Uitgaven

Tegenvallers

Niet bestede middelen Toeslagen Herstel 2023

De programmamiddelen voor de Hersteloperatie Toeslagen in 2023 zijn niet volledig besteed. Deze middelen (233 miljoen euro) worden verdeeld toegevoegd aan de budgetten in 2024 en 2025 om mensen die gedupeerd zijn door de problemen met toeslagen te kunnen compenseren. Dit is ontstaan doordat het kasritme in 2023 niet in lijn was met het aantal afgehandelde schadebeoordelingen, doordat er sprake was van een langere doorlooptijd dan verwacht voor het kwijtschelden van private schulden, en doordat een gedeelte van de betalingen van het herstelprogramma voor kinderen niet kon worden uitgevoerd door missende gegevens vanuit het kind, de ouder, of de bewindvoerder.

Toeslagen Herstel

Programma DG Herstel en DG Toeslagen/Uitvoering Hersteloperatie Toeslagen (UHT) hebben een herijking van de meerjarige raming voor toeslagenherstel opgesteld (huidige budget: 7,2 miljard euro). Uit deze herijking blijkt dat er meer budget benodigd is ter hoogte van ruim 900 miljoen euro. Deze tegenvaller wordt onder andere veroorzaakt door een hoger aantal aanmeldingen, een stijging van het aantal bezwaren en beroepen en een vooralsnog lagere productiviteitsstijging in het bezwaar- en beroepsproces. Tot en met 2025 wordt er circa 500 miljoen euro toegevoegd aan de financiën begroting. Voor 2026 en 2027 worden de middelen (circa 400 miljoen euro) op de Aanvullende Post geplaatst. Als er meer duidelijkheid is over de precieze uitgaven in deze jaren zullen de middelen overgeboekt worden vanaf de Aanvullende Post.

Daarnaast is er voor de compensatie van aanvullende schade (SGH-route) op de aanvullende post in totaal 1,2 miljard euro tot en met 2027 gereserveerd. Deze stijging wordt veroorzaakt door de verbreding van de aanvullende schaderoutes na de IB. Deze raming wordt nader geconcretiseerd n.a.v. de uitkomsten van de evaluatie van de pilot SGH-route. Vanwege onzekerheid in de raming is dit bedrag (voorlopig) op de AP gereserveerd. Hiermee komt de meerjarenraming voor Toeslagen Herstel uit op 9,3 miljard euro.

Herstel invorderingsrente

De herstelactie invorderingsrente (terugbetalen van te veel ontvangen invorderingsrente door de Belastingdienst) is vertraagd en start in 2024. De kosten schuiven daarom door van 2023 naar 2024.

Uitvoeringskosten fiscale wet- en regelgeving

De uitvoeringskosten voortvloeiend uit de fiscale wetgeving worden geraamd en in 2024 gedekt binnen de huidige budgetten van de Belastingdienst. Het betreft uitvoeringskosten voor de uitvoering van diverse wetgeving op basis van goedgekeurde uitvoeringstoetsen.

Invordering coronaschulden

Voor de inning van de coronaschulden die tijdens de coronacrisis door ondernemers zijn opgebouwd is er extra capaciteit nodig. Dit vanwege onder andere de vele sanerings-, faillissements-, en uitstelverzoeken. Hiervoor wordt cumulatief 69 miljoen euro tot en met 2029 beschikbaar gesteld.

Uitvoering regeling vervroegd uittreden (RVU)

De Regeling Vervroegd Uittreden (RVU) wordt binnen de begroting van de Belastingdienst ingepast. Hierbij heeft, conform de CAO, personeel recht op (gedeeltelijke) compensatie van loon bij eerder stoppen met werken.

Overige tegenvallers

Diverse tegenvallers waarvan voornamelijk tekorten op de Shared service organisaties (SSO) budgetten en implementatie Wet open overheid (Woo).

Intensiveringen

IOO middelen

Vanuit het rijksbrede programma Informatie Open Overheid zijn middelen beschikbaar. Dit wordt op basis van ingediende plannen beschikbaar gesteld aan de Belastingdienst, Toeslagen en Douane. Daarnaast wordt een deel binnen de bestaande budgetten ingepast.

Bereikbaarheid belastingtelefoon

De extra capaciteit die benodigd is om de bereikbaarheid van de belastingtelefoon op peil te houden wordt deels gedekt binnen de bestaande budgetten bij de Belastingdienst, het overige deel komt van de aanvullende post. De bereikbaarheid van de belastingtelefoon blijft achter bij de verwachting. Dit komt mede door een hogere vraag door externe ontwikkelingen zoals complexe regelgeving maar ook door maatschappelijke ontwikkelingen en een lagere capaciteit doordat bij het personeel bij de belastingtelefoon een groot verloop is.

