Base description which applies to whole site

nr. 2MEMORIE VAN TOELICHTING

InhoudsopgaveBlz.
    
A.Artikelsgewijze toelichting bij het begrotingswetsvoorstel2
    
Wetsartikel 1 (uitgaven/verplichtingen en ontvangsten)2
    
B.Begrotingstoelichting3
    
 1.Leeswijzer3
 2.Het beleid4
 2.1.De beleidsagenda4
 2.2.De artikelen5
   1: Wetgeving en controle Eerste Kamer5
   2: Uitgaven ten behoeve van leden en oud-leden Tweede Kamer8
   3: Wetgeving en controle Tweede Kamer10
   4: Wetgeving en controle Eerste en Tweede Kamer12
   5: Raad van State13
   6: Algemene Rekenkamer17
   7: De Nationale ombudsman20
   8: Kanselarij der Nederlandse Orden25
   9: Kabinet der Koningin28
  10: Kabinet van de Gouverneur van de Nederlandse Antillen31
  11: Kabinet van de Gouverneur van Aruba33
  12: Nominaal en onvoorzien34
 3.De bedrijfsvoering/financieel beheer35
 4.De verdiepingsbijlage36

A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET BEGROTINGSWETSVOORSTEL

Wetsartikel 1 (uitgaven/verplichtingen en ontvangsten)

De begrotingsstaten die onderdeel uitmaken van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 1, derde lid, van de Comptabiliteitswet 2001 elk afzonderlijk bij de wet vastgesteld. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om de begrotingsstaat van de hoge colleges van staat, kabinet der Koningin, kabinet van de Gouverneur van de Nederlandse Antillen en het kabinet van de Gouverneur van Aruba (II) voor het jaar 2003 vast te stellen.

Alle voor dit jaar vastgestelde begrotingswetten tezamen vormen de Rijksbegroting voor het jaar 2003. Een toelichting bij de Rijksbegroting als geheel is opgenomen in de Miljoenennota 2003.

Met de vaststelling van dit wetsartikel worden de uitgaven, verplichtingen en de ontvangsten voor het jaar 2003 vastgesteld. De in de begroting opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).

Het advies van de Raad van State wordt niet openbaar gemaakt op grond van het bepaalde in artikel 25a, derde lid, onder b, van de Wet op de Raad van State.

De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties,

J. W. Remkes

B. DE BEGROTINGSTOELICHTING

1. LEESWIJZER

Inhoud begroting

De kern van de begroting bestaat uit de beleidsagenda en de artikelen. Gelet op de bijzondere positie van de hoge colleges van staat, het kabinet der Koningin, het kabinet van de Gouverneur van de Nederlandse Antillen en het kabinet van de Gouverneur van Aruba ligt het niet zonder meer voor de hand om de activiteiten van de colleges en de kabinetten te benaderen vanuit de VBTB-invalshoek: wat willen deze colleges bereiken, wat gaan zij daarvoor doen en wat mag dat kosten.

Binnen de context van de bijzondere positie van de colleges en de kabinetten is gewerkt aan een verbeterslag van de begroting gericht op de verbetering van de informatiewaarde en de toegankelijkheid van de begroting.

Opbouw begroting

De begroting bestaat uit:

A. Artikelsgewijze toelichting bij het begrotingswetsvoorstel

B. De begrotingstoelichting

Deel B kan verder uitgesplitst worden in de volgende onderdelen:

1. Leeswijzer

2. Het beleid

2.1. De beleidsagenda

2.2. De artikelen

3. De bedrijfsvoering/financieel beheer

4. De verdiepingsbijlage

5. De personeelsbijlage

De opbouw van een artikel is als volgt:

1. Algemeen

2. Begrotingsvoorstellen College of Kabinet/kabinetsstandpunt

3. Activiteiten 2003

4. Budgettaire gevolgen van beleid

5. Groeiparagraaf

Paragraaf 2 hangt samen met de bijzondere posities van de colleges en kabinetten en is opgenomen ter invulling van de (geactualiseerde) beheersafspraken. Gezien de bijzondere positie, maar ook in verband met de bijzondere taken van de colleges en kabinetten, is in de toelichting bij de beleidsartikelen niet ingegaan op beleidsevaluaties en veronderstellingen die onder de raming liggen. Een paragraaf budgetflexibiliteit is niet opgenomen. Deze heeft bij de colleges en kabinetten, waar steeds sprake is van verplichtingen = kas – mede gezien het beleidsarme karakter van de taken van de colleges en kabinetten – geen toegevoegde waarde.

De groeiparagraaf, zoals voorgeschreven in de rijksbegrotingsvoorschriften, is in deze begroting eveneens opgenomen.

2. HET BELEID

2.1. De beleidsagenda

Opbouw (verplichtingen =) uitgaven (in € 1 000)
 2001200220032004200520062007
Stand ontwerp-begroting 2002 176 379174 848171 185171 385172 467 
Mutaties 1e suppletore begroting 2002: 20 384     
Nog niet opgenomen in een begrotingsstuk: 24110 4276 7424 6483 974 
1.Wetgeving en controle Eerste Kamer 1961 6621 1741 1741 188 
2.Uitgaven tbv leden en oud-leden Tweede Kamer 9673 7843 7843 7843 784 
3.Wetgeving en controle Tweede Kamer 2 1573 6783 3073 2113 316 
4.Wetgeving en controle Eerste en Tweede Kamer 185903204205205 
5.Raad van State 1 7251 5781 5781 5801 594 
6.Algemene Rekenkamer 962879880880894 
7.Nationale ombudsman 2621 0591 0511 0511 065 
8.Kanselarij der Nederlandse Orden 6964646464 
9.Kabinet der Koningin 8263636377 
10.Kabinet van de Gouverneur van de Nederlandse Antillen 71294294293293 
11.Kabinet van de Gouverneur van Aruba 36144143143143 
12.Nominaal en onvoorzien – 6 471– 3 681– 5 800– 7 800– 8 649 
Stand ontwerp-begroting 2003168 629197 004185 275177 927176 033176 441178 600
Opbouw ontvangsten (in € 1 000)
 2001200220032004200520062007
Stand ontwerp-begroting 2002 4 4804 3564 3564 3564 356 
Nog niet opgenomen in een begrotingsstuk:  20    
1.Wetgeving en controle Eerste Kamer  20    
Stand ontwerp-begroting 20035 9734 4804 3764 3564 3564 3564 356

Voor een toelichting wordt verwezen naar de diverse beleidsartikelen.

2.2. De artikelen

ARTIKEL 1: WETGEVING EN CONTROLE EERSTE KAMER

1. Algemeen

Taak van de Eerste Kamer

De Eerste Kamer der Staten-Generaal heeft door haar grondwettelijke bevoegdheden en samenstelling een eigen plaats en taak in het staatsbestel. De Eerste Kamer heeft een wetgevende en beleidscontrolerende taak. Zij toetst de door de Tweede Kamer aanvaarde voorstellen van wet (inclusief de begrotingen). Bij deze toetsing pleegt zij in het bijzonder aandacht te schenken aan algemene beginselen van behoorlijke wetgeving, en wel met inachtneming van de volgende normen: de Grondwet, internationale overeenkomsten en besluiten van volkenrechtelijke organisaties, het rechtssysteem met inbegrip van de mogelijkheid beroep te doen op rechtsmiddelen, vormvereisten voor de wetgevingsprocedure, het draagvlak voor en de handhaafbaarheid van het wetsvoorstel zelf en de financiële gevolgen ervan.

Om invulling te geven aan haar beleidscontrolerende taak heeft de Eerste Kamer een aantal specifieke rechten, te weten: het recht vragen te stellen aan de regering, het recht van interpellatie en het recht van onderzoek (enquête).

De beleidscontrolerende taak beslaat ook de (implementatie van de) Europese regelgeving, de Europese integratie en belangrijke regeringsnota's. Tenslotte heeft de Eerste Kamer – gelijktijdig met de Tweede Kamer – het zelfstandig recht in te stemmen met, of instemming te onthouden aan voorgenomen besluiten in het kader van de derde pijler van de Europese Unie die een het Koninkrijk bindend karakter hebben.

Het doel van de ambtelijke diensten van de Eerste Kamer

De ambtelijke diensten van de Eerste Kamer hebben ten doel de leden van de Eerste Kamer in staat te stellen hun wetgevende en beleidscontrolerende taak naar behoren te vervullen. De wijze waarop deze doeleinden worden bereikt, vloeit voort uit het werkaanbod voor de Eerste Kamer en de wensen van haar leden bij het vervullen van hun taken.

Verenigde Vergadering van de Staten-Generaal

De wetgevende taak van de Verenigde Vergadering van de Staten-Generaal is beperkt van omvang. Hetgeen hiervoor is opgemerkt over de wetgevende taak van de Eerste Kamer, is op de Verenigde Vergadering van de Staten-Generaal van overeenkomstige toepassing, met dien verstande dat de te behandelen voorstellen van wet door de regering worden voorgesteld en niet door de Tweede Kamer worden aangeboden.

De Grondwet bepaalt dat de Voorzitter van de Eerste Kamer de leiding heeft van de Verenigde Vergadering van de Staten-Generaal. Dientengevolge zijn het vooral de ambtelijke diensten van de Eerste Kamer die belast zijn met de organisatie van de Verenigde Vergadering. Enkele plenaire vergaderingen van de Verenigde Vergadering hebben een sterk ceremonieel karakter: de vergadering die op grond van artikel 65 van de Grondwet jaarlijks op de derde dinsdag van september wordt gehouden, en, in voorkomend geval, herdenkingen van de leden van het Koninklijk Huis. Dit laatste ingevolge een onlangs door de Voorzitters van beide Kamers in overeenstemming met respectievelijk het College van Senioren van de Eerste Kamer en het Presidium van de Tweede Kamer en met instemming van de Minister-president genomen besluit. De uit de organisatie van de Verenigde Vergadering voortvloeiende kosten maken deel uit van de begroting van de Eerste Kamer.

2. Begrotingsvoorstellen College/kabinetsstandpunt

De Eerste Kamer stelt voor de raming in 2003 te verhogen met € 0,072 mln (€ 0,034 mln incidenteel en € 0,038 mln structureel) en met € 0,038 mln vanaf 2004 om het sedert 2002 opgenomen onderdeel Interne communicatie verder te ontwikkelen. Het incidentele gedeelte van € 0,034 mln in 2003 zal aangewend worden om de in 1996 gemaakte videofilm over de Eerste Kamer te vervangen.

Het kabinet stemt in met het voorstel van de Eerste Kamer om de raming in 2003 te verhogen met € 0,072 mln en structureel met € 0,038 mln vanaf 2004.

De Eerste Kamer stelt voor de raming in 2003 incidenteel te verhogen met € 0,454 mln voor een tweede computerruimte voor het gezamenlijke project Integratie Bestanden (intertemporele compensatie met 2001).

Het kabinet stemt in met het voorstel van de Eerste Kamer om de raming in 2003 incidenteel te verhogen met € 0,454 mln.

Als gevolg van een wijziging van de Wet vergoedingen leden Eerste Kamer (brutering kostenvergoedingen) alsmede in verband met de toekenning van pensioen aan de oud-voorzitter van de Kamer stelt de Eerste Kamer voor de raming in 2003 structureel te verhogen met € 0,955 mln.

Het kabinet stemt in met het voorstel van de Eerste Kamer om de raming in 2003 structureel te verhogen met € 0,955 mln in verband met de wijziging van de Wet vergoedingen leden Eerste Kamer en de toekenning van pensioen aan de oud-voorzitter van de Kamer.

In verband met een correctie op de OW2002 stelt de Eerste Kamer voor de raming in 2003 structureel te verhogen met € 0,005 mln.

Het kabinet stemt in met het voorstel van de Eerste Kamer om de raming in 2003 structureel te verhogen met € 0,005 mln.

De Eerste Kamer stelt voor de ontvangstenraming te verhogen in 2003 met € 0,020 mln als gevolg van een in 2003 te verwachten inruilprijs van de huidige dienstauto.

Het kabinet stemt in met het voorstel van de Eerste Kamer om de ontvangstenraming in 2003 incidenteel te verhogen met € 0,020 mln.

3. Activiteiten 2003

In 2003 wil de Eerste Kamer de volgende accenten leggen:

I. De verdere ontwikkeling van de Interne Communicatie. Voorzien wordt de uitbreiding van het Intranet Eerste Kamer (INEK) waarbij wordt uitgegaan van een uitbouw tot een omgeving die gebruikt zou kunnen worden voor de informatievoorziening van de Eerste-Kamerleden.

