Beleidsmatige ontwikkelingen
Rechtspraak maakt samen leven mogelijk. Een kwalitatief goede en efficiënte rechtspraak is een belangrijk fundament voor het functioneren van rechtsstaat en samenleving. Om aan de veranderende eisen die de samenleving stelt te kunnen voldoen, zullen al degenen die verantwoordelijkheid dragen binnen het rechtsbestel zich moeten vernieuwen, ook de Rechtspraak. Om die vernieuwing gestalte te geven, is in 2011 gestart met de uitvoering van een ambitieuze strategische agenda, die in 2014 zal moeten zijn gerealiseerd. De Agenda van de Rechtspraak 2011–2014 bevat vier centrale doelstellingen: deskundige rechtspraak, betrouwbare rechtspraak, effectieve rechtspraak en rechtspraak in de samenleving. Een deel van de agenda is door de Minister van Veiligheid en Justitie opgenomen in zijn brief aan de Tweede Kamer over innovatie van het rechtsbestel (TK 2010–2011, 33 071, nr. 5). Het jaar 2013 wordt een cruciaal jaar, waarin de belangrijkste resultaten zichtbaar moeten worden.
Om de zojuist bedoelde doelstellingen te bereiken, zijn drie programma’s ingericht, waarbinnen projectmatig wordt gewerkt aan concrete resultaten. Uitvoering van het programma «Digitale Toegankelijkheid» moet ertoe leiden dat vanaf 2015 alle civiel- en bestuursrechtelijke procedures, waarvoor dat van belang is, digitaal kunnen worden aangebracht, de voortgang ervan via het internet kan worden gevolgd en belanghebbenden toegang krijgen tot uitspraken via een digitaal register. Binnen dit programma zal ook een eenvoudige, snelle en volledig digitale procedure worden ontwikkeld in het project e-kantonrechter. De resultaten van dit project zullen kunnen worden gebruikt om het wettelijke kader voor een snelle, eenvoudige standaard (bodem)procedure in civiele zaken te ontwikkelen. Het aanbrengen van zaken tot verhaal van een geldvordering zal geheel digitaal gaan verlopen, evenals de aansluitende verwerking van die zaken in de primaire processystemen, zodat een optimale efficiency wordt bereikt voor deze incassozaken, terwijl er tegelijkertijd rechterlijk toezicht is gegarandeerd op een correct en eerlijk verloop daarvan.
Met het programma «Rechtspraak en samenleving» wordt getracht nieuwe wegen te zoeken om de Rechtspraak in communicatieve zin beter te laten aansluiten bij de ontwikkelingen in de samenleving. Het gaat dan om de uitleg van waar de Rechtspraak voor staat en hoe het proces van rechtspreken werkt en de omgang met de media.
Het programma «Procesinnovatie» is bedoeld om ruimte te creëren om door middel van pilots aan innovatie te kunnen werken en deze voor zover mogelijk in de praktijk op hun praktische uitwerking en resultaat te kunnen testen. In het kader van dit programma is in 2012 de nieuwe zaaksbehandeling in bestuurszaken landelijk ingevoerd. Deze herinrichting van de bestuursrechtelijke procedure komt er op neer dat een zaak snel op een «regiezitting» komt – binnen drie maanden – en dat de rechter de zaak op die regiezitting op een «nieuwe» manier behandelt, met veel aandacht voor het achterliggende conflict en de wijze waarop dat kan worden opgelost. Verder wordt bezien hoe de rechtspraak in eerste aanleg en in hoger beroep kan worden verbeterd en versneld.
Om de kwaliteit en toegankelijkheid van Rechtspraak ook op de langere termijn te kunnen blijven garanderen is echter meer nodig. De Rechtspraak staat daarom in de startblokken om tussen nu en 2015 de ingrijpende vernieuwingsagenda »Kwaliteit en Innovatie» uit te voeren. Gezien het belang van Rechtspraak voor de samenleving en economie zal het maatschappelijk rendement aanzienlijk zijn. Het gaat concreet om:
-
– Procedures minder formeel maken en de nadruk leggen op de zitting (snellere mondelinge behandeling);
-
– Procedures vergaand versnellen en digitaliseren. Investeringen in de digitalisering van de Rechtspraak vergroten de toegankelijkheid van de Rechtspraak voor de burger, bekorten de doorlooptijden en leggen minder beslag op de algemene middelen;
-
– Processen efficiënter laten verlopen en kosten beter beheersbaar maken.
