Door afrondingen kan het totaal afwijken van de som van de onderdelen.

In 2022 worden de meeste balansposten tegen de koers van 31 december 2022 verantwoord. Uitgezonderd zijn een aantal voorschotten en verplichtingen waarvoor de CEP-koers (Centraal Economisch Plan) van maart 2022 is gebruikt en posten die met valutatermijncontracten zijn afgedekt, deze zijn opgenomen tegen de betreffende valutatermijnkoers.

Intra-comptabele posten

ad 1 en 2 Uitgaven ten laste en – ontvangsten ten gunste van de begroting

Onder de posten uitgaven en ontvangsten zijn de per saldo gerealiseerde uitgaven en – ontvangsten opgenomen. De bedragen komen overeen met de bedragen uit de verantwoordingsstaat. Door een andere afrondings-systematiek is er een verschil met de verantwoordingsstaat waar per artikel naar boven wordt afgerond.

ad 3 Liquide middelen

Het saldo op de saldibalans is nihil.

ad 4 en 4a Rekening-courant Rijkshoofdboekhouding

Deze post geeft per saldo de financiële verhouding met de Rijkshoofdboekhouding weer. Het bedrag is per 31 december 2022 in overeenstemming met de opgave van de Rijkshoofdboekhouding.

ad 6 Vorderingen buiten begrotingsverband

Het saldo op de saldibalans is nihil.

ad 7 Schulden buiten begrotingsverband

Het saldo op de saldibalans is nihil.

Extra-comptabele posten

ad 9 Openstaande rechten

Het saldo op de saldibalans is nihil. Voor zover aanwezig zijn deze posten opgenomen onder het bedrag van extra-comptabele vorderingen. Er wordt hiervoor geen aparte administratie gevoerd.

ad 10 Vorderingen

Het saldo op de saldibalans bedraagt € 114.962

Als criterium voor de toelichting van vorderingen geldt een grensbedrag van € 10.000.

In verband met gesloten contracten met betrekking tot de verkoop van strategische goederen aan buitenlandse overheden heeft Defensie in de periode 2023 tot en met 2026 via Domeinen Roerende Zaken (directie van het Ministerie van Financiën) nog een bedrag van € 95.167 tegoed.

Verdeling vorderingen naar opeisbaarheid

De verdeling van de vorderingen naar opeisbaarheid is hieronder in een tabel weergegeven.

Vorderingen groter dan € 2.000 die in 2022 buiten invordering zijn gesteld

Er zijn geen vorderingen groter dan € 2.000 buiten invordering gesteld.

ad 11 Schulden

Het saldo op de saldibalans is nihil.

ad 12 Voorschotten

Het saldo op de saldibalans bedraagt € 2.207.567.

Alle voorschotten van voor 2008 staan tegen de maandkoers van december 2007 gewaardeerd en de voorschotten vanaf 2008 zijn gewaardeerd tegen de op het moment van verstrekking geldende maandkoers of de CEP-koers van maart 2022. Uitgezonderd zijn de posten die met valutatermijncontracten zijn afgedekt, deze zijn opgenomen tegen de betreffende valutatermijnkoers.

De verdeling van de voorschotten naar ouderdom is vermeld in onder-staande tabel.

Foreign Military Sales

Binnen het Foreign Military Sales (FMS) programma wordt niet voorgefinancierd door de US Government, waardoor het voorschot bij een afgesloten FMS case in eerste instantie oploopt. Op basis van deelleveringen zal een FMS voorschot geleidelijk worden afgebouwd, dit gebeurt eens per kwartaal middels de Quarterly Bill. Een FMS voorschot bestaat uit meerdere voorschotbetalingen aan de Amerikaanse overheid op FMS cases Deze voorschotbetalingen zijn onderdeel van de Special Billing Arrangement die voor alle Nederlandse FMS contracten geldt en waarvoor maandelijks een betaalverzoek (Special Bill) aan Defensie wordt gericht. Binnen FMS cases blijven voorschotten langer openstaan doordat de administratieve verwerking van de leveringen aan Amerikaanse zijde vaak achterloopt op de fysieke leveringen.

Als criterium voor de toelichting van voorschotten geldt een grensbedrag van € 100.000.

Voor het project Evolved Sea Sparrow Missile (ESSM) Block 2 staat een voorschot open van €166.302 bij NATO Support and Procurement Organisation (NSPO). Dit voorschot is bedoeld voor de aanschaf van missiles en cannisters voor de ESSM Block 2. Een voorschot bij NSPO kan gesloten worden na uitspraak van de Steering Commissie (gemiddeld 7 jaar na betaling). Het openstaande voorschot bij NSPO bestaat uit voorschotten betaald in 2020, 2021 en 2022. Vanaf 2027 zullen de eerste voorschotten worden verrekend.

Voor het project Midlife Update CV90 staat een voorschot open van € 151.555 bij BAE Systems Hägglunds (OEM). Het voorschot loopt tot 2024 op door voorschotbetalingen bij de afronding van contract milestones. Vanaf Q2 2023 wordt begonnen met het verrekenen van het voorschot. Dit gebeurt via milestones waarbij leveringen plaatsvinden van onder andere documentatie, trainingsmiddelen en de voertuigen zelf. De verwachting is dat het voorschot in Q4 2026 volledig is verrekend.

Voor het project Apache Remanufacture staat een voorschot open van €142.857 dit betreft een voorschot op een FMS case. Deze FMS case omvat de modificatie van 28 AH-64D helikopters naar de AH-64E configuratie plus nieuwe missiesystemen, twee AH-64E vliegsimulatoren, reservedelen, speciaal gereedschap, opleidingen, documentatie, transport en technische ondersteuning. De toestellen worden ontmanteld en de daarvoor geschikte componenten van de AH-64D worden overgezet en indien noodzakelijk geüpgraded op een nieuw Apache frame. Het FMS contract is aangegaan in het tweede kwartaal van 2018 en de eerste twee gemodificeerde helikopters zijn eind 2022 geleverd, de overige leveringen vinden gefaseerd plaats tot en met 2025.

Het voorschot van € 110.106 betreft de modificatie van de MK 48 torpedo naar een nieuwer type MK 48 en betreft een FMS case. De bedragen zijn betaald voor de aanschaf van de nieuwe modificatiekits. De productie van deze systemen is vertraagd gestart, waar de voorschotbetalingen toch hebben plaats gevonden. Inmiddels hebben deelleveringen plaatsgevonden en zal dit voorschot geleidelijk worden afgebouwd. Onderdelen van de modificatiekits betreffen o.a. Amerikaans materieel uit de eigen US Navy voorraad.

ad 13 Garantieverplichtingen

Het saldo op de saldibalans is nihil.

ad 14 Andere verplichtingen

Het saldo op de saldibalans bedraagt € 12.984.682.

De meeste verplichtingen staan in de administratie tegen de maandkoers. Reeds ingevoerde bestellingen en verplichtingen worden jaarlijks geherwaardeerd gebruikmakend van de CEP-koers van maart 2022. Daarnaast zijn er posten die met valutatermijncontracten zijn afgedekt, deze zijn opgenomen tegen de betreffende valutatermijnkoers.

Bij de nieuw aangegane verplichtingen is uitgegaan van de methode van het opnemen in de rekening van zowel de positieve als negatieve bijstellingen van oude verplichtingen.

Foreign Military Sales

Defensie maakt voor zowel de aanschaf als de instandhouding van verschillende wapensystemen gebruik van Foreign Military Sales (FMS). FMS is het programma van de US Government voor de transfer van defensiegoederen, diensten en trainingen aan partnerlanden. Hierbij wordt de verplichting door Defensie direct afgesloten met de US Government. FMS kent administratief een langere doorlooptijd na het aangaan van de verplichting dan een commercieel contract, waardoor verplichtingen langer openstaan.

Als criterium voor de toelichting van openstaande verplichtingen geldt een grensbedrag van € 100.000

Project Mine Counter Measure Capability betreft een samenwerkingsproject met België, waarvoor een MoU getekend is, voor de gezamenlijke aankoop van zes Nederlandse en zes Belgische mijnenbestrijdingsschepen, tools en een gezamenlijke simulator. België is hierbij de lead nation en heeft het contract getekend. Leverancier van deze schepen is Fa. NAVAL waarbij de Nederlandse betalingen aan NAVAL via België lopen. Het openstaande bedrag is € 806.506. Volgens de huidige planning ontvangt Nederland in 2025 haar eerste schip en in 2030 haar laatste schip.

De openstaande verplichting van € 138.518 voor het project Vervanging Surface-to-Surface Missile (SSM) beslaat de aanschaf van missiles ter vervanging van de oude Harpoon-rakketten bij Kongsberg Gruppen. Deze verplichting is in het vierde kwartaal van 2022 aangegaan. Naar verwachting worden de Missiles in de periode 2024 t/m 2029 geleverd.

De openstaande verplichting van € 105.067 betreft verplichtingen binnen het project Chinook Vervanging en Modernisering (Chinook V&M). Deze bestaat uit twee grote verplichtingen. De eerste grote verplichting betreft een FMS-verplichting voor de aankoop van veertien nieuwe Chinooks. Deze verplichting is aangegaan in 2015, de nieuwe helikopters zijn vanaf 2020 geleverd. De tweede grote verplichting betreft een DCS (commercieel) contract met Boeing voor de modernisering van zes Chinooks. Deze verplichting is in 2017 aangegaan. Deze helikopters zullen in 2021 en 2022 worden gemoderniseerd en worden tot in 2023 geleverd. Er lopen nog meerdere ondersteunende werkzaamheden voor post production modifications, welke ondersteunend zijn aan de reeds geleverde helikopters.

De openstaande verplichting van € 190.831 voor het project Aanvulling Inzetvoorraad Patriot PAC III missiles beslaat de aanschaf van Patriot PAC III Missiles via FMS ter verhoging van de inzetvoorraad. Deze verplichting is in het vierde kwartaal van 2021 aangegaan.

Het project Verwerving F-35 omvat, naast de verwerving van nieuwe jachtvliegtuigen, tevens de verwerving van bijbehorende simulatoren, initiële reservedelen, infrastructuur, speciale gereedschappen, meet- en testapparatuur, documentatie, initiële opleidingen en transport, evenals de betaling van btw. In het projectbudget van € 6.961.300 (prijspeil 2022) zijn daartoe meerdere verplichtingen vastgelegd. Op dit moment zijn er meerdere individuele verplichtingen die de waarde van € 100.000 overschrijden, te weten het contract met Lockheed Martin voor de Block Buy (24 vliegtuigen), LOT 15 (3 vliegtuigen) en LOT 16 (9 vliegtuigen) en de btw verplichtingen met betrekking tot deze contracten. Het totaal van alle openstaande verplichtingen bedraagt € 1.282.088. Een nadere specificatie en toelichting op deze verplichtingen wordt in mei 2023 door middel van een financiële verantwoording in een aparte brief aan de Kamer gemeld.

Een openstaande verplichting van € 788.246 betreft een FMS case binnen het project Apache Remanufacture (AH-64E). Deze FMS case omvat de modificatie van 28 AH-64D helikopters naar de AH-64E configuratie plus nieuwe missiesystemen, twee AH-64E vliegsimulatoren, reservedelen, speciaal gereedschap, opleidingen, documentatie, transport en technische ondersteuning. De toestellen worden ontmanteld en de daarvoor geschikte componenten van de AH-64D worden overgezet en indien noodzakelijk geüpgraded op een nieuw Apache frame. Het FMS contract is aangegaan in het tweede kwartaal van 2018 en de eerste twee gemodificeerde helikopters zijn eind 2022 geleverd, de overige leveringen vinden gefaseerd plaats tot en met 2025.

Een openstaande verplichting van € 357.442 betreft de Midlife Update (MLU) van de Fennek voertuigen. De verplichting is in 2020 aangegaan met Krauss-Maffei Wegmann. Het MLU proces vindt plaats in de jaren 2021 ‒ 2028. Dit betekent dat de huidige verplichtingenstand gedurende genoemde periode geleidelijk afneemt, waarbij de stand naar verwachting eind 2027 op nul uitkomt.

De openstaande verplichtingen op het project Combat Support Ship (CSS) van € 102.953 bestaat uit verreweg de grootste verplichting ten bedrage van € 97.636 naar aanleiding van het in voorjaar 2020 afgesloten contract met Damen Schelde Naval Shipbuilding BV voor de bouw, beproeven en functioneel opleveren van het CSS conform bestek en inclusief overeengekomen Integrated Logistic Support (ILS), zoals o.a. reservedelen, opleidingen, speciale gereedschappen en meetapparatuur. Conform het contract zal de laatste betaling, bij oplevering van het CSS, plaatsvinden in juni 2024. De overige verplichtingen ten bedrage van € 5.317 bestaat uit diverse relatief kleinere verplichtingen voor een aantal aankopen op het gebied van SEWACO en ILS, waaronder, contractuele (deel)betalingen voor de SHF Satcom installatie, IFF en het radar systeem voor aan boord van het CSS.

Een verplichting van € 101.821 betreft de FMS-case voor de aanschaf van de Mk54 Light Weight Torpedo modkits, ter vervanging van de huidige Mk46 torpedo. De levering vindt plaats van 2025 t/m 2027. De productie is vertraagd a.g.v. productieproblemen bij de leverancier, de impact van COVID-19 en het wereldwijde tekort aan halfgeleiders. De US Navy voorziet mogelijkheden om de nu vertraagde eerste leveringen binnen het geplande leverschema in te passen zodat vertraging op de gehele levering voorkomen kan worden.

Voor de exploitatie van de systemen uit het project Defensiebrede Vervanging Operationele Wielvoertuigen (DVOW) staan verplichtingen open van € 245.327 Deze verplichtingen vloeien voort uit de afgesloten contracten en zijn voornamelijk aangegaan voor de instandhouding van het voertuig Amarok (Pon Holdings, t/m 2030, € 11 miljoen), vrachtwagen Gryphus (Scania Nederland BV, t/m 2034, € 190 miljoen) en diverse containersystemen (Marshall of Cambridge Holdings, t/m 2037, € 43 miljoen).

De openstaande verplichting van € 153.734 betreft veelal meerjarige onderhoudscontracten voor simulatoren. Dit zijn allerlei soorten simulatoren waarvan JIVC de instandhouding verricht voor de defensieonderdelen. De drie grootste openstaande verplichtingen zijn voor de onderhoudscontracten van de NH90 Full Mission Flight Trainer ad € 27.770, de Tactische Indoor Simulator ad € 12.274 en het Mobile Combat Training Center (MCTC) ad € 70.568. Het onderhoud wordt uitgevoerd door respectievelijk Rotorsim SRL, Thales AVS France en Saab AB. Voor deze drie simulatoren geldt dat op de defensielocatie vast personeel van de leverancier aanwezig is. Zij onderhouden het systeem dagelijks zodat op elk moment gesimuleerd kan worden. In 2022 zijn twee verschillende verplichtingen voor het onderhoud van de Command and Staff Trainer met de leverancier Elbit Systems C4I and Cyber Ltd. aangegaan voor een totaalbedrag van € 3.974. Dit betreft het jaarlijkse onderhoud voor de periode van 2023 t/m 2027.

De openstaande verplichting van € 140.204 betreft veelal meerjarige onderhoudscontracten voor crypto, elektronische oorlogsvoering, hoog-gerubriceerde netwerken, radiosystemen en satellietcommunicatie. Van de openstaande verplichting bestaat 85% uit satellietcommunicatie. In 2022 is een nieuwe verplichting van € 62.752 aangegaan met Airbus France. Dit betreft de lease van drie Ultra High Frequency Tactical Satellieten die Defensie gebruikt voor ondersteuning van missies en oefeningen. Naast dit contract zijn de twee grootste openstaande verplichtingen voor Wideband Global Satellite Communication ad € 12.489 en de bel- en databundel van satelliettelefoons en iridium ad € 8.519. Wideband Global Satellite communication betreft een MOU met Airforce USA. Dit is een multinationale samenwerking waarin Nederland zich heeft aangesloten bij een internationaal initiatief dat gegarandeerde satellietbandbreedte biedt en dat bovendien op termijn goedkoper is dan de commerciële huur van bandbreedte. Dit initiatief zorgt voor elf satellieten met een mondiale dekking. De looptijd van de MOU is in 2021 verlengd tot 2039. Voor het onderhoud op diverse Satellietterminals in diverse doorsnedes van 1,2 tot 4,0 meter is de stand € 4.011 aan openstaande verplichtingen met Network Innovations BV en Airbus DS Government Solutions, Inc. Op het gebied van Crypto, Radiosystemen en Satellietcommunicatie heeft Defensie ook meerdere FMS contracten gesloten met de US Government. De totale omvang van deze tien FMS contracten is € 15.011.

De openstaande verplichtingen van in totaal € 495.222 betreft verplichtingen binnen het aanvullingsplan munitie Opleiding en training (O&T) in de periode 2022 tot en met 2028. Het betreft verplichtingen voor diverse munitie soorten waaronder; instructiemiddelen, klein kaliber munitie, geschut en mortiermunitie, hand en geweergranaten, bommen en toebehoren, vuurwerken, vernielingsmiddelen, buizen en ontstekingsmiddelen en FMS cases. De munitie wordt geleverd door veel verschillende leveranciers waaronder; Rheinmetall Waffe Munition GmbH, Comphanhia Brasileira de Cartuchos & Metallwerk Elisenhütte GmbH. De leveringen worden verwacht in de periode 2023 tot en met 2028.

Een openstaande verplichting van in totaal € 139.070 betreft de Apache. Voor de Apache heeft Defensie contracten afgesloten met de US Government. De US Government heeft subleveranciers zoals Lockheed Martin en Boeing. Deze leveranciers leveren goederen zoals onderdelen en boekwerken en verrichten diensten zoals reparatie van artikelen en technische ondersteuning. Deze FMS contracten hebben een openstaande verplichting van € 97.964. Een verplichting van € 26.354 betreft de bijkomende kosten van Apache FMS cases in beheer van DMO. De verwachting is dat deze in de periode van 2023 e.v. (tot einde Apache) zal worden doorbelast. Daarnaast staan er bij diverse commerciële bedrijven openstaande verplichtingen uit van in totaal € 14.752 voor uitbestedingen en de aanschaf van reserveonderdelen en diensten. De betalingen en leveringen staan gepland tot en met 2025.

Voor het project Defensiebrede Vervanging Operationele Wielvoertuigen (DVOW) staan verplichtingen open van € 770.889. Hieronder valt onder andere een contract met Scania en een contract met Iveco voor de levering van voertuigen en een contract met Defenture voor de levering van Quads. Ten slotte betreft het nog contracten met Marshall en A.M.A. Spa voor de levering van containersystemen. Leveringen vinden plaats van 2023 tot en met 2028.

Een openstaande verplichting van € 100.326 voor het Verbeterd Operationeel Soldaat Systeem (VOSS) betreft de levering van de C4I apparatuur, inclusief aanvullende apparatuur voor de beveiliging, de bijbehorende energievoorziening en de ondersteuning van onder meer TNO, DNV en JIVC.

Een openstaande verplichting van € 121.086 betreft de uitvoering van de opdracht «Aanvulling inzetvoorraden conventionele munitie». De realisatie van deze verplichtingen is verdeeld over de jaren 2023 tot en met 2026 en betreft € 44,0 miljoen in 2023, € 44,6 miljoen in 2024, € 7,5 miljoen in 2025 en € 8,6 miljoen in 2026. Het betreft de aanschaf van verschillende soorten conventionele munitie bij verschillende leveranciers conform de gegeven opdracht.

Met GrIT vervangt en vernieuwt Defensie een groot deel van de IT-infrastructuur. Binnen het programma GrIT zijn gedurende 2022 een aantal blokken in opdracht gegeven. Het totaal van alle openstaande verplichtingen ultimo 2022 bedraagt € 119.599. In de Voortgangsrapportage van het programma GrIT wordt de voortgang van het programma nader toegelicht.

De openstaande verplichting van € 543.254 voor het project Midlife Update CV90 beslaat voornamelijk het hoofdcontract met BAE Systems Hägglunds (OEM) voor het ontwerpen en uitvoeren van de voertuigupdate. Het voertuigontwerp is inmiddels vastgesteld, en bevindt zich nu in de test- en verificatiefase. Hierbij wordt de integrale werking van de nieuwe systemen getest en vastgesteld. Het modificeren van de voertuigen zal hierna plaatsvinden.

Een openstaande verplichting van € 388.982 betreft het investeringsdeel van de Design Build Finance Maintain en Operate (DBFMO) constructie voor de Kromhout Kazerne (KHK). Als gevolg van de beleidslijn vastgoed is de DBFMO verplichting KHK in 2016 meerjarig vastgelegd op de investeringsbegroting voor de jaren tot en met 2035. De leverancier is Komfort B.V. door tussenkomst van het Rijksvastgoedbedrijf (RVB). Het contractmanagement en beheer van het Komfortcontract is belegd bij het RVB. De betaling aan het RVB vindt plaats binnen de jaaropdracht defensievastgoed aan het RVB en vindt in maandelijkse termijnen plaats.

Een verplichting van € 206.536 vertegenwoordigt de totale brutobeschikbaarheidsvergoeding (BBV) voor het Defensie bewaking- en beveiligingssysteem(DBBS). Met het consortium Thales/Unica is hiervoor een contract afgesloten van vijftien jaar, dat afloopt in 2037. Naarmate de transitiefase van het project DBBS vordert, zal de leverancier steeds meer defensielocaties in beheer hebben, en zal de BBV toenemen, totdat de transitiefase afgerond is. Vanaf dat moment zal de volledige BBV per kwartaal worden betaald. De toename ten opzichte van vorig jaar laat zich verklaren door de verwerking van jaarlijkse indexering en opgeleverde nieuwbouwprojecten.

Het project Defensie bewaking- en beveiligingssysteem (DBBS) heeft een openstaande verplichting van € 152.021. Het grootste deel hiervan betreft het investeringsdeel van het DBBS-contract met Thales Unica. Hiervoor worden de defensielocaties op het nieuwe DBBS ontsloten. Dit geschiedt in mijlpalen, waarvan de laatste, volgens de huidige planning, in 2027 betaalbaar zal worden gesteld.

Een openstaande verplichting van in totaal € 137.046 betref een leasecontract voor de levering van luchtverkenningscapaciteit in het Caribisch gebied met een vastvleugelig vliegtuig voor een periode van 10 jaar. Het contract is afgesloten met ISR Support Europe B.V. Geplande ingangsdatum van het contract is 1 februari 2024. Het contract loopt t/m 31 januari 2034. Het contract betreft het beschikbaar stellen van twee Dash toestellen, inclusief personeel waarbij ook het onderhoud is inbegrepen.

De openstaande verplichting van € 102.858 betreft het jaarlijkse onderhoud contract 2021-2023 ten behoeve van het F-35 Air-System. Dit contract is afgesloten met Lockheed Martin Aeronautics. Onder dit contract wordt een grote diversiteit aan diensten geleverd ten behoeve van het vliegtuig, trainingssystemen (simulatoren en onderhoudstrainer), ALIS, Support Equipment, Pilot Flight Equipment, (cyber)security, maintenance support. Ook het leveren van componenten en reserveonderdelen zijn hierin als dienst opgenomen. De looptijd van dit contract is t/m 31 december 2023.

De openstaande verplichting van € 597.946 betreft een bestelling voor de kosten van de Production, Sustainment and Follow-on Development Memorandum of Understanding (PSFD MoU) Non-Recurring Development kosten welke op basis van het aantal geplande vliegtuigen wordt gedeeld door de services en partners voor de periode 2028-2052. Nederland heeft de PSFD MoU getekend voor o.a. de doorontwikkeling van het F-35 Air System t/m 2052.

De openstaande verplichting van € 201.759 betreft een bestelling voor de kosten van de PSFD MoU Non-Recurring Production kosten (production test& tooling equipment, production line shut down en Project Overhead & Administration kosten) voor de periode 2028-2052. Hiertoe is door de Luchtmacht een bestelling aangelegd.

ad 15 Deelnemingen

Het saldo op de saldibalans bedraagt nihil.