INHOUDSOPGAVE | blz. | |
A. | Artikelsgewijze toelichting bij het wetsvoorstel | 2 |
Wetsartikel 1 | 2 | |
Wetsartikel 2 | 2 | |
Wetsartikel 3 | 2 | |
B. | Algemene toelichting bij de begroting | 3 |
1. Inleiding | 3 | |
2. Uitgaven | 4 | |
3. Ontvangsten | 9 | |
C. | Toelichting per begrotingsartikel | 10 |
1. Uitgaven | 10 | |
2. Ontvangsten | 20 | |
3. Saldi | 21 | |
Bijlagen | 22 |
A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL
De begrotingsstaten die onderdeel uitmaken van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 1, derde lid, van de Comptabiliteitswet 2001 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om de begrotingsstaat van het Fonds economische structuurversterking (Fes) voor het jaar 2010 vast te stellen.
Alle voor dit jaar vastgestelde begrotingswetten tezamen vormen de Rijksbegroting voor het jaar 2010. Een toelichting bij de Rijksbegroting als geheel is opgenomen in de Miljoenennota 2010.
Met de vaststelling van dit wetsartikel wordt de in de begrotingsstaat opgenomen begroting van de uitgaven en de ontvangsten voor het jaar 2010 vastgesteld. De in die begroting opgenomen begrotingsartikelen worden door middel van een algemene toelichting en een toelichting per begrotingsartikel toegelicht in de onderdelen B en C van deze memorie van toelichting.
In het Coalitieakkoord is afgesproken dat het Fes een vaste voeding krijgt die niet meer fluctueert als gevolg van mutaties in de gasbaten. Daarom wordt in dit artikel bepaald dat – vooruitlopend op het inmiddels bij de Kamer ingediende wetsvoorstel tot wijziging van de Wet Fonds economische structuurversterking, Stb. 1996, 51 en 52 (Fes-wet) – in het jaar 2010 de voeding van het fonds wordt gevormd door de niet-belastingontvangsten van de staat uit aardgasbaten voor het bedrag dat daarvoor in de begrotingsstaat is opgenomen. Het in de begrotingsstaat opgenomen bedrag komt overeen met de geraamde uitgaven in de begroting 2010. De voeding uit aardgasbaten wordt derhalve niet meer berekend als een percentage van de gasbaten.
Door de hierboven toegelichte manier van vaststellen van de gasbatenvoeding van het fonds is de Fes-voeding uit incidentele baten niet relevant en is derhalve vervallen.
In het Coalitieakkoord is afgesproken dat investeringen op o.a. het gebied van infrastructuur, kennis en ruimtelijke investeringen voor financiering uit het FES in aanmerking komen. Daarom is – vooruitlopend op het inmiddels bij de Kamer ingediende wetsvoorstel tot wijziging van de Wet Fonds economische structuurversterking, Stb. 1996, 51 en 52 (Fes-wet) – voor deze domeinen in dit artikel in 2010 een wettelijke basis gecreëerd.
B. ALGEMENE TOELICHTING BIJ DE BEGROTING
Het Fonds economische structuurversterking (Fes) is een begrotingsfonds dat in 1995 is ingesteld. Het doel van het fonds is om te garanderen dat een deel van het ondergrondse aardgasvermogen omgezet wordt in een bovengronds vermogen, door middel van investeringen van nationaal belang die de economische structuur versterken. Het fonds heeft daartoe een eigen begroting.
Tot 2008 bestond de voeding van het Fes uit een percentage van de aardgasbaten en incidentele baten zoals verkoop van staatsdeelnemingen. Sinds 2008 heeft het Fes een vaste voeding uitsluitend bestaande uit (een deel van de) aardgasbaten. De voeding van het Fes is niet meer afhankelijk van tussentijdse veranderingen in de gasbaten, bijvoorbeeld door mutaties in de olieprijs en/of eurokoers.
De uitgaven van het fonds bestrijken verschillende investeringsdomeinen. Deze domeinen zijn nader verdeeld in verschillende enveloppes en reserveringen (zie tabel 3 hierna). Zo zijn bij het Coalitieakkoord middelen gereserveerd voor zeven thema’s uiteenlopend van «Openbaar Vervoer» tot «Innovatie, Kennis en Onderzoek».
Ministers kunnen voorstellen indienen voor een bijdrage uit het Fes voor zover deze binnen één van de domeinen vallen. Deze voorstellen worden inhoudelijk getoetst zodat de beoogde economische structuurversterking zo efficiënt en effectief mogelijk kan worden gerealiseerd. In de regel wordt ook een Maatschappelijke Kosten Baten Analyse uitgevoerd die een belangrijke rol speelt in de toetsing en de besluitvorming. Op basis van de uitkomsten van de toetsingsprocedure beslist het kabinet of een project Fes-middelen krijgt toegekend. De Kamer wordt geïnformeerd over de projecten waaraan het Fes bijdragen toekent.
De ministers die een bijdrage uit het Fes aan hun begroting toegekend krijgen zijn verantwoordelijk voor uitvoering van de Fes-projecten. Hierover wordt verantwoording afgelegd in de departementale begrotingen. In de Fes-begroting wordt een totaaloverzicht gegeven van de stand van zaken van reeds goedgekeurde projecten en de uitputting van reeds toegezegde middelen. De Fes-begroting geeft daarnaast ook een overzicht van de nog niet uitgekeerde reserveringen in het Fes.
1.2 Voorstel tot wijziging van de Fes-wet
Het voorstel tot wijziging van de Fes-wet is op 29 juni 2009 aan de Tweede Kamer verstuurd (TK 2007–2008, 31 993, nrs. 1–3). Een belangrijk onderdeel van de voorgestelde wijziging is de invoering van een vaste voeding van het Fes, die reeds in het Coalitieakkoord was afgesproken. Daardoor is de voeding van het Fes niet meer afhankelijk van tussentijdse veranderingen in de gasbaten, bijvoorbeeld door fluctuaties in de olieprijs en/of eurokoers. Vooruitlopend op de wijziging van de Fes-wet heeft het kabinet ook in deze begrotingswet het uitgangspunt van de vaste voeding vastgelegd. Eveneens is wettelijk vastgelegd dat de voeding van het fonds voor deze kabinetsperiode gelijk is gesteld aan de hoogte van de (eerder geraamde) uitgaven van het fonds (»voeding volgt uitgaven»). Tenslotte is ook met de aanpassing van de domeinen vooruitgelopen op de voorgestelde wetswijziging.
De door het kabinet voorgestelde wetswijziging maakt het ook mogelijk om Fes-bijdragen aan decentrale overheden in de vorm van een decentralisatie-uitkering te verstrekken. Hierbij geldt de voorwaarde dat de ontvangende gemeente of provincie een project dat voldoet aan de criteria zal uitvoeren. Ten slotte maakt de voorgestelde wetswijziging het mogelijk om vanuit het Fes het BTW-compensatiefonds te voeden voor zover BTW-compensatie voortvloeit uit de uitvoering van Fes-projecten.
In tabel 1 wordt een overzicht gegeven van geraamde uitgaven in de periode 2009 tot en met 2014 binnen het Fes. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen twee soorten Fes-uitgaven. Fes-middelen die reeds aan de departementale begrotingen zijn toegevoegd, worden in de Fes-begroting verantwoord op de artikelen 11 t/m 14. Over deze categorie heeft reeds kabinetsbesluitvorming plaatsgevonden. Deze middelen zijn aan projecten en programma’s toegekend en reeds aan de departementale begrotingen toegevoegd. Daarnaast bestaat een, kleinere, categorie gereserveerde middelen in het Fes waarover nog besluitvorming moet plaatsvinden («projecten in voorbereiding»). Deze worden verantwoord op artikel 15.
Tabel 1: Totaaloverzicht Fes-uitgaven (stand Ontwerpbegroting; in € mln) | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | |
Totale uitgaven Fes | 2 532 | 3 138 | 2 800 | 2 183 | 1 959 | 2 344 |
Artikel 11 t/m 14: Fes-middelen op departementale begrotingen (projecten in uitvoering) | 2 149 | 2 514 | 2 110 | 1 280 | 1 117 | 1 460 |
Artikel 15: Gereserveerde middelen Fes (projecten in voorbereiding) | 383 | 624 | 690 | 903 | 842 | 884 |
De Fes-uitgaven voor 2010 zijn uitgesplitst per departement weergegeven in Bijlage I.
In tabel 2 zijn de Fes-middelen op de departementale begrotingen uit tabel 1 onderverdeeld naar de verschillende domeinen (artikel 11 t/m 14). De individuele projecten per domein worden genoemd in de artikelgewijze toelichting in deel C van deze begroting.