Nodig voor de rechtspraak om dit te realiseren is medewerking van de wetgever in de vorm van vereenvoudiging van het procesrecht en het wegnemen van belemmering voor efficiënt en digitaal procederen (vooral de in veel zaken verplichte dagvaarding) en ten slotte voldoende financiële stabiliteit om de noodzakelijke investeringen te doen en zodoende te voorkomen dat er achterstanden ontstaan.
Tot slot blijft evenals in voorgaande jaren deskundigheidsbevordering een belangrijk punt van aandacht. De herziening van de gerechtelijke kaart zal nieuwe mogelijkheden bieden voor een gespecialiseerde behandeling van zaken. Verder zal het stelsel voor permanente educatie waar nodig worden verbeterd en aangescherpt, zullen landelijke kenniscentra worden ingericht voor complexe zaken/deelgebieden van het recht. Ook zal de deskundigheid op niet-juridisch gebied die van belang is voor de kwaliteit van rechtspraak, bijvoorbeeld de kennis op forensisch gebied of op het gebied van statistiek, worden bevorderd door middel van cursussen en de inzet van deskundigen op dit gebied. Binnen de mogelijkheden die het wetsvoorstel versterking positie rechter-commissaris daarvoor laat, zal voorts de rol van de raadsheer-commissaris worden versterkt.
Ondanks de verhoogde druk op de productie bij gerechten ten gevolge van het verwachte verschil tussen instroom en financiële middelen, dient de kwaliteit van gerechtelijke procedures en uitspraken centraal te staan. Er moet financiële ruimte blijven voor kwaliteitsbepalende elementen, zoals de meervoudige behandeling van zaken, instructie en feitenonderzoek en het meelezen van vonnissen. Waar het gaat om de deskundigheid op bijzondere kennisgebieden zijn er kenniscentra bij de gerechtshoven ingericht.
Om de nog steeds toenemende instroom van zaken te verwerken zou een substantiële verhoging van de bijdrage van het Ministerie van Veiligheid en Justitie vanaf 2013 nodig zijn. De uitkomst van de afweging van het Kabinet op dit moment is dat voor de Rechtspraak in beperkte mate extra geld beschikbaar wordt gesteld. Voor het uitvoeringsjaar 2012 is de bijdrage met € 46 mln. verlaagd om de gevolgen van het niet doorgaan van het wetsvoorstel Verhoging griffierechten op te vangen. Uit de beschikbaar gestelde middelen moet voor de Rechtspraak overigens ook de prijsontwikkeling worden gedekt. VenJ breed wordt naar een oplossing van dit probleem gezocht. De Rechtspraak wil al wat mogelijk is doen door eigen middelen (egalisatierekening en eigen vermogen) in te zetten om te hoog oplopende voorraden voor de korte termijn tegen te gaan. Als de huidige meerjarige instroomverwachtingen uitkomen en er, ook in latere jaren, geen aanvullende financiering beschikbaar komt zal dit onvermijdelijk leiden tot oplopende voorraden en doorlooptijden.
Meerjarige begroting van baten en lasten
| 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Baten | |||||||
| Bijdrage Ministerie van VenJ | 955 071 | 954 263 | 986 795 | 958 288 | 965 955 | 964 481 | 964 489 |
| Overige bijdrage van Ministerie van VenJ | 26 192 | 33 133 | 33 133 | 33 133 | 33 133 | 33 133 | 33 133 |
| Overige opbrengsten | 9 325 | 11 933 | 11 933 | 11 933 | 11 933 | 11 933 | 11 933 |
| Rentebaten | 80 | 100 | 100 | 100 | 100 | 100 | 100 |
| Bijdrage meer/minder werk | 18 798 | 17 000 | 1 000 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Totaal baten | 1 009 466 | 1 016 429 | 1 032 961 | 1 003 454 | 1 011 121 | 1 009 647 | 1 009 655 |
| Lasten | |||||||
| Personele kosten | 739 153 | 764 665 | 772 993 | 765 521 | 752 786 | 751 480 | 751 486 |
| Materiële kosten | 220 843 | 228 465 | 230 954 | 228 721 | 224 916 | 224 526 | 224 528 |
| Afschrijvingskosten | 22 851 | 23 000 | 25 000 | 25 000 | 25 000 | 25 000 | 25 000 |
| Rentekosten | 2 498 | 4 000 | 4 000 | 4 000 | 4 000 | 4 000 | 4 000 |
| Gerechtskosten | 4 167 | 3 799 | 4 014 | 4 211 | 4 419 | 4 641 | 4 641 |
| Totale lasten | 989 512 | 1 023 929 | 1 036 961 | 1 027 454 | 1 011 121 | 1 009 647 | 1 009 655 |
| Resultaat | 19 954 | -7 500 | -4 000 | -24 000 | 0 | 0 | 0 |
Baten
Bijdrage Ministerie van Veiligheid en Justitie
De bijdrage bestaat uit een productiegerelateerde bijdrage, een bijdrage voor gerechtskosten en een bijdrage voor overige taken. Daarnaast bevat de bijdrage middelen voor taken die niet voortvloeien uit de Wet op de rechterlijke organisatie zoals tuchtrecht en de commissies van toezicht voor het gevangeniswezen.
