De begroting 2012 is op een aantal punten gewijzigd ten opzichte van de begroting 2011. De wijzigingen worden in de groeiparagraaf van deze leeswijzer nader toegelicht. Hoewel gepoogd is het aantal wijzigingen in de begroting 2012 beperkt te houden, kunnen zij tot ongemak bij de lezer leiden. De begroting 2013 zal geheel worden vernieuwd en volgens de regels van de nieuwe begrotingspresentatie («Verantwoord Begroten») worden ingericht.

In de begroting wordt verwezen naar beleids- of kamerstukken. Net als in voorgaande jaren zijn deze beleidsstukken via de internetsite www.rijksbegroting.nl te raadplegen.

De begroting van SZW is opgebouwd uit de volgende hoofdstukken:

2.1 Beleidsagenda

In de beleidagenda wordt aandacht besteed aan de hoofdlijnen van het beleid van SZW in de huidige kabinetsperiode.

2.2 Beleidsartikelen

De belangrijkste beleidsdoelstellingen van SZW zijn in afzonderlijke beleidsartikelen opgenomen. De begroting van SZW bestaat uit 12 beleidsartikelen. Alle beleidsartikelen hebben dezelfde opbouw. In de paragraaf «Algemene doelstelling» staan de omschrijving en de verwachte effecten van het beleid. In de paragraaf «Budgettaire gevolgen van beleid» worden de begrotings- en premiegefinancierde uitgaven op het betreffende beleidsterrein toegelicht. Daarna worden per operationele doelstelling de instrumenten en doelgroepen van het beleid gepresenteerd.

2.3 Niet-beleidsartikelen

De begroting van SZW kent 4 niet-beleidsartikelen. Deze artikelen bevatten de middelen die niet rechtstreeks aan een doelstelling kunnen worden gekoppeld, bijvoorbeeld omdat het om een technische of administratieve voorziening gaat (onvoorzien, loon-prijsbijstelling). Tevens zijn in een van deze artikelen de apparaatsuitgaven van het kerndepartement opgenomen.

3. Baten-lastendiensten

Onder het ministerie vallen twee baten-lastendiensten: het Agentschap SZW en de Inspectie Werk en Inkomen. Van deze baten-lastendiensten is een technische paragraaf opgenomen die bestaat uit een meerjarige begroting en een kasstroomoverzicht met daarbij een toelichting.

4. Bijlagen

De begroting van SZW bevat 5 bijlagen.

5. Internetbijlagen

De begroting van SZW bevat tevens 4 internetbijlagen.

De begroting 2012 is op een aantal punten gewijzigd ten opzichte van de begroting 2011.

In de eerste plaats is de begroting gewijzigd als gevolg van de rijksbrede invoering van een nieuwe begrotingspresentatie. Op 20 april 2011 is de Tweede Kamer akkoord gegaan met een aanpassing van de presentatie van de Rijksbegroting onder de naam «Verantwoord Begroten» (Kamerstukken II, 2010–2011, 31 865, nr. 26). De nieuwe presentatie moet leiden tot meer inzicht in financiële informatie, de rol en verantwoordelijkheid van de minister en moet een duidelijke splitsing tussen apparaat en programma laten zien. De meeste veranderingen zullen pas in de begroting 2013 worden doorgevoerd. In 2012 geldt dit echter al voor een paar maatregelen:

• • De begroting bevat een centraal apparaatsartikel waarop alle apparaatsuitgaven van het kerndepartement bij elkaar staan. Dit is artikel 96 van deze begroting.

• • In de beleidsagenda is aan het eind een totaaloverzicht opgenomen van de beleidsdoorlichtingen.

• • De bedrijfsvoeringsparagraaf in de begroting is vervallen.

• • Vier bijlagen worden als internetbijlage gepubliceerd en aangeboden aan de Tweede Kamer.

In de tweede plaats is de begroting gewijzigd naar aanleiding van het regeerakkoord en de doorvertaling daarvan in doelen, indicatoren en kengetallen:

• • Als gevolg van de departementale herindelingen vallen de beleidsterreinen kinderopvang en kindregelingen onder de verantwoordelijkheid van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Hiertoe is in de begroting 2012 een nieuw artikel Kinderopvang opgenomen (artikel 52). De kindregelingen (AKW, WKB, TOG-kopje) zijn toegevoegd aan artikel 50 Tegemoetkoming specifieke kosten.

