In deze bijlage wordt een overzicht geboden van de gevolgen van het klimaatbeleid voor de Rijksfinanciën. In tabel 20.1 staan alle uitgaven van het Rijk ten behoeve van het klimaatbeleid en de verduurzaming van de energievoorziening. Deze tabel is overgenomen uit de begroting van het Ministerie van Klimaat en Groene Groei en bevat alle voorgenomen uitgaven op departementale begrotingen die onder de gestelde definitie van klimaatuitgaven vallen. De definitie, zoals expliciet gedefinieerd in de kabinetsreactie op het rapport ‘Inzicht in uitgaven klimaatbeleid’ van de Algemene Rekenkamer84, luidt:
«Kimaatuitgaven zijn alle uitgaven die als hoofddoel hebben om bij te dragen aan het nationale klimaatbeleid gericht op de reductie van broeikasgassen en de verduurzaming van de energievoorziening. Hierbij kan het gaan om uitgaven gericht op de productie en het gebruik van broeikasgasneutrale energie, op energiebesparing, op directe beperking van uitstoot van broeikasgassen of om vastlegging van broeikasgassen.»
De klimaatuitgaven worden op dezelfde manier gepresenteerd als in de budgettaire tabel van de begroting van het departement dat de beleidsinhoudelijke verantwoordelijkheid draagt. De uitgaven zijn gegroepeerd op basis van de sectorindeling van het Klimaatplan waaraan de uitgaven het meest direct bijdragen. Sommige uitgaven dragen echter ook bij aan de verduurzaming van andere sectoren. Het overzicht geeft weer in welke departementale begroting en welk beleidsartikel de uitgaven feitelijk staan. Hier is ook de toelichting van de uitgaven te vinden. In tabel 20.2 worden de relevante fiscale voordelen vermeld die onder bovenstaande definitie vallen, hoewel dit feitelijk gezien geen uitgaven zijn maar gederfde inkomsten.
In tabel 20.3 zijn de inkomsten uit klimaatgerelateerde belastingen en lasten opgenomen die onder de gestelde definitie vallen. De definitie, zoals toegelicht in de kabinetsreactie op het advies van de Raad van State bij de Miljoennota 2024 met betrekking tot klimaatinclusief begroten85, luidt:
«Klimaatgerelateerde belastingen zijn belastingen die, naast het zorgen van inkomsten voor de schatkist, als hoofddoel hebben om bij te dragen aan het nationale klimaatbeleid gericht op de reductie van broeikasgassen en de verduurzaming van de energievoorziening. Hierbij kan het gaan om belastingmaatregelen die ook zijn gericht op de productie en het gebruik van broeikasgasneutrale energie, op energiebesparing, op directe beperking van uitstoot van broeikasgassen of om vastlegging van broeikasgassen.»
Zoals aangekondigd in de kabinetsreactie op het advies van de RvS zal hier vanaf volgend jaar ook een overzicht van alle uitgaven voor het klimaatadaptatiebeleid worden opgenomen. Het voornemen is om het parlement in de aankomende Klimaatnota te informeren over de definitie voor dit uitgavenoverzicht.
Toelichting belangrijkste mutaties n.a.v. augustusbesluitvorming
In het voorjaar is via het ontwerp Meerjarenprogramma (MJP) 2025 voorgesteld € 9,8 mld. uit het Klimaatfonds toe te kennen. Hiervan is in het voorjaar € 4,4 mld. direct overgeheveld, omdat deze middelen reeds voldeden aan de voorwaarden. Na beoordeling en politieke besluitvorming is het voorstel om aanvullend € 295,7 mln. over te hevelen. Dit betreft o.a. middelen voor kernenergie, verduurzaming binnenvaart n.a.v. de opt-in ETS2 en middelen voor demonstratie energie-innovatie via de DEI+. Het restant wordt onderdeel van de toekenningen onder voorwaarden en reserveringen voor MJP 2026. Daarnaast is in de Klimaatfondsbegroting n.a.v. het Hoofdlijnenakkoord de bezuiniging van € 1,2 mld. op waterstof en batterijen verwerkt en is het perceel kernenergie met € 9,5 mld. verhoogd. Verder is besloten dat de verwachte opbrengsten van de CO2-heffing (€ 441 mln, waarvan € 150 mln van AVI’s en € 291 mln van overige industrie) worden toegevoegd aan het Klimaatfonds. Alle Klimaatfondsmutaties worden toegelicht in het definitieve Meerjarenprogramma Klimaatfonds 2025 en de Klimaatfondsbegroting. Bij 1e ISB 2024 op de begroting van Financiën is een leningsfaciliteit van in totaal 25 miljard euro opengesteld voor TenneT voor 2024 en 2025. Door het uitblijven van de volledige verkoop van TenneT Duitsland heeft TenneT een additionele leningsfaciliteit nodig om haar credit rating te behouden en te voldoen aan marktvereisten. De leningsfaciliteit is opgehoogd met € 2,3 miljard euro voor 2025 en uitgebreid met € 17,1 miljard euro voor 2026.
Netbeheerders
Voor het integrale overzicht zijn naast de directe uitgaven en inkomsten van het Rijk ook de uitgaven van de netbeheerders van belang. Leningen en kapitaalstortingen zien op de financiering van deze uitgaven en de bedragen van financiering en uitgaven kennen dus een bepaalde mate van overlap. Het gaat om de uitgaven van de landelijke netwerkbedrijven TenneT en Gasunie en van de drie grootste regionale netwerkbedrijven Alliander, Enexis en Stedin. Het volledige overzicht van deze uitgaven is te vinden in de financiële rapportages van deze organisaties zelf. Deze uitgaven lopen namelijk niet via de Rijksbegroting maar worden primair gefinancierd door tarieven in rekening te brengen bij de afnemers. Om de elektriciteitsvraag van de energietransitie te kunnen faciliteren, bedragen de cumulatieve investeringen van TenneT en de drie grote regionale netbeheerders op basis van voorlopige cijfers € 7 miljard euro in 2024, € 8 miljard euro in 2025, € 9 miljard euro in 2026 en € 10 miljard euro in 2027. Deze investeringen bestaan voor een deel ook uit vervangingsinvesteringen. Gasunie verwacht daarnaast als ontwikkelaar en toekomstig beheerder van het landelijke waterstofnetwerk tot 2035 ca. € 7-8 miljard euro in het waterstofnetwerk te investeren. Hieronder vallen infrastructuur voor land en op zee, uitbreidingen en waterstofopslag.
Tabel 20.4 geeft een overzicht van de bijdragen van het Rijk aan de netbeheerders. Deze bijdragen staan op de Rijksbegroting en vallen onder de definitie van klimaatuitgaven, maar zijn van een andere aard dan de rest van de uitgaven in het overzicht klimaatuitgaven. Voor 2024 en verder gaat het om een overbruggingslening aan TenneT. Leningen worden op termijn terugbetaald en het Rijk ontvangt een marktconforme rente en vergoeding, hierdoor is de lening aan TenneT gekwalificeerd als een financiële transactie door het CBS en daarmee niet EMU-saldorelevant maar wel relevant voor de EMU-schuld. Daarnaast is de kapitaalstorting van 500 miljoen euro oor regionale netwerkbeheerder Stedin in 2023 opgenomen in de tabel. Deze kapitaalstorting is ook gekwalificeerd als een financiële transactie en daarmee niet relevant voor het EMU-saldo maar wel EMU-schuldrelevant.
2023 | 2024 | 2025 | 2026 | 2027 | 2028 | 2029 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
TOTALE UITGAVEN IN HET KADER VAN KLIMAATBELEID | 4.589.496 | 5.618.299 | 6.104.660 | 6.202.646 | 6.165.608 | 6.318.379 | 5.864.931 |
ELEKTRICITEIT | 2.408.396 | 2.276.421 | 1.792.125 | 2.206.726 | 2.218.669 | 2.604.216 | 3.080.048 |
[KGG, art 31, subsidie] SDE | 701 | 269.500 | 46.773 | 340.000 | 366.000 | 373.000 | 384.000 |
[KGG, art 31, subsidie] SDE+ (incl. flankerend beleid en Net op Zee) | 397.600 | 666.946 | 593.573 | 644.325 | 749.642 | 931.175 | 1.309.806 |
[KGG, art 31, subsidie] SDE++ (incl. kolenmaatregelen en statistische overdracht) | 102.375 | 532.965 | 89.576 | 207.974 | 462.592 | 720.512 | 859.512 |
[KGG, art 31, subsidie] Subsidieregeling Coöperatieve Energieopwekking (SCE) | 0 | 302 | 2.330 | 7.111 | 11.828 | 20.372 | 15.665 |
[KGG, art.31 ,storting] Storting in begrotingsreserve duurzame energie | 1.198.024 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
[KGG, art 31, subsidie] ISDE-regeling | 510.696 | 500.357 | 578.275 | 534.106 | 180.346 | 166.110 | 173.514 |
[KGG, art 31, subsidie] Missiegedreven Onderzoek Ontwikkeling en Innovatie (MOOI) | 66.176 | 59.414 | 73.408 | 61.193 | 56.898 | 38.392 | 38.158 |
[KGG, art 31, subsidie] Demonstratieregeling Klimaat en Energie-innovatie (DEI+) | 49.777 | 64.486 | 190.703 | 238.710 | 238.565 | 227.846 | 209.111 |
[KGG, art 31, subsidie] Hernieuwbare Energietransitie (HER+) | 31.114 | 25.419 | 23.795 | 0 | 0 | 0 | 0 |
[KGG, art 31, subsidie] NGF-project Circulaire zonnepanelen | 0 | 21.768 | 21.891 | 21.429 | 18.413 | 15.171 | 9.000 |
[KGG, art 31, subsidie] Batterijverplichting voor zonneparken | 0 | 0 | 0 | 17.000 | 17.000 | 17.000 | 17.000 |
[KGG, art 31, subsidie] Efficiëntere benutting elektriciteitsnetten | 0 | 21.880 | 27.112 | 24.462 | 24.462 | 24.462 | 22.493 |
[KGG, art 31, subsidie] Realisatie Zon op Zee | 0 | 0 | 6.540 | 10.906 | 10.906 | 10.906 | 6.540 |
[KGG, art 31, subsidie] Ondersteuning energiehubs | 0 | 0 | 22.483 | 18.436 | 4.047 | 0 | 0 |
[KGG, art 31, subsidie] Kwaliteitsbudget energieprojecten | 0 | 14.700 | 10.300 | 0 | 0 | 0 | 0 |
[KGG, art 31, subsidie] Energiecoöperaties en burgerbetrokkenheid energietransitie (SE) | 0 | 0 | 4.840 | 5.155 | 4.778 | 0 | 0 |
[KGG, art 31, subsidie] Correctieregeling duurzame warmte | 28.870 | 31.130 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
[KGG, art 31, opdracht] Projecten Kernenergie | 0 | 41.720 | 60.721 | 42.625 | 47.148 | 33.703 | 27.617 |
[KGG, art 31, opdracht] Programma Opwerk Energie op Rijksvastgoed (OER) | 7 | 8.896 | 24.261 | 18.261 | 17.261 | 17.261 | 0 |
[KGG, art 31, opdracht] Onderzoek en opdrachten | 23.056 | 16.938 | 15.544 | 15.033 | 8.783 | 8.306 | 7.632 |
INDUSTRIE | 294.660 | 520.740 | 909.013 | 1.372.441 | 1.306.832 | 1.351.929 | 631.367 |
[KGG, art 31, subsidie] Verduurzaming industrie | 57.217 | 82.338 | 112.208 | 157.001 | 84.939 | 136.390 | 86.750 |
[KGG, art 31, subsidie] Urgendamaatregelen Industrie | 3.792 | 11.940 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