II. Voltooiing Tweede computerruimte Staten-Generaal. De Eerste en Tweede Kamer werken samen in een project ter verbetering van de informatievoorziening van de Kamerleden (stuurgroep ICT-SG).

In het kader van dit project is de centrale computerapparatuur aangemerkt als bedrijfskritische apparatuur. Voor deze apparatuur geldt dan dat elders in de omgeving een identieke installatie beschikbaar moet zijn, waarop in geval van calamiteiten kan worden teruggevallen.

III. Voortgang en afronding van de ten uitvoerlegging van de 15 door de Huishoudelijke Commissie vastgestelde beleidsvoornemens uit het plan van aanpak («Investeren in Samenspel»). Realisatie van deze voornemens betekent dat er een raamwerk is voor verdere organisatieontwikkeling. Daarmee heeft de Eerste Kamer verdere stappen gezet in de richting van de totstandkoming van een professionele Kamerorganisatie.

IV. Masterplan Eerste Kamer. Dit plan houdt in een verbetering van de toegankelijkheid, gebruik en inrichting van het Kamergebouw. Met de Rijksgebouwendienst is een plan opgesteld.

V. Europees Bureau Eerste Kamer (EBEK). De Eerste Kamer heeft sedert 1 juni 2001 de controle op Europese besluitvorming versterkt. Vanaf die datum beschikt de Kamer over EBEK. De komende tijd zal in overleg met de Tweede Kamer nagegaan worden of door middel van samenwerking deze controletaak uitgebreid zal kunnen worden.

Tevens wordt verwezen naar de Raming van de Eerste Kamer, Kamerstukken I, 2001/2002, nr. 212.

4. Budgettaire gevolgen van beleid

Overzicht budgettaire gevolgen van beleid (in € 1 000)
1: Wetgeving en controle Eerste Kamer2001200220032004200520062007
Verplichtingen6 0028 0947 6947 2087 2097 2237 223
Uitgaven6 1238 0947 6947 2087 2097 2237 223
1.apparaat3 6373 7884 2023 7163 7173 7313 731
2.vergoedingen voorzitter en leden Eerste Kamer2 4864 2833 4693 4693 4693 4693 469
3.Verenigde Vergadering 232323232323
Ontvangsten71638363636363

5. Groeiparagraaf

De Eerste Kamer heeft geen eigen beleidstaken of programma's. Het werk van de Kamer wordt grotendeels gedicteerd door het aantal wetsvoorstellen en de kwaliteit daarvan. Bij de Kamer zal in 2003 verder worden gewerkt aan de realisatie van de beleidsvoornemens uit het Plan van Aanpak «Investeren in Samenspel». In het kader van dit plan zal de Kamer zich verder ontwikkelen tot een professioneel werkende, lerende organisatie gericht op resultaatgerichte sturing.

ARTIKEL 2: UITGAVEN TEN BEHOEVE VAN LEDEN EN OUD-LEDEN TWEEDE KAMER

1. Algemeen

De grondslag voor dit artikel voor wat betreft onderdeel 01, de schadeloosstelling en reis- en overige kosten, wordt gevormd door de Wet schadeloosstelling leden Tweede Kamer (Stb. 1997, 250). Voor wat betreft onderdeel 02, de uitgaven voor pensioenen en uitkeringen aan politieke ambtsdragers alsmede van pensioen aan hun nabestaanden, geldt als grondslag de Algemene pensioenwet politiek ambtsdragers (Stb. 1969, 594).

2. Begrotingsvoorstellen College/kabinetsstandpunt

Als gevolg van een wijziging van de Wet vergoedingen leden Tweede Kamer (brutering kostenvergoedingen) stelt de Tweede Kamer voor de raming in 2003 structureel te verhogen met € 2,723 mln.

Het kabinet stemt in met het voorstel van de Tweede Kamer om de raming in 2003 structureel te verhogen met € 2,723 mln in verband met de wijziging van de Wet vergoedingen leden Tweede Kamer.

Het Presidium heeft in zijn vergadering van 12 december op grond van een advies van de commissie Emolumenten en naar aanleiding van opmerkingen bij gelegenheid van de behandeling van de raming voor 2002 een vrijwillige outplacementregeling voor (oud)leden van de Tweede Kamer vastgesteld. De outplacementregeling wordt door de Tweede Kamer beheerd.

Hoewel de (oud) leden zelf beslissen omtrent hun keuze voor een outplacementbureau, dient aansluiting te worden gezocht bij de bureaus, die zijn aangesloten bij de NOBOL. Het maximumbudget voor een individueel outplacementtraject is voor het jaar 2002 bepaald op € 0,016 mln. Vanaf 2003 gaat het om een vijftal trajecten, die hiervoor in aanmerking komen. De Tweede Kamer stelt voor de raming in 2003 structureel te verhogen met € 0,08 mln.

Het kabinet stemt in met het voorstel van de Tweede Kamer om de raming in 2003 structureel te verhogen met € 0,08 mln ten behoeve van de outplacement regeling.

3. Activiteiten 2003

Voor de activiteiten van de Tweede Kamer wordt verwezen naar de Raming van de Tweede Kamer, Kamerstukken II, 2001/2002, 28 336, nrs. 1 t/m 10.

4. Budgettaire gevolgen van beleid

Overzicht budgettaire gevolgen van beleid (in € 1 000)
2: Uitgaven t.b.v. leden en oud-leden Tweede Kamer2001200220032004200520062007
Verplichtingen22 21729 49327 04627 04627 04627 04627 046
Uitgaven22 21729 49327 04627 04627 04627 04627 046
1.schadeloosstelling15 70522 17419 72719 72719 72719 72719 727
2.pensioenen en wachtgelden6 5127 3197 3197 3197 3197 3197 319
Ontvangsten410286286286286286286

5. Groeiparagraaf

Verwezen wordt naar de Raming van de Tweede Kamer, Kamerstukken II, 2001/2002, 28 336 nrs. 1 t/m 10.

ARTIKEL 3: WETGEVING EN CONTROLE TWEEDE KAMER

1. Algemeen

Ten laste van dit artikel worden de voor de personele en materiële ondersteuning van de Tweede Kamer noodzakelijke uitgaven geraamd en verantwoord.

2. Begrotingsvoorstellen College/kabinetsstandpunt

De Tweede Kamer stelt voor de raming te verhogen in 2003 met € 0,835 mln in 2004 met € 0,806 mln en vanaf 2005 structureel met € 0,708 mln ten behoeve van een verhoging van de formatie. Het betreft de stafdiensten Voorlichting en FEZ, de dienst Protocol, het Onderzoek en verificatiebureau, de diensten Commissie Ondersteuning, het Presidium, de dienst Informatievoorziening en een projectorganisatie voor de COSAC.

Het kabinet stemt in met het voorstel van de Tweede Kamer om de raming te verhogen in 2003 met € 0,835 mln, in 2004 met € 0,806 mln en vanaf 2005 structureel met € 0,708 mln ten behoeve van een verhoging van de formatie.

De Tweede Kamer stelt voor de raming in 2003 te verhogen met € 0,525 mln en in 2004 structureel met € 0,225 mln ten behoeve van de huisvesting.

Het kabinet stemt in met het voorstel van de Tweede Kamer om de raming in 2003 te verhogen met € 0,525 mln en in 2004 structureel met € 0,225 mln ten behoeve van de huisvesting.

De Tweede Kamer stelt voor de raming in 2003 structureel te verhogen met € 0,085 mln ten behoeve van tentoonstellingen.

Het kabinet stemt in met het voorstel van de Tweede Kamer om de raming in 2003 structureel te verhogen met € 0,085 mln ten behoeve van tentoonstellingen.

De Tweede Kamer stelt voor de raming in 2003 structureel te verhogen met € 0,35 mln ten behoeve van Automatisering.

Het kabinet stemt in met het voorstel van de Tweede Kamer om de raming in 2003 structureel te verhogen met € 0,35 mln ten behoeve van Automatisering.

De Tweede Kamer stelt voor de raming in 2003 incidenteel te verhogen met € 0,04 mln ten behoeve van een seminar van het Europees Centrum voor Parlementair Onderzoek en Documentatie (ECPRD).

Het kabinet stemt in met het voorstel van de Tweede Kamer om de raming in 2003 incidenteel te verhogen met € 0,04 mln ten behoeve van het ECPRD seminar.

3. Activiteiten 2003

Voor de activiteiten van de Tweede Kamer wordt verwezen naar de Raming van de Tweede Kamer, Kamerstukken II, 2001/2002, 28 336, nrs. 1 t/m 10.

4. Budgettaire gevolgen van beleid

Overzicht budgettaire gevolgen van beleid (in € 1 000)
3: Wetgeving en controle Tweede Kamer2001200220032004200520062007
Garantieverplichtingen  MemorieMemorieMemorieMemorieMemorie
Verplichtingen58 88366 28159 93959 45859 38959 50959 509
Uitgaven59 22666 28159 93959 45859 38959 50959 509
1.apparaat39 13344 39039 69339 27939 21039 33039 330
2.onderzoeksbudget556495494494494494494
3.drukwerk3 9283 1892 8812 8142 8142 8142 814
4.fractiekosten15 11216 46016 47416 47416 47416 47416 474
5.uitzending leden428397397397397397397
6.enquêtes 1 350MemorieMemorieMemorieMemorieMemorie
7.garanties69NihilVervallenVervallenVervallenVervallenVervallen
Ontvangsten2 5711 5661 5661 5661 5661 5661 566

5. Groeiparagraaf

Verwezen wordt naar de Raming van de Tweede Kamer, Kamerstukken II, 2001/2002, 28 336 nrs. 1 t/m 10.

ARTIKEL 4: WETGEVING EN CONTROLE EERSTE EN TWEEDE KAMER

1. Algemeen

Op het onderhavige artikel worden de personele en materiële kosten van het personeel werkzaam bij de Stenografische dienst en de Griffie interparlementaire betrekkingen, alsmede de uitgaven van de Staten-Generaal voor interparlementaire betrekkingen geraamd en verantwoord. De keuze voor een apart artikel geeft uitdrukking aan de omstandigheid dat het bevoegd gezag voor beide diensten wordt gevormd door gemengde commissies van toezicht uit beide Kamers.

2. Begrotingsvoorstellen College/kabinetsstandpunt

De Tweede kamer stelt voor de raming in 2003 structureel te verhogen met € 0,033 mln in verband met de (exploitatie)uitgaven ten behoeve van interparlementaire organen.

Het kabinet stemt in met het voorstel van de Tweede Kamer om de raming in 2003 structureel te verhogen met € 0,033 mln ten behoeve van de exploitatiekosten van de assemblees.

De Tweede Kamer stelt voor de raming in 2003 te verhogen met € 0,7 mln ten behoeve van de OVSE-assemblee, die in 2003 in Nederland wordt gehouden.

Het kabinet stemt in met het voorstel van de Tweede Kamer om de raming in 2003 te verhogen met € 0,7 mln ten behoeve van de OVSE-assemblee.

3. Activiteiten 2003

Voor de activiteiten van de Tweede Kamer wordt verwezen naar de Raming van de Tweede Kamer, Kamerstukken II, 2001/2002, 28 336, nrs. 1 t/m 10.

4. Budgettaire gevolgen van beleid

Overzicht budgettaire gevolgen van beleid (in € 1 000)
4: Wetgeving en controle Eerste en Tweede Kamer2001200220032004200520062007
Verplichtingen4 8515 5086 0245 3285 4735 4735 473
Uitgaven4 8445 5086 0245 3285 4735 4735 473
1.apparaat stenografische dienst3 2313 7653 5813 5853 7303 7303 730
2.apparaat griffie interparlementaire betrekkingen382427426426426426426
3.interparlementaire betrekkingen1 2311 3162 0171 3171 3171 3171 317
Ontvangsten42232323232323

5. Groeiparagraaf

Verwezen wordt naar de Raming van de Tweede Kamer, Kamerstukken II, 2001/2002, 28 336 nrs. 1 t/m 10.

ARTIKEL 5: RAAD VAN STATE

1. Algemeen

De taak van de Raad van State is tweeledig:

– wetgevingsadviseur van de regering en de Staten-Generaal

– hoogste (ordenend) bestuursrechter.

Adviseur

De taken van de Raad van State zijn hoofdzakelijk vastgelegd in de Wet op de Raad van State. Onder meer heeft de Raad de functie van adviseur van de regering en de Staten-Generaal in zaken van wetgeving. Daarnaast adviseert hij het centrale bestuur over bestuursaangelegenheden.

