Budgettaire kerngegevens

Tabel 1.1 Budgettaire kerngegevens in miljoenen euro (in lopende prijzen; min betekent uitgaven)

* Excl. aflossing en uitgifte vaste schuld

Verticale Toelichting Voorjaarsnota 2008

De verticale toelichting bevat een cijfermatig overzicht voor alle begrotingen van budgettaire veranderingen die zich hebben voorgedaan sinds de Ontwerpbegroting 2008. Er wordt per begroting een cijfermatig overzicht gepresenteerd, gevolgd door een toelichting op de voornaamste veranderingen. Voor een meer gedetailleerde toelichting op de veranderingen wordt verwezen naar de afzonderlijke departementale eerste suppletoire wetten.

De verticale toelichting onderscheidt drie categorieën mutaties:

1) Mee- en tegenvallers;

2) Beleidsmatige mutaties;

3) Technische mutaties.

Alle overboekingen, desalderingen, statistische correcties en mutaties die niet tot de ijklijn behoren, zijn in de laatste categorie «technische mutaties» geclusterd. Overigens hebben vrijwel alle overboekingen en desalderingen wél een beleidsmatig karakter. Dit komt tot uitdrukking in de toelichtingen. Ingeval samenhangende mutaties in meerdere categorieën voorkomen, worden deze éénmaal toegelicht.

De totalen per begroting worden in eerste instantie gepresenteerd exclusief de bedragen die onder de Homogene Groep Internationale Samenwerking (HGIS) vallen. Door middel van een aansluitregel wordt het deel van de begroting dat onder HGIS valt, zichtbaar gemaakt. De laatste regel geeft per begroting de totaalstand inclusief HGIS aan. De veranderingen die optreden binnen het HGIS-deel van de begroting worden gepresenteerd en toegelicht in de verticale toelichting van alle HGIS-uitgaven.

De ondergrens voor het toelichten van mutaties is afhankelijk van de omvang van de begroting en verschilt voor de verschillende categorieën mutaties. De post diversen bevat de mutaties die onder de ondergrens vallen en wordt in principe alleen toegelicht, indien zich bijzonderheden voordoen.

Huis der Koningin

I HUIS DER KONINGIN: UITGAVEN bedragen in miljoenen euro’s

Staten-Generaal

IIA STATEN-GENERAAL: UITGAVEN bedragen in miljoenen euro’s

IIA STATEN-GENERAAL: NIET-BELASTINGONTVANGSTEN bedragen in miljoenen euro’s

Overige Hoge Colleges van Staat en Kabinetten

IIB OVERIGE HOGE COLLEGES VAN STAAT EN KABINETTEN: UITGAVEN bedragen in miljoenen euro’s

IIB OVERIGE HOGE COLLEGES VAN STAAT EN KABINETTEN: NIET-BELASTINGONTVANGSTEN bedragen in miljoenen euro’s

Diversen (beleidsmatige mutaties)

De post diversen wordt deels verklaard doordat er vertraging is opgetreden in de nieuwbouw voor de Raad van State. Hiertoe is 4 mln. niet tot besteding gekomen in 2007. In 2008 worden deze middelen aan de begroting van de Raad van State toegevoegd.

Algemene Zaken

III ALGEMENE ZAKEN: UITGAVEN bedragen in miljoenen euro’s

III ALGEMENE ZAKEN: NIET-BELASTINGONTVANGSTEN bedragen in miljoenen euro’s

Koninkrijksrelaties

IV KONINKRIJKSRELATIES: UITGAVEN bedragen in miljoenen euro’s

IV KONINKRIJKSRELATIES: NIET-BELASTINGONTVANGSTEN bedragen in miljoenen euro’s

Financiering tekorten BES-eilanden

Het is voor de BES eilanden onhaalbaar om met ingang van 2008 sluitende begrotingen te presenteren. Er is afgesproken dat de eilanden voor de periode 2008–2010 een tekort mogen hebben van 21 mln. over de jaren heen. Die tekorten worden door Nederland voorgefinancierd.

Schuldsanering Aruba (Arubadeal)

Aangezien Aruba niet aan de voorwaarde van begrotingsevenwicht heeft voldaan, zijn de gereserveerde middelen voor schuldsanering Aruba in 2007 vrijgevallen. Conform bestaande afspraken worden deze middelen toegevoegd aan de begroting 2008.

Sociaal Economisch Initiatief (SEI) Curaçao

Nu Curaçao zich heeft aangesloten bij het transitieproces, wordt ook hun aandeel uit de SEI middelen beschikbaar gesteld. De middelen voor het SEI zijn bedoeld als investeringsimpuls voor de eilanden om met ingang van de nieuwe staatkundige verhoudingen een gezonde financiële en economische startpositie te creëren.

Verbetering gevangeniswezen (Eindejaarsmarge)

Naar aanleiding van een recent onderzoek van het VN Commitee Against Torture (CAT) is duidelijk geworden dat de situatie binnen het gevangeniswezen op de Nederlandse Antillen niet volledig aan de internationale eisen voldoet. Hoewel het gevangeniswezen in eerste aanleg een verantwoordelijkheid van de Nederlandse Antillen zelf is, is besloten tot een reservering voor bijstand. Hiertoe is via de eindejaarsmarge een bedrag van 9,1 mln. meegenomen naar 2008.

Buitenlandse Zaken

V BUITENLANDSE ZAKEN: UITGAVEN bedragen in miljoenen euro’s

V BUITENLANDSE ZAKEN: NIET-BELASTINGONTVANGSTEN bedragen in miljoenen euro’s

Relatie begroting Buitenlandse Zaken en de Homogene groep internationale samenwerking (HGIS)

Er zijn twee soorten uitgaven op de begroting van Buitenlandse Zaken: HGIS en niet-HGIS. Niet-HGIS uitgaven zijn de afdrachten aan de Europese Unie. HGIS-uitgaven zijn alle andere buitenlanduitgaven. De HGIS-uitgaven staan op diverse begrotingen en worden elders toegelicht; hier wordt alleen ontwikkeling van de EU-afdrachten belicht.

EU-afdrachten

Een terugbetaling aan Nederland door de EU die voorzien was voor 2007, vindt plaats in 2008. Dit leidt tot een kasmeevaller van 273 mln. in 2008. De rest van de meevaller wordt veroorzaakt doordat de EU in 2008 minder gaat uitgeven, dan waarmee rekening was gehouden.

Perceptiekostenvergoedingen

Perceptiekostenvergoedingen zijn vergoedingen die Nederland ontvangt voor het innen van landbouwheffingen en invoerrechten. De vergoeding bedraagt 25 procent van de geïnde middelen. Door hogere invoerrechten, stijgt de perceptiekostenvergoeding.

Justitie

VI JUSTITIE: UITGAVEN bedragen in miljoenen euro’s

VI JUSTITIE: NIET-BELASTINGONTVANGSTEN bedragen in miljoenen euro’s

Aanvulling negatief eigen vermogen IND

De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) heeft het jaar 2007 afgesloten met een negatief eigen vermogen (EV). Het negatieve EV wordt veroorzaakt doordat de productiekosten van de IND hoger zijn dan de kostprijzen waartegen de IND wordt bekostigd. Conform de regeling batenlastendiensten is het ministerie van Justitie verplicht het EV aan te vullen.

Daling capaciteitsbehoefte gevangeniswezen

De vorig jaar geconstateerde afname van behoefte aan celcapaciteit zet zich ook in 2008 door. De nieuwste prognoses wijzen op een lagere behoefte aan celcapaciteit voor de komende jaren. Hierdoor hoeven er circa 1000 plekken minder dan begroot te worden gerealiseerd. Bij de vermindering van de celcapaciteit is rekening gehouden met frictiecapaciteit die, indien nodig, snel in gebruik kan worden genomen.

Daling capaciteitsbehoefte Justitiële Jeugdinrichtingen (JJI’s) (strafrechtelijke instellingen)

Op basis van het prognosemodel justitiële ketens is de capaciteitsraming strafrechtelijke jeugdigen structureel verlaagd met 265 plekken.

Hogere instroom asiel

Voor 2008 en 2009 wordt een hogere asielinstroom verwacht (van 10 500 naar 16 000). Dit leidt vooral tot hogere kosten in de opvang (COA) maar ook elders in de asielprocedure (o.a. IND, vreemdelingenkamers en rechtsbijstand). Verder is voor 2008 de TNV capaciteit (tijdelijke noodvoorziening) uitgebreid van 900 naar circa 1700 plekken.

