Budgettaire gevolgen van beleid
Ontwerpbegroting t (1) | Mutaties via NvW, moties, amendementen en ISB (2) | Vastgestelde begroting t (3) = (1) + (2) | Mutaties 1e suppletoire begroting (4) | Stand 1e suppletoire begroting (5) = (3) + (4) | Mutatie 2026 | Mutatie 2027 | Mutatie 2028 | Mutatie 2029 | Mutatie 2030 | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Art. | Verplichtingen | 1.212.738 | 10.000 | 1.222.738 | 488.130 | 1.710.868 | 241.866 | 270.400 | 282.886 | 202.864 | 630.833 |
Uitgaven | 1.487.050 | 10.000 | 1.497.050 | 171.086 | 1.668.136 | 239.631 | 294.562 | 290.646 | 192.887 | 601.333 | |
2.1 | Energietransitie en duurzaamheid | 1.444.687 | 10.000 | 1.454.687 | 166.261 | 1.620.948 | 236.154 | 281.019 | 277.694 | 187.859 | 586.445 |
Subsidies (regelingen) | 722.728 | 10.000 | 732.728 | ‒ 28.203 | 704.525 | 24.446 | 72.438 | 141.432 | 65.043 | 357.818 | |
Energiebesparing Koopsector | 22.100 | 0 | 22.100 | 3.458 | 25.558 | 0 | 0 | 0 | 0 | 40.000 | |
Energietransitie en duurzaamheid | 21.189 | 10.000 | 31.189 | 1.529 | 32.718 | 1.324 | 183 | 0 | 0 | 8.630 | |
Kennis- en innovatieprogramma bouwproductie stikstof | 3.000 | 0 | 3.000 | 1.407 | 4.407 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Maatschappelijk vastgoed fonds | 49.910 | 0 | 49.910 | 0 | 49.910 | 30.000 | 55.000 | 30.000 | 30.000 | 30.000 | |
Nationaal Groeifonds | 26.977 | 0 | 26.977 | 2.388 | 29.365 | ‒ 117 | ‒ 18 | 0 | 0 | 0 | |
Nationaal Isolatie Programma | 26.227 | 0 | 26.227 | ‒ 26.227 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 980 | |
Ontzorgen Vereniging van Eigenaren | 6.258 | 0 | 6.258 | 0 | 6.258 | 0 | 0 | 0 | 0 | 3.072 | |
Renovatieversneller | 33.290 | 0 | 33.290 | 4.830 | 38.120 | ‒ 2.538 | ‒ 3.542 | 542 | 5.500 | 0 | |
SAH | 30.000 | 0 | 30.000 | 26.301 | 56.301 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Subsidie verduurzaming en onderhoud huurwoningen | 17.203 | 0 | 17.203 | ‒ 3.403 | 13.800 | 0 | 0 | 0 | 5.623 | 2.761 | |
Verduurzaming Maatschappelijk Vastgoed | 374.274 | 0 | 374.274 | ‒ 38.486 | 335.788 | ‒ 4.223 | 20.815 | 2.890 | ‒ 3.080 | 160.075 | |
Warmtefonds | 112.300 | 0 | 112.300 | 0 | 112.300 | 0 | 0 | 108.000 | 27.000 | 112.300 | |
Opdrachten | 4.068 | 0 | 4.068 | 662 | 4.730 | 2.000 | 2.000 | 2.000 | 2.000 | 5.200 | |
Energietransitie en duurzaamheid | 2.600 | 0 | 2.600 | ‒ 88 | 2.512 | 0 | 0 | 0 | 0 | 3.200 | |
Nationaal Programma Lokale Warmtetransitie | 1.468 | 0 | 1.468 | 750 | 2.218 | 2.000 | 2.000 | 2.000 | 2.000 | 2.000 | |
Bijdrage aan ZBO's/RWT's | 226 | 0 | 226 | 78 | 304 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Energietransitie en duurzaamheid | 226 | 0 | 226 | 78 | 304 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Bijdrage aan medeoverheden | 623.336 | 0 | 623.336 | 199.849 | 823.185 | 216.657 | 203.463 | 127.104 | 126.280 | 135.595 | |
Nationaal Programma Lokale Warmtetransitie | 9.000 | 0 | 9.000 | 0 | 9.000 | 9.000 | 9.000 | 9.000 | 9.000 | 9.000 | |
NIP (Lokale aanpak woningisolatie) | 472.733 | 0 | 472.733 | 3.343 | 476.076 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