Overige bijdragen van het Ministerie van VenJ en overige opbrengsten
Deze posten betreffen bijdragen van het Openbaar Ministerie (VenJ) voor Spirit en SSR en bijdragen aan de Rechtspraak van andere departementen.
Rentebaten
Voor het jaar 2012 wordt rekening gehouden met een renteopbrengst van € 0,1 mln.
Bijdrage meer- en minderwerk
De bijdrage meer- en minderwerk (egalisatierekening van de Raad) betreft het saldo van meer- en minderwerk ten opzichte van de productie zoals afgesproken met en gefinancierd door de Minister van Veiligheid en Justitie. Het meer- en minderwerk wordt afgerekend tegen 70% van de afgesproken productgroepprijzen.
Lasten
Personele kosten
Ten opzichte van 2011 zullen de personele kosten in 2012 en 2013 toenemen omdat de Rechtspraak een hogere instroom zal verwerken. Vanaf 2014 ontbreken vooralsnog de middelen om deze hogere instroom nog bij te kunnen houden en moet bij het uitblijven van aanvullende middelen de capaciteit bij de gerechten worden afgebouwd.
Materiële kosten
De materiële kosten nemen gelijk met de personele kosten in de jaren 2012–2013 toe maar zullen daarna ook weer worden teruggebracht.
Afschrijvingskosten
| Afschrijvingstermijn | |
|---|---|
| Hard- en software | 3 jaar |
| Vervoersmiddelen, inventaris, meubilair kort en kantoormachines | 5 jaar |
| Audio- en visuele middelen en stoffering | 8 jaar |
| Verbouwingen, installaties, bekabeling en meubilair lang | 10 jaar |
De afschrijvingskosten voor de Rechtspraak zijn berekend door de totale afschrijvingskosten op de activa in een jaar te verminderen met de verwachte vrijval in dat jaar van de balanspost «vooruitontvangen bedragen OM». De post «vooruitontvangen bedragen OM» betreft de eerder door het OM verstrekte bijdrage in de aanschaf van activa die gemeenschappelijk worden gebruikt door OM én ZM. Met deze bijdrage in de aanschaf heeft het OM destijds zijn deel van de afschrijvingskosten voldaan. In 2011 bedroeg de bijdrage van het OM € 1 814 000, in 2012 is dit naar verwachting € 1 000 000, in 2013 naar verwachting € 874 000 en in 2014–2017 zal deze gemiddeld € 565 000 per jaar bedragen.
Rentekosten
Voor de financiering van materiële vaste activa sluit de Rechtspraak leningen af bij het Ministerie van Financiën. Voor de berekening van deze kosten wordt rekening gehouden met de door Financiën afgegeven rentepercentages. Gemiddeld betreft dit een rentepercentage van 1,6%.
Gerechtskosten
Het gaat hier om de kosten die het gerecht in civiele en bestuurlijke zaken maakt gedurende of als gevolg van de behandeling van een aan de rechter voorgelegde zaak zoals advertentiekosten bij faillissementen, tolken en vertalers en deskundigen.
Bijdrage Ministerie van Veiligheid en Justitie
In ondestaande tabel is de bijdrage van het Ministerie van Veiligheid en Justitie gespecificeerd.
| 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Productiegerelateerde bijdrage | 912 109 | 943 597 | 914 458 | 921 515 | 919 817 | 919 825 |
| Bijdrage voor gerechtskosten | 3 799 | 4 014 | 4 211 | 4 419 | 4 641 | 4 641 |
| Bijdrage voor overige uitgaven | ||||||
| Bijzondere kamers rechtspraak | 7 946 | 7 985 | 7 989 | 7 988 | 7 988 | 7 988 |
| College van Beroep v/h bedrijfsleven | 5 994 | 6 002 | 6 005 | 6 004 | 6 004 | 6 004 |
| Megazaken | 15 471 | 16 183 | 16 606 | 17 012 | 17 012 | 17 012 |
| Bijdrage Niet-BFR 2005 taken | ||||||
| Tuchtrecht | 2 974 | 2 978 | 2 980 | 2 979 | 2 979 | 2 979 |
| Cie. van toezicht | 5 897 | 6 037 | 6 040 | 6 039 | 6 039 | 6 039 |
| Overige taken | 73 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| bijdrage Ministerie van VenJ | 954 263 | 986 795 | 958 288 | 965 955 | 964 481 | 964 489 |
De productiegerelateerde bijdrage is het meest omvangrijke onderdeel van de bijdrage van het Ministerie van Veiligheid en Justitie.
Deze bijdrage komt tot stand door de productieafspraken tussen Raad en minister te vermenigvuldigen met de afgesproken prijzen. In onderstaande tabel zijn de productieafspraken opgenomen.
| 2011 | 20121 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Totaal | 1 806 870 | 1 763 423 | 1 860 789 | 1 834 963 | 1 884 720 | 1 905 139 | 1 905 139 |
| Gerechtshoven | |||||||
| Civiel | 17 308 | 15 804 | 16 436 | 15 587 | 15 715 | 15 683 | 15 683 |
| Straf | 38 789 | 38 042 | 38 132 | 38 257 | 38 257 | 38 234 | 38 234 |
| Belasting | 4 130 | 4 675 | 4 673 | 4 423 | 4 374 | 4 337 | 4 337 |
| Rechtbanken | |||||||
| Civiel | 340 531 | 325 919 | 339 658 | 320 228 | 319 829 | 316 480 | 316 480 |
| Straf | 196 996 | 187 253 | 184 727 | 185 912 | 186 569 | 186 655 | 186 655 |
| Bestuur (exclusief Vreemdelingenkamers) | 47 668 | 42 571 | 43 899 | 41 054 | 41 071 | 40 542 | 40 542 |
| Bestuur (Vreemdelingenkamers) | 43 519 | 51 870 | 54 880 | 56 000 | 56 000 | 56 000 | 56 000 |
| Kanton | 1 083 128 | 1 064 037 | 1 144 136 | 1 141 681 | 1 191 140 | 1 215 797 | 1 215 797 |
| Belasting | 27 326 | 25 814 | 26 885 | 25 044 | 25 151 | 25 023 | 25 023 |
| Bijzondere colleges | |||||||
| Centrale Raad van Beroep | 7 475 | 7 438 | 7 364 | 6 777 | 6 615 | 6 388 | 6 388 |
De bovenstaande gefinancierde productie blijft achter bij de capaciteitsbehoefte volgens het Prognosemodel Justitiële Ketens. Hiermee ontstaat het risico dat de voorraden en daarmee de doorlooptijden de komende jaren kunnen gaan oplopen. De ontwikkelingen zullen in de reguliere begrotingscyclus op de voet worden gevolgd en indien nodig en mogelijk zullen later aanvullende maatregelen getroffen worden.
Productgroepprijzen 2011–2013
In de tabel hierna zijn de prijzen opgenomen die de Raad voor de rechtspraak en het Ministerie van Veiligheid en Justitie in januari 2010 overeengekomen zijn voor de periode 2011–2013.
