De verticale toelichting bevat een cijfermatig overzicht van de budgettaire ontwikkelingen in 2022 sinds het opstellen van de ontwerpbegroting 2022.
De verticale toelichting onderscheidt drie categorieën bijstellingen:
• Autonoom: voornamelijk bijstellingen als gevolg van de actualisering van de zorguitgaven op basis van de meest recente cijfers van Zorginstituut Nederland en de NZa en bijstellingen op basis van de actuele macro-economische inzichten van het Centraal Planbureau (CPB).
• Beleidsmatig: bijstellingen die verband houden met beleidswijzigingen.
• Technisch: overhevelingen tussen financieringsbronnen/domeinen.
De afzonderlijke posten worden toegelicht als het hiermee gemoeide bedrag hoger is dan € 10 miljoen.
Tabel 5 laat vanaf de stand ontwerpbegroting 2022 de verticale ontwikkeling van de zorguitgaven en -ontvangsten op grond van de Zvw zien. Onder de tabel is een toelichting op de verschillende posten opgenomen.
2022 | |
---|---|
Bruto Zvw-uitgaven ontwerpbegroting 2022 | 54.463,9 |
Bijstellingen NvW ontwerpbegroting 2022 | 376,1 |
Bruto Zvw-uitgaven NvW ontwerpbegroting 2022 | 54.839,9 |
Bijstellingen bruto Zvw-uitgaven | |
Autonoom | ‒ 569,8 |
Actualisering Zvw-uitgaven (zie tabel 5A) | ‒ 588,8 |
Loon- en prijsontwikkeling | 19,0 |
Beleidsmatig | 7,8 |
Verlengen voorwaardelijke toelating paramedische herstelzorg i.v.m. corona | 30,0 |
Overig beleidsmatig | ‒ 22,2 |
Totaal bijstellingen bruto Zvw-uitgaven | ‒ 562,0 |
Bruto Zvw-uitgaven jaarverslag 2022 | 54.277,9 |
Zvw-ontvangsten ontwerpbegroting 2022 | 3.236,8 |
Bijstellingen NvW ontwerpbegroting 2022 | 2,6 |
Zvw-ontvangsten NvW ontwerpbegroting 2022 | 3.239,4 |
Bijstellingen Zvw-ontvangsten | |
Autonoom | ‒ 72,8 |
Actualisering eigen risico Zvw | ‒ 72,8 |
Totaal bijstellingen Zvw-ontvangsten | ‒ 72,8 |
Zvw-ontvangsten jaarverslag 2022 | 3.166,5 |
Netto Zvw-uitgaven NvW ontwerpbegroting 2022 | 51.600,6 |
Bijstellingen in de netto Zvw-uitgaven | ‒ 489,2 |
Netto Zvw-uitgaven jaarverslag 2022 | 51.111,4 |
1Door afronding kan de som der delen afwijken van het totaal. |
Toelichting
Autonoom
Actualisering Zvw-uitgaven
Bijstellingen ontwerpbegroting 2023 | Bijstellingen 2e suppletoire begroting 2022 t.o.v. ontwerpbegroting 2023 | Bijstellingen jaarverslag 2022 t.o.v. 2e suppletoire begroting 2022 | Totaal bijstellingen t.b.v. jaarverslag 2022 | |
---|---|---|---|---|
Eerstelijnszorg | ‒ 197,8 | ‒ 38,0 | 33,3 | ‒ 202,5 |
Tweedelijnszorg | 283,0 | ‒ 35,9 | 23,8 | 271,0 |
Geneeskundige geestelijke gezondheidszorg | 228,7 | ‒ 24,3 | 11,4 | 215,8 |
Apotheekzorg en hulpmiddelen | ‒ 50,7 | 166,5 | 30,2 | 146,0 |
Wijkverpleging | ‒ 988,1 | ‒ 131,4 | ‒ 29,3 | ‒ 1.148,8 |
Ziekenvervoer | 11,8 | 19,0 | ‒ 3,4 | 27,5 |
Opleidingen | 0,0 | 0,0 | 61,3 | 61,3 |
Grensoverschrijdende zorg | ‒ 9,5 | 8,1 | 42,4 | 41,0 |
Totaal | ‒ 722,5 | ‒ 35,9 | 169,7 | ‒ 588,8 |
1Door afronding kan de som der delen afwijken van het totaal |
In tabel 5A is het onderdeel ‘Actualisering Zvw-uitgaven’ uit tabel 5 uitgesplitst. Op basis van voorlopige realisatiecijfers van Zorginstituut Nederland en de NZa over alle kwartalen 2022 zijn de Zvw-uitgaven 2022 geactualiseerd.
Voor het jaar 2022 is in de ontwerpbegroting 2023 een neerwaartse bijstelling van € 722,5 miljoen gerapporteerd en in de 2e suppletoire begroting 2022 een neerwaartse bijstelling van € 35,9 miljoen op basis van de dan bekende kwartalen en een inschatting van de uitgaven voor de rest van het jaar over 2022. Ten opzichte daarvan vindt er in dit jaarverslag een opwaartse bijstelling van de Zvw-uitgaven plaats van € 169,7 miljoen over alle kwartalen in 2022.
