VERTICALE TOELICHTING VOORJAARSNOTA 2004

Als gevolg van technische omstandigheden worden de mutaties op de hoofdstukken IIA en IIB, voor de laatste keer, gezamenlijk gepresenteerd.

Koninkrijksrelaties

Samenwerkingsmiddelen

De onderbesteding van het samenwerkingsbudget in 2003 is overgeheveld naar 2004 en is vervolgens gespreid over latere jaren. De middelen van het samenwerkingsbudget worden onder andere aangewend voor armoedebestrijding op de Nederlandse Antillen, onder meer via ondersteuning van de NGO's.

Kustwacht overboeking van Defensie

Medio 2003 zijn de aansturingstructuur en meerjarige investeringsplannen van de Kustwacht overgeheveld van Defensie naar Koninkrijksrelaties. De voor 2003 geplande investeringen zijn niet geheel gerealiseerd en doorgeschoven naar 2004 en 2005. De middelen voor het investeringsprogramma 2004 en 2005 boekt Defensie over naar Koninkrijksrelaties.

Buitenlandse Zaken

BTW-afdrachten

De raming van de BTW-afdrachten is neerwaarts bijgesteld. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door lagere consumptiegroei in Nederland (en in Europa).

Vierde eigen middel EU

De afdracht van het vierde eigen middel valt hoger uit. Deze verhoging is deels een compensatie voor het lager uitvallen van het BTW-middel in heel Europa, terwijl de raming van de te financieren EU-uitgaven gelijk is gebleven. Voor een ander deel is deze stijging het gevolg van een lichte opwaartse aanpassing van het aandeel van Nederland in het Europese BNI.

Tijdelijke middelenvoorziening NIO

De Nederlandse Investeringsbank voor Ontwikkelingslanden (NIO) verstrekt op verzoek en onder garantie van de staat leningen aan ontwikkelingslanden. Per 31 december 2003 had de NIO een negatief rekeningsaldo als gevolg van minder terugbetalingen. Bij Voorlopige Rekening heeft Buitenlandse Zaken dit tekort aangezuiverd en bij Voorjaarsnota ontvangt zij dit terug.

Justitie

Asiel: ex-AMA's 18+

In 2003 zijn er problemen geweest rond de uitzetting van AMA's 18+. Rechtelijke toetsing wees uit dat het op basis van de huidige regelgeving niet mogelijk is tot stopzetting van de opvangvoorzieningen over te gaan. Hierdoor kwam de uitstroom tot stilstand en zijn der meer ex-AMA's in de opvang gebleven dan oorspronkelijk geraamd.

Asiel: COA nulstand bezetting, extra krimp en prijs

Naar aanleiding van de meest recente inzichten is een nieuwe hogere raming van de bezetting vastgesteld, onder andere door een tegenvallende uitstroom. Deze stand, ook wel de «nulstand» genoemd, vormt het vertrek punt voor de hernieuwde subsidierelatie tussen Justitie en het COA. In deze stand zijn ook de extra opvangkosten voor het NIDOS opgenomen. Desalniettemin blijft de bezetting in de opvang onverminderd dalen, de hiermee gepaard gaande krimpkosten zijn ook hergecalculeerd. Hiertoe zijn nu ook de kosten van het bezettingsverlies als gevolg van de krimp gerekend. Tot slot liggen de herberekende kostprijzen bij het COA hoger dan de rekenprijzen uit de begroting.

Asiel: Terugkeer 26 000 COA en Uitzetcentra

Met deze posten zijn alle kosten opgenomen die de ketenpartners (IND, COA, IOM, SCV, Directie voorlichting, DJI) gaan maken bij de gefaciliteerde terugkeer van de 26 000 uitgeprocedeerde asielzoekers onder de oude vreemdelingenwet. Dit zijn onder andere de kosten voor de uitzetlocaties bij het COA en de kosten voor de uitzettingen bij de IND.

Inkomensafhankelijke toevoegingen

Recente economische ontwikkelingen hebben gezorgd voor een toename in het aantal rechtszaken in Nederland (oa arbeidsrecht, strafrecht). Betrokkenen worden parallel hieraan vaak geconfronteerd met dalende inkomens. Hierdoor is het aantal personen dat recht heeft op inkomensafhankelijke rechtsbijstand aanmerkelijk hoger dan voorgaande jaren.

Meeropbrengsten B&T, Toename productieaantallen CJIB

Door ontwikkelingen op basis van het veiligheidsplan en aanpassing voor de prijsontwikkeling kan de raming voor boeten en transacties opwaarts bijgesteld worden. Een deel van deze meeropbrengst dient ter dekking van de extra kosten die hiermee samenhangen voor CJIB. Daarnaast zijn er een aantal specifieke onderwerpen waaronder recente ontwikkelingen op het gebied van slachtofferhulp, de schuldsanering natuurlijke personen (WSNP) en de nazorg voor ex-gedetineerden, die met de meeropbrengsten worden gedekt.

ODA-toerekening

Als gevolg van de verminderde instroom van asielzoekers wordt de raming van de ODA-toerekening voor de totale kosten van de 1^ejaarsopvang met €65 mln. neerwaarts bijgesteld.

Binnenlandse Zaken

Arbeidsvoorwaarden eindejaarsmarge

Aan het arbeidsvoorwaardenbudget wordt 30 miljoen euro toegevoegd uit de eindejaarsmarge.

Meerjarige bestuurlijke afspraken politie

De minister van BZK heeft met de korpsbeheerders nadere afspraken gemaakt die enerzijds de gewenste sterkte-ontwikkeling zekerstellen en anderzijds recht doen aan de door de korpsen ervaren budgettaire problemen vooral als gevolg van de snel oplopende kosten van ICT-investeringen. Hiervoor wordt uit de eindejaarsmarge € 19,2 miljoen aangewend.

Veiligheidspijler GSB III

Voor de veiligheidspijler van het GSB is voor de periode 2004–2011 jaarlijks € 20 mln extra beschikbaar. Hiermee worden gemeenten in staat gesteld om op basis van lokale keuzes zelf projecten vorm te geven gericht op het terugdringen van de overlast in de openbare ruimte, de aanpak van -jeugdigeveelplegers en op preventie van criminaliteit in het algemeen. Aangezien het convenant GSB III met de steden start in 2005, worden de extra middelen voor de veiligheidspijler van het GSB via intertemporele compensaties verdeeld over de periode vanaf 2005 (tot 2009).

Technische mutaties – Diversen – Overgang defensie personeel

In de diversenreeks is onder andere de Motie-Van Aartsen verwerkt waarin de regering wordt verzocht de tijdelijke afname van de politiesterkte in 2004 ongedaan te maken. Naar aanleiding hiervan hebben BZK en Defensie afspraken gemaakt over de overgang van 250 af te vloeien defensiemedewerkers naar de politie. De hieruit voortvloeiende uitgaven ad € 29,3 miljoen (10,5 mln in 2004 en 18,8 mln in 2005) worden overgeboekt van de Defensiebegroting.