| Productgroep | 2012 |
|---|---|
| Rechtbanken |
|
| Rechtbank Civiel | 894,31 |
| Rechtbank Bestuur | 2 015,06 |
| Rechtbank Straf | 874,34 |
| Rechtbank Kanton | 139,73 |
| Rechtbank VK | 855,07 |
| Rechtbank Belasting | 1 105,96 |
| Hoven | |
| Hof Civiel | 3 614,94 |
| Hof Straf | 1 316,15 |
| Hof Belasting | 3 057,41 |
| Centrale Raad van beroep | 3 321,16 |
Ontwikkeling eigen vermogen
| 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Eigen vermogen per 1–1 | 18 448 | 38 402 | 30 902 | 26 902 | 2 902 | 2 902 | 2 902 |
| Resultaat | 19 954 | – 7 500 | – 4 000 | – 24 000 | 0 | 0 | 0 |
| Eigen vermogen per 31–12 | 38 402 | 30 902 | 26 902 | 2 902 | 2 902 | 2 902 | 2 902 |
De bijdrage van het Ministerie van Veiligheid en Justitie voor 2012 is met € 46 mln. verlaagd. In 2012 zal de Rechtspraak daarom eigen vermogen inzetten in aanvulling op de bijdrage van het departement. Naar de huidige inzichten zal de egalisatierekening en het eigen vermogen met ingang van 2013 onvoldoende ruimte bieden om de vereiste capaciteitskosten te dekken.
Doorlooptijden
In onderstaande tabel wordt de realisatie weergegeven ten opzichte van de norm voor 2012. Wanneer de meerjarige financiering achterblijft bij de instroom zullen de voorraden oplopen en komt het halen van de aangegeven doelstelling in gevaar.
| Realisatie | Realisatie | Realisatie | Norm | ||
|---|---|---|---|---|---|
| 2009 | 2010 | 2011 | |||
| Rechtbanken sector kanton | binnen: | ||||
| Handelszaken met verweer | 95% | 95% | 95% | 90% | 1 jaar |
| 78% | 79% | 78% | 75% | 6 mnd. | |
| Beschikking arbeidsontbinding op tegenspraak | 96% | 94% | 96% | 90% | 3 mnd. |
| Handelszaken zonder verweer (verstek) | 84% | 77% | 84% | 90% | 15 dagen |
| Beschikking geregelde arbeidsontbinding | 83% | 86% | 83% | 90% | 15 dagen |
| Kort geding | 96% | 97% | 96% | 90% | 3 mnd. |
| Overtreding | 88% | 92% | 88% | 80% | 1 mnd. |
| Mulderzaak | 80% | 78% | 80% | 80% | 3 mnd. |
| Rechtbanken, sector civiel | |||||
| Handelszaken met verweer | 87% | 87% | 87% | 80% | 2 jaar |
| 63% | 62% | 63% | 70% | 1 jaar | |
| Handelszaken zonder verweer (verstek) | 76% | 72% | 76% | 90% | 1 mnd. |
| Verzoekschriftprocedure handel (vooral insolventie) | 84% | 83% | 84% | 90% | 3 mnd. |
| Beëindigde faillissementen | 77% | 81% | 77% | 90% | 3 jaar |
| Scheidingszaak | 93% | 94% | 93% | 95% | 1 jaar |
| 62% | 65% | 62% | 50% | 2 mnd. | |
| Alimentatie en bijstandsverhaal | 93% | 93% | 93% | 90% | 1 jaar |
| Omgangs- en gezagszaken | 81% | 84% | 81% | 80% | 1 jaar |
| Beschikking verzoekschriftprocedure kinderrechter | 92% | 91% | 92% | 90% | 3 mnd. |
| Kort geding | 92% | 92% | 92% | 90% | 3 mnd. |
| Rechtbanken, sector straf | |||||
| Strafzaak MK (=meervoudig behandeld) | 84% | 83% | 84% | 90% | 6 mnd. |
| Politierechterzaak (incl. economische) | 84% | 85% | 84% | 90% | 5 weken |
| Strafzaak bij de kinderrechter (enkelvoudig) | 82% | 77% | 82% | 85% | 5 weken |
| Raadkamerzaken m.b.t. voorlopige hechtenis | 99% | 100% | 99% | 95% | 2 weken |
| Raadkamerzaken niet voorlopige hechtenis | 80% | 83% | 80% | 85% | 4 mnd. |
| Rechtbanken, sector bestuur | |||||
| Bodemzaak bestuur regulier | 68% | 77% | 68% | 90% | 1 jaar |
| 49% | 60% | 49% | 70% | 9 mnd. | |
