Bedragen zijn opgenomen in miljoenen euro's tenzij anders vermeld.

Koninkrijksrelaties

Op het hoofdstuk Koninkrijksrelaties worden middelen aangewend voor de bevordering van de duurzame economische ontwikkeling, het onderwijs en de kwaliteit van bestuur van de Koninkrijkspartners door het bieden van ondersteuning. Een deel van de middelen voor deze samenwerkingsprogramma's is niet ter besteding gekomen, mede omdat er bij enkele projecten vertraging is opgetreden.

Buitenlandse Zaken

De invoerrechten zijn gedaald door een afname van de import. De vergoeding voor het innen van de invoerrechten neemt navenant af.

Justitie

Ondanks de lagere instroom worden er naar verwachting gemiddeld 2700 meer asielzoekers opgevangen dan verwacht. Dit komt omdat de uitstroom van asielzoekers ook lager uitvalt dan geraamd. Door de lagere instroom nemen de ontvangsten uit hoofde van de ODA-toerekening van de opvang van asielzoekers af.

De uitgaven bij de gerechtskosten zijn hoger dan voorzien. Dit wordt onder andere veroorzaakt doordat – het relatief dure – afluisteren sinds het rapport Van Traa één van de weinige toegestane opsporingsmethoden is. Ten aanzien van de budgettaire ontwikkeling van de gerechtskosten en de mogelijkheden tot een betere beheersing van deze kosten, wordt er door het ministerie van Justitie onderzoek gedaan.

Het Openbaar Ministerie (OM) is voor de verwerving van handhavingsmiddelen verplicht de Europese aanbestedingsprocedures te volgen. Omdat deze procedures meer tijd in beslag nemen dan voorheen, komen de voor de projecten beschikbaar gestelde middelen, niet volledig tot besteding.

Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties

De taken van BZK ter bevordering van een actief en volwaardig burgerschap van de leden van de etnische minderheden zijn door het kabinet overgeheveld naar Justitie. De budgettaire overheveling van deze taken vindt met ingang van 2003 plaats. Tot die tijd wordt dit beleid op de begroting van BZK verantwoord. Eén van deze taken vormt het zorgdragen van de eerste huisvesting van statushouders door gemeenten. Op grond van een VVTV-regeling (Voorwaardelijke Vergunning Tot Verblijf) ontvangen gemeenten een tegemoetkoming van het Rijk voor de opvang van voormalige houders van een voorwaardelijke vergunning tot verblijf. Op deze regeling is een dalend beroep gedaan.

BZK is sectorwerkgever van de sector Rijk en ontwikkelt en onderhoudt een aantal personeels- en organisatieprogramma's voor de sector. In een deel van deze programma's is een vertraging opgetreden. Deze arbeidsvoorwaardenmiddelen zullen in 2003 alsnog tot besteding komen.

Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen

Als gevolg van minder omzettingen van leningen in giften treedt een meevaller op bij de uitgaven aan de studiefinanciering. Voorts vallen door gemiddeld hogere gezinsinkomens de uitgaven voor de aanvullende beurs in de beroepsbegeleidende leerweg mee.

Als gevolg van het voor 25 procent uitdelen van de prijsbijstelling bij het Strategisch Akkoord is er een tekort ontstaan op de begroting van OC&W. Dit tekort wordt nu o.a. ingevuld door de genoemde meevaller in de studiefinanciering. Daarnaast is een korting gepleegd op de subsidies zoals opgenomen in de niet-wettelijke uitgaven.

Op de niet-relevante uitgaven treedt een meevaller op in 2002. Dit is voornamelijk het gevolg van de onlangs te veel uitgedeelde prijsbijstelling op het niet-relevante deel van de prestatiebeurs. Tot slot is ten gevolge van uitstel van de verkoop van het Nederlands Omroepproductiebedrijf (NOB) de verwachte opbrengst doorgeschoven naar 2003.

Nationale Schuld

Het saldo van de uitgaven en ontvangsten van de rentelasten swaps toont bij Najaarsnota een lichte tegenvaller, maar over het hele jaar bezien is het saldo nog ruim positief. De meevallende renteontvangsten zijn voornamelijk het gevolg van een hoger dan geraamde vergoeding op uitzettingen in de geldmarkt en het gerealiseerde disagio bij de inkoop van schuld.

