De verticale toelichting bevat een cijfermatig overzicht van de budgettaire ontwikkelingen in 2022 sinds het opstellen van de ontwerpbegroting 2022.

• • Technisch: overhevelingen tussen financieringsbronnen/domeinen.

De afzonderlijke posten worden toegelicht als het hiermee gemoeide bedrag hoger is dan € 10 miljoen.

Tabel 8 laat vanaf de stand ontwerpbegroting 2022 de verticale ontwikkeling van de zorguitgaven en -ontvangsten op grond van de Wlz zien. Onder de tabel is een toelichting van de verschillende bijstellingen opgenomen.

Toelichting

Uitgaven

Autonoom

Actualisering Wlz-uitgaven

Op basis van de julibrief 2022 van de NZa zijn de resterende herverdeelmiddelen 2022 (€ 125 miljoen) niet ingezet. Daarnaast is op basis van de februaribrief 2023 van de NZa de begroting 2022 verlaagd met € 6,9 miljoen.

Verder zijn op basis van de actualisatiecijfers van het Zorginstituut over 2022 van onder andere de tandheelkundige zorg Wlz, hulpmiddelen Wlz en opleidingen Wlz de uitgaven per saldo neerwaarts met € 2,4 miljoen bijgesteld ten opzichte van de ontwerpbegroting 2023.

Loon- en prijsontwikkeling

De raming van de loon- en prijsontwikkeling is aangepast op basis van actuele macro-economische inzichten van het Centraal Planbureau (CPB).

Beleidsmatig

Regiobudget scheiden wonen en zorg

Het regiobudget scheiden wonen en zorg is een sturingsinstrument dat zorgkantoren kunnen benutten bij de zorginkoop met als doel de transitie scheiden wonen en zorg te stimuleren. De middelen kunnen worden ingezet om een geclusterde setting of Volledig Pakket Thuis (VPT) in de wijk sneller te realiseren en dragen eraan bij dat ook op een verantwoorde wijze zorg zonder verblijf kan worden geleverd.

Niet doorgaan integrale vergelijking/Dekking niet doorgaan integrale vergelijking

De integrale vergelijking verpleeghuiszorg gaat niet door. Het kabinet heeft besloten om andere maatregelen in de ouderenzorg in te zetten, zoals het scheiden van wonen en zorg, het mogelijk maken van meerjarige contracten ouderenzorg en de doorontwikkeling van het Kwaliteitskader verpleeghuiszorg.

Meerkostenregeling i.v.m. corona

Dit betreft de compensatie van extra kosten als gevolg van corona voor aanbieders in de langdurige zorg op grond van de hiervoor door de NZa opgestelde beleidsregel.

Zorginfrastructuur

De middelen voor versterking van de zorginfrastructuur in de langdurige zorg worden vanuit de begroting, artikel 3, ingezet ten behoeve van de gespecialiseerde cliëntondersteuning, de toekomstagenda gehandicaptenzorg en de ramingsbijstelling van het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ). Doordat de middelen via de begroting worden ingezet vindt er onder het Uitgavenplafond Zorg een neerwaartse bijstelling plaats.

Tijdelijke middelen Kwaliteitskader verpleeghuiszorg

Op de begroting waren tijdelijk extra middelen geraamd voor het Kwaliteitskader verpleeghuiszorg die uitgingen boven het structurele bedrag van € 2,1 miljard (in prijspeil 2017) dat vanaf 2027 was gereserveerd. Nu het structurele bedrag van € 2,1 miljard per 2022 in de integrale tarieven is verwerkt en de verpleeghuizen daarmee aan het kwaliteitskader kunnen voldoen is het mogelijk om de tijdelijke extra middelen gericht in te zetten. Dit betreft de dekking voor het Wlz-brede regionale stimuleringsbudget, de ophoging van het budget voor de beleidsregel innovatie van de NZa en enkele andere uitgaven die vanuit instrumenten op de begroting (artikel 3) beschikbaar zijn gesteld. Deze bijstelling was mogelijk zonder het beschikbaar gestelde Wlz-kader te verlagen.

Regionaal stimuleringsbudget zorgkantoren

Dit betreft de gereserveerde middelen voor een regionaal stimuleringsbudget voor de ouderenzorg en gehandicaptenzorg binnen de Wlz. De middelen kunnen worden ingezet voor bevordering van goed werkgeverschap, regionale samenwerking en (opschaling van) technologie en innovatie. Op deze manier draagt de inzet bij aan de opgaven uit het coalitieakkoord om te komen tot toekomstbestendige, betaalbare, toegankelijke en kwalitatief goede Wlz-zorg.

Beleidsregel energiecompensatie Wlz

Zorginstellingen worden geconfronteerd met stijgende energieprijzen. Er is door de NZa voor de Wlz een specifieke beleidsregel 2022 opgesteld (Beleidsregel compensatie hogere energiekosten 2022 Wlz – BR/REG-22164 - Nederlandse Zorgautoriteit (overheid.nl) die het mogelijk maakt voor zorgkantoren en zorgaanbieders om maatwerkafspraken te maken in verband met bovenmatig gestegen (energie) prijzen 2022.

Overig beleidsmatig

Deze post is het saldo van kleine beleidsmatige bijstellingen, waaronder het ophogen van het budget voor de beleidsregel innovatie van de NZa met € 7,5 miljoen in 2022.

Technisch

Loon- en prijsindexatie Wmo beschermd wonen

Dit betreft het overboeken van de loon- en prijsindexatie naar het budget voor Wmo beschermd wonen in het gemeentefonds.

Volume-indexatie Wmo beschermd wonen

Dit betreft het overboeken van de nacalculatie volumegroei voor Wmo beschermd wonen naar het gemeentefonds.

Ontvangsten

Autonoom

Actualisatie eigen bijdragen Wlz

Dit betreft een actualisatie van de eigen bijdragen in de Wlz op basis van cijfers van het Zorginstituut.

Beleidsmatig

Overig beleidsmatig

Deze post betreft een kleine beleidsmatige bijstelling.

In tabel 9 wordt de ontwikkeling van de Wlz-uitgaven en -ontvangsten op deelsectorniveau weergegeven voor het jaar 2022. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen bijstellingen bij NvW en bijstellingen na NvW. Het beeld voor 2022 is geactualiseerd bij de 1e suppletoire begroting 2022, de ontwerpbegroting 2023, de 2e suppletoire begroting 2022 en nu bij het jaarverslag 2022.

Figuur 4: Samenstelling van de bruto Wlz-uitgaven 2022 (in miljarden euro’s).

De minister voor Langdurige zorg en Sport, stelt voor ieder kalenderjaar, op grond van de Wet marktordening gezondheidszorg (Wmg), het bedrag vast dat in dat kalenderjaar beschikbaar is voor de Wet langdurige zorg (Wlz) verzekerde zorg. Dit wordt het Wlz-kader genoemd. Het bedrag voor het Wlz-kader is niet gelijk aan het bedrag dat in de begroting en het jaarverslag is opgenomen voor de Wlz. In deze paragraaf wordt de aansluiting gemaakt tussen het Wlz-kader en het jaarverslag.

Wlz-kader

Het Wlz-kader bestaat uit de contracteerruimte voor zorg in natura en persoonsgebonden budgetten en een geoormerkt budget voor de verbetering van de kwaliteit van de verpleeghuiszorg. De contracteerruimte betreft het budget waarbinnen zorgkantoren (Wlz-uitvoerders) en zorgaan­bieders afspraken maken (zorg inkopen) voor cliënten die gebruik maken van de Wlz. Pgb-houders kopen langdurige zorg (al dan niet ondersteund) zelf in.

Het Wlz-kader 2022 is voor het eerst via de voorlopige kaderbrief 2022 van 2 juli 2021 (Kamerstukken II 34104, nr. 334) gepubliceerd. De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) adviseert de minister over de verwachte uitputting van het Wlz-kader. Bij de berekening van het Wlz-kader 2022 wordt het Wlz-kader 2021 als uitgangspunt genomen. Daarnaast worden verwachte wijzigingen vanwege de stijgende groeivraag (groeiruimte) en bijvoorbeeld de loon- en prijsbijstelling verwerkt. Op 28 september 2021 is vervolgens de definitieve kaderbrief 2022 (Kamerstukken II 34104, nr. 342) verzonden. Gedurende het jaar 2022 hebben er ook wijzigingen in het Wlz-kader plaatsgevonden. Deze wijzigingen zijn gepubliceerd in de voorlopige kaderbrief 2023 (Kamerstukken II 34104, nr. 360), de definitieve kaderbrief 2023 (Kamerstukken II 34104, nr. 363) en de gewijzigde definitieve kaderbrief 2023 (Kamerstukken II 34104, nr. 373).

Aansluiting definitief Wlz-kader 2022 en jaarverslag 2022

In het februari-advies 2023 van de NZa is het Wlz-kader voor 2022 aangepast. In onderstaand overzicht is de aansluiting tussen het Wlz-kader 2022 en de stand jaarverslag 2022 gemaakt. De stand jaarverslag komt overeen met de stand in tabel 9 in het Financieel Beeld Zorg van dit jaarverslag.