekt | Afgerekend | Openstaand | |
|---|---|---|---|---|
| 31-12-2017 | ||||
| t/m 2014 | 1.125.583 | 0 | 919.636 | 205.947 |
| 2015 | 752.210 | 0 | 291.355 | 460.855 |
| 2016 | 2.133.049 | 0 | 1.188.416 | 944.633 |
| 2017 | 0 | 2.276.997 | 53.359 | 2.223.638 |
| totaal | 4.010.842 | 2.276.997 | 2.452.766 | 3.835.073 |
| Toeslagjaar | Saldo 1-1-2017 | Verstrekt | Afgerekend | Openstaand |
|---|---|---|---|---|
| 31-12-2017 | ||||
| t/m 2014 | 71.262 | 0 | 50.713 | 20.548 |
| 2015 | 387.458 | 0 | 315.092 | 72.366 |
| 2016 | 4.328.942 | 92.294 | 3.799.215 | 622.021 |
| 2017 | 417.527 | 4.058.627 | 0 | 4.476.154 |
| 2018 | 0 | 437.104 | 0 | 437.104 |
| Totaal | 5.205.189 | 4.588.025 | 4.165.020 | 5.628.193 |
De voorschotten van het toeslagjaar 2018 betreffen de eerste voorschottermijn, die in december 2017 is uitbetaald.
In de onderstaande tabel is het saldo van de openstaande voorschotten (inclusief zorgtoeslag) per instrument op artikelniveau groter dan € 50,0 miljoen weergegeven.
| Art | Omschrijving | Instrument | 31-12-2017 |
|---|---|---|---|
| 1 | Volksgezondheid | Bijdragen aan agentschappen | 322.483 |
| Subsidies | 387.624 | ||
| 2 | Curatieve zorg | Bekostiging | 72.229 |
| Subsidies | 281.927 | ||
| 3 | Langdurige zorg en ondersteuning | Subsidies | 181.590 |
| Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s | 183.434 | ||
| 4 | Zorgbreed beleid | Bekostiging | 131.088 |
| Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s | 534.140 | ||
| Subsidies | 222.800 | ||
| 5 | Jeugd | Subsidies | 190.786 |
| 6 | Sport en bewegen | Subsidies | 159.829 |
| 7 | Oorlogsgetroffenen en Herinnering Wereldoorlog II | Inkomensoverdrachten | 821.054 |
| 8 | Tegemoetkoming specifieke kosten | Inkomensoverdrachten | 5.670.166 |
Voorschotten groter dan € 100,0 miljoen zijn hieronder toegelicht:
Artikel 1 Volksgezondheid
De openstaande voorschotten op dit artikel hebben betrekking op subsidie aan het RIVM in het kader van bevolkingsonderzoek (€ 117,9 miljoen).
Artikel 3 Langdurige zorg en ondersteuning
De openstaande voorschotten hebben betrekking op subsidies algemene kwaliteit (€ 119,7 miljoen) en betrekking op trekkingsrechten pgb (€ 183,4 miljoen).
Artikel 4 Zorgbreed beleid
De openstaande voorschotten hebben betrekking op RCN (€ 121,7 miljoen) en betrekking op bijdrage aan ZonMw (€ 135,5 miljoen).
Artikel 7 Oorlogsgetroffenen en Herinnering Wereldoorlog II
De openstaande voorschotten op dit artikel hebben betrekking op de wetten Wereldoorlog II (€ 821,0 miljoen).
Artikel 8 Tegemoetkoming specifieke kosten
De openstaande voorschotten op dit artikel hebben grotendeels betrekking op zorgtoeslag (€ 5.628,2 miljoen)
ad 13 en 13a) Garantieverplichtingen
Onder deze post is het saldo van de garantieverplichtingen opgenomen. Een garantieverplichting wordt gezien als een voorwaardelijke financiële verplichting aan een derde, die pas tot uitbetaling komt als zich bij de wederpartij een bepaalde omstandigheid (realisatie van een risico) voordoet. Een verschil tussen een garantieverplichting en een andere verplichting is dat de hoofdsom van een garantie veelal niet of slechts gedeeltelijk tot uitbetaling zal komen.