Vermogensconversie C2000

De door het agentschap ITO aangegane lening voor de Radiobediensystemen (RABS) C2000 wordt dit jaar in één geheel afgelost. Deze aflossing is noodzakelijk doordat verantwoordelijkheid voor de uitvoering van het project C2000 is overgedragen aan de projectdirectie C2000. Hierdoor kan de lening niet langer op de balans van het agentschap ITO worden verantwoord.

Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen

Bijstelling autonome raming PO

Als gevolg van toenemende gemiddelde personeelslasten in het primair onderwijs, o.a. als gevolg van een toegenomen beroep op de BAPO-regeling (bevordering arbeidsparticipatie ouderen), zal voor personele formatie meer worden gedeclareerd dan in de oorspronkelijke raming is opgenomen.

Bijstelling autonome raming WSF

Naar aanleiding van de nacalculatie 2003 WSF en de gerealiseerde omzettingen van lening naar gift als gevolg van het behalen van het diploma, is de raming van de studiefinanciering aangepast. Ook de herberekening van de maatregelen BOL-prestatiebeurs/1^e jaarsomzetting hebben invloed op de raming. Rekening houdend met het actuele studiegedrag en tempo zorgt dit voor een tegenvaller in 2007 en voor een meevaller in 2008.

Leerlingen volume referentieraming 2004

Een toename van het aantal leerlingen en studenten in de BOL (Beroepsopleidende Leerweg), HBO en WO en een daling van de leerlingenaantallen in PO en VO ten opzichte van de raming van vorig jaar leidt per saldo tot hogere onderwijsbudgetten.

Enveloppebrief 2 Deltaplan en NWO

Een deel van de middelen die bestemd zijn voor prioriteiten op het gebied van onderzoek en innovatie zijn toegevoegd aan de OCW-begroting. Het gaat om het deel dat bestemd is voor kenniswerkers, waaronder bèta en techniek, (Deltaplan) en het deel dat bestemd is voor de versterking van excellente onderzoeksgroepen aan de universiteiten (NWO).

Dekking taakstellende onderuitputting

Als gevolg van mee- en tegenvallers in de afgelopen jaren stond nog een taakstellende onderuitputting op de OCW-begroting. Deze taakstellende onderuitputting wordt binnen het saldo van mee en tegenvallers, waaronder de studiefinanciering en het niet juridisch verplichte deel van de prijsbijstelling, binnen de OCW-begroting ingevuld.

Compensatie negatieve arbeidsvoorwaardenruimte

In het kabinet is overeengekomen dat de negatieve arbeidsvoorwaardenruimte (tranche 2004) wordt gecompenseerd. Hiervoor is een extra vergoeding aan de arbeidsvoorwaardenbudgetten toegevoegd.

Eindejaarsmarge

De eindejaarsmarge wordt voor een deel ingezet ter dekking van de taakstellende onderuitputting. Het restant wordt aangewend voor over de jaargrens heen gelopen projecten.

Prijsbijstelling 2004

Circa 60% van de prijsbijstelling 2004 (niet juridisch verplichte deel) wordt binnen het saldo van mee- en tegenvallers ingezet ter dekking van tegenvallers op de OCW-begroting, waaronder de toename van het leerlingenvolume en de taakstellende onderuitputting.

Bijstelling autonome raming WSF

De aanpassing van de raming van de studiefinanciering (o.a. als gevolg van herberekening van de maatregelen BOL-prestatiebeurs/1^e jaarsomzetting) leidt tot hogere niet relevante uitgaven van de studiefinanciering.

Leerlingen volume referentieraming 2004 (doorwerking WSF)

Een toename van het aantal studenten, ten opzichte van de raming van vorig jaar, leidt tot een hoger beroep op de prestatiebeurs en heeft daarmee tot een bijstelling van de niet relevante uitgaven van de studiefinanciering.

Verkoop NOB

De opbrengst van de verkoop van het Nederlandse Omroep Bedrijf (NOB) komt naar verwachting in 2004 binnen op de OCW-begroting.

Nationale Schuld

Wijziging kapitaalmarktberoep en rente

De verder verslechterende economische situatie leidt tot een hoger financieringstekort en een groter beroep op de kapitaalmarkt. Hierdoor nemen de rente-lasten over de nationale schuld toe. Daarnaast is de lange rekenrente gestegen, waardoor eveneens sprake is van een rentetegenvaller voor de Staat.

Rente kasbeheer

De rentelasten kasbeheer vallen iets hoger uit dan eerder geraamd door hoger dan verwachte rekening-courantsaldi van RWT's en agentschappen. De rentebaten worden veroorzaakt door extra leningverstrekking aan RWT's en agentschappen.

Rentelasten Swaps

De mutaties rentelasten en -baten swaps worden veroorzaakt door EONIA-swaps die in de tweede helft van 2003 en het eerste kwartaal van 2004 zijn afgesloten. Het positieve saldo van de ontvangen en betaalde rente op swaps ten opzichte van Miljoenennota 2004 bedraagt € 45 mln.

Rente FES

De rentetoevoeging aan het FES is opwaarts bijgesteld. Deze bijstelling hangt samen met de verkoop van KPN aandelen eind 2003.

Leningen en aflossingen kasbeheer

Naar verwachting zullen meer leningen worden verstrekt aan met name RWT's. Hierdoor nemen ook de geraamde aflossingen toe.

Rente sociale fondsen

De rekening – courantsaldi van de sociale fondsen vallen lager uit dan eerder geraamd. Hierdoor is ook rentevergoeding aan de sociale fondsen neerwaarts bijgesteld.

Mutaties rekening courant

De geraamde toename van de saldi van RWT's houdt verband met de uitbreiding van het geïntegreerd middelenbeheer.

Financiën

Apparaat Belastingdienst

De intensivering van de apparaatsuitgaven van de Belastingdienst in 2004 hangt voor 35 mln samen met getemporiseerde projecten en uitgestelde uitgaven. Daarnaast is voorlopig een bedrag structureel nodig voor FPU-plus arrangementen en overige personele uitgaven.

Invordering belastingdienst

Voor de invordering bij groepen met een slechte belastingmoraal is structureel 10 mln beschikbaar gesteld.

Doorstart Kliq

Ten behoeve van de doorstart van Kliq wordt een kwijtschelding van 30 mln op de verstrekte lening voorzien.

Agentschap Belastingdienst

Nu de agentschapsstatus voor de Belastingdienst per 1 januari jl. geen doorgang heeft kunnen vinden, heeft zowel bij de uitgaven als bij de ontvangsten een correctieboeking van ca. 90 mln plaatsgevonden. De kosten van en vergoedingen voor invordering en vervolging blijven nu ten laste respectievelijk ten gunste van dit begrotingshoofdstuk komen. Tevens blijft uiteraard de vermogensconversie achterwege, waardoor de geraamde (niet relevante) ontvangst van 327,5 mln niet plaatsvindt.

Uitvoeringskosten inkomensafhankelijke regelingen (AWIR)

Ter vereenvoudiging van de uitvoering van inkomensafhankelijke regelingen wordt de uitvoering van de Wet Basisvoorziening Kinderopvang per 2005 en de toekenning en uitbetaling van de huurtoeslag en de zorgtoeslag per 2006 aan de Belastingdienst opgedragen. De bijstelling betreft de voorbereidingskosten en uitvoeringskosten, voor zover die niet op andere hoofdstukken zijn voorzien en heeft vooral betrekking op de zorgtoeslag.

WOZ

mdat de gemeenten in 2003 een vergroot beroep op de zogenaamde vangnetregeling van de Wet onroerende zaken hebben gedaan, wordt in 2004 een besparing van 20 mln verwacht.

Agrarische verkopen

In 2004 zal uit additionele verkopen van agrarische domeinen 150 mln extra beschikbaar komen.

Bijstelling raming dividend

De dividendraming kan aanzienlijk worden bijgesteld o.m. door hervatting van de dividendbetaling door KPN en door het jubileumdividend van de BNG.

Exportkredietverzekering

Actualisatie van de raming van de provenuen van de exportkredietverzekering leidt tot een gunstige bijstelling.

Winstuitkering DNB

Door aanpassing van de afspraken met De Nederlandsche Bank zal in 2004 ruim 112 mln meer worden ontvangen, dan in de raming was voorzien. Daarmee bedraagt de totale winstuitkering in 2004 364 mln.

Overdracht Holland Casino

Aangezien de verantwoordelijkheid voor Holland Casino beleidsmatig bij Justitie en voor de financiële aspecten bij Financiën is gelegd, is de raming van de ontvangsten voor de Staat van de begroting van EZ overgebracht naar de begroting van Financiën.

Defensie

CUP Orion

In 2003 zijn ten behoeve van het Capability Upkeep Program (CUP) Orion betalingen verricht die oorspronkelijk voor 2004 gepland waren. Hierdoor vallen middelen vrij in 2004.

Overige investeringen Koninklijke Marine (KM)

Een aantal investeringsprojecten van de Koninklijke marine is vertraagd, waardoor betalingen door zijn geschoven van 2003 naar 2004. Het betreft hier voornamelijk de Hydrografische Opnemingsvaartuigen (HOV), het project Luchtverdedigings- en Commandofregatten (LCF) en het tweede Landing Platform Dock (LPD-2).

Fennek

Door vertraging in de leveringen als gevolg van problemen bij de leverancier, zullen de uitgaven voor dit pantserwielvoertuig in 2004 € 17,5 miljoen lager zijn dan geraamd.

Infrastructuur Koninklijke Landmacht (KL)

Een aantal projecten met betrekking tot de infrastructuur van de Koninklijke Landmacht heeft vertraging opgelopen in 2003, waardoor een deel van de uitgaven in 2004 zal plaatsvinden.

Licht Verkennings- en Bewakinsvoertuig (LVB)

Door vertraging in de leveringen als gevolg van problemen bij de leverancier, dalen de uitgaven voor het LVB in 2004.

Overige investeringen Koninklijke Landmacht (KL)

Een aantal investeringsprojecten van de Koninklijke landmacht is vertraagd, waardoor betalingen door zijn geschoven van 2003 naar 2004. Het betreft hier voornamelijk het Wissellaadsysteem, het programma Theater Independant Tactical Army and Airforce Network (TITAAN) en het project Tactische Indoor Simulator (TACTIS). Daarnaast vallen van enkele projecten de geplande uitgaven in 2004 lager uit door verschuiving naar 2005, waaronder het project Verbetering Mobiliteit Stinger en het project Future Ground Based Air Defence System (FGBADS).

Verkoopopbrengsten 2003

Het gedeelte van de eindejaarsmarge ten gevolge van extra binnengekomen ontvangsten uit verkoop van overtollige goederen is voorlopig geparkeerd.

Exploitatie Koninklijke Luchtmacht (KLu)

Een aantal betalingen met betrekking tot de exploitatie van de Koninklijke luchtmacht heeft in plaats van in 2004 reeds in 2003 plaatsgevonden. Hierdoor wordt het budget in 2004 neerwaarts bijgesteld. Het betreft onder meer betalingen op het gebied van onderhoud en de aanschaf van onderdelen voor wapensystemen.

Investeringen

Een aantal investeringen in 2004 en 2005 zal getemporiseerd worden.

Regeling excessieve dollarkoersen

Op basis van de regeling dollarcompensatie wordt een deel van het voordeel dat Defensie in 2004 heeft door de huidige lage waarde van de dollar ten opzichte van de euro afgeroomd. Het voordeel van 2005 wordt ook in beeld gebracht. Bij Voorjaarsnota 2005 zal dit bijgesteld worden op basis van de dan geldende koers.

SDD-fase Joint Strike Fighter

In 2003 heeft – binnen het oorspronkelijk overeengekomen betalingsschema – een betaling plaatsgevonden voor de System Development and Demonstration (SDD)-fase van de Joint Strike Fighter (JSF), die oorspronkelijk voor 2004 begroot was.

Prepensioenen

In afwachting van de uitkomsten van het Voorjaarsoverleg over de VUT, het Prepensioen en de Levensloop is besluitvorming in het sectoroverleg Defensie over de datum van inwerkingtreding van het militair Prepensioen aangehouden. Dit houdt in dat het Prepensioen niet vóór 1 januari 2005 in werking zal treden.

VROM

Huursubsidie

De raming van de uitgaven voor de huursubsidie wordt aangepast als gevolg van diverse factoren. De raming is verhoogd als gevolg van o.a. (1) de introductie van geautomatiseerde nabetalingen voor huishoudens met lagere rekeninkomens dan eerder vastgesteld en (2) de keuze om de normhuur (het deel dat de huurder zelf betaalt) niet te indexeren met de huurprijsstijging, maar met de ontwikkeling van de bijstandsnorm. De raming wordt anderszijds verlaagd als gevolg van o.a. (1) een geringer effect van de T-biljettenactie van de Belastingdienst op de huursubsidie dan geraamd, (2) een aanpassing van de huurgrenzen, de kortingsgrens en de aftoppingsgrens en (3) een relatieve toename van het aantal eerste aanvragers, die in tegenstelling tot de zgn. continuanten gemiddeld niet een geheel jaar subsidie ontvangen. Alle verhogingen en verlagingen van de raming leiden per saldo tot de bovenstaande reeks.

De raming van de ontvangsten bij de huursubsidie is aangepast als gevolg van o.a. een versnelde inning van vorderingen, een stijgend volume aan mutaties en meer controles op inkomen.

Energiepremieregeling

Zowel in 2003 als 2004 is er, mede als gevolg van de sluiting van de energiepremieregeling (EPR) medio oktober 2003, sprake van een toename van het aantal aanvragen. Deze leiden in 2004 naar verwachting tot € 99 mln aan uitgaven voor de EPR. De doelstellingen van de EPR worden dientengevolge veel eerder gerealiseerd dan aanvankelijk gedacht. Naast het budget dat in 2004 reeds beschikbaar was voor de EPR en de door een herschikking van milieubudgetten ingezette middelen worden derhalve ook de budgetten uit de jaren 2005–2008 (samen € 74 mln) voor de dekking van deze tegenvaller ingezet.