Financiën

De schade-uitkering van de exportkredietverzekeringen zijn lager dan oorspronkelijk verwacht. Dit wordt verklaard doordat sommige dreigende schades toch binnen de wachttermijn zijn opgelost en daarmee niet tot een schade uitkering hebben geleid.

De Staatsloterij heeft haar omzetverwachtingen neerwaarts bijgesteld, wat resulteert in een aanpassing van de ontvangstenraming bij Financiën.

Domeinen geeft uitvoering aan het beleid tot beheer en vervreemding van roerende en onroerende zaken van de overheid. De hiermee gemoeide opbrengsten uit verkoop van zand zijn lager dan verwacht. Enerzijds wordt dit veroorzaakt door tegenvallers bij de verkoop van zand. Voorts leidt een gewijzigde vergoedingssystematiek door pompstationhouders tot een tegenvaller.

Defensie

Ten behoeve van het Europees Veiligheids- en Defensiebeleid (EVDB) is in 2000 en 2001 een totaal bedrag van € 136 miljoen ter beschikking gesteld. Dit bedrag is geoormerkt voor concrete projecten, maar wordt gerealiseerd in de jaren 2000–2006. Overschotten uit het beschikbare budget worden over de jaargrens heen meegenomen.

De ramingsbijstelling voor de investeringsprojecten van de Koninklijke Landmacht heeft hoofdzakelijk betrekking op de sneller dan verwachte realisatie van het project Vervanging personenauto's en transporters, het project Licht Verkennings- en Bewakingsvoertuig en het project Integrale Veiligheidszorg.

Bij de Koninklijke Marechaussee daarentegen, lopen enkele grote investeringsprojecten enige vertraging op. Het betreft hier met name het C-2000-project en het Opleidingscentrum Koninklijke Marechaussee.

De middelen die tijdelijk geparkeerd waren op de artikelen loon- en prijsbijstelling krijgen nu een bestemming. Voor een deel is deze bestemming gelegen in de ramingsbijstelling pensioenen. Voor het overige bieden deze middelen compensatie voor de verwachte hogere uitgaven bij tal van andere beleidsterreinen.

Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer

Voor de uitvoering van de huursubsidieregeling blijken in 2002 meer middelen nodig te zijn dan tot nu toe geraamd. Er is sprake van een tegenvaller als gevolg van hogere aantallen subsidiegerechtigden, een hogere gemiddelde bijdrage en forse nabetalingen over het tijdvak 2000–2001. Daarnaast leidt het gewijzigde betalingsritme dat voortvloeit uit de nieuwe uitvoeringssystematiek tot een eenmalige overschrijding. Voorts zijn er dit jaar in verband met de problemen bij de (vernieuwde) uitvoering van de huursubsidie voorschotten verstrekt. Voor ca. 40 000 huishoudens blijkt dit ten onrechte te zijn gebeurd. Deze voorschotten zullen worden teruggevorderd en tot ontvangsten in 2003/2004 leiden. In het kader van verbetering van de integrale milieukwaliteit op lokaal niveau zet VROM zich onder andere in voor het terugdringen van veiligheidsrisico's van industriële activiteiten. Met AKZO is in dit verband afgesproken dat de chloortransporten over het spoor grotendeels worden beëindigd. Hiervoor wordt een financiële bijdrage geleverd. Een andere maatregel die VROM uitvoert met betrekking tot de externe veiligheid is de uitvoering van de regeling voor sanering van vuurwerkbedrijven. Het aantal vuurwerkbedrijven dat een beroep doet op deze regeling is in 2002 achtergebleven bij de verwachtingen. Dit komt onder andere omdat de regeling pas halverwege dit jaar in werking is getreden en de onbekendheid bij de doelgroep nog groot is.

