In de Comptabiliteitswet artikel 3.1 (CW 3.1) is opgenomen dat voorstellen, voornemens en toezeggingen een toelichting moeten bevatten waarin wordt ingegaan op:
a. de doelstellingen, de doeltreffendheid en de doelmatigheid die worden nagestreefd;
b. de beleidsinstrumenten die worden ingezet;
c. de financiële gevolgen voor het Rijk en, waar mogelijk, de financiële gevolgen voor maatschappelijke sectoren.
Bij voorstellen die tot een substantiële beleidswijziging leiden dient ook een evaluatieparagraaf opgenomen te worden (aangenomen motie Weyenberg en Dijkgraaf: Kamerstuk 34 725, nr. 8). Vakministers zijn verantwoordelijk voor de naleving. Deze elementen behoren terug te komen in kamerbrieven waarin beleidsvoorstellen met financiële impact worden toegelicht.
In het kader van een interdepartementale pilot van de operatie Inzicht in Kwaliteit (van 1 juni 2020 tot 12 februari 2021) is het sinds 1 juni 2020 verplicht om een afzonderlijke bijlage ‘Onderbouwing en evaluatie (CW3.1)’ op te nemen bij kamerbrieven met beleidsvoorstellen met een financieel-significante impact (indicatie meer dan € 20 mln per jaar). In de periode 1 juni tot en met 31 december 2020 zijn drie kamerbrieven door EZK met een CW3.1-bijlage verstuurd. Deze staan vermeld in onderstaande tabel.
Vindplaats | Naam voorstel |
|---|---|
Kamerstuk 35 420, nr. 87 | Regeling Subsidie financiering Vaste Lasten MKB COVID-19 |
Kamerstuk 32 813, nr. 568 | Openstelling subsidieregeling vrijwillige sluiting kolencentrale |
Kamerstuk 29 826, nr. 123 | Kabinetsreactie op het advies van de Taskforce Infrastructuur Klimaatakkoord Industrie (TIKI) |
Sinds de inwerkingtreding van CW3.1 per 1 januari 2018 was er binnen EZK al extra aandacht voor het toepassen van CW3.1 en de evaluatieparagraaf. Bij beleidsvoorstellen worden de vragen uit het Integraal Afwegingskader als leidraad aangehouden en hier wordt ook intern op getoetst via de Monitorcommissie. Bovendien toetst FEZ (en ook FIN/IRF) bij voorstellen met financieel-significante impact vooraf. Dit geeft voldoende input om de elementen van CW3.1 in kamerbrieven op te nemen. Sinds de pilot met een specifieke bijlage CW3.1 zijn deze elementen uiteraard wel meer zichtbaar geworden. De processen intern zijn sinds de pilot niet wezenlijk veranderd, behalve dat er door de pilot extra aandacht voor is. Bij de kabinetsreactie op het TIKI-rapport bleek het lastig om de CW3.1-bijlage al volledig in te vullen aangezien de voorstellen in dat stadium nog niet al te concreet waren.
Vanwege de politieke en maatschappelijke druk om snel met maatregelen te komen ter bestrijding van de gevolgen van de coronapandemie, bleek het afgelopen jaar moeilijk om voor deze maatregelen een CW3.1-bijlage mee te sturen en doelstellingen goed te specificeren. Bij de Regeling Subsidie financiering Vaste Lasten MKB COVID-19 (TVL) is nog een CW3.1-bijlage meegestuurd. Overige maatregelen en snel opeenvolgende aanpassingen werden later in samenhangende steun- en herstelpakketten met SZW, FIN en andere departementen aan de Kamer aangeboden waardoor dit buiten de pilot kwam te vallen. Er bestond een grote druk om snel te handelen. Zo maakten coronamaatregelen bij de ministeries van SZW en FIN ook geen onderdeel uit van de pilot. Alles was erop gericht om banen en bedrijven te behouden en economische schade te beperken.
EZK is overigens direct gestart met tussentijdse monitoring (zie: Monitor Coronamaatregelen) en regelmatige informatieverstrekking aan de Kamer over deze steun- en herstelpakketten. Gaandeweg is dit uitgebreid. Bovendien is op verzoek van de Kamer en samen met FIN en SZW eind december 2020 de beoogde aanpak van de evaluatie en monitoring van de sociaaleconomische steunpakketten met de Kamer gedeeld (zie: Kamerstuk 35 420, nr. 227).