[KGG, art 31, subsidie] Infrastructuur duurzame industrie (PIDI) | 1.192 | 100 | 5.148 | 0 | 0 | 0 | 0 |
[KGG, art 31, subsidie] NGF - project Groenvermogen van de Nederlandse economie | 30.607 | 142.937 | 123.917 | 103.703 | 80.000 | 35.000 | 10.000 |
[KGG, art 31, subsidie] NGF - project Circulaire Plastics | 7.279 | 92.207 | 41.910 | 17.685 | 4.575 | 0 | 0 |
[KGG, art 31, subsidie] Subsidieondersteuning verduurzaming MKB | 655 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
[KGG, art 31, subsidie] Energie-efficiency | 2.435 | 984 | 2.206 | 1.938 | 1.768 | 1.341 | 1.606 |
[KGG, art 31, subsidie] Investeringen Verduurzaming Industrie - Klimaatfonds | 3.947 | 51.010 | 221.915 | 179.491 | 140.530 | 107.150 | 73.715 |
[KGG, art 31, subsidie] Subsidie project Djewels | 0 | 26.000 | 26.000 | 17.000 | 5.000 | 6.000 | 0 |
[KGG, art 31, subsidie] Opslag waterstof | 0 | 0 | 0 | 37.000 | 0 | 0 | 0 |
[KGG, art 31, subsidie] Carbon Capture Storage CCS | 2.786 | 4.510 | 3.369 | 4.109 | 4.228 | 4.228 | 4.228 |
[KGG, art 31, subsidie] MIEK | 5.821 | 5.284 | 5.325 | 818 | 0 | 0 | 0 |
[KGG, art 31, subsidie] Subsideregeling Duurzame Scheepsbouw (SDS) | 2.939 | 2.672 | 1.696 | 1.696 | 1.266 | 0 | 0 |
[KGG, art 31, subsidie] Opschalingsinstrument waterstof | 2.150 | 52.400 | 166.471 | 476.686 | 468.823 | 316.302 | 273.463 |
[KGG, art 31, subsidie] Investeringen waterstofbackbone | 36.700 | 33.751 | 52.461 | 117.461 | 154.961 | 276.361 | 70.000 |
[KGG, art 31, subsidie] IPCEI Waterstof | 124.282 | 177 | 134.759 | 245.558 | 344.003 | 452.418 | 96.564 |
[KGG, art 31, opdracht] Verduurzaming industrie | 0 | 820 | 1.330 | 1.330 | 1.321 | 1.321 | 1.623 |
[KGG, art 31, garantie] Garantie CCS/Porthos | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
[KGG, art 31, bijdrage mede-overheden] Regeling toezicht energiebesparingsplicht | 12.858 | 13.610 | 10.298 | 10.965 | 15.418 | 15.418 | 13.418 |
GEBOUWDE OMGEVING | 1.099.585 | 1.519.016 | 1.536.859 | 1.010.438 | 999.783 | 822.528 | 722.724 |
[VRO, art 2, subsidie] Subsidie verduurzaming en onderhoud huurwoningen | 10.716 | 7.670 | 17.203 | 20.521 | 45.396 | 41.091 | 17.761 |
[VRO, art 2, subsidie] Nationaal isolatie Programma | 0 | 227 | 26.227 | 980 | 980 | 980 | 980 |
[VRO, art 2, subsidie] Energiebeparing Koopsector | 15.618 | 22.050 | 22.100 | 20.000 | 38.300 | 35.000 | 40.000 |
[VRO, art 2, subsidie] Energiebesparing Huursector | 369 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
[VRO, art 2, subsidie] Verduurzaming Maatschappelijk Vastgoed | 126.830 | 310.636 | 374.274 | 375.813 | 418.405 | 316.631 | 288.155 |
[VRO, art 2, subsidie] Energietransitie en duurzaamheid | 29.227 | 26.077 | 21.189 | 10.788 | 12.057 | 8.576 | 8.630 |
[VRO, art 2, subsidie] Renovatieversneller | 7.739 | 24.198 | 33.290 | 26.073 | 11.250 | 9.000 | 0 |
[VRO, art 2, subsidie] SAH | 11.700 | 12.800 | 30.000 | 22.000 | 39.500 | 29.500 | 5.000 |
[VRO, art 2, subsidie] Warmtefonds | 155.390 | 93.000 | 112.300 | 112.300 | 138.300 | 112.300 | 112.300 |
[VRO, art 2, subsidie] Nationaal Groeifonds | 11.925 | 27.646 | 26.977 | 11.879 | 6.442 | 0 | 0 |
[VRO, art 2, subsidie] Biobased Bouwen | 2.000 | 8.958 | 13.212 | 10.738 | 1.101 | 0 | 0 |
[VRO, art 2, subsidie] Ontzorgen Vereiniging van Eigenaren | 0 | 1.373 | 6.258 | 7.259 | 5.730 | 5.303 | 3.072 |
[VRO, art 2, subsidie] Maatschappelijk Vastgoed Fonds | 0 | 0 | 49.910 | 0 | 0 | 0 | 0 |
[VRO, art 2, opdracht] Nationaal Programma Lokale Warmtetransitie | 1.500 | 3.118 | 1.468 | 0 | 0 | 0 | 0 |
[VRO, art 2, opdracht] Energietransitie en duurzaamheid | 3.250 | 4.499 | 2.600 | 1.400 | 0 | 3.200 | 3.200 |
[VRO, art 2, bijdrage aan medeoverheden] Nationaal Isolatie Programma (Lokale aanpak woningisolatie) | 376.579 | 722.922 | 472.733 | 0 | 0 | 0 | 0 |
[VRO, art 2, bijdrage aan medeoverheden] Ondersteuning aanpak energiearmoede | 186.173 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
[VRO, art 2, bijdrage aan medeoverheden] Verduurzaming Maatschappelijk Vastgoed | 0 | 60.062 | 1.015 | 500 | 14.011 | 9.849 | 515 |
[VRO, art 2, bijdrage aan medeoverheden] Nationaal Programma Lokale Warmtetransitie | 16.500 | 11.800 | 9.000 | 0 | 0 | 0 | 0 |
[VRO, art 2, bijdrage aan medeoverheden] Nationaal Isolatie Programma (Soortenmanagement) | 44.000 | 58.000 | 9.434 | 281 | 186 | 0 | 0 |
[VRO, art 2, bijdrage aan medeoverheden] Verduurzaming Groningen en Noord-Drenthe | 0 | 4.500 | 131.154 | 12.027 | 0 | 0 | 0 |
[VRO, art 2, bijdrage aan medeoverheden] Nationaal Groeifonds | 0 | 975 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
[VRO, art 2, bijdrage aan agentschappen] RVO (Uitvoering Energieakkoord) | 1.789 | 2.084 | 9.341 | 12.555 | 10.059 | 10.471 | 9.942 |
[VRO, art 2, bijdrage aan agentschappen] Dienst Publiek en Communicatie | 113 | 2.100 | 1.803 | 1.760 | 1.760 | 1.760 | 1.760 |
[VRO, art 2, bijdrage aan agentschappen] RVO (Energiestransitie en Duurzaamheid) | 24.478 | 28.529 | 13.815 | 10.732 | 6.841 | 6.823 | 6.823 |
[VRO, art 2, bijdrage aan agentschappen] Nationaal Groeifonds | 1.775 | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
[VRO, art 2, bijdrage aan agentschappen] Verduurzaming Maatschppelijk Vastgoed | 0 | 2.952 | 13.800 | 0 | 0 | 0 | 0 |
[VRO, art 2, bijdrage aan agentschappen] RVB (circulaire rijksinkopen) | 0 | 0 | 2.418 | 2.316 | 2.303 | 2.303 | 2.303 |
[VRO, art 2, bijdrage aan andere begrotingshoofdstukken] Verduurzaming Maatschappelijk Vastgoed | 0 | 0 | 25.339 | 129.073 | 73.690 | 42.880 | 45.608 |
[VRO, art 2, bijdrage aan andere begrotingshoofdstukken] EGO (innovatie) | 4.287 | 1.595 | 5.519 | 20.614 | 25.059 | 17.644 | 19.294 |
[VRO, art 2, bijdrage aan andere begrotingshoofdstukken] Handhaving Energielabel C | 425 | 0 | 0 | 1.600 | 1.600 | 1.600 | 1.600 |
[VRO, art 2, bijdrage aan andere begrotingshoofdstukken] Uitfaseren slechte labels | 0 | 1.000 | 1.000 | 0 | 0 | 0 | 0 |
[KGG, art 31, subsidie] Warmtenetten investeringssubsidie (WIS) | 78 | 6.100 | 26.041 | 58.144 | 89.231 | 117.915 | 153.812 |