Doelmatig aanbesteden

De bouwbudgetten worden structureel gecorrigeerd voor de mogelijkheden voor doelmatig aanbesteden.

Bodemsanering

Het uitgavenbudget voor bodemsanering wordt opgehoogd met de vorig jaar gerealiseerde ontvangsten uit hoofde van kostenverhaal en restituties.

Sanering vuurwerkbedrijven

Het op een aanvullende post gereserveerde budget ten behoeve van de sanering van vuurwerkbedrijven is naar de VROM-begroting overgeboekt.

Huisvestingsprojecten

Aan de VROM-begroting is budget toegevoegd voor de noodzakelijk geachte investeringen ten behoeve van de huisvesting van het Koninklijk Huis, de Hoge Colleges van Staat en het ministerie van Algemene Zaken. Het gaat voornamelijk om renovatiewerkzaamheden en beveiligingsmaatregelen. Tevens is budget opgenomen om achterstallig onderhoud van monumenten tegen te gaan. Daarnaast is besloten de grote renovatie van het Paleis op de Dam uit te stellen, waardoor de desbetreffende budgetten in de jaren 2004 en 2005 worden doorgeschoven naar 2006 en 2007.

Eindejaarsmarge

De eindejaarsmarge 2003 is aan de VROM-begroting toegevoegd. Deze is onder meer ingezet voor de vertraagde huisvestingsprojecten, voor bodemsanering en voor een interne reorganisatie.

Vermogensnormering Kadaster

Vooruitlopend op voorstellen omtrent de vermogensnormering van ZBO's is bij VJN het eigen vermogen van een viertal ZBO's, waaronder het Kadaster, genormeerd. De balanspositie zal hierdoor niet verslechteren. De incidentele afdracht aan het Rijk verloopt via het moederdepartement.

Verkeer en Waterstaat

Baggerwerkzaamheden

Bij Najaarsnota 2003 heeft VenW extra middelen ontvangen die zijn ingezet voor een versnelling van diverse baggerwerkzaamheden. Deze gelden worden in 2004 terugbetaald.

Bijdrage regio 2^e Coentunnel

De regio Amsterdam draagt haar bijdrage in het project 2^e Coentunnel in 2004 bij, terwijl de uitgaven voor dit project in 2008 zullen plaatsvinden.

Doelmatig aanbesteden

De bouwbudgetten worden structureel gecorrigeerd voor de mogelijkheden voor doelmatig aanbesteden.

Geluids Isolatie Schiphol III

De uitgaven en heffingsontvangsten voor het programma Geluids Isolatie Schiphol III worden ongeveer synchroon in de tijd geraamd.

Intertemporele compensatie meevaller Betuweroute

Bij de gunning Betuweroute heeft zich een meevaller voorgedaan. Deze middelen komen in de jaren daarna weer ten goede aan het infrafonds.

Pensioenen veren Westerschelde

De afwikkeling van de rechtspositionele regelingen van medewerkers van de Zeeuwse Provinciale Stoombootdiensten vergt eenmalig extra uitgaven die in de begroting niet zijn voorzien. Gekoppeld hieraan gaat de deelneming Westerscheldetunnel over naar Financiën.

Smedinghuis

Het gedeelte van de kosten voor de herbouw van het afgebrande Smedinghuis dat niet onder de leenfaciliteit kan worden gebracht wordt uit de algemene middelen gecompenseerd.

Vermogensnormering ZBO's

Vooruitlopend op voorstellen omtrent de vermogensnormering van ZBO's is bij VJN het eigen vermogen van een viertal ZBO's, waaronder de Rijksdienst voor het Wegverkeer (RDW) en de Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL), genormeerd. De balanspositie zal hierdoor echter niet verslechteren. De incidentele afdracht verloopt via het moederdepartement.

Economische Zaken

ICT

Op basis van eerdere realisaties is de kasbehoefte op het terrein van ICT in de eerstkomende jaren neerwaarts bijgesteld.

Zero Base

Betreft uitgaven voor zero-base frequenties die in 2004 gedaan worden. Deze vergoeding is een gevolg van de nieuwe vergunningen van commerciële radio-omroepen.

Demkolec

In 2001 is de experimentele kolenvergassingscentrale Demkolec door eigenaar NEA (rechtsopvolger SEP) via een veiling verkocht. Omdat Demkolec uit milieuoogpunt op aandringen van de overheid gebouwd werd en in een geliberaliseerde markt niet meer rendabel zou zijn, heeft de Staat toegezegd het verschil tussen de boekwaarde en de lagere veilingopbrengst, als zijnde niet-marktconforme kosten te vergoeden. Staat en NEA zijn in arbitrage omtrent de bepaling van die boekwaarde. Ter zake van de uitkomst van dit geding wordt een bedrag van ca. € 15,9 mln begroot.

Diverse maatregelen EZ

EZ zoekt binnen de eigen begroting ruimte om een aantal noodzakelijke maatregelen op het gebied van de toezichthouders e.a. te bekostigen.

EET (economie, ecologie, technologie)

De budgetten voor EET worden geactualiseerd en tevens neerwaarts bijgesteld door het wegvallen van de medefinanciering van OCW met ingang van de tiende tender.

Innovatieve samenwerkingsprojecten (IS)

De regelingen Technologische Samenwerkingsprojecten (TS) en de EET zijn opgegaan in de IS. Het budget van deze twee regelingen wordt daarom naar de IS overgeheveld. Deze mutatie hangt samen met het andere betalingsritme bij de IS dan bij de EET en de TS.

Invulling restant subsidietaakstelling

Het restant van de subsidietaakstelling wordt hoofdzakelijk ingevuld met de opbrengsten uit stadverwarmingsleningen en met onbestede energiemiddelen uit 2003.

Middelen energie 2003

In 2003 is een deel van de beschikbare middelen voor energiesubsidies onbesteed gebleven. Deze beleidsmiddelen worden ingezet voor de invulling van het restant van de subsidietaakstelling.

Kennisenveloppe

De middelen die bestemd zijn voor prioriteiten op het gebied van onderzoek en innovatie zijn toegevoegd aan de EZ-begroting. Daarnaast is een deel van de middelen geraamd voor 2004 en 2005 wordt doorgeschoven naar latere jaren.

Scheepsbouw

De Europese Commissie besloot eerder dit jaar opnieuw steun voor scheepsbouworders toe te staan. Dat dreigde de Nederlandse scheepsbouwers in een nadelige positie te brengen ten opzichte van hun Europese concurrenten. Ook de Kamer heeft er op aangedrongen extra geld uit te trekken voor de Nederlandse scheepsbouwsector. Het Kabinet heeft hiervoor in totaal 70 mln. vrijgemaakt.

Toezichthouders e.a.

De kosten voor toezicht op marktwerking zijn door externe factoren toegenomen.

Versobering dienstverlening en huisvesting

Dit betreft een versobering van de interne dienstverlening en huisvesting ter dekking van een deel van de apparaattaakstelling.

BSIK

De voor EZ beschikbare middelen in het kader van het Besluit Subsidies Investeringen Kennisinfrastructuur (BSIK) worden overgeheveld vanuit het FES.

