Algemene toelichting op de tabel

Bovenstaand overzicht geeft een beeld van de uitgaven voor inkoop van adviseurs en tijdelijk personeel conform de rijksbrede definitie in de Rijksbegrotingsvoorschriften (conform model 3.60). De agentschappen die zijn opgenomen in dit overzicht betreffen Rijksdienst voor Identiteitsgegevens (RvIG), Dienst van de Huurcommissie (DHC), Rijksvastgoedbedrijf (RVB), Uitvoeringsorganisatie Bedrijfsvoering Rijk (UBR), FMHaaglanden (FMH), P-Direkt, Shared Service Center-ICT (SSC-ICT) en Logius. De agentschappen verantwoorden de externe inhuur op basis van kosten. De inhuur voor beleidsgevoelige diensten betreft 15,0%. Het merendeel wordt ingehuurd voor (beleids)ondersteuning (51,3,%) en ondersteuning bedrijfsvoering (33,7%).

Toelichting op het inhuurpercentage 2022

Het gerealiseerde percentage externe inhuur van het kerndepartement is gemiddeld 12,4%. De agentschappen komen uit op een inhuurpercentage van gemiddeld 24,9%. Het gerealiseerde percentage externe inhuur voor het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) als totaal komt in 2022 uit op gemiddeld 21,6% (t.o.v. in 2021 23,0%).

Toelichting bij het kerndepartement

Bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties realiseert het kerndepartement 12,4% voor inhuur van externen. Dit is een daling t.o.v. 2021. Dat komt vanwege de herkaveling van de Nationaal Coördinator Groningen naar het ministerie van EZK. Het inhuurpercentage is wel hoger uitgevallen dan de norm. Hieronder worden de oorzaken van de grootste posten van inhuur van externen toegelicht.

Doc-Direkt

Sinds mei 2021 is Doc-Direkt in opdracht van Open op Orde gestart met het operationaliseren van een adviespool. Dit had als doel nieuwe medewerkers op te leiden, ervaring te laten opdoen en uiteindelijk door te laten stromen binnen de Rijksoverheid. De vraag naar capaciteit voor (flexibele) inzet bij o.a. Parlementaire Enquêtes, Wet Open Overheid (WOO)-verzoeken en data-entry blijft onverminderd hoog. Zo is hier in 2022 vol op ingezet. Het overschrijden van het inhuurpercentage vloeit voort uit het inhuren van ca. 90 medewerkers. Een aantal van deze medewerkers is inmiddels in dienst van de Rijksoverheid.

Programmadirectie Aan De Slag

Vanwege het tijdelijke en inhoudelijk ingewikkelde karakter van de werkzaamheden rondom de inwerkingtreding van de Omgevingswet en om de continuïteit van de afbouw, ontwikkeling en het beheer van het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) te waarborgen, is er opnieuw relatief veel gebruik gemaakt van externe inhuur.

DGDOO/directies Digitale Overheid en Digitale Samenleving

De uitdagingen voor deze directies zijn groot. Het kabinet heeft de ambitie om veilige, inclusieve en kansrijke digitale samenleving te realiseren. Dit is uitgewerkt in de Agenda Waardengedreven Digitaliseren. Steeds meer burgers en bedrijven moeten op een volwaardige wijze aan de digitale overheid kunnen meedoen, waarbij hun grondrechten en publieke waarden worden beschermd. Door onderbezetting, krapte op de arbeidsmarkt, het tegelijkertijd wegwerken van werkvoorraden als inzet op het programmatisch en projectmatig begeleiden van innovaties waarbij specifieke kennis en ervaring niet altijd in huis is om te voldoen aan eerdergenoemde ambities, is er in 2022 sprake van een relatief hoog inhuurpercentage.

Directie Ruimte en Leefomgeving

De relatief hoge kosten voor externe inhuur hangen samen met de intensivering van taken in het coalitieakkoord op het beleidsterrein van ruimtelijke ordening en een interne reorganisatie.

Directie CIO Rijk

De directie CIO Rijk heeft voornamelijk externen ingehuurd voor het programma Open op Orde/Informatiehuishouding, onder andere voor de ondersteuning van het programma en de actielijnen 3 en 4, voor het in orde maken van de informatiesystemen en inrichting van bestuur en naleving. CIO Rijk heeft hier experts voor moeten inhuren omdat hier specifieke kennis voor benodigd is, dat BZK niet in huis heeft.

IFHR

Het overgrote deel van externe inhuur binnen directie IFHR vond plaats ten behoeve van de programma’s Hybride Werken, DenkDoeDuurzaam en DigiInkoop. Dit zijn tijdelijke programma’s die IFHR uitvoert n.a.v. ICBR besluitvorming. De capaciteit hiervoor is (gedeeltelijk) niet te vinden binnen de eigen directie. Daarnaast was in 2022 sprake van langdurig ziekte uitval binnen de directie waardoor detachering heeft plaatsgevonden.

Woningbouw

De relatief grote post aan inhuur voor de directie Woningbouw heeft voornamelijk te maken met het feit dat voor de programmadirectie Versnelling Tijdelijke huisvesting, die is opgezet n.a.v. de asielcrisis, veel externen zijn ingehuurd. De andere reden is dat uit het coalitieakkoord een intensivering heeft plaatsgevonden op het beleidsterrein van Woningbouw, waardoor er extra inhuur heeft plaatsgevonden

Toelichting bij de agentschappen

Rijksdienst voor Identiteitsgegevens

Het sturingspercentage externe inhuur is t.o.v. 2021 gestegen. Het percentage externe inhuur voor (tijdelijke) projecten bedroeg 19,0% (2021: 13,5%). Het percentage externe inhuur m.b.t. reguliere werkzaamheden bedroeg 16,1% en is daarmee vergelijkbaar met voorgaand jaar (2021: 16,0%). Dit relatief hoge percentage is het gevolg van tijdelijke inhuur vooruitlopend op de in onderhavig boekjaar goedgekeurde formatie-uitbreiding.

Dienst van de Huurcommissie

De Huurcommissie heeft in het jaar 2022 nog sterk moeten leunen op externen om twee redenen. Allereerst door krapte op de arbeidsmarkt waardoor invulling op bestaande formatie moeizaam was en veelal niet mogelijk bleek. Verder is de zaaksoort Huurverhoging sterk aan fluctuaties onderhevig, medio het jaar stroomden circa 3.500 zaken in en deze dienen binnen wettelijke termijn afgewikkeld te worden. Dit vraagt elk jaar tijdelijk om een forse inzet van externen. De Huurcommissie heeft net als in 2021 sterk ingezet op het verder terugdringen van externe inhuur. Aan de start van 2022 waren 54 externen werkzaam bij de huurcommissie en aan het einde van 2022 is dit aantal teruggebracht naar 36. Ultimo de maand december heeft wederom een verdere verambtelijking plaatsgevonden en zijn nog eens 20 uitgestroomd met als gevolg dat aan de start van het nieuwe jaar slechts 16 externe krachten werkzaam zijn bij de Huurcommissie.

Logius

Logius biedt publieke dienstverleners een samenhangende digitale infrastructuur die hen in staat stelt met burgers en bedrijven en onderling, 7x24, betrouwbaar, snel, groen en gemakkelijk elektronisch zaken te doen. Bij Logius vindt inhuur voornamelijk plaats ten behoeve van werkzaamheden voor afnemers, zoals andere uitvoeringsorganisaties en ministeries. Voor sommige opdrachten geldt dat uit doelmatigheidsoverwegingen gebruik wordt gemaakt van externe inhuur vanwege het vaak tijdelijke karakter van deze opdrachten of omdat de gevraagde specifieke kennis en expertise niet altijd in huis is.

Shared Service Center-ICT

SSC-ICT heeft vanwege tijdelijke werkzaamheden en de behoefte aan specifieke expertise, elk jaar een aanzienlijk aantal externe krachten. In 2022 is voor € 52,1 mln. ingehuurd. Dit is hoger dan 2021. De voornaamste oorzaak betreft de externe expertise welke benodigd is voor de uitvoering van de transitie- en transformatie plannen. Ook de krapte op de arbeidsmarkt heeft geleidt tot meer externe inhuur.

P-Direkt

Het gerealiseerde percentage inhuur 2022 bedraagt 17,5%. Dat is hoger dan het meerjarig met de eigenaar afgesproken plafond van 15,8%. P-Direkt blijft voor de basis dienstverlening binnen het plafond maar heeft jaarlijks extra externe inhuur nodig in verband met de ontwikkeling van nieuwe dienstverlening en de samenwerking in de keten. De hogere realisatie betreft de extra inzet van externen omdat het aantrekken van de juiste ICT-deskundigen binnen de formatie niet (altijd) gerealiseerd kon worden en de afgesproken dienstverlening zoals de implementatie van de CAO wel uitgevoerd moest worden.

Uitvoeringsorganisatie Bedrijfsvoering Rijk

Van de inhuur binnen UBR wordt 3,6% ingezet op ‘apparaat’. In 2022 is er externe capaciteit ingehuurd op transitie-vraagstukken vanwege de ontvlechting van UBR (met name communicatie en organisatie-advies). Het overgrote deel (19,4 %) wordt ingezet op ‘productie’; deze categorie betreft invulling op de flexibele schil die UBR-onderdelen nodig hebben om de wisselende vraag naar dienstverlening vanuit departementen doelmatig in te vullen. Tevens gaat het hier om tijdelijk gefinancierde programma-werkzaamheden waarvoor het werken met vaste medewerkers financieel een te hoog risico vormt.

Rijksvastgoedbedrijf

Het Rijksvastgoedbedrijf is een uitvoeringsdienst van het Rijk en is een vraaggestuurde dienst, waarbij veelal specifieke en specialistische kennis nodig is. De inhuur externen bestaat voor het grootste deel uit inhuur ten behoeve van het primair proces (bv. projectmanagers van bouwprojecten). Gebleken is dat het Rijksvastgoedbedrijf op bepaalde terreinen géén of onvoldoende genoemde specialistische kennis in huis heeft en dat dit per project wordt ingehuurd. De externe inhuur is verantwoord op basis van kosten.

Rapportage overschrijding maximumuurtarief externe inhuur buiten raamwerkovereenkomsten

In onderstaande tabel wordt weergegeven en toegelicht in hoeveel gevallen in 2022 door het Ministerie van BZK buiten de mantelcontracten om externe krachten zijn ingehuurd (in Nederland) boven het voor de organisaties van het Rijk afgesproken maximumuurtarief van € 225 (exclusief BTW).