Hogere kosten IND

De productiekosten van de IND zijn hoger dan de kostprijzen waartegen de IND wordt bekostigd. Oorzaak is dat de IND voornamelijk meer tijd nodig heeft voor de behandeling van aanvragen dan was voorzien bij het vaststellen van de kostprijzen. De kostprijzen IND zullen dit jaar worden herijkt.

Vertraging capaciteitsuitbreiding TBS-instellingen

In 2008 zal het beschikbare aantal nieuwe TBS-plaatsen achterblijven bij de aanvankelijke planning. Het lagere aantal plaatsen wordt mede veroorzaakt door bouwvertragingen vanwege aangescherpte brandveiligheidseisen. Hierdoor komt een aantal projecten, in tegenstelling tot de eerdere ramingen, pas in 2009 gereed. De capaciteit wordt voor het jaar 2008 neerwaarts bijgesteld met 100 plaatsen. Deze middelen vallen daarom incidenteel vrij.

Activering Noorderwint

De financieringswijze voor ICT project Noorderwint is gewijzigd door het activeren van de immateriële kosten. Dit betekent dat de oorspronkelijke investeringen zijn omgezet in een lening met ingang van 2008. Om de exploitatielasten te kunnen dekken (als gevolg van afschrijvings- en rentekosten) is de begroting in de volgende jaren verhoogd met het bedrag van de lening.

Dekking leges IND

Als gevolg van besparings- en ramingsverliezen worden de legesopbrengsten, zoals die geraamd zijn in de begroting, niet gerealiseerd. Het tekort wordt binnen de begroting gedekt.

Doorberekenen van administratiekosten in boetes (motie Van Geel)

Na verwerking van de nota van wijziging op de ontwerpbegroting 2008, die is gevolgd op de «motie Van Geel», worden de administratiekosten voor boetes doorberekend vanaf 2009 aan de gesanctioneerden.

Forensische zorg

Met ingang van 2008 is de verantwoordelijkheid voor de bekostiging van de forensische zorg overgegaan van het AFBZ (Algemeen Fonds Bijzondere Ziektekosten) naar Justitie. In deze sector is al jaren sprake van een sterke groei. Via de beschikbaar gestelde middelen wordt de verwachte groei gefinancierd.

Inspectierapporten JJI’s

Binnen de Justitiebegroting zijn middelen vrijgemaakt voor verbetermaatregelen binnen de JJI’s. Dit als reactie op de inspectierapporten JJI’s. Deze middelen worden ingezet voor onder andere het verkleinen van de groepsgrootte en de scholing van personeel.

Jeugdcriminaliteit

De aanpak van de jeugdcriminaliteit maakt deel uit van de maatregelen van het project «Veiligheid begint bij Voorkomen». Om zo snel mogelijk tot een effectieve aanpak te kunnen komen, worden ook deze aanvullende middelen ingezet. Doel is onder andere om te komen tot extra gedragsbeïnvloedende maatregelen.

Raad voor de Kinderbescherming

Ter dekking van een hogere instroomprognose bij het aantal basisonderzoeken en taakstraffen dan begroot, zijn er extra middelen vrijgemaakt voor de Raad voor de Kinderbescherming. De verwachte groei zet meerjarig door. De extra middelen zijn bedoeld om te voorkomen dat er wachtlijsten ontstaan.

Rechtsbijstand

De taakstelling uit het Coalitieakkoord op de rechtsbijstand is incidenteel voor 15 mln. verlaagd in 2008.

Diversen

Deze diversenpost bestaat uit verschillende (kleine) mutaties. Voor een reeks oplopend tot bijna 15 mln. betreft het een ophoging van het budget voor schadeloosstellingen (o.a. voor onterechte detentie, maar ook schade veroorzaakt door bijvoorbeeld de politie als onderdeel van de opsporing).

ODA toerekening asiel

Door een hogere asielinstroom in 2008 en 2009 vallen ook de kosten voor eerstejaars asielopvang die aan ODA worden toegerekend hoger uit.

Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties

VII BINNENLANDSE ZAKEN EN KONINKRIJKSRELATIES: UITGAVEN bedragen in miljoenen euro’s

VII BINNENLANDSE ZAKEN EN KONINKRIJKSRELATIES: NIET-BELASTINGONTVANGSTEN bedragen in miljoenen euro’s

CAO politie

Om de incidentele meerkosten van de politie CAO in 2008 en 2009 te financieren is een intertemporele compensatie van 150 mln. noodzakelijk. Compensatie vindt plaats uit de jaren 2010 t/m 2014.

CAO politie (ejm)

22,4 mln. van de eindejaarsmarge wordt incidenteel ingezet om een deel van de CAO politie te bekostigen.

Financiering GBO.overheid

Voor de dekking van de exploitatie- en beheerkosten van generieke basisvoorzieningen die op dit moment bij GBO.overheid in beheer zijn (Digid, ODP, OTP, PKI, forum standaardisatie en Govcert) is 33,4 mln. nodig in 2008. Structurele dekking wordt voor de helft gevonden binnen de begroting van BZK en voor de helft binnen de begroting van het ministerie van Financiën (zie diversen technische mutaties).

Investeringsimpuls e-overheid

In 2008 en 2009 wordt cumulatief 24,6 mln. ingezet voor investeringen in de gemeenschappelijke machtigingsvoorziening (GMV), het overheidsdienstenplatform (ODP), de registratie niet-ingezetenen (RNI) en de persoonlijke internet pagina (PIP).

Reisdocumenten

De aanbesteding van het project Biometrie (bouw en implementatie van aanvraagstations voor het reisdocumentenprogramma) was voorzien in 2007. Door een uitspraak van de voorzieningenrechter is de aanbesteding vertraagd. De gereserveerde middelen zijn deels naar 2008 (26,5 mln.) doorgeschoven.

Diversen (beleidsmatige mutaties)

Deze post diversen wordt onder meer verklaard door een intensivering van het programma i-teams van 7,4 mln. I-teams helpen gemeenten bij het implementeren van de bouwstenen van de e-overheid.

Verder is er in 2008 en 2009 7,5 mln. aan de begroting van BZK toegevoegd voor de bestrijding van zware criminaliteit (motie van Geel). Deze middelen zullen worden ingezet ter versterking van het programma «Veiligheid begint bij Voorkomen». Tevens wordt er 7 mln. toegevoegd voor het afsluiten van convenanten met de veiligheidsregio’s en 14,6 mln. voor het compenseren van de stijging in de ziektekostenpremies van politiepersoneel.

Loonbijstelling

De loonbijstelling wordt onder meer ingezet voor de CAO politie.

Diversen (technische mutaties)

Voor de dekking van de exploitatie- en beheerkosten van generieke basisvoorzieningen die op dit moment bij GBO.overheid in beheer zijn is 33,4 mln. nodig. Structurele dekking wordt voor de helft gevonden binnen de begroting van Financiën (IX B) (zie Financiering GBO.overheid).

Diversen (ontvangsten)

De post diversen wordt met name verklaard door ontvangsten voor dienstverlening van de Werkmaatschappij en P-Direkt.

Onderwijs, Cultuur en Wetenschap

VIII ONDERWIJS, CULTUUR EN WETENSCHAP: UITGAVEN bedragen in miljoenen euro’s

VIII ONDERWIJS, CULTUUR EN WETENSCHAP: NIET-BELASTINGONTVANGSTEN bedragen in miljoenen euro’s

Kinderopvang: autonome ontwikkeling

Voor de toekomst wordt zonder nadere maatregelen een aanzienlijke stijging van de uitgaven voor kinderopvang voorzien. Voor 2008 wordt een overschrijding van het budget voor kinderopvang verwacht. Het kabinet heeft een pakket aan maatregelen samengesteld om deze stijging te beteugelen. De exacte invulling van deze maatregelen volgt richting de zomer. In de Miljoenennota 2009 wordt het voorgenomen beleid vervolgens toegelicht, inclusief de bijbehorende meerjarenramingen.

Leerlingen- en studentenaantallen

Als gevolg van demografische ontwikkelingen zijn de ramingen opwaarts bijgesteld. De stijging van de leerlingaantallen doet zich met name voor binnen het primair en voortgezet onderwijs. In het voortgezet onderwijs nemen de kosten daarnaast toe doordat meer kinderen dan vorig jaar gedacht kiezen voor het Havo/VWO in plaats van het vmbo en doordat de verwachte deelname aan het leerweg ondersteunend onderwijs sterker stijgt dan vorig jaar gedacht. Het middelbaar beroepsonderwijs laat een lagere raming voor de beroepsopleidende leerweg (bol) zien en een hogere raming voor de beroepsbegeleidende leerweg (bbl). De hbo-raming is lager dan vorig jaar vooral door de lagere telling. Bij het wetenschappelijk onderwijs zien we de omgekeerde beweging: een hogere raming door een hogere telling.