NIP (Soortenmanagement) | 9.434 | 0 | 9.434 | 0 | 9.434 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Verduurzaming Groningen en Noord-Drenthe | 131.154 | 0 | 131.154 | 195.600 | 326.754 | 208.077 | 194.709 | 118.024 | 117.200 | 116.000 | |
Verduurzaming Maatschappelijk Vastgoed | 1.015 | 0 | 1.015 | 906 | 1.921 | ‒ 420 | ‒ 246 | 80 | 80 | 10.595 | |
Bijdrage aan agentschappen | 62.471 | 0 | 62.471 | 10.753 | 73.224 | 8.556 | 5.372 | 3.142 | ‒ 170 | 25.855 | |
Dienst Publiek en Communicatie | 1.803 | 0 | 1.803 | 500 | 2.303 | 0 | 0 | 0 | 0 | 1.760 | |
RVB | 20.850 | 0 | 20.850 | ‒ 6.212 | 14.638 | 5.000 | 5.000 | 3.312 | 0 | 7.500 | |
RVO (Energietransitie en duurzaamheid) | 16.677 | 0 | 16.677 | 23.118 | 39.795 | 4.831 | 512 | ‒ 170 | ‒ 170 | 6.653 | |
RVO (Uitvoering Energieakkoord) | 9.341 | 0 | 9.341 | ‒ 6.653 | 2.688 | ‒ 1.275 | ‒ 140 | 0 | 0 | 9.942 | |
Verduurzaming Maatschappelijk Vastgoed | 13.800 | 0 | 13.800 | 0 | 13.800 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Bijdrage aan (andere) begrotingshoofdstukken | 31.858 | 0 | 31.858 | ‒ 16.878 | 14.980 | ‒ 15.505 | ‒ 2.254 | 4.016 | ‒ 5.294 | 61.977 | |
EGO (innovatie) | 5.519 | 0 | 5.519 | ‒ 558 | 4.961 | ‒ 2.550 | ‒ 1.875 | ‒ 900 | ‒ 3.110 | 17.309 | |
Handhaving energielabel C | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 1.600 | |
Uitfaseren van slechte labels | 1.000 | 0 | 1.000 | ‒ 89 | 911 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Verduurzaming Maatschappelijk Vastgoed | 25.339 | 0 | 25.339 | ‒ 16.231 | 9.108 | ‒ 12.955 | ‒ 379 | 4.916 | ‒ 2.184 | 43.068 | |
2.2 | Bouwregelgeving en bouwkwaliteit | 42.363 | 0 | 42.363 | 4.825 | 47.188 | 3.477 | 13.543 | 12.952 | 5.028 | 14.888 |
Subsidies (regelingen) | 17.397 | 0 | 17.397 | ‒ 220 | 17.177 | 0 | 6.305 | 5.712 | 0 | 2.280 | |
Biobased bouwen | 13.212 | 0 | 13.212 | ‒ 220 | 12.992 | 0 | 6.305 | 5.712 | 0 | 0 | |
Bouwregelgeving en bouwkwaliteit | 4.185 | 0 | 4.185 | 0 | 4.185 | 0 | 0 | 0 | 0 | 2.280 | |
Opdrachten | 8.548 | 0 | 8.548 | 6.590 | 15.138 | 3.812 | 7.062 | 6.962 | 4.757 | 9.537 | |
Bouwregelgeving en bouwkwaliteit | 8.548 | 0 | 8.548 | 6.590 | 15.138 | 3.812 | 7.062 | 6.962 | 4.757 | 9.537 | |
Bijdrage aan ZBO's/RWT's | 0 | 0 | 0 | 16 | 16 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Overige bijdragen | 0 | 0 | 0 | 16 | 16 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Bijdrage aan medeoverheden | 14.000 | 0 | 14.000 | 0 | 14.000 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Aanpak funderingsschade | 14.000 | 0 | 14.000 | 0 | 14.000 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Bijdrage aan agentschappen | 2.418 | 0 | 2.418 | ‒ 1.561 | 857 | ‒ 335 | 176 | 278 | 271 | 3.071 | |
RVB | 2.418 | 0 | 2.418 | ‒ 1.561 | 857 | ‒ 335 | 176 | 278 | 271 | 3.071 | |
Ontvangsten | 91 | 0 | 91 | 571 | 662 | 0 | 0 | 0 | 0 | 91 | |
Geschatte budgetflexibiliteit
2025 | |
|---|---|
juridisch verplicht | 71% |
bestuurlijk gebonden | 26% |
beleidsmatig gereserveerd | 3% |
nog niet ingevuld/vrij te besteden | 0% |
Juridisch verplicht
Van het totale uitgavenbudget op artikel 2 is 71% juridisch verplicht.
2.1 Energietransitie en duurzaamheid
Subsidies (regelingen)
Nationaal Isolatie Programma
De budgetten voor Doe-het-zelvers worden gerealloceerd, zodat deze op de juiste instrumenten verantwoord kunnen worden. € 25,5 mln. wordt als bijdrage aan medeoverheden toegevoegd aan de Lokale aanpak woningisolatie.
Het restant (ca. € 0,7 mln.) betreft diverse kleine reallocaties.
SAH (Stimuleringsregeling Aardgasvrije Huurwoningen)
De SAH is in 2025 uitgebreid met bijdragen voor het vastrecht voor het aansluiten van warmtenetten. Hiervoor is € 25 mln. beschikbaar uit de Lokale aanpak woningisolatie. Daarnaast is in 2025 € 1,3 mln. beschikbaar voor subsidieaanvragen die in 2024 niet meer tot betaling zijn gekomen.
Verduurzaming Maatschappelijk Vastgoed (DUMAVA)
Dit betreft een saldo van diverse mutaties.
De vierde tranche van de subsidieregeling DUMAVA wordt opengesteld. Op basis van de uitvoering en prognose wordt het budget in het juiste ritme gezet. Tevens wordt ook het resterende deel van tranche 2024 afgehandeld. Hierdoor verschuift € 34,3 mln. uit 2025 naar 2027 (€ 25,6 mln.) en 2028 (€ 8,7 mln.).
Voor de jaaropdracht 2025 aan de RVO voor de uitvoering van de regeling DUMAVA en het Programma utiliteitsbouw en monitoringsonderzoeken worden middelen gerealloceerd naar het juiste budget. Het gaat om € 6,0 mln. in 2025, € 1,0 mln. in 2026 en € 0,2 mln. in 2027.
Een deel van de aangegane subsidies in 2024 wordt in 2025 betaald. Hiervoor is € 1,4 mln. beschikbaar.
Het restant betreft kleine herschikkingen.
Bijdrage aan medeoverheden
Nationaal Programma Lokale Warmtetransitie
Om het Nationaal Programma Lokale Warmtetransitie ook in de komende jaren voort te zetten, ontvangt VRO voor de jaren 2026-2030 in totaal € 15,0 mln. per jaar vanuit de aanvullende post. € 9,0 mln. hiervan is gereserveerd als bijdrage aan medeoverheden, € 2,0 mln. is gereserveerd als opdrachten en € 4,0 mln. is toegevoegd aan de begroting van BZK voor personele uitgaven.
Verduurzaming Groningen en Noord-Drenthe
Dit betreft een saldo van diverse mutaties.
In de kabinetsreactie op Nij Begun zijn maatregelen opgenomen ter compensatie voor de aardbevingsschade in de provincie Groningen en gemeenten in Noord-Drenthe. Onderdeel van het inlossen van de ereschuld is maatregel 29 (M29). Dit betreft een extra verduurzamingsstimulering om woningen te isoleren tot de standaard voor isolatie. In totaal is er € 1,65 mld. beschikbaar. Hiervan is € 1,5 mld. voor isolatiemaatregelen en € 150 mln. voor uitvoeringskosten gereserveerd. Deze mutatie betreft de middelen voor de isolatiemaatregelen (de middelen voor de uitvoeringskosten zijn reeds overgeboekt). Per jaar gaat het om de volgende bedragen: € 179,0 mln. in 2025, € 185,1 mln. in 2026, € 194,7 mln. in 2027, € 118,0 mln. in 2028, € 117,2 mln. in 2029 en € 116,0 mln. in 2030. Het restant van de € 1,5 mld. volgt in de jaren 2031-2035 en blijft gereserveerd op de aanvullende post.
Ook in het kader van M29 wordt isolatiebudget van ISDE (Investeringssubsidie duurzame energie en energiebesparing) van het ministerie van KGG overgeboekt naar VRO. Het gaat om € 16,5 mln. in 2025 en € 23,0 mln. in 2026.
Het restant betreft een kleine herschikking.
Bijdrage aan agentschappen
RVB (Rijksvastgoedbedrijf)
Dit betreft een saldo van twee mutaties.
