Toelichting
Garanties
Een garantie wordt omschreven als een voorwaardelijke financiële verplichting van het Rijk aan een derde buiten het Rijk, die pas tot uitbetaling komt als zich bij de wederpartij een bepaalde omstandigheid (realisatie van een risico) voordoet. Garantieregelingen worden doorgaans als verplichting opgenomen in de begroting van het betreffende vakdepartement.
Tabel 8.1 bevat de garantieregelingen van het Rijk. Alle regelingen groter dan 100 miljoen euro zijn uitgesplitst weergegeven, en alle regelingen kleiner dan 100 miljoen euro zijn samengevat in de posten «overig».
Een garantieregeling van het Rijk kent vrijwel altijd een maximum, dus een plafond. Dit plafond kan een jaarlijks plafond zijn (per jaar mag een maximaal bedrag aan risico worden verleend) of een totaalplafond zijn (er mag nooit meer risico verleend worden dan het plafond). In tabel 8.1 is onderscheid gemaakt tussen beide soorten plafonds. Het bedrag dat onder het plafond daadwerkelijk als risico is verleend, heet in de tabel geëffectueerd risico.
In tabel 8.2 komen de bijbehorende uitgaven en ontvangsten aan de orde. De in de tabel getoonde uitgaven betreffen de schade-uitkeringen op afgegeven garanties. De in de tabel getoonde ontvangsten betreffen zowel ontvangen premies of provisies en dergelijke, als op derden verhaalde (schade-)uitkeringen.
Achterborgstellingen
Naast het risico uit garantieregelingen wordt het Rijk ook indirect blootgesteld aan risico’s uit achterborgstellingen. In dit geval wordt de daadwerkelijke garantieverplichting niet afgegeven door het Rijk, maar door een daarvoor aangewezen tussenpersoon, bijvoorbeeld een stichting. Het Rijk zal pas worden aangesproken wanneer de tussenpersoon niet aan haar verplichtingen kan voldoen. In de begroting van het betreffende vakdepartement worden dergelijke achterborgstellingen niet als verplichting opgenomen (zolang er geen schade ontstaat vanuit de achterborgstelling). De achterborgstellingen zijn opgenomen in tabel 8.3. Bij de kwantificering van de achterborgstellingen wordt aangesloten bij cijfers uit goedgekeurde jaarverslagen van de betreffende tussenpersoon. Derhalve zijn in tabel 8.3 voor het jaar 2011 en 2012 geen cijfers opgenomen.
Voor precieze details over garantieregelingen en achterborgstellingen wordt verwezen naar de begrotingen en jaarverslagen van de betreffende vakdepartementen (in de tabellen is aangegeven op welke begroting, en op welk begrotingsartikel de verschillende regelingen zijn opgenomen).
| Geëffectueerd risico | Reeds geraamd te verlenen | Reeds geraamd te vervallen | Geëffectueerd risico | Garantieplafond | Reeds geraamd te verlenen | Reeds geraamd te vervallen | Geëffectueerd risico | Garantieplafond | Totaal plafond | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hfdstk. | Art. | 2010 | 2011 | 2011 | 2011 | 2011 | 2012 | 2012 | 2012 | 2012 | ||
| Garantie op kredieten | ||||||||||||
| V | 24 | Garanties IS-NIO | 273,6 | 0,0 | 35,9 | 237,7 | 0,0 | 34,0 | 203,7 | 203,7 | ||
| VI | 23 | Veiligheidsregio's en Politie | 1 404,9 | 700,0 | 0,0 | 2 104,9 | 0,0 | 0,0 | 2 104,9 | 2 104,9 | ||
| VIII | 14 | Achterborgovereenkomst | 163,8 | 35,0 | 13,0 | 185,8 | 30,0 | 14,0 | 201,8 | 680,0 | ||
| IXB | 2 | Garantie interbancaire leningen | 38 998,0 | 0,0 | 5 787,9 | 33 210,1 | 0,0 | 14 110,9 | 19 099,1 | 38 998,0 | ||
| IXB | 4 | DNB kredietverlening BIS | 0,0 | 113,4 | 0,0 | 113,4 | 113,4 | 113,4 | 113,4 | 113,4 | 113,4 | |