Verlenging leerplicht

In het kader van de verlenging van de leerplicht is het macrobudget voor het MBO enkele jaren geleden opgehoogd. Omdat de effecten hiervan zich nog niet volledig hebben voorgedaan, zijn in het jaar 2008 incidenteel minder middelen noodzakelijk voor de opvang van langer studerende jongeren. Deze middelen worden ingezet voor het opvangen van de toename van leerling- en studentenaantallen.

Eindejaarsmarge

OCW ontvangt ruim 190 mln. aan eindejaarsmarge. Het overgrote deel daarvan wordt ingezet voor overlopende verplichtingen; het restant ( 57 mln.) wordt aangewend voor de huidige begrotingsproblematiek.

Fusieprikkels

Bij coalitieakkoord is een bezuiniging ingeboekt voor het wegnemen van fusieprikkels in het voortgezet onderwijs. Met de motie Van Geel is van deze bezuiniging afgezien. De met de maatregel gemoeide middelen worden nu weer toegevoegd aan de OCW-begroting.

Intertemporele compensatie WTOS

Het gaat hier om een budgetverhoging in 2008 van 40 mln., nodig om de wet tegemoetkoming onderwijsbijdrage en schoolkosten (WTOS) voor het schooljaar 2008/2009 te financieren in 2008. Als gevolg daarvan is het budget in 2009 met 40 mln. neerwaarts bijgesteld. Deze mutatie moet in verband worden gebracht met de invoering van de gratis schoolboeken. Om voorfinanciering van schoolboeken door ouders te voorkomen, is besloten om de WTOS voor 2008 / 2009 in augustus volledig uit te keren.

Rinnooy Kan

Deze mutatie betreft de technische uitwerking van het in het najaar vastgestelde «Actieplan Leerkracht van Nederland» en het onderhandelingsakkoord dat daarover met werkgevers en werknemers is gesloten. Voor dit actieplan wordt in 2011 0,6 mrd. Vrijgemaakt, oplopend tot ruim 1 mrd. in 2020.

Schoolboeken

De motie Slob vraagt om volledige invoering van «gratis schoolboeken» voor het schooljaar 2008/2009 in plaats van het schooljaar 2009/2010, zoals voorzien in de begroting. Als gevolg daarvan worden gelden naar voren gehaald.

FES beroepsonderwijs in bedrijf

FES-middelen zijn vrijgemaakt voor het project «Beroepsonderwijs in bedrijf». Deze middelen worden ingezet voor onder andere docentstages in het bedrijfsleven, EVC (elders verworven competenties)-procedures en lesmateriaal in het kader van competentiegericht onderwijs.

Bijstelling autonome raming studiefinancieringsbeleid

Naar aanleiding van de realisatiegegevens over 2007 en de eerste resultaten van de uitgaven in januari 2008 is de raming voor de niet-relevante uitgaven aan rentedragende leningen opwaarts bijgesteld.

Technische mutaties/werkgeversbijdrage kinderopvang (ontvangsten)

De werkgeversbijdrage kinderopvang betreft de meerjarige technische verwerking van de in de zomer 2007 vastgestelde werkgeversbijdrage voor de kinderopvang.

Nationale Schuld

IXA NATIONALE SCHULD (TRANSACTIEBASIS): UITGAVEN bedragen in miljoenen euro’s

IXA NATIONALE SCHULD (TRANSACTIEBASIS): NIET-BELASTINGONTVANGSTEN bedragen in miljoenen euro’s

Rentelasten kasbeheer

De rentelasten kasbeheer worden bijgesteld naar aanleiding van gewijzigde inzichten ten aanzien van de korte en lange rente.

Mutaties rekening courant/Rente sociale fondsen

De inleg van de sociale fondsen is gewijzigd als gevolg van (onder meer) mutaties in de premieontvangsten en de premiegefinancierde uitgaven. Hierdoor verandert ook de rentevergoeding over de inleg.

Wijziging geldmarktberoep en rente

De geraamde rentelasten over de vlottende schuld worden bijgesteld als gevolg van de aanpassing van de korte rente.

Wijziging kapitaalmarktberoep en rente

Gewijzigde inzichten in de ontwikkeling van het tekort alsmede gewijzigde inzichten in de ontwikkeling van de lange rente leiden tot aanpassingen in de rentebaten en -lasten.

Financiën

IXB FINANCIEN: UITGAVEN bedragen in miljoenen euro’s

IXB FINANCIEN: NIET-BELASTINGONTVANGSTEN bedragen in miljoenen euro’s

Belastingdienst Toeslagen

De komende jaren investeert de Belastingdienst in haar ICT-systeem voor de uitvoering van de Toeslagen. Aanvragen die niet door het systeem kunnen worden verwerkt, worden handmatig toegekend middels een speciaal project met uitzendkrachten.

Fiscale wetsvoorstellen

De Belastingdienst heeft extra kosten in verband met de uitvoering van het Belastingplan 2008 en het pakket Overige Fiscale Maatregelen. Het gaat onder andere om de verpakkingbelasting en de vliegbelasting.

GBO.overheid

De kosten voor beheer van generieke basisvoorzieningen die bij GBO in beheer zijn, worden voor 50 procent gedekt binnen de begroting van BZK en voor 50 procent binnen de begroting van Financiën.

Dividend Staatsdeelnemingen

De dividendraming van onder andere de Staatsdeelnemingen NS en Schiphol is verhoogd.

Provenu’s Exportkredietverzekeringen (EKV)

Vervroegde terugbetaling door Gabon en Angola leiden tot meevallende provenuontvangsten EKV.

Ontvangsten Domeinen

De meevaller bij Domeinen wordt voornamelijk veroorzaakt door hogere zand- en huuropbrengsten.

Vliegveld Twente

Bij de ontwikkeling van Vliegveld Twente door het Gemeenschappelijk ontwikkelbedrijf (GOB) worden de komende jaren kosten gemaakt. Deze zijn opgenomen aan de uitgavenkant van de begroting van Financiën onder «Diversen». Op dit moment wordt voorzien dat deze na de interim-fase (die eindigt in 2011) tot een opbrengst zal leiden.

Winstafdracht DNB

Renteontwikkelingen op de geld- en kapitaalmarkt vertalen zich in hogere verwachte opbrengsten voor DNB. Deze leiden daarmee tot een hogere winstafdracht van De Nederlandsche Bank.

Holland Casino

In verband met de wijziging van de kansspelbelasting en de invoering van het horecarookverbod houdt Holland Casino rekening met minder omzet. Hierom wordt de verwachte afdracht naar beneden bijgesteld. Hier staat een meerjarige meevaller tegenover.

Superdividend Schiphol

Schiphol keert dit jaar superdividend uit aan haar aandeelhouders (de Staat en de gemeenten Amsterdam en Rotterdam).

Defensie

X DEFENSIE: UITGAVEN bedragen in miljoenen euro’s

X DEFENSIE: NIET-BELASTINGONTVANGSTEN bedragen in miljoenen euro’s

Alexanderkazerne

Voor het Internationaal Strafhof wordt nieuwbouw gerealiseerd op het terrein van de Alexanderkazerne. Defensie heeft vanuit de HGIS een compensatie van 42 mln. ontvangen om de op de Alexanderkazerne gehuisveste functies elders onder te brengen.

Bos-gelden missie Afghanistan

In het licht van de verlenging van de missie in Afghanistan is in 2010 en in 2011 50 mln. toegevoegd aan de Defensiebegroting (Kamerstuk 2007–2008, 27 925, nr. 279).

Dollarregeling

Door de gunstige ontwikkeling van de dollarkoers treden op de Defensiebegroting meevallers op. Conform de regeling dollarcompensatie valt een deel van het voordeel vrij voor het generale beeld.

Eindejaarsmarge Defensie 2007

In 2007 heeft Defensie zijn budget overschreden. Deze overschrijding wordt in 2008 gecompenseerd.

Maatregelen Defensieplan 2009

Een deel van de maatregelen uit het Defensieplan 2009 wordt gefinancierd uit verkoopopbrengsten. Deze post hangt samen met de post verkoopopbrengsten aan de ontvangstenzijde.

Motie Van Geel c.s.

Er zijn extra middelen aan de Defensiebegroting toegevoegd vanwege de noodzakelijke vroegtijdige vervanging van materieel dat wordt ingezet tijdens de operatie ISAF Stage III (Kamerstuk 2007–2008, 31 200 X, nr. 43).