Rijksdiensten zoals het RVB krijgen budget om structureel uitstootverminderende criteria te stellen bij aanbestedingen, in het kader van stikstofbeleid. Geplande projecten voor 2025 zijn vertraagd en worden in latere jaren uitgevoerd, het kasritme wordt hierop aangepast. Hiervoor schuift € 13,3 mln. uit 2025 naar 2026 (€ 5,0 mln.), 2027 (€ 5,0 mln.) en 2028 (€ 3,3 mln.).
In overleg tussen VRO, het RVB en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) zijn de pilotmiddelen Schoon en Emissieloos Bouwen (SEB) omgezet naar algemene programmamiddelen SEB. Hiervoor ontvangt VRO in 2025 € 7,1 mln. van het ministerie van IenW. Het RVB zet deze middelen in voor de realisatie van de routekaartdoelstellingen binnen het Binnenhofproject (€ 3,9 mln.), gezondheidscentrum 't Harde (€ 0,9 mln.) en voor de standaardisatie van ambitieuze SEB-eisen binnen zijn portfolio (€ 2,3 mln.).
RVO (Energietransitie en duurzaamheid)
Dit betreft een som van diverse reallocaties die plaatsvinden vanuit subsidies op artikel 2 voor de kosten die het RVO maakt voor het uitvoeren van deze subsidieregelingen. In totaal gaat het om € 23,1 mln. De grootste posten zijn die van het Programma energieprestatie gebouwen (€ 6,5 mln.), DUMAVA, het Programma utiliteitsbouw en monitoringsonderzoeken (€ 6,0 mln.) en diverse programma's Woningbouw (€ 6,2 mln. ) en Wonen (€ 1,8 mln.).
RVO (Uitvoering Energieakkoord)
Het gros van deze bijstelling (€ 6,5 mln. in 2025) wordt verklaard door een reallocatie naar het juiste instrument voor de uitvoering van het Programma energieprestatie gebouwen.
Het restant (€ 0,2 mln.) betreft diverse kleine reallocaties.
Bijdrage aan (andere) begrotingshoofdstukken
Verduurzaming maatschappelijk vastgoed
Dit betreft een saldo van diverse mutaties.
De middelen voor de verduurzaming van Rijksgebouwen worden in het juiste ritme gezet op basis van de aanbestedingenprognose van de projecten waarvoor het RVB de uitvoering onderhanden heeft. Deze projecten zijn vertraagd en schuiven door naar latere jaren. Uit 2025 en 2026 schuift resp. € 10,9 mln. en € 9,1 mln. weg. Aan 2027 en 2028 wordt resp. € 3,4 mln. en € 4,9 mln. toegevoegd. Tot sluit schuift uit 2029 € 2,2 mln. weg en wordt aan 2030 € 13,8 mln. toegevoegd.
Het restant betreft diverse kleine overboekingen naar andere departementen, waaronder de ministeries OCW, EZ, SZW en VWS in het kader van kennis- en innovatieplatform verduurzaming maatschappelijk vastgoed en aan het ministerie van Klimaat en Groene Groei (KGG) voor het innovatieprogramma Demonstratie Energie en Klimaatinnovatie (DEI).
2.2 Bouwregelgeving en bouwkwaliteit
Opdrachten
Bouwregelgeving en bouwkwaliteit
Dit betreft een saldo van diverse mutaties.
Om de kwaliteit van bouwwerken vast te stellen wordt gebruikgemaakt van bepalingsmethoden van het Nederlands Normalisatie Instituut en de Nationale Milieudatabase. Voor verbetering en financiering van deze methoden zijn in de komende jaren de volgende bedragen beschikbaar: € 2,8 mln. in 2025, € 3,6 mln. in 2026, € 6,8 mln. in 2027, € 6,7 mln. in 2028 en € 4,5 mln. in 2029 en 2030.
Het aanbrengen van gespoten purschuim kent gezondheidsrisico's en vergt regulering, met name bij woningen. Hiervoor worden het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) en de Omgevingsregeling (Or) uitgebreid en wordt een informatieplicht ingesteld met toezicht door gemeenten. Gemeenten krijgen daarmee extra taken in het kader van de informatieplicht en toezicht. Hiervoor ontvangen zij € 2,2 mln. in 2025 en vanaf 2026 € 0,3 mln. structureel.
Het restant (€ 1,5 mln.) betreft diverse kleine mutaties.