Kennis- en innovatie-impuls

De K&I-impuls wordt voor een deel uit het FES gefinancierd. Als gevolg van de hogere uitgaven voor de K&I-impuls in 2003 zijn de beschikbare FES-middelen voor de jaren 2004, 2005 en 2006 neerwaarts bijgesteld.

TOP

Op basis van actuele inzichten is de raming van ontvangsten voor technologische ontwikkelingsprojecten (TOP) structureel neerwaarts bijgesteld. Met ingang van 1 januari 2003 is de regeling gesloten en tevens zijn in 2003 een aantal grote bedragen eerder ontvangen dan geraamd.

Boetes NMA

Mede naar aanleiding van de bouwfraude heeft de NMA boetes opgelegd. Hiervoor wordt een raming in de begroting opgenomen.

Verkoop stadsverwarmingsleningen

Met de aflossingen en rentebetalingen op stadsverwarmingsleningen wordt een deel van het restant van de subsidietaakstelling ingevuld.

OPTA

De OPTA zal het tweede deel van de verstrekte liquiditeitslening in 2004 aflossen. Het eerste deel is reeds in 2003 afgelost.

Vermogensnormering NIVR

Vooruitlopend op voorstellen omtrent de vermogensnormering van ZBO's is bij VJN het eigen vermogen van een viertal ZBO's, waaronder het Nederlands Instituut voor Vliegtuigontwikkeling en Ruimtevaart (NIVR), genormeerd. De programmauitgaven zullen hierdoor niet in gevaar komen. De incidentele afdracht aan het Rijk verloopt via het moederdepartement.

Overdracht Holland Casino

Per 1 januari 2004 is het beleid op het dossier kansspelen door het ministerie van Economische Zaken overgedragen aan het ministerie van Justitie en het beheer aan het Ministerie van Financiën. Daarmee samenhangend worden de afdrachten van Holland Casino aan de Staat voortaan niet meer op de begroting van Economische Zaken verantwoord, maar op de begroting van Financiën.

Overdracht UCN

Bij de staatsdeelneming UCN is de uitoefening van het aandeelhouderschap van EZ aan het ministerie van Financiën overgedragen. Hierdoor worden de beleidsmatige en beheersmatige verantwoordelijkheden gescheiden. Met de overdracht van het aandeelhouderschap wordt tevens de raming van het jaarlijkse dividend naar de begroting van het ministerie van Financiën overgeheveld.

Aardgasbaten

De aardgasbaten zijn opwaarts bijgesteld als gevolg van nieuwe ramingen van de olieprijs en dollarkoers.

Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit

Aankoop EHS

Aangezien de gemiddelde (agrarische) grondprijs in 2003 is gedaald, worden de meerjarige budgetten voor de verwerving van gronden voor de EHS neerwaarts bijgesteld. Dit heeft geen effect op de te realiseren doelstellingen ten aanzien van de EHS in 2018.

BTW-compensatie

Als gevolg van wijzigingen in de financiering van uitbestede en verzelfstandigde activiteiten is LNV vanaf 2004 meer BTW verschuldigd. Dit is gecompenseerd op basis van de Regeling BTW-compensatie departementen.

Eindejaarsmarge

De positieve eindejaarsmarge 2003 wordt bij Voorjaarsnota aan de LNV begroting toegevoegd en zal worden aangewend voor de uitfinanciering van de schikking van het fokverbod met de varkenssector. Het fokverbod is ingesteld ten tijde van de varkenspestcrisis in 1997, maar onverbindend verklaard door de rechter. Uitbetaling aan de sector vindt deels in 2003, deels in 2004 plaats.

Gevolgen EU-beleid

Om te voldoen aan de Nitraatrichtlijn van de EU dient een nieuw systeem voor het mestbeleid te worden opgezet (gebruiksnormen i.p.v. verliesnormen). Dit brengt extra kosten met zich mee, deels vanwege ICT-investeringen en extra handhaving. Ook voor de uitvoering van het hervormde gemeenschappelijke landbouwbeleid (GLB) dienen extra uitgaven te worden gemaakt. Deze uitgaven hebben onder meer betrekking op ICT-investeringen, ontwikkelingskosten, extra handhavingskosten en bezwaarschriften. Tevens is het budget verhoogd voor de verplichte uitvoering en handhaving van diverse nieuwe EU-verordeningen. Het gaat vooral om apparaatskosten voor de Voedsel Waren Autoriteit en de Algemene Inspectie Dienst (AID).

Intertemporele compensatie: intensieve veehouderij

Er vindt fasering plaats van het budget voor de intensieve veehouderij. Bij de vormgeving van het vervolgtraject zal deze temporisering worden verwerkt.

Intertemporele compensatie: kwaliteit EHS

Er vindt fasering plaats van de maatregelen gericht op het verbeteren van de milieu- en watercondities in de EHS. Dit heeft geen effect op de te realiseren doelstellingen ten aanzien van de EHS in 2018.

Schrappen varkensvrije zones reconstructie

Door compartimentering in crisistijd, de mogelijkheid van noodvaccinatie en bewustwording binnen de sector is het aanhouden van varkensvrije zones niet meer noodzakelijk. Dit zal mogelijk worden geregeld via een wetswijziging.

Verwerving EHS

Er kan een besparing worden gerealiseerd door grondverwerving ten behoeve van de EHS niet rechtstreeks uit de begroting te financieren maar gebruik te maken van leningen met een looptijd van 50 jaar. De leningen worden aangegaan en afgelost door buiten de overheid staande terreinbeherende organisaties als Natuurmonumenten en de Provinciale Landschappen.

Vogelpest & MKZ-slachtpremie

Aan uitvoeringskosten en schadeloosstellingen met betrekking tot de vogelpest worden dit jaar nog de laatste uitgaven gedaan. Hiervoor is het saldo in het DGF niet toereikend. Tevens is er een extra bijdrage nodig voor het Noodfonds waar rentesubsidies uit betaald worden. Dit Noodfonds is ingesteld om bedrijven bedrijfseconomische en sociaal-economische steun te kunnen verlenen. Met betrekking tot de MKZ-slachtpremie heeft de Europese Commissie vastgesteld dat het aantal boeren dat alsnog in aanmerking kunnen komen voor de slachtpremie is uitgebreid.

RBV, nieuw mestbeleid en evaluatie meststoffenwet

Ten behoeve van de uitfinanciering van de Regeling Beëindiging Veehouderijtakken (RBV), beleidsvoorbereidende activiteiten voor het nieuwe mestbeleid en de evaluatie van de meststoffenwet 2004 is in 2004 naar verwachting € 49 mln nodig. Deze middelen worden overgeheveld vanuit het Ontwikkelingen Saneringsfonds voor de landbouw.

Subsidiëring Gebiedsgericht Beleid (SGB)

Vanuit het ministerie van VROM wordt een bijdrage geleverd ten behoeve van de regeling Subsidiëring Gebiedsgericht Beleid (SGB).

Natte natuur

Het ministerie van LNV levert een bijdrage aan het ministerie van Verkeer en Waterstaat ten behoeve van de uitvoering van projecten voor natte natuur.