Operationele gereedstelling

Om de nadelige effecten vanwege de missie in Afghanistan op de gereedheid van niet-uitgezonden eenheden te ondervangen wordt 2 keer 30 mln. aan de Defensiebegroting toegevoegd.

Verkoopopbrengsten

Het betreft hier hogere verkoopopbrengsten vanwege de verkoop van 21 tanks en 8 pantserhouwitsers. Deze post hangt samen met de post maatregelen Defensieplan 2009 aan de uitgavenzijde.

Diversen

Deze post komt voornamelijk tot stand door minder ontvangsten voor de Koninklijke Marechaussee.

Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer

XI VOLKSHUISVESTING, RUIMTELIJKE ORDENING EN MILIEUBEHEER: UITGAVEN bedragen in miljoenen euro’s

XI VOLKSHUISVESTING, RUIMTELIJKE ORDENING EN MILIEUBEHEER: NIET-BELASTINGONTVANGSTEN bedragen in miljoenen euro’s

Meerjarige doorwerking Yara/Sluiskil schadevergoeding

Een schadevergoeding wordt toegekend aan Yara in Sluiskil (meststoffen, industriële gassen en chemicaliën) in verband met beëindiging van ammoniaktransporten. De betaling heeft plaatsgevonden in 2007, waarvoor budget uit 2009 en 2010 naar 2007 is overgeheveld.

Knelpuntenreserve prijsbijstelling

Departementen die aanlopen tegen onoverkomelijke problemen als gevolg van het niet uitkeren van de prijsbijstelling, tranche 2008, kunnen een beroep doen op de zogenaamde «knelpuntenreserve». Een deel van deze knelpuntenreserve komt ten goede aan de begroting van VROM.

Diversen

Dit betreft onder andere stroomlijning van betaling aan SenterNovem, verdeling van budgetten over de directies die de Toekomstagenda Milieu uitvoeren en de generale toekenning van middelen voor duurzaam inkopen.

FES luchtkwaliteit verkeer

De regelingen voor met name de roetfilters liepen in 2007 sneller dan verwacht. Deze overschrijding wordt in 2008 gecompenseerd.

FES Nieuwe Sleutelprojecten (NSP)

In 2007 zijn enkele Nationale Sleutelprojecten vertraagd. De niet-bestede middelen uit het Fonds Economische Structuurversterking (FES) worden weer toegevoegd aan de budgetten in 2008. De grootste vertragingen doen zich voor op het project Zuidas-Amsterdam en het project Utrecht.

Wonen, Wijken en Integratie

XVIII WONEN, WIJKEN EN INTEGRATIE: UITGAVEN bedragen in miljoenen euro’s

XVIII WONEN, WIJKEN EN INTEGRATIE: NIET-BELASTINGONTVANGSTEN bedragen in miljoenen euro’s

Huurtoeslag

De nieuwe ramingen voor de huurtoeslag zijn verwerkt.Door nog onbekende redenen doet zich de komende jaren een tegenvaller voor bij de huurtoeslag. Deze was bij Najaarsnota 2007 al bekend. Vooruitlopend op beleidsinformatie van de Belastingdienst/Toeslagen wordt op dit moment verondersteld, dat deze tegenvaller een structurele doorwerking kent. De tegenvaller wordt op termijn in de meest recente ramingen deels gematigd door een autonome meevaller. Dit als gevolg van onder andere een lager volume sociale zekerheid (volumeramingen Werkloosheidswet en Wet werk en bijstand) en een lager aantal huishoudens, die doorwerken op een lager beroep op de huurtoeslag. Mocht in augustus 2008 op basis van informatie van de Belastingdienst/Toeslagen blijken dat de tegenvaller (deels) niet structureel doorwerkt, dan zal dit tot generale vrijval leiden.

Meer toekenningen BEW plus regeling

Een actuele raming op basis van recente ervaringscijfers uit 2007 en 2008 laat zien dat het aantal toekenningen BEW-plus per jaar rond de 8 000 zal liggen. Dit ligt hoger dan tot nu toe in de ramingen is verwacht. Er worden middelen beschikbaar gesteld om dit hogere beroep te accommoderen.

Budget bewonersinitiatieven

Voor 2008–2011 wordt jaarlijks 20 mln. budget beschikbaar gesteld voor bewonersinitiatieven bij de wijkenaanpak. Voor 2008 als gevolg van de motie Van Geel (TK 2007–2008, 31 200, nr. 16) en voor de jaren 2009–2011 als invulling van de motie-Depla c.s. (TK 2007–2008, 31 200, nr. 26).

Budget wijkaanpak

Ten behoeve van de wijkaanpak wordt in totaal in deze kabinetsperiode een Rijksbudget van 240 mln. in 2008 en 2009 beschikbaar gesteld, zodat zichtbare verbeteringen in de wijken tot stand kunnen worden gebracht.

Intertemporele kasschuif vertraging investeringsproject Hoge Colleges van Staat

De Rijksgebouwendienst is geconfronteerd met onvermijdelijke vertragingen in de uitvoering van investeringsprojecten Hoge Colleges van Staat en Algemene Zaken die gefinancierd worden via de WWI-begroting. De hiervoor reeds beschikbare middelen worden via een intertemporele herschikking in het juiste kasritme gebracht.

Kasschuif ten behoeve van het specifiek beeld

Om specifieke problematiek op de WWI-begroting op te lossen is besloten tot een kasschuif in de tijd bij de ISV-budgetten.

Ombuiging BLS (budget locatiegebonden subsidies )

Om de specifieke problematiek op de WWI begroting op te lossen, wordt het BLS budget voor de jaren 2011 – 2013 verlaagd met jaarlijks 93 mln..

Diversen

Dit betreft een aantal samengevoegde bijstellingen waaronder extra middelen voor de restauratie van de gevel van het Paleis op de Dam en het aandeel van de knelpuntenreserve prijsbijstelling dat aan de WWI begroting is toegevoegd. Daarnaast is sprake enkele vertragingen van projecten die in 2007 niet meer tot uitbetaling zijn gekomen. Deze worden in 2008 aan de begroting toegevoegd.

Aanpassing raming restituties huurtoeslag

Voor de huurtoeslag was de ontvangstenraming tot nu toe gebaseerd op de ervaringsgegevens bij de huursubsidie en inschatting van de «Algemene wet inkomensafhankelijke regelingen specifieke effecten» op terug te vorderen betalingen. In de actuele raming wordt op basis van inzichten bij de Belastingdienst/Toeslagen rekening gehouden met een ander tempo van vorderingen en een lagere schatting van oninbare vorderingen.

Verkeer en Waterstaat

XII VERKEER EN WATERSTAAT: UITGAVEN bedragen in miljoenen euro’s

XII VERKEER EN WATERSTAAT: NIET-BELASTINGONTVANGSTEN bedragen in miljoenen euro’s

Beroep op de eindejaarsmarge

De in 2007 niet tot betaling gekomen middelen op de VenW begroting uit 2007 schuiven door naar het jaar 2008.

Diverse kasschuiven

De kasbehoefte bij de infrastructurele projecten wordt aangepast naar actuele inzichten. Hierdoor neemt de totale begroting van het Infrastructuurfonds in 2008 in grootte af. Dit wordt gecompenseerd met een groei van deze begroting in de jaren 2009 en 2010 met een bedrag van gelijke hoogte.

Geluidsisolatie schiphol (GIS)

De in 2007 niet tot betaling gekomen GIS-middelen worden doorgeschoven naar latere jaren. Tevens is het uitgavenpatroon voor het jaar 2008 en later aangepast. Deze kasschuif is het gevolg van nieuwe ramingen van de kasbehoefte over de jaren 2008–2016.

Voordelig saldo Infrastructuurfonds 2007

De resterende middelen van 2007 uit het Infrastructuurfonds worden toegevoegd aan het jaar 2008. Dit betekent een verlaging van de gereserveerde middelen op de begroting van VenW als bijdrage aan het Infrastructuurfonds.

Economische Zaken

XIII ECONOMISCHE ZAKEN: UITGAVEN bedragen in miljoenen euro’s

XIII ECONOMISCHE ZAKEN: NIET-BELASTINGONTVANGSTEN bedragen in miljoenen euro’s

Innovatieprogramma’s

De mutatie bij innovatieprogramma’s betreft het saldo van een aantal aanpassingen. Lopende innovatieprogramma’s blijken over het algemeen langzamer tot betaling komen dan verwacht. Op basis van deze ervaringen wordt de kasraming voor toekomstige innovatieprogramma’s aangepast. Hierdoor vallen de betalingen in de eerste jaren (t/m 2012) lager uit en daarna hoger. Verder kunnen technologische topinstituten vanaf 2009 alleen nog een bijdrage krijgen als ze een geïntegreerd onderdeel uitmaken van een innovatieprogramma. De hiermee samenhangende technische mutatie zorgt voor een neerwaartse bijstelling van het budget in de eerste jaren, en een opwaartse in de jaren na 2013.

Intertemporele compensatie t.b.v. MEP / SDE

Vanuit de MEP vallen de eerstkomende jaren middelen in de kas vrij. Deze vrijvallende middelen worden aan de reeds beschikbare middelen voor de SDE toegevoegd ter uitfinanciering van verplichtingen. Bovendien komen de voor SDE beschikbare middelen later tot betaling dan geraamd.

Uitvoering motie Samsom / Atsma

In de Tweede Kamer is de motie Samsom aangenomen. In deze motie wordt de regering gevraagd 120 mln. extra toe te voegen aan de Stimuleringsregeling Duurzame Energie (SDE). Vanaf 2008 tot en met 2015 wordt deze 120 mln. verspreid toegevoegd aan het SDE-budget. De dekking van deze motie komt voor 40 mln. ten laste van het HGIS-budget voor Joint Implementation (EZ). De overige 80 mln. wordt gedekt door VROM (HGIS-budget voor CDM 47 mln.) en de algemene middelen (33 mln.).

Diversen

Deze mutatie wordt voornamelijk veroorzaakt door de volgende drie redenen.

De Consumentenautoriteit, NMa en CBS worden geconfronteerd met structureel 3,3 mln. hogere uitvoeringskosten als gevolg van EU-richtlijnen en verordeningen, aanpassing van wetten e.d.

Om de uitgroei van Antwoord voor Bedrijven tot hét digitale overheidsloket voor ondernemersvragen op alle overheidsterreinen mogelijk te maken, wordt per jaar ca. 5,5 mln. extra toegevoegd.

Voor het programma «Van Digibewust naar Digibekwaam», dat zich richt op het vergroten van digitale vaardigheden bij daarvoor in aanmerking komende groepen, en voor preventie en voorlichting over Cybercrime is tot en met 2012 in totaal 21,8 mln. nodig.

Extra middelen t.b.v. WKK (WarmteKrachtKoppeling)

Het aantal aanvragen voor de subsidieregeling WKK was in 2007 zo groot, dat het subsidieplafond werd overtekend. Er is besloten om toch alle aanvragen te honoreren en daartoe wordt het WKK-budget aangevuld met 40 mln. Hiervoor worden de terugontvangsten van de stadsverwarmingsprojecten aangewend.

FES bijdrage UKR (Unieke Kansen Regeling)

In de energiebesparingstender UKR zijn meer projecten die aan de criteria voldoen, ingediend dan er aan budget beschikbaar was. Daarom wordt nu met behulp van middelen uit het FES het budget voor de UKR verhoogd.

Opgevraagde FES-middelen MEP

Niet opgevraagde FES middelen voor de MEP worden bij Voorjaarsnota opnieuw aan de EZ begroting toegevoegd uit het FES fonds.

Diversen (technische mutaties)

De diversenpost bestaat met name uit het doorschuiven van FES-middelen uit 2007 naar 2008. Zo konden FES-middelen voor Beroepsonderwijs in Bedrijf en voor Onderwijs en Ondernemerschap niet meer in 2007 worden gecommitteerd, waardoor deze middelen worden doorgeschoven naar 2008. Daarnaast loopt de uitvoering van een aantal regelingen (zoals de CTMM (Center for Translational Molecular Medicine), BMM (Biomedical Materials) en Scheidingstechnologie) langzamer dan verwacht waardoor de niet opgevraagde FES-middelen voor deze regelingen doorschuiven naar 2008.

Terugontvangsten IPR-decentraal

In 2008 zal 16 mln. aan middelen worden terugontvangen van het Noorden in verband met de eindafrekening van het programma IPR-decentraal.

Terugontvangsten Novem BV

Dit betreft vorderingen op Novem BV ten behoeve van energiebesparingprojecten die EZ dit jaar verwacht terug te ontvangen.

Stadsverwarmingsprojecten

De overeenkomst met NUON voor de afkoop van stadsverwarmingsprojecten kon niet meer in 2007 worden afgerond. Dit zal in 2008 alsnog gebeuren.

Aardgasbaten

Deze neerwaartse bijstelling wordt veroorzaakt door twee tegengestelde effecten. Deze effecten zijn enerzijds de hogere olieprijs en anderzijds de lagere productierealisatie- en raming. Per saldo leiden deze effecten tot een neerwaartse bijstelling van 50 mln., omdat de lagere productie in 2008 voor een tegenvaller zorgt die groter is dan de meevaller als gevolg van de hogere olieprijs. De raming 2009 laat per saldo een opwaartse bijstelling zien.

Afdracht FES

Voor het jaar 2008 en verder is sprake van een vaste FES-voeding uit gasbaten, aansluitend bij de uitgaven. Deze mutatie dient om de voorziene FES-uitgaven te dekken, die als gevolg van voorjaarsnotamutaties zijn gewijzigd.

Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit

XIV LANDBOUW, NATUUR EN VOEDSELKWALITEIT: UITGAVEN bedragen in miljoenen euro’s

XIV LANDBOUW, NATUUR EN VOEDSELKWALITEIT: NIET-BELASTINGONTVANGSTEN bedragen in miljoenen euro’s

Blauwtong, vrijwillige vaccinatie

Om dieren te vaccineren tegen blauwtong worden in 2008 vaccins aangeschaft. De uitgaven hiervan (11,7 mln.) worden bij de EU gedeclareerd (9,1 mln.). Hiervoor wordt, rekening houdend met voorfinanciering, een tegemoetkoming van per saldo 2,6 mln. verstrekt.

Kasschuif ICT-investering

LNV investeert in ICT ten behoeve van haar bedrijfsvoering en primair proces. In verband hiermee is een kasschuif noodzakelijk.

Maatregelen VWA

Het rapport Hoekstra maakt intensiveringen in de sfeer van handhaving en toezicht noodzakelijk. Ook moeten nog tekorten worden opgelost. Ten behoeve hiervan wordt een generale tegemoetkoming verstrekt.

Nota van Wijziging – Voorzieningenniveau platteland

Ten behoeve van de leefbaarheid wordt er geïnvesteerd in het voorzieningenniveau in kleine kernen op het platteland. LNV zal een beperkt aantal projecten ondersteunen die bijdragen aan de versterking van de sociale samenhang en de werkgelegenheid in het landelijk gebied.

Nota van Wijziging – Sanering Noordzeevisserij

Naar verwachting zullen de visquota de komende jaren fors dalen. Het aantal gespecialiseerde platviskotters is te groot in relatie tot de vangstmogelijkheden. Om tot vernieuwing, verduurzaming en sanering van de visserij te komen wordt extra geld beschikbaar gesteld.

Projecten Veenweidegebieden

In het kader van het Programma Groene Hart worden in de Veenweidegebieden projecten gestart om bodemdaling tegen te gaan. Hierdoor blijven specifieke culturele en natuurwaarden behouden.

Transitie Noordzeevisserij

Hiermee wordt geïnvesteerd in nieuwe, ecologisch vriendelijke vistechnieken. Ook worden innovaties ondersteund gericht op meer duurzaamheid, energiebesparing en samenwerking in de keten en het bereiken van een betere balans tussen de vangstmogelijkheden en capaciteit.

Interne begrotingsreserves

Met ingang van 2008 worden op de LNV-begroting interne begrotingsreserves ingesteld. Dit gebeurt door het omzetten van de garantievermogens van een drietal ZBO’s, te weten het Ontwikkeling en Saneringsfonds voor de Landbouw, het Ontwikkeling en Saneringsfonds voor de Visserij en het Borgstellingsfonds.

Gratis schoolboeken

Met deze mutatie wordt invulling gegeven aan het besluit om per schooljaar 2008–2009 schoolboeken gratis aan te bieden. Dit geldt derhalve ook voor het groen onderwijs.

Sociale Zaken en Werkgelegenheid

XV SOCIALE ZAKEN EN WERKGELEGENHEID: UITGAVEN bedragen in miljoenen euro’s

XV SOCIALE ZAKEN EN WERKGELEGENHEID: NIET-BELASTINGONTVANGSTEN bedragen in miljoenen euro’s

Anticumulatiebaten Wet sociale werkvoorziening (Wsw)

Anticumulatiebaten Wsw zijn vrijvallende arbeidsongeschiktheidsuitkeringen van personen met een Wsw-dienstverband. Bij de begroting (XV) gaat het om de Wajong-uitkeringen. Op grond van de reguliere actualisatie van de raming zijn de anticumulatiebaten WSW die bij het UWV in rekening worden gebracht vanaf 2008 verhoogd. Als gevolg hiervan is ook de raming van de uitkeringslasten in dezelfde mate opgehoogd. Deze mutaties zijn derhalve neutraal voor het SZA-kader.

