Toelichting bij de saldibalans per 31 december 2013 Wonen en Rijksdienst (HXVIII)

Waardesprong cijfers hoofdstuk XVIII per 01-01-2013

Met ingang van verantwoordingsjaar 2013 worden, op basis van de Rijksbegrotingsvoorschriften, in de saldibalans ook de stand van de balansposten ultimo voorgaand jaar gepresenteerd (zogenaamde vergelijkende cijfers). Als gevolg van het regeerakkoord van VVD en PvdA «Bruggen slaan» is Wonen en Rijksdienst per 1 januari 2013 als programmabegroting ontstaan. Een aantal beleidsonderwerpen en de daarbij behorende organisatie-onderdelen zijn van Financiën en BZK overgedragen aan de programmabegroting Wonen en Rijksdienst (invlechtingen).

Deze invlechtingen hebben betrekking op:

• • Introductie van de programmabegroting Wonen en Rijksdienst (hoofdstuk XVIII), met betrekking tot de oorspronkelijke begrotingsartikelen 3, 4, 8 en 9 van hoofdstuk VII;

• • Start SSC-ICT Den Haag als baten-lastenagentschap van Hoofdstuk XVIII (ontvlochten uit Hoofdstuk VII, artikel 11 «Apparaat»);

• • Overkomst baten-lastenagentschappen Logius, De Werkmaatschappij, FMHaaglanden, Dienst van de Huurcommissie, P-Direkt en Rijksgebouwendienst van Hoofdstuk VII;

• • Overkomst baten-lastenagentschap RVOB van Hoofdstuk IX (Financiën);

• • De directies Duurzame Ontwikkeling en Vastgoed van het Ministerie van Financiën in de begroting en verantwoording van hoofdstuk XVIII (oorspronkelijk artikel 7 van H IX). Dit betreft een kasbeheerder.

De in het regeerakkoord genoemde overdracht van de topmanagers en diplomaten van de dienst Buitenlandse Zaken naar de Algemene Bestuursdienst van BZK heeft per 1 januari 2013 niet plaatsgevonden. Op basis van het advies van de heer Doctors van Leeuwen vindt vanaf 2014 structurele uitwisseling plaats. Na twee jaar wordt dit geëvalueerd.

In bijlage 1. Opbouw balansposten hoofdstuk XVIII per 1 januari 2013 behorende bij de toelichting is per balanspost inzichtelijk gemaakt hoe de beginstanden per 1 januari 2013 zijn opgebouwd.

Begrotingstechnisch zijn deze aanpassingen opgenomen in Kamerstukken II, 2012–2013, 33 640 VII, nr 2 en Kamerstukken II, 2012–2013, 33 400 VII, nr 10.

Ad 1 en 2. Uitgaven en ontvangsten 2013

Bij deze posten zijn de gerealiseerde uitgaven en ontvangsten opgenomen met betrekking tot het jaar 2013 waarvoor de Rijksrekening nog niet door de Tweede Kamer is goedgekeurd.

Ad 3. Liquide middelen

De post liquide middelen is opgebouwd uit het saldo bij de banken en de contante gelden aanwezig in de kluis van de Kasbeheerder.

Ad 4. en 4a. Rekening-courant RHB

Op de Rekening-courant met de Rijkshoofdboekhouding (RHB) is de financiële verhouding met het Ministerie van Financiën weergegeven. Opgenomen zijn de bedragen conform Rekening-courant afschriften en het saldobiljet van genoemd departement. De volgende Rekening-courantverhouding is opgenomen in de balans:

Ad 5. Begrotingsreserves

Dit betreft het saldo van de Nationale Hypotheekgarantie. In 2011 is de begrotingreserve Nationale Hypotheek Garantie (NHG) gevormd. Het doel hiervan is een reservering van middelen ter partiële dekking van een eventuele aanspraak op de achtervang functie van het Rijk door het Waarborgfonds Eigen Woningen (WEW).

Ad 6. Uitgaven buiten begrotingsverband (intra-comptabele vorderingen)

Het bedrag aan uitgaven buiten begrotingsverband is als volgt opgebouwd:

Ad a. Rijksvastgoed- en Ontwikkelingsbedrijf

De vorderingen van het Rijksvastgoed- en Ontwikkelingsbedrijf (RVOB) bestaan uit diverse vorderingen op ministeries en derden, zoals terugvorderingen algemeen ad € 0,8 mln overige terugvorderingen onroerende zaken ad € 0,1 mln, verrekende bodemkosten ad € 0,2 mln. en over te boeken bedragen ontstaan bij het afsluiten van het boekjaar 2012 van de administratie op GVKA-basis ad € 2,4 mln.

Ad b. Te vorderen van ministeries en derden

In dit bedrag zijn aan diverse departementen door te berekenen posten opgenomen.

Ad 7. Ontvangsten buiten begrotingsverband (intra-comptabele schulden)

Het bedrag aan ontvangsten buiten begrotingsverband is als volgt opgebouwd:

Ad a. Schulden Kasbeheerders Rijksdiensten

Het betreft schulden van de Kasbeheerder RVOB. Dit saldo bestaat voornamelijk uit verhuringen en ontvangen verkopen aan het Ministerie van Defensie ad € 1,1 mln, verhuringen en ontvangen verkopen aan de Rijksgebouwendienst (Rgd) ad € 3,7 mln., verkoopopbrengsten van objecten aan het Ministerie van Infrastructuur en Milieu (I en M) ad € 1,4 mln., te betalen huurontvangsten aan het Ministerie van Veiligheid en Justitie (V&J) ad 2,7 mln., onbeheerde nalatenschappen ad € 2 mln., en saneringskosten van panden ad € 1,9 mln.

Ad 9. Openstaande rechten

Het saldo per 31 december 2013 wordt hieronder per ontstaansjaar gespecificeerd:

Het saldo bestaat voornamelijk uit debiteuren met betrekking tot de ingebruikgeving aan diverse ministeries van het RVOB ad € 14,8 mln.

Ad 10. Extra-comptabele vorderingen

Het saldo per 31 december 2013 kan als volgt worden gespecificeerd:

Artikel 1 Woningmarkt

Het openstaand saldo ad € 0,3 mln. betreft vorderingen over de periode 1992 tot en met 2012 in het kader van de Eigen Woningregelingen (EW) en de Wet Bevordering Eigenwoningbezit (BEW). Deze vorderingen ontstaan, als uitbetaalde bijdragen achteraf worden verlaagd, op grond van wijziging van de berekeningsgegevens. Het beheer van deze vorderingen wordt uitgevoerd door Agentschap NL.

Artikel 2: Woonomgeving en bouw

De openstaande vorderingen van € 0,2 mln. bestaan voor € 0,18 mln. uit vorderingen ontstaan als gevolg van afrekeningen van subsidies aan derden. Het beheer van deze vorderingen wordt uitgevoerd door Agentschap NL.

Artikel 3: Kwaliteit Rijksdienst

Dit bestaat voornamelijk uit vorderingen van het Bureau Algemene Bestuursdienst (BABD) ad € 0,1 mln. op de Inter Collegiale Consultancy (ICC).

Ad 12. Openstaande voorschotten

De saldi van de per 31 december 2013 openstaande voorschotten en van de in 2013 afgerekende voorschotten worden hieronder per jaar gespecificeerd:

De saldi van de per 31 december 2013 openstaande voorschotten worden hieronder per artikel gespecificeerd:

Artikel 1: Woningmarkt

Op dit artikel staat in totaal circa € 144,6 mln aan voorschotten open. In het regeerakkoord van 2012 is door het rijk € 20 mln uitgetrokken om gemeenten en provincies financieel te ondersteunen bij het verstrekken van startersleningen. Deze bijdrage is verstrekt aan het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten (SVN). In aanvulling op het voorschot 2012, is in 2013 een voorschot van € 30 mln verstrekt. Daarmee komt het totaal aan openstaande voorschotten aan SVN op € 50 mln, die in 2017 zullen worden afgerekend.

Artikel 2: Woonomgeving en Bouw

Artikel 3: Kwaliteit Rijksdienst

De openstaande voorschotten ad € 6,2 mln hebben grotendeels betrekking op voorschotten verstrekt aan de Stichting A&O Fonds ad € 3,4 mln. ten behoeve van arbeidsmarktprojecten en aan de Stichting ICTU voor het project Marij ad € 0,5 mln. en Kennislab ad € 1,7 mln. Na ontvangst en beoordeling van de verantwoordingsinformatie zullen deze voorschotten worden afgewikkeld.

Artikel 4: Uitvoering Rijkshuisvesting

Het openstaand saldo betreft voorschotten aan de Rgd ad € 57,3 mln. voor het uitvoeren van Rijkshuisvestingsbeleid en het beheren van monumenten. Na ontvangst en beoordeling van de verantwoordingsinformatie zullen deze voorschotten worden afgewikkeld.

Artikel 5: Beheer materiële activa

Het openstaand saldo betreft voorschotten aan RVOB ad € 21,9 mln. De convenanten die de basis vormen voor de overboeking van de maandelijkse bijdrage, van het moederdepartement aan het RVOB zijn nog niet definitief en ondertekend. Op basis van het jaarplan 2013 zijn de maandelijkse bijdragen van 2013 overgemaakt.

Ad 13. Garantieverplichtingen

Ad 13a. Tegenrekening garantieverplichtingen

Het bedrag aan garantieverplichtingen is als volgt opgebouwd:

De garanties betreffen Hypotheekgaranties. Bij beschikking van 23 augustus 1974, nr. AB74/U1271, van de Minister van Binnenlandse Zaken, is de mogelijkheid geschapen om onder bepaalde voorwaarden een hypotheekgarantie te verlenen voor tijdige betaling van rente en aflossing op een hypothecaire geldlening, die in verband met de aankoop van een woning is afgesloten. Er zijn ultimo 2013 nog 5 garanties geldig. Het theoretische risico bedraagt € 0,1 mln. Het maximale garantieplafond per 31 december 2013 bedraagt € 0,3 mln.

Niet in de balans opgenomen garantieverplichtingen

Stichting Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW)

In onderstaande tabel wordt inzicht gegeven in de ontwikkeling van de vermogenspositie van de stichting WSW:

Het WSW heeft tot op heden uit hoofde van haar borgstellingsfunctie nooit schadebetalingen gedaan. Belangrijke reden hiervan is dat het CFV in de praktijk aan financieel noodlijdende corporaties saneringssteun geeft voordat ze niet meer kunnen voldoen aan hun betalingsverplichtingen en de borgstelling van het WSW zou kunnen worden aangesproken.

Stichting Waarborgfonds Eigen Woningen (WEW)

In de onderstaande tabel wordt inzicht gegeven in de ontwikkeling van de vermogenspositie van het WEW:

Garantie Rijksvastgoed- en ontwikkelingsbedrijf

Bij de overkomst van het Rijksvastgoed- en ontwikkelingsbedrijf van het Ministerie van Financiën naar Wonen en Rijksdienst per 1-1-2013 heeft Wonen en Rijksdienst een door het Ministerie van Financiën verleende garantie overgenomen. Vanaf die datum heeft Wonen en Rijksdienst zich garant gesteld voor de eventuele verliezen op gebiedsontwikkelingsprojecten van het Rijksvastgoed- en ontwikkelingsbedrijf. Deze is gemaximeerd tot een bedrag van € 207 mln. (het vorderingenplafond). Ultimo 2013 heeft Rijksvastgoed- en ontwikkelingsbedrijf na herwaardering van de post Onderhanden Werk in verband met de verwachte verliezen op deze projecten een vordering van € 80 mln. op het moederdepartement opgenomen.

Als dit daadwerkelijk leidt tot een betaling van Wonen en Rijksdienst aan het Rijksvastgoed- en ontwikkelingsbedrijf wordt dit budgettair gedekt uit het generale beeld (via het Ministerie van Financiën).

Ad 14. Openstaande verplichtingen

Ad 14a. Tegenrekening openstaande verplichtingen

Het bedrag aan openstaande verplichtingen is als volgt opgebouwd: