Uitgaven

Meevallers

Actualisatie Medisch-specialistische zorg (IZA)

De uitgavenraming voor de medisch-specialistische zorg wordt incidenteel geactualiseerd in 2024 op basis van de tweede kwartaalrapportage 2024 van het Zorginstituut (294 miljoen euro).

Actualisatie wijkverpleging (IZA)

De uitgavenraming in de wijkverpleging wordt geactualiseerd op basis van de tweede kwartaalrapportage 2024 van het Zorginstituut. De onderschrijding wordt in 2024 volledig verwerkt (1 miljard euro). In latere jaren vindt een gedeeltelijke bijstelling plaats.

Overige meevallers

Voor de mogelijke vergoeding van paramedische herstelzorg bij post-COVID was in 2025 10 miljoen euro gereserveerd. Omdat het Zorginstituut geadviseerd heeft om herstelzorg niet op te nemen in het basispakket, vallen de gereserveerde middelen vrij. Verder is er door een fout in de extrapolatie van de begrotingsstanden van 2028 naar 2029 een teveel aan middelen voor pandemische paraatheid in de Wlz beschikbaar gekomen (20 miljoen euro), welke vrijvallen. Daarnaast is de wettelijke basis om domein-overstijgende samenwerking te faciliteren binnen het Wlz-kader nog niet gereed. Hierdoor valt een deel van de middelen voor het wetsvoorstel domein-overstijgende samenwerking (DOS) vrij in 2025 (7 miljoen euro).

Tegenvallers

Actualisatie GGZ en MDZ (IZA)

Op basis van de tweede kwartaalrapportage van het Zorginstituut is besloten om de uitgavenramingen voor de kaders GGZ (202 miljoen euro) en Multidisciplinaire zorgverlening (7 miljoen euro) voor de resterende IZA periode te actualiseren voor de jaren 2024 tot en met 2026.

Actualisatie huisartsenzorg (IZA)

De uitgavenraming voor de huisartsenzorg wordt incidenteel geactualiseerd in 2024 op basis van de tweede kwartaalrapportage 2024 van het Zorginstituut (169 miljoen euro).

Actualisatie Wlz (binnen contracteerruimte)

Op basis van de julibrief van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) over de benutting van het Wlz-kader wordt de uitgavenraming bijgesteld. Daarnaast heeft de NZa in de afgelopen periode binnen de Wlz een kostprijsonderzoek uitgevoerd in de gehandicaptenzorg. Dit beide heeft geresulteerd in een opwaartse bijstelling van structureel 333 miljoen euro.

Actualisatie niet-IZA sectoren

De uitgavenraming voor de verschillende zorgsectoren buiten het IZA wordt verwerkt op basis van de tweede kwartaalrapportage 2024 van het Zorginstituut. Dit leidt per saldo tot een bijstelling van 72,6 miljoen euro in 2024 en 48,8 miljoen euro structureel.

Spraakcomputers Wlz

Dit betreft een tegenvaller vanwege de toename van de kosten van spraakcomputers. Conform NZa-advies over de bekostiging van spraakcomputers worden deze boven budgettair vergoed vanaf 2025.

Intensiveringen

Besparingsverlies aanpassing Wet Geneesmiddelenprijzen

Bij Voorjaarsnota 2024 is een besparing van 165,5 miljoen euro verwerkt voor een aanpassing van de tijdelijke beleidsregel van de Wet Geneesmiddelenprijzen. Deze besparing wordt bijgesteld met 58,4 miljoen euro op basis van nadere inzichten over het effect voor de medisch-specialistische zorg.

Besparingsverlies behandeling Wlz

In het coalitieakkoord Rutte IV is besloten om behandeling en geneesmiddelen uit de Wet langdurige zorg (Wlz) over te hevelen naar de Zorgverzekeringswet (Zvw). Een overheveling is echter op korte termijn niet haalbaar gebleken. De Kamer heeft de maatregel in het voorjaar 2024 controversieel verklaard. Het is in 2025 niet meer mogelijk om de besparing te realiseren. Dit leidt tot een besparingsverlies van 170 miljoen euro in 2025.

Besparingsverlies Doorontwikkeling kwaliteitskader Wlz

Onder de regie van het Zorginstituut vindt de doorontwikkeling van het kwaliteitskader verpleeghuiszorg plaats. Het beleidskompas staat sinds 1 juli 2024 ingeschreven. De Kamer heeft de corresponderende maatregel in het voorjaar 2024 controversieel verklaard. Het is in 2025 niet meer mogelijk om de besparing te realiseren. Dit leidt tot een besparingsverlies van 200 miljoen euro in 2025.

Besparingsverlies Meerjarig contracteren Wlz

Meerjarige financiering biedt zorgaanbieders meer financiële zekerheid, waardoor ze gemakkelijker investeringen of innovaties door kunnen voeren. Het wetsvoorstel domeinoverstijgende samenwerking regelt de wettelijke basis voor meerjarig contracteren. Dit wetsvoorstel is momenteel in behandeling bij de Tweede Kamer. De Kamer heeft de maatregel in het voorjaar controversieel verklaard. Het is in 2025 niet meer mogelijk om de besparing te realiseren. Dit leidt tot een besparingsverlies van 245 miljoen euro in 2025.

Besparingsverlies Trancheren eigen risico

In het coalitieakkoord Rutte IV is besloten om per 2025 het eigen risico in de medisch-specialistische zorg te trancheren op maximaal 150 euro per behandeling. De Kamer heeft de maatregel in het voorjaar 2024 controversieel verklaard. Hierdoor is invoering per 2025 niet mogelijk, waardoor er per saldo een besparingsverlies ontstaat van 200 miljoen euro. De ontvangsten stijgen met 118 miljoen euro, maar door het lagere remgeldeffect stijgen de zorguitgaven met 318 miljoen euro.  

Overheveling groeiruimte Wmo

Op basis van de beschikbare uitvoeringsinformatie wordt de groeiruimte voor de Wmo Beschermd Wonen met structureel 5 miljoen euro opwaarts bijgesteld

Verminderen wachtlijsten GGZ

De IZA-afspraken met betrekking tot het verminderen van de wachtlijsten GGZ worden in 2025 en 2026 gecontinueerd. Het GGZ-kader wordt hiervoor in deze jaren met 30 miljoen euro opgehoogd.

6a. Verlaging eigen risco van 385 euro naar meer dan halveren

In het hoofdlijnenakkoord is besloten het verplicht eigen risico in de Zvw per 1 januari 2027 te verlagen naar 165 euro en het eigen risico te trancheren op 50 euro voor de medisch-specialistische zorg. Deze maatregelen leiden per saldo ertoe dat de zorgvraag stijgt ten opzichte van de eerdere situatie. Hierdoor stijgen de zorguitgaven met 2,1 miljard euro in 2027 tot 2,3 miljard euro in 2029.

6b. Huidig eigen risico van 385 euro bevriezen in 2025 en 2026

In het hoofdlijnenakkoord is besloten de hoogte van het verplicht eigen risico in de Zvw ook in 2026 te bevriezen op 385 euro. Deze bevriezing leidt ten opzichte van de eerdere situatie van indexering tot een grotere vraag naar zorg. Hierdoor stijgen de zorguitgaven in 2026 met 152 miljoen euro.

Ombuigingen

Dekking derving eigen risico GGZ

Vanuit beschikbare middelen voor beleid rondom verwarde personen wordt de derving van de opbrengst van het eigen risico als gevolg van de bekostiging van het verkennend gesprek in de GGZ gedekt.

45. Voortbouwen hoofdlijnenakkoord curatieve zorg

Op dit moment is reeds een zorgakkoord tot en met 2026 afgesloten. Er wordt ingezet op het voortzetten van dit akkoord voor de jaren tot en met 2028. Daarbij volgt, conform het hoofdlijnenakkoord, een structurele besparing van 590 miljoen euro, waarbij de volumegroei gelijk is aan het laatste jaar van het huidige IZA.

46. Onafhankelijke indicatiestelling ongecontracteerde wijkverpleging

Dit betreft de maatregel uit het hoofdlijnenakkoord om per 2027 onafhankelijke indicatiestelling te introduceren in de ongecontracteerde wijkverpleging. Deze maatregel moet vanaf 2027 structureel 85 miljoen euro opleveren.

47. Versnellen opschalen digitale zorg in de wijkverpleging

Deze maatregel uit het hoofdlijnenakkoord richt zich op de implementatie en opschaling van bestaande digitale zorgtoepassingen in de wijkverpleging. Dit moet in 2027 een netto besparing opleveren van 35 miljoen euro, oplopend tot 142 miljoen euro in 2029. De structurele besparing bedraagt 210 miljoen euro. In 2027 t/m 2030 wordt ten behoeve van deze maatregel jaarlijks 17,7 miljoen euro aan transitiemiddelen beschikbaar gesteld.

48. Versnelling opschaling digitale zorg in de Wet langdurige zorg

Deze maatregel uit het hoofdlijnenakkoord richt zich op de implementatie en opschaling van bestaande digitale zorgtoepassingen in de verpleegzorg en de gehandicaptenzorg in de Wlz. Dit moet in 2027 een netto besparing opleveren van 45 miljoen euro, oplopend tot 142 miljoen euro in 2029. De structurele besparing bedraagt 270 miljoen euro. In 2027 t/m 2030 wordt ten behoeve van deze maatregel jaarlijks 22,8 miljoen euro aan transitiemiddelen beschikbaar gesteld.

Kasschuiven

Transformatiemiddelen IZA

Op basis van een actuele raming wordt het kasritme van de IZA-transformatiemiddelen aangepast. In afwachting van het verlengen van het IZA worden de transformatiemiddelen voor 2027 en 2028 op de Aanvullende Post geplaatst.

Overboekingen Aanvullende Post

Transformatiemiddelen IZA

De naar 2027 en 2028 geschoven transformatiemiddelen worden in afwachting van het verlengen van het IZA op de Aanvullende Post geplaatst.

Overboekingen met andere begrotingen

Bekostiging post-covid

De middelen op grond van het aangenomen amendement Bushoff c.s. betreffende post-COVID-klinieken worden in afwachting van de uitwerking overgeheveld naar de premiegefinancierde zorguitgaven en doorgeschoven naar 2025 en 2026 (12 en 15 miljoen euro).

Opleiden in de wijkverpleging

Er wordt met ingang van 2025 structureel 60 miljoen euro overgeheveld naar de VWS-begroting ten behoeve van een nieuwe subsidieregeling gericht op de werkgeverskosten opleiden in de wijkverpleging. Daarmee wordt beoogd om de vernieuwde opleidingsstructuur in de wijkverpleging – die een impuls krijgt via de incidentele IOW-middelen 2023-2026 - structureel te bestendigen.

Overheveling KIPZ naar Overig curatieve zorg

De huidige subsidieregeling Kwaliteitsimpuls Personeel Ziekenhuizen wordt om rechtmatigheidsredenen niet voortgezet. De middelen blijven beschikbaar voor opleiden in de medisch specialistische zorg. Er is nu een besluit om de middelen tijdelijk deels beschikbaar te stellen via een nog te publiceren subsidieregeling strategisch opleiden medisch specialistische zorg. Om verder uitvoering te geven aan de IZA afspraak om de middelen beschikbaar te houden voor de MSZ-sector, is afgesproken om het resterende deel van de middelen (119,5 miljoen) voor 2025 en 2026 over te hevelen naar de premiegefinancierde zorguitgaven. Zorgverzekeraars hebben afgesproken om deze middelen in een fonds voor opleidingen in de MSZ te plaatsen.

Overige overboekingen met andere begrotingen

Dit betreft de overheveling van de groeiruimte Wmo naar het Gemeentefonds (14 miljoen euro structureel). Daarnaast vinden er diverse overhevelingen plaats tussen de begrotings- en premiegefinancierde uitgaven. Dit betreft onder meer een overheveling naar de VWS-begroting om in 2025 de uitgaven voor het wetsvoorstel domeinoverstijgende samenwerking (DOS) via een SPUK te laten plaatsvinden.

Plafondcorrecties

Loon- en prijsbijstelling

Voor de Zvw, Wlz en de Wmo is de nog onverdeelde loon- en prijsbijstelling gereserveerd op nominaal en onverdeeld geactualiseerd. Deze actualisatie vindt plaats op basis van de nieuwe grondslagen die volgen na de budgettaire verwerking van de maatregelen uit het hoofdlijnenakkoord.

Verwerking MLT 2025-2028

De loon- en prijsontwikkeling en de volumegroei in de Zvw, Wlz en de Wmo worden bijgesteld op basis van de meest recente Middellangetermijnraming 2025-2028 van het CPB.

Technisch

Technisch

Er zijn enkele budget neutrale schuiven verwerkt, waaronder de uitdeling van de groeiruimte tranche 2025 en de overzetting van de premiegefinancierde uitgaven van het oorspronkelijke deelkader Zorg naar het uitgavenkader Rijksbegroting.   

Ontvangsten

Meevallers

Actualisatie Eigen bijdrage Wlz

Dit betreft een actualisatie van de eigen bijdragen in de Wlz. Het betreft een reguliere bijstelling op basis van de tweede kwartaalrapportage 2024 van het Zorginstituut.

Doorwerking besluitvorming op eigen risico

De raming van de ontvangsten aan eigen risico is geactualiseerd na afloop van de besluitvorming over de uitgaven in de Zvw.

Tegenvallers

Tegenvaller eigen bijdrage CVO/EVV

In de voorjaarsnota 2024 is besloten om de compensatie vervallen ouderentoeslag (CVO) af te schaffen. De opbrengsten hiervan waren geraamd o.b.v. data uit 2019. Het CAK heeft opnieuw berekend wat de effecten van de afschaffing op de eigen bijdrage Wlz zal zijn. Dit leidt tot een tegenvaller.

Terugdraaien verhoging wettelijk minimum loon

De doorwerking van de voorgenomen verhoging van het Wettelijk Minimum Loon (WML) op de eigen bijdrage in de Wlz is in de eerste suppletoire begroting verwerkt. Sindsdien heeft de Eerste Kamer besloten om niet in te stemmen met de 1,2%-verhoging van het WML. Hierdoor ontstaat een tegenvaller op de eigen bijdrage Wlz.

Besparingsverlies trancheren eigen risico

In het coalitieakkoord Rutte IV is besloten om per 2025 het eigen risico in de medisch-specialistische zorg te trancheren op maximaal 150 euro per behandeling. De Kamer heeft de maatregel in het voorjaar controversieel verklaard. Hierdoor is invoering per 2025 niet mogelijk, waardoor er per saldo een besparingsverlies ontstaat van 200 miljoen euro. De ontvangsten stijgen met 118 miljoen euro, maar door het lagere remgeldeffect stijgen de zorguitgaven met 318 miljoen euro.

Derving eigen risico GGZ

In lijn met de afspraken uit het IZA geldt geen eigen risico voor de inzet van een ggz-professional in het verkennend gesprek. Dit leidt tot een derving van de opbrengst van het eigen risico van structureel 1,3 miljoen euro.

Intensiveringen

6a. Verlaging eigen riscio van 385 euro naar meer dan halveren

In het hoofdlijnenakkoord is besloten het verplicht eigen risico in de Zvw per 1 januari 2027 te verlagen naar 165 euro en het eigen risico te trancheren op  50 euro voor de medisch-specialistische zorg. Dit leidt tot lagere ontvangsten aan eigen risico. De ontvangsten dalen in 2027 met 2 miljard euro tot 2,3 miljard euro structureel in 2029.

6b. Huidig eigen risico van 385 euro bevriezen in 2025 en 2026

In het Hoofdlijnenakkoord is besloten de hoogte van het verplicht eigen risico in de Zvw ook in 2026 te bevriezen op 385 euro. Als gevolg van deze bevriezing dalen de ontvangsten aan eigen risico in 2026 met 110 miljoen euro.

Plafondcorrecties

Verwerking MLT 2025-2028

De ontwikkeling van het eigen risico in de Zvw en de eigen betalingen in de Wlz worden bijgesteld op basis van de meest recente Middellangetermijnraming 2025-2028 van het CPB.

Technisch

Met de afschaffing van de deelkaders zijn alle premiegefinancierde uitgaven overgeboekt van het oorspronkelijke deelkader Zorg naar het uitgavenkader Rijksbegroting. Dit is budget neutraal.