De wetgevingsadviezen betreffen verdragen, wetsvoorstellen van de regering en ontwerpen van algemene maatregelen van bestuur en voorts de initiatiefwetsvoorstellen die in de Tweede Kamer zijn ingediend.

Ministers kunnen de Raad ook vragen om voorlichting in zaken van wetgeving en bestuur. Zo wordt soms gevraagd om een beoordeling door de Raad van bepaalde ontwerpen van Europese regelgeving.

Bestuursrechter

De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State is belast met de bestuursrechtspraak inzake aan hem bij de wet opgedragen geschillen. De Afdeling is rechter in eerste en enige aanleg met betrekking van geschillen ingevolge een aantal specifiek bepaalde wetten, in het bijzonder op het gebied van ruimtelijke ordening en milieu. Daarnaast is de Afdeling belast met rechtspraak in hoger beroep van uitspraken van de sectoren bestuursrecht, met uitzondering van uitspraken die zijn opgedragen aan een gespecialiseerde hogere bestuursrechter. Sinds 1 april 2001 behandelt de Afdeling het hoger beroep in vreemdelingenzaken.

2. Begrotingsvoorstellen College/kabinetsstandpunt

Er zijn door het College geen nieuwe voorstellen voor de ontwerp-begroting 2003 ingediend.

3. Activiteiten 2003

Advisering

De Volle Raad en zijn afdelingen streven ernaar om binnen uiterlijk drie maanden na de binnenkomst van een adviesaanvraag een advies uit te brengen. Deze doelstelling is gekoppeld aan de doelstelling om de kwaliteit van de adviezen op een zo hoog mogelijk niveau te handhaven.

Doorlooptijden adviezen(in procenten)
 200120001999
tot 1 maand495343
1 tot 2 maanden282733
2 tot 3 maanden151414
meer dan 3 maanden8610

De snelheid wordt mede bepaald door de instroom in enig jaar. De formatie van de directie Wetgeving, die de staatsraden ondersteunt bij de advisering, is afgestemd op de gemiddelde werklast van de afgelopen jaren en vastgesteld op 42,5 fte. Bij een hogere instroom dan verwacht, is het behalen van de doelstelling moeilijker. Dat gold in 2001, toen de instroom zo'n 13% hoger was dan gemiddeld over de voorgaande drie jaren.

Instroom/uitstroomin aantallen
 20032002200120001999
In behandeling op 1/175110766071
Instroom650650709623647
Uitstroom650685675607658
In behandeling op 31/1275751107660

In de planning wordt voor de komende jaren uitgegaan van 650 adviesaanvragen per jaar en van een normniveau van 75 in bewerking zijnde zaken.

De directe personeelskosten van de directie Wetgeving (42,5 fte) zijn € 2,432 mln. De toegerekende kosten (materiële kosten, kosten staatsraden en doorberekende ondersteuning) bedragen € 3,007 mln.

Bestuursrechtspraak

De invoering van de nieuwe structuur van de Afdeling bestuursrechtspraak eind 2000 in eenheden (units) met elk een eigen voorzitter, een vast bestand aan staatsraden en een vaste staf van medewerkers, heeft vruchten afgeworpen. De gemiddelde doorlooptijden van uitspraken met zitting zijn belangrijk verbeterd.

Doorlooptijden uitspraken(in maanden)
 Jan 2004Jan 2003Jan 2002Jan 2001
ruimtelijke ordening12121520
milieu12121526
hoger beroep991010

Hierbij wordt opgemerkt, dat de gemiddelde looptijden van alle zaken, inclusief die welke worden afgedaan zonder zitting dan wel die welke worden ingetrokken, uiteraard veel korter zijn.

Naar alle waarschijnlijkheid zullen de doelstellingen die de Afdeling zich vanaf 2003 heeft gesteld, worden gerealiseerd: in zaken in eerste en enige aanleg (ruimtelijke ordening en milieu) wordt binnen ten hoogste één jaar uitspraak gedaan en in hoger beroep zaken (excl. hoger beroep vreemdelingenzaken) binnen negen maanden.

De uitstroom was de laatste jaren hoger dan de instroom, die tamelijk constant bleef, als gevolg waarvan het aantal in behandeling zijnde hoofdzaken fors daalde.

Instroom/uitstroom (hoofdzaken)in aantallen
 20032002200120001999
In behandeling op 1/12 4903 4744 2424 7625 441
Instroom3 7703 7704 2744 0254 154
Uitstroom3 7704 7545 0424 5454 833
In behandeling op 31/122 4902 4903 4744 2424 762

Ook het aantal in behandeling zijnde voorlopige voorzieningen/schorsingen daalde, bij een vrijwel gelijkblijvende instroom.

Instroom/uitstroom (voorlopige voorzieningen)in aantallen
 20032002200120001999
In behandeling op 1/1275274405511521
Instroom1 6501 6501 6231 6871 640
Uitstroom1 6501 6491 7541 7931 650
In behandeling op 31/12275275274405511

Voor 2002 en 2003 wordt een ongeveer gelijke instroom verwacht als de gemiddelde instroom in de afgelopen jaren.

In alle bovenstaande cijfers zijn de hoger beroep zaken ingevolge de Vreemdelingenwet 2000 niet inbegrepen. De instroom (494 zaken) bleef in 2001 fors achter bij de door het ministerie van Justitie geprognosticeerde aantal van 3280 zaken. In de loop van 2002 en 2003 zal de instroom naar wordt verwacht sterk toenemen. Er blijft echter onzekerheid over de doorstroming vanuit de rechtbanken. Om toch vanaf den beginne te kunnen voldoen aan de in de wet vastgelegde maximale doorlooptijd van 23 weken, moet – anticiperend – in elk geval een substantieel personeelsbestand voor de behandeling van de vreemdelingenzaken in huis zijn, van wie een deel tijdelijk wordt ingezet om de achterstand in de overige zaken weg te werken.

De formatie voor de directie bestuursrechtspraak is voor 2002 en 2003 vastgesteld op 340,5 fte (incl. de medewerkers voor de behandeling van het Hoger beroep in vreemdelingenzaken). De directe personeelskosten van deze directie zijn€ 19,589 mln. De toegerekende kosten (materiële kosten, kosten staatsraden en doorberekende ondersteuning) bedragen € 20,124 mln.

4. Budgettaire gevolgen van beleid

Overzicht budgettaire gevolgen van beleid (in € 1 000)
5: Raad van State2001200220032004200520062007
Verplichtingen37 24647 29046 57746 59646 61146 62546 625
Uitgaven36 47847 29046 57746 59646 61146 62546 625
1.advisering5 4937 2336 7706 7746 7776 7796 779
2.bestuursrechtspraak30 98540 05739 80739 82239 83439 84639 846
Ontvangsten1 6002 0451 9211 9211 9211 9211 921

5. Groeiparagraaf

Met ingang van 1 januari 2002 is bij de Raad integraal management ingevoerd. Het doel is te komen tot een betere, resultaatgerichte sturing via onder meer een beter inzicht in het verband tussen de inzet van mensen en middelen en de geleverde prestaties per directie. In het verlengde van de invoering van integraal management is een deel van de ondersteunende afdelingen heringericht. Onder meer zijn de beleidsvoorbereidende, de uitvoerende en de controlerende functies ontvlecht en zijn de (voorheen gescheiden) financiële en personele afdelingen samengevoegd tot één afdeling. Begin 2003 zal de structuur van de afdeling Algemene Zaken, waarin de facilitaire diensten zijn ondergebracht, worden herzien.

Onder meer als uitvloeisel van integraal management staan in 2002 en 2003 op het programma de aanpassing van de voorschriften terzake van de administratieve organisatie, het bewerkstelligen van een koppeling tussen de drie bestaande informatiesystemen (zaaksproductie, personeel en financieel), de invoering van tijdregistratiesystemen, aanpassing van de interne planning- en controlcyclus en de relatie daarvan tot de externe informatievoorziening.

De bij de Afdeling bestuursrechtspraak gehanteerde planningsmethode, gebaseerd op genormeerde behandelfasen, zal ook bij de wetgevingsadvisering worden ingevoerd. Zo snel mogelijk na ontvangst van een adviesaanvraag zal het dossier worden ingedeeld in een bepaalde bewerkelijkheidscategorie. Per categorie wordt een daarop toegesneden behandelprocedure gevolgd met een eigen gemaximeerd tijdschema.

ARTIKEL 6: ALGEMENE REKENKAMER

1. Algemeen

De Algemene Rekenkamer heeft als doel het toetsen en verbeteren van het functioneren van het Rijk en de daarmee verbonden organen (RWT's: rechtspersonen met een wettelijke taak) op de punten rechtmatigheid, efficiëntie, effectiviteit en integriteit. Sinds 1 mei 2002 heeft zij ook een controlerende taak op het gebied van de Europese geldstromen. Daarnaast rekent zij het tot haar verantwoordelijkheid een bijdrage te leveren aan goed openbaar bestuur in Nederland, het Koninkrijk en daarbuiten door kennisuitwisseling en samenwerking. Dit wordt aangeduid met de term institutionele ontwikkelingen.

De Algemene Rekenkamer voorziet de regering, de Staten-Generaal en degenen die verantwoordelijk zijn voor de RWT's van haar onderzoeksbevindingen, oordelen en aanbevelingen over organisatie, beheer en beleid. Deze informatie is in beginsel publiek toegankelijk.

2. Begrotingsvoorstellen College/kabinetsstandpunt

Er zijn door het College geen nieuwe voorstellen voor de ontwerp-begroting 2003 ingediend.

3. Activiteiten 2003

De Algemene Rekenkamer onderscheidt zeven beleidsterreinen waarvoor zij strategische doelstellingen in de vorm van effecten en prestaties heeft geformuleerd. De prestatiedoelstellingen zijn vertaald in jaardoelen. Het werkprogramma voor 2003 zal in december 2002 worden vastgesteld. Dit betekent dat nu nog geen gedetailleerde gegevens over aantallen onderzoeken in 2003 kunnen worden gegeven. Van de jaardoelen 2003 kan het volgende overzicht worden gemaakt:

Jaardoelen 2003
Rechtmatigheidsonderzoek 
•24 rapporten financiële verantwoording inclusief oordelen over de EU-gelden, de kwaliteit niet financiële informatie en de bedrijfsvoering 
•verkenning deelprocessen bedrijfsvoering 
Doelmatigheidsonderzoek 
•een rijksbreed vergelijkend rapport over evaluatie-instrumenten 
•inzet van andere middelen zoals handreikingen, conferenties 
•diverse onderzoeken naar effecten en prestaties 
•een thematisch rijksbreed vergelijkend doelmatigheidsonderzoek 
Onderzoek bij rechtspersonen met een wettelijke taak 
•aandacht aan doorwerking VBTB in RFV's en jaarpublicaties over RWT's 
•jaarpublicaties RWT's 
•diverse diepteonderzoeken naar prestaties en effecten 
•ontwikkeling normatiek voor toezicht 
•onderzoek naar de werking van toezicht 
Onderzoek naar Europese geldstromen 
•EU-trendrapport 
•per onderscheiden geldstroom minimaal één onderzoek 
•effectieve contacten met presidenten van zusterinstellingen 
•minimaal twee samenwerkingsprojecten met zusterinstellingen 
•uitdragen single audit gedachte 
•ondersteuning drie kandidaat-lidstaten EU 
Institutionele ontwikkelingen 
•periodiek overleg met Cie RU (2 á 3 keer) en woordvoerders Tweede Kamer (5 á 6 keer), Cie Financiën Eerste Kamer (1 keer) 
•deelname aan nationale en internationale congressen en symposia en organisatie van een bijeenkomst met RWT's, lokale rekenkamers 
•jaarlijks bestuurlijk overleg met rekenkamers van Nederlandse Antillen en Aruba 
•twee langdurige samenwerkingsprojecten met zusterinstellingen in ontwikkelingslanden 
•tenminste een extern controleurschap bij aan de VN gelieerde organisatie 
•een IDI project 
•investeren in onderzoeksmethoden en monitoring ten behoeve van strategische ondersteuning onderzoeksactiviteiten 
Virtueel 
•oordelend onderzoek over de inbedding van de elektronische dienstverlening in controlestelsels 
•inventariserende publicatie over de regulerende rol van het Rijk 
•in regulier RMO, DMO, RWT en EU-onderzoeken wordt over de kwaliteit van het ICT-gebruik gerapporteerd 
Interne bedrijfsvoering 
•mededeling bij de bedrijfsvoering opgenomen in het Jaarverslag 2002 
•een onderzoek naar de mate waarin de Algemene Rekenkamer aan eigen normen voldoet 
•ontwikkeling van een samenhangend HRM-beleid 
•medewerkers werken actief mee aan het intern verspreiden van kennis en informatie tbv een goede taakuitvoering 
•inrichting van een goede project- en programmabeheersing 

4. Budgettaire gevolgen van beleid

Overzicht budgettaire gevolgen van beleid (in € 1 000)
6: Algemene Rekenkamer2001200220032004200520062007
Verplichtingen23 65024 49824 24424 26024 27124 28524 285
Uitgaven23 61524 49824 24424 26024 27124 28524 285
1.recht- en doelmatigheidsbevordering bij het Rijk en verbonden organisaties en institutionele programma's23 61524 49824 24424 26024 27124 28524 285
Ontvangsten1 042417417417417417417

5. Groeiparagraaf

De Rekenkamer heeft in de afgelopen periode verscheidene kengetallen ontwikkeld. De specifieke indicatoren en prestatiegegevens die te maken hebben met de VBTB-gedachte en de accenten voor 2003 worden in de loop van 2002 verder uitgewerkt. Gedacht wordt onder meer aan indicatoren op het gebied van:

Effectiviteit van onderzoek

– aantal toezeggingen

– aantal nagekomen toezeggingen

Tevredenheid van afnemers van Rekenkamerproducten

– Tweede Kamer

– departementen

– media

Prestaties en kosten-aantallen projecten en producten

– kosten en doorlooptijden van projecten

– verdeling van de capaciteit over directe en indirecte activiteiten

– kostendekkendheid internationale projecten

Ontwikkeling van de organisatie

– tevredenheidgraad medewerkers

– opleidingsinspanningen

– beschikbaarheid van informatiesystemen

In de loop van 2002 zal de Algemene Rekenkamer een nieuw plannings- en voortgangsbewakingssysteem in gebruik nemen. Dit systeem zal voor een groot deel in de behoefte aan de noodzakelijke sturings- en verantwoordingsinformatie kunnen voorzien.

Daarnaast zal de Algemene Rekenkamer meer werk maken van het meten en verhogen van de eigen effectiviteit. De per strategische doelstelling geformuleerde prestatie- en jaardoelen zullen die effectmeting beter mogelijk maken. Daarnaast zal zij door krachtiger op de kosten van projecten te sturen trachten efficiencywinsten te behalen.

ARTIKEL 7: DE NATIONALE OMBUDSMAN

1. Algemeen

Het op verzoek van een burger of op eigen initiatief van de Nationale ombudsman onderzoeken van het optreden van de rijksoverheid, de politie, de zelfstandige bestuursorganen, de publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie en van aangesloten gemeenten, provincies, waterschappen, en gemeenschappelijke regelingen, zodanig dat aan de burger en de desbetreffende overheid recht wordt gedaan en dat de overheid ervan leert.

Operationele beleidsdoelstellingen

De algemene doelstelling wordt als volgt nader ingevuld voor het jaar 2003:

7.1 Het op verzoek van burgers onderzoeken van 9500 klachten over het optreden van het rijk, de politie, de zelfstandige bestuursorganen en de publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie.

7.2 Het op verzoek van burgers en met verrekening met de desbetreffende overheid van de te maken kosten, onderzoeken van 960 klachten over het optreden van provincies en waterschappen en van bij de Nationale ombudsman aangesloten gemeenten en gemeenschappelijke regelingen.

7.3 Het (mede) op eigen initiatief van de Nationale ombudsman ten minste 15 keer onderzoek instellen naar het optreden van de rijksoverheid, de politie, de provincies, de waterschappen, de zelfstandige bestuursorganen, de publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie en de aangesloten gemeenten en gemeenschappelijke regelingen.

7.4 Het zorgen voor een actief voorlichtingsbeleid, zodanig dat burgers weten wat de Nationale ombudsman voor hen kan betekenen en dat zij hem weten te vinden.

7.5 Het in het kader van internationale wederopbouwen ontwikkelingsprogramma's inzetten van, zo veel mogelijk uit externe fondsen te financieren, personele capaciteit bij het opzetten en implementeren van ombudsmaninstituten in landen in met name Centraal- en Oost- Europa, zodanig dat het een bijdrage levert aan de versterking van de rechtsstaat.

2. Begrotingsvoorstellen College/kabinetsstandpunt

Het werkaanbod afkomstig van de Rijksoverheid zal naar verwachting in 2003 en verdere jaren niet afwijken van het jaar 2002 en wordt door de Nationale ombudsman geraamd op 9340 klachten. De Nationale ombudsman verzoekt in 2003 de formatie structureel op 103 fte's, derhalve het bijgestelde formatieniveau over 2002, te brengen. Vanwege het feit dat de formatie in 2003 structureel uit 90 fte's bestaat, verzoekt de Nationale ombudsman derhalve om een uitbreiding met 13 fte's. Als gevolg hiervan stelt de Nationale ombudsman voor de raming vanaf 2003 structureel te verhogen met € 0,845 mln.

Het kabinet stemt in met het voorstel van de Nationale ombudsman om de raming in 2003 structureel te verhogen met € 0,845 mln ten behoeve van een formatie-uitbreiding van 13 fte's.

3. Activiteiten 2003

Wat betreft de positionering van de Nationale ombudsman ligt het accent van de werkzaamheden op onderzoek op verzoek. Deze kerntaak is stevig verankerd. Door de sterke stijging van het aantal klachten en het naijlen van de noodzakelijke personele versterking, zal de personele capaciteit ook in dit begrotingsjaar nagenoeg geheel nodig zijn om de opgelopen achterstanden in te lopen en de instroom van nieuwe zaken te verwerken.

Met de inwerkingtreding op 1 juli 1999 van de verplichting van bestuursorganen tot interne klachtbehandeling is de positionering van de Nationale ombudsman als tweede lijnsvoorziening verder verstrekt. Ook in dit begrotingsjaar zal speciale aandacht worden gegeven aan de werking van het interne klachtrecht bij bestuursorganen en de wisselwerking met de klachtbehandeling door de Nationale ombudsman.

Van de bevoegdheid tot onderzoek uit eigen beweging is tot nu toe – uit capaciteitsoverwegingen en onder de druk van de verhoogde instroom van verzoekschriften – maar beperkt gebruik gemaakt. Ook voor dit begrotingsjaar zal gezien de geringe capaciteit slechts in beperkte mate onderzoek uit eigen beweging plaatsvinden, waarbij met name voorrang zal worden gegeven aan onderzoek uit eigen beweging waarbij individuele onderzoeken kunnen worden geclusterd. Door de clustering van grote aantallen vergelijkbare individuele verzoeken in één onderzoek uit eigen beweging wordt een aanzienlijke efficiencyslag gemaakt.

Hoofdstuk 9 van de Algemene wet bestuursrecht zal worden uitgebreid met een verplichte regeling van extern klachtrecht door de decentrale overheden. Zowel ten behoeve van nieuw opgerichte externe klachtinstanties als in het belang van een zekere eenheid in de ombudsman jurisprudentie zal gewerkt worden aan het ontsluiten en uitdragen van de behoorlijkheidsnormen van de Nationale ombudsman.

Het, vanwege het beperkte personele en materiële budget, sobere buitenlandbeleid van de Nationale ombudsman zal zich in het bijzonder gaan richten op projecten in Centraal- en Oost-Europa. Een samenwerkingsverband gericht op kennisuitwisseling met instituten uit die regio zal alleen worden gehonoreerd als verzoeken daartoe afkomstig zijn van de Europese Unie, de Raad van Europa of van een Nederlandse ambassade dan wel deze projecten passen binnen bestaande internationale programma's ter zake. Daarbij is uitgangspunt dat een project in aanzienlijke mate kostendekkend moet zijn.

Prestatiegegevens:

Personele ramingskengetallen(bedragen in € 1 000)
  2001 2002 2003
 RealisatiePrognose*Prognose*
 AantalUitgaven per fteAantalUitgaven per fteAantalUitgaven per fte
Nationale ombudsman en substituut211121132113
Personeel Algemene Dienst Nationale ombudsman99.949.31095211152

* verwerkt zijn de geraamde opbrengsten van betalende overheden van 450 (2002) resp. 650 (2003).

Materiële ramingskengetallen *(bedragen in € 1 000)
  2001 2002 2003
 RealisatiePrognose**Prognose**
 AantalUitgaven per fteAantalUitgaven per fteAantalUitgaven per fte
Nationale ombudsman101.926.51112111321

* aantal is inclusief materiële uitgaven voor Nationale ombudsman en substituut-ombudsman.

** verwerkt zijn de geraamde opbrengsten van betalende overheden.

Doelmatigheidskengetallen Nationale ombudsman*(bedragen in € 1 000)
Kosten per klacht200120022003
 RealisatiePrognose*Prognose*
Aantal afgedane klachten9 06010 46010 450
Uitgaven per klacht852795795

* In de doelmatigheidskengetallen zijn uitsluitend de personele en materiële kosten van de Nationale ombudsman, de substituut-ombudsman en de medewerkers van het Bureau Nationale ombudsman opgenomen. Het (geraamde) bedrag per klacht omvat niet de kosten voor postactieven en omvat eveneens niet de huisvestingskosten die door de Rijksgebouwendienst worden gemaakt en de herhuisvestingskosten in het jaar 2001 van het Bureau Nationale ombudsman.

Doorlooptijden (in procenten)200120022003
 Gerealiseerd percentagePrognosePrognose
Doorlooptijden via onderzoek afgedane klachten:   
tot en met 4 weken121818
5 tot en met 26 weken646060
langer dan 26 weken242222
Doorlooptijden niet via onderzoek afgedane klachten:   
tot en met 4 weken443540
5 tot en met 8 weken243230
langer dan 8 weken323330
Wijze van afdoening (in procenten)200120022003
 Gerealiseerd percentagePrognosePrognose
Wijze van afdoening van in onderzoek genomen klachten:   
rapport151515
tussentijdse beëindiging858585
Ontvangen klachten (in aantallen)200120022003
 RealisatiePrognosePrognose
Aantal klachten8 9849 3409 340
waarvan IND1 5381 5031 503
Ontvangen binnenwettelijke klachten (in aantallen)200120022003
 RealisatiePrognosePrognose
Waterschappen101125125
Gemeenten393784875
Provincies605050
Gemeenschappelijke regelingen013
Waterschappenallenallenallen
Gemeenten99180205
Provinciesallenallenallen
Gemeenschappelijke regelingen1720
Afgedane klachten (in aantallen)200120022003
Artikel 7.1/7.2/7.3RealisatiePrognosePrognose
buitenwettelijke klachten1 9022 1922 192
binnenwettelijke klachten niet in onderzoek4 4314 7004 700
binnenwettelijke klachten   
interventie/herkansing2 3213 1183 108
rapport406450450
Totaal afgedane klachten9 06010 46010 450

4. Budgettaire gevolgen van beleid

Overzicht budgettaire gevolgen van beleid (in € 1 000)
7: De Nationale ombudsman2001200220032004200520062007
Verplichtingen8 2987 9927 6657 2537 2557 2697 269
Uitgaven8 2987 9927 6657 2537 2557 2697 269
1.reguliere klachten7 8307 1376 8656 8696 8716 8856 885
2.klachten van lagere overheden 55NihilNihilNihilNihilNihil
3.onderzoek65525252525252
4.communicatie365706706290290290290
5.internationale contacten38424242424242
Ontvangsten81393939393939

5. Groeiparagraaf

Het vergroten van de informatiewaarde en de toegankelijkheid van de externe begrotings- en verantwoordingsinformatie is een groeitraject. Het voornemen is om in de begroting 2004 naast volumegegevens over de afdoening van verzoekschriften, ook meer specifieke operationele beleidsdoelstellingen op te nemen uitgedrukt in meetbare termen en streefwaarden. In de begroting 2005 zal vervolgens meer aandacht worden besteed aan de relatie tussen doelen, prestaties en geld. Noodzakelijke verdere aanpassingen om de begrotingsopzet te optimaliseren zullen de komende jaren voortschrijdend tot stand worden gebracht.