[KGG, art 31, subsidie] Uitbreiding ontwikkelfonds energiecoöperaties warmteprojecten | 26.971 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
[KGG, art 31, subsidie] NGF-project NieuweWarmteNu! | 10.153 | 35.551 | 54.652 | 46.078 | 28.518 | 24.412 | 0 |
[KGG, art 31, subsidie] Aardwarmte | 30.000 | 38.593 | 12.828 | 12.828 | 0 | 0 | 0 |
[KGG, art 31, subsidie] Geothermie (Klimaatfonds) | 0 | 0 | 9.959 | 82.179 | 29.064 | 25.290 | 1.969 |
MOBILITEIT | 188.898 | 326.448 | 522.735 | 387.504 | 412.985 | 370.582 | 296.827 |
[IenW, art 14, opdracht] KF: Laadinfra wegvervoer | 0 | 666 | 807 | 1.484 | 8.309 | 6.409 | 8.967 |
[IenW, art 14, opdracht] KF: Laadinfra bouw | 0 | 0 | 66.483 | 82.845 | 88.045 | 71.985 | 10.362 |
[IenW, art 14, opdracht] Reservering Klimaatakkoord | 0 | 0 | 5.720 | 10.819 | 26.612 | 32.198 | 30.281 |
[IenW, art 14, opdracht] Programma Vergroening Reisgedrag | 1.187 | 6.701 | 9.334 | 6.111 | 17.304 | 35.787 | 45.870 |
[IenW, art 14, opdracht] Verduurzaming logistiek | 11.346 | 7.646 | 9.019 | 0 | 0 | 0 | 0 |
[IenW, art 14, opdracht] KF: Zero-emissie zones | 0 | 0 | 0 | 1.332 | 1.332 | 2.664 | 1.332 |
[IenW, art 14, subsidie] Elektrisch vervoer | 138.396 | 142.659 | 74.444 | 40.335 | 23.228 | 4.622 | 0 |
[IenW, art 14, subsidie] Duurzame mobiliteit | 12.146 | 18.699 | 35.641 | 18.660 | 250 | 250 | 0 |
[IenW, art 14, subsidie] KF: Laadinfra wegvervoer | 0 | 11.805 | 23.355 | 70.060 | 92.537 | 75.987 | 40.120 |
[IenW, art 14, subsidie] KF: Laadinfra bouw | 0 | 1.600 | 11.330 | 0 | 0 | 0 | 0 |
[IenW, art 14, subsidie] KF: SWIM | 0 | 0 | 28.000 | 47.000 | 43.000 | 37.000 | 24.000 |
[IenW, art 14, subsidie] Laad en AanZET | 0 | 66.750 | 90.967 | 0 | 0 | 0 | 0 |
[IenW, art 14, bijdrage aan medeoverheden] Duurzame mobiliteit | 8.440 | 21.450 | 35.500 | 15.940 | 4.320 | 720 | 0 |
[IenW, art 14, bijdrage aan medeoverheden] KF: Laadinfra | 4.608 | 14.016 | 10.000 | 9.000 | 5.800 | 0 | 0 |
[IenW, art 17, opdracht] KF: Luchtvaartverkeer energie | 0 | 125 | 165 | 0 | 0 | 0 | 0 |
[IenW, art 17, opdracht] KF: Alcohol-to-jet | 0 | 0 | 100 | 100 | 100 | 100 | 100 |
[IenW, art 17, subsidie] Klimaatbeleid | 2.875 | 25 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
[IenW, art 17, subsidie] KF: Alcohol-to-jet | 0 | 0 | 0 | 1.000 | 5.000 | 11.500 | 18.591 |
[IenW, art 17, subsidie] KF: Duurzame luchtvaartbrandstoffen | 0 | 0 | 0 | 1.000 | 4.500 | 8.500 | 11.975 |
[IenW, art 18, opdracht] KF: Verduurzaming Zeevaart | 0 | 0 | 300 | 300 | 300 | 300 | 700 |
[IenW, art 18, opdracht] KF: Waterstof Binnenvaart | 0 | 0 | 800 | 800 | 800 | 800 | 800 |
[IenW, art 18, opdracht] NGF: Maritiem Masterplan | 0 | 87 | 1.406 | 2.180 | 7.180 | 6.210 | 4.370 |
[IenW, art 18, subsidie] NGF: Maritiem Masterplan | 0 | 3.216 | 67.664 | 33.660 | 23.700 | 16.200 | 36.725 |
[IenW, art 18, subsidie] NGF: Zero-emissie binnenvaart batterij-elektrisch | 9.900 | 30.800 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
[IenW, art 18, subsidie] KF: Walstroom | 0 | 0 | 10.500 | 10.250 | 10.000 | 8.250 | 2.396 |
[IenW, art 18, subsidie] KF: Verduurzaming Zeevaartschepen | 0 | 0 | 0 | 8.800 | 15.040 | 23.440 | 35.796 |
[IenW, art 18, subsidie] KF: Waterstof Binnenvaart | 0 | 0 | 41.000 | 25.128 | 35.128 | 27.160 | 23.832 |
[IenW, art 18, bijdrage aan agentschappen] NGF-project Maritiem Masterplan RVO | 0 | 203 | 200 | 700 | 500 | 500 | 610 |
LANDBOUW EN LANDGEBRUIK | 54.395 | 139.201 | 185.126 | 197.393 | 190.437 | 151.175 | 128.164 |
[LVVN, art 22, opdracht] Klimaatimpuls Natuur en Biodiversiteit | 5.182 | 4.911 | 3.506 | 3.706 | 3.306 | 3.306 | 3.306 |
[LVVN, art 22, subsidie] Natuur en Biodiversiteit Grote Wateren | 3.900 | 3.900 | 2.100 | 0 | 0 | 0 | 0 |
[LVVN, art 22, opdracht] Natuur en Biodiversiteit Grote Wateren | 240 | 5.503 | 25.479 | 28.937 | 23.981 | 24.040 | 20.040 |
[LVVN, art 22, opdracht] Duurzame visserij | 2.261 | 43.922 | 24.820 | 25.225 | 25.040 | 26.959 | 23.928 |
[LVVN, art 22, subsidie] Noordzeeakkoord (RVO) | 0 | 80 | 1.996 | 0 | 0 | 0 | 0 |
[LVVN, art 21, subsidie] Glastuinbouw en weerbare planten en teeltsystemen | 42.812 | 80.885 | 127.225 | 139.525 | 138.110 | 96.870 | 80.890 |
SECTOROVERSTIJGENDE EN OVERIGE MAATREGELEN | 543.562 | 836.473 | 1.158.802 | 1.028.144 | 1.036.902 | 1.017.949 | 1.005.801 |
[IenW, art 21, opdracht] KF: Circulair doen en gedrag | 0 | 1.101 | 1.883 | 2.506 | 2.506 | 2.742 | 2.792 |
[IenW, art 21, opdracht] KF: Plastics norm | 0 | 347 | 12.694 | 21.485 | 20.243 | 8.778 | 5.778 |
[IenW, art 21, opdracht] KF: Biobased bouwen | 0 | 164 | 4.064 | 3.593 | 0 | 0 | 0 |
[IenW, art 21, opdracht] Uitvoering duurzame productieketens | 7.923 | 10.142 | 12.484 | 6.460 | 8.454 | 7.571 | 7.550 |
[IenW, art 21, subsidie] Subsidies duurzame productketens | 15.564 | 13.680 | 20.849 | 14.086 | 17.430 | 9.891 | 5.908 |
[IenW, art 21, subsidie] KF: DEI+CE | 0 | 240 | 7.033 | 13.738 | 14.768 | 9.825 | 3.025 |
[IenW, art 21, subsidie] KF: Circulair doen en gedrag | 0 | 900 | 1.380 | 2.610 | 2.610 | 3.300 | 3.250 |
[IenW, art 21, subsidie] KF: Plastics norm | 0 | 6.307 | 23.020 | 16.035 | 6.654 | 0 | 0 |
[KGG, art 31, subsidie] Projecten Klimaat en Energieakkoord | 706 | 2.740 | 13.042 | 2.825 | 3.552 | 2.799 | 3.266 |
[KGG, art 31, subsidie] Green Deals | 2.284 | 56 | 444 | 0 | 0 | 0 | 0 |
[KGG, art 31, subsidie] Overige subsidies1 | 20.264 | 32.639 | 18.501 | 40.993 | 47.911 | 19.842 | 17.842 |
[KGG, art 31, lening] Lening EBN | 19.000 | 24.000 | 17.000 | 0 | 0 | 0 | 0 |
[KGG, art 31, bijdrage aan agentschappen] Bijdrage RVO | 113.398 | 146.180 | 109.191 | 106.278 | 104.729 | 104.070 | 103.616 |
[KGG, art 31, bijdrage aan agentschappen] Bijdrage Nea | 12.843 | 16.104 | 21.211 | 21.122 | 20.049 | 13.238 | 13.173 |
[KGG, art 31, bijdrage aan mede-overheden] Uitvoeringskosten klimaat medeoverheden | 351.580 | 581.873 | 896.006 | 776.413 | 787.996 | 835.893 | 839.601 |
2023 | 2024 | 2025 | 2026 | 2027 | 2028 | 2029 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
TOTALE FISCALE GROENE SUBSIDIES | 1.708.093 | 1.827.199 | 1.777.902 | 1.514.010 | 845.724 | 834.450 | 864.910 |