EU ontvangsten vogelpest

In 2004 komen de voor 2005 geraamde EU-ontvangsten vogelpest à € 41 mln vervroegd binnen.

Landbouwheffingen

Door een volume-effect zullen naar verwachting hogere landbouwheffingen ontvangen worden.

Sociale Zaken en Werkgelegenheid

FWI volume

Het FWI (Fonds voor Werk en Inkomen) volume wordt bijgesteld. Het IOAW-, IOAZ- en bijstandsvolume in 2003 was aanzienlijk lager dan bij MEV 2003 werd gedacht. Hierdoor is het vertrekpunt voor de raming van de bijstandsontwikkeling in 2004 lager. Daarnaast verloopt de invloed van de conjuncturele verslechtering op de groei van het bijstandsvolume langzamer dan eerder werd gedacht. Hierdoor is de stijging van het aantal uitkeringen in 2004 naar verwachting minder sterk dan eerder werd verondersteld en moet in latere jaren rekening worden gehouden met de vertraagde doorwerking van de conjuncturele verslechtering.

TW volume

Het volume van de Toeslagenwet is naar beneden bijgesteld op basis van volumemutaties in de moederwetten.

Bijzondere bijstand

In het kader van de inkomenspositie van chronisch zieken en gehandicapten in het bijzonder wordt het budget voor bijzondere bijstand in 2004 met € 80 mln verhoogd (€ 50 mln op basis van het amendement Verburg cs. (29 200 XV nr. 29) en € 30 mln additioneel). Dekking vindt plaats uit terugontvangsten van arbeidsmarktmiddelen.

Agenda voor de toekomst, sluitende reïntegratie, stimuleringsregeling ID-banen

Een deel van de uitgaven van de projecten in het kader van de Agenda voor de Toekomst is niet in 2003 neergeslagen, maar zal in 2004 tot uitbetaling komen. Het budget voor de Agenda voor de Toekomst is daarom in 2004 via de eindejaarsmarge verhoogd. Het budget voor de sluitende reïntegratie wordt ook via de eindejaarsmarge opgehoogd. In 2003 zijn onder meer jaaropgaven en kwartaaldeclaraties van de gemeenten in verband met Scholing en Activering niet tijdig ontvangen, waardoor voorschotten zijn ingehouden. De betreffende uitgaven komen nu ten laste van 2004.De onderuitputting 2003 op het budget voor de stimuleringsregeling ID-banen is via de eindejaarsmarge toegevoegd aan het budget 2004.

Remigratieregeling

Door het afschaffen van de remigratieregeling zal een deel van de mensen die van deze regeling gebruik zou hebben gemaakt niet terugkeren naar het buitenland en in Nederland een beroep doen op een bijstandsuitkering.

Uitstel kinderalimentatie

Het nieuwe kinderalimentatiestelsel wordt later ingevoerd dan de geplande datum van 1 juli 2004. Hierdoor ontstaan besparingsverliezen bij de ombuiging op de bijstand uit hoofde van het Hoofdlijnenakkoord.

WSW compensatie versnelde afbouw SPAK

e SPAK wordt per 1 juli 2004 versneld afgeschaft. In de WSW-ramingen was rekening gehouden met de SPAK. De WSW wordt voor de versnelde afschaffing gecompenseerd.

Overheveling GF kinderopvang

Vooruitlopend op de Wet Basisvoorziening Kinderopvang (WBK) is € 122,7 mln overgeheveld van het Gemeentefonds naar het kinderopvangbudget op de SZW-begroting.

BIKK AOW

In verband met aanpassing van de heffingskortingen is de Bijdrage In de Kosten van Kortingen neerwaarts bijgesteld.

Arbeidsmarktmiddelen

Op basis van de jaarrekeningen 2001 en 2002 van de gemeenten wordt het budget voor arbeidsmarktmiddelen waarop de gemeente recht had (in 2001 en 2002) definitief vastgesteld. Indien de gemeente destijds teveel als voorschot heeft ontvangen, wordt conform de regeling een bedrag terug gevorderd. Naar verwachting zal in 2004 ruim 100 miljoen meer worden teruggevorderd dan eerder werd voorzien.

Volksgezondheid, Welzijn en Sport

Eindejaarsmarge

De eindejaarsmarge wordt voor diverse doeleinden op de VWS begroting aangewend. Zo wordt een deel gebruikt voor tabakspreventie, waarmee de motie Werner cs. (EK 2001–2002, 26 472, nr. 59 e) wordt uitgevoerd. Tevens wordt een deel gebruikt voor het DBC-project en de opstart van het Shared Service Center (SSC), waarin departementen samenwerken bij verscheidene diensten op het gebied van personeelsregistratie en salarisverwerking.

Gedeeltelijke dekking projectsubsidietaakstelling

Het saldo van diverse herschikkingen binnen de begroting wordt ingezet ter gedeeltelijke dekking van de resterende projectsubsidietaakstelling uit hoofde van het hoofdlijnenakkoord.

Loon- en prijsbijstelling wetten en regelingen oorlogsgetroffenen

Jaarlijks worden op basis van actuele ramingen de budgetten voor de wetten en regelingen oorlogsgetroffenen aangepast. Deze opwaartse bijstelling betreft een loon- en prijsbijstelling.

Stelsel en sturing

VWS treft momenteel de nodige voorbereidingen voor de komst van het nieuwe zorgstelsel. De veranderingen zullen geleidelijk ingevoerd worden, waarbij het zwaartepunt ligt in de jaren 2004–2006. De middelen zullen onder andere worden ingezet voor communicatie en informatievoorziening, transitiekosten voor verzekeraars, omvorming van zelfstandige bestuursorganen en personele uitgaven.

Afbouw sectorfondsen

Deze mutatie betreft een overboeking met de premie en vloeit voort uit het voornemen van VWS om de subsidierelatie met de sectorfondsen te beëindigen.

Sociale Zekerheid en Arbeidsmarktbeleid

De wijzigingen in de begrotingsgefinancierde sociale zekerheidsuitgaven zijn reeds toegelicht bij begrotingshoofdstuk SZW.

AOW volume

Bij de AOW is sprake van een beperkte volumebijstelling op basis van de uitvoeringsinformatie van de Sociale Verzekeringsbank.

Nominale ontwikkeling

Op basis van het CEP2004 is de nominale ontwikkeling van de uitkeringen bijgesteld.

Ramingstechnische veronderstelling in=uit

De maximale eindejaarsmarge is toegevoegd aan de SZW-begroting. Als tegenhanger hiervan is de ramingstechnische veronderstelling in=uit op de aanvullende post verwerkt.

REA volume

In 2004 is sprake van een tegenvaller bij de REA (Reintegratie Arbeidsgehandicapten) als gevolg van een hogere gemiddelde trajectprijs dan voorzien en een stijging van het aantal trajecten.

UFO

Bij het Uitvoeringsfonds voor de Overheid (UFO) is per saldo sprake van een opwaartse bijstelling van de uitgaven. Enerzijds zullen naar verwachting meer uitkeringen (a.g.v. werkloosheid en zwangerschap) worden verstrekt, anderzijds is de gemiddelde werkloosheidsuitkering neerwaarts bijgesteld. Daarnaast zijn de ontvangsten ook neerwaarts bijgesteld.