Tabel 2: Overzicht Fes-uitgaven op departementale begrotingen (art. 11 t/m 14) (stand Ontwerpbegroting; in € mln) | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | |
Totaal Fes-middelen departementale begrotingen (projecten in uitvoering) | 2 149 | 2 514 | 2 110 | 1 280 | 1 117 | 1 460 |
Artikel 11: Verkeer en Vervoer | 780 | 1 286 | 1 369 | 758 | 717 | 1 314 |
Artikel 12: Milieu en Duurzaamheid | 430 | 473 | 380 | 274 | 239 | 22 |
Artikel 13: Kennis en Innovatie | 633 | 494 | 243 | 183 | 122 | 85 |
Artikel 14: Ruimtelijke Ordening | 306 | 261 | 118 | 65 | 39 | 39 |
Een overzicht van de gereserveerde middelen in het Fes wordt gepresenteerd in tabel 3. Omdat hierover nog geen besluitvorming heeft plaatsgevonden, zijn deze middelen ook nog niet toegevoegd aan de departementale begrotingen. Met name wordt ingegaan op de enveloppen uit het Coalitieakkoord (CA). In het CA is afgesproken dat structureel circa 500 mln per jaar aan Fes-waardige investeringen zou worden gedaan. Weergegeven is welk deel van de CA-enveloppen deze kabinetsperiode nog gereserveerd is voor besluitvorming of nog moet worden toegevoegd aan departementale begrotingen. Verder heeft het huidige kabinet besloten over de instelling van de reserveringen Impuls kennis en innovatie (€ 500 mln pakket) en Grootschalige research infrastructuur/lerarentekort. Gelet op de voorbereidingstijd van investeringsbeslissingen is het jaar 2012 ook meegenomen.
Tabel 3: Gereserveerde Fes-middelen (art. 15) voor huidige kabinetsperiode* (stand Ontwerpbegroting; in € mln) | ||||
---|---|---|---|---|
2009 | 2010 | 2011 | 2012 | |
Totaal gereserveerde Fes-middelen (projecten in voorbereiding) | 383 | 624 | 690 | 903 |
Artikel 15: Verkeer en Vervoer, waarvan | 168 | 141 | 238 | 345 |
– CA Enveloppe Infra en (vaar)wegen | 11 | 27 | 58 | 83 |
– CA Enveloppe Openbaar vervoer | 36 | 47 | 62 | 62 |
Artikel 15: Milieu en Duurzaamheid, waarvan | 13 | 132 | 204 | 121 |
– CA Enveloppe Reg. ec. beleid: luchtkwaliteit | 0 | 0 | 0 | 0 |
– CA Enveloppe Infra en (vaar)wegen: luchtkwaliteit | 0 | 0 | 0 | 0 |
– CA Enveloppe Energie | 0 | 0 | 104 | 116 |
– CA Enveloppe Water en kust | 0 | 34 | 17 | 5 |
– CA Enveloppe Natuur, EHS, platteland | 0 | 0 | 0 | 0 |
Artikel 15: Kennis en Innovatie, waarvan | 21 | 131 | 167 | 187 |
– CA Enveloppe Innovatie, kennis en onderzoek | 0 | 0 | 32 | 46 |
– Impuls kennis en innovatie (€ 500 mln pakket) | 0 | 90 | 102 | 112 |
– Grootsch. research infrastructuur/lerarentekort | 0 | 39 | 29 | 29 |
Artikel 15: Ruimtelijke Ordening, waavan | 179 | 200 | 80 | 250 |
– CA Enveloppe Ruimtelijk economisch beleid | 42 | 63 | 80 | 85 |
* CA is Coalitieakkoord.
In paragraaf 2.2 wordt ingegaan op de besluitvorming over de gereserveerde middelen die in 2009 en 2010 voorzien wordt voor de verschillende domeinen.
2.2 Te verwachten besluitvorming voor 2010
Over de toekenning van gereserveerde Fes-middelen op artikel 15 moet nog besloten worden1. In deze paragraaf is per domein aangegeven welke besluitvorming in 2009 en 2010 verwacht wordt. Daarbij is de te verwachten besluitvorming geplaatst in haar historische context. Wat was destijds het (globale) doel waarvoor de desbetreffende Fes-impuls in het leven is geroepen, hoe groot was de aanvankelijke impuls en welk deel resteert daarvan op dit moment? Op deze wijze wordt inzicht gegeven in de omvang van de reserveringen per domein2.
De bedragen in tabel 3 zijn weliswaar gereserveerd, maar rekening moet worden gehouden met een neerwaartse bijstelling om dekking van maximaal 0,9 mld ten behoeve van Anders Betalen voor Mobiliteit mogelijk te maken. Er wordt vanuit gegaan dat het volledige bedrag van 0,9 mld nodig is, in de periode tot het jaar 2020, ter dekking van de investeringskosten van Anders Betalen voor Mobiliteit (Voortgangsrapportage ABvM september 2009).
Het belangrijkste onderdeel van dit domein is de Nota Mobiliteit. Binnen het Fes was ten tijde van de besluitvorming rond de Nota Mobiliteit (2005) € 6,5 mld gereserveerd om bereikbaarheidsdoelen te kunnen halen. Daarvan was € 4,5 mld bestemd voor ontsluiting van de Noordvleugel (TK 2007–08, 29 665, nr. 102). Van de € 4,5 mld is ca. € 3,3 mld reeds toegekend aan Verkeer en Waterstaat voor wegontsluiting (incl. maatregelen voor een goede ruimtelijke inpassing) van de Noordvleugel en blijft nog € 0,3 mld gereserveerd voor de ZuidAs in het FES. Het restant Noordvleugelmiddelen ad € 0,9 mld maakt onderdeel uit van de dekking van maatregelen in de MobiliteitsAanpak (2008), en kan worden ingezet voor brede bereikbaarheid, niet per se binnen de Noordvleugel. Voor de Mobiliteitsaanpak zullen naar verwachting in het najaar van 2009 en in 2010 projectvoorstellen worden ingediend, hoofdzakelijk voor uitvoering van hoofdwegenprojecten, N-wegen, het regionaal spoor en mobiliteitsmanagement. Wat betreft de ZuidAs zal het kabinet nog in 2009 een voorstel aan de Kamer doen toekomen.
Naast de oorspronkelijke Noordvleugelmiddelen van € 4,5 mld is zoals boven reeds aangegeven ca. € 2 mld beschikbaar voor betere bereikbaarheid buiten de Noordvleugel. Deze middelen zijn nog niet toegekend aan de begrotingen van Verkeer en Waterstaat. Naar huidig inzicht zal de € 2 mld worden ingezet voor de pakketstudie «Driehoek Utrecht–Amersfoort–Hilversum» en de «Ring Utrecht». Het streven is hierover besluiten te nemen in het najaar van 2009 (TK, 2008–2009, 31 089, nr. 54).
In het Coalitieakkoord is daarnaast besloten tot twee enveloppen die behoren tot dit domein. In de eerste plaats de CA Enveloppe Openbaar vervoer. Deze enveloppe is voor het grootste deel (ca. € 497 mln in de jaren 2009–2020) gereserveerd voor het Programma Hoogfrequent Spoor (PHS) (TK 2008–2009, 31 700 A, nr. 2). Voor dit programma zijn planstudies gestart. In 2010 zullen naar verwachting projectvoorstellen worden ingediend. Daarnaast is er een bedrag van € 207 mln toegekend aan het Actieprogramma Regionaal Openbaar Vervoer (TK 2008–2009, 31 700 A, nr. 98). Deze middelen worden naar verwachting overgeheveld naar de begroting van Verkeer en Waterstaat bij de 1e suppletoire wet 2010.
Daarnaast is de CA Enveloppe Infra en (vaar)wegen ingesteld. Deze enveloppe betreft investeringen in wegen, vaarwegen en luchtkwaliteit. Projecten die eventueel voor een bijdrage in aanmerking komen, worden nu voorbereid en zullen in de loop van het begrotingsjaar 2010 worden ingediend. De voorstellen zullen vooral betrekking hebben op doorstroming verbeterende maatregelen (bijvoorbeeld Dynamisch Verkeersmanagement) en een pakket Duurzaam Veilig. Dit pakket bestaat uit projecten, die inspelen op de wisselwerking tussen infrastructuur, voertuig en gedrag.
Het kabinet heeft een aantal enveloppen ingesteld op dit domein. Dat is ten eerste de Enveloppe Energie. Het budget van deze enveloppe t/m 2012 (€ 374 mln) is samengevoegd met de reservering binnen Pijler 2 van het Beleidsprogramma ten behoeve van innovatief ondernemerschap op het terrein van duurzame energie. Beide budgetten zijn toegevoegd aan de Innovatieagenda Energie (TK 2007–2008, 31 530, nr. 1). Deels heeft besluitvorming plaatsgevonden over innovatieprogramma’s (TK 2008–2009, 31 239, nr. 54). Eind 2009 of begin 2010 zal besluitvorming plaatsvinden over een groot deel van het resterende budget voor de Innovatieagenda.
Ten tweede betreft het de Enveloppe Water en Kust. De middelen in de huidige kabinetsperiode zijn bestemd voor de Kaderrichtlijn Water. Over twee tranches heeft in 2008 en 2009 besluitvorming plaatsgevonden. Naar verwachting zullen in 2010 projectvoorstellen worden ingediend voor de overige € 56 mln (beschikbaar tot en met 2012). Binnen deze enveloppe zijn verder voor deze kabinetsperiode geen middelen meer gereserveerd.
Ten derde is er de Enveloppe Natuur, EHS en vitaal plattelend. De gehele enveloppe is inmiddels uitgekeerd aan de investeringsregeling luchtwassystemen (TK 2008–2009, 31 700 XIV). Binnen deze enveloppe zijn geen middelen meer gereserveerd.
Ten vierde is een deel van de Enveloppe Regionaal economisch beleid en de Enveloppe Infra en (vaar)wegen bestemd voor projecten op het gebied van luchtkwaliteit. Deze middelen (€ 50 mln.) zijn reeds ingezet voor maatregelen op het gebied van luchtkwaliteit.
In het Coalitieakkoord is afgesproken te investeren in maatschappelijke innovatieprogramma’s. Daarom is besloten tot de Enveloppe Innovatie, kennis en onderzoek. De betreffende programma’s zijn gericht op de aanpak van maatschappelijke knelpunten op het terrein van waterbeheer, veiligheid, zorg en (duurzame) energie. In het Coalitieakkoord is € 111 mln. beschikbaar gesteld voor maatschappelijke innovatieprogramma’s. Met de honorering van een Fes bijdrage voor de aangepaste voorstellen Hersenen en Cognitie, Towards Bio Solar Cells en Gezond Ouder Worden van respectievelijk € 20 mln, € 25 mln en € 10 mln is het totale bedrag door het kabinet toegekend aan projecten1. De middelen die nog staan gereserveerd kunnen door de departementen voor de uitvoering van de gehonoreerde projecten worden opgevraagd.
In aanvulling op de Enveloppe Innovatie, kennis en onderzoek, heeft dit kabinet ten tijde van de Miljoenennota 2009 € 500 mln beschikbaar gesteld voor selectieve continuering van (in deze kabinetsperiode) aflopende Fes-projecten in dit domein. Inmiddels heeft het kabinet besloten tot toekenning van Fes-middelen aan projecten (TK 2008–2009, 27 406, nr. 148). Over de resterende middelen zal in de loop van 2009 en 2010 besluitvorming plaatsvinden.
Daarnaast heeft het huidige kabinet tot en met 2012 ongeveer € 168 mln beschikbaar gesteld voor grootschalige research infrastructuur en innovatieve oplossingen voor toekomstige lerarentekorten. Met de honorering van de Fes-bijdrage voor de aangepaste voorstellen NCB: Biodiversiteit, NanoLab (deel II), Dynamic Two Phase Flow Lab en Delta Faciliteit van respectievelijk € 30 mln, € 13,1 mln, € 14 mln en € 25,3 mln is het totale budget door het kabinet toegekend aan projecten2. De middelen die nog staan gereserveerd kunnen door de departementen voor de uitvoering van de gehonoreerde projecten worden opgevraagd.
De Nota Ruimte heeft tot doel op een duurzame en efficiënte wijze ruimte te scheppen voor de verschillende ruimtevragende functies, de leefbaarheid van Nederland te waarborgen en te vergroten en de ruimtelijke kwaliteit van stad en platteland te verbeteren. In totaal is € 1 mld. hiervoor gereserveerd. Besluitvorming over toedeling van het nog gereserveerde deel van € 687 mln zal naar verwachting plaatsvinden in het najaar van 2009. Voorbeelden van projecten waarover besluitvorming zal plaatsvinden zijn de Stadshavens in Rotterdam, Brainport in Eindhoven en de Weerwaterzone in Almere.
In het Coalitieakkoord zijn vanuit de Enveloppe Regionaal economisch beleid middelen bestemd voor sterke regio’s en herstructurering van bedrijventerreinen. Sterke regio’s is gericht op versterking van de regionale economie, waaronder bereikbaarheid. In totaal is hiervoor € 186 mln beschikbaar (€ 180 mln voor prijsindexatie). Hiervan is een deel reeds toegekend aan projecten. Voor herstructurering is in deze kabinetsperiode vanuit het Fes € 53 mln. beschikbaar. Deze middelen zijn onderdeel van de totale rijksbijdrage van circa € 400 mln. die het kabinet in de periode 2009–2013 in gaat zetten voor het uitvoeren van de inhaalslag van de herstructurering van bedrijventerreinen (TK, 2008–2009, 31 253, nr. 8). Naast sterke regio’s en herstructurering zijn deze kabinetsperiode nog middelen beschikbaar binnen deze enveloppe voor overige projecten, waarbij voorrang wordt gegeven aan projecten voor duurzame energie.
2.3 Fes en het Aanvullend Beleidsakkoord
In de cijfers van tabel 1, 2 en 3 is reeds het stimuleringspakket uit het Aanvullend Beleidsakkoord verwerkt, voor zover dit betrekking heeft op het Fes. De bedragen zijn al verwerkt bij de Voorjaarsnota 2009. In tabel 4 zijn onderstaand de voor het Fes relevante onderdelen van het stimuleringspakket gepresenteerd. Deze volgt de indeling van het Aanvullend Beleidsakkoord, «werken aan toekomst».
Tabel 4: Stimuleringspakket en Fes (in € mln)* | |||
---|---|---|---|
2009 | 2010 | 2011 e.v.j. | |
Totaal | 638 | 777 | 277 |
a. Arbeidsmarkt, onderwijs en kennis | |||
– Verlenging aflopende innovatieprogramma’s | 10 | 100 | 390 |
– Snelle uitvoering Fes-projecten Innovatie | 109 | 109 | |
b. Duurzame economie | |||
– Snelle uitvoering Fes-projecten Duurzaamheid | 116 | 116 | |
– Snelle uitvoering Fes-projecten Ruimtelijk Economische Beleid | 190 | 190 | |
c. Infrastructuur en (woning)bouw | |||
– Snelle uitvoering Fes-projecten Infra | 134 | 134 | |
f. Invulling Fes-projecten | 79 | 128 | 177 |
* Deze tabel geeft de stand van het stimuleringspakket in het Aanvullend Beleidsakkoord. De actuele stand staat in de tabel van bijlage II.
Het stimuleringspakket betreft verschillende onderdelen van het Fes. In bijlage II is per investeringsimpuls of enveloppe uit het Coalitieakkoord aangegeven waar het stimuleringspakket neerslaat in het Fes. Daaruit blijkt o.a. dat een groot deel van het stimuleringspakket, voorzover relevant voor het Fes, zich al bevindt op de departementale begrotingen, en daardoor in de Fes-begroting verantwoord is op de artikelen 11 t/m 14.
Met ingang van 2008 kent het Fes conform de afspraken in het Coalitieakkoord een vaste voeding uit gasbaten, die niet meer fluctueert als gevolg van de hoogte van de gasbaten. Voor de begroting 2010 wordt deze vaste voeding bij begrotingswet vastgesteld, waarmee de ontvangsten gelijk worden gesteld aan de uitgaven. Het kabinet heeft inmiddels een voorstel tot wijziging van de Fes-wet bij de Kamer ingediend (TK 2008–09, 31 993, nrs. 1–3).
Een integraal overzicht van de geraamde aardgasbaten wordt gepresenteerd in de Miljoenennota 2010 (Bijlage I).
C. TOELICHTING PER BEGROTINGSARTIKEL
Fes-middelen op departementale begrotingen (projecten in uitvoering)
Artikel 11. Bijdragen aan andere begrotingen in het kader van verkeer en vervoer
Op dit artikel worden de bijdragen geraamd voor de projecten in het kader van verkeer en vervoer voor zover daarover besluitvorming heeft plaatsgevonden en de bijbehorende middelen zijn overgeboekt uit art. 15. Hieronder wordt in de tabel de opbouw van de uitgaven t/m 2014 vermeld.
Opbouw uitgaven (in € 1000) | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | |
Vastgestelde begroting 2009 | 1 133 893 | 1 212 720 | 966 240 | 758 089 | 716 617 | ||
1e suppletore begroting 2009 | – 340 060 | 61 943 | 402 000 | ||||
Mutatie | – 13 572 | 11 908 | 1 414 | 250 | 1 314 133 | ||
Ontwerpbegroting 2010 | 1 471 514 | 780 261 | 1 286 571 | 1 369 654 | 758 339 | 716 617 | 1 314 133 |
Een uitsplitsing van de geraamde uitgaven en de mutaties per individueel project wordt onderstaand in twee afzonderlijke tabellen gegeven. In de tabellen staat ook een verwijzing naar de reservering waaruit deze specifieke middelen afkomstig zijn. Het project Zuidas is bijvoorbeeld afkomstig uit de impuls 2005.
Uitsplitsing begrotingsstand naar projectniveau: artikel 11 verkeer en vervoer
(x € 1000) | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | Begr. | Art. | |
Voorfinanciering Geografische Info. Systemen | – 33 000 | – 34 000 | – 35 000 | – 35 000 | VenW | 36 | ||
Amendement Snijder-Hazelhoff | 27 890 | IF | 11 | |||||
Project Mainport Rotterdam | 408 240 | 447 199 | 273 617 | 98 133 | IF | 16 | ||
Impuls 1998: Bereikbaarheid/voorfinanciering 12 mld pakket | 465 053 | 829 020 | 837 000 | IF | Divers | |||
Impuls 2001: Bereikbaarheid en stedelijke ontwikkeling | 230 840 | 343 040 | IF | Divers | ||||
Impuls 2005: Bijdrage systeemkosten tolheffing | 48 578 | 49 239 | IF | 17 | ||||
Impuls 2005: Zuidas | 15 000 | 25 000 | 60 000 | IF | 12 | |||
Impuls 2006: Betere benutting hoofdwegen Programma filevermindering | 16 116 | 16 117 | IF | 12 | ||||
Impuls 2006: Betere benutting hoofdwegen Dynamisch verkeersmanagement | 305 | 305 | IF | 12 | ||||
Impuls 2006: Slimme benuttingsmaatregelen spoor | 10 000 | 10 000 | IF | 13 | ||||
Nota Mobiliteit: Infrastructuur Noordvleugel | 4 100 | 4 100 | 60 000 | 238 000 | 478 000 | 1 216 000 | IF | 12 |
CA Infra en (vaar)wegen: Quick wins wegen/Aanpak knooppunten | 1 250 | 14 083 | 12 833 | 20 250 | IF | 12 | ||
CA Infra en (vaar)wegen: Praktijkproef verbetering doorstroming A10 A’dam | 22 019 | 19 667 | 6 581 | IF | 12 | |||
CA Infra en (vaar)wegen: Quick Wins vaarwegen | 15 000 | 20 000 | 20 000 | IF | 15 | |||
Totaal | 780 261 | 1 286 571 | 1 369 654 | 758 339 | 716 617 | 1 314 133 |
Mutaties begroting 2010 op projectniveau: artikel 11 verkeer en vervoer
(x € 1000) | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Departement | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | |
Project Mainport Rotterdam | IF | 98 133 | |||||
Nota Mobiliteit: Infrastructuur Noordvleugel | IF | 1 216 000 | |||||
CA Infra en (vaar)wegen: Quick wins wegen/Aanpak knooppunten | IF | – 3 958 | 3 875 | – 167 | 250 | ||
CA Infra en (vaar)wegen: Praktijkproef verbetering doorstroming A10 A’dam | IF | – 9 614 | 8 033 | 1 581 | |||
Totaal | – 1 3572 | 11 908 | 1 414 | 250 | 1 314 333 |
De mutaties in het (extrapolatie)jaar 2014 betreffen middelen die al eerder waren toegekend en overgeboekt.
Voor het project Quick wins wegen/Aanpak knooppunten wordt met een ander kasritme gerekend. Besloten is de aanpak van knooppunten zo veel mogelijk te combineren met beheer- en onderhoudswerkzaamheden teneinde de verkeersoverlast tot een minimum te beperken.
Voor het project Praktijkproef verbetering doorstroming A10 Amsterdam worden middelen van 2009 naar latere jaren doorgeschoven wegens enige vertraging in de besluitvorming.
Artikel 12 Bijdragen aan andere begrotingen in het kader van milieu en duurzaamheid
Op dit artikel worden de bijdragen geraamd voor de projecten in het kader van milieu en duurzaamheid voor zover daarover besluitvorming heeft plaatsgevonden en de bijbehorende middelen zijn overgeboekt uit art. 15. Hieronder wordt in de tabel de opbouw van de uitgaven t/m 2014 vermeld.
Opbouw uitgaven (in € 1000) | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | |
Vastgestelde begroting 2009 | 274 850 | 263 040 | 271 580 | 230 408 | 220 800 | ||
1e suppletore begroting 2009 | 124 733 | 143 374 | 66 500 | 22 000 | 6 000 | ||
Mutatie | 30 743 | 66 427 | 41 780 | 21 660 | 12 150 | 21 800 | |
Ontwerpbegroting 2010 | 223 459 | 430 326 | 472 841 | 379 860 | 274 068 | 239 030 | 21 800 |
Een uitsplitsing van de geraamde uitgaven en de mutaties per individueel project wordt onderstaand in twee afzonderlijke tabellen gegeven. In de tabellen staat ook een verwijzing naar de reservering waaruit deze specifieke middelen afkomstig zijn.
Uitsplitsing begrotingsstand naar projectniveau: artikel 12 milieu en duurzaamheid
(x € 1000) | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | Begr. | Art. | |
Impuls 1998: Programma Milieutechnologie | 4 778 | 4 778 | 4 900 | 4 270 | VROM | 7 | ||
Impuls 2005: Bodemsanering | 22 696 | 6 097 | VROM | 4 | ||||
Impuls 2005: Luchtkwaliteit | 33 715 | 4 215 | VROM | 5 | ||||
Impuls 2005: Luchtkwaliteit | 355 | 155 | LNV | 21 | ||||
Impuls 2005: MEP | 100 900 | 165 900 | 205 000 | 205 000 | 205 000 | EZ | 4 | |
Impuls 2005: biobrandstoffen | 11 959 | 3 060 | 1 000 | 1 458 | VenW | 36 | ||
Impuls 2005: UKR | 6 436 | 4 897 | 1 540 | EZ | 4 | |||
Impuls 2005: EU aanbestedingsregeling CO2 opslag | 2 500 | 6 000 | 6 000 | 6 000 | 6 000 | 6 000 | VROM | 3 |
Impuls 2005: Energiebesparingstender UKR | 4 251 | 3 252 | EZ | 4 | ||||
Impuls 2005: Ophogen budget EOS Demo-tender | 1 333 | 684 | EZ | 4 | ||||
Impuls 2005: Verhoging budget 4e tender UKR | 12 500 | 10 000 | 2 500 | EZ | 4 | |||
Impuls 2005: UKR CO2 afvangtechnologie | 10 000 | 8 000 | 2 000 | EZ | 4 | |||
Impuls 2005: Verhoging budget besparingstender UKR | 2 150 | 1 750 | 200 | EZ | 4 | |||
Impuls 2005: PIEDWGO | 6 000 | 4 000 | WWI | 2 | ||||
Impuls 2005: PIEDWGO | 4 000 | 4 000 | 6 000 | EZ | 4 | |||
Impuls 2005: Energietender technopartners Seed-faciliteit | 3 625 | 3 625 | EZ | 4 | ||||
Impuls 2005: Energy Efficiency bedrijfsleven | 7 250 | 8 250 | 3 500 | EZ | 4 | |||
Impuls 2005: Innovatieprogramma duurzaam openbaar busvervoer | 7 482 | 2 518 | VenW | 36 | ||||
Impuls 2006: Groninger Pijpleiding | 4 114 | 114 | VROM | 4 | ||||
Impuls 2006: Enveloppe luchtkwaliteit (lokale maatregelen) | 59 789 | 59 789 | 30 000 | VROM | 5 | |||
Westerschelde | 7 000 | 8 000 | LNV | 23 | ||||
CA Diverse enveloppen: luchtkwaliteit | 37 500 | 57 500 | 40 000 | VROM | 5 | |||
CA Diverse enveloppen: luchtkwaliteit | 9 000 | 6 000 | LNV | 21 | ||||
CA Energie: Gebouwde Omgeving | 8 000 | 11 000 | 9 000 | 1 000 | 1 000 | WWI | 2 | |
CA Energie: Duurzame mobiliteit | 6 000 | 10 000 | 7 500 | 4 500 | 2 000 | VenW | 36 | |
CA Energie: Ketenefficiency | 2 100 | 2 100 | 1 400 | 200 | EZ | 4 | ||
CA Energie: Ketenefficiency | 200 | 1 150 | 1 150 | 650 | 500 | LNV | 21 | |
CA Energie: Kas als energiebron | 5 000 | EZ | 4 | |||||
CA Energie: Kas als energiebron | 3 200 | 4 100 | 4 600 | 5 500 | 3 700 | 2 200 | LNV | 21 |
CA Energie: CATO 2 | 4 000 | 1 000 | EZ | 4 | ||||
CA Energie: Duurzame elektriciteitsvoorziening | 800 | 2 000 | 3 200 | 1 700 | 1 000 | 300 | EZ | 4 |
CA Energie: Groene grondstoffen | 1 700 | 3 250 | 3 500 | 2 500 | 550 | EZ | 4 | |
CA Energie: Groene grondstoffen | 843 | 5 327 | 4 230 | 3 310 | LNV | 21 | ||
CA Energie: ADEM | 9 500 | 9 000 | 3 500 | 3 500 | 3 000 | 1 500 | EZ | 4 |
CA Water en Kust: Innovatie KRW | 35 250 | 29 750 | 10 000 | IF | 11 | |||
CA Water en Kust: Synergie KRW | 9 500 | 18 580 | 24 440 | 28 680 | 14 880 | 11 600 | IF | 11 |
Totaal | 430 326 | 472 841 | 379 860 | 274 068 | 239 030 | 21 800 |
Mutaties begroting 2010 op projectniveau: artikel 12 milieu en duurzaamheid
(x € 1000) | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Departement | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | |
Impuls 2005: EU aanbestedingsregeling CO2 opslag | VROM | 6 000 | |||||
CA diverse enveloppen: Luchtkwaliteit | LNV | – 5 500 | 3 500 | 2 000 | |||
CA Energie: Duurzame mobiliteit | VenW | 6 000 | 10 000 | 7 500 | 4 500 | 2 000 | |
CA Energie: Ketenefficiency | EZ | 2 100 | 2 100 | 1 400 | 200 | ||
CA Energie: Ketenefficiency | LNV | 200 | 1 150 | 1 150 | 650 | 650 | |
CA Energie: Kas als energiebron | EZ | 5 000 | |||||
CA Energie: Kas als energiebron | LNV | 3 200 | 4 100 | 4 600 | 5 500 | 3 700 | 2 200 |
CA Energie: CATO 2 | EZ | 4 000 | 1 000 | ||||
CA Energie: Duurzame elektriciteitsvoorziening | EZ | 800 | 2 000 | 3 200 | 1 700 | 1 000 | 300 |
CA Energie: Groene grondstoffen | EZ | 1 700 | 3 250 | 3 500 | 2 500 | 550 | |
CA Energie: ADEM | EZ | 9 500 | 9 000 | 3 500 | 3 500 | 3 000 | 1 500 |
CA Energie: Groene grondstoffen | LNV | 843 | 5 327 | 4 230 | 3 310 | ||
CA Water en Kust: Innovatie KRW | IF | 5 000 | 25 000 | 10 000 | |||
CA Water en Kust: Synergie KRW | IF | 11 600 | |||||
Totaal | 30 743 | 66 427 | 41 780 | 21 660 | 12 150 | 21 800 |
De mutaties in het (extrapolatie)jaar 2014 betreffen middelen die al eerder waren toegekend en overgeboekt.
Het project Luchtkwaliteit van het ministerie van LNV is vertraagd omdat de nieuwe «Investeringsregeling Luchtwassers» (waaraan de Fes middelen zijn gekoppeld) aan Brussel moet worden voorgelegd voor de toets op staatssteun. Het streven is om de investeringsregeling nog in 2009 open te stellen voor een bedrag van € 2,5 mln, en daarna ook in 2010en 2011. Dit heeft kaseffecten in 2010 en 2011.
De overige mutaties betreffen de overboeking van middelen vanuit de Coalitieakkoord enveloppe Water en Kust voor het project Innovatie KRW en het overboeken van middelen vanuit de Coalitieakkoord enveloppe Energie voor diverse projecten, waarover besluitvorming heeft plaatsgevonden.
Artikel 13 Bijdragen aan andere begrotingen in het kader van kennis en innovatie
Op dit artikel worden de bijdragen geraamd voor de projecten in het kader van kennis en innovatie voor zover daarover besluitvorming heeft plaatsgevonden en de bijbehorende middelen zijn overgeboekt uit art. 15. Hieronder wordt in de tabel de opbouw van de uitgaven t/m 2014 vermeld.
Opbouw uitgaven (in € 1000) | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | |
Vastgestelde begroting 2009 | 526 638 | 393 971 | 203 283 | 120 682 | 82 822 | ||
1e suppletore begroting 2009 | 90 276 | 87 715 | 349 | ||||
Mutatie | 16 204 | 12 688 | 39 383 | 62 337 | 39 157 | 85 444 | |
Ontwerpbegroting 2010 | 533 508 | 633 118 | 494 374 | 243 015 | 183 019 | 121 979 | 85 444 |
Hieronder wordt een globale uitsplitsing gemaakt van de begrotingsstand van artikel 13 Kennis en innovatie. Een uitsplitsing op projectniveau is, vanwege het grote aantal projecten, opgenomen in bijlage III
Uitsplitsing begrotingsstand artikel 13 Kennis en innovatie
(x € 1 000) | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | |
Impuls 2004: BSIK-projecten | 165 099 | 78 619 | 22 786 | 17 488 | ||
Impuls 2001, 2005 en 2006: Diverse onderwijs projecten | 212 499 | 157 009 | 41 206 | 37 757 | 34 453 | 7 368 |
Impuls 2005: Innovatieprogramma’s en toponderzoek | 26 824 | 25 072 | 16 534 | |||
Impuls 2005: Vitale infrastructuur | 6 330 | 1 915 | ||||
Impuls 2005: MS&ICT | 8 858 | 3 116 | 485 | |||
Impuls 1998, 2005 en 2006: Overig | 213 508 | 228 643 | 162 004 | 127 774 | 87 526 | 78 076 |
Totaal | 633 118 | 494 374 | 243 015 | 183 019 | 121 979 | 85 444 |
Een uitsplitsing van de mutaties per individueel project wordt in onderstaande tabel gegeven. In deze tabel staat ook een verwijzing naar de reservering waaruit deze specifieke middelen afkomstig zijn.
Mutaties begroting 2010 op projectniveau: artikel 13 kennis en innovatie
(x € 1000) | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Departement | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | |
Kenniswijk EZ | EZ | – 1 902 | – 1 902 | ||||
Impuls 1998: Kennis Technocentra | OCW | 277 | – 277 | ||||
Impuls 2005: VMBO/funderend onderwijs OCW | OCW | 12 229 | – 1 2229 | ||||
Impuls 2005: Transitie samenwerking TU’s | OCW | – 3 000 | – 4 000 | – 4 000 | 6 000 | 3 500 | 1 500 |
Impuls 2005: Inn.progr. en toponderzoek-VIA(ICT schil CT infobox) | BZK | – 15 | – 15 | ||||
Impuls 2005: Vit. infra-cybercrime | EZ | – 65 | – 65 | ||||
Impuls 2005: Vit. infra-bescherming tegen elektronische aanvallen | BZK | – 900 | – 600 | ||||
Impuls 2005: Vit. infra-nationaal adviescentrum vitale infrastructuren (NAVI) | BZK | 890 | – 890 | ||||
Impuls 2005: MS&ICT-MediaMania | OCW | 551 | 48 | ||||
Impuls 2005: MS&ICT-Wereldscholen | OCW | 203 | 136 | ||||
Impuls 2005: MS&ICT-Special Learning Community | OCW | 83 | 34 | ||||
Impuls 2005: MS&ICT-Digitale Leergemeenschap | OCW | 260 | 81 | ||||
Impuls 2005: MS&ICT-Suppleo | OCW | 333 | 212 | 123 | |||
Impuls 2005: MS&ICT-WISEBITS 2.0 | OCW | 266 | 61 | 13 | |||
Impuls 2005: MS&ICT-LES 2.0 | OCW | 826 | 291 | ||||
Impuls 2005: MS&ICT-SVP | OCW | 496 | 320 | ||||
Impuls 2006: A13 Beelden voor de toekomst | OCW | – 5 799 | – 5 800 | 5 839 | |||
Impuls 2006: A7 RSV | VWS | – 6 900 | |||||
Impuls 2006: A3 TTI watertechnologie | EZ | 33 | 1 393 | 3 246 | 4 374 | 4 343 | 4 111 |
Impuls 2006: A5 Centre for Translational Molecular Medicine | EZ | 693 | 4 287 | 9 675 | 13 016 | 13 545 | 33 784 |
Impuls 2006: A9 Rendement&excellentie | OCW | – 8 678 | – 9 393 | – 3 478 | 10 793 | 9 227 | 1 529 |
Impuls 2006: A10 Investeringsagenda beta&techniek | OCW | 73 | – 73 | ||||
Impuls 2006: A12 Beroepsonderwijs in bedrijf | OCW | 1 399 | – 1 399 | ||||
CA Innovatie, kennis en onderzoek: Scheidingstechnologie | EZ | 2 290 | 3 831 | 4 167 | 4 377 | 2 238 | 497 |
CA Innovatie, kennis en onderzoek: Genomics | OCW | 40 500 | |||||
CA Innovatie, kennis en onderzoek: Hersenen en cognitie | OCW | 2 000 | 4 000 | 4 000 | 3 900 | 3 900 | 2 200 |
Impuls kennis en innovatie: ITER-NL2 | OCW | 4 000 | 4 000 | ||||
Impuls kennis en innovatie: Beroepsonderwijs in bedrijf (netwerkscholen) | OCW | 4 404 | 2 404 | 2 404 | 2 404 | 2 384 | |
Grootsch. res.infra/lerarentekort: NCB | OCW | 4 700 | 10 000 | 8 400 | 6 900 | ||
Grootsch. res.infra./lerarentekort: Surfnet7 | OCW | 6 800 | 11 700 | 6 300 | 7 200 | ||
Grootsch. res. infra/lerarentekort: Nanolab | EZ | 2 161 | 4 533 | 4 533 | 3 373 | ||
Totaal | 16 204 | 12 688 | 39 383 | 62 337 | 39 157 | 85 444 |
De mutaties in het (extrapolatie)jaar 2014 betreffen middelen die al eerder waren toegekend en overgeboekt.
Het project Kenniswijk is afgerond. Niet-bestede middelen worden teruggeboekt naar het Fes.
De uitgaven voor het project VMBO/Funderend onderwijs zijn versneld, omdat in 2009 naar verwachting meer aanvragen voor subsidie worden ingediend.
Voor het project Transitie samenwerking TU’s wordt een nieuw kasritme gehanteerd op basis van de verwachte uitgaven van de instellingen. Hierdoor wordt een bedrag van 11 mln ingezet in de jaren 2012–2014 in plaats van 2009–2011.
Het project Bescherming tegen elektronische aanvallen (BEA) is beëindigd nadat partijen zich uiteindelijk niet wilden committeren aan de uitvoering van dit project.
Het project Beelden voor de toekomst is door aanbestedingsprocedures vertraagd.
Het project Rendement en Excellentie is vertraagd. Het nieuwe kasritme is vastgesteld op basis van de verwachte uitgaven van de instellingen.
De overige mutaties betreffen de overboeking van middelen vanuit de reserveringen (artikel 15) binnen het Fes naar departementale begrotingen (artikel 11 t/m 15) en het aanpassen van kasritmes van een betrekkelijk kleine omvang.
Artikel 14 Bijdragen aan andere begrotingen in het kader van ruimtelijke Ordening
Op dit artikel worden de bijdragen geraamd voor de projecten in het kader van ruimtelijke ordening voor zover daarover besluitvorming heeft plaatsgevonden en de bijbehorende middelen zijn overgeboekt uit artikel 15. Hieronder wordt in de tabel de opbouw van de uitgaven t/m 2014 vermeld.
Opbouw uitgaven (in € 1000) | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | |
Vastgestelde begroting 2009 | 121 356 | 43 637 | 52 830 | 19 500 | 5 500 | ||
1e suppletore begroting 2009 | 169 802 | 167 844 | 31 158 | 3 600 | |||
Mutatie | 15 122 | 49 288 | 34 400 | 41 890 | 33 650 | 39 250 | |
Ontwerpbegroting 2010 | 154 499 | 306 280 | 260 769 | 118 288 | 64 990 | 39 150 | 39 250 |
Op dit artikel worden de bijdragen geraamd in het kader van ruimtelijke ordening voor zover deze voldoende zijn uitgewerkt. Een uitsplitsing van de geraamde uitgaven en de mutaties per individueel project wordt onderstaand in twee afzonderlijke tabellen gegeven. In de tabellen staat ook een verwijzing naar de reservering waaruit deze specifieke middelen afkomstig zijn.
Uitsplitsing begrotingsstand naar projectniveau: artikel 14 ruimtelijke ordening
(x € 1000) | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | Begr. | Art. | |
Impuls 1998: Vitaliteit steden/Sleutelprojecten | 120 510 | 101 022 | VROM | 2 | ||||
Impuls 1998: Sleutelprojecten Rotterdam | 3 000 | IF | 13 | |||||
Impuls 2001: BIRK+Saneringsregeling | 66 910 | 35 380 | 17 730 | 500 | VROM | 2 | ||
Impuls 2001: BIRK/A2 Maastricht | 5 000 | 5 000 | IF | 12 | ||||
Impuls 2001: BIRK/W4 Leiderdorp | 24 158 | VenW | 12 | |||||
Impuls 2001: BIRK IJsseldelta | 10 000 | IF | 13 | |||||
Impuls 2005: Archeologisch bodemonderzoek (Malta) | 3 076 | 1 750 | 1 000 | 250 | OCW | 14 | ||
Nota Ruimte: Primaviera | 6 000 | LNV | 22 | |||||
Nota Ruimte: Greenports | 8 106 | 5 706 | 1 400 | LNV | 22 | |||
Nota Ruimte: Klavertje 4 (Greenport Venlo) | 11 500 | 5 700 | 5 700 | LNV | 22 | |||
Nota Ruimte: Mooi Nederland | 15 909 | 8 961 | 4 200 | 4 100 | VROM | 2 | ||
Nota Ruimte: Klimaatbuffers | 3 000 | 4 000 | 5 000 | 3 000 | VROM | 2 | ||
Nota Ruimte: Geluidskaarten | 3 000 | 3 000 | 3 000 | 3 000 | VROM | 2 | ||
Nota Ruimte: Natuurpilots | 13 000 | 8 000 | 4 000 | LNV | 23 | |||
Nota Ruimte: Noordelijke IJ-oevers | 7 950 | 22 050 | VROM | 2 | ||||
Nota Ruimte: Planvormingskosten | 6 259 | 1 600 | VROM | 2 | ||||
Nota Ruimte: Den Bosch | 10 400 | 2 600 | VROM | 2 | ||||
Nota Ruimte: Nijmegen Waalfront | 20 000 | 5 000 | VROM | 2 | ||||
Nota Ruimte: Maastricht Belvedere | 8 000 | 2 000 | VROM | 2 | ||||
Nota Ruimte: Waterdunen | 14 400 | 3 600 | VROM | 2 | ||||
Nota Ruimte: Zuidplaspolder | 10 000 | 5 000 | 5 000 | 4 000 | VROM | 2 | ||
Nota Ruimte Oude Rijnzone | 17 500 | VROM | 2 | |||||
Nota Ruimte: Veenweidegebieden | 7 600 | 18 800 | 28 500 | 29 000 | 29 100 | LNV | 27 | |
Nota Ruimte: Nieuwe Hollandse Waterlinie | 7 360 | 12 000 | 10 100 | 5 240 | 150 | 150 | LNV | 24 |
Nota Ruimte: Scheveningen Boulevard | 300 | 2 500 | 2 200 | 3 800 | 2 000 | IF | 14 | |
Totaal | 306 280 | 260 769 | 118 288 | 64 990 | 39 150 | 39 250 |
Een uitsplitsing van de mutaties per individueel project wordt in onderstaande tabel gegeven. In deze tabel staat ook een verwijzing naar de reservering waaruit deze specifieke middelen afkomstig zijn.
Mutaties begroting 2010 op projectniveau: artikel 14 ruimtelijke ordening
(x € 1000) | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Departement | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | |
Impuls 2001: BIRK IJsseldelta | IF | 10 000 | |||||
Impuls 2005: Archeologisch bodemonderzoek (Malta) | OCW | 38 | – 1 288 | 1 000 | 250 | ||
Nota Ruimte: Mooi Nederland | VROM | 5 824 | – 624 | – 2 800 | – 900 | – 1 500 | |
Nota Ruimte: Planvormingskosten | VROM | 1 600 | 1 600 | ||||
Nota Ruimte: Zuidplanspolder | VROM | 10 000 | 5 000 | 5 000 | 4 000 | ||
Nota Ruimte: Oude Rijnzone | VROM | 17 500 | |||||
Nota Ruimte: Veenweidegebieden | LNV | 7 600 | 18 800 | 28 500 | 29 000 | 29 100 | |
Nota Ruimte: Nieuwe Hollandse Waterlinie | LNV | 7 360 | 12 000 | 10 100 | 5 240 | 150 | 150 |
Nota Ruimte: Scheveningen Boulevard | VenW | 300 | 2 500 | 2 200 | 3 800 | 2 000 | |
Totaal | 15 122 | 49 288 | 34 300 | 41 890 | 33 650 | 39 250 |
De mutaties in het (extrapolatie)jaar 2014 betreffen middelen die al eerder waren toegekend en overgeboekt.
Het project Mooi Nederland is versneld, omdat het aantal tenders waarmee de middelen worden verstrekt is teruggebracht.
De overige mutaties – van betrekkelijk kleine omvang – hangen samen met aanpassing van kasritmes en het overboeken van middelen vanuit de reserveringen (artikel 15) binnen het Fes naar departementale begrotingen (artikel 11 t/m 15)
Artikel 15 Gereserveerde middelen Fes (projecten in voorbereiding)
Dit artikel bevat de reservering van middelen voor projecten en programma’s in voorbereiding. Zodra de projecten voldoende zijn uitgewerkt en besluitvorming heeft plaatsgevonden, worden de middelen overgeheveld naar het desbetreffende uitgavenartikel (artikel 11 t/m 14) van de Fes-begroting. Tegelijkertijd worden het desbetreffende ontvangsten- en uitgavenartikel van een of meer departementale begrotingen aangepast. Daardoor staan de FES-bijdragen voor een bepaald project op de begroting van een vakdepartement dat vervolgens verantwoordelijk is voor (tijdige) uitvoering van het project.
Hieronder wordt in de tabel de opbouw van de gereserveerde middelen t/m 2014 vermeld.
Opbouw uitgaven (in € 1000) | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | |
Vastgestelde begroting 2009 | 421 132 | 598 242 | 690 642 | 1 216 852 | 964 246 | ||
1e suppletore begroting 2009 | 67 353 | 233 995 | 51 255 | – 203 472 | – 80 000 | ||
Mutatie | – 105 957 | – 208 153 | – 5 2196 | – 109 949 | – 4 2264 | 883 671 | |
Ontwerpbegroting 2010 | – | 382 528 | 624 084 | 689 701 | 903 431 | 841 982 | 883 671 |
In tabel 3 (paragraaf 2.1) is een uitgebreide specificatie van artikel 15 (Gereserveerde middelen Fes) opgenomen.
De mutaties in het (extrapolatie)jaar 2014 betreffen middelen die al eerder waren gereserveerd in het Fes. Op macro-niveau kan de mutatie als volgt worden toegelicht:
Aansluiting Voorjaarsnota 2009 en begroting 2010 (in € mln) | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | |
– 106 | – 208 | – 52 | – 110 | – 42 | 461 | |
Overboekingen naar art. 11 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Overboekingen naar art. 12 | – 34 | – 131 | – 12 | 0 | 0 | 0 |
Overboekingen naar art. 13 | – 81 | – 91 | – 56 | 0 | 0 | 0 |
Overboekingen naar art. 14 | 0 | – 1 | – 1 | – 133 | – 67 | 0 |
Prijsbijstelling | 9 | 15 | 17 | 23 | 25 | 25 |
Overig (kasschuiven e.d.) | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 436 |
Verder is in tabel 3 (paragraaf 2.1) een meer uitgebreide specificatie van artikel 15 (gereserveerde middelen Fes) opgenomen. De belangrijkste te verwachten besluitvormingsmomenten worden per enveloppe, impuls en dergelijke toegelicht in paragraaf 2.2.
Artikel 21 Ontvangsten uit aardgasbaten
Op dit artikel zijn de voor het fonds bestemde ontvangsten uit aardgas geraamd. Vanaf 2008 is conform de afspraken in het Coalitieakkoord sprake van een vaste Fes-voeding waarbij de voeding uit gasbaten bij begrotingswet wordt vastgesteld. Hieronder wordt in de tabel de opbouw van de ontvangsten t/m 2014 vermeld.