ARTIKEL 8: KANSELARIJ DER NEDERLANDSE ORDEN

1. Algemeen

De Kanselarij der Nederlandse Orden is de organisatie die:

• het Kapittel voor de Civiele Orden en het Kapittel der Militaire Willems-Orde huisvest en ondersteunt bij hun advisering over de voorstellen tot decoratieverlening

• zorg draagt voor het beheer van de versierselen van de onderscheidingen (zie artikelonderdeel 2, decoraties) en voor de correcte verzending ervan aan degenen die ze uitreiken

• zorgt dat registers worden aangehouden van in het Koninkrijk der Nederlanden onderscheiden personen

• in de persoon van de Kanselier der Nederlandse Orden de zuiverheid en waardigheid van de orden bewaakt.

De taken van de Kanselarij der Nederlandse Orden vloeien rechtstreeks voort uit de taken van de Kanselier der Nederlandse Orden en de regelgeving met betrekking tot genoemde Kapittels.

De taken van het Kapittel der Militaire Willems-Orde behelzen:

• het adviseren van het Hoofd van het betrokken departement van algemeen bestuur omtrent de voordrachten voor benoeming of bevordering in en ontslag uit de Orde dan wel over aanvragen om in de Orde te worden opgenomen of bevorderd

• het verstrekken van inlichten aan het Hoofd van het betrokken departement van algemeen bestuur alsmede het geven van inzage in alle zakelijke gegevens en bescheiden aan deze Departementen

• het aanhouden van registers voor elk der vier klassen van ridders

• het houden van aantekening van verlening van het ordeteken aan onderdelen van de krijgsmacht.

Het Kapittel voor de Civiele Orden heeft als adviescollege op landelijk niveau tot taak Onze Minister wie het aangaat te adviseren over het verlenen van onderscheidingen in één van de Civiele Orden.

De Kanselier en de beide Kapittels hebben geen zuivere beleidstaken.

2. Begrotingsvoorstellen College/kabinetsstandpunt

Er zijn door het College geen nieuwe voorstellen voor de ontwerp-begroting 2003 ingediend.

3. Activiteiten 2003

Kanselarij der Nederlandse Orden:

Wat willen we bereiken?

• een verdere verbetering van de interne en in het bijzonder de administratieve organisatie (AO)

• koppeling van de Provincie Zuid-Holland (initiatieproject) aan gedecoreerdenbestand (Decor)

• verbetering/optimalisering van logistiek in magazijnen (versierselen)

• digitalisering van Cartotheek (gedecoreerden-register tot 1995)

• digitalisering van afgehandelde decoratievoorstellen (na machtiging)

• verdergaande verbetering van de externe communicatie/voorlichting gericht op de activiteiten van het Kapittel voor de Civiele Orden.

Wat gaan we daarvoor doen?

• Herbeschrijving/aanpassing van werkprocessen en -procedures

• Opzetten van een projectgroep waarin de beoogde koppeling wordt gerealiseerd

• Herinrichting en verbetering fysieke ruimten en procedures

• Opzetten van een werkgroep die de omzetting van de kaartenbakken naar Decor realiseert

Wat mag het kosten?

Binnen het totale artikel 8 is voor de Kanselarij der Nederlandse Orden en het Kapittel voor de Civiele Orden in totaal € 2,963 mln beschikbaar.

Kapittel der Militaire Willems-Orde:

Dit Kapittel komt jaarlijks tweemaal bijeen. Sinds 1955 worden geen onderscheidingen in de Militaire Willems-Orde meer toegekend. Momenteel wordt het toekennen van dapperheidsonderscheidingen, inclusief de Militaire Willems-Orde, in het licht van de huidige inzet van de Krijgsmacht, nader bezien.

Kapittel voor de Civiele Orden:

Wat willen we bereiken?

Decoratievoorstellen genereren voor mensen met persoonlijke, bijzondere verdiensten voor de samenleving. Dit door de werking van het herziene decoratiestelsel zo breed mogelijk onder de aandacht brengen. Intensivering van voorlichting en aanpassing van de website.

Wat gaan we daarvoor doen?

Het Kapittel zal zich intensief bezig blijven houden met het geven van voorlichting over de werking van het decoratiestelsel. Er blijft in de samenleving nog steeds behoefte aan voorlichting over de (on)mogelijkheden van decoratieverlening. Het Kapittel werkt in nauw overleg met commissarissen van de Koningin, burgemeesters, koepelorganisaties, individuele maatschappelijke instellingen en de verantwoordelijke ministeries aan het genereren van meer voorstellen voor mensen uit onder meer minderheidsgroeperingen en uit de economische sector.

Wat mag het kosten?

Binnen het totale artikel 8 is voor de Kanselarij der Nederlandse Orden en het Kapittel voor de Civiele Orden is€ 2,963 mln beschikbaar.

4. Budgettaire gevolgen van beleid

Overzicht budgettaire gevolgen van beleid (in € 1 000)
8: Kanselarij der Nederlandse Orden2001200220032004200520062007
Verplichtingen3 6392 9972 9632 9642 9652 9652 965
Uitgaven2 8892 9972 9632 9642 9652 9652 965
1.apparaat1 8041 8391 5771 5781 5791 5791 579
2.decoraties1 0811 1531 3811 3811 3811 3811 381
3.riddertoelagen4555555
Ontvangsten47292929292929

5. Groeiparagraaf

Administratieve Organisatie

De administratieve organisatie (AO) van de Kanselarij der Nederlandse Orden wordt beschreven per taakgebied en zal zoveel mogelijk intern worden verricht. De verwachte afronding zal in de loop van het begrotingsjaar 2003 kunnen plaatshebben.

Pilotproject PZH-KNO (Decor)

De voorbereidingen voor de aansluiting (koppeling) van de Provincie Zuid-Holland aan de database (Decor) van de Kanselarij der Ned. Orden vingen in het begrotingsjaar 2002 aan. De werkzaamheden worden weliswaar in eigen beheer verricht, maar het project kent enige aanloopkosten. Deze kosten worden in het bestaande jaar grotendeels naar rato gedeeld en de jaren daarna naar rato omgeslagen. Er was/waren tot 2002 geen sprake van aansluiting(en) door derden op Decor. De externe behoefte is ruimschoots aangetoond en zal naar verwachting landelijk vervolg kunnen hebben. Als gevolg hiervan zullen vooral werkprocessen intern en extern efficiënter en effectiever gaan verlopen.

Cartotheek

De cartotheek van de Kanselarij der Ned. Orden is moeilijk beheersbaar geworden. In de loop der jaren zijn verschillende inzichten, werkwijzen en veranderde indices hieraan debet geweest. Middels een planmatige aanpak (vrijwilligersproject) kunnen de gegevens in het geheel zijn ingevoerd in Decor, waarna de cartotheek als zodanig ter beschikking komt van het Algemene Rijksarchief. Naar verwachting kan het project in 2003 worden afgerond.

Semi-Statisch Archief Decoratievoorstellen

De fysieke voorstellen worden sinds 1995 in het SSA opgeslagen en bewaard in numerieke volgorde. Het archief neemt jaarlijks toe met enkele duizenden voorstellen. In 1997 is de SSA-ruimte daarop ingericht, maar biedt uiteindelijk onvoldoende mogelijkheden voor een langdurige fysieke opslag. Op basis van de bepalingen van de Archiefwet 1995 zal vervanging van deze archiefbescheiden in digitale vorm worden bewerkstelligd. Zowel het tijdpad als inzicht in de kosten worden in de loop van 2003 verwacht.

ARTIKEL 9: KABINET DER KONINGIN

1. Algemeen

Het kabinet der Koningin draagt zorg voor de ambtelijke ondersteuning van de Koningin bij de uitvoering van haar staatsrechtelijke taken en fungeert als trait d'union tussen de Koningin en ministers. Daarnaast is het kabinet belast met de bewaring van de oorspronkelijke wetten, Koninklijke Besluiten en soortgelijke regeringsbescheiden.

2. Begrotingsvoorstellen College/kabinetsstandpunt

Er zijn door het kabinet geen nieuwe voorstellen voor de ontwerp-begroting 2003 ingediend.

3. Activiteiten 2003

Ondersteunen van de Koningin

Wat willen we bereiken?

Ambtelijke ondersteuning van de Koningin zodat zij haar taak als staatshoofd goed kan vervullen.

Wat gaan we daarvoor doen?

• Informatie verzamelen en op grond hiervan de Koningin schriftelijk en mondeling informeren over actuele onderwerpen, in het bijzonder ten behoeve van haar gesprekken met de minister-president en met andere binnenlandse en buitenlandse hoogwaardigheidsbekleders, staatsbezoeken en werkbezoeken.

Verwachte aantallen: 875–925 notities.

• Begeleiden van de Koningin tijdens staatsbezoeken en vakantieverblijf buitenlands.

• Voeren van correspondentie namens de Koningin.

Verwachte aantallen: 900–1000 telegrammen en overige brieven.

Wat mag het kosten?

De apparaatskosten bedragen € 0,905 mln (10 fte).

Doorgeleiden tekenstukken

Op grond van artikel 47 van de Grondwet ondertekent de Koning(in) alle wetten, Algemene Maatregelen van Bestuur, Koninklijke Besluiten e.d.

Wat willen we bereiken?

Het tijdig en in correcte vorm aan de Koningin ter tekening voorleggen van alle door de ministeries aangeboden staatsstukken. Daarnaast het namens de Koningin voorleggen van stukken aan de Raad van State (Wet Raad van State, art. 15).

Wat gaan we daarvoor doen?

• De binnengekomen stukken registreren en toetsen op de formele voorschriften. Kwaliteitscriteria hierbij zijn de juistheid, volledigheid en tijdigheid. Diverse stukken, zoals wetten, komen tijdens de behandelgang meerdere keren bij het kabinet der Koningin.

• Verzorgen van de bijbehorende correspondentie.

• Samenvattingen/toelichtingen maken ter informatie van de Koningin.

• Verwachting van het aantal te verwerken stukken op basis van voorgaande jaren:

– wetten 250–290

– AMvB's 260–280

– KB's 5300–5600

– verdragen etc. 85–95

Wat mag het kosten?

De apparaatskosten bedragen € 0,190 mln (2,5 fte).

Behandelen verzoekschriften

Wat willen we bereiken?

Afhandeling van aan de Koningin gerichte verzoekschriften.

Wat gaan we daarvoor doen?

• De verzoekschriften lezen, samenvatten en registreren.

• De Koningin informeren over de ontvangen verzoekschriften.

• Ter behandeling overdragen aan de minister of staatssecretaris die voor het betreffende terrein verantwoordelijk is.

• De indieners informeren over de overdracht en de afhandeling volgen.

• Verwachting van het aantal te verwerken stukken is op basis van voorgaande jaren:

– verzoekschriften 4100–4300

– gratieverzoeken 3000–3500

Wat mag het kosten?

De apparaatskosten bedragen € 0,145 mln (2 fte).

Archiveren van staatsstukken

Wat willen we bereiken?

Bewaren van alle staatsstukken in goede en geordende staat (volgens Archiefwet).

Wat gaan we daarvoor doen?

• Registreren van alle binnengekomen stukken (13 000 à 14 000 stukken per jaar) en volgen van de verblijfplaats totdat het originele stuk terugkomt; daarna bewaren van het stuk in het archief.

• Verfilmen van alle stukken voor het veiligstellen van de inhoud via een gescheiden kopie.

• Overdragen van delen van het archief aan het Nationaal Archief; criteria hiervoor zijn de wettelijke bewaartermijnen van de verschillende stukken.

Wat mag het kosten?

De apparaatskosten bedragen € 0,300 mln (5 fte).

Bedrijfsvoering

Wat willen we bereiken?

Beschikken over adequate personele en materiële middelen en faciliteiten om de primaire taken te kunnen uitvoeren.

Wat gaan we daarvoor doen?

• Zorgen voor een goede formatie en financieel beheer.

• Bieden van goede personeelszorg en kantoorfaciliteiten, waaronder geautomatiseerde informatie- en communicatiemiddelen.

• Zorgen voor goede interne informatie en communicatie (o.a. via een intranet) en Overige facilitaire ondersteuning.

• Extra zorg besteden aan het onderhoud van de monumentale huisvesting.

Wat mag het kosten?

De apparaatskosten bedragen € 0,560 mln (9 fte).

4. Budgettaire gevolgen van beleid

Overzicht budgettaire gevolgen van beleid (in € 1 000)
9: Kabinet der Koningin2001200220032004200520062007
Verplichtingen1 9302 2212 1032 1042 1062 1202 120
Uitgaven1 9252 2212 1032 1042 1062 1202 120
1.apparaat1 9252 2212 1032 1042 1062 1202 120
Ontvangsten25NihilNihilNihilNihilNihilNihil

5. Groeiparagraaf

De voor 2003 genoemde apparaatskosten zijn benaderingen, op grond van verwachte personele en materiële uitgaven. Het Kabinet der Koningin streeft ernaar de cijfers concreter weer te geven.