Om de huursubsidie-uitgaven te beheersen zijn prestatieafspraken gemaakt met de corporaties. In de raming was rekening gehouden met een bijdrage die corporaties moeten betalen voor het overschrijden van een vooraf bepaald stijgingspercentage van het gemiddelde huursubsidiebedrag in het tijdvak 2000–2001. Aangezien de Raad van State nog geen uitspraak heeft gedaan over te innen bijdragen die zijn opgelegd in een eerder tijdvak is nog niet tot inning over gegaan en is de raming neerwaarts bijgesteld.

Verkeer en Waterstaat

De voortgang van de renovatiewerkzaamheden van het V&W-gebouw aan de Koningskade 4 loopt achter op schema en de oplevering is naar een latere datum verschoven. De bijbehorende uitgaven voor de huisvesting zullen zich pas in 2003 voordoen.

Voor het programma-«Efficiënt werkend luchtvaartbestel» zijn meer middelen uitgetrokken dan geraamd voor de Luchtverkeersleiding Nederland. De extra middelen hebben o.a. betrekking op de nabetaling over het jaar 2001. Doordat de inkomsten m.b.t. het jaar 2001 pas zijn ontvangen in 2002 was nog geen verrekening mogelijk in 2001.

In het Strategisch akkoord is afgesproken dat DGTP overgedragen wordt van V&W naar EZ. Bij miljoenennota 2003 is de verantwoordelijkheid voor zowel het beleid als het financieel beheer over het Directoraat-Generaal Telecommunicatie en Post (DGTP), vanaf het jaar 2003 overgedragen aan de minister van Economische Zaken. Aangezien de beleidsverantwoordelijkheid voor DGTP al bij EZ ligt, worden bij Najaarsnota de financiële middelen (uitgaven en ontvangsten) voor 2002 eveneens overgedragen.

Het bouwproces van de Westerscheldetunnel verloopt voorspoedig, zodat meer aandelen worden uitgegeven dan oorspronkelijk is geraamd.

Over de uitgaven voor lokaal en regionaal openbaar vervoer, de HSL-Zuid en de Betuweroute wordt BTW afgedragen. Hiervoor vindt compensatie plaats uit de aanvullende post voor BTW-compensatie Openbaar Vervoer.

Economische Zaken

De kasraming van onder andere de artikelen innovatie op het terrein van ruimtevaart en ondernemingsklimaat zijn neerwaarts bijgesteld als gevolg van het trager op gang komen van een aantal projecten. De mutatie op CO₂-reductiebeleid betreft een overboeking naar de aanvullende post van middelen die door vertraging van projecten dit jaar niet meer tot besteding komen. De op de begroting gereserveerde middelen voor scheepsbouw worden dit jaar niet besteed en worden gebruikt om diverse tegenvallers te compenseren. Door een minder snelle opstart van diverse technostartersprogramma's zal een deel van de voor 2002 geraamde uitgaven pas in 2003 gerealiseerd worden.

De ontvangsten op de begroting van Economische zaken zijn veel lager dan bij Miljoenennota voorzien werd. Allereerst wordt een lening van Nedcar later terugbetaald dan aanvankelijk werd aangenomen. Tennet keert niet het verwachte dividend uit, terwijl Ultracentrifuge Nederland N.V. een «shareholdersloan» later terugbetaalt. Daar tegenover staat een hogere opbrengst dan eerder geraamd bij de casino's en bij de afgifte exploitatievergunningen speelautomaten.

Landbouw, Natuurbeheer en Visserij

Onder andere door wijzigingen in de beleidsuitvoering zijn op verschillende beleidsterreinen de uitgaven voor het apparaat hoger uitgevallen dan was voorzien. Verminderde inkomsten en hogere uitgaven op het gebied van natuurbeheer hebben geleid tot een tegenvaller van 17 mln. In het kader van de Stimuleringsregeling glas- en tuinbouwgebieden en Regeling Structuurverbetering Glastuinbouw zijn door vertragingen in de uitvoer dit jaar minder kasuitgaven nodig. Het deel van de loonbijstelling dat vanwege BZK-instructies was gereserveerd, is ingezet ter dekking van tegenvallers bij o.a. apparaatsuitgaven. In het kader van het mestbeleid worden er middelen vanuit het Ontwikkelings- en Saneringsfonds overgeheveld naar de LNV-begroting, ten behoeve van onder meer de Dienst Basis Registraties, Bureau Heffingen, het Sociaal Economisch Plan veehouderij en de evaluatie van het mestbeleid.