• • De operationele doelstellingen 3 en 4 uit artikel 43 (Arbeidsverhoudingen) zijn gecombineerd tot een nieuwe operationele doelstelling in artikel 42 (Arbeidsparticipatie), waardoor beter zichtbaar wordt dat het huidige beleid is gericht op het bevorderen van arbeidsparticipatie. In de doelstelling komt tot uitdrukking dat voor verhoging van de arbeidsparticipatie het van belang is dat er voldoende mogelijkheden zijn om werk op flexibele wijze te combineren met andere activiteiten, waaronder zorgtaken.

• • Artikel 43 Arbeidsverhoudingen kent een nieuwe operationele doelstelling, waarin het beleid wordt beschreven met betrekking tot het reguleren en handhaven van arbeidsmigratie.

• • De doelstellingen van het pensioenbeleid in artikel 45 zijn aangescherpt, waardoor een duidelijker onderscheid ontstaat tussen de waarborgfunctie van het pensioenstelsel en het bevorderen van de betrokkenheid van deelnemers bij hun pensioenvoorziening.

• • In artikel 46 is de operationele doelstelling «Zorgdragen voor een inkomensvoorziening voor bepaalde herkeurde arbeidsongeschikten» vervallen.

• • De separate doelstelling «Ondersteunen bij het verkleinen van de afstand tot regulier werk» in artikel 47 is vervallen. Het verkleinen van de afstand tot werk is geen doel op zich, maar een middel om te komen tot (duurzame) uitstroom naar werk.

Tot slot zijn in de begroting 2012 indicatoren met streefwaarden opgenomen bij de nalevingniveaus «melden van inkomsten». Hiermee is gedeeltelijk voldaan aan de toezegging die is gedaan bij de begrotingsbehandeling 2011, welke ook betrekking had op de kengetallen «melden samenwonen». De kengetallen «melden samenwonen» zijn nog niet omgevormd tot indicatoren, omdat duidelijk is geworden dat de berekeningsmethodiek van deze informatie nog niet voldoende is uitontwikkeld. Dit geldt eveneens voor de meting van de informatie over de naleving van re-integratieverplichtingen.

In de begroting wordt het principe gevolgd dat de beleidsdoelen worden geformuleerd in termen van te realiseren effecten (outcome) en/of in daarvan afgeleide prestatiegegevens. Per begrotingsartikel worden bij de algemene doelstelling (AD) of, wanneer dat beter past, bij de operationele doelstelling (OD) effect- en/of prestatiegegevens gepresenteerd. Waar dit onmogelijk of minder zinvol is, wordt dit bij de betreffende AD of OD toegelicht.

Bij 10 OD's (in de artikelen 43, 45, 46, 49, 50 en 52) zijn geen indicatoren opgenomen, omdat de prestaties moeilijk objectief meetbaar zijn, de primaire verantwoordelijkheid buiten de overheid ligt en/of het meten relatief kostbaar en tijdrovend zou zijn in verhouding tot de uitgaven of de administratieve lasten. Bij 5 OD’s (in de artikelen 49, 50 en 51) zijn geen indicatoren opgenomen, omdat het behalen van de doelstelling in de wet is vastgelegd. Bij vrijwel alle OD’s waar indicatoren ontbreken zijn wèl kengetallen opgenomen.

De eilanden Bonaire, St. Eustatius en Saba (Caribisch Nederland) zijn sinds de opheffing van de Nederlandse Antillen per 1 oktober 2010 als openbaar lichaam onderdeel van het Nederlandse staatsbestel. De minister van SZW is op zijn terrein verantwoordelijk voor de wet- en regelgeving in Caribisch Nederland, evenals voor de uitvoering en handhaving.

De sociale zekerheidsuitgaven van Caribisch Nederland worden als volgt verantwoord in de begroting 2012: de Onderstand, de Cessantiaregeling, de Ongevallenverzekering en de Ziekteverzekering in artikel 46, de re-integratie in artikel 47, de Algemene Ouderdomsverzekering en de Algemene Weduwen- en Wezenverzekering in artikel 49 en de uitvoeringskosten in artikel 98. Verder is in de uitvoeringskosten toezicht van artikel 45 de rijksbijdrage aan de kosten van het pensioentoezicht in Caribisch Nederland opgenomen.