ARTIKEL 10: KABINET VAN DE GOUVERNEUR VAN DE NEDERLANDSE ANTILLEN

1. Algemeen

Het kabinet van de Gouverneur van de Nederlandse Antillen (verder: het kabinet) staat de Gouverneur met raad en daad terzijde bij zijn functioneren als orgaan van het Koninkrijk en als hoofd van de Regering van de Nederlandse Antillen.

De taken van het kabinet vallen in drie delen uiteen: inhoudelijke advisering, uitvoering/controle en beheer/ondersteuning.

Inhoudelijke advisering: het kabinet analyseert maatschappelijke, politieke, juridische, bestuurlijke, economische, sociale en financiële ontwikkelingen en adviseert de Gouverneur hierover. Het gaat hierbij om een veelheid aan onderwerpen, van belastingwetgeving tot constitutionele verhoudingen, van armoedebeleid tot budgetdiscipline, van privatisering tot NGO-beleid. Het kabinet is geen beleidsvormend orgaan. De informatieverwerving en analyses zijn uitsluitend bedoeld ter advisering van de Gouverneur.

Uitvoering/controle: in enkele verdragen en (Rijks)wetten is opgenomen dat de Gouverneur de uitvoering verzorgt. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om de Paspoortwet, het Verdrag van Schengen en de Rijkswet op het Nederlanderschap. Het kabinet zorgt voor afkondiging van Rijkswetten en Algemene Maatregelen van Rijksbestuur, geeft paspoorten, laissez-passers en visa uit, beoordeelt aanvragen voor diplomatic clearances. Aan de Gouverneur voorgelegde Antilliaanse conceptregelgeving wordt getoetst aan het hoger kader, Koninkrijksbelangen en algemene beginselen van behoorlijk bestuur. Daarnaast zijn er verschillende Landsverordeningen waarin de Gouverneur wordt genoemd als beroepsorgaan.

Beheer/ondersteuning: het secretariaat, de (financiële) administratie, de receptie en het archief maken het gezamenlijk mogelijk dat het kabinet zijn inhoudelijke taken naar behoren kan uitoefenen.

2. Begrotingsvoorstellen College/kabinetsstandpunt

Het kabinet van de Gouverneur van de Nederlandse Antillen doet alle materiële en het merendeel van de personele uitgaven in Antilliaanse guldens, welke via een vaste koers gekoppeld is aan de US dollar. De Rijksbegroting is echter gesteld in euro's. De comptabele regelgeving schrijft voor dat gedurende het hele begrotingsjaar wordt uitgegaan van een vaste koers tussen de euro en de Antilliaanse gulden, de zogenoemde begrotingskoers.

Het afgelopen jaar is de US dollar sterk in waarde toegenomen ten opzichte van de euro. Dit heeft zijn weerslag gevonden in de begrotingskoers, die gestegen is van € 0,56 in 2001 naar € 0,62 in 2002. Deze stijging heeft forse gevolgen voor het besteedbare bedrag in Antilliaanse guldens voor het kabinet. Omdat een dergelijke grote teruggang in besteedbaar budget niet opgevangen kan worden door terughoudender om te gaan met de uitgaven, stelt het kabinet van de Gouverneur van de Nederlandse Antillen voor de raming in 2003 structureel te verhogen met € 0,228 mln.

Het kabinet stemt in met het voorstel van het kabinet van de Gouverneur van de Nederlandse Antillen om de raming in 2003 structureel te verhogen met € 0,228 mln in verband met de koersverschillen.

3. Activiteiten 2003

In totaal zijn bij de advisering aan de Gouverneur drie medewerkers betrokken, die hun taken hebben verdeeld over verschillende terreinen (buitenlandse betrekkingen/defensie, juridisch/bestuurlijk, financieel/economisch). Het onderhouden van contacten, het vergaren van informatie en het schrijven van notities en memoranda zijn de belangrijkste instrumenten bij de inhoudelijke advisering.

Voor het jaar 2003 zijn er vooralsnog geen bijzonderheden te voorzien.

4. Budgettaire gevolgen van beleid

Overzicht budgettaire gevolgen van beleid (in € 1 000)
10: Kabinet van de Gouverneur van de Nederlandse Antillen2001200220032004200520062007
Verplichtingen1 8872 4402 4002 3942 3722 3902 390
Uitgaven1 8872 4402 4002 3942 3722 3902 390
1.apparaat1 8872 4402 4002 3942 3722 3902 390
Ontvangsten42NihilNihilNihilNihilNihilNihil

5. Groeiparagraaf

Het kabinet zal zich in de komende jaren meer gaan toeleggen op de inhoudelijke advisering van de Gouverneur. Beheersmatige en ondersteunende activiteiten van het kabinet behoeven minder tijd en aandacht door investeringen in de afgelopen jaren.

De producten van het kabinet zijn sterk afhankelijk van externe factoren. In de loop van de komende jaren zal getracht worden op basis van bepaalde trends uit gerealiseerde product- en prestatiegegevens van voorafgaande jaren kengetallen met betrekking tot product- en prestatiegegevens te presenteren.

ARTIKEL 11: KABINET VAN DE GOUVERNEUR VAN ARUBA

1. Algemeen

Het kabinet van de Gouverneur van Aruba (verder: het kabinet) staat de Gouverneur met raad en daad terzijde bij zijn functioneren als orgaan van het Koninkrijk en als hoofd van de regering van Aruba.

2. Begrotingsvoorstellen College/kabinetsstandpunt

Als gevolg van een forse stijging van de US dollar ten opzichte van de euro in het jaar 2001 krimpt het besteedbare budget van het kabinet van de Gouverneur van Aruba evenals dat van het kabinet van de Gouverneur van de Nederlandse Antillen stevig. Het kabinet van de Gouverneur van Aruba stelt voor in verband met de koersverschillen de raming in 2003 structureel te verhogen met € 0,109 mln.

Het kabinet stemt in met het voorstel van het kabinet van de Gouverneur van Aruba de raming in 2003 structureel te verhogen met € 0,109 mln in verband met de koersverschillen.

3. Activiteiten 2003

Het kabinet verwacht een nog actiever invulling te moeten geven aan de inhoudelijke adviesrol. In totaal zijn bij de advisering aan de Gouverneur een tweetal medewerkers betrokken, die hun taken hebben verdeeld over verschillende terreinen (buitenlandse betrekkingen/defensie, juridisch/bestuurlijk, financieel/economisch). Het onderhouden van contacten, het vergaren van de informatie en het schrijven van notities en memoranda zijn de belangrijkste instrumenten bij de inhoudelijke advisering. Dagelijks gaan er analyses en/of adviezen naar de Gouverneur.

Het kabinet geeft op jaarbasis circa 125 paspoorten en 200 visa uit. Deze consulaire taken worden door 2 medewerkers (2 fte) uitgevoerd. Sedert de invoering van de nieuwe paspoortwet is het kabinet ook aangewezen om nooddocumenten te verstrekken aan ingezetenen. Voorheen werd dit gedaan door het Bureau Burgerlijke Stand en Bevolking.

4. Budgettaire gevolgen van beleid

Overzicht budgettaire gevolgen van beleid (in € 1 000)
11: kabinet van de Gouverneur van Aruba2001200220032004200520062007
Verplichtingen1 0061 2031 2201 1741 1951 1951 195
Uitgaven1 0061 2031 2201 1741 1951 1951 195
1.apparaat1 0061 2031 2201 1741 1951 1951 195
Ontvangsten42NihilNihilNihilNihilNihilNihil

5. Groeiparagraaf

Het kabinet zal zich in de komende jaren meer toeleggen op de inhoudelijke advisering van de Gouverneur. Beheersmatige en ondersteunende activiteiten van het kabinet behoeven minder tijd en aandacht door investeringen in de afgelopen jaren.

ARTIKEL 12: NOMINAAL EN ONVOORZIEN

1. Algemeen

Op dit artikel worden de nader te verdelen loon- en prijsbijstelling, de post onvoorzien, de waarde-overdracht en waarde-overname in het kader van de Algemene pensioenwet politieke ambtsdragers, het nog openstaande gedeelte van de taakstelling uitgaven-beperking regeerakkoord 1998 en de taakstelling uit het Strategisch Akkoord 2002 geraamd en verantwoord.

2. Begrotingsvoorstellen College/kabinetsstandpunt

N.v.t.

3. Activiteiten 2003

N.v.t.

4. Budgettaire gevolgen van beleid

Overzicht budgettaire gevolgen van beleid (in € 1 000)
12: Nominaal en onvoorzien2001200220032004200520062007
Verplichtingen121– 1 013– 2 600– 7 858– 9 859– 9 659– 7 500
Uitgaven121– 1 013– 2 600– 7 858– 9 859– 9 659– 7 500
1.loonbijstelling 000000
2.prijsbijstelling – 100– 1– 1– 1
3.onvoorzien121198192200201185185
4.waarde-overdracht en waarde-overname 2 2094 3681 1041 1042 2094 368
5.taakstellingen – 3 419– 7 160– 9 162– 11 163– 12 052– 12 052
Ontvangsten 121212121212

3. De bedrijfsvoering/financieel beheer

In het kader van de werkafspraken tussen de Hoge Colleges van Staat en kabinet der Koningin enerzijds en het kabinet anderzijds zijn afspraken gemaakt over het financieel beheer. Uitgangspunt daarbij is dat de Colleges in eerste instantie zelf verantwoordelijk zijn voor het beheer en dat de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties zich strikt beperkt tot de verantwoordelijkheden waarop hij aanspreekbaar blijft op basis van de Comptabiliteitswet.

Controle achteraf is daarbij het vangnet om te beoordelen of de Colleges bij hun beheer binnen de grenzen blijven die de Comptabiliteitswet stelt. Daartoe worden de administraties van de Colleges jaarlijks gecontroleerd door de Accountantsdienst van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Deze controle strekt zich ook uit over de administratieve organisatie. De laatste jaren was er steeds sprake van goedkeurende verklaring.

Gezien de bijzondere positie van de Colleges op het terrein van beheer is in deze begroting geen bedrijfsvoeringsparagraaf opgenomen.

4. De Verdiepingsbijlage

Totaal begroting

Opbouw (verplichtingen =) uitgaven (in € 1 000)
 2001200220032004200520062007
Stand ontwerp-begroting 2002 176 379174 848171 185171 385172 467 
Mutaties 1e suppletore begroting 2002: 20 384     
Nog niet opgenomen in een begrotingsstuk: 24110 4276 7424 6483 974 
Stand ontwerp-begroting 2003168 629197 004185 275177 927176 033176 441178 600
Opbouw ontvangsten (in € 1 000)
 2001200220032004200520062007
Stand ontwerp-begroting 2002 4 4804 3564 3564 3564 356 
Nog niet opgenomen in een begrotingsstuk:  20    
Stand ontwerp-begroting 20035 9734 4804 3764 3564 3564 3564 356

1. Wetgeving en controle Eerste Kamer

Opbouw (verplichtingen =) uitgaven (in € 1 000)
1: Wetgeving en controle Eerste Kamer2001200220032004200520062007
Stand ontwerp-begroting 2002: 6 0336 0326 0346 0356 035 
1.1: apparaat 3 5833 5823 5843 5853 585 
1.2: vergoedingen voorzitter en leden Eerste Kamer 2 4322 4322 4322 4322 432 
1.3: verenigde vergadering 1818181818 
Mutaties 1e suppletore begroting 2002: 1 865     
1.1: apparaat 89     
1.2: vergoedingen voorzitter en leden Eerste Kamer 1 771     
1.3: verenigde vergadering 5     
Nog niet opgenomen in een begrotingstuk: 1961 6621 1741 1741 188 
1.1: apparaat 116620132132146 
a)interne communicatie  72383838 
b)project Integratie Bestanden (IC)  454    
c)overboeking naar BZK: bijdrage RYX  – 14– 14– 14  
d)toedeling loonbijstelling tranche 2002 108100100100100 
e)toedeling prijsbijstelling 88888 
1.2: vergoedingen voorzitter en leden Eerste Kamer 801 0371 0371 0371 037 
f)Wet vergoedingen leden Eerste Kamer  955955955955 
g)toedeling loonbijstelling tranche 2002 8082828282 
1.3: verenigde vergadering  5555 
h)verhoging raming  5555 
Stand ontwerp-begroting 2003:6 1238 0947 6947 2087 2097 2237 223
1.1: apparaat3 6373 7884 2023 7163 7173 7313 731
1.2: vergoedingen voorzitter en leden Eerste Kamer2 4864 2833 4693 4693 4693 4693 469
1.3: verenigde vergadering 232323232323
Opbouw ontvangsten (in € 1 000)
1: Wetgeving en controle Eerste Kamer2001200220032004200520062007
Stand ontwerp-begroting 2002 6363636363 
Nog niet opgenomen in een begrotingsstuk:  20    
a)verhoging inruilprijs dienstauto  20    
Stand ontwerp-begroting 200371638363636363