Sociale Zaken en Werkgelegenheid

Bij de verdere afwikkeling van de ontvlechting Arbvo is een additionele tegenvaller gemeld, waarvoor in 2002 € 56 mln nodig is. Met deze middelen kunnen de meest urgente kosten die gerelateerd zijn aan de afwikkeling van eigen ESF-projecten van Arbvo worden betaald. De daarmee gemoeide directe liquiditeitsbehoefte bij Arbvo is hiermee in 2002 afgedekt.

Voor de vorming van de Centra voor werk en inkomen (CWI) is subsidiegeld beschikbaar gesteld. Omdat veel kosten van de aanvragers reeds zijn gedekt uit middelen van het Samenwerkingsorgaan werk en inkomen (SWI), wordt het subsidiebudget voor het CWI niet volledig uitgeput.

Door problemen met de ICT-applicatie van het Inlichtingenbureau blijven de aanmeldingen van gemeenten bij het Inlichtingenbureau achter. De aan gemeenten bij aansluiting toe te kennen subsidies blijven hierdoor onbenut en daarmee ook het handhavingsbudget. Er heeft een herverdeling plaatsgevonden tussen de uitvoeringskosten voor de voorzieningen voor de verzekeringen. Dit leidt tot een tegenvaller op de SZW-begroting en een even grote meevaller in het premiegefinancierde SZA-deel.

Het budget voor instroom- en doorstroombanen (I/D-banen) wordt niet volledig uitgeput. Het volume ontwikkelt zich conform het verwachtingspatroon. De oorzaak ligt in de ontwikkeling van de gemiddelde prijs.

De Raad voor werk en inkomen (RWI) kent minder subsidies toe aan sectorale, regionale en bedrijfsinitiatieven op het gebied van arbeidsmarkt en reïntegratie. Dit wordt veroorzaakt door een verlate start van de sectorale stimulansen en een tegenvallend aantal subsidieaanvragen.

Voor het sociaal plan voor personeel dat niet overgaat van de Centra vakopleiding (CV) naar de Regionale opleidingscentra (ROC) wordt een voorziening getroffen.

Er heeft een overschrijding plaatsgevonden van de reguliere kosten van de CWI-organisatie in 2002.

De Wajong laat een meevaller zien in de prijsontwikkeling. Deze wordt echter teniet gedaan door een tegenvaller in de volumeontwikkeling.

Er zijn verschillende bedragen overgeheveld van de aanvullende post naar de begroting van SZW. Op de aanvullende post stonden middelen gereserveerd voor de transformatieprojecten binnen de CWI-organisatie en ook voor het eigen en vreemd vermogen van de NV Kliq. De kapitaalstorting Kliq vult de reeds bij Miljoenennota gestorte € 20 mln aan. Tenslotte is van de aanvullende post een bedrag overgeheveld naar de SZW-begroting voor de vergoeding aan Arbvo vanwege het om niet beschikbaar stellen van activa aan de NV Kliq. De waarde van deze activa en de uitgevoerde kapitaalstoringen Kliq vormen onderdeel van de openingsbalans van de NV Kliq.

Het budget voor de rijksbijdrage aan het AWF/UFO wordt niet volledig uitgeput. Dit wordt onder meer veroorzaakt door vertragingen in de publicatie van regelgeving bij de sluitende aanpak.

De verwachte toename van WSW-werknemers met een WAO-recht is uitgebleven. De ontvangsten uit hoofde van de anticumulatiebepalingen in de Wet sociale werkvoorziening (WSW) zijn daarom lager dan geraamd. De bevoorschotting van het Fonds voor werk en inkomen (FWI) voor 2002 vond plaats in een periode waarin werd uitgegaan van dalende werkloosheid Door de stijgende werkloosheid vallen de afrekeningen over bevoorschotte perioden tegen en worden de taakstellende ontvangsten niet gerealiseerd.

