Sinds 2012 heeft Defensie de rapportagesystematiek inzake integriteit in overeenstemming gebracht met de sector Rijk. In 2022 zijn er 667 meldingen vastgelegd in de registratiesystemen betreffende een (vermoedelijke) integriteitschending.
De overgang naar een nieuwe registratiesystematiek heeft bijgedragen aan een toename van de geregistreerde meldingen. Mogelijk is de meldingsbereidheid verhoogd omdat het makkelijker is geworden om een melding te doen.
Type (vermeende) integriteitsschendingen | 2021 | 2022 |
|---|---|---|
Standdatum: | - | 2-1-23 |
Financiële schendingen | 28 | 24 |
Misbruik positie, bevoegdheden en belangenverstrengeling | 14 | 25 |
Lekken en misbruik van informatie | 16 | 15 |
Misbruik van geweldsbevoegdheid | 0 | 0 |
Ongewenste omgangsvormen | 92 | 281 |
Misdragingen in de privésfeer | 83 | 151 |
Oneigenlijk gebruik van dienstmiddelen | 81 | 30 |
Overschrijding interne regels | 55 | 121 |
Overige | 2 | 20 |
Totaal | 271 | 667 |
De drie meest voorkomende geregistreerde typen van (vermoedelijke) integriteitsschendingen zijn:
1. Ongewenste omgangsvormen: meldingen betreffen vooral (verbale) intimidatie, seksuele intimidatie, kwaadspreken en pesten.
2. Misdragingen in de privésfeer: meldingen gaan voornamelijk over het plegen van strafbare feiten in de vrije tijd van medewerkers.
3. Overschrijding interne regels: meldingen gaan voornamelijk over het niet volgen van overige procedures/ regels en drugsgebruik of -bezit.
Integriteitsonderzoeken Het bevorderen van integriteit vereist dat vermoedens van integriteitsschendingen zorgvuldig worden opgepakt. Integriteitsonderzoek biedt de mogelijkheid om te leren van een voorval en maatregelen te nemen om herhaling te voorkomen. Een persoonsgericht onderzoek kan ook leiden tot rechtspositionele maatregelen.
Per 1 januari 2020 is de Aanwijzing SG/A989 ‘Protocol Interne Onderzoeken Defensie’ gewijzigd zodat de kwaliteit beter gewaarborgd kon worden. Eén van de wijzigingen is dat de COID commandanten adviseert over het instellen van een integriteitsonderzoek5. Dit is een bindend advies, waarvan enkel in overleg met de SG kan worden afgeweken. De COID onderzoekt in opdracht van de commandant alle gevallen, waarin er sprake is van een vermoeden van een integriteitsschending of een misstand. De afstemming tussen eenheden, adviseurs en onderzoekers van de COID is van groot belang om eenheden goed te ondersteunen. In dat kader heeft de Directeur COID een zelfstandige onderzoeksbevoegdheid gekregen. In 2022 zijn er door de COID 18 integriteitsonderzoeken gestart, in 2021 waren dat er 11.
Koninklijke Marechaussee De KMar is een militaire politieorganisatie en voert haar taken op basis van de Politiewet, waar medewerkers verregaande bevoegdheden en verantwoordelijkheden hebben. Van hen wordt daarom een nog hoger integriteitsbesef verwacht dan bij de andere krijgsmachtdelen. Om die reden wordt aan relatief lichte vergrijpen een zwaarder gewicht toegekend en wordt vrij snel een onderzoek gestart naar een vermeende schending. De onderzoeken worden bij de KMar uitgevoerd in opdracht van bevoegd gezag door de Sectie Interne Onderzoeken, indien blijkt dat er sprake is van schendingen of daar direct duidelijkheid over is worden rechtspositionele trajecten door bevoegd gezag geïnitieerd waar bij deze wordt ondersteund door de afdeling Juridisch HR Advies.
Deze cijfers worden apart weergegeven. Bij de KMar6 zijn in 2022 116 rechtspositionele trajecten gestart, en 121 rechtspositionele trajecten aangaande integriteit afgerond. Hieronder bevinden zich trajecten die al in 2021 zijn gestart. In 115 van deze trajecten is er geconcludeerd dat er daadwerkelijk sprake was van een integriteitsschending.
Niet ieder vermoeden van een integriteitsschending leidt of hoeft te leiden tot een integriteitsonderzoek. Commandanten hebben meer opties om ongewenst of niet integer gedrag te begrenzen, bespreekbaar te maken of te beëindigen.
MaatregelenDe volgende maatregelen zijn in 2022 naar aanleiding van rechtspositionele trajecten en formele integriteitsonderzoeken7 genomen, exclusief DOSCO:
– 16 ambtenaren zijn ontslagen;
– 51 keer is een ambtsbericht opgemaakt of is de ambtenaar berispt;
– 1 keer heeft verplaatsing plaatsgevonden;
– 51 keer is een andere maatregel genomen8.
Sommige integriteitsonderzoeken hebben tot meerdere maatregelen geleid. Nog niet in alle integriteitsdossiers die in 2022 hebben gespeeld is besloten of er (rechtspositionele) maatregelen volgen. Een afhandeling kan ook leiden tot een cultuuronderzoek. Ook dan worden er geen rechtspositionele maatregelen genomen. Dit soort onderzoek is namelijk gericht op leren en verbeteren.
Jaarverslag Integriteit Defensie Het jaarverslag Integriteit Defensie 2022 geeft meer duiding aan en inzicht in de integriteitsontwikkelingen binnen Defensie.