2. Uitgaven ten behoeve van leden en oud-leden Tweede Kamer

Opbouw (verplichtingen =) uitgaven (in € 1 000)
2: Uitgaven ten behoeve van leden en oud-leden Tweede Kamer2001200220032004200520062007
Stand ontwerp-begroting 2002: 23 26223 26223 26223 26223 262 
2.1: schadeloosstelling 16 20916 20916 20916 20916 209 
2.2: pensioenen en wachtgelden 7 0537 0537 0537 0537 053 
Mutaties 1e suppletore begroting 2002: 5 264     
2.1: schadeloosstelling 5 264     
Nog niet opgenomen in een begrotingstuk: 9673 7843 7843 7843 784 
2.1: schadeloosstelling 7013 5183 5183 5183 518 
a)Wet vergoedingen leden Tweede Kamer  2 7232 7232 7232 723 
b)outplacement regeling  80808080 
c)toedeling loonbijstelling tranche 2002 679692692692692 
d)toedeling prijsbijstelling 2223232323 
2.2: pensioenen en wachtgelden 266266266266266 
e)toedeling loonbijstelling tranche 2002 266266266266266 
Stand ontwerp-begroting 2003:22 21729 49327 04627 04627 04627 04627 046
2.1: schadeloosstelling15 70522 17419 72719 72719 72719 72719 727
2.2: pensioenen en wachtgelden6 5127 3197 3197 3197 3197 3197 319
Opbouw ontvangsten (in € 1 000)
2: Uitgaven ten behoeve van leden en oud-leden Tweede Kamer200120022003200420052006 2007
Stand ontwerp-begroting 2002 286286286286286 
Stand ontwerp-begroting 2003410286286286286286286

3. Wetgeving en controle Tweede Kamer

Opbouw (verplichtingen =) uitgaven (in € 1 000)
3: Wetgeving en controle Tweede Kamer2001200220032004200520062007
Stand ontwerp-begroting 2002: 59 28356 26156 15156 17856 193 
3.1: apparaat 39 52236 80836 76536 79236 807 
3.2: onderzoeksbudget 483483483483483 
3.3: drukwerk 3 1722 8652 7982 7982 798 
3.4: fractiekosten 15 71115 71015 71015 71015 710 
3.5: uitzending leden 395395395395395 
3.6: enquêtes MemorieMemorieMemorieMemorieMemorie 
3.7: garanties MemorieMemorieMemorieMemorieMemorie 
Mutaties 1e suppletore begroting 2002: 4 841     
3.1: apparaat 3 491     
3.6: enquêtes 1 350     
Nog niet opgenomen in een begrotingstuk: 2 1573 6783 3073 2113 316 
3.1: apparaat 1 3772 8852 5142 4182 523 
a)formatieve bijstelling  835806708708 
b)huisvesting  525225225225 
c)tentoonstellingen  85858585 
d)automatisering  350350350350 
e)seminar Europees Centrum voor Parlementair Onderzoek en documentatie (ECPRD)  40    
f)overboeking naar BZK: bijdrage RYX  – 104– 104– 104  
g)overboeking van BZK: kinderopvang  2222 
h)toedeling loonbijstelling tranche 2002 1 3011 0721 0701 0721 073 
i)toedeling prijsbijstelling 7680808080 
3.2: onderzoeksbudget 1211111111 
j)toedeling loonbijstelling tranche 2002 109999 
k)toedeling prijsbijstelling 22222 
3.3: drukwerk 1716161616 
l)toedeling prijsbijstelling 1716161616 
3.4: fractiekosten 749764764764764 
m)toedeling loonbijstelling tranche 2002 741755755755755 
n)toedeling prijsbijstelling 89999 
3.5: uitzending leden 22222 
o)toedeling prijsbijstelling 22222 
Stand ontwerp-begroting 2003:59 22666 28159 93959 45859 38959 50959 509
3.1: apparaat39 13344 39039 69339 27939 21039 33039 330
3.2: onderzoeksbudget556495494494494494494
3.3: drukwerk3 9283 1892 8812 8142 8142 8142 814
3.4: fractiekosten15 11216 46016 47416 47416 47416 47416 474
3.5: uitzending leden428397397397397397397
3.6: enquêtes 1 350MemorieMemorieMemorieMemorieMemorie
3.7: garanties69NihilVervallenVervallenVervallenVervallenVervallen
Opbouw ontvangsten (in € 1 000)
3: Wetgeving en controle Tweede Kamer2001200220032004200520062007
Stand ontwerp-begroting 2002 1 5661 5661 5661 5661 566 
Stand ontwerp-begroting 20032 5711 5661 5661 5661 5661 5661 566

4. Wetgeving en controle Eerste en Tweede Kamer

Opbouw (verplichtingen =) uitgaven (in € 1 000)
4: Wetgeving en controle Eerste en Tweede Kamer2001200220032004200520062007
Stand ontwerp-begroting 2002: 5 2655 1215 1245 2685 268 
4.1: apparaat stenografische dienst 3 5753 4313 4343 5783 578 
4.2: apparaat griffie interparlementaire betrekkingen 408408408408408 
4.3: interparlementaire betrekkingen 1 2821 2821 2821 2821 282 
Mutaties 1e suppletore begroting 2002 58     
4.1: apparaat stenografische dienst 25     
4.3: interparlementaire betrekkingen 33     
Nog niet opgenomen in een begrotingstuk: 185903204205205 
4.1: apparaat stenografische dienst 165150151152152 
a)toedeling loonbijstelling tranche 2002 163149150150150 
b)toedeling prijsbijstelling 21122 
4.2: apparaat griffie interparlementaire betrekkingen 1918181818 
c)toedeling loonbijstelling tranche 2002 1918181818 
4.3: interparlementaire betrekkingen 1735353535 
d)exploitatiekosten assemblees  33333333 
e)OVSE-assemblee  700    
f)toedeling prijsbijstelling 12222 
Stand ontwerp-begroting 2003:4 8445 5086 0245 3285 4735 4735 473
4.1: apparaat stenografische dienst3 2313 7653 5813 5853 7303 7303 730
4.2: apparaat griffie interparlementaire betrekkingen382427426426426426426
4.3: interparlementaire betrekkingen1 2311 3162 0171 3171 3171 3171 317
Opbouw ontvangsten (in € 1 000)
4: Wetgeving en controle Eerste en Tweede Kamer2001200220032004200520062007
Stand ontwerp-begroting 2002 2323232323 
Stand ontwerp-begroting 200342232323232323

5. Raad van State

Opbouw (verplichtingen =) uitgaven (in € 1 000)
5: Raad van State2001200220032004200520062007
Stand ontwerp-begroting 2002: 45 15344 99945 01845 03145 031 
5.1: advisering 6 5666 5376 5416 5436 543 
5.2: bestuursrechtspraak 38 58738 46238 47738 48838 488 
Mutaties 1e suppletore begroting 2002: 412     
5.1: advisering 416     
5.2: bestuursrechtspraak – 4     
Nog niet opgenomen in een begrotingstuk: 1 7251 5781 5781 5801 594 
5.1: advisering 251233233234236 
a)overboeking naar OCW: PIVOT 0,5 fte  – 3– 3– 3– 3 
b)overboeking naar BZK: bijdrage RYX  – 2– 2– 2  
c)toedeling loonbijstelling tranche 2002 242228228229229 
d)toedeling prijsbijstelling 910101010 
5.2: bestuursrechtspraak 1 4741 3451 3451 3461 358 
e)overboeking naar OCW: PIVOT 0,5 fte  – 15– 15– 15– 15 
f)overboeking naar BZK: bijdrage RYX  – 12– 12– 12  
g)overboeking van BZK: kinderopvang  2222 
h)toedeling loonbijstelling tranche 2002 1 4231 3181 3181 3191 319 
i)toedeling prijsbijstelling 5152525252 
Stand ontwerp-begroting 2003:36 47847 29046 57746 59646 61146 62546 625
5.1: advisering5 4937 2336 7706 7746 7776 7796 779
5.2: bestuursrechtspraak30 98540 05739 80739 82239 83439 84639 846
Opbouw ontvangsten (in € 1 000)
5: Raad van State2001200220032004200520062007
Stand ontwerp-begroting 2002 2 0451 9211 9211 9211 921 
Stand ontwerp-begroting 20031 6002 0451 9211 9211 9211 9211 921

6. Algemene Rekenkamer

Opbouw (verplichtingen =) uitgaven (in € 1 000)
6: Algemene Rekenkamer2001200220032004200520062007
Stand ontwerp-begroting 2002: 23 33823 36523 38023 39123 391 
6.1: recht- en doelmatigheidsbevordering bij het Rijk en verbonden organisaties en institutionele programma's 23 33823 36523 38023 39123 391 
Mutaties 1e suppletore begroting 2002: 198     
6.1: recht- en doelmatigheidsbevordering bij het Rijk en verbonden organisaties en institutionele programma's 198     
Nog niet opgenomen in een begrotingstuk: 962879880880894 
6.1: recht- en doelmatigheidsbevordering bij het Rijk en verbonden organisaties en institutionele programma's 962879880880894 
a)overboeking naar BZK: bijdrage RYX  – 14– 14– 14  
b)overboeking van BZK: kinderopvang  2222 
c)toedeling loonbijstelling tranche 2002 939867868868868 
d)toedeling prijsbijstelling 2324242424 
Stand ontwerp-begroting 2003:23 61524 49824 24424 26024 27124 28524 285
6.1: recht- en doelmatigheidsbevordering bij het Rijk en verbonden organisaties en institutionele programma's23 61524 49824 24424 26024 27124 28524 285
Opbouw ontvangsten (in € 1 000)
6: Algemene Rekenkamer2001200220032004200520062007
Stand ontwerp-begroting 2002 417417417417417 
Stand ontwerp-begroting 20031 042417417417417417417

7. De Nationale ombudsman

Opbouw (verplichtingen =) uitgaven (in € 1 000)
7: De Nationale ombudsman2001200220032004200520062007
Stand ontwerp-begroting 2002: 6 9736 6066 2026 2046 204 
7.1: reguliere klachten 6 1915 8235 8275 8295 829 
7.2: klachten van lagere overheden NihilNihilNihilNihilNihil 
7.3: onderzoek 5050505050 
7.4: communicatie 692693285285285 
7.5: internationale contacten 4040404040 
Mutaties 1e suppletore begroting 2002: 757     
7.1: reguliere klachten 702     
7.2: klachten van lagere overheden 55     
Nog niet opgenomen in een begrotingstuk: 2621 0591 0511 0511 065 
7.1: reguliere klachten 2441 0421 0421 0421 056 
a)formatie-uitbreiding 13 fte  845845845845 
b)overboeking naar BZK: bijdrage RYX  – 14– 14– 14  
c)toedeling loonbijstelling tranche 2002 236203203203203 
d)toedeling prijsbijstelling 88888 
7.3: onderzoek 22222 
e)toedeling loonbijstelling tranche 2002 22222 
7.4: communicatie 1413555 
f)toedeling loonbijstelling tranche 2002 1110444 
g)toedeling prijsbijstelling 33111 
7.5: internationale contacten 22222 
h)toedeling loonbijstelling tranche 2002 22222 
Stand ontwerp-begroting 2003:8 2987 9927 6657 2537 2557 2697 269
7.1: reguliere klachten7 8307 1376 8656 8696 8716 8856 885
7.2: klachten van lagere overheden 55NihilNihilNihilNihilNihil
7.3: onderzoek65525252525252
7.4: communicatie365706706290290290290
7.5: internationale contacten38424242424242
Opbouw ontvangsten (in € 1 000)
7: De Nationale ombudsman2001200220032004200520062007
Stand ontwerp-begroting 2002 3939393939 
Stand ontwerp-begroting 200381393939393939