| IXB | 4 | EFSF | 25 872,0 | 30 039,0 | 0,0 | 55 911,0 | 0,0 | 0,0 | 55 911,0 | 55 911,0 | ||
| IXB | 4 | EFSM | 2 946,0 | 0,0 | 0,0 | 2 946,0 | 0,0 | 0,0 | 2 946,0 | 2 946,0 | ||
| IXB | 4 | Kredieten EU-betalingsbalanssteun aan lidstaten | 2 457,5 | 0,0 | 0,0 | 2 457,5 | 0,0 | 0,0 | 2 457,5 | 2 457,5 | ||
| XIII | 13 | BBMKB | 2 230,7 | 1 000,0 | 400,0 | 2 830,7 | 1 000,0 | 705,0 | 400,0 | 3 135,7 | 705,0 | |
| XIII | 13 | GO | 858,9 | 824,0 | 250,0 | 1 432,9 | 0,0 | 250,0 | 1 182,9 | 1 432,9 | ||
| XIII | 13 | Groeifinancieringsfaciliteit | 63,7 | 170,0 | 0,0 | 233,7 | 170,0 | 170,0 | 0,0 | 403,7 | 170,0 | |
| XIII | 13 | Scheepsnieuwbouw garantieregeling | 0,0 | 1 000,0 | 0,0 | 1 000,0 | 1 000,0 | 1 000,0 | 0,0 | 2 000,0 | 1 000,0 | |
| XIII | 14 | COVA | 1 325,0 | 0,0 | 0,0 | 1 325,0 | 0,0 | 0,0 | 1 325,0 | 1 325,0 | ||
| XIII | 16 | Garantie voor investeringen&werkkapitaal landbouwondernemingen | 477,9 | 70,0 | 65,0 | 482,9 | 209,0 | 80,0 | 65,0 | 497,9 | 130,0 | |
| XIII | 18 | Garantie voor natuurgebieden en landschappen | 479,9 | 0,0 | 14,4 | 465,5 | 34,5 | 0,0 | 12,9 | 452,6 | 34,4 | |
| XVI | 42 | Inrichtingen voor de gezondheidszorg | 689,6 | 0,0 | 57,4 | 632,2 | 0,0 | 55,7 | 576,6 | 576,6 | ||
| XVI | 42 | Voorzieningen voor gehandicapten | 204,1 | 0,0 | 17,7 | 186,4 | 0,0 | 12,8 | 173,6 | 173,6 | ||
| A | 13 | Prorail | 380,4 | 0,0 | 35,0 | 345,4 | 0,0 | 31,8 | 313,6 | 313,6 | ||
| Overig | 1 564,5 | 184,6 | 143,9 | 1 605,2 | 70,3 | 8,0 | 8,5 | 1 604,7 | 73,3 | 2 265,0 | ||
| Totaal garanties op kredieten | 80 390,4 | 34 136,0 | 6 820,1 | 107 706,3 | 2 597,2 | 2 106,4 | 15 109,0 | 94 703,7 | 2 226,1 | 109 387,7 | ||
(vervolg van tabel op volgende pagina)
| Geëffectueerd risico | Reeds geraamd te verlenen | Reeds geraamd te vervallen | Geëffectueerd risico | Garantieplafond | Reeds geraamd te verlenen | Reeds geraamd te vervallen | Geëffectueerd risico | Garantieplafond | Totaal plafond | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hfdstk. | Art. | 2010 | 2011 | 2011 | 2011 | 2011 | 2012 | 2012 | 2012 | 2012 | ||
| Garantie op deelnemingen | ||||||||||||
| V | 24 | Garanties IS-Raad van Europa | 119,3 | 0,0 | 0,0 | 119,3 | 0,0 | 0,0 | 119,3 | 119,3 | ||
| V | 24 | Garanties Regionale Ontwikkelingsbanken | 1 949,6 | 0,0 | 0,0 | 1 949,6 | 0,0 | 0,0 | 1 949,6 | 1 949,6 | ||
| IXB | 3 | Garantie en vrijwaring inzake verkoop van deelnemingen (uitv kn staatsdeeln) | 1 029,4 | 0,0 | 0,0 | 1 029,4 | 0,0 | 0,0 | 1 029,4 | 1 029,4 | ||
| IXB | 4 | DNB – deelneming in kapitaal IMF | 28 792,8 | 4 142,0 | 0,0 | 32 934,8 | 0,0 | 0,0 | 32 934,8 | 32 934,8 | ||
| IXB | 4 | EBRD | 365,8 | 223,3 | 0,0 | 589,1 | 0,0 | 0,0 | 589,1 | 589,1 | ||
| IXB | 4 | EIB | 9 895,5 | 0,0 | 0,0 | 9 895,5 | 0,0 | 0,0 | 9 895,5 | 9 895,5 | ||
| IXB | 4 | Wereldbank | 3 025,7 | 0,0 | 0,0 | 3 025,7 | 174,7 | 0,0 | 3 200,4 | 3 200,4 | ||
| Overig | 26,4 | 0,0 | 0,0 | 26,4 | 0,0 | 0,0 | 26,4 | 26,4 | ||||
| Totaal garanties op deelnemingen | 45 204,6 | 4 365,3 | 0,0 | 49 569,9 | 0,0 | 174,7 | 0,0 | 49 744,6 | 0,0 | 49 744,6 | ||
| Garantie op moeilijk/niet te verzekeren risico's | ||||||||||||
| VIII | 14 | Indemniteitsregeling | 287,0 | 613,0 | 600,0 | 300,0 | 600,0 | 600,0 | 300,0 | 300,0 | ||
| IXB | 2 | WAKO (kernongevallen) | 14 023,0 | 0,0 | 0,0 | 14 023,0 | 0,0 | 0,0 | 14 023,0 | 14 023,0 | ||
| IXB | 3 | Deelneming ABN AMRO | 950,0 | 0,0 | 0,0 | 950,0 | 0,0 | 0,0 | 950,0 | 950,0 | ||
| IXB | 5 | EKV | 13 438,4 | 11 332,3 | 11 332,3 | 13 438,4 | 11 332,3 | 10 000,0 | 10 000,0 | 13 438,4 | 10 000,0 | |
| IXB | 5 | Regeling Investeringsgaranties | 213,8 | 453,8 | 453,8 | 213,8 | 453,8 | 453,8 | 453,8 | 213,8 | 453,8 | |
| Overig | 134,7 | 48,9 | 20,7 | 162,9 | 150,0 | 5,5 | 2,7 | 165,8 | 150,0 | 183,8 | ||
| Totaal garanties op moeilijk/niet te verzekeren risico's | 29 046,9 | 12 447,9 | 12 406,7 | 29 088,1 | 11 786,1 | 11 059,3 | 11 056,4 | 29 091,0 | 10 453,8 | 15 456,8 | ||
| Overige garanties (o.a. liquiditeits- of exploitatiegarantie) | ||||||||||||
| VIII | 7 | Bouwleningen academische ziekenhuizen | 295,7 | 0,0 | 14,4 | 281,3 | 0,0 | 19,0 | 262,4 | 295,7 | ||
| IXB | 7 | Vorderingenplafond RVOB | 155,5 | 0,0 | 0,0 | 155,5 | 0,0 | 0,0 | 155,5 | 207,0 | ||
| Overig | 112,0 | 0,3 | 44,7 | 67,6 | 0,3 | 2,6 | 65,2 | 67,2 | ||||
| Totaal overige garanties | 563,2 | 0,3 | 59,1 | 504,4 | 0,0 | 0,3 | 21,5 | 483,1 | 0,0 | 569,9 | ||
| TOTAAL Garanties van het Rijk | 155 205,1 | 50 949,5 | 19 285,9 | 186 868,7 | 14 383,3 | 13 340,7 | 26 187,0 | 174 022,4 | 12 679,9 | 175 159,0 | ||
| Bbp (in miljarden euro) | 588,4 | 604,9 | 623,0 | |||||||||
| TOTAAL als percentage bbp | 26,4% | 30,9% | 27,9% | |||||||||
| Uitgaven | Ontvangsten | Saldo | Uitgaven | Ontvangsten | Saldo | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hfdstk. | Departement | 2011 | 2011 | 2011 | 2012 | 2012 | 2012 |
| IV | Koninkrijksrelaties | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 |
| V | Buitenlandse Zaken | 6 000,0 | 0,0 | – 6 000,0 | 6 000,0 | 0,0 | – 6 000,0 |
| VI | Veiligheid en Justitie | 560,0 | 0,0 | – 560,0 | 692,0 | 0,0 | – 692,0 |
| VII | Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 |
| VIII | Onderwijs, Cultuur en Wetenschap | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 |
| IXB | Financien | 147 545,0 | 494 646,0 | 347 101,0 | 126 445,0 | 392 639,0 | 266 194,0 |
| XII | Infrastructuur en Milieu | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 |
| XIII | Economische Zaken, Landbouw en Innovatie | 142 377,0 | 103 230,0 | – 39 147,0 | 114 459,0 | 102 230,0 | – 12 229,0 |
| XV | Sociale Zaken en Werkgelegenheid | 500,0 | 25,0 | – 475,0 | 500,0 | 0,0 | – 500,0 |
| XVI | Volksgezondheid, Welzijn en Sport | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 |
| A | Infrastructuurfonds | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 |
| Totaal | 296 982,0 | 597 901,0 | 300 919,0 | 248 096,0 | 494 869,0 | 246 773,0 |
| Hfdstk. | Art. | Omschrijving | Geborgd risico 2009 | Geborgd risico 2010 | Buffer-vermogen 2010 |
|---|---|---|---|---|---|
| XVI | 42 | Achterborgstelling Stichting Waarborgfonds Zorg | 8 071,2 | 8 441,3 | 463,9 |
| VII | 3 | Achterborgstelling WEW (NHG) | 108 879,0 | 126 422,0 | 643,0 |
| VII | 3 | Achterborgstelling WSW | 75 800,0 | 85 300,0 | 472,0 |
|
| Totaal Achterborgstellingen | 192 750,2 | 220 163,3 | 1 578,9 |
Tot slot wordt gemeld dat het risico uit de achterborgstellingen (uit tabel 8.3) niet één op één te vergelijken is met het risico uit de garantieregelingen (uit tabel 8.1). Bij achterborgstellingen wordt de achterborg soms gedeeld met gemeenten (bij WEW (tot en met eind 2010) en WSW), of bezit de betreffende tussenpersoon (stichting) een omvangrijk bufferkapitaal waarmee een groot deel van de schades gedekt kan worden alvorens het Rijk wordt aangesproken (zie kolom buffervermogen). Bij WSW is een extra verschil dat het Rijk (pas) aangesproken wordt ná de woningcorporaties.