Het kabinet werkt aan diverse trajecten die moeten leiden tot een verbeterde informatievoorziening. Zoals toegezegd in de Kamerbrief van 11 december 2019 volgen hier de ontwikkelingen die komende tijd plaatsvinden op het vlak van de informatievoorziening in en rond begroting en jaarverslag.

Naar een digitale begroting

In het licht van de coronacrisis staat sinds juli een uitgebreid en dynamisch overzicht van de effecten van corona op rijksfinancien.nl online. Deze monitor geeft een beeld van de automatische stabilisatoren, uitgavenmaatregelen, fiscale maatregelen, belastinguitstel, en garanties, onder beschrijving van hun onderlinge samenhang. De cijfers krijgen zo vaak mogelijk een update.

Op of vlak na Prinsjesdag gaat de eerste versie van het vernieuwde en geïntegreerde rijksbegroting.nl en rijksfinancien.nl live, op beta.rijksfinancien.nl. Hierbij zijn de zogenoemde witte stukken (de wetsteksten en memories van toelichting van de Begrotings- en Slotwetten) verrijkt met andere doorkijken. Zo bieden de open data beter en meer inzicht in meerjarige uitgaven, uitputting en tussentijdse wijzigingen. Daarnaast zijn begrotingshoofdstukken en -artikelen waar relevant uitgebreid met externe beleidsinformatie, beleidsevaluaties en -doorlichtingen, en andere kamerstukken. Hiermee biedt de toekomstige website steeds meer ontsnippering van het informatiepakket rond de begrotingen en jaarverslagen. Nu al zijn veel van deze gegevens beschikbaar op rijksfinancien.nl. De websites blijven nog enige tijd naast elkaar bestaan. De nieuwe website krijgt intussen steeds meer uitbreiding, bijvoorbeeld door de bestaande visuele overzichten geschikt te maken voor de nieuwe website.

Onderliggend lopen in het programma Naar een Digitale Begroting diverse projecten die de data achter de stukken steeds beter maakt. Zo wordt de data zoals departementen die in het begrotingssysteem IBOS zetten steeds verder verbeterd, zodat automatisch de budgettaire tabellen van beleid in begrotingsstukken kunnen worden gevuld. Deze automatiseringsslag leidt tot minder werk en minder foutgevoeligheid, en dus tot betere herbruikbare data. Daarnaast wordt in 2021 gewerkt aan het geautomatiseerd publiceren van deze begrotingsstukken. Ook de fundamenten van de data krijgen de nodige aandacht: kunnen we de financiële datavoorziening op zo'n manier inrichten dat we nog veel meer zaken automatisch, correct en snel op kunnen vragen? Hiervoor leggen we de kennis en informatie op het gebied van de rijksfinanciën vast in een digitale taal, een zogeheten taxonomie, die door computers wordt begrepen. Dit draagt bij aan het snel verkrijgen van meer inzichten, het verder automatiseren van het Rijksbegrotingsproces en het versterken van de kwaliteitsbewaking hierin. In 2021 zullen de eerste stappen hiervoor worden gedaan na het proefjaar 2020.

Ten slotte wordt in 2021 verder gewerkt aan het realiseren van de Rijksbrede Financiele Data Cloud; deze dient de financiële professional van het Rijk in staat te stellen datagedreven analyses te maken en nieuwe inzichten in het werk toe te passen. In 2020 is een gedeelde data-analyseomgeving opgeleverd voor het kerndepartement van Financien. Op termijn kunnen andere departementen hierbij aanhaken, zodat rijksbreed data-onderzoek mogelijk wordt. In 2021 wordt gewerkt aan het treffen van voorbereidingen hiervoor.

Voortgang aanbevelingen Adviescommissie Verslaggevingsstelsel Rijksoverheid

In 2017 verscheen het eindrapportage van de Adviescommissie Verslaggevingsstelsel Rijksoverheid (AVRo). Hierin werd geconcludeerd dat hoewel het verslaggevingsstelsel op orde is, er tegelijkertijd aanleiding is om stappen te zetten teneinde het stelsel verder te verbeteren en harmoniseren. Momenteel wordt onderzocht op welke wijze dit mogelijk is. Hierbij wordt onder andere gekeken in hoeverre verdere toevoeging van baten-lasteninformatie de oordeels- en besluitvorming kan ondersteunen. In dit kader is in 2019 besloten – in lijn met het advies van de rapporteurs Sneller en Snels – om bij de Ministeries van Defensie en Infrastructuur en Waterstaat verschillende investeringspilots uit te voeren. Doel van de pilots is om te onderzoeken of additionele baten-lasteninformatie de oordeels- en besluitvorming voor investeringsprojecten ondersteunt voor de gebruikers (zijnde het Parlement, de departementen én de burgers). Bij de begrotingen 2021 van deze twee departementen is van drie investeringsprojecten baten-lasteninformatie beschikbaar gesteld. Tevens zal deze informatie bij de verantwoording over het jaar 2020 beschikbaar komen. De pilots lopen dus nog door tot medio 2021. Na afloop van de pilots wordt breed gekeken of baten-lasteninformatie van toegevoegde waarde is en of, en zo ja, hoe dit onderdeel kan vormen van het begrotings- en verslaggevingsstelsel van de Rijksoverheid. Dit is onderdeel van de toegezegde evaluatie die start in 2021.

Voortgang Operatie Inzicht in Kwaliteit

In 2018 is het kabinet de operatie Inzicht in Kwaliteit gestart. Met als ambitie om beter zicht te krijgen op de effectiviteit van lopend én voorgesteld beleid, dit inzicht meer te benutten en de Kamer hier meer inzicht in te bieden. De inzet van deze operatie is om strategisch evalueren en continu benutten van geleerde lessen een integraal onderdeel te maken van de beleidsontwikkeling op alle departementen en om opgedane kennis op een toegankelijke manier met de Kamer te delen. Er wordt binnen een aantal sporen aan de gewenste verandering gewerkt, namelijk het versterken van het evaluatiestelsel, het ondersteunen van gedragsverandering en vaardigheidenopbouw en door concrete departementale initiatieven. Als onderdeel hiervan is gestart met een pilot voor het overzichtelijk bundelen van alle informatie met betrekking tot de doelen, instrumenten, doelmatigheid, manier van evalueren en de onderbouwing daarvan als onderdeel van beleidsvoorstellen met significante financiële gevolgen. Daarnaast werken alle departementen aan een Strategische Evaluatie Agenda die inzicht biedt in wat de stand van inzicht is per beleidsthema en wat op welk moment wordt geëvalueerd. Bovendien wordt geëxperimenteerd met nieuwe vormen van evaluaties, waarin de publieke waarde van beleid centraal staat. Ten slotte wordt ingezet op het ontwikkelen van evaluatievaardigheden voor alle medewerkers en het borgen van de in gang gezette veranderingen voor de toekomst. Er komt een toolbox voor hulp bij het kiezen van evaluatie-instrumenten voor medewerkers van de Rijksoverheid en nog dit jaar wordt de eerste ronde van de nieuw ontwikkelde evaluatie-opleiding gestart. De opgedane inzichten in de maatschappelijke toegevoegde waarde van beleid kunnen tevens de kwaliteit van de informatie in begrotingen en jaarverslagen vergroten en ook rijksfinancien.nl verder verrijken met beleidsinformatie.