Energie-investeringsaftrek (EIA) | 249.000 | 259.000 | 431.000 | 460.000 | 454.000 | 443.000 | 464.000 |
BPM vrijstelling nulemissievoertuigen | 56.000 | 76.000 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
IB/LB korting op de bijtelling voor nulemissieauto's | 352.000 | 263.000 | 229.000 | 207.000 | 161.000 | 98.000 | 32.000 |
MRB halftarief plug-in hybride auto's (3/4-tarief in 2025) | 56.000 | 64.000 | 34.000 | 0 | 0 | 0 | 0 |
MRB Vrijstelling (t/m 2024) & Tariefkorting (2025) nulemissievoertuigen | 278.000 | 415.000 | 395.000 | 0 | 0 | 0 | 0 |
MRB Tariefkorting emissievrije personenauto's vanaf 2026 | 0 | 0 | 0 | 174.000 | 227.000 | 290.000 | 366.000 |
EB-salderingsregeling | 672.536 | 687.935 | 684.136 | 668.919 | 0 | 0 | 0 |
EB-verlaagd tarief laadpalen EV | 37.586 | 56.797 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
EB-verlaagd tarief lokaal opgewekte duurzame energie | 6.970 | 5.467 | 4.766 | 4.091 | 3.724 | 3.450 | 2.910 |
2023 | 2024 | 2025 | 2026 | 2027 | 2028 | 2029 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
TOTAAL OPBRENGSTEN | 20.184.112 | 21.389.628 | 21.452.221 | 24.555.491 | 29.714.796 | 28.918.179 | 28.356.595 |
BELASTINGMAATREGELEN | |||||||
CO2-heffing industrie | 0 | 0 | 17.000 | 63.298 | 126.371 | 181.843 | 196.607 |
CO2-heffing glastuinbouw | 0 | 0 | 52.134 | 60.969 | 67.373 | 72.388 | 73.310 |
Energiebelasting aardgas | 4.514.091 | 5.946.000 | 5.815.000 | 5.758.000 | 5.678.000 | 5.591.000 | 5.553.000 |
Energiebelasting elektriciteit (inclueif belastingvermindering) | 196.002 | ‒ 660.000 | ‒ 882.000 | ‒ 951.000 | ‒ 529.000 | ‒ 432.000 | ‒ 314.000 |
Opslag duurzame energie en klimaattransitie (ODE) | 0 | ||||||
Kolenbelasting | 0 | 0 | 0 | 0 | 93.225 | 83.758 | 76.993 |
Motorrijtuigenbelasting | 4.566.000 | 4.983.000 | 5.049.000 | 5.569.000 | 5.711.000 | 5.792.000 | 5.900.000 |
Brandstofaccijnzen | 7.359.307 | 7.899.486 | 7.753.074 | 9.427.465 | 9.449.213 | 9.495.096 | 9.535.496 |
Belasting op personenauto's en motorrijwielen (bpm) | 1.425.160 | 1.384.785 | 1.805.742 | 2.092.077 | 2.055.305 | 1.914.346 | 1.756.247 |
Belasting op zware motorrijtuigen (bzm) | 203.528 | 206.632 | 208.406 | ||||
Vrachtwagenheffing | 539.000 | 1.084.000 | 1.087.000 | 1.082.000 | |||
Vliegbelasting | 638.671 | 729.725 | 783.866 | 846.684 | 1.079.309 | 1.182.749 | 1.196.942 |
OVERIGE LASTEN | |||||||
Europees emissiehandelssysteem (ETS1) | 1.281.353 | 900.000 | 850.000 | 1.150.000 | 1.300.000 | 1.300.000 | 1.100.000 |
Europees emissiehandelssysteem (ETS2) | 0 | 0 | 0 | 0 | 3.600.000 | 2.650.000 | 2.200.000 |
2023 | 2024 | 2025 | 2026 | 2027 | 2028 | 2029 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
TOTALE BIJDRAGES NETBEHEERDERS | 500.000 | 13.100.000 | 14.200.000 | 17.100.000 | 0 | 0 | 0 |
[FIN, art 3, lening] Lening TenneT | 0 | 13.100.000 | 14.200.000 | 17.100.000 | 0 | 0 | 0 |
[FIN, art 3, vermogensverschaffing ] Kapitaalinjectie regionale netbeheerders | 500.000 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |