Het advies van de Raad van State wordt niet openbaar gemaakt op grond van het bepaalde in artikel 25a, derde lid, onder b, van de Wet op de Raad van State.

A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Wetsartikelen 1 en 2 (uitgaven/verplichtingen en ontvangsten)

De begrotingen die onderdeel uitmaken van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 1, derde lid, van de Comptabiliteitswet elk afzonderlijk bij de wet vastgesteld. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om de begroting van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (XV) voor het jaar 2001 vast te stellen.

Alle voor dit jaar vastgestelde begrotingswetten tezamen vormen de Rijksbegroting voor het jaar 2001. Een toelichting bij de Rijksbegroting als geheel is opgenomen in de Miljoenennota 2001.

Met de vaststelling van deze wetsartikelen wordt de in de begrotingsstaat opgenomen begroting van de uitgaven en de ontvangsten voor het jaar 2001 vastgesteld. De in die begroting opgenomen begrotingsartikelen worden door middel van een algemene toelichting en een toelichting per begrotingsartikel toegelicht in de onderdelen B en C van deze memorie van toelichting.

Wetsartikel 3

Deze wet treedt in werking met ingang van 1 januari van het onderhavige begrotingsjaar. Indien het Staatsblad waarin deze wet wordt geplaatst, wordt uitgegeven op of na deze datum van 1 januari, treedt zij in werking met ingang van de dag na de datum van uitgifte van dat Staatsblad en werkt zij terug tot en met 1 januari.

B. ALGEMENE TOELICHTING BIJ DE BEGROTING(SSTAAT)

Introductie en Leeswijzer

Over de begroting 2001

In de Memorie van Toelichting van deze begroting presenteert het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid de beleidsvoornemens voor 2001. Het algemeen deel van de memorie van toelichting wijkt af van hetgeen u tot nu toe gewend bent geweest. SZW heeft ervoor gekozen om het gedachtegoed van VBTB al in deze begroting 2001 te laten doorklinken1. In lijn met dit gedachtegoed bevat het algemeen deel van de memorie van toelichting een beleidsagenda. Ten opzichte van de traditionele opzet van het algemeen deel geeft de beleidsagenda een beknopter en concreter overzicht van de beleidsinzet in 2001, waarbij zoveel mogelijk gebruik is gemaakt van prestatiegegevens. Een bredere analyse van de ontwikkelingen op het terrein van de sociale zekerheid en arbeidsmarkt staat in de Sociale Nota.

Deze begroting 2001, met de beleidsagenda, is voor SZW een eerste stap in de richting van een echte beleidsbegroting en de daarbij behorende beleidsverantwoording. De volgende stap zal gezet worden bij de opstelling van de beleidsbegroting 2002. Die begroting zal volledig worden opgezet langs de lijnen van VBTB, waarbij ondermeer de huidige begrotingsartikelen verdwijnen. Hoe dat er dan uit gaat zien illustreert de voorbeeldbegroting die in mei van dit jaar aan de Tweede Kamer is aangeboden2 SZW ziet de ontwikkeling van een beleidsbegroting, met daarbij behorend een beleidsverantwoording, als een proces van meerdere jaren. Deze ontwikkeling moet, in dialoog met het parlement, leiden tot een begroting waarin beleidsdoelen centraal staan en waarvan vervolgens de activiteiten van SZW en de begrote middelen zijn afgeleid.

Algemeen deel

In het nu volgende deel van de begroting staat het algemeen deel van de memorie van toelichting. In het eerste hoofdstuk worden de budgettaire kerngegevens geschetst en worden beleidsintensiveringen sinds de begroting 2000 toegelicht. Daarbij wordt zoveel mogelijk ingegaan op de concrete beleidsdoelen, de te verrichten activiteiten en de middelen die daarvoor beschikbaar worden gesteld. Hoofdstuk twee vormt de beleidsagenda met een concrete uitwerking van nieuwe beleidsvoornemens en de inzet van de huidige beleidsinstrumenten in 2001. Overigens is in de laatste bijlage van deze begroting een trefwoordenlijst voor het algemeen deel opgenomen.

Artikelsgewijze toelichting

Na het algemeen deel is de artikelsgewijze toelichting opgenomen. Hierin worden op de gebruikelijke wijze de mutaties per begrotingsartikel toegelicht en beleidsprestaties beschreven. In de leeswijzer die aan de artikelsgewijze toelichting vooraf gaat, zijn de belangrijkste wijzigingen ten opzichte van de begroting 2000 voor dit deel aangegeven.

1. Budgettaire kerngegevens SZW

Uitgaven van SZW in 2001 op hoofdlijnen

Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid stimuleert werkgelegenheid, moderne arbeidsrelaties en een activerende sociale zekerheid. In 2001 wordt hiertoe in totaal ongeveer 117 miljard uitgegeven. De uitgaven worden voor ongeveer 30% gefinancierd uit algemene middelen van het Rijk (via de begroting van SZW) en voor 70% uit de sociale zekerheidspremies. Het algemeen deel van deze begroting gaat zowel in op de beleidsontwikkelingen bij de begrotingsgefinancierde regelingen, waarvoor autorisatie aan het parlement wordt gevraagd, als op de beleidsinitiatieven bij de premiegefinancierde regelingen. SZW geeft daarmee een zo integraal mogelijk beeld van de nieuwe beleidsinitiatieven.

Onderstaande figuren en toelichting geven op hoofdlijnen inzicht in de verdeling van de SZW-uitgaven over de begroting en de premiegefinancierde sector. Een gedetailleerd overzicht van de budgettaire ontwikkelingen in de sector sociale zekerheid en arbeidsmarkt is terug te vinden in bijlage 1 en 2 van de Sociale Nota 2001.

Figuur 1. Onderverdeling uitgaven SZW in 2001

Totale uitgaven SZW 117 miljard

Begrotingsgefinancierde uitg. 35 mld

Premiegefinancierde uitgaven82 mld

• Begrotingsgefinancierde uitgaven (35 miljard)

Het totaal van de begrotingsgefinancierde uitgaven van SZW bedraagt circa 35 miljard. Ongeveer 27 procent van de uitgaven gaat naar arbeidsmarktmaatregelen; voor uitgaven aan bijstand en voorzieningen is het aandeel circa 23 procent. De kosten van kinderbijslag beslaan ongeveer 19 procent van de begroting van SZW.

De apparaatsuitgaven van SZW, noodzakelijk voor de ontwikkeling en uitvoering van en toezicht op het beleid, staan ook op de begroting. In 2001 is hiervoor 0,5 miljard beschikbaar. Het gaat daarbij vooral om personele (262 miljoen) en materiële uitgaven (106 miljoen).

• Premiegefinancierde uitgaven (82 miljard)

De premiegefinancierde sociale zekerheidsuitgaven bedragen 82 miljard, waarvan circa 32 miljard voor de werknemersverzekeringen, circa 48 miljard voor de volksverzekeringen en 1,2 miljard voor overige verzekeringen. De premiegefinancierde regelingen waaraan het meeste geld wordt uitgegeven zijn de AOW (45 miljard) en de WAO (22 miljard).

Intensiveringen in 2001

Tabel 1 geeft een overzicht van de grootste beleidsintensiveringen van SZW die sinds de indiening van de begroting 2000 zijn afgesproken. Alleen de intensiveringen groter dan 25 miljoen zijn weergegeven1.

Toelichting op de tabel;

1. Het kabinet heeft zich ten doel gesteld om eind 2002 het verschil in werkloosheid tussen autochtonen en etnische minderheden te halveren. Om dit te bereiken hebben SZW en de minister van GSI met Arbvo en MKB-Nederland een convenant gesloten waarin gestreefd wordt naar 20 000 extra plaatsingen specifiek voor etnische minderheden, worden de succesvolle stimuleringsprojecten voor Arubaanse en Antilliaanse jongeren verlengd en kunnen ongeveer 4700 ex-asielzoekers door een job-intermediair naar werk worden begeleid.

2. Als onderdeel van een aantal maatregelen ter vermindering van het effect van de armoedeval, schept het kabinet met ingang van 2001 een nieuwe onbelaste eenmalige uitstroompremie van f 4000 gulden. Deze zal worden uitbetaald in vier tranches van f 1000 aan personen die uitstromen naar de arbeidsmarkt. Gemeenten zullen de regeling uitvoeren op basis van vrijwilligheid. Om het gebruik van premies te stimuleren zal het scholings- en activeringsbudget WIW aan gemeenten in oplopende mate worden verhoogd. De regeling zal naar verwachting leiden tot een verhoogde uitstroom uit de Abw naar de arbeidsmarkt, doch de mate waarin dat zal geschieden is afhankelijk van gedragsreacties van gemeenten. Hierdoor laten de effecten van de uitstroompremie zich thans nauwelijks ramen en in het beeld van de intensivering is daarom vooralsnog een technische raming ingeboekt. Omdat gemeenten extra middelen voor de uitstroompremie zullen ontvangen via het scholings- en activeringsbudget, terwijl zij daarnaast ook in het kader van FWI extra financiële prikkels voor uitstroom zullen krijgen, wordt het voor gemeenten zeer aantrekkelijk om uitstroompremies te verstrekken. Dit kan er dan ook toe leiden dat uiteindelijk in de Abw additionele inverdieneffecten zullen worden gerealiseerd, al zullen deze binnen het totaal van meevallers in de Abw niet als zodanig herkenbaar zijn. Het is niet mogelijk om een betrouwbare raming te maken van het feitelijk bereik van het aantal te verstrekken premies.

3. Bij de Algemene Politieke Beschouwingen in september 1999 heeft het kabinet een koopkrachtverbetering toegezegd. Het basiskinderbijslagbedrag is hiertoe verhoogd met 50 gulden, voor circa 3,5 miljoen telkinderen (1,8 miljoen gezinnen). Deze verhoging kost structureel 170 miljoen (verwerkt met Nota van wijziging op de ontwerpbegroting 2000).

4. Het kabinet wil gemeenten in staat stellen om gehandicapten een toereikend voorzieningenniveau te bieden in het kader van de Wvg. Gezien de uitgavenontwikkeling in afgelopen jaren heeft het kabinet besloten de extra middelen uit het Regeerakkoord eerder aan gemeenten beschikbaar te stellen. Gemeenten ontvangen hierdoor in de jaren 2000 en 2001 via het Gemeentefonds respectievelijk 75 miljoen en 25 miljoen extra voor de voorzieningen voor gehandicapten.

5. Om de uitstroom uit de bijstand te bevorderen is de kinderopvangregeling voor bijstandsgerechtigden met ingang van 2000 uitgebreid met twee nieuwe doelgroepen, te weten de minderjarige alleenstaande ouders en alleenstaande ouders die deelnemen aan sociale activeringsactiviteiten. Hiervoor is structureel 31 miljoen per jaar extra beschikbaar gesteld, waarmee 1600 extra volledige kinderopvangplaatsen kunnen worden gerealiseerd.

6. Voor de totale incidentele kosten van de Suwi-operatie is tot en met 2004 in totaal 825 miljoen op de aanvullende post van Financiën gereserveerd.

7. In de Voortgangsnota arbeidsongeschiktheidsregelingen zijn maatregelen aangekondigd om de groei van het aantal arbeidsongeschikten te stoppen1. Voor de verbetering van de claimbeoordeling en het inlopen van de huidige keuringsachterstanden is structureel 50 miljoen beschikbaar gesteld, voor de verbetering van het poortwachtersmodel 20 miljoen. De intensiveringen leiden vanaf 2002 per saldo tot een besparing op de uitkeringslasten.

2. Beleidsagenda

Deze beleidsagenda benoemt de nieuwe beleidsinitiatieven van SZW, zowel voor de begrotingsgefinancierde als de premiegefinancierde regelingen. Bij de beleidsvelden waar nieuwe initiatieven worden ontplooid, wordt ook een overzicht gegeven van de beleidsinstrumenten die in voorgaande jaren al werden ingezet. Daar waar mogelijk zijn de geplande activiteiten voor 2001 voorzien van prestatiegegevens, die bij de verantwoording 2001 kunnen worden betrokken. Met deze beleidsagenda proberen wij zodoende een zo goed mogelijk beeld te geven van de ontwikkelingen op het totale beleidsterrein van SZW. In de beleidsagenda komen de volgende onderwerpen aan de orde.

• Arbeidsmarkt. Knelpunten op de arbeidsmarkt nopen tot nieuw beleid inzake scholing, armoedeval en etnische minderheden. Tevens wordt aandacht besteed aan de nieuwe programmaperiode van de EU.

• Arbeidsongeschiktheid en arbeidsomstandigheden. Om de groei van het aantal arbeidsongeschikten te stoppen is een nieuw pakket van maatregelen gepresenteerd. De arbeidsomstandigheden spelen in dat pakket een belangrijke rol.

• Het combineren van arbeid en zorg. Het wordt steeds belangrijker dat betaalde arbeid en zorgtaken goed kunnen worden gecombineerd.

• De organisatie van de uitvoering van de SZW-regelgeving. Op dit vlak is nieuws te melden over twee omvangrijke operaties. In het gemeentelijk domein de invoering van het fonds voor werk en inkomen, in breder verband de SUWI-operatie.

• Tenslotte wordt aandacht besteed aan nieuwe ontwikkelingen bij de Wet voorzieningen gehandicapten, de bestrijding van misbruik en oneigenlijk gebruik van de sociale zekerheid, internationale prioriteiten en het emancipatiebeleid van SZW.

Arbeidsmarktbeleid

SZW bevordert de werkgelegenheid en het goed functioneren van de arbeidsmarkt. Daarbij richt SZW zich mede op minder kansrijke groepen zoals langdurig werklozen, arbeidsgehandicapten en etnische minderheden.

Er is sprake van een toenemende spanning op de arbeidsmarkt. Medio 1999 is er sprake van een recordaantal openstaande vacatures. Tegenover dit grote aantal vacatures staat een groot aantal mensen dat nog geen werk heeft. Deze mensen zijn echter vaak niet direct inzetbaar omdat zij niet de gevraagde kwalificaties bezitten. Het hogere segment van de arbeidsmarkt kent veel vacatures, terwijl in het lagere segment juist sprake is van een aanbodoverschot. Het rapport «In goede banen», dat dit voorjaar aan de Tweede Kamer is aangeboden, gaat dieper in op de knelpunten op de arbeidsmarkt en schetst daarbij oplossingen1. De nieuwe initiatieven voor 2001 op arbeidsmarktterrein zijn voor een groot deel uit dit rapport afkomstig, zoals scholing voor werkenden en niet-werkenden, vergroting van de arbeidsparticipatie van ouderen en de bestrijding van de armoedeval.

Een specifieke doelgroep binnen het arbeidsmarktbeleid zijn de etnische minderheden. In het rapport «Arbeidsmarktpositie van etnische minderheden» is aangegeven hoe het kabinet tracht de werkloosheid onder deze groep te verlagen2.

Beleidsevaluerende onderzoeken

Doorlichting arbeidsmarktbeleid

Een actief arbeidsmarktbeleid met evenwicht in vraag- en aanbodversterking is ook in de toekomst noodzakelijk. Gelet op de veranderde arbeidsmarktsituatie is nu het moment om het arbeidsmarktbeleid door te lichten. Deze doorlichting is eind mei van dit jaar in het algemeen overleg met de vaste kamercommissie van SZW over de Financiële Verantwoording 1999 aangekondigd en zal in de loop van 2001 worden afgerond. Daarbij is gekozen voor een Interdepartementaal Beleidsonderzoek (IBO), met de secretaris-generaal van het ministerie van SZW als voorzitter.

Het IBO «Toekomst van het arbeidsmarktbeleid» richt zich op de doeltreffendheid en doelmatigheid van het arbeidsmarktinstrumentarium in haar onderlinge samenhang, in het licht van de huidige en te verwachten omstandigheden op de arbeidsmarkt. Dit betreft het hele traject van inactiviteit naar werk inclusief relevante aspecten van het algemene beleid. De Tweede Kamer zal in september nader worden geïnformeerd over de vraagstelling en de toetsingscriteria die in het IBO gehanteerd zullen worden.

WSW en WIW

Drie jaar na de inwerkingtreding van de (nieuwe) WSW en van WIW, beide op 1 januari 1998 dient de minster van SZW op grond van wettelijke evaluatieverplichtingen aan de Tweede Kamer een verslag van de doeltreffendheid en doelmatigheid van deze regelingen te zenden.

Centraal in de evaluaties zullen vragen rondom de regiefunctie van gemeenten en incentives van de financieringssystematiek staan. Gezien de inhoudelijke, financiële en bestuurlijke samenhang van deze regelingen zullen deze vragen gezamenlijk worden onderzocht. Het feitelijk bereik en resultaat van beide wetten wordt apart geëvalueerd.

De relatie tot de niet-gesubsidieerde arbeidsmarkt zal deel uitmaken van het IBO-traject «Toekomst van het arbeidsmarktbeleid». De resultaten zullen voorjaar 2001 aan de Tweede Kamer worden aangeboden.

Activering, scholing en sluitende aanpak (trajecten)

SZW ondersteunt werkzoekenden bij het vinden van betaald werk. Afhankelijk van hun specifieke situatie kunnen zij een traject doorlopen waarmee hun kans op werk wordt vergroot. Zo'n traject kan bestaan uit scholing, begeleiding, stimuleringspremies maar ook uit sociale activeringsactiviteiten.

Nieuwe initiatieven

Experimenten moeilijk plaatsbare WW-gerechtigden

• Met ingang van augustus 2000 kunnen maximaal 1000 moeilijk plaatsbare werklozen gedurende 3 maanden met behoud van werkloosheidsuitkering op proef bij een werkgever gaan werken. De voorwaarde hierbij is dat de werkgever bereid is na afloop van de geslaagde proefperiode de betrokkene een dienstverband van ten minste zes maanden aan te bieden.

• Met ingang van augustus 2000 kunnen maximaal 1000 werklozen een aanvulling op hun loon ontvangen tot het niveau van de uitkering als zij een dienstbetrekking accepteren tegen een loon dat lager is dan hun uitkering.

• Voor werklozen die starten als zelfstandig ondernemer worden in de loop van 2001 twee experimenten gestart met elk ten hoogste 1000 deelnemers. In een experiment worden de inkomsten naast de uitkering voor 70% gekort in plaats van gehele of gedeeltelijke beëindiging van de uitkering op basis van gewerkte uren. In een ander experiment wordt de periode waarin men opnieuw een werkloosheidsuitkering kan verkrijgen na het starten van een zelfstandige onderneming, verlengd van anderhalf tot drie jaar.

Scholing

• Nog altijd verlaat 26% van de leerlingen het onderwijs zonder startkwalificatie. Gezien de huidige behoefte aan gekwalificeerd personen hebben overheid en sociale partners in het voorjaarsoverleg afgesproken prioriteit te geven aan het behalen van een startkwalificatie.