Multibanking

1 mei 2026 loopt het huidige contract af met de huisbank van de Belastingdienst, Toeslagen en Douane. Er is geen verlenging van het contract mogelijk waardoor dit opnieuw moet worden aanbesteed. Dit wordt dubbel uitgevoerd: één huisbank voor Douane en één huisbank voor de Belastingdienst en Toeslagen waarbij de twee banken over en weer elkaars stand-by bank zijn. Dit om risico’s voor de overheidsfinanciën, burgers en bedrijven te mitigeren.

Overige intensiveringen

Diverse intensiveringen waarvan voornamelijk bijdrage aan de klimaatcoalitie, voortzetting dienstverlening Toeslagen en een nieuw Treasury Management Systeem.

Ombuigingen

Gereserveerde IOO middelen

In het kader van Informatie Open Overheid (IOO) worden bestaande budgetten vanuit artikel 10 overgeheveld naar de directoraten-generaal.

Ombuigingen FIN-begroting

Knelpunten op de Financiën-begroting, zoals Bereikbaarheid belastingtelefoon en multibanking, worden binnen de bestaande budgetten ingepast op overig materieel, eigen personeel en inhuur externen.

Overige ombuigingen

Dit betreft de inzet van middelen vanuit artikel 10 (nog onverdeeld) ter dekking van diverse tegenvallers en intensiveringen.

Kasschuiven

Kasschuif uitvoeringskosten fiscale wet- en regelgeving

De middelen op de voorziening uitvoeringskosten fiscale wet- en regelgeving worden in een ander kasritme geplaatst om de uitvoeringskosten in latere jaren te kunnen dekken.

Kasschuif FSV/MSNP

Er is een ramingsbijstelling doorgevoerd voor de kosten van de uitvoering van zowel minnelijke schuldsanering natuurlijke rechtspersonen (Msnp) als Fraude Signalering Voorziening (FSV). Op basis van de huidige inzichten lijkt het herstel over een langere periode plaats te vinden. Maar het herstel zal niet eerder ingaan dan 1 januari 2025. Hierdoor zullen de kosten in 2025 en 2026 doorlopen.

Kasschuif artikel 10

Niet alle middelen op artikel 10 (Nog onverdeeld) zijn nodig in het jaar 2024 en worden daarom doorgeschoven naar latere jaren, zodat deze middelen beschikbaar blijven voor onvoorziene uitgaven.

Overige kasschuiven

Dit betreft voornamelijk de kasschuif op het fiscaal onderzoeksbudget.

Overboekingen coalitieakkoord Rutte IV

Uitvoeringskosten fiscale wet- en regelgeving (AP)

Dit betreft de overheveling vanuit de Aanvullende Post (AP) voor uitvoeringskosten fiscale wet- en regelgeving Belastingdienst.

Overige overboekingen coalitieakkoord Rutte IV

Dit betreft verschillende overboekingen waarvan voornamelijk Werk aan Uitvoering- en klimaatfonds middelen.

Overboekingen Aanvullende Post

Vertragingsrente TEM.

De afgelopen jaren heeft de Europese Commissie in verschillende dossiers (zonnepanelen, voortvarendheid en onderwaardering textiel en schoenen) aangegeven dat ze van mening is dat Nederland te weinig Traditionele Eigen Middelen (TEM, douanerechten) heeft afgedragen en dat een nabetaling nodig is. Over het definitief af te dragen bedrag is op basis van EU-regels vertragingsrente verschuldigd. Deze betalingen lopen via de Douane. Op de openstaande dossiers is er overeenstemming met de Europese Commissie19. Voor de betaling van de vertragingsrente is eerder budget gereserveerd waarvan nu 199,4 miljoen euro wordt opgevraagd. Naast deze betaling zijn er meerdere meevallers op de TEM. Deze meevallers zijn terug te vinden in de verticale toelichting van Buitenlandse Zaken en de AP.

Toeslagen Herstel (AP)

Ten behoeve van verschillende onderdelen van de hersteloperatie wordt er een beroep gedaan op de reservering op de AP.

Herijking herstel Box 3 (AP)

Voor de uitvoering van de overbruggingswetgeving van Box 3 worden middelen van de AP overgeheveld naar de Belastingdienst.

POK Dienstverlening t.b.v. de Belastingtelefoon (AP)

Middelen die beschikbaar zijn op de Aanvullende Post in het kader van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag (POK) dienstverlening worden ingezet om de bereikbaarheid van de Belastingtelefoon te verbeteren en stabiliteit te borgen, de middelen worden gebruikt voor de inzet van extra personele capaciteit.

Overig overboekingen Aanvullende Post

Dit betreft de AP overboeking voor de aanloopkosten voor Betalen naar Gebruik (BNG). Hoewel nog niet duidelijk is of en hoe een volgend kabinet het dossier BNG wil voortzetten, is ook zonder BNG extra capaciteit nodig voor de fiscale behandeling van mobiliteit.

Overboekingen met andere begrotingen

Wereldbank – IFC

Er wordt in 2024 een ontvangst van circa 19 miljoen euro verwacht, vanwege een terugbetaling van International Finance Corporation (IFC). Deze betaling is in 2023 de eerste keer niet gelukt omdat deze op een tussenrekening is blijven staan. Hierdoor, is de betaling een tweede keer gestart. De teruggave van het bedrag is net over de jaargrens gegaan en daarom ontstaat een extra ontvangst in 2024. Deze teruggave wordt middels een overboeking vanuit FIN toegevoegd aan het ODA-budget voor 2024 bij BHOS.

Overige overboekingen met andere begrotingen

Dit betreft verschillende overboekingen met andere begrotingen, voornamelijk naar het Btw-compensatiefonds. Daarnaast betreft dit een overboeking naar JenV omwille van het Ondersteuningsteam Uithuisplaatsingen Toeslagenaffaire (UHP KOT).

Plafondcorrecties

Overboekingen met andere begrotingen

Dit betreft verschillende overboekingen met andere begrotingen, voornamelijk naar het Btw-compensatiefonds. De herkomst van deze overboekingen betreft een ander plafond (investeringen en sociale zekerheid).

Correctie EBRD

Correctie op de kapitaalinjectie aan de European Bank for Reconstruction and Development (EBRD) die bij eerste suppletoire begroting 2023 is geboekt. Deze uitgave is destijds ten onrechte als plafondrelevant geboekt, dit wordt middels deze boeking gecorrigeerd.

Overige plafondcorrecties

Enkele technische mutaties die per saldo op nul sluiten.

Loonbijstelling

De tranche 2024 van de loonbijstelling wordt toegevoegd aan de begroting van Financiën.

Prijsbijstelling

De tranche 2024 van de prijsbijstelling wordt toegevoegd aan de begroting van Financiën.

Eindejaarsmarge

De eindejaarsmarge 2023 van 68 miljoen euro wordt toegevoegd aan de begroting van Financiën.

Extrapolatie

Met de extrapolatie wordt de begrotingsstand in het extrapolatiejaar 2029 (t+5) toegevoegd aan de begroting van Financiën.

Technisch

Ramingsbijstelling niet-belastingontvangsten

De raming van de niet-belastingontvangsten (belasting- en invorderingsrente, doorbelasten kosten vervolging en boetes) wordt bijgesteld naar aanleiding van realisaties in 2023, een hogere meerjarige belastinggrondslag en de recente renteramingen uit het Centraal Economisch Plan (CEP). Dit betreft de hogere uitgaven die per saldo gelijk zijn met een deel van de hogere ontvangsten. Daarnaast leidt dit per saldo tot een meevaller (zie meevallers ontvangsten).

Overig technisch

Dit betreft een totaal van meerdere beperkte desalderingen en daarnaast enkele technische mutaties die per saldo op nul sluiten.

Niet-plafondrelevant

Lening TenneT

Vanuit de Staat heeft TenneT een lening van in totaal 25 miljard euro ontvangen20. TenneT heeft in 2024 een financieringsbehoefte van 13,1 miljard euro voor de geplande investeringen in zowel Nederland als Duitsland. Voor het jaar 2025 gaat het om 11,9 miljard euro. Verondersteld is dat TenneT voor deze financieringsbehoefte geheel gebruik maakt van de aandeelhouderslening.

Correctie EBRD

Correctie op de kapitaalinjectie aan de EBRD die bij eerste suppletoire begroting 2023 is geboekt. Deze uitgave is destijds ten onrechte als plafondrelevant geboekt, dit wordt middels deze boeking gecorrigeerd.

Hybride kapitaal Wereldbank

Tijdens de Voorjaarsvergadering van de Wereldbank kondigt Nederland, onder voorbehoud van parlementaire goedkeuring, deelname aan in aankoop van hybride kapitaal (68 miljoen euro). Dit is een schuldinstrument met eigenschappen van kapitaal; er wordt rente ontvangen maar het geeft geen stemrecht. De looptijd is oneindig, maar tijdens een toekomstige middelenaanvulling kan het hybride kapitaal worden omgezet in een reguliere kapitaalbijdrage. De Wereldbank kan op basis van hybride kapitaal nieuwe obligaties uitgeven. De komende 10 jaar kan de hiermee opgehaalde financiering worden ingezet voor projecten ten behoeve van de ‘Global Public Goods’, zoals klimaatverandering, pandemieparaatheid en fragiliteit.

Kapitaalverhoging EBRD

De initiële reservering van 75 miljoen euro wordt verhoogd naar 100 miljoen euro omdat de kapitaaluitbreiding bij de EBRD hoger is geworden dan initieel geraamd.

Schadeloosstelling SRH

De gereserveerde budgetten voor de schadeloosstelling SNS REAAL Holding (SRH) worden meerjarig aangepast. Aan de hand van een nieuwe inschatting van het totale belang van alle bezwaarzaken, kan een deel van de gereserveerde middelen vrijvallen.

Ontvangsten

Meevallers

Ramingsbijstelling niet-belastingontvangsten

De raming van de niet-belastingontvangsten (belasting- en invorderingsrente, doorbelasten kosten vervolging en boetes) wordt bijgesteld naar aanleiding van realisaties in 2023, een hogere meerjarige belastinggrondslag en de recente renteramingen uit het CEP. Dit leidt per saldo tot een meevaller.

Meevaller belasting- en invorderingsrente

Er worden meer ontvangsten belasting- en invorderingsrente verwacht. Een deel van de meevaller wordt ingezet voor de herstelactie invorderingsrente en voor de tegenvaller bij de Belastingdienst ten behoeve van de invordering coronaschulden.

Meevaller apparaatsontvangsten

Dit betreft een meevaller op de apparaatsontvangsten bij de Belastingdienst.

Generaal dossier

Dividenden staatsdeelnemingen

De dividendraming wordt aangepast naar de meest recente informatie over het verwachte dividend van de reguliere staatsdeelnemingen, als gevolg van de huidige marktomstandigheden. Er worden hogere autonome ontvangsten verwacht, daartegenover staan lagere ontvangsten vanwege wijzigingen in het dividendbeleid.

Renteontvangsten hybride kapitaal Wereldbank

Dit betreft de renteontvangsten die voortkomen uit het hybride kapitaal Wereldbank.

Plafondcorrecties

Renteontvangsten lening TenneT

Vanuit de Staat heeft TenneT een lening van in totaal 25 miljard euro ontvangen21. Hierover ontvangt de Staat een rentevergoeding van Tennet. Deze renteontvangsten zijn niet meerjarig beschikbaar gesteld voor het uitgavenplafond omdat het in principe een overgangskrediet betreft. Bij een mogelijke verkoop van TenneT Duitsland, waarbij de lening grotendeels terugbetaald zou worden, leidt deze behandeling dan ook niet tot budgettaire tegenvallers die zouden moeten worden ingepast.

Extrapolatie

Met de extrapolatie wordt de begrotingsstand in het extrapolatiejaar 2029 (t+5) toegevoegd aan de begroting van Financiën.

Technisch

Ramingsbijstelling niet-belastingontvangsten

De raming van de niet-belastingontvangsten (belasting- en invorderingsrente, doorbelasten kosten vervolging en boetes) wordt bijgesteld naar aanleiding van realisaties in 2023, een hogere meerjarige belastinggrondslag en de recente renteramingen uit het CEP. Dit betreft de hogere ontvangsten die per saldo gelijk zijn met de hogere uitgaven. Daarnaast leidt dit per saldo tot een meevaller (zie meevallers ontvangsten).

Overig technisch

Dit betreft een totaal van meerdere beperkte desalderingen en daarnaast enkele technische mutaties die per saldo op nul sluiten.

Niet-plafondrelevant

Verkoop aandelen ABN AMRO

De verwachte ontvangsten worden met 460 miljoen euro naar boven bijgesteld, als gevolg van de verkoopopbrengst van aandelen ABN AMRO.

Dividenden financiële staatsdeelnemingen

De meest recente informatie over het verwachte dividend van de financiële staatsdeelnemingen laat in alle jaren een meevaller zien als gevolg van de huidige marktomstandigheden.

Ramingsbijstelling renteontvangsten lening Griekenland

Op basis van de meest recente renteramingen van het Centraal Planbureau (CPB) en andere relevante ontwikkelingen worden de verwachte ontvangsten van de lening aan Griekenland bijgesteld.

Bijstelling aflossing lening Griekenland

De raming voor de aflossing (ontvangsten) van de lening Griekenland wordt bijgesteld. Bij Najaarsnota 2023 zijn de vervroegde aflossingen ingeboekt en ontvangen, maar is de meerjarenraming niet aangepast. Dit wordt nu verwerkt.