Door wijzigingen in beleid van verschillende departementen kan worden overgegaan tot het beleggen of juist weghalen van taken bij gemeenten. Soms gaat dit gepaard met een toevoeging aan of een uitname uit het gemeentefonds. In tabel 2.1 worden de mutaties groter dan € 30 mln. weergegeven. Daarbij is onderscheid aangebracht tussen nominale mutaties enerzijds en overboekingen van/naar andere departementen anderzijds. Reallocaties binnen het gemeentefonds zijn niet apart zichtbaar gemaakt. Deze zijn wel zichtbaar in de verdiepingsbijlage (bijlage 2). De extrapolatie 2023 is opgenomen onder de Overige mutaties.

Toelichting op de belangrijkste mutaties

1a en b. Accres

Het gemeentefonds ontwikkelt zich evenredig met de accres-relevante uitgaven (ARU) van het Rijk. Nemen de ARU van jaar op jaar toe, dan neemt ook de algemene uitkering van het gemeentefonds toe. Bij een afname van de ARU geldt het omgekeerde. De groei of krimp van het gemeentefonds als gevolg van deze normeringssystematiek wordt accres genoemd. Het accres van tranche 2018 bedraagt € 955 mln. positief. Dat is een negatieve bijstelling van € 194 mln. ten opzichte van de 1^e suppletoire begroting 2018 van het gemeentefonds. Het accres van tranche 2019 bedraagt € 1.212 mln.

1c. Ruimte onder plafond bcf 2018

De ontwikkeling van het BTW-compensatiefonds en het bijbehorende plafond leiden conform het Financieel Akkoord Rijk/VNG/IPO met ingang van 2015 tot een toename of afname van de algemene uitkering van de fondsen. Voor 2018 is sprake van ruimte onder het plafond, met als gevolg een toevoeging aan de algemene uitkering van € 106 mln.

2. Volume-indexatie beschermd wonen 2019

Deze mutatie betreft het uitdelen van de volumegroei 2019 voor het onderdeel Beschermd wonen van de integratie-uitkering Sociaal domein, onderdeel Wmo 2015. De volumegroei 2019 voor de overige onderdelen van de integratie-uitkering sociaal domein, onderdeel Wmo 2015, is reeds bij nota van wijziging bij de begroting 2018 uitgedeeld.

3. Transformatiefonds Sociaal Domein jeugd

Het Rijk en de VNG zijn overeen gekomen om een Transformatiefonds Sociaal Domein Jeugd in te stellen. Het Transformatiefonds is bedoeld om de transformatiebeweging te bevorderen en sluit aan bij het actieprogramma Zorg voor de Jeugd. Voor het Transformatiefonds is jaarlijks, in de periode 2018, 2019 en 2020, € 36 mln. beschikbaar. Het transformatiebudget zal naar rato, op basis van het aantal kinderen per jeugdzorgregio, worden verdeeld.

4. Rijksvaccinatieprogramma

Het Rijksvaccinatieprogramma (RVP) is met ingang van 2019 wettelijk verankerd in de Wet publieke gezondheid. Met deze wetswijziging wordt een deel van de uitvoering van het RVP onder bestuurlijke verantwoordelijkheid van de gemeenten gebracht. Het macrobudget dat met deze taak gemoeid is, wordt overgeboekt vanuit het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport naar de algemene uitkering van het gemeentefonds.

5. Uitvoeringskosten SVB PGB Trekkingsrechten

Betreft de uitvoeringskosten van de Sociale Verzekeringsbank voor de trekkingsrechten Persoonsgebonden budget (PGB) van het gemeentelijke domein. Voor de uitvoeringskosten 2019 is met de VNG overeengekomen om op basis van de conceptbegroting 2019 van de SVB vooralsnog een bedrag van € 35,6 miljoen uit de algemene uitkering te nemen. Op een later moment zal de omvang van de uitname definitief worden vastgesteld.

6. Regiodeal Eindhoven

Het Kabinet heeft geld gereserveerd voor het aanpakken van regionale opgaven. Onderdeel daarvan is de Regio Deal Brainport Eindhoven. Deze Regio Deal zet in op een onderscheidend voorzieningenniveau, het aantrekken, opleiden en behouden van technisch talent op alle onderwijsniveaus en het realiseren van innovaties met maatschappelijke impact. Met deze overboeking van € 39,9 miljoen worden de projecten gefinancierd die in 2018 van start gaan.