• SZW heeft een voorstel gedaan om bijstandsgerechtigden meer mogelijkheden te geven om scholing te volgen. Met dit voorstel kunnen gemeenten bijstandsgerechtigden toestaan een studie te volgen op voorbereidend, beroeps- of universitair niveau voor de duur van maximaal 2 jaar. Hiermee wordt de kans op toetreding tot de arbeidsmarkt voor deze groep vergroot.

• Op experimentele basis worden de scholingsregels voor WW-uitkeringsgerechtigden verruimd. De experimenten gaan in de tweede helft van 2000 van start. Naar verwachting zullen hierdoor in totaal 4000 WW'ers in de tweede helft van 2000 en 2001 een scholingstraject volgen.

• Ook in de nieuwe ESF-planperiode zullen ESF-3-middelen beschikbaar worden gesteld aan de sectoren voor de scholing van werkenden (ten minste 40 miljoen gulden per jaar). Daarbij wordt prioriteit gegeven aan scholing van werknemers zonder startkwalificatie.

Sociale activering

• In juni 2000 rondt SZW een wetsvoorstel af waarmee gemeenten bijstandsgerechtigden die deelnemen aan sociale activeringsactiviteiten tijdelijk ontheffing kunnen verlenen van de sollicitatieplicht. De effectiviteit van de sociale activering wordt hierdoor vergroot, waardoor de betrokkene betere kansen krijgt om de bijstand te verlaten.

• SZW heeft 40 miljoen beschikbaar voor gemeentelijke projecten waarmee sociaal activeringsbeleid wordt ontwikkeld en/of de organisatie van dit beleid binnen de gemeente kan worden verbeterd. Inmiddels hebben 450 gemeenten subsidieprojecten bij SZW aangemeld.

Loonkosten

• Met ingang van 2001 komt voor werkgevers die werkzoekenden van 50 jaar of ouder in dienst nemen de huidige eis van minimale werkloosheidsduur in de Vermindering Langdurig werklozen (Vlw) te vervallen en wordt de inkomensgrens opgetrokken naar 150% van het wettelijk minimum loon.

Inzet bestaande instrumentarium in 2001

In tabel 2 is aangegeven hoeveel trajecten in 2001 kunnen worden aangeboden uit de vier hiervoor bestemde budgetten. De trajecten worden aangeboden door Arbeidsvoorziening, gemeenten en de uitvoeringsinstellingen sociale verzekeringen (uvi's).

Om ervoor te zorgen dat werkzoekenden een passend traject krijgen aangeboden, schat Arbeidsvoorziening hun afstand tot de arbeidsmarkt in (fase-indeling). Om deze fasering actueel te houden, voert Arbeidsvoorziening sinds 2000 herwaarderingen uit. Deze herwaarderingen zullen ook in 2001 plaatsvinden.

Toelichting op de tabel 2:

De bedragen in tabel 2 zijn inclusief de ESF-gelden. Het budget Arbvo betreft het prestatiebudget, betaalde dienstverlening en sluitende aanpak. Het aantal trajecten sluitende aanpak bevat deels trajecten die ook in het totaal van Arbvo zijn meegenomen. Het gaat waarschijnlijk om zo'n 7000 trajecten, maar dat is op dit moment nog niet precies aan te geven, omdat de verdeling van het sluitende aanpakbudget voor 2001 nog niet is vastgesteld. Het in tabel 2 genoemd budget sluitende aanpak is exclusief de inverdieneffecten WW. Voor scholing en activering Wiw zijn geen aantallen te noemen, omdat SZW hier geen afspraken met gemeenten over het aantal trajecten maakt. De mate waarin een traject ook daadwerkelijk leidt tot een baan voor de werkzoekende (plaatsingen) is gebaseerd op ervaringsgegevens.

Sluitende aanpak

Met sluitende aanpak wordt aan alle nieuwe werklozen vanaf 23 jaar, die niet zonder hulp een baan vinden, binnen 12 maanden van werkloosheid een traject aangeboden waarmee hun kans op werk wordt vergroot. In 2001 is hiervoor 309 miljoen extra beschikbaar, (exclusief inverdieneffecten WW, goed voor circa 35 000 trajecten. Hiermee kan de sluitende aanpak al in 2001 voor een groot deel worden gerealiseerd. In 2002 zal er sprake zijn van een volledige sluitende aanpak voor alle nieuwe werklozen. Naast de nieuwe werklozen blijft er aandacht voor het zittend bestand. In 2001 wordt toegewerkt naar een sluitende aanpak ook voor langdurig werklozen. Een belangrijk deel van het bestaande instrumentarium is op deze groep gericht.

Gesubsidieerde arbeid

Werkzoekenden die, ook na een traject te hebben gevolgd, (nog) geen baan hebben gevonden, komen in aanmerking voor een door SZW gesubsidieerde baan. Het gaat hierbij om de dienstbetrekkingen en werkervaringsplaatsen (Wiw), de ID-banen en de schoonmaakregeling particulieren (RSP). Voor mensen met een handicap is de WSW beschikbaar.

In 2001 worden voor de gesubsidieerde arbeid geen nieuwe initiatieven ontplooit. Tabel 3 geeft een overzicht van de bestaande regelingen, de budgetten en het aantal plaatsen dat met die budgetten in 2001 kan worden gerealiseerd.

Eind 1999 stonden er 9 000 mensen op de wachtlijst voor een WSW-arbeidsplaats, een reductie van 7 000 ten opzichte van 1998. In 2001 worden met de intensivering uit het Regeerakkoord 1160 extra plaatsen gecreëerd. De verwachting is dat de wachtlijst WSW hierdoor korter wordt.

Gesubsidieerde arbeid is geen doel op zich maar, indien mogelijk voor de betrokkene, een opstap naar werk. Tabel 4 geeft de uitstroom uit gesubsidieerde arbeid in de afgelopen jaren weer. SZW stelt zich ten doel de uitstroom uit de Wiw-dienstbetrekkingen en ID-banen naar regulier werk verder te vergroten.

De verdere deregulering van het werkfonds met ingang van 2000/2001 in het kader van het Fonds Werk en Inkomen kan bijdragen aan een vergroting van de uitstroom. Met deze deregulering krijgen gemeenten meer bestedingsvrijheid ten aanzien van instrumenten en doelgroepen en kunnen ze verplichtingen aangaan voor meerdere jaren. Ook de aanpak van de armoedeval kan bijdragen aan een grotere uitstroom naar betaald werk.

Etnische minderheden

Een specifieke doelgroep binnen het arbeidsmarktbeleid vormen etnische minderheden. Het kabinet heeft zich ten doel gesteld om eind 2002 het verschil in werkloosheid tussen autochtonen en etnische minderheden te halveren. Uitgaande van een werkloosheidspercentage van 4% voor autochtonen en 16% voor etnische minderheden in 1998, betekent dit een werkloosheidsdaling onder etnische minderheden tot 10%. In 1999 is de werkloosheid onder deze groep gedaald van 16% tot 14%. Er moet de komende twee jaar dus nog een forse inspanning worden geleverd om de kabinetsdoelstelling dichterbij te brengen. Het kabinet heeft een plan van aanpak opgesteld dat dit voorjaar aan de Tweede Kamer is aangeboden1.

Nieuwe initiatieven

Voor de jaren 2000 tot en met 2002 is totaal een extra bedrag beschikbaar gesteld van circa 130 miljoen. Met dit geld worden al in 2000 de volgende concrete projecten gestart:

• SZW zal met gemeenten overleggen welke van de stimuleringsprojecten allochtone jongeren moeten worden verlengd en/of uitgebreid. Momenteel lopen 39 projecten in 33 gemeenten.

• SZW en de minister van GSI hebben met Arbvo en MKB-Nederland een convenant gesloten, waarin gestreefd wordt 20 000 extra plaatsingen, specifiek voor de etnische minderheden, te realiseren.

• In samenwerking met de branches worden de projecten «Krachtig ondernemen met minderheden» verlengd.

• Gemeenten kunnen zogenaamde job-intermediairs aanstellen om ex-asielzoekers beter naar de arbeidsmarkt te kunnen leiden. In 2001 kunnen ongeveer 4 700 ex-asielzoekers door een job-intermediair worden begeleid.

• De projectorganisatie «Ruim baan voor minderheden» wordt ingesteld om de bureaucratische drempels te slechten die door uitvoerders van projecten voor etnische minderheden worden ervaren. Daarnaast biedt deze projectorganisatie ondersteuning bij de uitwerking van de afspraken die SZW met 14 bedrijven heeft gemaakt over de instroom en doorstroom van etnische minderheden.

Armoedeval

Het rapport van de Werkgroep Harmonisatie Inkomensafhankelijke Regelingen gaat in op de problematiek van de armoedeval. De armoedeval betekent dat een uitkeringsgerechtigde, bij een overgang van uitkering naar werk, weinig tot niets van een inkomensstijging zal overhouden. Deze problematiek wordt mede veroorzaakt door inkomensafhankelijke regelingen zoals de huursubsidie, gemeentelijke regelingen en de kwijtschelding. Naar aanleiding van dit rapport komt het kabinet voor 2001 met een samenhangend pakket van maatregelen om de armoedeval te beperken.

Nieuwe initiatieven

Voor de begroting van SZW is vooral het voorstel van belang waarmee gemeenten de mogelijkheid krijgen vanaf 2001 om onbelaste premies te verstrekken aan personen die vanuit een Abw-uitkering of dienstbetrekking in het kader van de Wet inschakeling werkzoekenden een ongesubsidieerde baan aanvaarden. Deze eenmalige premie van in totaal f 4 000,– wordt verstrekt in vier termijnen van f 1000,–, te verstrekken na respectievelijk ½, 1, 1½ en 2 jaar.

Europese arbeidsmarktsubsidies

Een deel van het arbeidsmarktbeleid wordt (mede) gefinancierd door de Europese Unie. Voor de nieuwe programmaperiode 2000–2006 zijn de volgende twee budgetten beschikbaar voor arbeidsmarktbeleid.

• ESF-3

In 2001 kan Nederland beschikken over circa 530 miljoen aan ESF 3-gelden (3,7 miljard voor de hele programmaperiode). Deze middelen worden besteed volgens het Nederlandse Enig Programmerings Document (EPD) dat 8 augustus 2000 door de Europese Commissie is vastgesteld. Inzet van nationale middelen bij de uitvoering is verplicht (cofinanciering). De beleidsintensiveringen in het EPD ondersteunen de door het Nederlandse kabinet in het Nationaal Actieplan Werkgelegenheid aangegeven prioriteiten; sluitende aanpak voor volwassen werkzoekenden, behoud van inzetbare beroepsbevolking en een Leven Lang Leren, onderdeel beroepsonderwijs.

• EQUAL

EQUAL is een nieuw transnationaal programma voor de periode 2000 tot en met 2006 en is qua inhoud de opvolger van het programma Adapt en Employment. Voor de totale programmaperiode is 880 miljoen, waarvan 440 miljoen Europese subsidie, beschikbaar. De EQUAL-projecten kunnen naar verwachting in 2001 worden opgestart. Europa gaat er van uit dat de landen EQUAL zelf beleidsmatig opstarten en aansturen.

Het doel van EQUAL is om via transnationale samenwerking nieuwe benaderingen te ontwikkelen voor de bestrijding van discriminatie en ongelijkheid op de arbeidsmarkt. De positieve resultaten van de EQUAL-projecten moeten worden geïmplementeerd in het Nederlandse arbeidsmarktbeleid.

Arbeidsongeschiktheid

SZW bevordert dat uitkeringsgerechtigden zo snel mogelijk opnieuw zelfstandig kunnen voorzien in hun bestaan. Voor mensen die niet zelf in staat zijn om door werk in hun eigen onderhoud te voorzien waarborgt SZW een inkomen.

Het aantal arbeidsongeschikten in Nederland is de laatste jaren weer gegroeid. Dit wordt niet alleen veroorzaakt doordat de werkzame beroepsbevolking is toegenomen, ook de kans dat een werknemer arbeidsongeschikt wordt is toegenomen. Er is een sterke samenhang met de grote spanning op de arbeidsmarkt, die leidt tot minder risicoselectie door werkgevers, hogere werkdruk en een snellere toevlucht van werknemers tot ziekteverzuim.

De groei van het aantal arbeidsongeschikten blijkt zich te concentreren in een aantal sectoren (vooral zorg en de uitzendsector) en wordt mede veroorzaakt doordat veel mensen met psychische klachten in een van de arbeidsongeschiktheidsregelingen belanden (30% van de nieuwe instroom). Zonder aanvullende maatregelen wordt de doelstelling in het Regeerakkoord, een reductie van de arbeidsongeschiktheid ten opzichte van ongewijzigd beleid met 16 000 per 2002, niet gehaald.

Het kabinet heeft daarom een aanvullend pakket met maatregelen samengesteld waarmee de problematiek via drie wegen wordt aangepakt1. Meer nadruk op vroegtijdige interventie in het eerste ziektejaar, vooral daar waar het gaat om psychische klachten. Een grondige kwaliteitsborging van de claimbeoordeling om een uniforme toepassing van de wettelijke criteria te garanderen en een gerichte aanpak in de sectoren met de hoogste risico's.

Nieuwe initiatieven

Voor de volgende maatregelen is extra budget beschikbaar gesteld;

• De claimbeoordeling wordt zowel inhoudelijk als organisatorisch verbeterd. Het kabinet heeft hiervoor tot en met 2002 jaarlijks 50 miljoen extra beschikbaar gesteld. Hiermee wordt ook de bestaande achterstand in de keuringen ingelopen. In drie jaar tijd kunnen 100 000 extra keuringen worden verricht.

• Het poortwachtersmodel wordt verbeterd. Het kabinet heeft hiervoor jaarlijks 20 miljoen beschikbaar gesteld. Met dit geld kunnen de uitvoeringsinstellingen bedrijfsbezoeken afleggen en reïntegratieadviezen geven aan bedrijven met een hoge WAO-instroom of een hoog ziekteverzuim.

• De collectieve sector als werkgever mag niet achterlopen bij het bestrijden van ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid. Voor de aanpak van het ziekteverzuim bij de politie en het Rijk (BZK), onderwijs (OC&W) en de zorg (VWS) wordt de komende jaren in totaal circa 120 miljoen beschikbaar gesteld.

Inzet bestaand instrumentarium in 2001

Om arbeidsongeschikten uit de arbeidsongeschiktheidsregelingen te laten stromen en toch weer aan het werk te helpen is sinds 1998 de REA beschikbaar. Niet elke succesvolle plaatsing leidt overigens tot een daling van het arbeidsongeschiktheidsvolume. Bij gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid heeft de reïntegratie veelal betrekking op het werkloosheidsdeel.

Reïntegratie arbeidsgehandicapten (REA)

Met de Wet REA worden arbeidsgehandicapten naar werk begeleid, respectievelijk in staat gesteld aan het werk te blijven. Het instrumentarium van de REA bestaat onder andere uit bemiddelingstrajecten, voorzieningen voor aanpassing van de werkplek, plaatsingssubsidies en werknemersvoorzieningen (bijvoorbeeld scholing, vervoersvoorzieningen). De uvi's zijn verantwoordelijk voor de reïntegratie van arbeidsgehandicapten met een WW of arbeidsongeschiktheidsuitkering, de gemeenten voor Abw'ers en mensen met een Wiw-dienstbetrekking, Arbvo is tenslotte verantwoordelijk voor de reïntegratie van andere of niet-uitkeringsgerechtigden. Tabel 5 geeft het aantal bemiddelingstrajecten en plaatsingssubsides die SZW voor 2001 verwacht.

Arbeidsomstandigheden

SZW bevordert veiligheid en gezondheid op het werk. Dit beleid is mede gericht op preventie van ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid, en op vroegtijdige reïntegratie.

Zoals in het hoofdstuk over arbeidsongeschiktheid is aangegeven, is de aanpak van het stijgende arbeidsongeschiktheidsvolume voor een groot deel gericht op het verlagen van de instroom. Arbeidsomstandigheden spelen bij de kans om arbeidsongeschikt te worden een belangrijke rol. Veel nieuwe initiatieven op het terrein van arbeidsomstandigheden vloeien dan ook voort uit de Voortgangsnota arbeidsongeschiktheid.

Nieuwe initiatieven

Arbodienstverlening

• Sinds 1994 zijn arbodiensten wettelijk aangewezen voor de ondersteuning van werkgevers bij de vormgeving van het arbeidsomstandighedenbeleid en verzuimbeleid. Het soort ondersteuningscontracten dat de werkgevers met arbodiensten afsluiten loopt sterk uiteen. SZW zal maatregelen nemen om de kwaliteit van de arbo-diensteverleningscontracten en verzuimbegeleiding verder te verhogen. Begin 2001 zal hierover nieuwe regelgeving gereed komen. Daarnaast zullen de branche-organisaties worden gestimuleerd betere contracten af te sluiten.

FARBO-regeling non profit sector

• Met ingang van 2001 wordt voor de non-profitsector een fiscale faciliteit gecreëerd die vergelijkbaar is met de reeds bestaande FARBO-regeling is de marktsector. De regeling beidt een tegemoetkoming in de kosten van bedrijfsmiddelen duurder dan f 1000, die voorkomen op de arbo-middelenlijst. Na drie jaar zal op basis van een evaluatie worden bezien of de gehele FARBO-regling wordt voortgezet.

Inzet bestaand instrumentarium

• FARBO-regeling marktsector

Sinds 1998 kunnen bedrijven in de marktsector gebruik maken van de Farbo-regeling. Deze fiscale regeling maakt het voor werkgevers aantrekkelijker om te investeren in arbovriendelijke bedrijfsmiddelen. In 1999 heeft het gebruik van deze regeling de verwachtingen ruim overtroffen. Tabel 6 geeft het verwachte gebruik van de regeling voor 2000 en 2001 weer.

• Arbo-convenanten

In een arbo-convenant maken overheid en sociale partners afspraken over de vermindering van een of meer prioritaire arbeidsrisico's en zo mogelijk ook de bevordering van reïntegratie in het eerste ziektejaar. Met sociale partners worden eerst intentieverklaringen aangegaan, die binnen een jaar tot een convenant moeten leiden. Naar verwachting zijn ultimo 2000 circa 25 intentieverklaringen en 8 convenanten ondertekend. Gezamenlijk hebben de (pre)convenanten dan een bereik van circa 2,5 miljoen werknemers. SZW streeft ernaar om tot en met 2002 20 arboconvenanten af te sluiten.

De inspanningen in 2001 zijn erop gericht de in 2000 afgesloten intentieverklaringen in convenanten om te zetten. De beleidsdoelstelling voor 2002 (20 afgesloten convenanten) komt daarmee binnen handbereik. In de convenantenaanpak zijn de sectoren zorg en onderwijs bijzondere speerpunten, complementair aan de intensivering voor de collectieve sector als werkgever (zoals vermeld in het hoofdstuk arbeidsongeschiktheid).

Arbeid en Zorg

SZW bevordert goede arbeidsverhoudingen tussen werkgevers en werknemers. Daarbij gaat het zowel om het faciliteren en stimuleren van moderne arbeidsrelaties, als om de rechtsbescherming van werknemers.

Het kabinet ondersteunt het proces waarbij steeds meer mannen en vrouwen betaalde arbeid en zorgtaken combineren en streeft ernaar de belemmeringen voor deze combinatie zoveel mogelijk weg te nemen.

Nieuwe initiatieven

Verlofregelingen

• Met het wetsvoorstel Arbeid en Zorg heeft SZW haar inzet op het arbeid en zorgbeleid vormgegeven. In deze wet wordt een aantal bestaande verlofregelingen gebundeld en op elkaar afgestemd en wordt een aantal nieuwe verlofvormen geïntroduceerd; zwangerschaps- en bevallingsverlof, betaald adoptieverlof voor elke adoptiefouder en een geclausuleerd recht op kortdurend betaald zorgverlof (maximaal 10 dagen per jaar). Gedurende de periode van kortdurend zorgverlof wordt het loon van de werknemers voor 70% door de werkgevers doorbetaald. Tot slot wordt er een recht op tweedaags betaald kraamverlof geïntroduceerd en het ouderschapsverlof geflexibiliseerd.

• Het kabinet zal een voorstel indienen voor een fiscale tegemoetkoming aan werkgevers die hun werknemers betaald ouderschapsverlof geven. Verder zullen, op grond van resultaten van de evaluatie van de Wet Financiering loopbaanonderbreking, wijzigingsvoorstellen worden ingediend om knelpunten met betrekking tot de vervanging van de verlofgangers weg te nemen.

Extra kinderopvang voor uitkeringsgerechtigden

• De kinderopvangregeling voor bijstandsgerechtigden is met ingang van 2000 met twee nieuwe doelgroepen uitgebreid, te weten de minderjarige alleenstaande ouders en alleenstaande ouders die deelnemen aan sociale activeringsactiviteiten. Hiervoor is 31 miljoen per jaar extra beschikbaar gesteld, waarmee 1600 extra volledige kinderopvangplaatsen kunnen worden gerealiseerd.

• Het kabinet heeft een wetsvoorstel voor advies aan de Raad van State gezonden waarin het voor het Lisv mogelijk wordt om kinderopvangplaatsen te financieren. Met het wetsvoorstel wordt beoogd de uitstroom uit de WW en WAO te bevorderen. Jaarlijks kan het LISV dan maximaal 3000 keer een kinderopvangplaats aan een uitkeringsgerechtigde toekennen.

Bestaand instrumentarium

• Kinderopvang

Zoals hierboven aangegeven wordt in 2001 het aanbod aan kinderopvangplaatsen voor uitkeringsgerechtigden uitgebreid. Onderstaande tabel geeft een totaaloverzicht van de door SZW gefinancierde kinderopvangplaasten in 2001. Op een volledige kinderopvangplaats kunnen gemiddeld twee kinderen worden geplaatst.

* Uitgaande van 2 plaatsingen per volledige opvangplaats.

¹ Voorstel hiertoe is voor advies bij de Raad van State ingediend.

Het ministerie van VWS draagt ook zorg voor de financiering van kinderopvang. In het voorjaar van 2000 heeft het kabinet een hoofdlijnennotitie voor de Wet basisvoorziening kinderopvang (WBK) naar de Tweede Kamer gestuurd1. De SZW-regelingen voor kinderopvang zullen in de uitwerking van de WBK worden betrokken.

• Dagindeling

Het kabinet heeft deze kabinetsperiode een bedrag van 60 miljoen gulden beschikbaar gesteld voor experimenten op het gebied van dagindeling om het combineren van arbeid- en zorgtaken eenvoudiger te maken. Een andere ordening van ruimte en tijd is een belangrijke randvoorwaarde voor deze taakcombinatie. Het gaat bijvoorbeeld om het bevorderen van werktijden op maat, clustering van voorzieningen, multifunctioneel gebouwengebruik, verruiming van openingstijden van scholen en het beter afstemmen van arbeidstijden op de openingstijden van scholen, kinderopvang, publieke dienstverlening en vrijetijdsvoorzieningen. In 1999 en de eerste helft van 2000 zijn 260 aanvragen voor subsidiëring van experimenten ontvangen. Inmiddels zijn ongeveer 102 goedgekeurde experimenten van start gegaan. Het is de verwachting dat er na de vierde en laatste tranche subsidieaanvragen circa 125 experimenten operationeel zullen zijn.

Emancipatiebeleid

SZW bevordert het beleid dat gericht is op de emancipatie van mannen en vrouwen.

SZW coördineert het emancipatiebeleid van de Rijksoverheid. Daarnaast draagt SZW als departement ook bij aan de uitvoering van het emancipatiebeleid. Deze verschillende rollen moeten goed worden onderscheiden. In het navolgende komen beide apart aan bod.

• Emancipatiebeleid Rijksoverheid

SZW coördineert het emancipatiebeleid van de Rijksoverheid. De actiepunten en accenten van het emancipatiebeleid in 2001 zijn opgenomen in de aparte Begrotingsbrief Emancipatiebeleid 2001 die gelijktijdig met deze begroting wordt aangeboden. De actiepunten maken deel uit van het Meerjarenbeleidsplan Emancipatie, dat medio november gereed zal zijn.

Het kabinet zet in op versnelling van het emancipatieproces; het Meerjarenbeleidsplan zal zich toespitsen op concrete beleidsacties om stagnatie te doorbreken en de vaart erin te brengen. Prioriteit krijgen de vijf in de meerjarennota «Van vrouwenstrijd naar vanzelfsprekendheid» aangegeven domeinen: arbeid, zorg en inkomen; macht en besluitvorming; mensenrechten en vrouwen; informatiesamenleving; dagindeling. De op zichzelf staande activiteiten in internationaal verband nemen een eigen plaats in.

In de strategie van het «tweesporenbeleid» wordt het accent gelegd op mainstreaming. De doelstellingen van het emancipatiebeleid zullen worden opgenomen in het algemene regeringsbeleid. De vakdepartementen ontvangen hiertoe advies en ondersteuning, onder andere in de vorm van de emancipatie-monitor, een op internet beschikbare checklist, verschillende emancipatie-toetsen, succesvolle praktijkvoorbeelden en diverse vormen van onderzoek.

Naast het plan van aanpak voor mainstreaming, zijn in de Begrotingsbrief Emancipatiebeleid 2001 als nieuwe initiatieven onder meer opgenomen

• Commissie Dagarrangementen voor kinderen en ouders;

• Benchmark voor doorbreking glazen plafond voor verschillende groepen vrouwen;

• Verbreding organisatiestructuur ondersteuning basisorganisaties.

De activiteiten in het kader van de Stimuleringsmaatregel Dagindeling staan vermeld in het hoofdstuk «Arbeid en Zorg».

• Emancipatie taakstelling SZW als departement

Het Actieplan Emancipatietaakstellingen Departementen geeft invulling aan de afspraak in het Regeerakkoord dat ieder departement tenminste drie taakstellingen op het gebied van emancipatie zal vaststellen en uitvoeren. Met het Actieplan wordt enerzijds beoogd een sterkere integratie van het emancipatiebeleid in de onderscheiden departementale beleidsterreinen te bewerkstelligen en anderzijds de eigen verantwoordelijkheid van de departementen voor de uitvoering daarvan te bevorderen. SZW voert de volgende emancipatietaakstellingen uit:

• Tijdelijke regeling financiering van kinderopvang voor uitkeringsgerechtigden

In het hoofdstuk over Arbeid en Zorg is al aangegeven dat het kabinet een wetsvoorstel voor advies aan de Raad van State heeft gezonden waarin zowel in de WW als in de Wet REA een regeling wordt getroffen die voorziet in financiering van kinderopvang door het LISV. Met het wetsvoorstel wordt beoogd de uitstroom uit de sociale verzekeringsregeling te bevorderen. De regeling zal van toepassing zijn op zowel alleenstaande- als samenwonende uitkeringsgerechtigden. De kinderopvang is bedoeld voor kinderen van 0–12 jaar. Er bestaat geen recht op kinderopvang. Het LISV maakt per aanvraag de afweging of het financieren van kinderopvang de kans vergroot dat iemand werk vindt (en een uitkering wordt bespaard). Het wetsvoorstel is in augustus naar het parlement gestuurd.

• Integratie van onbetaalde arbeid in de sociaal-economische beleidsvoorbereiding

Het kabinet wil onderzoeken hoe de «onbetaalde arbeid» kan worden geïntegreerd in de sociaal-economische beleidsvoorbereiding. Dat gebeurt door het zichtbaar maken van de rol van de onbetaalde arbeid bij het bereiken van beleidsdoelen en door het analyseren van de mogelijkheden tot verbeteren van de informatie over onbetaalde arbeid in de statistieken van het Centraal Bureau voor de Statistiek en het Sociaal Cultureel Planbureau. Waar mogelijk zullen in samenwerking met de genoemde bureaus concrete stappen tot integratie van onbetaalde arbeid worden gezet. In de loop van 2001 zullen de resultaten op een symposium worden gepresenteerd.

• Onderzoek «verklaring hoger ziekteverzuim en WAO-risico vrouwen»

Vrouwen hebben een hoger ziekteverzuim en komen vaker in de WAO terecht dan mannen. Het is niet bekend wat de reden hiervoor is. Duidelijk is dat een complex van factoren van invloed is, er is niet één oorzaak die het verschil tussen mannen en vrouwen verklaart.

Door de Universiteit van Maastricht wordt een onderzoek uitgevoerd waarvan de probleemstelling als volgt luidt: «Door welke gedragsgerelateerde factoren in het verzuimproces wordt het verschil verklaard in het verzuim- en arbeidsongeschiktheidsrisico tussen mannelijke en vrouwelijke werknemers en wel in het bijzonder met betrekking tot de verzuim (frequentie en duur), de hersteldrempel en de reïntegratiemogelijkheden». De probleemstelling wordt verwerkt in deelvragen met betrekking tot de verzuimende werknemer, zijn of haar sociale omgeving, het bedrijf, de bedrijfsarts, de huisarts en de uitvoeringsinstelling. Het onderzoek is in december 1999 van start gegaan. De onderzoeksresultaten worden in oktober 2001 verwacht.

Voorzieningen gehandicapten

Met de Wet voorzieningen gehandicapten verstrekt SZW leef- en vervoersvoorzieningen aan gehandicapten en ouderen, zodat zij zelfstandig kunnen blijven wonen en opname in een AWBZ-instelling wordt uitgesteld of zelfs voorkomen.

Onlangs is het rapport van het interdepartementaal beleidsonderzoek naar de Wvg (IBO-Wvg) aan de Tweede Kamer aangeboden. Een kabinetsreactie op dit onderzoek is binnenkort te verwachten. Daarnaast wordt in december 2000 de derde en laatste evaluatie van de Wvg afgerond. In het eerste kwartaal van 2001 zal het kabinetsstandpunt hierbij worden bepaald. De nieuwe initiatieven voor 2001 vloeien voort uit de conclusies van de voorgaande evaluaties.

Nieuwe initiatieven

• Regeerakkoordgelden

Uit de kerncijfers over 1998 is gebleken dat de uitgaven aan voorzieningen voor gehandicapten sneller zijn gestegen dan verwacht. In 1998 is door gemeenten in totaal 1,7 miljard aan deze voorzieningen uitgegeven. Dit is voor het kabinet aanleiding geweest om de bij Regeerakkoord beschikbaar gestelde middelen versneld in te zetten. In 2000 is 75 miljoen extra beschikbaar gesteld en in 2001 25 miljoen.

• Decentralisatie sociaal vervoer

In 2001 wordt het sociaal vervoer AWBZ-gemeenten, in financiële zin, gedecentraliseerd naar gemeenten. Het volledige budget voor deze regeling wordt daarom per 1 januari 2001 overgeheveld van de SZW begroting naar het Gemeentefonds. Om herverdeeleffecten bij deze decentralisatie zoveel mogelijk op te vangen wordt in 2001 tevens eenmalig 7,2 miljoen ter compensatie aan het Gemeentefonds toegevoegd.

Inzet bestaand instrumentarium

• Gemeentefondsmiddelen

Het overgrote deel van de middelen voor de Wvg wordt via de algemene uitkering uit het gemeentefonds aan gemeenten ter beschikking gesteld. Figuur 2 geeft de bestedingsrichting van de Wvg-middelen in het Gemeentefonds zoals deze in 1998 was. Gemeenten hebben in 2001 de beschikking over ongeveer 1,9 miljard voor de voorzieningen gehandicapten.

Figuur 2. Bestedingsrichting Wvg

• Specifieke uitkeringen SZW-begroting

Naast de middelen in het Gemeentefonds, wordt in 2001 nog een tweetal regelingen door SZW specifiek gefinancierd. Het gaat daarbij om de grote woningaanpassingen en het bovenregionaal vervoer. Voor de grote woningaanpassingen is meerjarig een budget beschikbaar van 30,5 miljoen. Hiermee kunnen jaarlijks ongeveer 520 woningen worden aangepast aan de behoeften van de gehandicapten.

Voor bovenregionaal vervoer is structureel 59,2 miljoen beschikbaar. Het contract met de huidige ketenmanager loopt tot april 2002.

Misbruik en oneigenlijk gebruik

SZW bevordert het voorkomen en bestrijden van misbruik en oneigenlijk gebruik van wet- en regelgeving op haar terrein.

In de uitvoering van de sociale zekerheidswetgeving neemt handhaving en fraudebestrijding een belangrijke plaats in. Ook in een tijd van economische voorspoed is het noodzakelijk de rechtmatigheid van de uitvoering van sociale verzekeringen en sociale voorzieningen voorop te stellen. Niet alleen vanwege de financiële gevolgen, maar evenzeer vanwege het behoud van het draagvlak van het sociale zekerheidsstelsel.

Regeerakkoordintensivering M&O

Gedurende deze kabinetsperiode wordt de bestrijding van misbruik en oneigenlijk gebruik geïntensiveerd (op basis van de kabinetsnotitie Fraudebestrijding 1998–2002, die in april 1998 aan de Kamer is aangeboden). Algemeen doel van SZW in dat kader is verbetering van de kwaliteit van de fraudebestrijding op het terrein van de sociale zekerheid en arbeidsmarkt, verbetering van het (elektronisch) gegevensverkeer, verbetering van de samenwerking en intensivering van de internationale fraudebestrijding. Voor het realiseren hiervan is een aantal trajecten in gang gezet. Belangrijke initiatieven zijn ondermeer de volgende:

• De capaciteitsuitbreiding bij de Arbeidsinspectie op basis van de Regeerakkoordintensivering fraudebestrijding zal begin 2001 worden voltooid. De totale capaciteit voor arbeidsmarkttaken komt dan op 102 opsporingsfunctionarissen. Daarmee zal de AI beter in staat zijn om, in samenwerking met andere handhavingsinstanties, georganiseerde illegale tewerkstelling effectief te bestrijden en haar rol in de samenwerkingsverbanden als het Westland InterventieTeam (WIT) en de Regionale interdisciplinaire fraudeteams (Rif's) optimaal te vervullen. Voorts stelt het de AI in staat invulling te geven aan de uitwerking van nieuwe taken: het bestrijden van misbruik met ESF-subsidies en het signaleren van onbekende ondernemingen.

• De nieuwe Regionale interdisciplinaire fraudeteams (Rif's) en het Westland InterventieTeam (Wit) zijn inmiddels operationeel.

• Volgens planning zal in het derde kwartaal van 2001 begonnen worden met de landelijke implementatie van het Inlichtingenbureau. Naar verwachting zullen in 2001 circa 60 gemeenten worden aangesloten. De totale implementatie duurt tot eind 2003. De eerste helft van 2001 wordt benut voor de bouw van de applicatie, voor aanpassing van de systemen van gemeenten en derden, en voor testwerkzaamheden.

• Voor experimentele toepassing van de chipcard-technologie is een proefopstelling ingericht in de gemeente Delft. Diensten uit de sociale zekerheid zijn elektronisch toegankelijk gemaakt. Een proefpopulatie van circa 500 cliënten krijgt vanaf september 2000 een kaart uitgereikt. Gebruik van diensten en effecten wordt gemonitord en eind dit jaar geëvalueerd. In 2001 staat de vervolgfase van de proef op het programma, met een grotere groep cliënten en met enkele aanvullende diensten.

• Het project ter bestrijding van vermogensfraude in het kader van de Abw is in 2000 van start gegaan en richt zich op Turkije en Marokko. In de loop van 2001 zullen de eerste resultaten van het project zichtbaar kunnen worden gemaakt. Het betreft dan aantallen zaken die voor onderzoek in aanmerking kwamen en de stand van zaken vanafhandeling ervan. Het project past in het groter geheel van maatregelen op het gebied van internationale fraudebestrijding. Naast dit project worden met de ons omringende landen afspraken gemaakt over intensivering van de fraudebestrijding.

Financiële effecten M&O-beleid

De volgende tabel geeft een overzicht van de geraamde financiële effecten van het M&O-beleid vanaf het begrotingsjaar 2001.

* de besparingen/opbrengsten betreffen zowel begrotings- als premiegefinancierde uitgaven, aandeel gemeentefonds bijstandsuitgaven, EU-arbeidsmarktsubsidies en premie- en belastinginkomsten.

** de uitvoeringskosten betreffen zowel begrotings- als premiegefinancierde uitgaven;

Maatregelen buiten het pakket intensiveringsmaatregelen die reeds vóór 2001 in werking zijn getreden en in 2000 het geraamde structurele effect bereiken, zijn niet meer in het overzicht opgenomen. Ten opzichte van de begroting 2000 geldt dit voor de financiële effecten van de Wet Boeten en Maatregelen.

Ten opzichte van de begroting 2000 zijn veranderingen opgetreden in de ramingen voor het Inlichtingenbureau, die in het overzicht deel uitmaken van de besparingen en uitvoeringskosten «gegevensuitwisseling».

Uit de laatste inzichten blijkt dat zowel de kosten van gemeenten in verband met het Inlichtingenbureau als de besparingen op de kosten van de bijstandsuitvoering hoger uitvallen dan aanvankelijk was voorzien. Daar tegenover staat dat de besparingen op de uitkeringslasten lager uitvallen, mede als gevolg van een daling in het bijstandsvolume door macro-ontwikkelingen. Per saldo vallen de netto-besparingen Inlichtingenbureau jaarlijks lager uit, uitmondend in een netto-besparing van 75 miljoen in 2005 (tegenover 117 miljoen in de begroting 2000).

Toezeggingen

In de motie Örgü-Schimmel (26 800 XV nr. 48) wordt om prestatienormen in de fraudebestrijding gevraagd. Daarnaast is aan de Kamer toegezegd om in 2001 bij gelegenheid van de financiële verantwoording over 2000 een analyse van kengetallen/prestatienormen op het fraudeterrein te leveren. Bij de uitwerking van beide zaken is het uitgangspunt van SZW te bezien of de resultaten van het «randomized response» onderzoek (RR-onderzoek) naar omvang en achtergronden van fraude als nulmeting kunnen fungeren. De op te stellen prestatienormen kunnen dan de basis vormen voor de monitoring van (nieuwe) maatregelen.

Op de langere termijn zullen de mogelijkheden tot analyse en prestatienormering verder vergroot worden, deels door een verbeterde informatievoorziening (fraudestatistieken bij het CBS, Lisv, etc.) en deels door de periodieke uitvoering van het RR-onderzoek, die het mogelijk moet maken het verloop van de feitelijke fraudeomvang te monitoren en te analyseren. Over de resultaten van het RR-onderzoek en de uitwerking van de motie zal – zo mogelijk vóór de begrotingsbehandeling – aan de Kamer worden gerapporteerd.

Uitvoering sociale zekerheid

SZW bevordert een doelmatige en doeltreffende uitvoering van de sociale zekerheidsregelingen

SZW acht een efficiënte en effectieve uitvoering van de sociale zekerheidswetgeving van groot belang. De organisatie en vormgeving van de uitvoering moet daardoor soms aangepast worden aan de prioriteiten die door SZW worden gelegd. In deze kabinetsperiode staat een op activering gericht sociaal zekerheidsstelsel centraal.

Fonds voor Werk en Inkomen

Voorop gesteld dat de parlementaire afhandeling van de Financieringswet Abw, Ioaw en Ioaz (FWA) op korte termijn plaatsvindt, zal op 1-1-2001 het Fonds werk en inkomen (FWI) in werking treden. In dit fonds worden de middelen voor de Abw en de WIW gebundeld. Het doel van het FWI is gemeenten meer mogelijkheden en stimulansen te bieden om bijstandsgerechtigden te reïntegreren, door gemeenten een groter financieel belang te geven bij de uitvoering van de Abw, IOAW en IOAZ en door een vergroting van de beleidsruimte bij het inzetten van WIW-middelen.

Bij de start van het FWI wordt 25% van uitkeringslasten uit hoofde van de Abw, IOAW en IOAZ gebudgetteerd. Voor de overige 75% blijft de declaratiesystematiek gehandhaafd. Gemeenten kunnen besparingen op dit budget besteden aan extra uitstroomactiviteiten binnen de doelstelling van het FWI. Gemeenten krijgen bij inwerkingtreding van het FWI meer vrijheid voor de wijze waarop zij de Wiw-middelen mogen inzetten (deregulering). Het gaat daarbij om de volgende wijzigingen;

• Niet bestede middelen voor dienstbetrekkingen mogen worden gebruikt voor extra scholing en activering. Dit maakt een grotere activering van fase 4 cliënten en een grotere uitstroom uit Wiw-dienstbetrekkingen mogelijk.

• tekort of overschot op het budget scholing en activering mag voor 50% van het jaarlijks toegekende budget meegenomen worden naar het volgende jaar.

• De middelen voor Rea en sluitende aanpak in het scholings- en activeringsbudget worden niet langer geoormerkt. Wel verantwoording achteraf over aantallen personen en uitgaven voor deze doelgroepen.

SUWI

Voor de implementatie van de Suwi-voorstellen is een omvangrijk wetgevingsproces noodzakelijk. Gezien de omvang worden er faseringen aangebracht in dat wetgevingsproces. De eerste fase betreft de externe verzelfstandiging van het reïntegratiebedrijf van Arbeidsvoorziening. Naar verwachting zal een wetsvoorstel daartoe in het najaar van 2000 aan de Tweede Kamer worden aangeboden. In de tweede fase zal een wetsvoorstel tot de vorming van het UWV, de Centrale organisatie voor Werk en Inkomen en de Raad voor Werk en Inkomen, alsmede het toezicht daarop worden voorbereid. Dit wetsvoorstel zal ook in de tweede helft van 2000 naar de Kamer worden gezonden. In de laatste fase zal de invoerings- en wijzigingswetgeving gestalte worden gegeven. Gelet op de complexiteit van de materie ligt het in de lijn er verwachting dat het wetsvoorstel tot vorming van UWV Centrale organisatie voor Werk en Inkomen en de Raad voor Werk en Inkomen niet voor 1 januari 2002 kan worden ingevoerd.

Reservering

Het implementeren van de SUWI-structuur is een zeer complex proces, waarbij gedurende geruime tijd na de beslissingen op hoofdlijnen nog belangrijke keuzes moeten worden gemaakt. Een exacte raming van de kosten en baten van dit proces is op dit moment niet te maken. Met het oog op de nog bestaande onzekerheden, zijn apart middelen gereserveerd voor de implementatie van SUWI. Deze worden overgeheveld naar de begroting van SZW voor concrete en goed onderbouwde projecten. Voor de komende periode tot 2004 is 825 miljoen gereserveerd. Het kabinet heeft inmiddels besloten om 63,5 miljoen naar de begroting van SZW over te hevelen. Dit bedrag heeft voor 54 miljoen betrekking op de aanpassing van de huidige ICT-systemen van Arbeidsvoorziening aan de nieuwe situatie. Daarnaast is 2 miljoen bestemd voor de huisvesting van het hoofdkantoor van het Reïntegratiebedrijf (RIB) en is 7,5 miljoen uitgetrokken voor de public relations hiervan.

Stand van zaken vorming CWI's

Eind 1999 hebben alle samenwerkingsverbanden een aanvraag ingediend om subsidie op grond van de stimuleringsregeling die voor de vorming van de Centra voor Werk en Inkomen is getroffen. Alle aanvragen zijn inmiddels positief beoordeeld. Eind 1999 waren 72 CWI's operationeel.

Installatie verandermanagement Suwi

Met ingang van 1 april 2000 is binnen SZW een afzonderlijk organisatie-eenheid gepositioneerd met als taak de wijzigingen in de uitvoeringsorganisatie werknemersverzekeringen vorm te geven. Drie verandermanagers zijn daartoe aangesteld. Eén voor de vormgeving van het Liwi met daaronder de CWI's, één verandermanager voor de omvorming van de thans bestaande vijf uvi's tot het UWV en één verandermanager die verantwoordelijk is voor de overige taken (zoals bijvoorbeeld de ICT-structuur). De drie verandermanagers zullen worden bijgestaan door een organisatie van ongeveer 30 personen die onder directe leiding staan van de directeur van de veranderorganisatie. Naar het zich thans laat aanzien zal eind 2000 op hoofdlijnen bekend zijn hoe de nieuwe uitvoeringsstructuur zal worden vormgegeven en hoe Centrale organisatie voor Werk en Inkomen en UWV over het land zal worden gespreid.

Internationale prioriteiten

SZW draagt bij aan internationale sociale beleidsontwikkeling en de bevordering van een mondiale rechtsorde voor het sociale terrein.

De verbreding en verdieping van sociaal beleid in internationale organisaties (zoals: EU, ILO, Raad van Europa, OESO, Wereldbank en IMF) draagt sterk bij aan de internationale beleidsontwikkeling en regelgeving. Op mondiale schaal groeit het inzicht dat een degelijk sociaal beleid een belangrijke voorwaarde kan zijn voor een positieve economische en maatschappelijke ontwikkeling. SZW geeft in 2001 aan de volgende elementen prioriteit.

Algemeen

• Versterken van de notie dat een solide internationaal fundament voor sociaal beleid onontbeerlijk in een mondiale economie.

Uitbreiding EU

• Ontwikkelen van sociaal beleid in EU-kader en stimuleren dat aandacht voor sociale aspecten gewaarborgd blijft in een zich uitbreidende Europese Unie;

• Bezinning op implicaties van de verwachte uitbreiding van de EU voor SZW, Nederland en de EU;

• Zorgdragen dat SZW-belangen bij (nationale en internationale) standpuntbepalingen in EU-verband worden meegewogen;

• Nadrukkelijker investeren in relaties met relevante Europese landen.

• Goede bilaterale relaties kunnen de onderhandelingspositie in internationaal verband verbeteren;

Aandacht voor de gevolgen op het vlak van arbeidsmigratie.

International Labour Organisation (ILO)

• In ILO-kader en anderszins tegengaan van de ergste vormen van kinderarbeid. In dit verband is sinds 1999 structureel 10 miljoen op de begroting van Buitenlandse Zaken beschikbaar voor (ILO) projecten ter bestrijding van kinderarbeid;

• Ontwikkelen en uitdragen van een positie van Nederland in ILO-verband inzake het opstellen en ondersteunen van sociale gedragscodes en keurmerken door het bedrijfsleven (Fundamentele arbeidsnormen);

Leeswijzer

1. Algemeen

Het volgende deel van deze SZW-begroting is de artikelsgewijze toelichting, die de verschillende begrotingsartikelen beschrijft. Deze begrotingsartikelen zijn volgens de voorschriften van de Minister van Financiën opgesteld.

Op de artikelen in hoofdbeleidsterrein 11 (ministerie) staan de uitgaven en ontvangsten van het ministerie als organisatie. Het zijn de apparaatsuitgaven en de noodzakelijke beleidsondersteunende uitgaven. Daarna volgen de hoofdstukken over de hoofdbeleidsterreinen 12 (arbeidsmarkt), 13 (sociale verzekeringen) en 14 (bijstandszaken). In het hoofdstuk over hoofdbeleidsterrein 15 (overig beleid) zijn (programma-)uitgaven en ontvangsten voor het overige beleid opgenomen. Voorbeelden van «overig beleid» zijn het emancipatiebeleid en arbeidsomstandighedenbeleid.

2. Wijzigingen in de artikelstructuur

Ten opzichte van de begroting 2000 zijn enkele wijzigingen aangebracht. Tabel 1 geeft de wijzigingen in de artikelstructuur aan. Nieuw zijn de artikelen Minderhedenbeleid (U12.10) en Ontvangsten Handhaving en kwaliteitsverbetering van de uitvoering (M15.07). De artikelen samenhangende met het remigratiebeleid (U15.03 en M15.03) zijn komen te vervallen.

3. Mutaties 1^e suppletore begroting

In de artikelsgewijze toelichting worden de mutaties die al bij eerste suppletore begrotingswet 2000 zijn ingediend inclusief de daarbij behorende doorwerking naar latere jaren niet meer toegelicht.

C. Toelichting per begrotingsartikel

1. Uitgaven en verplichtingen

HOOFDBELEIDSTERREIN 11. MINISTERIE

Het hoofdbeleidsterrein «Ministerie» omvat de beleidsondersteunende uitgavenartikelen, inclusief die voor het apparaat.

11.01 Personeel en Materieel

A. De grondslag van het artikel en het te voeren beleid

Op dit artikel worden de personele en materiële uitgaven van het gehele departement geraamd en verantwoord inclusief de uitgaven voor post-actieven (wachtgelden en uitkeringen).

B. De verplichtingen en de uitgaven

C. Toelichting bij de cijfers

De volgende nieuwe mutaties worden voorgesteld:

1. Voor de invoering van de Begroting Nieuwe Stijl is in 2000 en 2001 een bedrag van f 7,126 mln aan dit artikel toegevoegd. Het zwaartepunt van de activiteiten zal liggen in 2001. In 2000 worden echter voorbereidingskosten gemaakt en in 2002 en 2003 zullen middelen nodig zijn voor het verder ontwikkelen en uitwerken van de informatievoorziening. In de begroting zijn de toegekende middelen budgettair neutraal over 4 jaar uitgesmeerd.

2. De eigen uitgaven voor apparaatskosten SZW samenhangende met het handhavingsbeleid zijn geraamd op artikel U15.10 «Handhaving en kwaliteitsverbetering van de uitvoering» en worden nu overgeboekt naar dit artikel.

3. Op dit artikel staan alle apparaatskosten voor de Commissie Dagindeling geparkeerd. De voorlichtingskosten worden overgeboekt naar artikel U11.06 «Voorlichting».

4. Een overboeking van artikel U15.06 «Samenwerking Werk en Inkomen» voor personele en materiële uitgaven die op het SWI-budget zijn geraamd.

5. Op dit artikel zijn via de eindejaarsmarge middelen toegevoegd voor euro-gelden. De bedragen voor automatisering (f 0,143 mln) en voorlichting (f 0,180 mln) worden overgeboekt naar de artikelen U11.04 «Automatisering» en U11.05 «Onderzoek en Beleidsinformatie».

6. Voor enige noodzakelijke voorzieningen met betrekking tot de huisvesting van het departement is het budget 2001 bij Voorjaarsnota met f 4,5 mln verhoogd. Met de voorgestelde mutatie wordt structureel f 4,5 mln aan het huisvestingsbudget toegevoegd.

7. Een overboeking naar artikel U15.07 Arbeidsomstandigheden. Een gedeelte van de bijdrage aan het College Toelatingsbeleid Bestrijdingsmiddelen staat op dit artikel (primaire processen) geraamd, maar wordt ten laste van artikel U15.07 Arbeidsomstandigheden betaald.

8. Een overboeking van artikel U15.07 Arbeidsomstandigheden. De uitgaven voor procesondersteuning staan geraamd op artikel U15.07, maar worden verantwoord ten laste van het Personeel en Materieel budget.

9. Een overboeking van artikel U15.02 subsidies DCE. De bijdrage aan de Commissie Gelijke Behandeling is geraamd op artikel U15.02, maar wordt verantwoord ten laste van de post «Primair proces DCE» die op dit artikel is geraamd.

10. Een overboeking naar artikel U11.04 «Automatisering» in verband met de exploitatieuitgaven voor het project Telewerken van de Arbeidsinspectie.

11. Voor het jaar 2000 gereserveerde gelden voor het project «kantoorinnovatie» zullen pas in 2001 worden aangewend.

12. Een correctie op de eerder bij Voorjaarsnota toegekende bedragen voor de loonbijstelling Rijksambtenaren. Na vaststelling van het CAO- akkoord worden de toegekende bedragen gecorrigeerd en de hieruit voortvloeiende overschotten conform afspraak overgeheveld naar het ministerie van BZK.

13. Een overboeking van artikel U15.06 SWI. Ten behoeve van de P&M-uitgaven voor de veranderingsorganisatie SUWI io wordt een voorlopig budget overgeheveld van artikel U15.06 naar het departementale P&M-artikel U11.01.

14. Een overboeking van het Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer van servicebudgetten. De mutatie betreft de overdracht van servicebudgetten voor huurpanden conform de methodiek gebruiksvergoedingen als gevolg van de «stelselwijziging rijkshuisvesting».

15. Een overboeking naar het Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer in verband met de overgang van de Kernfysische Dienst per 1 juni 2000. De mutatie omvat de personele component (financieel equivalent van de formatie van 25,24 fte).

16. Een overboeking naar het Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer in verband met de overgang van de Kernfysische Dienst per 1 juni 2000. De mutatie omvat de materiële component (inclusief de herleide facilitaire ondersteuning) berekend vanaf 1 juni 2000.

17. Een overboeking naar het Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer in verband met de overgang van de Kernfysische Dienst per 1 juni 2000. De mutatie omvat het budget voor inschakeling van externe onderzoeksbureaus op het terrein van de Kernfysische Dienst.

18. Een overboeking van artikel U15.01 Samalo-subsidies naar Personeel en Materieel (artikel U11.01) ten behoeve van de Adviescommissie Arbeidsongeschiktheid (Donner II).

19. Een overboeking van artikel U12.09 Sluitende aanpak naar Personeel en Materieel (artikel U11.01) voor de inhuur van externe expertise die benodigd is voor onderzoek en ondersteuning bij de ontvlechting Arbeidsvoorziening.

D. De onderverdeling in artikelonderdelen

Op het onderdeel «Overige personele uitgaven» worden de uitgaven verantwoord die SZW doet voor inhuur van met name externe deskundigheid en uitzendkrachten.

De uitgaven voor «primaire processen» hebben betrekking op de inschakeling van externe gespecialiseerde onderzoeksbureaus op het terrein van de Arbeidsinspectie, Arbeidsomstandigheden, Arbeidsmarkt, Emancipatiebeleid en Samenwerking werk en inkomen.

E. Kengetallen

Onderstaand lichten wij vier soorten kengetallen toe, namelijk voor apparaatsuitgaven (personeel, materieel, huisvesting), post-actieven, Arbeidsinspectie en huisvesting.

1. Personeel, materieel en huisvesting

* werkelijk gerealiseerde bezetting

** begrotingssterkte

2. Post-actieven

3. Arbeidsinspectie

Deze tabel bevat de kosten per eenheid produkt van de Arbeidsinspectie. Bij de berekening van dit doelmatigheidskengetal zijn de uitgaven voor automatisering buiten beschouwing gelaten.

* Exclusief overheadkosten centrale diensten

In het aantal afgeronde inspectietrajecten Arbo is een duidelijke trendbreuk van 1999 naar 2000 waar te nemen. Het gerealiseerde aantal afgesloten interventietrajecten Arbo zal van 1999 tot 2000 dalen van 19 499 tot 17 042 (cijfer 2000 berekend op grond van extrapolatie van realisatie over eerste halfjaar 2000). Voor 2001 is het aantal af te ronden inspectietrajecten Arbo geraamd op 17 139.

Deze trendbreuk is te verklaren uit de invoering van de nieuwe Arbowet 1998. Met de komst de Arbowet 1998 werd per 1-11-1999 een nieuw handhavingsbeleid ingevoerd met de mogelijkheid van hanteren van bestuurlijke boetes. Dit handhavingsregime maakt het mogelijk sneller in een handhavingstraject een zwaar handhavingsinstrument in te zetten. Dit past in het streven van de Arbeidsinspectie daar op te treden waar dat het hardste nodig is. Relatief en absoluut groeit het aantal zaken waar een zwaar handhavingsinstrument wordt ingezet, zoals de eis tot naleving, stillegging van het werk, proces-verbaal en bestuurlijke boete. Door de tijd die gemoeid is met het zorgvuldig opstellen van rapporten ter onderbouwing van de zware handhavingstrajecten, heeft dit een opwaartse druk op de benodigde tijd per traject tot gevolg. Het totaal aantal zaken wordt minder, maar de effectieve inzet neemt toe.

De hoeveelheid produkten en uitgaven per produkt voor klachtenbehandeling geeft een stabiel beeld over de jaren 1999–2001 te zien. Het aantal meldingen van ernstige ongevallen loopt terug. Alle ernstige ongevallen worden onderzocht. Het aantal geplande monitoronderprojecten neemt sterk af van 1999 tot 2001. Doordat met name de meer arbeidsintensieve onderzoeken nog wel doorgang vinden betekent dit een opwaartse druk op de uitgaven per produkt voor monitoring.

Voor de Arbeidsmarktprodukten is door het aantrekken van 10 extra arbeidmarktinspecteurs de beschikbare in te zetten capaciteit aanzienlijk verhoogd. Aangezien de opleidingen en inwerkprogramma voor deze nieuwe medewerkers grotendeels in 2000 valt zal deze capaciteit in de loop van 2001 productief worden. Dit heeft een tijdelijke verhoging van de uitgaven per produkt voor Arbeidsmarkt in 2000 tot gevolg, terwijl in 2001 het aantal afgeronde bedrijfsinterventies voor de produktgroep Arbeidsmarkt zullen toenemen.

4. Huisvestingskengetal

Interdepartementaal is afgesproken in de begroting 2001 een vergelijkbaar huisvestingskengetal op te nemen van de uitgaven aan huur, schoonmaak, energie en klein onderhoud. Het kengetal «bedrag per fte» wordt berekend door de gerealiseerde uitgaven te delen door de gemiddeld gerealiseerde bezetting en de begroting te delen door de begrotingssterkte. In 1999 lag de gemiddelde bezetting op ca 92% van de begrotingssterkte.

De fluctuaties van de exploitatie in 2001 en 2002 zijn een gevolg van prijsindexeringen van contracten en inpandige verbouwingen, waarvan de projectkosten van jaar tot jaar verschillen.

11.04 Automatisering

A. De grondslag van het artikel en het te voeren beleid

Op dit artikel worden de uitgaven verantwoord voor de informatievoorziening en informatietechnologie van het hele ministerie. De uitgaven omvatten de exploitatie en ontwikkeling van beheersinformatieprojecten en de departementale beheerssystemen.

In 2001 wordt bijzondere aandacht besteed aan:

• het treffen van maatregelen gericht op het structureel beheer van de informatiebeveiliging;

• de invoering van de euro;

• meerjarige informatieplannen;

• standaardisering en beheer van de infrastructuur voor de middellange termijn.

B. De verplichtingen en de uitgaven

C. Toelichting bij de cijfers

De volgende nieuwe mutaties worden voorgesteld:

1. Het automatiseringssysteem (Bias) dat het hele beheerstraject, van voorschot tot vaststelling, van onder andere de Abw, Wiw en Wsw ondersteunt is verouderd en mede door de toegenomen complexiteit van de regelgeving aan vervanging toe. De kosten die de vervanging met zich meebrengt, kunnen niet volledig binnen het automatiseringsbudget worden gefinancierd. De extra benodigde gelden worden aan dit artikel toegevoegd.

Na vervanging (in 2004) zullen de exploitatiekosten met f 0,5 mln per jaar afnemen.

2. Deze mutatie houdt verband met een gerealiseerde kwantumkorting op basis van in 1999 afgenomen diensten voor maatwerk-software, hardware kantoorautomatisering, consultancy en technisch beheer. Deze mutatie leidt tot een even grote verhoging van artikel M11.01 «Algemene ontvangsten».

3. Een verhoging van het budget met op artikel U11.01« Personeel en Materieel» geparkeerde euro-gelden (zie toelichting post 5 bij artikel U11.01).

4. De exploitatiekosten voor het automatiseringsdeel zijn voor het jaar 2001 overgeboekt uit artikel U11.01 «Personeel en Materieel».

D. De onderverdeling in artikelonderdelen

Dit artikel bevat één artikelonderdeel.

– De functionele codering is 06.0

– De economische codering is 12

E. Kengetallen

11.05 Onderzoek en Beleidsinformatie

A. De grondslag van het artikel en het te voeren beleid

Op dit artikel worden de verplichtingen en uitgaven verantwoord voor uitbesteed onderzoek en beleidsinformatie.

De onderzoeken ondersteunen alle fasen van het beleidsproces (oriëntatie, voorbereiding, uitvoering en evaluatie). Behalve aan actuele onderzoeksprojecten worden er ook gelden besteed aan onderzoek gericht op de (middel)lange termijn, aan fundamenteel onderzoek en onderzoek ten behoeve van instrumentontwikkeling.

Beleidsinformatie richt zich specifiek op het ontwikkelen en in stand houden van de structurele verzameling en bewerking van met name kwantitatieve gegevens op grond van informatie die beschikbaar komt bijde uitvoering van regelingen en periodieke enquêtes. Voorts vindt financiering plaats van (reken)modellen voor het maken van ramingen, voor de doorrekening van de kosten en effecten van beleidsvoornemens en voor analyses van ontwikkelingen.

Voor de verdeling van onderzoeks- en beleidsinformatiegelden over de verschillende projecten wordt gebruik gemaakt van een departementsbreed prioriterings- en allocatie-instrument. Met dit instrument wordt de noodzaak en prioriteit van afzonderlijke onderzoeksprojecten bepaald.

B. De verplichtingen en de uitgaven

C. Toelichting bij de cijfers

De volgende nieuwe mutaties worden voorgesteld:

1. Een overboeking van artikel U15.06 «Samenwerking Werk en Inkomen» voor onderzoeksuitgaven die op het SWI-budget zijn geraamd.

2. De in de begroting voorziene bijdrage aan de OSA is gebaseerd op een contract voor de duur van 3 jaar. De laatst gesloten overeenkomst beslaat een termijn van vier jaar. De verplichtingenraming wordt hiervoor in overeenstemming gebracht.

3. Een overboeking van artikel U15.07 Arbeidsomstandigheden. Op artikel U15.07 staan onderzoeksbedragen gereserveerd op het terrein van arbeidsomstandigheden die vanwege hun karakter niet op artikel U15.07 verantwoord mogen worden. Deze bedragen worden overgeheveld naar het onderzoeksartikel U11.05.

4. Een overboeking van artikel U14.07 Wvg. Op artikel U14.07 is structureel f 0,4 mln gereserveerd voor een monitor waarmee de ontwikkelingen op het terrein van de Wvg structureel worden gevolgd. Verantwoording vindt plaats via het departementale onderzoeksartikel.

5. Een overboeking van artikel U12.09 «Sluitende aanpak» in verband met activiteiten voor onderzoek en beleidsinformatie.

6. Een overboeking van artikel U15.06 «Samenwerking Werk en Inkomen» voor onderzoeksuitgaven in verband met SUWI.

D. De onderverdeling in artikelonderdelen

Het artikelonderdeel Projectonderzoek (tot en met 1999 SAMALO-onderzoek) heeft betrekking op de onderzoeken voor het departement met uitzondering van de emancipatie-onderzoeken die door DCE worden geïnitieerd en afzonderlijk zichtbaar worden gemaakt. Onder de categorie «Meerjarig onderzoek» (tot en met 1999 Overig onderzoek) op dit artikel vallen de uitgaven Onderzoek Wet milieugevaarlijke stoffen, de bijdragen aan OSA en OCFEB en TNO Arbeid.

11.06 Voorlichting

A. De grondslag van het artikel en het te voeren beleid

Op dit artikel worden de kosten verantwoord van de departementale voorlichtingsprojecten, bibliotheek, documentatie en interne voorlichting aan het personeel. Alle uitgaven voor voorlichting worden op dit artikel verantwoord. Het begrotingsartikel is gesplitst in de onderdelen voorlichting vakdepartement en voorlichting emancipatie.

Een adequate verdeling van het budget voorlichting vakdepartement wordt bereikt door aanvragen voor voorlichtingsprojecten te wegen aan de hand van een inhoudelijke prioriteringsmethodiek. De methodiek weegt het belang van de projecten voor het beleid en de beleidsvoering van het ministerie. In een zwaartepuntennotitie zijn de criteria bepaald op basis waarvan de projecten worden beoordeeld.

In de voorlichtingsbijlage (bijlage 9) staat een nadere toelichting op de belangrijkste voorgenomen in- en externe voorlichtingsprojecten van het vakdepartement SZW. De voorgenomen voorlichtingsactiviteiten van de directie Coördinatie Emancipatiebeleid zijn beschreven in de Begrotingsbrief Emancipatie 2000.

B. De verplichtingen en de uitgaven

C. Toelichting bij de cijfers

De volgende nieuwe mutaties worden voorgesteld:

1. Voor een aantal belangrijke trajecten (zoals Arbeid en Zorg, SWI, ouderenparticipatie en maatregelen uit het rapport «In goede banen») moeten omvangrijke voorlichtingscampagnes worden ingezet. Daarvoor zijn extra middelen ingezet.

2. Op artikel U1101 «Personeel en Materieel» zijn euro-gelden (zie toelichting post 5 van artikel U11.01) geparkeerd. Voor de voorlichtingsactiviteiten wordt f 180 000 naar het voorlichtingsartikel overgeheveld.

3. Een overboeking van artikel U15.06 «Samenwerking Werk en Inkomen» voor op dat artikel geraamde voorlichtingsgelden SWI.

4. Een overboeking van artikel U11.01 «Personeel en Materieel» voor op dat artikel geparkeerde voorlichtingsuitgaven ten behoeve van de Commissie Dagindeling.

5. Een overboeking van artikel U15.06 SWI als voorlopig budget voor voorlichtingsactiviteiten ten behoeve van de veranderingsorganisatie SUWI.

D. De onderverdeling in artikelonderdelen

11.07 Onvoorziene uitgaven

A. De grondslag van het artikel en het te voeren beleid

Dit artikel omvat een raming van uitgaven die ten tijde van de begrotingsvoorbereiding niet zijn te voorzien. Er doen zich geen feitelijke uitgaven ten laste van dit artikel voor.

B. De verplichtingen en de uitgaven

C. Toelichting bij de cijfers

Er worden geen nieuwe mutaties voorgesteld.

D. De onderverdeling in artikelonderdelen

Dit artikel bevat één artikelonderdeel. De codering is als volgt:

– De functionele codering is 06.9.

– De economische codering is 01.

11.08 Loonbijstelling

A. De grondslag van het artikel en het te voeren beleid

Dit artikel heeft het karakter van een «parkeerartikel» waarop zo nodig tijdelijk uitdelingen uit de aanvullende post Loonbijstelling van Financiën worden opgenomen totdat toerekening kan plaatsvinden naar de relevante begrotingsartikelen.

B. De verplichtingen en de uitgaven

C. Toelichting bij de cijfers

De volgende nieuwe mutatie wordt voorgesteld:

1. Overboekingen naar artikel U1101 voor huisvesting en artikel U1502 emancipatiebeleid ter compensatie van de bij deze artikelen toegelichte hogere uitgaven (zie ook toelichting bij artikel U11.09)

D. De onderverdeling in artikelonderdelen

Dit artikel bevat één artikelonderdeel. De codering is als volgt:

– De functionele codering is 06.9.

– De economische codering is 01.

11.09 Prijsbijstelling

A. De grondslag van het artikel en het te voeren beleid

Dit artikel heeft het karakter van een «parkeerartikel» waarop tijdelijk uitdelingen uit de aanvullende post Prijsbijstelling van Financiën worden opgenomen, totdat toerekening kan plaatsvinden naar de relevante begrotingsartikelen.

B. De verplichtingen en de uitgaven

C. Toelichting bij de cijfers

De volgende nieuwe mutatie wordt voorgesteld.

1. Overboekingen naar artikel U1101 voor huisvesting en artikel U1502 emancipatiebeleid ter compensatie van de bij deze artikelen toegelichte uitgaven (zie ook toelichting bij artikel U11.08).

D. De onderverdeling in artikelonderdelen

Dit artikel bevat één artikelonderdeel. De codering is als volgt:

– De functionele codering is 06.9.

– De economische codering is 01.

HOOFDBELEIDSTERREIN 12. ARBEIDSMARKT

12.01 Rijksbijdrage aan de Arbeidsvoorzieningsorganisatie

A. De grondslag van het artikel en het te voeren beleid

Dit artikel vindt zijn grondslag in de Arbeidsvoorzieningswet 1996. Deze wet is op 1 januari 1997 in werking getreden. De wettelijke taak van de Arbeidsvoorzieningsorganisatie is het bij elkaar brengen van vraag en aanbod op de arbeidsmarkt met daarbij een nadrukkelijke taak voor de bemiddeling van moeilijk plaatsbare werklozen.

Om de sturende werking vanuit de financieringssystematiek te vergroten is de rijksbijdrage onderscheiden in een basis- en een prestatiebijdrage. De basisbijdrage is onder andere bestemd voor het geven van informatie en advies, de registratie van werkzoekenden en vacatures en het bemiddelen van direct plaatsbare werkzoekenden naar vacatures. Het betreft hier de taken die voor iedere werkzoekende en iedere werkgever kosteloos worden verricht. Tevens is de basisbijdrage bestemd voor een aantal overige wettelijke taken die aan de Arbeidsvoorzieningsorganisatie zijn opgelegd, zoals bijvoorbeeld het verlenen van ontslagvergunningen, het uitvoeren van taken in het kader van de Wet arbeid vreemdelingen, de wet SAMEN en de Wiw. De prestatiebijdrage wordt toegekend voor de taken die verricht worden voor moeilijk plaatsbare werkzoekenden (zoals bemiddelingsplannen, scholing e.d.) en moeilijk vervulbare vacatures.

Van jaar tot jaar krijgt de Arbeidsvoorzieningsvoorzieningsorganisatie middelen toebedeeld uit artikel 12.09 Sluitende aanpak. De middelen zijn complementair aan bestaande arbeidsmarktinstrumenten. Ze zijn bestemd om een samenhangend pakket maatregelen te treffen gericht op scholing, het verkrijgen van werkervaring en integratie in het arbeidsproces. De doelgroep voor de sluitende aanpak bij Arbeidsvoorziening bestaat uit volwassen werkzoekenden zonder werkloosheidsuitkering, dan wel de volwassen werkzoekenden met een nabestaandenuitkering.

Arbeidsvoorziening is voor de nieuwe periode van ESF-doelstelling 3 door de minister van SZW aangewezen als de beheersautoriteit (ESF-kaderregeling). Dit houdt in dat Arbeidsvoorziening de uitvoering van de subsidieregeling voor haar rekening neemt.

B. De verplichtingen en de uitgaven

C. Toelichting bij de cijfers

De volgende nieuwe mutaties worden voorgesteld:

1. De middelen die op de begroting van Arbeidsvoorziening in 2000 (en voorgaande jaren) zijn geoormerkt voor de vier grootste steden, worden met ingang van 2001 toegevoegd aan de scholingsen activeringsgelden binnen het Wiw-budget (zie artikel U12.06).

2. Volgens de huidige inzichten zal vanaf 1 april 2001 de nieuw op te richten NV voor reïntegratie-activiteiten (NV Kliq) van start gaan. Deze NV is BTW-plichtig, en daarvoor wordt – voorshands voor 2001 – een tegemoetkoming in de extra lasten beschikbaar gesteld. Bij Kaderbrief 2002 zal de meerjarige compensatie worden bezien.

3. De late opstart van het nieuwe ESF-programma leidt in 2000 tot een lagere ESF-realisatie bij Arbeidsvoorziening. Voor deze lagere realisatie worden ter compensatie aan Arbeidsvoorziening in 2000 extra rijksmiddelen toegekend via een kasschuif uit 2001. Verwacht wordt dat deze late opstart in 2001 kan worden ingelopen.

4. Voor de continuïteit van de ESF-projecten in de nieuwe periode (2000–2006) wordt in 2000 een voorfinanciering voor de gehele looptijd aan Arbeidsvoorziening verstrekt van f 300 mln. Arbeidsvoorziening (ESF-NL) krijgt deze gelden vanuit haar rol als uitvoerder van de subsidieregeling. Deze voorfinanciering zal in 2006/2007 op de begroting van SZW worden terugontvangen.

D. De onderverdeling in artikelonderdelen

De minister van SZW heeft CBA in juli 2000 kenbaar gemaakt dat, uitgaande van een rijksbijdrage voor 2001 van (afgerond) f 1 167 mln volgens de meerjarenramingen, de basisbijdrage voorlopig is vastgesteld op f 720 mln, terwijl de voorlopige prestatiebijdrage voor de productie 2001 (baten-/lastensfeer) f 447 mln zal bedragen. In de basisbijdrage is f 125 mln begrepen voor het sectorbeleid. Nadien is aan het prestatiebudget nog ruim f 47 mln compensatie voor BTW toegevoegd, terwijl is overeengekomen dat een bedrag van f 125 mln van de rijksbijdrage 2001 via een kasschuif in 2000 extra aan Arbeidsvoorziening zal worden toegekend. Hierdoor zal de prestatiebijdrage 2001 voorlopig f 369 mln bedragen.

Tot en met 2000 maakten de middelen voor het sectorbeleid onderdeel uit van de prestatiebijdrage. Met het oog op de ontvlechting van Arbeidsvoorziening zijn deze middelen voor 2001 voorlopig geplaatst onder de basisbijdrage.

Over de bestemming van de basis- en prestatiebijdrage voor de verschillende taken en over de daarvoor te leveren diensten heeft overleg plaatsgevonden tussen de minister en het CBA. Na overleg met de RBA's stelt het CBA vervolgens een ontwerp landelijke begroting en een beleidsplan 2001 vast. Hierover zal de minister van SZW medio november overleggen met het CBA, waarna de minister van SZW de landelijke begroting en het beleidsplan dient goed te keuren. Deze stukken worden dan aan de Staten-Generaal aangeboden.

E. Kengetallen¹

¹Toelichting op de gehanteerde begrippen

Basisdienstverlening (inschrijving/matching)

• administratieve inschrijving: gesprek met werkzoekende om deze in te schrijven en een eerste globale beoordeling te laten plaatsvinden van de kans op het vinden van werk (indeling in fase 1, fase 4 of nader te bepalen).

• kwalificerende inschrijving: een gesprek met werkzoekende om een beoordeling te laten plaatsvinden van de kans op werk (indeling in fase 2 of fase 3).

• herwaardering arbeidsmarktpositie: een gesprek met werkzoekende om een herbeoordeling te maken van afstand tot de arbeidsmarkt (geldt voor alle fasen)

• vervullingsquote: het aantal vervulde vacatures tov het aantal geregistreerde vacatures.

• ingeschreven vacatures: de geaccepteerde werkopdracht voor een vacaturebehandeling.

• vervullingsquote: geeft een indicatie van het aantal geregistreerde vacatures dat vervuld is met een bij Arbeidsvoorziening geregistreerde werkzoekende.

Prestatiedienstverlening (trajectbegeleiding/plaatsing dienstverlening)

• bemiddelingsplan: planmatige beschrijving van activiteiten gericht op arbeidsmarkttoeleiding (o.a. scholing en sollicitatietraining). De activiteiten moeten binnen twee jaar zijn afgerond.

Bron: jaarverslag 1999, begroting 2000 en offerte 2001 van Arbeidsvoorziening

* betreft reïntegratietrajecten incl. sluitende aanpak, omdat in offerte 2001 van Arbeidsvoorziening nog geen uitsplitsing is gemaakt

De taakstelling voor 2001 is gebaseerd op de offerte voor dat jaar die Arbeidsvoorziening in juni 2000 aan de minister heeft aangeboden. De offerte dient als eerste indicatie voor de verwachte productie voor 2001, maar bevat nog geen raming van het verwachte aantal plaatsingen. Pas op 1 december 2000 als Arbeidsvoorziening het landelijk beleidsplan en de begroting 2001 indient bij SZW zal blijken of de eerste inschattingen uit de offerte overgenomen worden. De Tweede Kamer ontvangt de stukken voor 2001, zodra de minister van SZW deze heeft goedgekeurd.

De taakstelling 2001 bevat een aantal nieuwe producten in de basisdienstverlening, omdat Arbeidsvoorziening vanaf 2001 gaat werken met het beursvloerconcept zoals dat ook later in de CWI's gaat draaien. Arbeidsvoorziening verwacht in 2001 80% van de vacatures in Nederland te bereiken. Dit hoge bereik heeft te maken met het beursvloerconcept. Verwachting is dat de arbeidsbureaus (en later de CWI's) meer nog dan nu een verzamelplaats voor vacatures worden.

De prognose voor trajecten in het kader van de sluitende aanpak is in 2000 lager dan de realisatie in het jaar 1999. Dit hangt samen met het feit dat Arbeidsvoorziening in het jaar 2000 verantwoordelijk is voor de doelgroep van niet- en anders uitkeringsgerechtigden. In het jaar daarvoor zette Arbeidsvoorziening eveneens middelen in voor bijstandsgerechtigden en WW'ers.

Arbeidsvoorziening verwacht in 2001 dat een lager deel van de bemiddelingsplannen zal leiden tot plaatsingen. De reden hiervoor is dat Arbeidsvoorziening de te reïntegreren doelgroepen zwaarder inschat dan voorgaande jaren. Verder maakt het bedrijfsonderdeel dat zich op reïntegratie richt in 2001 een verzelfstandigingsproces mee.

12.02 Wet sociale werkvoorziening

A. De grondslag van het artikel en het te voeren beleid

De gemeente draagt er zorg voor dat aan zoveel mogelijk ingezetenen, die tot de doelgroep van de Wet sociale werkvoorziening (Wsw) behoren, een arbeidsplaats wordt aangeboden voor het verrichten van arbeid onder aangepaste omstandigheden.

De doelgroep van de Wsw bestaat uit personen die door lichamelijke, verstandelijke of psychische beperkingen uitsluitend onder aangepaste omstandigheden tot regelmatige arbeid in staat zijn. Het gaat hierbij om de beperking in relatie tot het te verrichten werk en niet om de handicap op zich. Om te bepalen of iemand tot de doelgroep behoort, wordt een onafhankelijke en objectieve procedure voor de indicatiestelling gevolgd.

De Wsw wordt door de gemeenten in medebewind uitgevoerd. Gemeenten kunnen voor de uitvoering van de wet behalve dienstbetrekkingen ook arbeidsovereenkomsten in het kader van begeleid werken inzetten. Voor het bepalen van de subsidie wordt rekening gehouden met de mate van arbeidshandicap van de geplaatsten (licht, matig en ernstig).

Bij de bepaling van de totale lasten voor het Rijk die samenhangen met de uitvoering van de Wet sociale werkvoorziening dienen de anticumulatie-afdrachten op het artikel M1301 in mindering te worden gebracht op dit artikel.

B. De verplichtingen en de uitgaven

C. Toelichting bij de cijfers

De volgende nieuwe mutaties worden voorgesteld:

1. Door een omissie bleek de verplichtingenraming niet aan te sluiten bij de uitgavenraming. Deze omissie wordt met deze mutatie gecorrigeerd.

2. Het afschaffen van de doorstroom-spak per 1 januari 2001 heeft budgettaire gevolgen voor de Wsw. Met deze mutatie worden deze gevolgen verwerkt.

D. De onderverdeling in artikelonderdelen

E. Kengetallen

* Een standaardeenheid is de eenheid die overeenkomt met een arbeidsplaats van 36 uur voor een werknemer die op grond van (her)indicatie is ingedeeld in de arbeidshandicapcategorie «matig».

** De gemiddelde bezetting 2000 is de bezetting op basis waarvan de bekostiging voor de sociale werkvoorziening in 2000 is gebaseerd. De feitelijke gemiddelde bezetting over 2000 wordt pas in het najaar van 2001 bekend na verwerking van de jaarverantwoordingen van de gemeenten.

• Over 1998 en 1999 zijn minder arbeidsplaatsen gerealiseerd dan waarvoor subsidie is verleend. Na vaststelling van de subsidies over deze jaren worden de niet gebruikte subsidiemiddelen met de gemeenten verrekend. Dit gebeurt naar de huidige inzichten in de jaren 2000 tot en met 2002.

• De taakstelling is bij de invoering van de nieuwe Wsw in 1998 fors verruimd, en neemt op basis van het Regeerakkoord vanaf 1999 jaarlijks toe met ruim 1100 plaatsen ten behoeve van de verkorting van de wachtlijst. Implementatie van de nieuwe indicatiecommissies heeft bij veel gemeenten in 1998 de nodige tijd gekost. Dit heeft mede geleid tot enige vertraging in de uitbreiding van het aantal arbeidsplaatsen, tot uiting komend in de lagere realisatie in 1998 en 1999.

• De uitbreiding in arbeidsplaatsen heeft, met de implementatie van de nieuwe indicatie in 1998 en de herindicatie van de «oude» wachtlijst in de periode 1998/1999, geleid tot een vermindering van de wachtlijst tot ongeveer 9000 personen eind 1999. Waarschijnlijk leidt de verdere uitbreiding van arbeidsplaatsen en het «inlopen» in realisatie op de taakstelling nog tot enige verdere inkrimping van de wachtlijst. Tegelijkertijd is enige toename van de aanmeldingen te verwachten op grond van het sneller beschikbaar komen van arbeidsplaatsen.

f. Beleidsmatige wijzigingen en beleidsevaluatie-onderzoeken

Op verzoek van en na overleg met de VNG is een wetsvoorstel ingediend dat behelst artikel 8, lid 7 van de Wsw te laten vervallen. In dit artikel wordt aan de gemeenten de mogelijkheid geboden om in bijzondereomstandigheden een andere, hogere, subsidie voor de Wsw aan te vragen. Dit voorstel zal na akkoord van het Parlement op een bij koninklijk besluit nader te bepalen tijdstip in werking treden. Het voorstel leidt niet tot een begrotingsaanpassing, maar slechts tot een verschuiving van begrotingsgelden tussen de beide artikelonderdelen; deze verschuiving is vooruitlopend op de goedkeuring van het parlement vanaf 2001 in de artikelonderdelen verwerkt (zie tabel onder D.).

Drie jaar na de inwerkingtreding van de Wsw dient de minister van SZW op grond van wettelijke evaluatieverplichtingen aan de Tweede Kamer een verslag van de doeltreffendheid en doelmatigheid van deze regeling te zenden.

De volgende zaken zullen in de evaluatie aan de orde komen:

• de werking van het instrument begeleid werken

• de werking van onafhankelijke indicatiecommissies die beoordelen of betrokkene in aanmerking komt voor plaatsing in de Wsw

• het functioneren van de medezeggenschap in de Wsw

• de bestemming van de oude wachtlijst

• de regie die gemeenten voeren met betrekking tot het reïntegratieinstrumentarium

• de werking van de financieringssystematiek op cliënten, gemeenten en werkgevers.

12.03 Jeugdwerkgarantiewet

A. De grondslag van het artikel en het te voeren beleid

De Jeugdwerkgarantiewet is per 1 januari 1998 opgegaan in de Wet inschakeling werkzoekenden (Wiw). Op dit artikel worden eventuele nabetalingen verantwoord.

B. De verplichtingen en de uitgaven

C. Toelichting bij de cijfers

Er worden geen nieuwe mutaties voorgesteld.

D. De onderverdeling in artikelonderdelen

Er moeten nog enkele gemeentelijke jaarafrekeningen worden afgewikkeld. Mogelijk kunnen hieruit nog nabetalingen voortvloeien.

12.04 Banenpools

A. De grondslag van het artikel en het te voeren beleid

De Banenpools zijn per 1 januari 1998 opgegaan in de Wet inschakeling werkzoekenden (Wiw). Op dit artikel worden eventuele nabetalingen verantwoord.

B. De verplichtingen en de uitgaven

C. Toelichting bij de cijfers

De volgende nieuwe mutatie wordt voorgesteld:

1. De raming 2000 wordt vanwege inmiddels verrichte uitgaven met f 7000 verhoogd.

D. De onderverdeling in artikelonderdelen

Er moeten nog enkele gemeentelijke jaarafrekeningen worden afgewikkeld. Mogelijk kunnen hieruit nog nabetalingen voortvloeien.

12.05 Inkoop sociale diensten bij arbeidsvoorziening

A. De grondslag van het artikel en het te voeren beleid

De verplichte inkoop bij de Arbeidsvoorzieningsorganisatie door gemeenten is met ingang van 2000 afgeschaft. De vrijgekomen middelen zijn vanaf 2000 toegevoegd aan het Gemeentelijk werkfonds en worden nu ingezet voor vrije inkoop van diensten door gemeenten. Op dit artikel worden de eventuele nabetalingen op gemeentelijke afrekeningen voor de verplichte inkoop tot en met 1999 verantwoord.

B. De verplichtingen en de uitgaven

C. Toelichting bij de cijfers

Er worden geen nieuwe mutaties voorgesteld.

D. De onderverdeling in artikelonderdelen

Dit artikel bevat één artikelonderdeel. De codering is als volgt.

– De functionele codering is 06.43

– De economische codering is 12

12.06 Gemeentelijk Werkfonds

A. De grondslag van het artikel en het te voeren beleid

De Wet inschakeling werkzoekenden (Wiw) heeft tot doel langdurig werklozen, arbeidsgehandicapten, uitkeringsgerechtigden en werkloze jongeren tot 23 jaar te stimuleren om aan activiteiten deel te nemen die toetreding tot het arbeidsproces bevorderen en sociale uitsluiting voorkomen. De gemeenten voeren de Wiw uit. Met de Wiw beschikken gemeenten over een uitgebreid instrumentarium om uitstroom uit de bijstand en andere, daarmee gelijkgestelde, wetten naar arbeid te bevorderen. De financiële middelen voor de uitvoering door gemeenten komen uit het Gemeentelijk werkfonds (Gwf). Dit fonds vormt, als de Eerste Kamer dit wetsvoorstel tijdig aanvaard, vanaf 2001 één van de twee onderdelen van het Fonds werk en inkomen (FWI); in dit FWI worden de middelen voor de Abw en de Wiw gebundeld.

Gemeenten beschikken met de Wiw over de volgende instrumenten: de dienstbetrekking voor jongeren en langdurig werklozen, de werkervaringsplaats, een plaatsingsbudget of pakket op maat voor arbeidsgehandicapten en scholing, bemiddeling, sociale activering, kinderopvang, incentives, etc. Met het Gemeentelijk werkfonds kunnen gemeenten per dienstbetrekking, werkervaringsplaats of plaatsingsbudget REA een vastgesteld basisbedrag declareren. Daarnaast beschikken gemeenten met het werkfonds over twee andere budgetten, namelijk een vast budget voor aanvullende kosten (het zogenoemde normbudget) van de dienstbetrekkingen en een scholings- en activeringsbudget.

Voor jongeren tot 23 jaar is sprake van een sluitende aanpak binnen de Wiw. Voor arbeidsgehandicapten zijn reeds middelen beschikbaar voor een sluitende aanpak van nieuwe instroom. Sinds medio 1999 worden ook middelen beschikbaar gesteld voor de sluitende aanpak van nieuwe instroom niet-arbeidsgehandicapte werklozen van 23 jaar en ouder. Deze aanpak moet er toe leiden dat er trajecten voor de nieuwe instroom van volwassen werkzoekenden worden gestart voordat zij twaalf maanden werkloos zijn. In 2001 zullen alle gemeenten de beschikking krijgen over extra middelen voor deze sluitende aanpak.

B. De verplichtingen en de uitgaven

C. Toelichting bij de cijfers

De volgende nieuwe mutaties worden voorgesteld:

1. Er wordt een aanvullende compensatie aan gemeenten verleend voor de BTW die wordt geheven voor activiteiten die worden ontplooid voor de reïntegratie van arbeidsgehandicapten.

2. De voor BTW beschikbare begrotingsgelden worden overgeboekt naar een nieuw fonds waaruit de gemeenten een compensatie ontvangen voor de door hen te maken BTW-kosten.

3. Het aantal dienstbetrekkingen is lager dan oorspronkelijk geraamd; het aantal is daarom met 2000 verlaagd. Deze vrijvallende middelen worden aangewend ter financiering van de uitgaven in het kader van het minderhedenbeleid (zie artikel U12.10).

4. De middelen die op de begroting van Arbeidsvoorziening tot en met 2000 werden geoormerkt voor de vier grote gemeenten, worden met ingang van 2001 uit de Arbvo-begroting onttrokken en toegevoegd aan de scholings- en activeringsgelden binnen het Wiw-budget (zie artikel U12.01). Deze overheveling is een stap in het kader van de geleidelijke overheveling van middelen van Arbeidsvoorziening naar gemeenten voor de implementatie van de SUWI-voornemens. Het gaat daarbij uiteindelijk om het gehele aandeel van het prestatiebudget dat toegerekend kan worden aan de gemeentelijke doelgroep.

5. Voor de sluitende aanpak zijn bij 1^e suppletore begrotingswet gelden vanuit artikel U1209 aan dit begrotingsartikel toegevoegd. Deze toevoeging was op loon-/prijsniveau 1999. De hiermee samenhangende loon- en prijsbijstelling voor 2000 wordt met deze mutatie eveneens naar dit artikel overgeboekt.

6. Gemeenten hebben de bevoegdheid om premies te verstrekken bij aanvaarding van werk (voltijd of deeltijd), deelname aan scholing of vrijwilligerswerk; deze premies zijn belast. Vanaf 2001 komen Wiw'ers en Abw'ers bij volledige uitstroom naar regulier werk onder bepaalde voorwaarden in aanmerking voor een niet-belaste premie van f 4000,–, in twee jaren uit te betalen in vier tranches van elk f 1000,–. Voor de financiering van de uitstroompremies wordt f 15 mln in 2001 oplopend tot f 129,5 mln in 2005 toegevoegd aan het scholings- en activeringsbudget. De uitstroompremies worden gefinancierd door een verlaging van de Wiw-dienstbetrekkingen (f 43,5 mln in 2002 oplopend tot f 57,0 mln in 2005) en door de inverdieneffecten van de Abw (f 30 mln in 2001 oplopend tot f 70 mln in 2005; zie artikel U14.01).

D. De onderverdeling in artikelonderdelen

E. Kengetallen

* De uitgaven in het jaar corresponderen niet met de uitkomsten van de vermenigvuldiging van de aantallen plaatsen met de gemiddelde uitgaven. De verschillen zijn van administratief-technische aard en zijn toe te schrijven aan de volgende factoren:

– overloop van uitgaven uit een vorig jaar dan wel naar een volgend jaar;

– het in 1998 en begin 1999 verantwoorden van de uitgaven voor werkervaringsplaatsen onder dit budget.

In de uitgaven 1999 en 2000 is bij het «normbedrag dienstbetrekkingen» de loon-/prijsbijstelling van het dan lopende uitvoeringsjaar verwerkt, dat voor het «basisbedrag dienstbetrekkingen» en het «basisbedrag werkervaringsplaatsen» bestemd is. Reden hiervoor is een administratief-technische. Door de bekostigingssystematiek is het niet mogelijk om in de loop van een uitvoeringsjaar het basisbedrag per dienstbetrekking/werkervaringsplaats te wijzigen. Om gemeenten niet tekort te doen, wordt daarom de toegekende loon-/prijsbijstelling voor deze onderdelen toegewezen aan het normbudget. De normbedragen per categorie worden hiertoe in het uitvoeringsjaar extra verhoogd. De loon-/prijsbijstelling wordt in de latere jaren wél toegedeeld aan de juiste onderdelen.

De onder «ontwerpbegroting 2001» genoemde gemiddelde uitgaven zijn voorlopige bedragen.

Vóór 1 oktober 2000 worden de definitieve bedragen voor 2001 vastgesteld.

De opbouw van het Wiw-budget is als volgt. Voor elke Wiw-dienstbetrekking respectievelijk werkervaringsplaats is in 2001 een te declareren basisbedrag van f 18 700 beschikbaar; dit bedrag is op loon-/prijsniveau 2000. Naast dit basisbedrag krijgt elke gemeente voor de dienstbetrekkingen de beschikking over een vast budget voor aanvullende loonkosten, het zgn. normbudget. In de besteding van dit budget wordt uitgegaan van normbedragen per categorie. Het normbedrag per dienstbetrekking is afhankelijk van de kenmerken van de doelgroep. Bij jongeren is sprake van één normbedrag, bij volwassen langdurig werklozen is sprake van drie normbedragen naar werkloosheidsduur (1, 2 en 3 jaar). Naarmate de werkloosheidsduur langer is, zullen de gemeentelijke inspanningen om een werkloze aan een dienstbetrekking te helpen groter zijn en liggen de daarmee samenhangende uitvoeringskosten hoger, terwijl tevens de inleenvergoeding lager ligt; het normbedrag is daardoor hoger naar gelang de werkloosheidsduur langer is. Tevens ontvangt elke gemeente een vast scholing- en activeringsbudget waarmee ze activiteiten op dit terrein kan bekostigen.

Op het moment van afronden van de begroting waren bij SZW nog onvoldoende gegevens bekend over de realisatie en het aantal plaatsingen over 2000. Uit eerste – voorlopige – gegevens over het 1^e kwartaal 2000 lijkt naar voren te komen dat het aantal dienstbetrekkingen zich stabiliseert, na een daling in de twee voorgaande jaren.

Een toelichting op de sluitende aanpak voor niet-arbeidsgehandicapte werklozen van 23 jaar en ouder wordt gegeven in artikel U1209.

Prestaties 1999

1. Realisatie dienstbetrekkingen en werkervaringsplaatsen 1999

De eindstanden 1999 zijn voorlopig en gebaseerd op extrapolaties van ongeveer 75% dekking. Ook de instroom- en uitstroomcijfers zijn voorlopig. Om deze reden zijn ze afgerond.

2. Leeftijdsopbouw

De daling van het aantal dienstbetrekkingen vindt plaats onder de jongeren. Dat heeft twee oorzaken, de eerste is dat de jeugdwerkloosheid terugloopt waardoor het aanbod van deze groep terugloopt, maar tevens dat de overgangscategorie van jongeren van 23 tot 27 jaar die voor de ingang van de Wiw in de JWG zaten per 31-12-1999 is afgelopen, waardoor er een versnelde uitstroom uit deze categorie heeft plaatsgevonden.

De daling van het aantal jongeren tegenover een lichte stijging van het aantal langdurig werklozen in de Wiw heeft tot gevolg dat de gemiddelde leeftijd is gestegen.

In 1999 was deze ongeveer 38 jaar tegen 36,4 in 1998.

De gemiddelde leeftijd van de personen met een werkervaringsplaats is gelijk gebleven met ongeveer 34 jaar

Leeftijdsverdeling per leeftijdsklasse

3. Opleidingsniveau

Bij het opleidingsniveau valt met name op dat er ten opzichte van 1998 in 1999 een daling van het aantal dienstbetrekkingen en werkervaringsplaatsen is opgetreden in het voorbereidend middelbaar en het middelbaar (beroeps)onderwijs. Vooral bij mensen die niet meer dan onderwijs op basisniveau hebben genoten is er een relatieve toename. Doordat de werkervaringsplaatsen pas in 1998 als nieuw instrument zijn geïntroduceerd, en het gemiddeld aantal plaatsen daardoor lager was dan in 1999, is de vergelijking tussen 1998 en 1999 voor de werkervaringsplaatsen minder betrouwbaar. Het beeld bij de werkervaringsplaatsen lijkt echter te worden bevestigd door het vergelijkbare beeld bij de dienstbetrekkingen.

Opleidingsniveau WIW 98–99

4. Fase-indeling

Bij de fase-indeling valt op dat fase 3 bij de dienstbetrekkingen relatief toegenomen is, terwijl er bij fase 4 juist sprake is van een afname. Bij de werkervaringsplaatsen is een omgekeerd beeld zichtbaar. De afname bij de dienstbetrekkingen komt niet alleen uit een daling van het aantal mensen met een fase 4, maar ook door een daling van fase 2. Opvallend is dat ook bij de werkervaringsplaatsen de compensatie zowel in fase 2 als in fase 4 plaatsvindt, maar dan als stijging.

Daarnaast valt op dat zowel bij de werkervaringsplaatsen als bij de dienstbetrekkingen er een relatief groot aantal mensen met een fase 1 en 2 indeling is geplaatst, omdat deze instrumenten bedoeld zijn voor mensen met een grote afstand van de arbeidsmarkt, waaronder fase 1 en 2 nog niet gerekend worden.

Toelichting fase-indeling:

*1: werkzoekende die met inzet van arbeidsmarktinstrumenten direct bemiddelbaar is naar de arbeidsmarkt

*2: werkzoekende die met inzet van arbeidsmarktinstrumenten binnen maximaal één jaar bemiddelbaar is

*3: werkzoekende die met inzet van arbeidsmarktinstrumenten na een tijdsbestek van meer dan één jaar bemiddelbaar is

*4: werkzoekende die ten gevolge van zware persoonlijke werkbelemmeringen eerst aangewezen is op hulp en zorg die gericht zijn op de verbetering van de eigen positie voordat arbeidsmarktinstrumenten kunnen worden ingezet

5. Geslacht

In de indeling naar geslacht lijkt er een licht tegengestelde trend te bestaan. Bij de dienstbetrekkingen was het verschil in aandeel tamelijk gering (53% man – 47% vrouw), maar dat verschil is licht gegroeid (56% man – 44% vrouw), terwijl bij de werkervaringsplaatsen een omgekeerde beweging is waar te nemen (69% man – 31% vrouw naar 65% man – 35% vrouw).

Verdeling naar geslacht

6. Sector van tewerkstelling

In de sector waar de personen feitelijk te werk zijn gesteld heeft er bij de dienstbetrekkingen een lichte verschuiving plaatsgevonden van overheid en gepremieerde en gesubsidieerde instellingen naar het particuliere bedrijfsleven.

Bij werkervaringsplaatsen heeft er een verschuiving plaatsgevonden van uitzendbureau naar overig/onbekend. Aangezien de werkervaringsplaatsen een nieuw beleidsinstrument zijn dat eerst in 1998 is gestart, is de betrouwbaarheid van deze cijfers – met name die over 1998 – minder groot.

7. Uitstroom

Van het gemiddelde aantal dienstbetrekkingen stroomde in 1999 bijna 50% uit. Dit is een toename t.o.v. de uitstroom in 1998 toen de uitstroom 42% was. Van de totale uitstroom uit dienstbetrekkingen in 1999 stroomde 8200 personen ofwel 43% uit naar werk buiten de Wiw; in 1998 was dat 48%. Gerelateerd aan de gemiddelde bezetting komt dit neer op 21% in 1999 tegen 20% in 1998.

Van het gemiddelde aantal werkervaringsplaatsen stroomde in 1999 119% uit. Het hoge percentage uitstroom bij werkervaringsplaatsen komt door de korte duur van de arbeidsovereenkomsten. Een werkervaringsplaats wordt aangegaan voor maximaal 1 jaar. Daarna volgt uitstroom, hetzij door een vaste aanstelling, hetzij door ontslag. Het aantal mensen dat in een jaar een werkervaringsplaats heeft gehad is dan ook hoger dan het jaargemiddelde en bestaat uit de beginstand plus de instroom. Dat aantal bedraagt 13 800.

Gerelateerd aan de gemiddelde bezetting stroomde 35% uit naar werk buiten de Wiw.

F. Beleidsmatige wijzigingen en beleidsevaluatie-onderzoeken

Voorzien wordt dat met ingang van 2001 de Wet Financiering houdende Nieuwe regels voor de financiering van de Algemene bijstandswet, de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers en de Wet inkomensvoorziening gewezen zelfstandigen (Wet financiering Abw, IOAW en IOAZ) van kracht zal zijn. Het Gemeentelijk werkfonds zal het werkdeel vormen van het Fonds voor Werk en Inkomen. Daarbij zal sprake zijn van deregulering: gemeenten mogen onderuitputting (door minder gerealiseerde dienstbetrekkingen) op het vaste budget voor aanvullende kosten van Wiw-dienstbetrekkingen toevoegen aan hun scholings- en activeringsbudget van het volgende jaar. Gemeenten kunnen vanaf 2001 een tekort of overschot op het scholings en activeringsbudget ter hoogte van maximaal 50% van het in het jaar t toegekende scholings- en activeringsbudget onttrekken dan wel toevoegen aan het scholings- en activeringsbudget van het jaar t+1. Daarnaast worden vanaf 2001 binnen het scholings- en activeringsbudget Wiw de middelen voor REA en sluitende aanpak ongeoormerkt aan gemeenten toegekend.

Om gemeenten in staat te stellen de nieuwe uitstroompremies te verstrekken wordt het scholings- en activeringsbudget met ingang van 2001 verhoogd.

Drie jaar na de inwerkingtreding van de Wiw dient de minister van SZW op grond van wettelijke evaluatieverplichtingen aan de Tweede Kamer een verslag van de doeltreffendheid en doelmatigheid van deze regeling te zenden. De volgende zaken zullen in de evaluatie aan de orde komen:

• de regie die gemeenten voeren met betrekking tot het reïntegratieinstrumentarium;

• de werking van de financieringssystematiek op cliënten, gemeenten en werkgevers;

• bereik en resultaat waarbij onderzocht zal worden in hoeverre de potentiële doelgroep is bereikt, welk instrument voor de doelgroep is ingezet en wat hiervan het resultaat is.

• realisatie van de sluitende aanpak.

12.07 Regeling schoonmaakdiensten particulieren

A. De grondslag van het artikel en het te voeren beleid

De Regeling schoonmaakdiensten particulieren (RSP) beoogt enerzijds verruiming van de markt voor huishoudelijke dienstverlening. Anderzijds beoogt de regeling de inschakeling van minder kansrijke werkzoekenden in het arbeidsproces. Hiertoe voorziet de regeling in een subsidie voor werkgevers die schoonmaakdiensten aan particulieren aanbieden voor zover zij (voorheen langdurig werkloze) werknemers in de zin van de Wet vermindering afdracht loonbelasting en premie voor de volksverzekering (WVA) in dienst hebben. De uitvoering van de regeling is uitbesteed aan de Ondernemersorganisatie Schoonmaak- en bedrijfsdiensten (OSB). Deze organisatie krijgt hiertoe een vergoeding in de te maken kosten.

B. De verplichtingen en de uitgaven

C. Toelichting bij de cijfers

De volgende nieuwe mutaties worden voorgesteld.

1. Het aantal arbeidsovereenkomsten waarvoor subsidie wordt verstrekt is lager dan oorspronkelijk was geraamd. De begroting wordt hieraan aangepast.

2. Uit het evaluatie-onderzoek van de RSP (zie onder F.) is naar voren gekomen dat een rendabele exploitatie, met name voor bedrijven die zich uitsluitend op de particuliere markt richten, problematisch is. Om dit knelpunt op te lossen is – voorshands uitsluitend voor 2001 – besloten om de RSP-subsidie aan te passen door de opslagfactor die bestemd is voor vergoeding van indirecte kosten, te verhogen van 1,2 naar 1,3.

D.De onderverdeling in artikelonderdelen

E. Kengetallen

* de opslag voor indirecte kosten is opgenomen in het geraamde aantal 32-uurs arbeidsovereenkomsten, waarin rekening is gehouden met de opslagfactor

De realisatiecijfers 1998/1999 geven inzicht in de loonkostenvergoedingen die over de betreffende jaren door het Rijk zijn verstrekt. De vermoedelijke uitkomst 2000 en de raming 2001 geven de verwachte loonkostenvergoeding weer die het Rijk in die jaren vergoedt. De cijfers zijn niet geheel vergelijkbaar; de financieringssystematiek gaat uit van bekostiging achteraf op basis van kwartaaldeclaraties. In 2000 wordt dus pas de declaratie over het 4^e kwartaal 1999 door het Rijk vergoed.

Het gemiddeld aantal arbeidsovereenkomsten is gebaseerd op een gemiddelde omvang van een dienstverband van 18 uur.

Het gemiddeld aantal in 1999 gerealiseerde arbeidsovereenkomsten is 800; eind 1999 was dit aantal gestegen tot circa 1000. De stijging van het aantal overeenkomsten zal de komende jaren naar verwachting nog doorzetten.

De uitvoeringskosten 1999 zijn overeenkomstig de goedgekeurde begroting van de uitvoeringsorganisatie bekostigd. De gemiddelde kosten die de OSB heeft moeten maken bij de afwikkeling van de door de werkgevers ingediende declaraties, waren hoger dan waarvan bij de ramingen was uitgegaan. Dit wordt vooral veroorzaakt doordat de kwaliteit van de door werkgevers ingediende declaraties nog niet optimaal is. In de uitvoeringskosten over 1998 waren tevens invoeringskosten begrepen, waardoor de uitvoeringskosten per 32-uurs contract nog hoger waren. Bij de verwachte uitgaven voor 2000 en later jaren is verondersteld dat de kwaliteit van de declaraties beter zal zijn en de gemiddelde kosten dus lager uitvallen.

Prestaties 1999

Van de regeling maken 55 bedrijven gebruik waarvan 20% uitsluitend op de particuliere markt en 80% op de zakelijke en particuliere markt.

Van de werknemers is 96% vrouw. Van ongeveer 30% van de werknemers ligt de leeftijd tussen de veertig en vijftig jaar, van ongeveer 40% tussen dertig en veertig jaar en van ruim 20% tussen de twintig en dertig jaar.

Van de werknemers heeft 70% alleen basisonderwijs of een VBO-opleiding gevolgd.

Vóór deelname aan de regeling had ruim 60% een uitkering.

Van de werknemers heeft bijna 25% een dienstverband van 32 uur, bijna 30% een dienstverband tussen de 15 en 32 uur en ruim 40% heeft een dienstverband van 15 uur per week.

F. Beleidsmatige wijzigingen en beleidsevaluatie-onderzoeken

Voorjaar 2000 is de evaluatie van de RSP afgerond. Hieruit is naar voren gekomen dat de regeling positief scoort wat betreft verruiming van de markt van huishoudelijke dienstverlening. Wel is de uitvoering van de regeling voor verbetering vatbaar. Als problematisch komen naar voren de werving van personeel en het bereiken van een rendabele exploitatie met name door bedrijven die zich uitsluitend op de particuliere markt richten.

Wat betreft het aspect werving van personeel zullen twee pilots starten die tot doel hebben aan te tonen voor de werkgevers dat zij kunnen werken met mensen die uit de doelgroep worden voorgedragen waarbij begeleiding van de werknemers centraal staat en voor de werknemers dat begeleiding van werknemers door de werkgever uitstroom van werknemers in de eerste 6 maanden van het dienstverband voorkomt.

Teneinde een rendabele exploitatie mogelijk te maken is besloten de RSP-subsidie voor het jaar 2001 aan te passen door een verhoging van de vergoedingsfactor. Met de aanpassing van de subsidie en de uitvoering van de pilots wordt voor de korte termijn ervoor zorg gedragen dat de ontwikkeling voor het ontstaan van een «witte» markt voor huishoudelijke dienstverlening niet gaat stagneren. De ontwikkelingen voor de langere termijn zullen afhangen van de uitkomsten van de nadere doorlichting van het arbeidsmarktinstrumentarium waarvan de RSP deel uitmaakt.

12.08 Besluit in- en doorstroombanen voor langdurig werklozen

A. De grondslag van het artikel en het te voeren beleid

Met ingang van 1999 is, voortvloeiend uit het regeerakkoord, de Regeling Extra Werkgelegenheid Langdurig Werklozen (EWLW) omgezet in de Regeling in- en doorstroombanen voor langdurig werklozen (Regeling ID-banen). De beloning van de instroombanen vangt aan op 100% van het wettelijk minimum(uur)loon (WML) en mag niet hoger zijn dan 130% WML. De beloning van de doorstroombanen zal maximaal 150% WML bedragen.

De Regeling in- en doorstroombanen is per 1 januari 2000 vervangen door het Besluit in- en doorstroombanen, waaraan gekoppeld is de Regeling uitvoering en financiering van het Besluit in- en doorstroombanen.

Met ingang van 1 januari 2000 is de uitvoering en financiering van de banen in de sectoren zorg en welzijn (de zogenaamde zorgbanen) geheel in handen van SZW.

Voor de financiering van deze zorgbanen geldt tot en met 2002 een overgangsregime.

B. De verplichtingen en de uitgaven

C. Toelichting bij de cijfers

De volgende nieuwe mutaties worden voorgesteld:

1. Met de overheveling van de ID-banen van VWS naar SZW is een aantal banen overgeheveld die op het moment van overheveling niet aan zorginstellingen waren toegekend. Een deel van deze banen wordt gebruikt (conform afspraken met de zorgsector) voor toekenning van nog lopende claims over 1999 en het ophogen van toekenningen op basis van 32 uur die voor 36 uur zijn bezet. In totaal zullen 150 banen, die in 2000 niet zijn toegekend, voor 2000 en 2001 in portefeuille worden gehouden. Het vrijvallende budget wordt ingezet voor arbeidsmarktbeleid voor etnische minderheden (zie artikel U12.10).

2. Het afschaffen van de doorstroomspak per 1 januari 2001 heeft budgettaire gevolgen voor de ID-banen. Met deze mutatie worden deze gevolgen verwerkt.

D. De onderverdeling in artikelonderdelen

E. Kengetallen

Het geraamde gemiddelde aantal bezette banen gedurende het jaar is gebaseerd op de veronderstelling dat het gemiddeld ongeveer een half jaar duurt voordat de nieuwe tranche banen bezet is. Uit het voor SZW beschikbare budget voor loonkosten en het gemiddelde aantal bezette banen gedurende het jaar, vloeit het gemiddeld beschikbare vergoedingsbedrag per baan voort.

Omdat de uitstroompremie een half jaar na uitstroom wordt uitgekeerd, komen de kosten van de uitstroom in 1999 volledig, en die van de uitstroom 2000 voor de helft ten laste van de begroting voor 2000; de andere helft van de premieuitgaven 2000 komt ten laste van de begroting 2001. De uitstroompremie is van toepassing op die ID-werknemers die twee jaar of langer in de regeling zitten; voor 1999 en 2000 is dit aantal geraamd op respectievelijk 18 500 en 26 500 ID-werknemers. De premie à f 4000,– wordt uitbetaald aan die werknemers die de regeling duurzaam hebben verlaten omdat ze een andere baan hebben gevonden. Het resterende deel van de premie wordt uitgekeerd aan de gemeente t.b.v. afdracht van belasting en premies over het werknemersdeel en om in te zetten bij werkgevers. Omdat de regeling van de uitstroompremie pas op 1 januari 2000 een feit was, is het aantal deelnemers dat gezien de voorwaarden aanspraak kan maken op de premie nog beperkt.

In totaal zijn er van de zorgsector 13 300 banen per 1-1-2000 van de uitvoeringsinstanties in de zorg naar de gemeenten overgeheveld. Als een eenmalige vergoeding ontvangen de gemeenten voor de eigen in- en uitvoeringskosten een bedrag van f 4000,– per baan (zgn. overhevelingstoelage). Van het door VWS overgedragen macrokader van 13 830 zorgbanen wordt een aantal van 150 banen voor 2000 en 2001 in portefeuille gehouden; de hierdoor vrijvallende middelen worden ingezet voor arbeidsmarktbeleid voor etnische minderheden. Van de 380 dan nog resterende zorgbanen worden 300 banen in de loop van 2000 als extra werkgelegenheidsimpuls toegekend aan de drie Noordelijke provincies. De overige 80 zorgbanen zijn in eerste instantie bedoeld om te voorzien in nog openstaande bezwaarschriften van zorginstellingen. Het restant zal naderhand aan gemeenten worden toegekend.

Er is extra aandacht gevraagd voor de instroom van arbeidsgehandicapten. Aan gemeenten is gevraagd om tenminste 10% van de nieuwe instroom in de ID-banen voor deze categorie te reserveren. Voorts wordt er rekening mee gehouden dat – zoals toegestaan – ongeveer één op de zes banen een doorstroombaan zal worden. Deze banen ontstaan vanaf 2000, waardoor de verhouding instroom-/doorstroombanen in de jaren 2000 en 2001 anders is.

Prestaties 1999

Ultimo 1999 zijn er in totaal 41 420 arbeidsplaatsen bij gemeenten en in de zorg bezet. Hiermee is 93% van het totaal in 1999 toegekende banen bezet.

Het aantal bezette arbeidsplaatsen bij gemeenten bedraagt 29 990, een bezettingspercentage van 96%. De vier grootste steden hebben de aan hen toegekende banen volledig bezet. Het aantal in de zorgsector bezette banen is 11 430, een bezettingspercentage van 86%.

In de onderstaande tabel is de verdeling van de gerealiseerde banen over de sectoren weergegeven. De sector openbare veiligheid en toezicht heeft weliswaar nog steeds het grootste aantal gerealiseerde arbeidsplaatsen, maar het aandeel van deze sector is in de loop van de jaren geleidelijk afgenomen. Deze afname komt ten gunste van enkele andere sectoren, met name onder de noemer «overige gemeentelijke banen». De verdeling van het aantal banen over verschillende sectoren van de zorg is ten opzichte van 1998 redelijk gelijk gebleven.

De instroom op de gemeentelijke banen is in de onderstaande tabel onderscheiden naar verschillende kenmerken (voor zover beschikbaar). Het percentage instroom vrouwen is toegenomen van 43% in 1998 tot 49% in 1999.

Het percentage instroom vanuit de Bijstandsregeling is in 1999 ten opzichte van 1998 afgenomen. Deze afname komt ten gunste van de instroom van personen met een WW-uitkering en personen zonder inkomen. De instroom vanuit de WIW of andere arbeidsmarktmaatregelen is stabiel gebleven.

Het aandeel van de instroom van de leeftijdsgroep van 40 t/m 54 jaar is in 1999 toegenomen tot 41% (1998 34%), terwijl ten opzichte van 1998 in 1999 een afname valt te constateren in de leeftijdsgroep jonger dan 30 jaar en van 30 t/m 39 jaar. Er stromen relatief weinig ouderen (55 jaar of ouder) in.

De instroom van arbeidsgehandicapten bedraagt 2,4% van de instroom in 1999. Dit aandeel blijft achter bij de beoogde 10%.

In de onderstaande tabel is de uitstroom uit gemeentelijke banen in 1999 weergegeven. Van de uitstroom is bijna een derde (31%) naar werk uitgestroomd.

F. Beleidsmatige wijzigingen en beleidsevaluatie-onderzoek

Gebleken is dat de instroom van arbeidsgehandicapten achterblijft bij de intentie. Beoogd wordt om 10% van de instroom te laten bestaan uit arbeidsgehandicapten; in 1999 was het aandeel arbeidsgehandicapten van de instroom 2,4%. Recent is onderzoek gedaan naar de oorzaken van dit achterblijvende percentage. De uitkomsten van het onderzoek worden in het najaar 2000 verwacht.

Tevens wordt ter bevordering van de door- en uitstroom onderzoek verricht naar het bestaande of voorgenomen beleid van gemeenten voor door- en uitstroom. De resultaten van dit onderzoek worden eveneens in het najaar 2000 verwacht.

Met de nieuwe monitor ID-banen per 2001 zal meer inzicht worden verkregen in uitstroom en verdeling naar reden van uitstroom.

12.09 Sluitende aanpak

A. De grondslag van het artikel en het te voeren beleid

In de notitie «Langdurige Werkloosheid Voorkomen», die in november 1998 aan de Tweede Kamer is aangeboden, is de ambitie verwoord om te komen tot een sluitende aanpak voor de jaarlijkse nieuwe instroom van volwassen werkzoekenden voordat zij twaalf maanden werkloos zijn. Dit artikel omvat de extra middelen die, in aanvulling op de bestaande inzet voor deze groep, jaarlijks voor dit doel beschikbaar zijn. De extra middelen zijn bedoeld voor activiteiten als scholing, sollicitatietraining, etc.. Voor de uitvoering van de sluitende aanpak wordt aangesloten bij activiteiten van de op dit terrein reeds actieve instanties: Arbeidsvoorziening, gemeenten en de uitvoeringsinstanties voor de sociale verzekeringen.

De sluitende aanpak voor WW-gerechtigden heeft als basis de Wet Experimenten WW. Het Tijdelijk Besluit Sluitende Aanpak regelt de verdere uitwerking van dit wetsartikel ten behoeve van de sluitende aanpak. Voor Abw-gerechtigden wordt gebruik gemaakt van het scholings- en activeringsinstrumentarium van de Wiw. Het Besluit Uitvoering en Financiering Wiw is daartoe aangepast. Ten behoeve van werkzoekenden zonder uitkering en met een uitkering volgens de Algemene nabestaandenwet worden middelen toegevoegd aan de rijksbijdrage Arbeidsvoorziening. De beschikbare middelen per uitkeringstype worden vanuit het artikel sluitende aanpak naar de relevante artikelen overgeboekt en van daaruit besteed.

De reïntegratie van arbeidsgehandicapten wordt volledig gefinancierd vanuit de wet REA. Vanuit het artikel sluitende aanpak worden voor deze groep derhalve geen extra middelen gereserveerd. Dit geldt ook voor werkloze jongeren. Voor hen is de sluitende aanpak immers al geregeld in de Wiw. De overige instrumenten en middelen zijn voor een belangrijk deel gericht op personen die langdurig werkloos zijn. Ook voor deze groep wordt toegewerkt naar een sluitende aanpak.

B. De verplichtingen en de uitgaven

C. Toelichting bij de cijfers

De volgende nieuwe mutaties worden voorgesteld:

1. Voor de kosten van een monitor wordt f 2,75 mln overgeboekt naar het artikel U11.05 «Onderzoek en Beleidsinformatie».

2. De voor 2000 nog resterende begrotingsgelden worden overgeboekt naar de artikelen U11.01 (apparaatskosten SZW voor de sluitende aanpak; f 1,5 mln) en U12.06 (Gemeentelijk werkfonds; f 2,7 mln).

D. De onderverdeling in artikelonderdelen

Dit artikel bevat één artikelonderdeel. De codering is als volgt.

– De functionele codering is 06.43.

– De economische codering is 43C.

E. Kengetallen

Voor de sluitende aanpak is voor 2001 in totaal ongeveer f 360 miljoen beschikbaar. Van dit bedrag wordt via de rijksbegroting f 308 miljoen gefinancierd (dit bedrag is inclusief inverdieneffecten Abw, maar exclusief inverdieneffecten WW ad f 51,5 mln en ESF-middelen). Met behulp van de na aftrek van de SZW-kosten beschikbare f 355,1 mln (inclusief de inverdieneffecten) zullen ongeveer 42000 trajecten worden opgestart. Hierbij is uitgegaan van een gemiddelde trajectprijs van f 8500; dit bedrag is hoger dan de prijs in 2000 doordat de doelgroep 2001 naar verwachting moeilijker is te bemiddelen dan die in 2000 en de populatie in 2001 in tegenstelling tot die in 2000 niet meer de groep werklozen omvat waarvoor een zorgtraject nodig is. De verdeling van de totaal via de SZW-begroting voor 2001 beschikbare middelen zal na afronding van deze begroting plaatsvinden.

Naast de middelen voor de sluitende aanpak kunnen uitvoerders ook gebruik maken van ESF-3 middelen. Op jaarbasis is in de nieuwe planperiode (2000–2006) voor activerend arbeidsmarktbeleid een bedrag van gemiddeld f 440 mln per jaar beschikbaar. Deze middelen zijn niet alleen bedoeld voor de sluitende aanpak, maar zijn ook bestemd voor de bestrijding van langdurige werkloosheid en voor scholing van werkenden.

Op basis van ervaringsgegevens van Arbeidsvoorziening lijkt een plaatsingspercentage van 72% voor fase 2 en 66% voor fase 3 haalbaar. Voor fase 4 trajecten wordt uitgegaan van 20% uitstroom naar een fase 3 traject of een WIW baan.

In het in de tabel opgenomen aantal trajecten 2000 is in het totaal en bij arbeidsvoorziening een aantal van 1640 trajecten begrepen dat resteerde uit 1999.

F. Beleidsmatige wijzigingen en beleidsevaluatie-onderzoeken

Via cohortonderzoek is vastgesteld in welke mate nieuwe werklozen binnen 1 jaar uitstromen naar werk, en hoeveel werklozen bereikt worden met een reïntegratietraject. Hieruit kwam naar voren dat bijna driekwart van de werklozen binnen een jaar weer aan het werk is. Daarnaast volgt 10 procent een traject van Arbeidsvoorziening. Nederland is dus al een heel eind op weg met de realisatie van de sluitende aanpak. In totaal zijn in 1999 ongeveer tienduizend extra trajecten voor de doelgroep uitgevoerd.

In 1999 waren de uitvoerders nog druk doende om de sluitende aanpak in de werkprocessen in te regelen. Dit blijkt uit een onderzoek van KPMG. Er worden verschillende controlemechanismen ingebouwd om te garanderen dat alle werkzoekenden sluitend worden opgepakt. De aanpassingen in de werkprocessen zijn nog niet overal volledig doorgevoerd. De middelen voor de sluitende aanpak zijn daarom nog niet volledig benut. De verwachting is dat de sluitende aanpak in 2000 (en 2001) in verregaande mate gerealiseerd kan worden.

De extra middelen voor de sluitende aanpak zijn bedoeld voor nieuwe werklozen. Voor langdurig werklozen zijn diverse andere arbeidsmarktinstrumenten beschikbaar, zoals scholing en (sociale) activering, de Wsw, Wiw, ID-banen en de VLW. In overleg met de uitvoerders zal worden bezien welke aanvullende activiteiten nodig zijn om ook voor langdurig werklozen een sluitende aanpak te realiseren.

12.10 Minderhedenbeleid

A. De grondslag van het artikel en het te voeren beleid

Tal van maatregelen en instrumenten zijn gericht op de bevordering van arbeidsmarktparticipatie en het tegengaan van werkloosheid. Etnische minderheden maken van elk van deze vormen van arbeidsmarktbeleid – in meer of mindere mate – gebruik. Veel van de arbeidsmarktinstrumenten, in het bijzonder de gesubsidieerde arbeidsplaatsen, richten zich op langdurig werklozen. Deze arbeidsmarktinstrumenten zijn niet specifiek op etnische minderheden gericht, maar gezien de doelgroepen van deze instrumenten mag worden aangenomen dat een aanzienlijk deel daarvan etnische minderheden betreft. Uitgangspunt van het kabinet is het minimaal evenredige bereik van etnische minderheden door het algemene arbeidsmarktinstrumentarium. Naast algemeen beleid vormen specifieke arbeidsmarktmaatregelen zoals: het minderhedenakkoord met minderheden meer mogelijkheden, de ondersteunende wet SAMEN en het minderhedenbeleid van Arbeidsvoorziening, een belangrijke pijler van het beleid.

In juni 2000 heeft de Minister van SZW samen met de Ministers van OCW en GSI de nota Arbeidsmarktbeleid voor etnische minderheden Plan van Aanpak 2000–20031 aan de Tweede Kamer aangeboden met als doel een extra impuls aan het arbeidsmarktbeleid voor etnische minderheden te geven. In de nota wordt een aantal voorstellen gedaan gericht op het behalen van de kabinetsdoelstelling om het werkloosheidsverschil tussen autochtonen en etnische minderheden te halveren in deze kabinetsperiode.

Concrete maatregelen betreffen o.a. het voortzetten van de stimuleringsprojecten allochtone jongeren en uitbreiding van pilots met brancheorganisaties. Daarnaast zijn er enkele convenanten gesloten met als doel meer etnische minderheden aan een baan te helpen op de reguliere arbeidsmarkt. Verder zijn er twee convenanten gesloten met als doel meer etnische minderheden aan een baan te helpen op de reguliere arbeidsmarkt. Het eerste convenant betreft afspraken tussen het Rijk, MKB en arbeidsvoorziening en heeft betrekking op het realiseren van 20 000 extra banen voor etnische minderheden in een tijdsbestek van 2 jaar. Een tweede convenant met 14 grote bedrijven in Nederland is meer gericht op instroom en doorstroom van etnische minderheden bij grote ondernemingen waarbij ook meer aandacht gevraagd wordt voor multicultureel personeelsbeleid.

B. De verplichtingen en de uitgaven

C. Toelichting bij de cijfers

De volgende nieuwe mutaties worden voorgesteld.

1. De Ministerraad heeft op basis van de nota «Arbeidsmarktbeleid voor etnische minderheden» besloten tot een intensivering van het minderhedenbeleid. De hiermee samenhangend kosten bedragen in totaal circa f 130 mln.

2. Bij de verdere planvorming is geconstateerd dat een deel van de oorspronkelijk voor 2000 voorziene verplichtingen en uitgaven pas in 2001 zullen worden geëffectueerd.

3. De binnen het artikel U15.01 nog resterende kasmiddelen voor de stimuleringsprojecten allochtone jongeren worden vanaf 2001 overgeboekt naar dit artikel. De hiermee samenhangende verplichtingen zijn al aangegaan en verantwoord in artikel U15.01 «Subsidies algemeen».

D. De onderverdeling in artikelonderdelen

E. Kengetallen

1 Eind 1998 (laatste meting) waren er ruim 39 000 personen met een WIW-dienstbetrekking. Daarvan behoren er 9180 tot de etnische doelgroep. In de ID-regeling waren aan het eind van 1999 in totaal 41 420 arbeidsplaatsen bij de gemeenten en de zorg bezet. Daarvan behoren er 14 082 tot de etnische doelgroep. Bij Arbeidsvoorziening kwam in 1999 het totaal aantal plaatsingen op 150 472 waarvan 27 937 voor minderheden. Voor de sluitende aanpak zijn alleen voor Arbeidsvoorziening cijfers over etnische minderheden bekend. Van de 8404 door Arbeidsvoorziening uitgevoerde trajecten werden er 1933 voor minderheden uitgevoerd. In totaal zijn in 1999 9352 trajecten voor de sluitende aanpak gerealiseerd. Voor de WSW en de Regeling schoonmaakdiensten particulieren is het precieze aantal etnische minderheden niet bekend.

Het aandeel werkloze etnische minderheden was in 1998 16%. Dit is 12%-punten méér dan de werkloosheid onder autochtonen in 1998 was. Doelstelling is om dit verschil tussen de werkloosheid onder etnische minderheden en autochtonen in de komende jaren te halveren; het verschil loopt daardoor terug van 12 naar 6%-punten. Het aandeel aan etnische minderheden in de werkloosheid zal hierdoor in 2003 moeten zijn gedaald tot 10%. In 1999 is de werkloosheid onder etnische minderheden al gedaald naar 14%.

1. Deze middelen worden aangewend om onderzoek te doen naar de arbeidsmarktpositie van etnische minderheden.

2. Deze middelen worden aangewend om werkgevers te ondersteunen bij de uitvoering van het minderhedenbeleid. Hieronder vallen ondermeer de uitbreiding van de pilots met branche-organisaties en de projectorganisatie Ruim baan voor minderheden.

3. Deze middelen worden aangewend om uitvoerders te ondersteunen bij de uitvoering van het minderhedenbeleid. Hieronder valt onder meer de verlenging van de stimuleringsprojecten allochtone jongeren, de job-coaches voor de nieuwe groep toegelaten asielzoekers en het MKB-convenant.

4. Deze middelen worden aangewend voor de voorlichting over het MKB-convenant.

5. Deze middelen worden aangewend voor het bestuderen en verspreiden van best practises ter voorkoming van voortijdig schoolverlaters.

HOOFDBELEIDSTERREIN 13. SOCIALE VERZEKERINGEN

13.01 Algemene Kinderbijslagwet

A. grondslag van het artikel en het te voeren beleid

De Algemene Kinderbijslagwet (AKW) voorziet in een tegemoetkoming in de verzorging van kinderen tot 18 jaar (en onder voorwaarden voor een overgangsperiode tot 25 jaar) aan ouders/verzorgers van kinderen.

Alle kosten worden vergoed via dit begrotingsartikel. De Sociale Verzekeringsbank (SVb) keert de kinderbijslag uit.

B. De verplichtingen en de uitgaven

C. Toelichting bij de cijfers

De volgende nieuwe mutaties worden voorgesteld:

1. Met invoering van de nieuwe Vreemdelingenwet per 1 januari 2001 krijgt de groep asielzoekers die nu een voorlopige vergunning tot verblijf heeft, eerder recht op een groter aantal voorzieningen, waaronder de kinderbijslag. Het aantal telkinderen voor de kinderbijslag neemt hierdoor structureel met ca. 3000 kinderen toe.

2. Op grond van realisatiegegevens heeft de SVb haar meerjarenvolumeraming neerwaarts bijgesteld. Vooral de raming van het aantal kinderen in de – relatief dure – leeftijdsgroepen 6–11 jaar en 12–17 jaar is verlaagd.

3. De raming voor de gemiddelde uitkering voor 2000 en volgende jaren is neerwaarts bijgesteld in verband met een lagere feitelijke indexering van de kinderbijslagbedragen dan aanvankelijk op basis van CPB-gegevens was geraamd.

4. Op basis van realisatiegegevens 1999 en de neerwaartse bijstelling van de meerjarenvolumeraming door de SVb is ook de raming uitvoeringskosten neerwaarts bijgesteld.

5. In verband met het kabinetsvoornemen, om de afronding van de kinderbijslagbedragen op hele guldens per 1 januari 2001 te laten vervallen, is de raming voor 2001 met f 2,7 mln en vanaf 2002 structureel met f 3,6 mln verlaagd.

D. De onderverdeling in artikelonderdelen

E. Kengetallen

* In het volume en/of de gemiddelde uitkering worden de bedragen die gemoeid zijn met de achteraf vastgestelde rechten niet meegeteld. Het betreft hier uitkeringslasten, waarvan bij de vaststelling van dat recht sprake is van een terugwerkende kracht van meer dan één kwartaal.

13.02 Toeslagenwet (TW)

A. De grondslag van het artikel en het te voeren beleid

De Toeslagenwet geeft een aanvulling tot het minimumniveau voor mensen die met een loondervingsuitkering beneden dit minimum uitkomen. De TW kent een inkomenstoets.

De TW wordt uitgevoerd door het Landelijk instituut sociale verzekeringen.

Omdat de TW een sociale voorziening is en de doelgroep bij afwezigheid van deze regeling een beroep zou doen op de Abw, de Ioaw of de Ioaz is gekozen voor begrotingsfinanciering.

B. De verplichtingen en de uitgaven

C. Toelichting bij de cijfers

De volgende nieuwe mutaties worden voorgesteld:

1. In de oorspronkelijke meerjarenprojectie van de ontwerp-begroting 2000 was rekening gehouden met een hoger niveau van uitkeringstoeslagen dan zich thans feitelijk aftekent. De gunstige loonontwikkeling in de afgelopen jaren die doorwerkt in de hoogte van de loondervingsuitkering ligt daar mede aan ten grondslag.

2. De ramingen van de uitkeringslasten zijn vanaf 2001 verhoogd op basis van de geraamde volume-ontwikkeling bij de macro-economische verkenning.

3. De ramingen van de uitvoeringskosten zijn opwaarts bijgesteld met de BTW-compensatie en geraamde effecten bij de macro-economische verkenning.

D. De onderverdeling in artikelonderdelen

E. Kengetallen