Volksgezondheid, Welzijn en Sport

Door onder andere het toekennen van uitkeringen wordt genoegdoening verschaft aan oorlogsslachtoffers. Om deze uitkering op peil te houden wordt jaarlijks loon- en prijsbijstelling toegekend. Als gevolg van een hogere indexatie door het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds dan geraamd, is een tegenvaller ontstaan op de post loon- en prijsbijstelling wetten oorlogsgetroffenen.

Rondom het thema «Tegoeden Tweede Wereldoorlog» zijn in de afgelopen jaren besluiten genomen over rechtsherstel en daarmee samenhangende betalingen. Het kabinet heeft onder andere middelen ter beschikking gesteld aan de Sinti- en Romagemeenschap en de Indische gemeenschap. Met vertegenwoordigers van de gemeenschappen zijn dit jaar afspraken gemaakt. Tot de uitbetaling van de afgesproken middelen is nu overgegaan.

Gestreefd wordt naar een integrale programmering van projecten, experimenten en onderzoek op het terrein van de volksgezondheid en zorg. De activiteiten van Zorg Onderzoek Nederland (ZON) spelen daarbij een rol. Uit een liquiditeitsprognose is naar voren gekomen dat de middelen voor ZON onvoldoende zijn om de lopende programmering te kunnen financieren. Omdat aan de Tweede Kamer is toegezegd dat op lopende programma's niet wordt bezuinigd worden extra middelen ingezet ten behoeve van ZON.

Internationale Samenwerking

De mutaties binnen de Homogene Groep Internationale Samenwerking (HGIS) betreffen vooral bijstellingen op de verwachte uitgaven.

De EKI-toerekening wordt verhoogd in verband met de schuldkwijtschelding aan Kongo.

De hogere bijdrage aan maatschappelijke organisaties voor speciale activiteiten vloeit voort uit het voornemen meer de nadruk te leggen op het particuliere kanaal.

De bijstelling van het bedrijfslevenprogramma wordt vooral veroorzaakt doordat er in 2002 minder subsidies worden verstrekt in het kader van het ORET/Miliev-programma dan was voorzien. De voorstellen voor dit programma waren van voldoende kwaliteit, maar gezien de onzekere financiële positie van veel ontwikkelingslanden worden enkele investeringsbeslissingen door de ontwikkelingslanden zelf uitgesteld.

De verplichte bijdrage van Nederland aan hulpverlening van de Europese Unie door het Europees Ontwikkelingsfonds viel hoger uit dan verwacht.

Het exportfinancieringsinstrument Indonesië is een reeds afgesloten subsidieregeling. De uitgaven hiervan, behorend bij reeds aangegane verplichtingen, vallen hoger uit dan verwacht.

De bijdrage aan het FMO wordt bijgesteld. Dit heeft twee oorzaken. Enerzijds is de subsidieregeling in het kader van het MOL-fonds net opgestart. Als gevolg hiervan zijn er dit jaar minder kasuitgaven te verwachten dan in latere jaren. Anderzijds wordt het beroep op de subsidieregelingen in het kader van het KB-fonds, het IBTA en het Balkanfonds uitgesteld.

De bijstelling van de bijdrage aan het Internationaal Strafhof wordt veroorzaakt door een vertraging in de kosten voor tijdelijke huisvesting en inrichting. Door een lagere instroom neemt de toerekening van de eerstejaarsopvang van asielzoekers aan ODA af.

De vrijval non-ODA bij najaarsnota zal worden meegenomen naar latere jaren. Deze vrijval zal in eerste instantie worden ingezet voor voorziene tegenvallers op het gebied van vredesoperaties in 2003 en het EU-voorzitterschap in 2004. De vrijval is o.a. ontstaan door een ramingsbijstelling op de negatieve ODA – i.e. geraamde aflossingen op leningen uit DAC-landen – die ten gunste van non-ODA wordt gebracht. Tevens is de nacalculatie van de EU-toerekening over het jaar 2001 niet ten gunste van het generale beeld gebracht.

De vredesoperaties Task Force Fox, ISAF en Enduring Freedom waaraan Nederland in 2002 deelneemt, komen deels pas in 2003 tot betaling.