8. Kanselarij der Nederlandse Orden

Opbouw (verplichtingen =) uitgaven (in € 1 000)
8: Kanselarij der Nederlandse Orden2001200220032004200520062007
Stand ontwerp-begroting 2002: 2 8992 8992 9002 9012 901 
8.1: apparaat 1 5211 5201 5211 5221 522 
8.2: decoraties 1 3731 3741 3741 3741 374 
8.3: riddertoelagen 55555 
Mutaties 1e suppletore begroting 2002: 29     
8.1: apparaat 256     
8.2: decoraties – 227     
Nog niet opgenomen in een begrotingstuk: 6964646464 
8.1: apparaat 6257575757 
a)toedeling loonbijstelling tranche 2002 6055555555 
b)toedeling prijsbijstelling 22222 
8.2: decoraties 77777 
c)toedeling prijsbijstelling 77777 
Stand ontwerp-begroting 2003:2 8892 9972 9632 9642 9652 9652 965
8.1: apparaat1 8041 8391 5771 5781 5791 5791 579
8.2: decoraties1 0811 1531 3811 3811 3811 3811 381
8.3: riddertoelagen4555555
Opbouw ontvangsten (in € 1 000)
8: Kanselarij der Nederlandse Orden2001200220032004200520062007
Stand ontwerp-begroting 2002 2929292929 
Stand ontwerp-begroting 200347292929292929

9. Kabinet der Koningin

Opbouw (verplichtingen =) uitgaven (in € 1 000)
9: kabinet der Koningin2001200220032004200520062007
Stand ontwerp-begroting 2002: 2 0412 0402 0412 0432 043 
9.1: apparaat 2 0412 0402 0412 0432 043 
Mutaties 1e suppletore begroting 2002: 98     
9.1: apparaat 98     
Nog niet opgenomen in een begrotingstuk: 8263636377 
9.1: apparaat 8263636377 
a)overboeking naar BZK: bijdrage RYX  – 14– 14– 14  
b)toedeling loonbijstelling tranche 2002 8074747474 
c)toedeling prijsbijstelling 23333 
Stand ontwerp-begroting 2003:1 9252 2212 1032 1042 1062 1202 120
9.1: apparaat1 9252 2212 1032 1042 1062 1202 120
Opbouw ontvangsten (in € 1 000)
9: kabinet der Koningin2001200220032004200520062007
Stand ontwerp-begroting 2002 NihilNihilNihilNihilNihil 
Stand ontwerp-begroting 200325NihilNihilNihilNihilNihilNihil

10. Kabinet van de Gouverneur van de Nederlandse Antillen

Opbouw (verplichtingen =) uitgaven (in € 1 000)
10: kabinet van de Gouverneur van de Nederlandse Antillen2001200220032004200520062007
Stand ontwerp-begroting 2002: 2 1242 1062 1002 0792 097 
10.1: apparaat 2 1242 1062 1002 0792 097 
Mutaties 1e suppletore begroting 2002: 245     
10.1: apparaat 245     
Nog niet opgenomen in een begrotingstuk: 71294294293293 
10.1: apparaat 71294294293293 
a)koersverschillen  228228228228 
b)toedeling loonbijstelling tranche 2002 6762626161 
c)toedeling prijsbijstelling 44444 
Stand ontwerp-begroting 2003:1 8872 4402 4002 3942 3722 3902 390
10.1: apparaat1 8872 4402 4002 3942 3722 3902 390
Opbouw ontvangsten (in € 1 000)
10: kabinet van de Gouverneur van de Nederlandse Antillen2001200220032004200520062007
Stand ontwerp-begroting 2002 NihilNihilNihilNihilNihil 
Stand ontwerp-begroting 200342NihilNihilNihilNihilNihilNihil

11. Kabinet van de Gouverneur van Aruba

Opbouw (verplichtingen =) uitgaven (in € 1 000)
11: kabinet van de Gouverneur van Aruba2001200220032004200520062007
Stand ontwerp-begroting 2002: 1 0141 0761 0311 0521 052 
11.1: apparaat 1 0141 0761 0311 0521 052 
Mutaties 1e suppletore begroting 2002: 153     
11.1: apparaat 153     
Nog niet opgenomen in een begrotingstuk: 36144143143143 
11.1: apparaat 36144143143143 
a)koersverschillen  109109109109 
b)toedeling loonbijstelling tranche 2002 3433323232 
c)toedeling prijsbijstelling 22222 
Stand ontwerp-begroting 2003:1 0061 2031 2201 1741 1951 1951 195
11.1: apparaat1 0061 2031 2201 1741 1951 1951 195
Opbouw ontvangsten (in € 1 000)
11: kabinet van de Gouverneur van Aruba2001200220032004200520062007
Stand ontwerp-begroting 2002 NihilNihilNihilNihilNihil 
Stand ontwerp-begroting 200342NihilNihilNihilNihilNihilNihil

12. Nominaal en onvoorzien

Opbouw (verplichtingen =) uitgaven (in € 1 000)
12: Nominaal en onvoorzien2001200220032004200520062007
Stand ontwerp-begroting 2002: – 1 0061 081– 2 058– 2 059– 1 010 
12.1: loonbijstelling 125130138139123 
12.2: prijsbijstelling – 1NihilNihil– 1– 1 
12.3: onvoorzien 6262626262 
12.4: waarde-overdracht en waarde-overname 2 1294 2091 0641 0642 129 
12.5: taakstellingen (TK) – 3 321– 3 320– 3 322– 3 323– 3 323 
Mutaties 1e suppletore begroting 2002: 6 464     
12.1: loonbijstelling 6 453     
12.3: onvoorzien 11     
Nog niet opgenomen in een begrotingstuk: – 6 471– 3 681– 5 800– 7 800– 8 649 
12.1: loonbijstelling – 6 578– 130– 138– 139– 123 
a)toevoeging loonbijstelling tranche 2002  6 0745 9485 9515 992 
b)verdeling loonbijstelling tranche 2002 – 6 578– 6 204– 6 086– 6 090– 6 115 
12.2: Prijsbijstelling 00000 
c)toevoeging prijsbijstelling 241250248249249 
d)verdeling prijsbijstelling – 241– 250– 248– 249– 249 
12.3: onvoorzien 125130138139123 
e)verdeling loonbijstelling 125130138139123 
12.4: waarde-overdracht en waarde-overname 80159404080 
f)verdeling loonbijstelling tranche 2002 80159404080 
12.5: taakstellingen – 98– 3 840– 5 840– 7 840– 8 729 
g)strategische akkoord efficiency en volume taakstelling  – 2000– 4 000– 6 000– 8 000 
h)versnelling volumetaakstelling  – 1 111– 1 111– 1 111  
i)stategische akkoord vermindering externen  – 639– 639– 639– 639 
j)verdeling loonbijstelling tranche 2002 – 90– 82– 82– 82– 82 
k)toedeling prijsbijstelling – 8– 8– 8– 8– 8 
Stand ontwerp-begroting 2003:121– 1 013– 2 600– 7 858– 9 859– 9 659– 7 500
12.1: loonbijstelling 000000
12.2: prijsbijstelling – 100– 1– 1– 1
12.3: onvoorzien121198192200201185185
12.4: waarde-overdracht en waarde-overname 2 2094 3681 1041 1042 2094 368
12.5: taakstellingen – 3 419– 7 160– 9 162– 11 163– 12 052– 12 052
Opbouw ontvangsten (in € 1 000)
12: Nominaal en onvoorzien2001200220032004200520062007
Stand ontwerp-begroting 2002 1212121212 
Stand ontwerp-begroting 2003 121212121212
De verdeling van de loon- en prijsbijstelling over de colleges en de kabinetten luidt als volgt: (in € 1 000)
ArtOmschrijvingloonbijstellingprijsbijstelling
1Wetgeving en controle Eerste Kamer1828
2Uitgaven t.b.v. leden en oud-leden Tweede Kamer95823
3Wetgeving en controle Tweede Kamer1 836109
4Wetgeving en controle Eerste en Tweede Kamer1673
5Raad van State1 54662
6Algemene Rekenkamer86724
7De Nationale ombudsman21711
8Kanselarij der Nederlandse Orden559
9kabinet der Koningin743
10kabinet van de Gouverneur van de Nederlandse Antillen624
11kabinet van de Gouverneur van Aruba332
12Nominaal en onvoorzien207– 8
 Totaal6 204250

Regeerakkoord 1998

De taakstelling van de Tweede Kamer der Staten-Generaal is op basis van het Regeerakkoord 1998 vastgelegd. In de uitvoering wordt jaarlijks bezien of de Tweede Kamer in staat is om besparingen te realiseren ter hoogte van het bedrag van de inspanningsverplichting.

 
 20032004200520062007
Taakstelling Tweede Kamer (RA 1998)– 3 410– 3 412– 3 413– 3 413– 3 413

Strategisch Akkoord 2002

De efficiency- en volumetaakstelling (inclusief versnelling van de volumetaakstelling) voor de hoge colleges van staat en kabinetten wordt conform de uitkomsten van het Strategische Akkoord 2002 als volgt verdeeld:

 
 20032004200520062007
Eerste Kamer der Staten-Generaal:– 78– 128– 178– 200– 200
Artikel 1.1 efficiency 4%– 22– 45– 67– 89– 89
Artikel 1.1 volume 5%– 56– 83– 111– 111– 111
Tweede Kamer der Staten-Generaal– 993– 1 632– 2 271– 2 555– 2 555
Artikel 3.1– 862– 1 417– 1 972– 2 219– 2 219
– art 3.1. efficiency 4%– 247– 493– 740– 986– 986
– art 3.1. volume 5%– 615– 924– 1 232– 1 233– 1 233
      
Artikel 3.2– 8– 13– 18– 20– 20
– art 3.2. efficiency 4%– 2– 5– 7– 9– 9
– art. 3.2. volume 5%– 6– 8– 11– 11– 11
      
Artikel 4.1– 123– 202– 281– 316– 316
– art. 4.1. efficiency 4%– 35– 70– 105– 140– 140
– art. 4.1. volume 5%– 88– 132– 176– 176– 176
Raad van State:– 1 067– 1 753– 2 439– 2 744– 2 744
Artikel 5.1– 126– 208– 289– 325– 325
– art. 5.1. efficiency 4%– 36– 72– 108– 144– 144
– art. 5.1. volume 5%– 90– 136– 181– 181– 181
      
Artikel 5.2– 941– 1 545– 2 150– 2 419– 2 419
– art. 5.2. efficiency 4%– 269– 537– 806– 1 075– 1 075
– art. 5.2. volume 5%– 672– 1 008– 1 344– 1 344– 1 344
Algemene Rekenkamer:– 678– 1 113– 1 549– 1 742– 1 742
Artikel 6.1 efficiency 4%– 194– 387– 581– 774– 774
Artikel 6.1 volume 5%– 484– 726– 968– 968– 968
Nationale ombudsman– 147– 241– 335– 377– 377
Artikel 7.1 efficiency 4%– 42– 84– 126– 168– 168
Artikel 7.1 volume 5%– 105– 157– 209– 209– 209
Kanselarij der Nederlandse Orden:– 45– 74– 103– 116– 116
Artikel 8.1 efficiency 4%– 13– 26– 39– 52– 52
Artikel 8.1 volume 5%– 32– 48– 64– 64– 64
Kabinet der Koningin:– 57– 93– 129– 146– 146
Artikel 9.1 efficiency 4%– 16– 32– 48– 65– 65
artikel 9.1 volume 5%– 41– 61– 81– 81– 81
Kabinet van de Gouverneur van de NA:– 46– 77– 107– 120– 120
Artikel 10.1 efficiency 4%– 13– 27– 40– 53– 53
Artikel 10.1 volume 5%– 33– 50– 67– 67– 67
totaal efficiency 4%– 889– 1 778– 2 667– 3 555– 3 555
Totaal volume 5%– 1 111– 2 222– 3 333– 4 445– 4 445
Totaal volume 5% versnelling– 1 111– 1 111– 1 111
Totaal– 3 111– 5 111– 7 111– 8 000– 8 000

Op de verwerking van de taakstelling met betrekking tot de budgetten van de hoge colleges van staat en kabinetten zal bij eerste suppletore begroting 2003 worden teruggekomen.

Taakstelling externen
 20032004200520062007
Vermindering inhuur externen– 639– 639– 639– 639– 639
Totaal taakstelling– 639– 639– 639– 639– 639

Op de verwerking van de taakstelling met betrekking tot de budgetten van de hoge colleges van staat en kabinetten zal bij eerste suppletore begroting 2003 worden teruggekomen.

Licence