Deze financiële paragraaf presenteert conform de rijksbegrotingsvoorschriften de belangrijkste budgettaire veranderingen op de OCW-begroting, zowel voor de uitgaven (tabel 1) als de ontvangsten (tabel 2).
Ook bevat deze paragraaf tabellen die een overzicht geven van alle intensiveringen en ombuigingen (tabellen 3 t/m 8).
| Art. | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Stand ontwerpbegroting 2018 | 40.383,8 | 40.650,0 | 40.573,5 | 40.631,6 | 40.679,1 | ||
| Belangrijkste mutaties: | |||||||
| 1) Leerlingen- en studentenontwikkeling | diverse | 191,7 | 211,1 | 161,4 | 189,3 | 212,7 | |
| 2) Specifieke dekking tegenvaller Leerlingen- en studentenontwikkeling | diverse | – 125,3 | – 211,1 | – 44,6 | – 45,7 | – 45,9 | |
| 3) Taakstelling OCW-brede problematiek | 91 | 0,0 | 0,0 | – 114,4 | – 140,3 | – 156,2 | |
| 4) Eindejaarsmarge | 91 | 96,2 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | |
| 5) Kasschuiven | diverse | 819,9 | 138,3 | – 417,0 | – 432,7 | – 224,9 | |
| 6) Loonbijstelling | diverse | 703,3 | 705,9 | 704,0 | 703,8 | 700,7 | |
| 7) Prijsbijstelling | diverse | 149,7 | 155,3 | 156,5 | 157,4 | 156,7 | |
| 8) Regeerakkoordmaatregelen | diverse | 356,5 | 524,7 | 543,1 | 509,1 | 462,1 | |
| 9) Scholingsaftrek | 4 | 0,0 | – 218,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | |
| 10) Niet-kader relevante mutaties | 11,12 | 27,6 | 67,1 | 74,7 | 67,5 | 59,9 | |
| 11) Daling STER-inkomsten | 15 | – 28,4 | – 36,0 | – 39,6 | – 54,7 | – 53,8 | |
| 13) Overige mutaties | diverse | – 14,2 | – 3,1 | – 3,0 | – 2,9 | – 2,8 | |
| Stand ontwerpbegroting 2019 |
| 42.560,8 | 41.984,2 | 41.594,6 | 41.582,4 | 41.787,6 | 42.115,0 |
| Art. | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Stand ontwerpbegroting 2018 | 1.380,6 | 1.414,7 | 1.487,6 | 1.554,3 | 1.633,2 | ||
| Belangrijkste mutaties: | |||||||
| 1) Leerlingen- en studentenontwikkeling | 12,13 | 0,4 | – 1,0 | – 0,5 | 0,2 | 0,6 | |
| 3) Niet kaderrelevante mutaties | 11 | – 35,3 | – 38,5 | – 47,9 | – 57,2 | – 70,1 | |
| 4) Rente studiefinanciering | 11 | – 11,1 | – 12,4 | – 11,8 | – 8,5 | – 3,5 | |
| 5) Lagere reclame opbrengsten en STER-raming | 15 | – 28,4 | – 36,0 | – 39,6 | – 54,7 | – 53,8 | |
| 6) Overige mutaties | diverse | 11,1 | 2,4 | 2,4 | 2,6 | 9,5 | |
| Stand ontwerpbegroting 2019 | 1.317,3 | 1.329,2 | 1.390,2 | 1.436,7 | 1.515,9 | 1.555,2 |
Toelichting:
Leerling- en studentenontwikkeling
In de begroting is de actuele raming van de leerlingen- en studentenaantallen, alsmede van de kaderrelevante uitgaven aan de studiefinanciering verwerkt. Uit de ramingen in 2018 blijkt dat zowel de leerlingen- en studentenaantallen als de uitgaven aan de studiefinanciering hoger uitvallen dan de in de OCW-begroting 2018 verwerkte aantallen. Hierachter gaan verschillende bewegingen schuil, zoals bijvoorbeeld een stijging in de omzettingen van prestatiebeurs in gift. Dit hangt samen met het zogenaamde boeggolfeffect van de invoering van het Studievoorschot; studenten die in 2013 vervroegd zijn ingestroomd om nog voor de basisbeurs in aanmerking te komen leiden nu tot extra uitstroom en omzettingen.
Specifieke dekking tegenvaller leerlingen- studentenontwikkeling en raming studiefinanciering
De tegenvaller op de leerlingen en studentontwikkeling en raming studiefinanciering wordt in 2019 gedekt door inzet van loon- en prijsbijstelling tranche 2018 (€ 149 miljoen, deels door middel van een kasschuif), meevallers en bijstellingen (€ 25 miljoen, waaronder € 15 miljoen onderuitputting lerarenbeurs in 2018), een korting op de subsidieregeling praktijkleren (€ 19 miljoen) en een lumpsumkorting hoger onderwijs (€ 19 miljoen).
Taakstelling OCW-brede problematiek
Om de begroting meerjarig sluitend te maken, is er vanaf 2020 een taakstelling op de OCW-begroting geplaatst.
Eindejaarsmarge
In 2017 zijn enkele budgetten niet volledig tot besteding gekomen. De eindejaarsmarge wordt ingezet voor overlopende verplichtingen die alsnog in 2018 tot betaling zijn gekomen en ter dekking van de tegenvaller op de leerlingen- en studentenontwikkeling en de raming van de studiefinanciering.
Kasschuiven
Op diverse budgetten vinden kasschuiven plaats. Conform het Bestuursakkoord mbo 2018-2-22 is het resultaatafhankelijke budget van € 200 miljoen doorgeschoven van 2022 naar 2023. Ter optimalisatie van het kasritme van de staat wordt de verplichting aan de vervoersbedrijven voor de OV-studentenkaart in 2018 vooruitbetaald via een kasschuif.
Loon- en prijsbijstelling
De loon- en prijsbijstelling tranche 2018 is uitgekeerd aan de departementen. Zie het algemene deel van het verdiepingshoofdstuk voor de verdeling over de begrotingsartikelen.
Regeerakkoordmaatregelen
Er zijn diverse Regeerakkoordmiddelen aan de OCW-begroting toegevoegd. Een deel van de Regeerakkoordmiddelen was via nota’s van wijziging al aan de vorige begroting toegevoegd.
Bijdrage scholingsaftrek
Dit betreft een overboeking naar het Ministerie van Financiën. In 2019 blijft namelijk de fiscale scholingsaftrek nog behouden.
Niet kader-relevante mutaties
De raming voor studiefinanciering laat hogere niet-kaderrelevante uitgaven zien voor 2018 en verder, ten opzichte van de raming die in de OCW-begroting 2018 verwerkt is.
Daling STER-inkomsten
Er is sprake van een structureel dalende trend van de reclame-ontvangsten bij de landelijke publieke omroep.
Overige mutaties
Dit betreft desalderingen van uitgaven en ontvangsten en overboekingen van en naar andere departementen.
Rente studiefinanciering
De raming voor studiefinanciering laat lagere renteontvangsten zien dan de in de OCW-begroting 2018 verwerkte raming. Conform de begrotingsregels worden mutaties in de renteontvangsten generaal verwerkt.
Tabel 3 hieronder geeft een overzicht van alle intensiveringen op de OCW-begroting, sinds de start van het kabinet Rutte III en tabel 4 doet dat voor de ombuigingen. Tabel 5 geeft een saldo van tabel 3 en 4 weer.
In tabellen 6 t/m 8 worden de investeringen, ombuigingen en het saldo ervan uitgesplitst per sector weergegeven. Daarbij dient er rekening mee gehouden te worden dat een deel van de middelen per sector op begrotingsartikel 95 (apparaatsuitgaven) belanden.
| Art. | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| G32 Voor- en vroegschoolse educatie | 1 | 40.000 | 130.000 | 170.000 | 170.000 | 170.000 | 170.000 |
| G33 Aanpak werkdruk primair onderwijs (incl. € 20 miljoen kleine scholen) | 1 | 108.000 | 257.000 | 257.000 | 257.000 | 257.000 | 257.000 |
| G34 Modernisering CAO primair onderwijs | 1 | 270.000 | 270.000 | 270.000 | 270.000 | 270.000 | 270.000 |
| G35 Kwaliteit technisch onderwijs vmbo | 3 | 40.000 | 70.000 | 120.000 | 120.000 | 100.000 | 100.000 |
| G36 Fundamenteel onderzoek | 16 | 95.000 | 155.000 | 200.000 | 200.000 | 200.000 | 200.000 |
| G37 Toegepast onderzoek innovatie | 6, 16 | 25.000 | 38.000 | 50.000 | 50.000 | 50.000 | 50.000 |
| G38 Onderzoeksinfrastructuur | 16 | 45.000 | 55.000 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| G40 Cultuur (en historisch democratisch bewustzijn) | 14 | 25.000 | 48.270 | 52.145 | 52.120 | 51.120 | 51.160 |
| G41 Nederlandse scholen in het buitenland | 1 | 3.000 | 3.000 | 3.000 | 3.000 | 3.000 | 3.000 |
| G42 Media/onderzoeksjournalistiek | 15 | 5.000 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| G43 Intensivering erfgoed en monumenten (met name Nationaal Restauratiefonds) | 14 | 98.500 | 101.400 | 60.000 | 25.000 | 0 | 0 |
| G44 Aanpak laaggeletterdheid | 4 | 5.000 | 5.000 | 5.000 | 5.000 | 5.000 | 5.000 |
| G45 Onderwijsachterstandenbeleid en aandacht voor hoogbegaafde kinderen | 1, 3 | 15.000 | 30.000 | 30.000 | 30.000 | 30.000 | 30.000 |