| Voorlopige voorziening bestuur regulier | 94% | 95% | 94% | 90% | 3 mnd. |
| Bodemzaak belasting lokaal | 48% | 62% | 48% | 90% | 9 mnd. |
| Bodemzaak rijksbelastingen | 53% | 63% | 53% | 90% | 1 jaar |
| Bodemzaak vreemdelingen | 57% | 75% | 57% | 90% | 9 mnd. |
| Gerechtshoven | |||||
| Handelszaak dagvaarding | 71% | 74% | 79% | 80% | 2 jaar |
| Handelsrekest | 70% | 70% | 71% | 90% | 3 mnd. |
| Familierekest | 87% | 85% | 88% | 90% | 1 jaar |
| Belastingzaak | 30% | 42% | 48% | 85% | 1 jaar |
| Strafzaak MK (=meervoudig behandeld) | 67% | 55% | 55% | 85% | 9 mnd. |
| Strafzaak EK | 44% | 36% | 29% | 90% | 6 mnd. |
| Strafzaak EK kantonzaak | 55% | 67% | 70% | 90% | 6 mnd. |
| Raadkamerzaken met betrekking tot voorlopige hechtenis | 45% | 55% | 55% | 95% | 2 weken |
| Raadkamerzaken niet voorlopige hechtenis | 61% | 46% | 54% | 85% | 4 mnd. |
Kasstroomoverzicht
| Omschrijving | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1. | Rekening courant RHB 1 januari (plus stand depositorekeningen) | 111 535 | 145 216 | 120 716 | 115 716 | 91 716 | 91 716 | 91 716 |
| 2. | Totaal operationele kasstroom | 55 534 | 3 000 | 23 000 | 5 500 | 30 000 | 30 000 | 30 000 |
| – /– totaal investeringen | – 16 749 | – 30 000 | – 30 000 | – 30 000 | – 30 000 | – 30 000 | – 30 000 | |
| +/+ totaal boekwaarde desinvesteringen | 659 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| 3. | Totaal investeringskasstroom | – 16 090 | – 30 000 | – 30 000 | – 30 000 | – 30 000 | – 30 000 | – 30 000 |
| – /– eenmalige uitkering aan moederdepartement | ||||||||
| +/+ eenmalige storting door moederdepartement | 16 700 | |||||||
| – /– Aflossingen op leningen | – 22 551 | – 27 500 | – 28 000 | – 29 500 | – 30 000 | – 30 000 | – 30 000 | |
| +/+ beroep op de leenfaciliteit | 16 788 | 30 000 | 30 000 | 30 000 | 30 000 | 30 000 | 30 000 | |
| 4. | Totaal financieringskasstroom | – 5 763 | 2 500 | 2 000 | 500 | 0 | 0 | 0 |
| 5. | Rekening courant RHB 31 december plus stand depositorekeningen (= 1+2+3+4). Maximale roodstand is € 0,5 mln..1 | 145 216 | 120 716 | 115 716 | 91 716 | 91 716 | 91 716 | 91 716 |
| 33 062 | 8 562 | 62 | 62 | 62 | 62 | 62 |
Toelichting
De operationele kasstroom bestaat uit het saldo van baten en lasten gecorrigeerd voor afschrijvingen, mutaties in eventuele voorzieningen en in mutaties in het netto werkkapitaal.
| Omschrijving | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Hard- en software | 10 541 | 8 541 | 8 540 | 7 941 | 6 541 | 6 541 |
| Vervoersmiddelen, inventaris, meubilair kort en kantoormachines | 527 | 2 347 | 2 347 | 2 347 | 2 347 | 2 347 |
| Audio- en visuele middelen en stoffering | 447 | 3 326 | 3 327 | 3 327 | 4 526 | 4 526 |
| Verbouwingen, installaties en meubilair lang | 18 485 | 15 786 | 15 786 | 16 385 | 16 586 | 16 586 |
| Totaal | 30 000 | 30 000 | 30 000 | 30 000 | 30 000 | 30 000 |
| Investeringen verdeeld naar vervanging en uitbreiding | ||||||
| Vervanging | 20 674 | 21 864 | 24 674 | 24 552 | 25 583 | 25 583 |
| Uitbreiding | 9 326 | 8 136 | 5 326 | 5 448 | 4 417 | 4 417 |
Investeringen
Om de kapitaalgoederenvoorraad op peil te kunnen houden is in 2013 een vervangingsinvestering van € 30 mln. nodig. Daarnaast is rekening gehouden met de noodzakelijke uitbreidingsinvesteringen ten gevolge van de groei van de Raad.