De terugvordering van middelen voor ontwikkelingssamenwerking die de partnerorganisaties niet hebben besteed verloopt voorspoediger dan verwacht. De ontvangstenraming is hiervoor bijgesteld.

Gemeentefonds

Aangezien de definitieve gegevens op basis waarvan de gelden uit het gemeentefonds worden verdeeld nog niet beschikbaar zijn, zal in het uitkeringsjaar 2002 een bedrag van € 31,7 miljoen niet tot uitkering komen. Dit bedrag wordt volgend jaar uitgekeerd aan de gemeenten.

Infrastructuurfonds

Bij de aanleg van de Betuweroute worden de geluidsschermen later uitgevoerd. Daarnaast is de aanbesteding van Tunnel Technische Infrastructuur van de bovenbouw aangehouden vanwege de heroverweging van de tunnelveiligheid. Verwacht wordt dat de aanbesteding eind 2002 / begin 2003 gerealiseerd wordt.

Voor de HSL-Zuid zijn meer middelen uitgetrokken doordat een intertemporele kasverschuiving, zoals bij Voorjaarsnota verondersteld, niet mogelijk blijkt te zijn. Dit komt mede doordat de bouw sneller verloopt dan verwacht.

Omdat de beschikking voor de HSL-Oost niet eerder dan in 2003 wordt afgegeven, komt een deel van de uitgaven dit jaar niet tot betaling. Het gaat om de beschikking voor subsidie aan Railinfrabeheer voor de kosten van de benuttingsmaatregelen op het traject Utrecht – Arnhem. De beschikkingsaanvraag wordt naar verwachting pas in november ingediend en zal volgend jaar tot betaling komen.

Het uitgavenritme bij het programma bodemsanering is afhankelijk van het aantreffen van vervuilde bodem bij de uitvoering van (aanleg) projecten. Doordat er minder activiteiten zijn dan gepland worden er minder uitgaven gedaan.

Bij het onderhoud van waterbeheer en vaarwegen worden extra inspanningen gedaan om de achterstand in het variabel onderhoud in te halen. Daarnaast wordt een aantal grote onderhoudsprojecten versneld ter hand genomen. De in de Voorjaarsnota 2002 opgenomen hogere ontvangst bij waterbeheer en vaarwegen zal niet plaatsvinden, zodat er thans een verlaging in de raming wordt aangebracht. Tevens hebben de baggerwerkzaamheden en wrakopruiming in de Westerschelde vertraging opgelopen waardoor de ontvangsten dit jaar lager zijn.

Om het onderhoud op een verantwoord niveau te handhaven bij weginfrastructuur zijn extra inspanningen nodig. Hiervoor worden extra middelen uitgetrokken.

Bij de projecten voor Regionale en Lokale Infrastructuur zijn minder gelden tot besteding gekomen. Dit heeft voornamelijk te maken met de vertraging bij de aanbesteding en uitvoering van de Noord-Zuid lijn. Voor de uitvoering van Rijksweg 9 Koedijk–De Stolpen is een bijdrage van de provincie Noord-Holland ontvangen. De lagere uitgaven bij «Duurzaam Veilig» worden veroorzaakt doordat de lagere overheden die belast zijn met de uitvoering van het beleid de declaraties voor dit jaar (nog) niet hebben ingediend.

Het bouwproces van de Westerscheldetunnel verloopt voorspoedig, zodat meer aandelen worden uitgegeven dan oorspronkelijk is geraamd.

Over de uitgaven voor lokale en regionale openbaar vervoer, de HSL-Zuid en de Betuweroute wordt BTW afgedragen. Hiervoor vindt compensatie plaats uit de aanvullende post.

Fonds Economische Structuurversterking

Het Fonds Economische Structuurversterking (FES) is een verdeelfonds. Het kasritme van de FES-uitgaven wordt bepaald door de financieringsbehoefte van goedgekeurde FES-projecten, uiteraard passend binnen de budgettaire randvoorwaarden van de FES-wet.