Loon- en prijsontwikkeling
De raming van de loon- en prijsontwikkeling is aangepast op basis van actuele macro-economische inzichten van het Centraal Planbureau (CPB).
Beleidsmatig
Verlengen voorwaardelijke toelating paramedische herstelzorg i.v.m. corona
De voorwaardelijke toelating van paramedische herstelzorg voor patiënten met aanhoudende klachten na een coronabesmetting is per 1 augustus 2022 met één jaar verlengd, zodat vergoeding van de behandeling vanuit het basispakket mogelijk blijft.
Overig beleidsmatig
Deze post is het saldo van kleine beleidsmatige bijstellingen.
Ontvangsten
Autonoom
Actualisering eigen risico Zvw
Op basis van gegevens van het Zorginstituut vallen de verwachte opbrengsten van het eigen risico in 2022 lager uit dan eerder verwacht. Als gevolg van de macronacalculatie die voor 2022 geldt, komt 70% van deze tegenvaller ten laste van het Zorgverzekeringsfonds. Dit leidt tot een tegenvaller van € 72,8 miljoen in 2022.
In tabel 6 worden de financiële bijstellingen in 2022 tussen de ontwerpbegroting 2022 en het jaarverslag 2022 per sector weergegeven. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen bijstellingen bij NvW en bijstellingen na NvW. Het beeld voor 2022 is geactualiseerd bij de 1e suppletoire begroting 2022, de ontwerpbegroting 2023, de 2e suppletoire begroting 2022 en nu bij het jaarverslag 2022.
In aanvulling op de toelichting op hoofdlijnen in paragraaf 3.1.1 wordt de toelichting op de bijstellingen per sector in het verdiepingshoofdstuk als open data beschikbaar gesteld op: Overzicht Datasets | Ministerie van Financiën - Rijksoverheid (rijksfinancien.nl). Hierin worden de financiële bijstellingen per sector tussen de ontwerpbegroting 2022 en het jaarverslag 2022 gepresenteerd en toegelicht.
Stand ontwerpbegroting 2022 | Bijstelling NvW | Stand NvW ontwerpbegroting 2022 | Bijstelling | Stand Jaarverslag 2022 | |
---|---|---|---|---|---|
Eerstelijnszorg | 6.851,6 | 0,0 | 6.851,6 | 91,0 | 6.942,6 |
Huisartsenzorg | 3.585,2 | 0,0 | 3.585,2 | ‒ 12,4 | 3.572,8 |
Multidisciplinaire zorgverlening | 737,6 | 0,0 | 737,6 | ‒ 28,9 | 708,6 |
Tandheelkundige zorg | 847,6 | 0,0 | 847,6 | ‒ 16,6 | 831,0 |
Paramedische zorg | 869,9 | 0,0 | 869,9 | 134,4 | 1.004,3 |
Verloskunde | 268,0 | 0,0 | 268,0 | 15,5 | 283,5 |
Kraamzorg | 358,1 | 0,0 | 358,1 | ‒ 7,8 | 350,3 |
Zorg voor zintuiglijk gehandicapten | 185,3 | 0,0 | 185,3 | 6,7 | 191,9 |
Tweedelijnszorg | 27.829,9 | 15,0 | 27.844,9 | 1.287,1 | 29.132,0 |
Medisch-specialistische zorg | 25.011,3 | 15,0 | 25.026,3 | 1.334,1 | 26.360,4 |
Geriatrische revalidatiezorg en eerstelijnsverblijf | 1.291,8 | 0,0 | 1.291,8 | ‒ 126,6 | 1.165,2 |
Beschikbaarheidbijdragen academische zorg | 848,5 | 0,0 | 848,5 | 25,5 | 874,1 |
Beschikbaarheidbijdragen overig medisch-specialistische zorg | 125,1 | 0,0 | 125,1 | 19,1 | 144,2 |
Overig curatieve zorg | 553,1 | 0,0 | 553,1 | 35,0 | 588,1 |
Geneeskundige geestelijke gezondheidszorg | 4.203,6 | 0,0 | 4.203,6 | 408,3 | 4.612,0 |
Apotheekzorg en hulpmiddelen | 6.664,9 | 0,0 | 6.664,9 | 305,5 | 6.970,4 |
Apotheekzorg | 4.901,1 | 0,0 | 4.901,1 | 292,0 | 5.193,1 |
Hulpmiddelen | 1.763,8 | 0,0 | 1.763,8 | 13,6 | 1.777,3 |
Wijkverpleging | 4.098,7 | 0,0 | 4.098,7 | ‒ 990,3 | 3.108,4 |
Ziekenvervoer | 857,0 | 0,0 | 857,0 | 60,7 | 917,7 |
Ambulancezorg | 721,4 | 0,0 | 721,4 | 80,4 | 801,8 |
Overig ziekenvervoer | 135,6 | 0,0 | 135,6 | ‒ 19,7 | 115,9 |
Opleidingen | 1.440,6 | 0,0 | 1.440,6 | 108,7 | 1.549,3 |
Grensoverschrijdende zorg | 971,9 | 0,0 | 971,9 | 73,8 | 1.045,6 |
Nominaal en onverdeeld Zvw | 1.545,7 | 361,1 | 1.906,7 | ‒ 1.906,7 | 0,0 |
Bruto Zvw-uitgaven | 54.463,9 | 376,1 | 54.839,9 | ‒ 562,0 | 54.277,9 |
Eigen betalingen Zvw | 3.236,8 | 2,6 | 3.239,4 | ‒ 72,8 | 3.166,5 |
Netto Zvw-uitgaven | 51.227,1 | 373,4 | 51.600,6 | ‒ 489,2 | 51.111,4 |
1Door afronding kan de som der delen afwijken van het totaal. | |||||
Bron: VWS, Zorginstituut Nederland en NZa. |
Figuur 3: Samenstelling van de bruto Zvw-uitgaven 2022 (in miljarden euro’s).
In 2018 zijn met betrokken partijen in de medisch-specialistische zorg (MSZ), de geneeskundige geestelijke gezondheidszorg (GGZ), de huisartsen- en multidisciplinaire zorg (MDZ) en de wijkverpleging meerjarenafspraken gemaakt over een inhoudelijke agenda en het beschikbare financiële kader voor de periode 2019 t/m 2022. In financiële zin werd met deze hoofdlijnenakkoorden (HLA's) een beheerste groei van de zorguitgaven beoogd.
In deze paragraaf wordt voor de betreffende sectoren informatie gegeven over de voorlopige stand van de uitgaven in het afgelopen jaar 2022, afgezet tegen de daarover gemaakte afspraken in de bestuurlijke akkoorden. De uitgaven op grond van de zogenoemde coronaprestaties voor (generieke) meerkosten en continuïteitsbijdragen zijn uitgezonderd van de regelgeving omtrent het macrobeheersinstrument (Kamerstuk II 2019/2020, 25 295, nr. 247). Dat betekent dat deze uitgaven niet meetellen bij de bepaling van over- en onderschrijdingen van de HLA-sectoren.
In de onderstaande tabel is de vergelijking gemaakt tussen de voorlopige realisatiecijfers 2022 voor de betreffende sectoren en de kaders die zijn afgesproken in de bestuurlijke akkoorden.
MSZ | Huisartsen 2/ MDZ | GGZ | Wijkverpleging 3 | |
---|---|---|---|---|
Stand kaders HLA-sectoren bij ontwerpbegroting 2022 | 25.011,3 | 4.291,0 | 4.203,7 | 4.098,7 |
Mutaties sindsdien: | ||||
- Loon- en prijsbijstelling tranche 2022 | 928,3 | 161,4 | 162,5 | 158,5 |
- IC-opschaling | 35,0 | |||
- Overheveling innovatieve prestaties naar GGZ | 30,0 | |||
Stand kaders HLA-sectoren bij jaarverslag 2022 | 25.974,7 | 4.452,3 | 4.396,2 | 4.257,2 |
Voorlopige realisatie HLA-sectoren | 26.360,4 | 4.249,7 | 4.612,0 | 3.108,4 |
Verschil | 385,7 | ‒ 202,7 | 215,8 | ‒ 1.148,8 |
Niet-relevant voor mbi-afrekening: | ||||
- Corona gerelateerde meerkosten | ‒ 205,8 | 0,0 | ‒ 2,4 | ‒ 15,5 |
Verschil relevant voor realisatie bestuurlijke akkoorden | 180,0 | ‒ 202,7 | 213,4 | ‒ 1.164,2 |
1Door afronding kan de som der delen afwijken van het totaal. | ||||
2Conform afspraken met de veldpartijen in het HLA huisartsenzorg worden de ROS-gelden niet opgenomen in het kader en de afrekening. Hiervoor wordt gecorrigeerd in deze tabel. | ||||
3 De herijking uit het voorjaar 2020 is meegenomen in de stand van de kaders bij ontwerpbegroting 2022. | ||||
Bron: VWS, Zorginstituut Nederland en NZa. | ||||
De beginstand in bovenstaande tabel is de stand van de financiële HLA-kaders ten tijde van de ontwerpbegroting 2022. Op de betreffende sectoren zijn sinds de ontwerpbegroting 2022 enkele (technische) bijstellingen doorgevoerd, zoals de loon- en prijsbijstelling voor 2022, conform de bestuurlijke afspraken. Dit resulteert in de «Stand kaders bij jaarverslag 2022»; dit is de huidige stand van de kaders voor 2022. Vervolgens worden de actuele inzichten over de feitelijke uitgaven in 2022 daar tegenover gezet. Niet alle uitgaven zijn echter relevant voor de afrekening van de bestuurlijke akkoorden. De uitgaven van de HLA-sectoren worden gecorrigeerd voor de uitgaven in het kader van de volgende coronaprestaties:
• Netto continuïteitsbijdragen corona (in 2022 niet aan de orde) en
• Coronagerelateerde (generieke) meerkosten.
Gecorrigeerd voor de uitgaven die samenhangen met de coronaprestaties resulteert het verschil dat wel relevant is om een vergelijking te maken met de kaders van de bestuurlijke akkoorden.