Het bevorderen van goed bestuur door een bijdrage te leveren aan het versterken van de rechtsstaat van de landen Aruba, Curaçao en Sint Maarten. Dit krijgt vorm door samenwerking op het gebied van veiligheid, rechtshandhaving en grensbewaking en ondersteuning van de landen Aruba, Curaçao en Sint Maarten.

De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) is verantwoordelijk voor:

Stimuleren

Rechtshandhaving en veiligheid zijn aangelegenheden van de landen van het Koninkrijk. De minister is verantwoordelijk voor het stimuleren van de versterking van de rechtsstaat in Aruba, Curaçao en Sint Maarten. Dit doet de minister door de landen te ondersteunen en invulling en uitvoering te geven aan samenwerkingsregelingen en rijkswetten. Daarbij werkt de minister nauw samen met de betrokken bewindspersonen van Justitie en Veiligheid en van Defensie die de operationele capaciteit voor de ondersteuning en versterking leveren.

Deze ondersteuning komt voort uit artikel 36 van het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden waarin is bepaald dat de landen binnen het Koninkrijk elkaar hulp en bijstand verlenen, en komt tot stand door het treffen van onderlinge regelingen op grond van artikel 38, eerste lid, van het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden.

Nu de aanpak voor de bestrijding van ondermijning effectief is gebleken, wordt de projectmatige aanpak gewijzigd naar een structurele versterking van het Recherche Samenwerkingsteam (RST), de openbaar ministeries en het Gemeenschappelijk Hof van Justitie. Zij zetten sinds 2016 met een gemeenschappelijke aanpak in op bestrijding van ondermijning in Sint Maarten en (deels ook) op Curaçao. Deze projectmatige inzet was in 2018 verlengd tot en met 2021. De wijziging van een projectmatige inzet naar een structurele versterking zorgt middels een brede en integrale aanpak voor een duurzame bestrijding van ondermijning.

Budgetflexibiliteit

Van het totale uitgavenbudget op artikel 1 is 100% juridisch verplicht en dit kent de volgende onderverdeling:

Bijdragen aan andere begrotingshoofdstukken

De bijdragen aan andere begrotingshoofdstukken zijn voor 100% juridisch verplicht. De uitgaven zijn voor onbepaalde tijd vastgelegd in de beheersovereenkomst Koninklijke Marechaussee (KMar) en het Ministerie van BZK. De uitgaven voor de rechterlijke macht zijn vastgelegd in de uitzendregeling voor rechters en ambtenaren.

Bijdrage aan (andere) begrotingshoofdstukken

Grensbewaking (Defensie)

Nederland stelt voor onbepaalde tijd personeel van de KMar beschikbaar ter ondersteuning van het grenstoezicht in Aruba, Curaçao en Sint Maarten. Deze flexibele pool van 43 fte levert een bijdrage aan de uitvoering van grens gerelateerde politietaken in de landen. Het gaat hierbij om grensbewaking, het uitvoeren van de politietaak op respectievelijk de luchthaven en de maritieme grenzen, de bestrijding van drugs-, wapen- en migratiecriminaliteit. De operationele inzet van de medewerkers vanuit de flexpool vindt plaats onder het bevoegd gezag van het land waar de betreffende werkzaamheden worden verricht.

Recherchecapaciteit (JenV)

Zoals vastgelegd in de Rijkswet Politie van Curaçao, van Sint Maarten en van Bonaire, Sint Eustatius en Saba en het Protocol inzake gespecialiseerde recherchesamenwerking heeft het Recherche Samenwerkingsteam (RST) de taak om zware, georganiseerde en grensoverschrijdende criminaliteit te bestrijden, alsook criminaliteit die een ernstige inbreuk maakt op de rechtsorde, waaronder ondermijning en corruptie. Daarnaast verricht het RST de afhandeling van internationale rechtshulpverzoeken op dit gebied. Het RST werkt onder gezag van de lokale openbaar ministeries.

Met de Politiewet 2012 is bepaald dat er tussen de politie en het Ministerie van Justitie en Veiligheid een gesloten systeem voor financiering van de politie bestaat. Jaarlijks worden de budgetten van begrotingshoofdstuk IV Koninkrijksrelaties ten behoeve van het RST overgeheveld naar begrotingshoofdstuk VI Justitie en Veiligheid. Het beleidsmatig instrument wordt in de begroting van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties verantwoord, gezien haar politieke verantwoordelijkheid voor het beschikbaar stellen van de middelen. 

Rechterlijke macht (JenV)

Ter versterking van de rechtsstaat is volledige bezetting van het Gemeenschappelijk Hof en de openbaar ministeries van groot belang. Vanwege een gebrek aan lokale personele capaciteit draagt Nederland hier op verzoek van de landen aan bij door het ter beschikking stellen van rechters en officieren van justitie. Deze treden in lokale dienst, waarbij een uitzendtoelage wordt vergoed ten laste van de begroting van Koninkrijksrelaties. Bij de openbaar ministeries en het Gemeenschappelijk Hof werken ook rechters en officieren van justitie aan de aanpak van ondermijning.