Bij een aantal projecten in voorbereiding is sprake van vertraging. De hiervoor gereserveerde middelen zullen dit jaar niet meer tot uitgaven leiden en worden doorgeschoven naar volgend jaar. Het gaat hier ten eerste om de Nieuwe Sleutelprojecten in het kader van Vitaliteit Steden. De voorbereiding van deze projecten duurt langer dan verwacht, mede als gevolg van het omvangrijke en complexe karakter van deze projecten. Daarnaast heeft de vertraging betrekking op projecten die gefinancierd worden uit het BIRK (Budget Investeringen Ruimtelijke Kwaliteit). Dit budget is gereserveerd voor uitgaven in het kader van duurzame ontwikkeling van stedelijke netwerken. Deze uitgaven zouden gebaseerd worden op de Vijfde Nota Ruimtelijke Ordening. Als gevolg van het controversieel verklaren van de Vijfde Nota zijn er dit jaar nagenoeg geen uitgaven uit het BIRK gedaan.

Algemeen

Op de aanvullende post Algemeen staan middelen gereserveerd waarvan op het moment van reservering nog niet expliciet kan worden aangegeven op welke begroting(en) zij uiteindelijk worden verantwoord, of waarvan de exacte omvang nog niet kan worden aangegeven. Daarnaast staan op deze aanvullende post taakstellingen geparkeerd die uiteindelijk door de diverse begrotingen worden ingevuld (bijvoorbeeld de ramingstechnische veronderstelling in=uit bij de eindejaarsmarge).

De gereserveerde middelen voor de chloortransporten worden overgeheveld naar de begroting van VROM. De middelen voor vuurwerk komen die jaar niet meer tot besteding en worden doorgeschoven naar volgend jaar.

Op de Aanvullende Post Algemeen waren middelen gereserveerd voor de transformatieprojecten binnen de Centra voor Werk en Inkomen-organisatie. Deze middelen zijn overgeheveld naar de begroting van SZW. Er wordt een reservering op de aanvullende post getroffen van 30 miljoen euro ter dekking van uitgaven voor met name uitgaven voor ICT-investeringen en vertraagde uitstroom van bovenformatief personeel. Aangezien nog geen beslissing is genomen langs welke weg deze middelen gefinancierd zullen worden, via de afwikkeling van de Arbeidsvoorzieningsorganisatie of via exploitatie van het CWI, wordt deze voorziening getroffen op de aanvullende post. Zodra hierover duidelijkheid bestaat zullen deze middelen worden overgeheveld naar de begroting van SZW.

Voor de compensatie van BTW-openbaar vervoer worden middelen overgeheveld naar de begroting van Verkeer en Waterstaat. Op de aanvullende post stonden middelen gereserveerd ten behoeve van het eigen en vreemd vermogen van de NV Kliq. De kapitaalstorting Kliq vult de reeds bij Miljoenennota gestorte € 20 mln aan.Ten behoeve van de NV Kliq is de Aanvullende Post met 32,2 miljoen euro opgehoogd. Dit bedrag is vervolgens overgeheveld naar de SZW-begroting voor de vergoeding aan Arbvo vanwege het om niet beschikbaar stellen van activa voor € 32,2 mln aan de NV Kliq. De waarde van deze activa en de uitgevoerde kapitaalstoringen Kliq vormen onderdeel van de openingsbalans van de NV Kliq

Op de aanvullende post wordt een meevaller winst DNB geraamd uit hoofde van versterving van bankbiljetten. De verkoopopbrengsten van overtollig defensiematerieel en onroerend goed zijn lager dan eerder verondersteld. Hierdoor treedt een tegenvaller op bij taakstelling in het kader van de inspanningsverplichting middelenafspraken Defensie.

Sociale Zekerheid en Arbeidsmarkt

De mutaties in de budgetdisciplinesector SZA komen voor een groot deel overeen met de budgettaire gegevens over begrotingshoofdstuk XV SZW. Aanvullend daarop volgen hier de belangrijkste veranderingen in de premiegefinancierde regelingen.

Er zijn lagere uitgaven dan geraamd voor de migratiekosten van het UWV. Deze hangen samen met de SUWI-gerelateerde verhuisoperatie van de uitvoeringsinstellingen. Naar de huidige inzichten zal een nog onbekend bedrag overlopen naar 2003. Verder doet zich wederom een tegenvaller voor bij de REA (Reïntegratie Arbeidsgehandicapten). Oorzaak ligt in een niet voorziene grotere aanvraag van vooral werkgeverssubsidies. Hoewel per 1-1-2002 de plaatsingssubsidies zijn afgeschaft en vervangen door een premiekortingsregeling, blijken er in 2002 door het op wettelijke basis achteraf toekennen van de subsidies bij het UWV nog aanzienlijke extra kosten te zijn gemaakt voor verwerking van subsidie-aanvragen. Daarnaast lopen de dienstverbanden van arbeidsgehandicapten met een plaatsingsbudget langer dan verwacht.

De volumegroei bij het Uitvoeringsfonds voor de Overheid (UFO) ontwikkelt zich volgens de uitvoeringsgegevens van het UWVV trager dan verwacht. Dit heeft lagere uitgaven en ontvangsten tot gevolg.

De WAO laat een neerwaartse bijstelling zien. Reden is de afvlakkende groei van het volume. Omdat de oploop van de WW-aanvragen volgens de UWV-uitvoeringsgegevens iets gematigder is dan verwacht worden de WW-uitgaven in beperkte mate neerwaarts bijgesteld.

Tenslotte wordt ten behoeve van het Centrum voor Werk en Inkomen (CWI) een voorziening getroffen van € 30 mln ter dekking van uitgaven voor met name ICT-investeringen en vertraagde uitstroom van bovenformatief personeel. Aangezien nog geen beslissing is genomen langs welke weg deze middelen gefinancierd zullen worden, via de afwikkeling van de Arbeidsvoorzieningsorganisatie of via de exploitatie van het CWI, wordt deze voorziening getroffen op de aanvullende post. Zodra hierover duidelijkheid bestaat zullen deze middelen worden overgeheveld naar de begroting van SZW.

Budgettair Kader Zorg

De gepresenteerde bijstellingen zijn voornamelijk gebaseerd op informatie die het College voor Zorgverzekeringen (CVZ) ter beschikking heeft gesteld. Blijkens deze informatie zijn er in de sectoren gehandicapten en verpleging & verzorging hogere uitgaven gedaan dan waarmee in de Miljoenennota 2003/Zorgnota 2003 rekening was gehouden. Het is realistisch om te verwachten dat deze uitgaven samenhangen met hogere productieafspraken, die ook daadwerkelijk zullen worden gerealiseerd. De verwachte hogere productie leidt naar verwachting aan de ontvangstenkant tot een hogere opbrengst eigen betalingen. Voorts wijst de informatie van het CVZ op een overschrijding van de uitgaven in de AWBZ-sectoren, die verklaard wordt door het inlopen van financieringsachterstanden.

De raming voor de uitgaven van de ziekenhuizen wordt eveneens verhoogd. Naar het huidig inzicht is deze stijging voornamelijk toe te rekenen aan financieringsontwikkelingen. Op basis van de CVZ-cijfers is er aanleiding de raming van de uitgaven voor kraamzorg opwaarts bij te stellen.

De uitgaven voor geneesmiddelen zijn gedurende de eerste helft van 2002 minder gegroeid dan in de afgelopen jaren het geval was.

De tegenvaller bij de huisartsen hangt vooral samen met het feit dat Avond-, Nacht- en Weekenddiensten niet tijdig zijn gedeclareerd. Declaraties uit 2001 worden nu pas zichtbaar in de uitgaven.

De tegenvaller bij het ziekenvervoer is het saldo van een meevaller bij het ambulancevervoer en een tegenvaller bij het overig ziekenvervoer als gevolg van het niet realiseren van een oude taakstelling.

De raming van de uitgaven voor hulpmiddelen wordt verhoogd vanwege onder andere een licht toenemend extramuraal gebruik van hulpmiddelen.

Verwacht wordt dat niet alle voor bouw gereserveerde middelen nog dit jaar tot besteding zullen komen.

Voor een uitgebreide toelichting wordt verwezen naar de Najaarsbrief Zorg