Oude Vreemdelingenwet

Het aantal personen dat voor de regeling ter afwikkeling van de nalatenschap van de oude vreemdelingenwet in aanmerking komt, komt naar verwachting uit op 27 500 personen. Nu op grond van de afronding van de regeling het aantal bekend is, is de raming voor bijstand hierop aangepast.

Toerekening Re-integratie Arbeidsgehandicapten (REA)

De mutatie betreft een technische correctie van de toerekening van de REA-uitgaven. Sinds 2006 zijn onderwijsvoorzieningen toegerekend aan het Arbeidsongeschiktheidsfonds, terwijl deze formeel ten laste moeten komen van de begrotingsgefinancierde re-integratiemiddelen Wajong. Deze toerekening is in 2007 gecorrigeerd door de begrotingsgefinancierde REA-middelen te verhogen ten laste van de premiegefinancierde REA-middelen. De verrekening met de begroting van SZW viel over de jaargrens, waardoor dit in 2008 zichtbaar wordt.

Wajong uitvoeringskosten

De hogere instroom en het daardoor grotere bestand van de Wajong leidt tot extra uitvoeringskosten bij het UWV.

Wajong volume

Uit de realisaties van 2007 van het UWV bleek dat er sprake is van een toename van de instroom van de Wajong. Omdat de uitstroom uit de Wajong beperkt is, leidt een hogere instroom tot een groter Wajongvolume en hogere uitkeringslasten. Omdat verwacht wordt dat de instroom ook in 2008 nog zal groeien en dit instroomniveau zich de komende jaren handhaaft, nemen de uitgaven meerjarig toe.

Algemeen keten overleg

Als bijdrage aan het oplossen van de incidentele transitieproblematiek bij UWV/CWI is door SZW 15 mln. bijgedragen aan het zogenoemde Algemeen Keten Overleg. De middelen worden voornamelijk ingezet voor het invoeren van de Integrale Dienstverlening.

Correctie onderwijsvoorzieningen

De verantwoordelijkheid voor de verstrekking van onderwijsvoorzieningen aan jongeren met een handicap zal worden neergelegd bij de minister van OCW. Vooruitlopend op overheveling van de middelen naar de OCW-begroting vindt een voor het SZA-kader neutrale correctie plaats. De onderwijsvoorzieningen behoren namelijk te worden toegerekend aan de begrotingsgefinancierde re-integratielasten Wajong in plaats van de premiegefinancierde re-integratiemiddelen. Uit dien hoofde worden de beschikbare middelen binnen het SZA-kader overgeheveld de begroting van SZW.

Eindejaarsmarge/Dekking uit eindejaarsmarge

De eindejaarsmarge is ingezet voor eindejaarsmargeproblematiek, alsmede ter dekking van intensiveringen en tegenvallers.

Partneralimentatie

De concrete invulling van de bij Coalitieakkoord voorgenomen maatregel inzake van partneralimentatie levert een lagere besparing op de bijstandsuitgaven op dan was ingeboekt.

Taakstelling fusie UWV/CWI

Nu de afspraken met UWV/CWI over de fusie per 1 januari 2009 zijn gemaakt en de daarbij behorende taakstelling is ingevuld, wordt het meerjarig budget voor transitiekosten in verband met de fusie, dat op de aanvullende post was opgenomen, overgeboekt naar de begroting van SZW.

Uitstel Vazalo tot 1-1-2011

Om uitvoeringstechnische redenen is het aan de wet Voorzieningen arbeid en zorg alleenstaande ouders (Vazalo) voorafgaande experiment niet doorgegaan. Thans wordt beoogd om per 1 januari 2009 een experiment op grond van de Wet Werk en Bijstand uit te voeren. Invoering van de wet Vazalo is in ieder geval niet mogelijk vóór 1 januari 2012.

Premiebrief BIKK/ANW

De ANW-premie is bij de definitieve vaststelling op een ander niveau vastgesteld dan bij de begroting was geraamd. Door de premiemutatie wijzigt ook de verdeling van de kosten van de heffingskortingen. Dit leidt tot lagere uitgaven.

Rijksbijdrage ouderdomsfonds

Er heeft een herziening van de verdeelsleutel belastingen/ premies volksverzekeringen plaatsgevonden. Dit leidt tot een lagere rijksbijdrage ouderdomsfonds.

Anticumulatiebaten Wsw

De anticumulatiebaten Wsw zijn de vrijvallende Wajong- en WAO-uitkeringen van personen met een WSW-dienstverband. Op grond van de reguliere actualisatie van de ramingen zijn de anticumulatiebaten die bij het UWV in rekening worden gebracht vanaf 2008 verhoogd. De mutaties zijn neutraal voor het SZA-kader. Tegenover de hogere Wajong- en WAO-uitgaven (gefinancierd via respectievelijk de SZW-begroting en premies) staan hogere ontvangsten op de SZW-begroting.

Kasschuif ontvangsten Agenda van de Toekomst

Terugontvangsten in het kader van de Agenda voor de Toekomst zijn in 2007 versneld ontvangen, ten koste van de voor 2008 geraamde ontvangsten.

Anticumulatiebaten Wsw

Als gevolg van de verhoging van de Wajong-uitkering naar 75 procent WML zijn de anticumulatiebaten in de Wsw ook verhoogd.

Sociale Verzekeringen

SOCIALE VERZEKERINGEN: UITGAVEN bedragen in miljoenen euro’s

SOCIALE VERZEKERINGEN: NIET-BELASTINGONTVANGSTEN bedragen in miljoenen euro’s

De begrotingsgefinancierde SZA mutaties worden toegelicht bij de VT van Sociale Zaken (XV).

IVA-volume

Zowel uit de Oktobernota als de Januarinota van het UWV blijkt dat de instroom in 2007 lager was dan verwacht. Hiermee is de groei van de instroom tussen 2006 en 2007 minder groot dan verwacht. Dit is verwerkt in de meerjarige raming van de instroom van de IVA. Het volume in 2008 is hierdoor lager dan eerder geraamd, hetgeen leidt tot lagere uitgaven. Omdat de WIA, waarvan de IVA onderdeel is, nog een nieuwe regeling is met een klein en opbouwend bestand zijn de ramingen nog gevoelig voor fluctuaties in de instroom.

Nominale ontwikkeling/Nominale ontwikkeling wka

De uitgavenramingen zijn aangepast op basis van het actuele beeld (Centraal Economisch Plan 2008) van de loon- en prijsontwikkeling. Het betreft zowel de premiegefinancierde uitgaven als de begrotingsgefinancierde uitgaven die gekoppeld zijn via de WKA (Wet koppeling met afwijkingsmogelijkheid).

UFO-volume

Uit het UFO wordt o.a. WW voor overheidspersoneel gefinancierd. Op basis van uitvoeringsinformatie is de raming neerwaarts aangepast. De WW-uitgaven van het UFO zijn op declaratiebasis (de uitgaven uit het fonds worden gefinancierd door (ex-)werkgever). Hierdoor leiden lagere uitgaven ook tot evenredig lagere inkomsten.

WAO-prijs

Als gevolg van de herbeoordelingen verlaten relatief veel WAO-ers met een benedengemiddelde uitkering de WAO. Daar staat tegenover dat er (behalve herlevingen) geen nieuwe instroom in de WAO plaatsvindt. In het WAO-bestand neemt hierdoor de gemiddelde uitkering toe. Dit heeft tot gevolg dat de uitkeringslasten hoger zijn dan verwacht.

WAO-volume

Op basis van realisaties blijkt dat het aantal WAO-ers hoger is dan eerder geraamd (ca 4 000). Dit komt doordat de uitstroom lager is dan eerder geraamd. Dit wordt o.a. verklaard doordat 45–50-jarigen volgens het oude schattingsbesluit worden herbeoordeeld. De nadruk op de reguliere herkeuringen is daardoor meer op latere jaren komen te liggen, waardoor de uitstroom vertraagd is.

WAZ-volume

Op basis van realisatiecijfers van het UWV blijkt dat het aantal WAZ-uitkeringen in 2007 lager is dan verwacht. Dit heeft meerjarige doorwerking. Daarbij blijkt de gemiddelde uitkering ook licht neerwaarts bijgesteld.

WAZO-volume

Op basis van realisatiecijfers van het UWV blijkt dat het WAZO-volume hoger is dan geraamd (ca 1 200). Daarbij komt dat ook de gemiddelde uitkering iets is toegenomen. De verwachting is dat dit meerjarige doorwerking heeft.