Vangnet Ziektewet

Op basis van uitvoeringsinformatie is het volume van de ZW neerwaarts aangepast en de gemiddelde uitkering opwaarts bijgesteld.

WAO

De bijstelling is het gevolg van de gedeeltelijke structurele doorwerking van de uitvoeringsmeevaller 2003. Het WAO-volume gaf in 2003 een opvallend sterk meevallende ontwikkeling te zien, vooral bij de instroom. In 2003 heeft het UWV de raming aangepast van 96 dzd in februari naar 67 dzd in december. De oorzaak hiervan ligt in een gecombineerd effect van de Wet Poortwachter en het volledig effectief worden van de Wet Pemba, en anticipatie-effecten uit hoofde van de in het Hoofdlijnenakkoord aangekondigde nieuwe WAO en verlenging van de loondoorbetalingsperiode bij ziekte.

De gemiddelde WAO-uitkering is voor 2004, op basis van uitvoeringsinformatie van het UWV, in beperkte mate naar boven bijgesteld.

WW

Ondanks de verslechterde economische ontwikkeling – in 2003 was er een krimp van 0,7% met een voorzichtig herstel in 2004 – zijn de WW-uitgaven achtergebleven bij de eerder verwachte volumeramingen. De uitgaven voor de WW zijn beïnvloed door een lager dan verwacht WW-volume, en daarnaast een aanpassing van de rekenregel die de relatie tussen het werkloosheidscijfer en het uitkeringsvolume weergeeft, en een hogere gemiddelde daguitkering (WW-prijs). Per saldo heeft dit bij de WW geresulteerd in een neerwaartse bijstelling.

NJO: vervallen anticumulatie gouden handdruk

In het Najaarsoverleg is afgesproken af te zien van de in het Hoofdlijnenakkoord afgesproken anticumulatie gouden handdrukken WW. Dit heeft geleid tot een opwaartse bijstelling bij de WW.

WW volume agv amendement WWOW

Bij de behandeling in de Tweede Kamer van het voorstel omtrent Sollicitatieplicht 57,5 plussers en de WWOW (Wet Werkgeversbijdrage Oudere Werknemers), is het alternatieve plan uit het amendement Aptroot aangenomen. In plaats van het doorbetalen van een deel van de WW-lasten bij ontslag is besloten de WAO-premie te verlagen voor oudere werknemers. Hiervan is de verwachte besparing op het WW volume ten opzichte van het oorspronkelijke voorstel WWOW beperkter en de raming is om deze reden opwaarts bijgesteld.

AOW bruteringseffect

De doorrekening van premie- en belastingtarieven in het CEP heeft uitgaven in het bruto-netto traject van de AOW tot gevolg, die zoals gebruikelijk, als bruteringseffect zijn verwerkt.

Budgettair Kader Zorg

Extra groei

Naar het zich laat aanzien zal de groei in de zogenaamde boter-bij-de-vis-sectoren in het jaar 2004 zich op dezelfde wijze voortzetten als in 2003. De groeiruimte die reeds voor het jaar 2004 beschikbaar was gesteld, is onvoldoende om het voortduren van de groei op te kunnen vangen. Deze extra groei doet zich vooral voor in de gehandicaptenzorg (217 mln), de GGZ (112 mln) en de curatieve zorg (120 mln).

Doorwerking afrekening 2003

Deze per saldo tegenvaller wordt vooral veroorzaakt door extra productie in de AWBZ (173 mln voor de sector verpleging en verzorging en 89 mln voor de gehandicaptenzorg). Daarnaast heeft de doorwerking betrekking op extra productie in de curatieve zorg (116 mln) en op een budgettaire meevaller bij de geneesmiddelen, onder meer als gevolg van een prijseffect en het uit patent lopen van een tweetal geneesmiddelen (142 mln).

Financieringsontwikkeling

Uit recente gegevens van het CVZ en het Ctg blijkt dat de financieringsachterstand in de AWBZ ultimo 2003 groter is dan waarmee bij Miljoenennota rekening was gehouden. Bij de ziekenhuizen is juist sprake van een kleinere financieringsachterstand dan verwacht.

Ramingsbijstelling fysio- en oefentherapie

Eind vorig jaar is besloten de opbrengstramingen van de pakketbeperkingen fysio- en oefentherapie opnieuw te bezien. Deze doorrekening heeft geleid tot een geraamde meeropbrengst van 100 mln.

Bovenbudgettaire vergoedingen

De zogeheten bovenbudgettaire vergoedingen (49,4 mln) aan instellingen voor met name aangepaste hulpmiddelen hebben wel een rechtsgrond in de AWBZ, maar zijn niet in de CTG-budgetten opgenomen. Met deze betalingen was voorheen geen rekening gehouden.

Macro loon- en prijsbijstelling

Voor de raming van de loon- en prijsontwikkeling van de zorguitgaven is aangesloten bij de ramingen in het Centraal Economisch Plan 2004 van het Centraal Planbureau (CPB).

Vertraging maatregel overig ziekenvervoer

Als gevolg van een latere invoering dan gepland van de nieuwe regeling zittend ziekenvervoer moet rekening worden gehouden met een incidenteel besparingsverlies van 20 mln.

Besparingsverlies De Beer

Vanaf 2004 zijn de tandartsen en fysiotherapeuten grotendeels uit het ziekenfondspakket gegaan. Aangezien bij de berekening van de besparing van de maatregel «De Beer» (reductie van administratieve lasten) ook was uitgegaan van een besparing bij de tandartsen en fysiotherapeuten, treedt nu een besparingsverlies van 17 mln op in 2004.

Beheerste groei AWBZ

Voor 2004 wordt de groei van de uitgaven in de AWBZ beperkt tot het niveau van de reeds goedgekeurde productieafspraken per 1 maart 2004. Alleen in bijzondere situaties kunnen aanvullende productieafspraken nog worden gehonoreerd. Bovendien worden, indien monitoring van de PGB-uitgaven daar aanleiding toe geeft, extra beheersmaatregelen getroffen met betrekking tot de PGB-regeling. Deze maatregelen lopen door in 2005 en verder, tenzij alternatieve maatregelen worden genomen die tenminste dezelfde budgettaire opbrengst genereren.

Zelfzorggeneesmiddelen

Tijdens de Algemene Financiële Beschouwingen is besloten de eigen bijdrage per receptregel die in 2004 zou ingaan (medicijnknaak, 210 mln) te vervangen door een verhoging van de no-claim teruggaveregeling vanaf 2005 (210 mln) en het niet langer vergoeden van zelfzorggeneesmiddelen vanaf 2004 (55 mln). Binnen de huidige kabinetsperiode resulteert per saldo een sluitend beeld.

Zorgvernieuwing in de ouderenzorg

In samenhang met het beëindigen van zorgvernieuwing in de ouderenzorg, reeds besloten bij Miljoenennota 2004, is een eenmalige uitzondering gemaakt voor de zorgvernieuwingsprojecten die in 2004 niet naar reguliere productie kunnen worden omgezet. Het gaat hierbij om een bedrag van 40 mln.