Opbouw ontvangsten (in € 1000) | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | |
Vastgestelde begroting 2009 | 2 477 869 | 2 511 610 | 2 184 575 | 2 345 531 | 1 990 065 | ||
1e suppletore begroting 2009 | 112 104 | 694 871 | 551 262 | – 177 872 | – 7 4000 | ||
Mutatie | – 57 460 | – 67 842 | 64 681 | 16 188 | 42 693 | 2 344 298 | |
Ontwerpbegroting 2010 | 2 382 980 | 2 532 513 | 3 138 639 | 2 800 518 | 2 183 847 | 1 958 758 | 2 344 298 |
Voor het jaar 2008 en later is sprake van een vaste Fes-voeding uit gasbaten. De mutatie betreft de aanpassing van de raming die daaruit voortvloeit en die nodig is om de voorziene Fes-uitgaven te dekken.
Artikel 31 Voordelig eindsaldo/beginsaldo
Opbouw ontvangsten (in € 1000) | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | |
Vastgestelde begroting 2009 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | ||
1e suppletore begroting 2009 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | ||
Mutatie | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Ontwerpbegroting 2010 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Omdat de ontvangsten uit aardgasbaten in het jaar 2009 en later zo zijn vastgesteld dat de uitgaven in enig jaar gedekt kunnen worden is het voordelig eindsaldo niet meer relevant.
Specificatie Fes-middelen 2010 per departementale begroting (x € 1 000) | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Divers | BZK | JenG | EZ | Justitie | LNV | OCW | VW/IF | VROM | VWS | WWI | Totaal | |
Artikel 11: Verkeer en Vervoer | 1 286 571 | 1 286 571 | ||||||||||
Artikel 12: Milieu en Duurzaamheid | 227 708 | 27 732 | 63 908 | 138 493 | 15 000 | 472 841 | ||||||
Artikel 13: Kennis en Innovatie | 445 | 432 | 162 192 | 2 396 | 18 373 | 227 588 | 4 247 | 19 797 | 55 266 | 3 638 | 494 374 | |
Artikel 14: Ruimtelijke Ordening | 31 006 | 1 750 | 7 500 | 220 513 | 260 769 | |||||||
Totaal op departementale begrotingen | 445 | 432 | 389 900 | 2 396 | 77 111 | 229 338 | 1 362 226 | 378 803 | 55 266 | 18 638 | 2 514 555 | |
Artikel 15: Gereserveerde Fes-middelen | 624 084 | 624 084 | ||||||||||
Totale Fes-middelen | 624 084 | 445 | 432 | 389 900 | 2 396 | 77 111 | 229 338 | 1 362 226 | 378 803 | 55 266 | 18 638 | 3 138 639 |
Actuele stand stimuleringspakket Aanvullend Beleidsakkoord 2009/2010* (mln euro’s) | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Naam/Enveloppe | Domein | U itvoerend dep. | 2009Belegd*** | 2010Belegd*** | 2009Bestemd*** | 2010Bestemd*** |
Verlenging aflopende innovatieprogramma’s | Kennis en Innovatie | 0 | 8 | 0 | 88 | |
Impuls kennis en innovatie (€ 500 mln pakket) | Divers | 8 | 88 | |||
Snelle uitvoering FES-projecten Innovatie | Kennis en Innovatie | 88 | 88 | 21 | 21 | |
Impuls 1998, 2001, 2004, 2005, 2006, etc. | Divers | 98 | 74 | 17 | 22 | |
CA-enveloppe Kennis en Innovatie | VROM | 3 | 3 | |||
Snelle uitvoering FES-projecten Milieu en Duurzaamheid | Milieu en duurzaamh. | 89 | 94 | 2 | 34 | |
Impuls 1998, 2001, 2004, 2005, 2006, etc. | Divers | 53 | 54 | 2 | 18 | |
CA-enveloppe Energie | EZ/LNV/VROM | 27 | 24 | |||
CA-enveloppe Water en Kust | VenW | 9 | 16 | 16 | ||
Snelle uitvoering FES-projecten Ruimtelijk Economisch Beleid | Ruimtelijke ordening | 128 | 128 | 62 | 62 | |
Impuls 1998, 2001, 2004, 2005, 2006, etc. | Divers | 128 | 128 | 56 | 56 | |
CA-enveloppe Regionaal Ec. Beleid | Divers | 6 | 6 | |||
Snelle uitvoering FES-projecten Infra | Verkeer en Vervoer | 62 | 62 | 72 | 72 | |
Impuls 1998, 2001, 2004, 2005, 2006, etc. | Divers | 55 | 55 | |||
Infrastructuur Noordvleugel | VenW | 4 | 4 | 67 | 67 | |
CA-enveloppe Infra en (vaar)wegen | VenW | 3 | 3 | |||
CA-enveloppe Openbaar vervoer | VenW | 5 | 5 | |||
Grootschalige researchprojecten/leraren** | Kennis en Innovatie | 14 | 26 | 0 | 39 | |
Grootschalige researchprojecten/leraren | Divers | 14 | 26 | 39 | ||
Maatschappelijk innovatieprogramma’s** | Kennis en Innovatie | 4 | 8 | 0 | 0 | |
CA-enveloppe Kennis en Innovatie | Divers | 4 | 8 | |||
Innovatieagenda Energie** | Kennis en Innovatie | 11 | 16 | 0 | 0 | |
CA-enveloppe Energie | Divers | 11 | 16 | |||
Totaal | 396 | 430 | 157 | 316 |
* De uitgaven uit het stimuleringspakket die geraamd worden in 2011 en verdere jaren worden niet zichtbaar in bovenstaande tabel.
** De financiering van deze projecten was ten tijde van het Aanvullend Beleidsakkoord reeds geregeld.
*** De categorie «belegd» betreft middelen die overgeheveld zijn naar departementale begrotingen. Deze middelen staan op de begrotingsartikelen 11 t/m 14 van deFES-begroting. De categorie «bestemd» betreft middelen die nog niet overgeheveld zijn naar departementale begrotingen. Deze middelen staan op artikel 15 van de FES-begroting.
Uitsplitsing begrotingsstand naar projectniveau: artikel 13 kennis en innovatie | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
(x € 1 000) | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | Begr. | Art. |
1. Bsik-projecten | 165 099 | 78 619 | 22 786 | 17 488 | ||||
Impuls 2004: Kennis Bsik (leven met water en processysteeminnovatie) | 8 074 | – 84 | VENW/IF | Divers | ||||
Impuls 2004: Kennis Bsik (Transumo) | 7 053 | 2 829 | VENW | Divers | ||||
Impuls 2004: Kennis Bsik | 2 710 | 9 328 | 2 340 | VWS | 42 | |||
Impuls 2004: Kennis Bsik | 61 382 | 44 710 | 22 300 | 15 148 | EZ | 2, 4 | ||
Impuls 2004: Kennis Bsik | 57 998 | 10 423 | OCW | 16 | ||||
Impuls 2004: Kennis Bsik | 20 147 | 4 114 | VROM | 2 | ||||
Impuls 2004: Kennis Bsik | 7 735 | 7 299 | 486 | LNV | 26 | |||
2. Diverse onderwijsprojecten | 212 499 | 157 009 | 41 206 | 37 757 | 34 453 | 7 368 | ||
Impuls 2001: Kennis (ICT en onderw) | 47 776 | 47 776 | OCW | 10 | ||||
Impuls 2001: Kennis onderzoek en innovatie | 19 232 | 19 232 | EZ | 2 | ||||
Impuls 2001: Kennis, onderzoek en innovatie (vernieuwingsimpuls) | 11 940 | 11 866 | OCW | 16 | ||||
Impuls 2005: VMBO/funderend onderwijs | 26 854 | 2 197 | OCW | 1, 3 | ||||
Impuls 2005: VMBO/funderend onderwijs | 2 | 2 | LNV | 26 | ||||
Impuls 2006: Rendement en excellentie | 6 034 | 10 320 | 11 522 | 10 793 | 9 227 | 1 529 | OCW | 7 |
Impuls 2006: Investeringsagenda beta en techniek | 13 321 | 8 750 | OCW | 1, 6 | ||||
Impuls 2006: Leren door te experimenteren | 14 152 | 9 153 | OCW | 3 | ||||
Impuls 2006: Fonds verster- king beroepsonderwijs– bedrijfsleven | 13 675 | 15 136 | 8 040 | 6 710 | 5 840 | EZ | 3, 5 | |
Impuls 2006: Beelden voor de toekomst | 22 922 | 22 032 | 21 144 | 20 254 | 19 386 | 5 839 | OCW | 14 |
Impuls 2006: Onderwijs en ondernemerschap | 11 294 | 7 545 | 500 | EZ | 3 | |||
Impuls 2006: VVE versnelling | 13 100 | OCW | 1 | |||||
Impuls 2006: Beroepsonderwijs in bedrijf | 12 197 | 3 000 | OCW | 4 | ||||
3. Inn.programma’s en toponderzoek | 26 824 | 25 072 | 16 534 | |||||
Impuls 2005: GATE | 2 000 | 2 000 | 1 000 | OCW | 16 | |||
Impuls 2005: Haaglanden | 1 952 | 694 | IF | 11 | ||||
Impuls 2005: Phytophthora | 1 290 | 1 204 | 4 445 | LNV | 26 | |||
Impuls 2005: WCFS+ | 8 250 | 8 250 | 3 000 | EZ | 2 | |||
Impuls 2005: Scheidingstechnologie PPS | 4 184 | 4 185 | 2 457 | EZ | 2 | |||
Impuls 2005: Technostarters creatieve industrie | 1 964 | 1 965 | EZ | 2 | ||||
Impuls 2005: Potato genoom sequencing | 700 | 570 | LNV | 26 | ||||
Impuls 2005: TTI Groene genetica | 4 915 | 4 915 | 5 632 | LNV | 26 | |||
Impuls 2005: VIA | 1 569 | 1 289 | JUS | 13 | ||||
4. Vitale Infrastructuur | 6 330 | 1 915 | ||||||
Impuls 2005: compartimentering dijken | 808 | 808 | IF | 11 | ||||
Impuls 2005: NAVI | 2 479 | BZK | 15 | |||||
Impuls 2005: XIRAF | 1 020 | 100 | JUS | 13 | ||||
Impuls 2005: Reconstructie 3D camerabeelden | 1 286 | 268 | JUS | 13 | ||||
Impuls 2005: CBRN-security | 234 | 235 | JUS | 13 | ||||
Impuls 2005: infra-cameratoezicht sensoring en triggering | 503 | 504 | JUS | 13 | ||||
5. MS&ICT | 8 858 | 3 116 | 485 | |||||
Impuls 2005: Madonna | 200 | VWS | 42 | |||||
Impuls 2005: Koala | 60 | 60 | VWS | 42 | ||||
Impuls 2005: Groeien door games | 180 | – 60 | OCW | 3 | ||||
Impuls 2005: Leren in een virtuele wereld | 360 | 120 | OCW | 3 | ||||
Impuls 2005: Games to learn | 426 | 134 | OCW | 3 | ||||
Impuls 2005: LOGO | 41 | 42 | OCW | 3 | ||||
Impuls 2005: Virtuele games als uitdagend leermiddel | 518 | 238 | OCW | 3 | ||||
Impuls 2005: Telemedisch Centrum Nederland | 126 | VWS | 42 | |||||
Impuls 2005: Landelijke uitrol sectorsp. EPD | 247 | VWS | 42 | |||||
Impuls 2005: Opschaling videoteleconsult in de revalidatiezorg | 379 | VWS | 42 | |||||
Impuls 2005: Business games a la carte | 193 | OCW | 3 | |||||
Impuls 2005: Beste zorg beloond | 342 | 52 | VWS | 42 | ||||
Impuls 2005: Toegankelijke internetbehandeling | 225 | VWS | 42 | |||||
Impuls 2005: Slimmer veilig | 413 | 149 | BZK | 4 | ||||
Impuls 2005: KISS | 322 | 214 | JenG | 2 | ||||
Impuls 2005: Innovatief jongerenportaal | 326 | 218 | JenG | 2 | ||||
Impuls 2005: Choice | 394 | JenG | 2 | |||||
Impuls 2005: Multi-VIT | 494 | 296 | BZK | 4 | ||||
Impuls 2005: Remedie | 120 | 120 | 143 | VWS | 42 | |||
Impuls 2005: Birth | 474 | 350 | 206 | VWS | 42 | |||
Impuls 2005: MediaMania | 551 | 48 | OCW | 3 | ||||
Impuls 2005: Wereldscholen | 203 | 136 | OCW | 3 | ||||
Impuls 2005: Special learning community | 83 | 34 | OCW | 3 | ||||
Impuls 2005: Digitale leergemeenschap | 260 | 81 | OCW | 3 | ||||
Impuls 2005: Suppleo | 333 | 212 | 123 | OCW | 3 | |||
Impuls 2005: Wisebits 2.0 | 266 | 61 | 13 | OCW | 3 | |||
Impuls 2005: Les 2.0 | 826 | 291 | OCW | 3 | ||||
Impuls 2005: SVP | 496 | 320 | OCW | 3 | ||||
6. Overig | 213 508 | 228 643 | 162 004 | 127 774 | 87 526 | 78 076 | ||
Impuls 1998: Technocentra | 9 796 | 9 592 | OCW | 5 | ||||
Impuls 2005: Holst Center | 3 000 | 1 000 | 6 000 | 1 300 | EZ | 2 | ||
Impuls 2005: Technostarters | 7 505 | EZ | 2 | |||||
Impuls 2005: Sleutelgebieden | 12 603 | 10 049 | 360 | EZ | 2 | |||
Impuls 2005: Topinstituut Farma | 29 633 | 32 326 | 24 733 | VWS | 42 | |||
Impuls 2005: Transgene gewassen | 2 982 | 2 283 | 950 | VROM | 6 | |||
Impuls 2005: Grootschalige researchfaciliteiten | 10 162 | 3 902 | 1 830 | 1 830 | OCW | 16 | ||
Impuls 2005: Transitie samenwerking TU’s | 7 066 | 6 066 | 6 066 | 6 000 | 3 500 | 1 500 | OCW | 7 |
Impuls 2005: Innovatievouchers | 16 261 | 16 176 | EZ | 2 | ||||
Impuls 2005: Plantkundig onderzoek | 3 348 | 2 913 | LNV | 21 | ||||
Impuls 2006: Parelsnoer | 7 750 | 7 750 | OCW | 16 | ||||
Impuls 2006: veterinaire aviaire influenza | 3 669 | 1 470 | LNV | 26 | ||||
Impuls 2006: TTI Watertechnologie | 7 068 | 2 849 | 3 246 | 4 374 | 4 343 | 4 111 | EZ | 2 |
Impuls 2006: NICIS | 3 008 | 3 638 | 4 118 | WWI | 37 | |||
Impuls 2006: CTMM | 4 357 | 14 813 | 26 897 | 30 116 | 34 545 | 33 784 | EZ | 2 |
Impuls 2006: RSV | 14 030 | 13 030 | – 7 000 | – 7 000 | – 7 000 | – 6 900 | VWS | 41 |
CA: Kennis voor klimaat | 13 400 | 13 400 | 10 000 | 10 000 | VROM | 8 | ||
CA: Biomedical materials | 6 919 | 7 918 | 10 000 | 12 000 | 3 096 | EZ | 2 | |
CA Innovatie, kennis en onderzoek: Genomics | 33 000 | 37 000 | 41 000 | 41 000 | 40 500 | 40 500 | OCW | 16 |
CA Innovatie, kennis en onderzoek: Scheidingstechnologie | 2 290 | 3 831 | 4 167 | 4 377 | 2 238 | 497 | EZ | 2 |
CA Innovatie, kennis en onderzoek: Hersenen en cognitie | 2 000 | 4 000 | 4 000 | 3 900 | 3 900 | 2 200 | OCW | 16 |
Impuls kennis en innovatie: ITER-NL2 | 4 000 | 4 000 | OCW | 16 | ||||
Impuls kennis en innovatie: Beroepsonderwijs in bedrijf (netwerkscholen) | 4 404 | 2 404 | 2 404 | 2 404 | 2 384 | OCW | 4 | |
Grootsch. res.infra/lerarentekort: NCB | 4 700 | 10 000 | 8 400 | 6 900 | OCW | 16 | ||
Grootsch. res.infra/lerarentekort: Surfnet7 | 6 800 | 11 700 | 6 300 | 7 200 | OCW | 16 | ||
Grootsch. res.infra/lerarentekort: Nanolab | 2 161 | 4 533 | 4 533 | 3 373 | EZ | 2 | ||
Totaal | 63 118 | 494 374 | 243 015 | 183 019 | 121 979 | 85 444 |
AFKORTINGSLIJST
Afkorting | Omschrijving |
---|---|
ADEM | Advanced Dutch Energy Materials Innovation Lab |
AROV | Actieprogramma Regionaal Openbaar Vervoer |
BEA | Bescherming tegen elektronische aanvallen |
BIRK | Besluit Investeringen Ruimtelijke Kwaliteit |
BSIK | Besluit Subsidies Investeringen Kennisinfrastructuur |
CA | Coalitieakkoord |
CATO | CO2-afvang, -transport en -opslag |
CBRN | Chemical, Biological, Radiological and Nuclear |
CT | Contra-terrorisme |
CTMM | Center for Translational Molecular Medicine |
EOS | Energie Onderzoek Subsidie |
EPD | Electronisch Patiëntendossier |
EHS | Ecologische hoofdstructuur |
GATE | Game research for Training and Entertainment |
HWBP | Hoogwaterbeschermingsprogramma |
KISS | Kind Signalering Systeem |
KRW | Kaderrichtlijn Water |
LOGO | Loopbaan Oriëntatie door Gaming in het Onderwijs |
MEP | Milieukwaliteit Elektriciteitsproductie |
MS&ICT | Maatschappelijke Sectoren & Informatie- en Communicatie Technologie |
NAVI | Nationaal Adviescentrum Vitale Infrastructuren |
NCB | Nederlands Centrum voor Biodiversiteit |
NICIS | Netherlands Institute for City Innovation Studies |
PIEDWGO | Programma Innovatieve Energiebesparing en Duurzame Gebouwde Omgeving |
PPS | Publiek Private Samenwerking |
RSV | Respiratoir Syncytieel Virus |
SVP | Simulatie Voor Praktijkleren |
TTI | Technologische Top Instituten |
UKR | Unieke Kansen Regeling |
VIA | Veiligheidsverbetering door Information Awareness |
VIT | Veiligheid, Informatie en Technologie |
VVE | Voor- en Vroegschoolse Educatie |
WCFS | World Food Crops Seedbank |
XIRAF | XML-based indexing and querying for digital forensics |