WGA-uitvoeringskosten

De lagere instroom en daardoor kleinere bestand van de WGA leidt tot minder uitvoeringskosten WGA bij het UWV.

WGA-volume

De instroom in de WGA in 2007 blijkt ruim 10 procent lager te liggen dan eerder geraamd. Deze daling is meerjarig doorgetrokken. Omdat de WIA, waarvan de WGA onderdeel uitmaakt, nog een nieuwe regeling is met een klein en opbouwend bestand zijn de ramingen nog gevoelig voor fluctuaties in de instroom.

WW

De vertraging in de conjunctuur leidt in 2008 tot hogere werkloosheidsuitgaven. Deze tegenvaller werkt structureel door.

ZW

De tegenvaller bij de ZW is in hoofdzaak het gevolg van een bijstelling van het volume op basis van nieuwe uitvoeringsgegevens van het UWV. Dit hangt ondermeer samen met een hoger dan verwacht aantal flexwerkers. Bij ziekte kunnen flexwerkers beroep doen op de ZW.

Fasering premiedifferentiatie/loonkostensubsidies

Fasering van premiedifferentiatie en loonkostensubsidies leidt per saldo en tijdelijk tot lagere WW-uitgaven. In de begroting voor volgend jaar zal de kamer worden geïnformeerd over de nadere uitwerking van de fasering.

Ramingstechnische veronderstelling in=uit SZA

De in=uit taakstelling voor de sector SZA is ingeboekt als tegenhanger van de eindejaarsmarge.

Taakstelling fusie UWV/CWI

Nu de afspraken met UWV/CWI over de fusie per 1 januari 2009 en de daarbij behorende taakstelling zijn gemaakt, kan het meerjarig budget dat op de aanvullende post was opgenomen worden overgeboekt naar de begroting van SZW. De temporisering wijkt op onderdelen af van de temporisering die aanvankelijk was opgenomen in het meerjarig financieel kader.

Brutering CEP

Diverse uitkeringen zijn netto gekoppeld aan het netto minimum loon, maar kennen een ander bruto-netto traject dan het minimumloon. Wijzigingen in het bruto-netto traject van het minimumloon leiden tot aanpassing van het netto minimumloon. De uitkeringen die netto zijn gekoppeld worden evenredig aangepast, maar door het andere bruto-netto traject kan de bruto uitkering een afwijkende ontwikkeling vertonen dan die van het bruto minimumloon. Het effect hiervan op de uitkeringslasten wordt het bruteringseffect genoemd.

Motie Van Geel (Work First uitboeken)

Verwerking van de motie Van Geel leidt tot uitboeking van de geraamde effecten van de maatregel Work First.

UFO volume

Uit het UFO wordt o.a. WW voor overheidspersoneel gefinancierd. Op basis van uitvoeringsinformatie is de raming neerwaarts aangepast. De WW-uitgaven van het UFO zijn op declaratiebasis (de uitgaven uit het fonds worden gefinancierd door (ex-)werkgever). Hierdoor leiden lagere uitgaven ook tot evenredig lagere inkomsten.

Volksgezondheid, Welzijn en Sport

XVI VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT: UITGAVEN bedragen in miljoenen euro’s

XVI VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT: NIET-BELASTINGONTVANGSTEN bedragen in miljoenen euro’s

Kadercorrectie mantelzorg

Met deze mutatie wordt het totaalbedrag mantelzorg ondergebracht onder het kader Rijksbegroting in enge zin.

Kasschuif CIZ

Het CIZ (Centrum Indicatiestelling Zorg) verwacht dat het aantal indicatieaanvragen zal stijgen. In 2008 wordt uitgegaan van een stijging van 850 000 naar 950 000 indicatieaanvragen met een bijbehorende kostenpost van circa 24 mln. euro. Dit wordt intertemporeel gedekt uit de opbrengst van lopende investeringen in automatisering en in het verbeteren van de bedrijfsvoering.

Motie-Van Geel/thuiszorg

Naar aanleiding van de motie-Van Geel worden er extra middelen beschikbaar gesteld om thuiszorgmedewerkers voor de zorg te behouden.

Uitdelen eindejaarsmarge

De totale eindejaarsmarge voor VWS is 31 mln. Hiervan wordt een deel direct toebedeeld aan de artikelen waarop zich de eindejaarsproblemen voordoen. Deze boekingen zijn relatief klein en vallen onder de post diversen. Deze mutatie betreft het restant van de eindejaarsmarge.

Beleidsmatige mutaties/diversen

Naast diverse kleine mutaties, bestaat de diversenpost uit eindejaarsmargeproblematiek (15 mln.) en uit een overheveling van 10 mln. (vanaf 2008) vanuit het Budgettair Kader Zorg (premie-uitgaven) naar de begroting voor kwaliteitsbeleid medisch specialisten.

Bijstelling BIKK AWBZ

De rijksbijdrage BIKK (bijdrage in de kosten van kortingen) compenseert de premiederving bij onder andere de AWBZ, die ontstaan is door de grondslagverkleining voor de premieheffing. Deze grondslagverkleining trad op na de invoering van het nieuwe belastingstelsel in 2001. De hoogte van de BIKK is afhankelijk van de mate waarin heffingskortingen leiden tot reductie van de premieontvangsten bij het Algemene Fonds Bijzondere Ziektekosten (AFBZ). Op basis van het CEP van het CPB is de BIKK voor de AWBZ bijgesteld.

Bijstelling zorgtoeslag

Gedurende het jaar wordt de raming voor de zorgtoeslag bijgesteld op basis van het CEP van het Centraal Planbureau.

Premiegefinancierd Budgettair Kader Zorg

ZORG: UITGAVEN bedragen in miljoenen euro’s

ZORG: NIET-BELASTINGONTVANGSTEN bedragen in miljoenen euro’s

Hulpmiddelen

Op basis van de gegevens van het CVZ zijn de uitgaven 2007 geactualiseerd. Als doorwerking van deze afrekencijfers wordt voor de hulpmiddelen een meevaller geraamd van 80 mln. in 2008.

Grensoverschrijdende zorg

Op basis van de gegevens van het CVZ zijn de uitgaven 2007 geactualiseerd. Als doorwerking van deze afrekencijfers wordt voor de grensoverschrijdende zorg een meevaller geraamd van 53,2 mln.

Huisartsenzorg

Op basis van de gegevens van het CVZ zijn de uitgaven 2007 geactualiseerd. Als doorwerking van deze afrekencijfers wordt voor de huisartsenzorg een tegenvaller geraamd van 117,9 mln.

Kraamzorg

Op basis van de gegevens van het CVZ zijn de uitgaven 2007 geactualiseerd. Als doorwerking van deze afrekencijfers wordt voor kraamzorg een meevaller geraamd van 33,6 mln.

Tandheelkundige specialistische zorg

Op basis van de gegevens van het CVZ zijn de uitgaven 2007 geactualiseerd. Als doorwerking van deze afrekencijfers wordt voor de tandheelkundige specialistische zorg een meevaller geraamd van 37,1 mln.

Medisch specialisten

Op basis van de gegevens van de NZa en het CVZ zijn de uitgaven 2007 geactualiseerd. Als doorwerking van deze afrekencijfers wordt voor de medisch specialisten een tegenvaller geraamd van 35,6 mln.

Overige kosten

Op basis van de gegevens van het CVZ zijn de uitgaven 2007 geactualiseerd. Als doorwerking van deze afrekencijfers wordt voor de overige kosten een tegenvaller geraamd van 46 mln. Het gaat daarbij o.a. om kosten voor de beleidsregels «Geïntegreerde eerstelijnszorg en innovatie», «Innovatie ten behoeve van nieuwe zorgproducten» en «Samenwerking ten behoeve van geïntegreerde eerstelijnszorgproducten».

Financieringsverschuiving AWBZ-convenantsectoren

Op basis van voorlopige cijfers over 2007 wordt een incidentele tegenvaller verwacht. Deze wordt veroorzaakt doordat zorgkantoren in voorgaande jaren verplichtingen zijn aangegaan die nog niet tot betaling zijn gekomen. Omdat die betalingen naar verwachting in 2008 alsnog plaatsvinden, zorgt dit voor een incidentele tegenvaller van 150 mln.

Loon- prijsbijstelling zorg

Dit betreft de aanpassing van de loon- en prijsbijstelling voor de zorguitgaven aan de meest recente raming (CEP) van het centraal planbureau.

Besparingsverlies huisartsen

Om overschrijdingen op onderdelen van de huisartsenzorg te compenseren was VWS voornemens om de totale overschrijding (exclusief de overschrijding op de modules POH en M&I) te dekken middels een tariefmaatregel voor huisartsenzorg. In bestuurlijk overleg met betrokken partijen is echter overeengekomen om de overschrijding deels te dekken middels het niet indexeren van de tarieven in 2007 en 2008. Dit levert een besparingsverlies op.

FLO regeling ambulancezorg

Deze tegenvaller is het gevolg van een uitspraak van het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBB). Het CBB heeft het besluit van de NZa, om de meerkosten die voortkomen uit CAO-afspraken rondom het functioneel leeftijdsontslag (FLO) niet in de tarieven te verwerken, ongeldig verklaard. De tegenvaller van 43 mln. betreft de hiermee samenhangende extra kosten voor de jaren 2006, 2007 en 2008. Het structurele effect is een tegenvaller van 16 mln.

Ova problematiek

Als gevolg van een rechterlijke uitspraak is de vergoeding voor de incidentele loonontwikkeling voor 2007 opwaarts bijgesteld. Bij Najaarsnota 2007 heeft de verwerking 2007 plaatsgevonden. Deze mutatie betreft de meerjarige doorwerking van de tegenvaller.

Pgb’s

Op basis van de realisatiegegevens 2007 is de raming 2008 bijgesteld met 25 mln.

Motie-Van Geel c.s.

De motie-Van Geel c.s. bevat een verlaging van het voor de vervanging van de buitengewone uitgavenregeling beschikbare bedrag met 250 mln.

Aanpassen meerjarencijfers

Ten behoeve van de extrapolatie 2013 is een technische correctie doorgevoerd op de raming van de zorguitgaven in 2012.

Diversen

Deze mutatie bestaat onder andere uit de overboeking van 26 mln. van Jeugd en Gezin, voor het terugdringen van de wachtlijsten in de jeugdzorg.

Diversen

Deze post bestaat uit een bijstelling van de ontvangstenraming in verband met de aanpak van onverzekerden en wanbetalers. Dit zorgt naar verwachting voor hogere ontvangsten.

Jeugd en Gezin

XVII JEUGD EN GEZIN: UITGAVEN bedragen in miljoenen euro’s

XVII JEUGD EN GEZIN: NIET-BELASTINGONTVANGSTEN bedragen in miljoenen euro’s

Motie-Van Geel c.s./ terugdraaien schuif AKW

Als gevolg van de motie-Van Geel c.s. wordt de voorgenomen schuif van Kinderbijslag naar Kindgebonden budget teruggedraaid. Ook de besparing van 100 mln. komt daarmee te vervallen.

Motie-Van Geel c.s./ wachtlijsten jeugdzorg

Als gevolg van de Motie Van Geel c.s. wordt in 2008 40 mln. extra uitgetrokken voor het terugbrengen van de wachtlijsten in de jeugdzorg.

Tekort kindgebonden budget

Op basis van gegevens van de Belastingdienst over reeds verstrekte voorschotten wordt bij het kindgebonden budget in 2008 een tegenvaller verwacht van 80 mln.

Diversen

De post diversen bevat onder andere de inzet van 6 mln. aan eindejaarsmarge en een intensivering van 10 mln. in de kwaliteit van de gesloten jeugdzorg.

Diversen

De post diversen bevat onder andere de overboeking naar het Budgettair Kader Zorg (BKZ) van eenmalig 26 mln. voor het terugdringen van wachtlijsten in de jeugdzorg. Deze middelen zijn als gevolg van de motie-Van Geel c.s. op de begroting van Jeugd en Gezin geboekt. Omdat de jeugd-ggz en de zorg voor licht-verstandelijke gehandicapten vallen onder het BKZ, worden de middelen naar het BKZ overgeboekt.

Gemeentefonds

B GEMEENTEFONDS: UITGAVEN bedragen in miljoenen euro’s

Wijziging betalingsverloop

De algemene uitkering uit het gemeentefonds is in 2007 niet helemaal uitgeput. De middelen (43,2 mln.) worden toegevoegd aan de algemene uitkering voor 2008.

Armoedebestrijding kinderen (motie-Van Geel)

Om de armoede bij kinderen tegen te gaan is er bij nota van wijziging op de ontwerpbegroting van het gemeentefonds 80 mln. in de jaren 2008 en 2009 aan het gemeentefonds toegevoegd, waarmee uitvoering is gegeven aan de motie-Van Geel c.s. (Kamerstukken II 2007/2008, 31 200, nr. 16).

Uitstel halvering behoedzaamheidsreserve

In het Bestuurlijk overleg financiële verhoudingen van mei 2007 was afgesproken met ingang van 2008 de behoedzaamheidsreserve te halveren. Nu is gebleken dat aan de voorwaarde van budgetneutraliteit niet voldaan kan worden gaat de halvering niet door. Met deze mutatie worden de middelen afgeboekt die eerder vanwege de halvering werden overgeheveld naar het Gemeentefonds.

Uitdeling accres tranche 2008

Het betreft de reguliere bijstelling van het accres 2008. De bijstelling is op basis van de ontwikkeling in de netto-gecorrigeerde rijksuitgaven stand Voorjaarsnota 2008.

Nacalculatie accres 2007, korting 2008

Uit de nacalculatie van het accres 2007 op basis van de realisatie van de netto gecorrigeerde rijksuitgaven blijkt dat het accres uitkomt op 571 mln. Ten tijde van de Voorjaarsnota 2007 werd op grond van de toen beschikbare gegevens een accres geraamd van 819 mln. Het negatieve verschil van 248 mln. wordt verrekend met de behoedzaamheidreserve 2007 van 208 mln. Het verschil van – 39,8 mln. wordt bij voorjaarsnota 2008 ingehouden op de algemene uitkering 2008.

Structurele doorwerking nacalculatie accres 2007

Uit de nacalculatie van het accres 2007, op basis van de realisatie van de netto gecorrigeerde rijksuitgaven, is gebleken dat het accres structureel 248 mln. te hoog is vastgesteld. In de Ontwerpbegroting 2008 van het gemeentefonds is de tranche 2007 van het accres vastgesteld op – 62,8 mln. structureel. Deze mutatie was gebaseerd op de stand Miljoenennota 2008. Bij Voorjaarsnota 2008 wordt de omvang van het gemeentefonds met 185,7 mln. structureel neerwaarts bijgesteld (62,8 mln. minus 248,5 mln.).

Provinciefonds

C PROVINCIEFONDS: UITGAVEN bedragen in miljoenen euro’s

Uitstel halvering behoedzaamheidsreserve

In het Bestuurlijk overleg financiële verhoudingen van mei 2007 was afgesproken met ingang van 2008 de behoedzaamheidsreserve te halveren. Nu is gebleken dat aan de voorwaarde van budgetneutraliteit niet voldaan kan worden gaat de halvering niet door. Met deze mutatie worden de middelen afgeboekt die eerder vanwege de halvering werden overgeheveld naar het Provinciefonds.

Uitdeling accres tranche 2008

Het betreft de reguliere bijstelling van het accres 2008. De bijstelling is op basis van de ontwikkeling in de netto-gecorrigeerde rijksuitgaven stand Voorjaarsnota 2008.

Structurele doorwerking nacalculatie accres 2007

Uit de nacalculatie van het accres 2007, op basis van de realisatie van de netto gecorrigeerde rijksuitgaven, is gebleken dat het accres structureel 20 mln. te hoog is vastgesteld. In de Ontwerpbegroting 2008 van het provinciefonds is de tranche 2007 van het accres op – 4,6 mln. structureel vastgesteld. Deze mutatie was gebaseerd op de stand Miljoenennota 2008. Bij Voorjaarsnota 2008 wordt de omvang van het provinciefonds met 15,4 mln. structureel neerwaarts bijgesteld (4,6 mln. minus 20 mln.).

Diversen (technische mutaties)

Deze post wordt voor – 1,8 mln. als volgt verklaard: Uit de nacalculatie van het accres 2007 op basis van de realisatie van de netto gecorrigeerde rijksuitgaven blijkt dat het accres uitkomt op 46 mln. Ten tijde van de Voorjaarsnota 2007 werd op grond van de toen beschikbare gegevens een accres geraamd van 66 mln. Het negatieve verschil van 20 mln. wordt verrekend met de behoedzaamheidreserve 2007 van 18 mln. Het verschil van 1,8 mln. wordt bij Voorjaarsnota 2008 ingehouden op de algemene uitkering 2008.

Infrastructuurfonds

A INFRASTRUCTUURFONDS: UITGAVEN bedragen in miljoenen euro’s