Hardheidsclausule zittend ziekenvervoer/schrappen vergoeding sterilisatie

Er zijn extra middelen uitgetrokken voor het zittend ziekenvervoer in het kader van de invoering van een hardheidsclausule (15 mln in 2004, Motie Schippers). De meerkosten worden gedekt door het niet langer vergoeden van de kosten voor sterilisatie.

Afbouw sectorfondsen

De mutatie afbouw sectorfondsen betreft een overboeking naar de begroting en vloeit voort uit het voornemen om de subsidierelatie met de sectorfondsen te beëindigen.

Doorwerking afrekening 2003

Aan de ontvangstenkant heeft de doorwerking afrekening 2003 betrekking op tegenvallende ontvangsten aan eigen bijdragen in verband met een korter dan geraamde verblijfsduur in intramurale instellingen (40 mln).

Verhoging no-claim/vervallen medicijnknaak

Tijdens de Algemene Financiële Beschouwingen is besloten de eigen bijdrage per receptregel die in 2004 zou ingaan (medicijnknaak, 210 mln) te vervangen door een verhoging van de no-claim teruggaveregeling vanaf 2005 (210 mln) en het niet langer vergoeden van zelfzorggeneesmiddelen vanaf 2004 (55 mln). Binnen de huidige kabinetsperiode resulteert per saldo een sluitend beeld.

Internationale Samenwerking

Aflossing India

India heeft besloten om de bilaterale samenwerkingsrelatie met o.a. Nederland te beëindigen. Als gevolg hiervan heeft India de uitstaande leningen afgelost. Dit betekent dat India voor € 317 mln. meer heeft afgelost dan geraamd. Besloten is de extra uitgavenruimte voor ODA uit hoofde van deze aflossing door India te spreiden over de jaren 2005–2007.

BNP-bijstelling

De omvang van de Homogene Groep Internationale Samenwerking (HGIS) is voor een deel gekoppeld aan de hoogte van het Bruto Nationaal Product (BNP). Als gevolg van de macro-economische ontwikkeling (BNP-groei en inflatie) is de omvang van de HGIS neerwaarts aangepast.

CO2-reductie

De geraamde prijs voor de aankoop van CO2-reductie-eenheden via het programma JI wordt vastgesteld op het niveau van de prijzen voor het CO2-reductieprogramma CDM (6 euro/ton).

Eindejaarsmarge HGIS

De eindejaarsmarge van de HGIS wordt conform de HGIS-bandbreedte verdeeld over de jaren 2004–2006. Deze worden onder ander bestemd voor crisisbeheersingsoperaties (Defensie) en voor het Internationaal Strafhof (BuZa).

Europese Ontwikkelingsfonds

Deze mutatie betreft de uitwerking van de Nota van Wijziging op de OB2004 (TK 29 200 V, 2003–2004, nr. 8)

GEF/Montreal Protocol

De aanpassingen van het budget voor het Global Environmental Fund (GEF) worden veroorzaakt door een combinatie van een gewijzigd betalingsritme en de verwerking van de Nota van Wijziging op de OB2004.

Landenspecifieke sectorale samenwerking

Het budget voor landenspecifieke samenwerking neemt toe deels door de uitvoering van de motie Ferrier (TK 29 234, 2003–2004, nr. 19). en deels door de uitwerking van de Nota van Wijziging op de OB2004.

Macro-georienteerde programmahulp

Het budget voor macrogeoriënteerde programmahulp is deels aangepast voor de uitwerking van de Nota van Wijziging op de OB2004. Daarnaast is de meerjarige raming in overeenstemming gebracht met de voorstellen die voor individuele landen zijn gedaan.

Medefinanciering particuliere organisaties

Deze mutatie betreft de uitwerking van de Nota van Wijziging op de OB2004.

Multilateraal deskundigenprogramma

De afbouw van het assistent-deskundigenprogramma naar jaarlijks 40 nieuwe uitzendingen verloopt sneller dan geraamd, waardoor het budget neerwaarts kan worden aangepast.

Multilaterale Banken en Fondsen

Bij miljoenennota 2004 is besloten om een aantal betalingen aan de multilaterale banken en fondsen uit te stellen (onder andere naar 2006). Bij Najaarsnota is gebleken dat deze betalingen alsnog uitgevoerd kunnen worden. De mutatie betreft de meerjarige doorwerking hiervan.

Noodhulp OS-landen

De verhoging betreft de toezegging aan de Kamer om het structurele budget voor noodhulp te verhogen tot minimaal € 100 mln. per jaar. De verhoging van het budget voor noodhulp heeft als doel adequaat te kunnen inspelen op humanitaire noden.

ODA-toerekening vrede&veiligheid en CDM

Naar schatting dient 15 mln. meer te worden toegerekend aan ODA als gevolg van beslissingen binnen de DAC inzake de ODAbility van uitgaven voor vrede&veiligheid en CDM. Deze raming zal bij Najaarsnota worden geactualiseerd.

ODA-toerekening 1^ejaarsopvang asiel

Als gevolg van de verminderde instroom van asielzoekers wordt de raming van de ODA-toerekening voor de totale kosten van de eerstejaarsopvang met € 65 mln. neerwaarts bijgesteld.

Ontmijnings- en kleine wapen fonds

De middelen voor het Ontmijnings- en kleine wapenfonds worden overgeheveld naar het Stabiliteitsfonds.

Rentesubsidies

Bij non-ODA treedt een meevaller op het subartikel rentesubsidies als gevolg van de lage rentestand en de vervroegde aflossing van leningen door India.

SNV

Deze mutatie betreft uitwerking van de Nota van Wijziging op de OB2004 en een andere fasering van uitgaven.

Speciale activiteiten maatschappelijke organisaties

Deze mutatie betreft de uitwerking van de Nota van Wijzigng op de OB2004.

Speciale multilaterale activiteiten VN

Deze mutatie betreft de meerjarige doorwerking van een structurele verlaging van de Nederlandse bijdrage aan FAO en het laten vervallen van vrijwillige bijdragen aan United Nations International Drug Control Programme (UNDCP), Economic Commission for Africa (ECA), en GAVI.

Stabiliteitsfonds

Deze mutatie betreft de oprichting van het Stabiliteitsfonds zoals vastgesteld is in de Nota van Wijzigng op de OB2004.

Thematische samenwerking

eze mutatie betreft de uitwerking van de Nota van Wijziging op de OB2004.

WB partnershipprogramma

Als gevolg van de nota van Wijziging op de OB2004 zijn de bijdragen aan het Global Fund to Fight Aids, Tuberculose en Malaria (GFATM) doorgeschoven van 2004 naar latere jaren. Vanwege een grotere liquiditeitsbehoefte bij het GFATM wordt een deel van de voor 2005 geraamde bijdrage alsnog reeds in 2004 beschikbaar gesteld. Tot slot wordt het DDR-programma overgeheveld naar het Stabiliteitsfonds.

Gemeentefonds