In de onderstaande tabel is het verloop van de uitstaande garantieverplichtingen weergegeven. De uitstaande garantieverplichtingen worden in het beleidsverslag verder toegelicht.
| Stand per 1-1-2017 | 1.181.099 |
| Aanpassing beginstand in verband met de doorlichting van de leninggegevens door het Waarborgfonds voor de Zorgsector | – 20.846 |
| Verleende garanties in het verslagjaar | – |
| Verleende garanties in het verslagjaar als gevolg van herfinanciering | 4.683 |
| Vervallen garanties in het verslagjaar | – 41.168 |
| Vervallen garanties in het verslagjaar als gevolg van herfinancieringen | – 20.839 |
| Stand per 31-12-2017 | 1.102.929 |
Het feitelijk risico van de garantieverplichtingen wordt gevormd door de som van de schuldrestanten van leningen die instellingen met een garantie hebben afgesloten. Het feitelijk risico – welke in de saldibalans tot uiting komt – is in de onderstaande tabel weergegeven.
| Stand per 1-1-2017 | 433.105 |
| Aanpassing beginstand in verband met de doorlichting van de leninggegevens door het Waarborgfonds voor de Zorgsector en correcties op voorgaande jaren die nog niet waren verwerkt. | – 8.326 |
| Stortingen in het verslagjaar (inclusief herfinancieringen) | 4.683 |
| Aflossingen in het verslagjaar (inclusief herfinancieringen) | – 58.389 |
| Stand per 31-12-2017 | 371.073 |
ad 14 en 14a) Andere verplichtingen
De post openstaande verplichtingen vormt het saldo van de aangegane verplichtingen, hierop verrichte betalingen en negatieve bijstellingen van in eerdere begrotingsjaren aangegane verplichtingen.
| Stand per 1 januari 2017 | 8.904.082 |
| Aangegane verplichtingen1 | 15.387.822 |
| Tot betaling gekomen verplichtingen | 14.992.798 |
| Stand per 31 december 2017 | 9.299.106 |
In de onderstaande tabel is het saldo van de openstaande verplichtingen per instrument op artikelniveau groter dan € 50,0 miljoen weergegeven.
| Art | Omschrijving | Instrument | 31-12-2017 |
|---|---|---|---|
| 1 | Volksgezondheid | Bijdragen aan agentschappen | 315.419 |
| Subsidies | 270.280 | ||
| 2 | Curatieve zorg | Subsidies | 219.059 |
| Bekostiging | 3.184.699 | ||
| 3 | Langdurige zorg en ondersteuning | Subsidies | 140.494 |
| Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s | 98.600 | ||
| Bekostiging | 3.582.900 | ||
| 4 | Zorgbreed beleid | Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s | 788.924 |
| Subsidies | 179.599 | ||
| 6 | Sport en bewegen | Subsidies | 58.750 |
| 7 | Oorlogsgetroffenen en Herinnering Wereldoorlog II | Inkomensoverdrachten | 236.300 |
Er zijn in 2017 geen omvangrijke bijstellingen van aangegane verplichtingen geweest, hierbij is een grens gehanteerd van € 25 miljoen voor de beleidsartikelen en 10% voor het apparaatartikel met een minimum van € 1 miljoen.
Openstaande verplichtingen groter dan € 100,0 miljoen zijn hieronder toegelicht:
Artikel 2 Curatieve zorg
De openstaande verplichtingen op dit artikel hebben betrekking op Rijksbijdrage dempen premie t.g.v. HLZ (€ 451,0 miljoen) en betrekking op Rijksbijdrage 18- (€ 2.695,9 miljoen).
Artikel 3 Langdurige zorg en ondersteuning
De openstaande verplichtingen op dit artikel hebben betrekking op bijdrage kosten in kortingen (€ 3.582,9 miljoen).
Artikel 4 Zorgbreed beleid
De openstaande verplichtingen op dit artikel hebben grotendeels betrekking op de bijdrage aan ZonMw (€ 499,3 miljoen) en de bijdrage aan CAK (€ 117,5 miljoen).
Artikel 7 Oorlogsgetroffenen en Herinnering Wereldoorlog II
De openstaande verplichtingen op dit artikel hebben betrekking op de wetten Wereldoorlog II (€ 236,3 miljoen).
Algemene Kas van de ZFW
| Saldo afwikkeling Algemene Kas ZFW per 31-12-2016 | – 3.100 |
| (bestaat uit vorderingen € 1.100 en € 4.200 aan schulden) | |
| Vorderingen: | |
| Stand vorderingen per 31-12-2016 | 1.100 |
| Ontvangen van internationale verdragspartners | – 500 |
| Ontvangen bijdrage Goodwillfonds voor huisartsen | – 400 |
| Opboeking op vorderingen op internationale verdragspartners wegens | |
| door ZiNL in 2016 meer ontvangen bedragen dan geraamd | 100 |
| Stand vorderingen per 31-12-2017 | 300 |
| Schulden: | |
| Stand schulden per 31–12- 2016 | 4.200 |
| Betaalde UWV-premies aan Zorginstituut Nederland (ZiNL) | – 60 |
| Door ZiNL in 2016 betaalde UWV-premies die VWS nog aan ZiNL moet betalen | 60 |
| Betaald aan voormalige ziekenfondsen (maximering reserves) | – 2.000 |
| Ontvangen van voormalige ziekenfondsen (maximering reserves) | 1.200 |
| Betaald aan Duitse Krankenkasse | – 300 |
| Betaald op schulden aan internationale verdragspartners | – 1.100 |
| Ontvangen van internationale verdragspartners | 200 |
| Afboeking op schulden aan internationale verdragspartners | – 2.000 |
| Door ZiNL in 2016 betaalde schulden aan internationale verdragspartners die VWS nog aan ZiNL moet betalen | 100 |
| Stand schulden per 31-12-2017 | 300 |
Per 31 december 2016 bedroeg het saldo van de schuld van het Ministerie van VWS aan het Zorginstituut Nederland (ZiNL) in verband met de afwikkeling van de Voormalige Algemene Kas Ziekenfondswet € 3,1 miljoen. Gedesaldeerd bestond dit saldo uit een bedrag van € 1,1 miljoen aan vorderingen en een bedrag van € 4,2 miljoen aan schulden.
In 2017 heeft VWS door het ZiNL in 2015 verrichte betalingen en verkregen ontvangsten afgerekend met ZiNL. Daarnaast zijn op basis van de verantwoording van de Voormalige Algemene Kas van ZiNL over het jaar 2016 (gedateerd 23 augustus 2017) de volgende aanpassingen in de vorderingen en schulden aangebracht.
| Opboeking op vorderingen van in 2016 door ZiNL ontvangen ontvangsten van internationale verdragspartners. | |
| Deze moeten nog door VWS worden ontvangen | 100 |
| Door ZiNL in 2016 betaalde UWV premies die VWS nog aan ZiNL moet betalen | 60 |
| Afboeking op schulden aan internationale verdragspartners | – 2.000 |
| Door ZiNL in 2016 betaalde schulden aan internationale verdragspartners die VWS nog aan ZiNL moet betalen | 100 |
Niet uit de balans blijkende verplichtingen
Achterborg
Het Ministerie van VWS is achterborg voor het Waarborgfonds voor de Zorgsector (WFZ). Het totaal bedrag aan uitstaande verplichtingen is, volgens informatie van het WFZ, € 7.572,8 miljoen. Dit bedrag is de uitstaande restschuld per 2017.
VWS staat daadwerkelijk borg, indien het risicovermogen van het WFZ en de obligoverplichting van 3% van het restant geborgde leningen van de deelnemers tezamen een bedrag van € 508,6 miljoen niet voldoende is om het WFZ aan zijn verplichtingen jegens geldgevers te laten voldoen. Via renteloze leningen van VWS aan het WFZ wordt in die situatie invulling gegeven aan het borg staan.
De bovengenoemde gegevens zijn nog niet voorzien van een controleverklaring.
Garantie Ondernemingsfinanciering Cure
De tijdelijke regeling Garantie Ondernemingsfinanciering Curatieve Zorg (GO Cure) is in het kader van de kredietcrisis ingesteld om de bouw in de gezondheidszorg te stimuleren. Ziekenhuizen, categorale instellingen, geestelijke gezondheidszorg en zelfstandige behandelcentra hebben tot en met 2012 gebruik kunnen maken van de regeling. Bij de GO Cure heeft de overheid garanties verstrekt voor 50% van een nieuwe banklening vanaf € 1,5 tot € 50,0 miljoen, met een maximale looptijd van 8 jaar. Voor de gedeeltelijke garantie van de overheid betalen de banken een kostendekkende provisie aan de staat. Vanwege het beperkte beroep op de regeling is voor 2014 geen garantieplafond beschikbaar gesteld. De verstrekte garanties lopen af in 2020.
Per 31 december 2017 bedraagt de omvang van de verstrekte garanties € 23,3 miljoen.
| Artikel | Omschrijving | Uitstaande garanties 2016 | Verlenen 2017 | Vervallen 2017 | Uitstaande garanties 2017 | Garantie plafond | Totaal plafond | Totaal stand risicovoorziening |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| GO Cure | 24.526 | 0 | 1.212 | 23.314 | 0 | 0 | 0 | |
| Totaal | 24.526 | 0 | 1.212 | 23.314 | 0 | 0 | 0 | |
ad 15 en 15a) Deelnemingen
Onder de post deelnemingen zijn alle deelnemingen in besloten en naamloze vennootschappen en internationale instellingen opgenomen. Het Ministerie van VWS heeft geen deelnemingen.