Activa: | Bedrag | Passiva | Bedrag | ||
---|---|---|---|---|---|
Begrotingsuitgaven | € | 7.599.212.461,13 | Begrotingsontvangsten | € | 7.746.531.432,50 |
Extra- comptabele vorderingen | € | 162.918.614,91 | Tegenrek. extra- comptabele vorderingen | € | 162.918.614,91 |
Deelnemingen | € | 1.714.476.254,00 | Tegenrek. deelnemingen | € | 1.714.476.254,00 |
Voorschotten | € | 2.224.608.764,62 | Tegenrek. voorschotten | € | 2.224.608.764,62 |
Tegenrek. openstaande verplichtingen | € | 15.580.129.820,44 | Openstaande verplichtingen | € | 15.580.129.820,44 |
Tegenrek. garantieverplichtingen | € | 403.604.834,57 | Openstaande garantieverplichtingen | € | 403.604.834,57 |
Sluitrekening IenM | € | 147.318.971,37 | |||
Totaal-activa | € | 27.832.269.721,04 | Totaal-passiva | € | 27.832.269.721,04 |
6.2.1 Inleiding
Samenstelling
Als een minister meer dan één begroting beheert, in dit geval Infrastructuur en Milieu (XII) en het Infrastructuurfonds, wordt per begroting een saldibalans opgesteld. Daarom zijn er twee overzichten opgesteld. Hierbij is gebruik gemaakt van de in de begrotingsadministratie van het SAP vastgelegde gegevensstructuur, waarin voor iedere begroting afzonderlijk een hoofdstuknummer is opgenomen.
Voor de begroting van Hoofdstuk XII en het Infrastructuurfonds wordt geen gescheiden administraties gevoerd waardoor posten die niet zonder meer toewijsbaar zijn aan een bepaalde begroting, zijn opgenomen in de saldibalans van het ministerie van Infrastructuur en Milieu (XII).
Daarmee is de saldibalans volgens het gestelde in de RDB samengesteld.
Uitzonderingen daarop zijn de leningen u/g en de openstaande garantieverplichtingen. Hoewel deze een onderdeel vormen van de extra-comptabele vorderingen respectievelijk de openstaande verplichtingen zijn deze omwille van de inzichtelijkheid afzonderlijk gepresenteerd.
6.2.2 Activa
6.2.2.1 Begrotingsuitgaven € 7.599.212.461,13
Grondslag
De begrotingsuitgaven van het Infrastructuurfonds sluiten aan op de Rekening. Ze zijn artikelsgewijs verdeeld in kolom 2 (realisatie) van de Rekening van het fonds welke Rekening als verantwoordingsstaat bij de financiële verantwoording behoort.
6.2.2.2 Extra-comptabele vorderingen € 162.918.614,91
De cijfers
Tabel 1 geeft een nadere detaillering in aantallen en openstaande bedragen per 31 december 2012 verdeelt naar ouderdom. Daarnaast is een meerjarig perspectief gegeven door de jaren 2010 en 2011 te vermelden.
Openstaand | 2012 | 2011 | 2010 | |||
---|---|---|---|---|---|---|
aantal | bedrag | aantal | bedrag | aantal | bedrag | |
posten ≤ 1 jaar | 40 | 48.698 | 60 | 172.687 | 60 | 126.716 |
posten > 1 jaar | 10 | 114.221 | 35 | 99.088 | 20 | 7.838 |
Totaal | 50 | 162.919 | 95 | 271.775 | 80 | 134.554 |
Toelichting
De extra-comptabele vorderingen zijn grotendeels direct opeisbaar. Daar waar sprake is van dubieuze vorderingen of op termijn opeisbare vorderingen, is dat expliciet vermeld.
Artikel 12 Hoofdwegennet
Een vordering is ingesteld op de gemeente Utrecht van circa € 7 miljoen met betrekking tot de A2 Holendrecht–Oudenrijn welke in 2013 zal worden ontvangen.
Artikel 13 Spoorwegen
In december 2008 hebben de Staat, HSA en NS Reizigers met een Memorandum van Overeenstemming de aanvangsdatum van het vervoer op de HSL-Zuid vastgesteld op 1 juli 2009. Op die datum is de Vervoerconcessie voor het hogesnelheidsnet ingegaan. Tegelijkertijd is voor de eerste vier jaar een uitstel van betaling van de door HSA te betalen concessievergoeding HSL-Zuid inclusief rente afgesproken. Het ministerie van IenM heeft in 2010 een geüpdate business case van HSA ontvangen. Daaruit bleek dat de eerder afgesproken overeenkomst tussen de Staat en HSA achteraf onrealistisch was en moest worden opengebroken. Dit om een faillissement van HSA en daarmee een voor de Staat zeer ongunstige financiële situatie te voorkomen.
In 2012 is het onderhandelakkoord hierover tussen de NS en het ministerie van IenM definitief geworden. De instemming van de Tweede kamer heeft op 15 februari 2012 plaatsgevonden. Als gevolg hiervan zal per 2015 de HSL-Zuid geïntegreerd worden in het hoofdrailnet (HRN). In het onderhandelakkoord is o.a. een eenmalige verlaging van de concessievergoeding met € 205,6 miljoen in de beginperiode van de concessie vanwege externe omstandigheden (EMC en ERTMS) en de betaling van concessievergoedingen voor de HSL-Zuid en het HRN van 2012 tot en met 2024 afgesproken. In 2012 heeft HSA conform de afspraken de eerste € 40 miljoen betaald. Op 31 december 2012 bedraagt de vordering van de Staat op HSA € 108 miljoen. Bovenop de in het onderhandelakkoord afgesproken korting vanwege externe omstandigheden zal HSA een extra korting claimen voor verminderde beschikbaarheid van treinpaden als gevolg van de infrastructuur in de jaren tot en met 2012. Hiervan heeft IenM nog geen onderbouwing van HSA ontvangen. Het zal daarom nog moeten blijken of bovenop de reeds verwerkte korting van € 205,6 miljoen een extra claim van HSA reëel is.
Een vordering op de Nederlandse Spoorwegen N.V. heeft betrekking op de afspraken die voortvloeien uit de vervoersconcessie voor het Hoofdrailnet 2005–2015. Voor 2012 bedraagt het bedrag € 30 miljoen en zal in 2013 worden ontvangen.
Artikel 15 Hoofdvaarwegennet
Op de gemeente ‘s-Hertogenbosch staat een vordering van circa € 6 miljoen open voor de omlegging van het kanaal Zuid-Willemsvaart waarvan de ontvangst in 2013 wordt verwacht.
6.2.2.3 Deelnemingen € 1.714.476.254,00
Grondslag
De verworven aandelen door de Staat der Nederlanden in privaatrechtelijke ondernemingen en nationale instellingen zijn, conform de RDB, tegen de oorspronkelijke aankoopprijs extra-comptabel vastgelegd.
De cijfers
Tabel 2 geeft de deelnemingen weer per privaatrechtelijke onderneming of nationale instelling.
Naam | Bedrag |
---|---|
Railinfratrust B.V. | 1.714.476 |
Totaal | 1.714.476 |
Toelichting
In 2012 is het aandelenbezit in Railinfratrust B.V. ongewijzigd gebleven en bestaat uit 44 aandelen met een nominale waarde van € 450,00 elk.
6.2.2.4 Voorschotten € 2.224.608.764,62
Grondslag
De voorschotten betreffen betalingen waarvan nog niet is vastgesteld dat aan alle relevante voorwaarden is voldaan en gaat met name om subsidies en bijdragen.
De cijfers
Tabel 3 geeft een nadere detaillering in aantallen en openstaande bedragen per 31 december 2012 verdeelt naar ouderdom. Daarnaast is een meerjarig perspectief gegeven door de jaren 2010 en 2011 te vermelden.
Openstaand | 2012 | 2011 | 2010 | |||
---|---|---|---|---|---|---|
aantal | bedrag | aantal | bedrag | aantal | bedrag | |
posten ≤ 1 jaar | 305 | 996.021 | 385 | 1.005.466 | 250 | 922.044 |
posten > 1 jaar | 475 | 1.228.588 | 340 | 1.055.641 | 270 | 1.066.428 |
Totaal | 780 | 2.224.609 | 725 | 2.061.107 | 520 | 1.988.472 |
Tabel 4 verstrekt informatie over de in 2012 afgerekende voorschotten.
Stand per 1 januari 2012 | 2.061.107 |
In 2012 vastgelegde voorschotten | 3.034.817 |
5.095.924 | |
In 2012 afgerekende voorschotten | – 2.871.316 |
Openstaand per 31 december 2012 | 2.224.608 |
Artikel 11 Hoofdwatersystemen
Toelichting
Aan het Agentschap NL zijn voorschotten verstrekt van circa € 27 miljoen voor de uitvoering van de regeling Innovatieketen Water 2009–2013 en voor het realisatieprogramma waterbeheren met als doel de waterproblematiek aan te pakken. De afwikkeling wordt in 2013 verwacht.
Ook noemenswaardig zijn de verstrekte voorschotten aan Deltares van circa € 23 miljoen voor het project Deltafaciliteit om de nieuwe kennisvragen te kunnen beantwoorden op het gebied van veiligheid tegen overstroming, waterbeheer en het blijvend duurzaam kunnen bewonen van onze Nederlandse delta.
Aan de stichting Groenfonds is in het kader van natuurcompensatie Westerschelde/Veerse Meer en Perkpolder circa € 23 miljoen.
Artikel 12 Hoofdwegennet
Op het gebied van de droge infrastructuur zijn voorschotten verstrekt aan Prorail (circa € 21 miljoen) voor de spoortraverse Nijverdal, aan de provincie Zuid-Holland voor de ongelijksvloerse kruisingen N57–N218 te Brielle € 9 miljoen en voor het programma aansluitingen Hoofdwegennet/Onderliggend wegennet aan de gemeente Dordrecht € 6 miljoen voor het project A16 Mijlweg.
Artikel 13 Spoorwegen
Bij ProRail en een aantal gemeenten zijn diverse projecten, zoals opgenomen in het MIT/SNIP-projectenboek, gefinancierd. In dit kader is voor een gezamenlijk bedrag van circa € 829 miljoen aan voorschotten verstrekt.
Aan Prorail zijn voorschotten verstrekt met een gezamenlijk bedrag van circa € 73 miljoen voor onder andere een monitoringssysteem verkeersleiding en voor planstudies ten behoeve projecten voor de personen- en goedereninfrastructuur. De verwachting is dat de voorschotten in 2013 worden afgerekend.
Artikel 14 Regionaal, lokale infrastructuur
In het kader van onder andere het Bereikbaarheids-Offensief Randstad (BOR) is een pakket van maatregelen getroffen welke zijn gericht op de verbetering van de bereikbaarheid in het algemeen en de randstad in het bijzonder. Daartoe zijn aan kaderwetgebieden vanaf 2000 subsidies verstrekt voor een gezamenlijk bedrag van circa € 444 miljoen, zoals aan het Stadsgewest Haaglanden (circa € 112 miljoen), diverse provincies (ruim € 149 miljoen), het Bestuur regio Utrecht (circa € 72 miljoen), de Stadsregio Rotterdam (ruim € 48 miljoen), de Stadsregio Amsterdam voorheen Regionaal Orgaan Amsterdam (ruim € 34 miljoen), de regio Twente (circa € 12 miljoen), de regio Eindhoven (ruim € 8 miljoen) en het samenwerkingsverband KAN (ruim € 7 miljoen).
Deze subsidies worden aan verkeer- en vervoerprojecten besteed en moeten voldoen aan de door de regionale partijen vastgestelde criteria die worden gebruikt bij de prioriteitenstelling. Afwikkeling wordt verwacht in 2013/2014.
Voor het uitvoeren van decentrale projecten voor regiospecifieke oplossingen ter verbetering van de bereikbaarheid is aan het samenwerkingsverband Noord Nederland gelden verstrekt van ruim € 264 miljoen. Afrekening zal in 2013 plaatsvinden.
In het kader van de verbetering van regionale en lokale infrastructuur zijn diverse bijdragen verstrekt, zoals aan de gemeente Nijmegen ruim € 158 miljoen voor het project De Waalsprong (afwikkeling naar verwachting in 2015) en aan de gemeente Tilburg (€ 5 miljoen) voor het project Noord-west-tangent.
Artikel 15 Hoofdvaarwegennet
Aan lagere overheden zijn voorschotten verstrekt van circa € 54 miljoen voor verbetering van de bereikbaarheid binnenhavens ten behoeve van de binnenvaart waarvan de afwikkeling in 2013/2014 zal plaatsvinden.
De provincie Noord Holland heeft een voorschot ontvangen van ruim € 10 miljoen voor het project «Vaart in de Zaan» inzake de verbreding van de Wilhelminasluis, de Wilhelminabrug, de Beatrixbrug en de Zaanbrug voor het beter bevaarbaar maken van de Zaan. Afwikkeling wordt verwacht in 2013.
In het kader van de stimuleringsregeling Voordelta is aan de provincie Zeeland een voorschot verstrekt van ruim € 12 miljoen ter stimulering en versterking van de sector recreatie en toerisme en zal in 2014 worden afgewikkeld.
Voor het project «Den Bosch spoorkruising Zuid-Willemsvaart» zijn aan Prorail voorschotten verstrekt van circa € 11 miljoen en aan de provincie Groningen zijn voorschotten verstrekt van ruim € 9 miljoen voor de vervanging van de Noordzeebrug en een nieuwe hoge wegbrug bij Zuidhorn over de vaarweg Lemmer–Delfzijl. Aan de stichting Groenfonds zijn voorschotten verstrekt in het kader van natuurcompensatie Westerschelde/Veerse Meer en Perkpolder (ruim € 7 miljoen).
Artikel 16 Mega projecten niet-Infrastructuur en Milieu
Met het PKB Ruimte voor de Rivier wil men de bescherming van het rivierengebied tegen overstromingen op het vereiste niveau brengen en een bijdrage leveren aan het verbeteren van de ruimtelijke kwaliteit van het rivierengebied. In dat kader zijn voorschotten verstrekt van ruim € 71 miljoen.
Zo is voor dijkverleggingen en -verbeteringen circa 22 miljoen verstrekt aan onder andere de gemeente Nijmegen voor het project Lent circa € 17 miljoen en aan diverse waterschappen ruim € 5 miljoen. Voor de uiterwaardevergravingen bij Deventer, Zwolle en Avelingen is ruim € 18 miljoen betaald aan onder andere het waterschap Groot Salland. Aan het waterschap Brabantse Delta is circa € 15 miljoen verstrekt voor de rivierverruiming Overdiepse polder en is aan de stichting Groenfonds voor de aankoop van gronden in het kader van het programma Ruimte voor de Rivier ruim € 16 miljoen betaald. Afwikkeling wordt in de jaren 2013/2015 verwacht.
Onder de hoofdproducten Waterkeren en -beheren zijn diverse projecten opgenomen zoals rivierverruimingsmaatregelen, het hoogwaterbeschermingsprogramma en het project Zwakke Schakels Kust.In die kaders zijn voorschotten verstrekt met een gezamenlijk bedrag van circa € 26 miljoen aan onder andere het Hoogheemraadschap van Schieland en Krimpenerwaard (ruim € 14 miljoen) voor het project Nederlek en het waterschap Zeeuwse Eilanden (circa € 8 miljoen) voor diverse projecten.
Vanuit het Tweede Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP-2) zijn subsidies verstrekt, ruim 99 miljoen, om de vereiste verbeteringsmaatregelen uit te voeren om aan de wettelijke norm voor de veiligheid van de primaire waterkeringen te voldoen.
Zo is aan het Hoogheemraadschap (HHR) Hollands Noorderkwartier ruim € 26 miljoen verstrekt voor onder andere het project Markermeerdijk Enkhuizen–Hoorn (€ 24 miljoen), aan het HHR van Delfland circa € 18 miljoen voor onder meer het project Delflandse kust en aan het HHR van Schieland en Krimpenerwaard ruim € 25 miljoen voor de dijkversterkingen Bergambacht–Ammerstol–Schoonhoven en Krimpen. Het waterschap Zeeuw Vlaanderen heeft circa 14 miljoen ontvangen voor het versterken van de kust van West Zeeuws Vlaanderen en aan het waterschap Hollandse Delta is ruim € 9 miljoen verstrekt voor onder meer de dijkversterking Eiland van Dordrecht-Oost. Afwikkeling van de voorschotten wordt in 2014/20015 verwacht.
Artikel 17 Mega projecten Infrastructuur en Milieu
Aan Prorail zijn voorschotten van ruim € 9 miljoen verstrekt ten behoeve van onderhoud van het project Betuweroute. Afwikkeling vindt plaats in 2013.
De NS heeft voorschotten van circa € 9 miljoen ontvangen ten behoeve van de ombouw van het VIRM-1 park (verlengd interregiomaterieel) zodat deze geschikt is voor het HSL netwerk.
6.2.2.5 Tegenrekeningen € 15.983.734.655,01
Grondslag
Voor de extra-comptabele rekeningen aan de passiva-zijde worden uit het oogpunt van het evenwichtsverband verscheidene tegenrekeningen gebruikt. Deze tegenrekeningen hoeven geen nadere toelichting.
6.2.2.6 Sluitrekening IenM (XII) € 147.318.971,37
Grondslag
Deze rekening dient als sluitrekening met de saldibalans, behorend tot de begroting van het ministerie van Infrastructuur en Milieu (XII), omdat géén gescheiden administratie wordt gevoerd voor deze begroting.
6.2.3 Passiva
6.2.3.1 Begrotingsontvangsten € 7.746.531.432,50
Grondslag
De begrotingsontvangsten van het Infrastructuurfonds sluiten aan op de Rekening. Deze zijn artikelsgewijs verdeeld in kolom 2 (realisatie) van de Rekening van het fonds welke Rekening als verantwoordingsstaat bij de financiële verantwoording behoort.
6.2.3.2 Openstaande verplichtingen € 15.580.129.820,44
Grondslag
Het saldo openstaande verplichtingen per 31 december 2012 is opgebouwd uit de in het dienstjaar 2012 aangegane verplichtingen en de in voorgaande jaren aangegane en nu nog lopende verplichtingen, welke niet tot een kaseffect in het dienstjaar 2012 hebben geleid.
De cijfers
Tabel 5 geeft de samenstelling van de openstaande betalingsverplichtingen weer.
Stand per 1 januari 2012 | 14.596.673 |
Aangegaan in 2012 | 8.582.669 |
23.179.342 | |
Tot betaling gekomen in 2012 | – 7.599.212 |
Openstaand per 31 december 2012 | 15.580.130 |
In de Rijksbegrotingsvoorschriften wordt ingegaan op de zogenoemde «Niet uit de saldibalans blijkende bestuurlijke verplichtingen» (NUBBBV), bijvoorbeeld in geval van door het Rijk gesloten bestuursovereenkomsten of -convenanten met decentrale overheden. Dergelijke bestuurlijke verplichtingen kunnen niet altijd als juridische verplichtingen worden aangemerkt en maken daardoor geen deel uit van de openstaande verplichtingen, zoals opgenomen in de saldibalans.
Dit is ook bij IenM het geval. Met name in het kader van infrastructurele werken op het terrein van regionale en lokale infrastructuur, maar ook op het terrein van het waterbeheer, het hoofdwegen- en spoorwegennet worden bestuurlijke afspraken gemaakt. Deze afspraken staan in het MIRT Projectenboek, welke jaarlijks als bijlage bij de begroting Infrastructuurfonds wordt uitgebracht.
In het kader van de NUBBBV zijn de bestuurlijke afspraken geïnventariseerd voor zover al niet deel uitmakend van de juridische verplichtingen, zoals opgenomen in de financiële administratie. Deze bestuurlijke afspraken zijn zeer divers in aard en omvang. Soms zijn bestuurlijke afspraken enkel samenwerkingsafspraken, soms in meer of mindere mate concrete afspraken over te realiseren projecten of beleidsdoelstellingen, waarvoor het financieel belang nog niet is gekwantificeerd, ofwel sprake is van een raming, dan wel een maximum of van een zeker bedrag. Gezien de bestuurlijke toezeggingen in financiële termen in hardheid verschillen zijn deze niet optelbaar. Hierdoor is geen totaalbedrag aan bestuurlijke toezeggingen te geven. Indien sprake is van een zekere hardheid – en bovendien juridisch gebonden – worden deze toezeggingen als aangegane verplichting in de financiële administratie opgenomen.
6.2.3.3 Openstaande garantieverplichtingen € 403.604.834,57
Grondslag
In situaties waarbij geen bijdrage wordt verleend voor ondersteuning van op zichzelf wel wenselijk geachte activiteiten, verleent het ministerie garanties aan instellingen of particulieren. Met deze staatsgarantie achter zich, zijn deze in staat leningen af te sluiten en kunnen bepaalde zaken worden gefinancierd.
Toelichting
Ten opzichte van de saldibalans 2011 heeft één wijziging plaatsgevonden. Prorail heeft een lening van ruim € 31,7 miljoen volgens planning afgelost.
De cijfers
Tabel 6 geeft de samenstelling van het uiteindelijke risico weer, op grond van de uitstaande garantieverplichtingen per 31 december 2012.
Jaar | Looptijd | Organisatie | Aard garantstelling | Bedrag |
---|---|---|---|---|
1997 | 2027 | Prorail | Lening | 6.807 |
1997 | 2027 | Prorail | Lening | 9.075 |
1997 | 2027 | Prorail | Lening | 56.722 |
2001 | n.n.b. | Prorail | RC krediet | 90.000 |
2005 | 2020 | Prorail | Lening | 75.000 |
2009 | 2017 | Prorail | Lening | 166.000 |
Openstaand per 31 december 2012 | 403.604 |
Tabel 7 geeft de mutaties in het verantwoordingsjaar weer.
Stand per 1 januari 2012 | 435.369 |
Nieuw verstrekt in 2012 | 0 |
435.369 | |
Afname van het risico in 2012 | – 31.765 |
Openstaand per 31 december 2012 | 403.604 |
6.2.3.4 Tegenrekeningen € 4.102.003.633,53
Grondslag
Voor extra-comptabele rekeningen aan de activa-zijde worden uit het oogpunt van het evenwichtsverband verscheidene tegenrekeningen gebruikt, zoals de tegenrekeningen extra-comptabele vorderingen, deelnemingen, leningen u/g en voorschotten. Deze tegenrekeningen hoeven geen nadere toelichting.