| G47 Terugdraaien taakstelling OCW | 244.000 | 415.000 | 410.000 | 338.000 | 183.000 | 183.000 | |
| G48 Terugdraaien taakstelling groen onderwijs | diverse | 0 | 9.000 | 13.000 | 14.000 | 13.000 | 12.000 |
| G49 Halvering collegegeld eerstejaars HO (incl. Pabo voor 2 jaar en intensivering profileringsfondsen) | 6, 7 | 70.000 | 165.000 | 165.000 | 170.000 | 170.000 | 175.000 |
| Totaal | 1.088.500 | 1.751.670 | 1.805.145 | 1.704.120 | 1.502.120 | 1.506.160 |
| Art. | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| G46 Doelmatiger onderwijs | diverse | – 20.000 | – 92.000 | – 137.000 | – 183.000 | – 183.000 | – 183.000 |
| Korting regeling praktijkleren | 4 | – 19.452 | |||||
| Korting lumpsum ho | 6, 7 | – 19.452 | |||||
| Subsidieverlaging | diverse | – 34.261 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Totaal | – 54.261 | – 130.904 | – 137.000 | – 183.000 | – 183.000 | – 183.000 |
| Art. | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Intensiveringen | diverse | 1.088.500 | 1.751.670 | 1.805.145 | 1.704.120 | 1.502.120 | 1.506.160 |
| Ombuigingen | diverse | – 54.261 | – 130.904 | – 137.000 | – 183.000 | – 183.000 | – 183.000 |
| Totaal | 1.034.239 | 1.620.766 | 1.668.145 | 1.521.120 | 1.319.120 | 1.323.160 |
| Art. | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Primair onderwijs | 1 | 431.000 | 676.500 | 716.500 | 716.500 | 716.500 | 716.500 |
| Voortgezet onderwijs | 3 | 45.000 | 87.106 | 138.575 | 138.826 | 118.405 | 118.001 |
| Beroepsonderwijs en volwasseneneducatie | 4 | 5.000 | 6.993 | 7.834 | 7.989 | 7.672 | 7.387 |
| Hoger beroepsonderwijs | 6 | 65.602 | 134.188 | 138.914 | 141.393 | 139.868 | 141.516 |
| Wetenschappelijk onderwijs | 7 | 19.398 | 54.213 | 56.177 | 59.292 | 60.555 | 63.596 |
| Cultuur | 14 | 123.500 | 149.670 | 112.145 | 77.120 | 51.120 | 51.160 |
| Media | 15 | 5.000 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Onderzoek en wetenschapsbeleid | 16 | 150.000 | 228.000 | 225.000 | 225.000 | 225.000 | 225.000 |
| Overig | diverse | 244.000 | 415.000 | 410.000 | 338.000 | 183.000 | 183.000 |
| Totaal | 1.088.500 | 1.751.670 | 1.805.145 | 1.704.120 | 1.502.120 | 1.506.160 |
| Art. | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Primair onderwijs | 1 | – 19.916 | – 30.664 | – 45.663 | – 60.996 | – 60.996 | – 60.996 |
| Voortgezet onderwijs | 3 | – 10.771 | – 23.786 | – 35.420 | – 47.313 | – 47.313 | – 47.313 |
| Beroepsonderwijs en volwasseneneducatie | 4 | – 17.065 | – 32.118 | – 18.862 | – 25.195 | – 25.195 | – 25.195 |
| Hoger beroepsonderwijs | 6 | – 2.513 | – 16.581 | – 13.104 | – 17.503 | – 17.503 | – 17.503 |
| Wetenschappelijk onderwijs | 7 | – 3.354 | – 24.800 | – 19.551 | – 26.116 | – 26.116 | – 26.116 |
| Onderzoek en wetenschapsbeleid | 16 | – 642 | – 2.955 | – 4.400 | – 5.877 | – 5.877 | – 5.877 |
| Totaal | – 54.261 | – 130.904 | – 137.000 | – 183.000 | – 183.000 | – 183.000 |
| Art. | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Primair onderwijs | 1 | 411.084 | 645.836 | 670.837 | 655.504 | 655.504 | 655.504 |
| Voortgezet onderwijs | 3 | 34.229 | 63.320 | 103.155 | 91.513 | 71.092 | 70.688 |
| Beroepsonderwijs en volwasseneneducatie | 4 | – 12.065 | – 25.125 | – 11.028 | – 17.206 | – 17.523 | – 17.808 |
| Hoger beroepsonderwijs | 6 | 63.089 | 117.604 | 125.810 | 123.890 | 122.365 | 124.013 |
| Wetenschappelijk onderwijs | 7 | 16.044 | 29.413 | 36.626 | 33.176 | 34.439 | 37.480 |
| Cultuur | 14 | 123.500 | 149.670 | 112.145 | 77.120 | 51.120 | 51.160 |
| Media | 15 | 5.000 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Onderzoek en wetenschapsbeleid | 16 | 149.358 | 225.045 | 220.600 | 219.123 | 219.123 | 219.123 |
| Overig | diverse | 244.000 | 415.000 | 410.000 | 338.000 | 183.000 | 183.000 |
| Totaal | 1.034.239 | 1.620.766 | 1.668.145 | 1.521.120 | 1.319.120 | 1.323.160 |