Het Deltaprogramma heeft als doel ons land nu en in de toekomst te beschermen tegen hoog water en de zoetwatervoorziening op orde te houden. Het financieel fundament onder het Deltaprogramma is het Deltafonds. Daarnaast zijn maatregelen op het gebied van waterkwaliteit onderdeel van het Deltafonds.
Werken aan waterveiligheid en zoetwatervoorziening vraagt continu inspanningen en investeringen. Het aantal mensen en de waarde van het te beschermen goed veranderen, onder invloed van economische en demografische ontwikkelingen. Ook water en bodem veranderen in de loop van de tijd: de zeespiegel stijgt en de bodem daalt. Daarbij verandert het klimaat, waardoor het warmer wordt en rivierafvoeren en regenval grotere extremen zullen vertonen. Het Deltaprogramma is het nationale programma waarin Rijk, provincies, gemeenten en waterschappen samenwerken om Nederland veilig en aantrekkelijk te houden en goed te blijven voorzien van zoetwater. Zo kan onze economie blijven profiteren van de gunstige ligging in de delta.
In de beleidsagenda van Begroting hoofdstuk XII en in het Deltaprogramma 2015 wordt inzicht geboden in de beleidsdoelen en verdere onderdelen van het Deltaprogramma.
Mijlpalen en resultaten 2015
Hieronder wordt ingegaan op de mijlpalen in het lopende programma. Hiermee wordt inzichtelijk gemaakt welke projecten in 2015 worden opgeleverd en bij welke projecten de uitvoering in 2015 start.
Beheer, onderhoud en vervanging
Voor het beheer en onderhoud tot en met 2016 zijn prestatieafspraken gemaakt voor het watermanagement en beheer en onderhoud waterveiligheid, waaronder kustlijnhandhaving met zandsuppleties, stormvloedkeringen en rijkswaterkeringen zoals dijken, dammen en duinen. Deze prestatieafspraken zijn nader toegelicht in artikel 3 Beheer, Onderhoud en Vervanging van deze Deltafondsbegroting. Hiervoor zijn nieuwe indicatoren opgesteld die beter aansluiten bij de doelstelling van het op orde krijgen en houden van een duurzaam watersysteem tegen maatschappelijk aanvaardbare kosten, waardoor Nederland droge voeten houdt.
In 2015 wil IenM onder meer de volgende activiteiten in het kader van beheer, onderhoud en vervanging uitvoeren:
| Hoofdwatersystemen | Zandsuppleties basiskustlijn |
| Levensduur verlengend onderhoud aan stuwen Nederrijn / Lek | |
| Programma stroomlijn ten behoeve van de beheersing van de hoogwaterveiligheid in het rivierengebied Conservering Maeslantkering en Oosterscheldekering |
Aanleg
In 2015 wordt voortvarend gewerkt aan het verbeteren van de waterveiligheid, onder andere aan de programma's HWBP-2, nHWBP, Maaswerken en Ruimte voor de Rivier. Hieronder volgen de mijlpalen die IenM in 2015 wil behalen:
| Programma | Mijlpaal | Project |
|---|---|---|
| HWBP-2 | Start realisatie | Houtribdijk Hoogwaterkering Den Oever Waddenzeedijk Texel |
| Oplevering | Ipenslotersluis en Diemerdammersluis Waddenzeedijk Friese kust IJsselmeer, kleibekleding en pipingmaatregelen Dijkversterking Krimpen Merwededijk te Werkendam Bergambacht / Ammerstol / Schoonhoven Keersluis Meppelerdiep Zwartsluis Kustversterking Katwijk | |
| nHWBP | Start realisatie | Diefdijk Emanuelpolder Capelle Moordrecht |
| Oplevering | Dalfsen Oevererosie Klaphek | |
| Maaswerken | Start realisatie | n.v.t. |
| Oplevering | Zandmaas: Retentiebekken Lateraal kanaal West, zuidelijk deel «plus» Zandmaas: Zomerbedverdieping Sambeek Zandmaas: Hoogwatergeul Lomm Zandmaas: Well-Aijen Zuid Maasroute: Verruimen Bocht Steijl Maasroute: Bediencentrale Maasbracht | |
| Ruimte voor de Rivier | Start realisatie | Uiterwaardvergraving Huissensche Waarden Dijkverbetering Lek / Alblasserwaard en de Vijfheerenlanden Ruimte voor de Rivier IJsseldelta, gedeelte Zomerbedverlaging Ruimte voor de Rivier IJsseldelta, gedeelte Reevediep |
| Oplevering | Extra uiterwaardvergraving Millingerwaard Dijkteruglegging Lent Kribverlaging Waal Fort St. Andries Kribverlaging Beneden-Waal Uiterwaardvergraving Brakelse Benedenwaarden en dijkverlegging Munnikenland Ontpoldering Noordwaard Ontpoldering Overdiepse Polder Dijkverbetering Amer/Donge Dijkverbetering Steurgat / Land van Altena Dijkverbetering Bergsche Maas / Land van Altena Dijkverbetering Oude Maas / Hoeksche Waard Dijkverbetering Oude Maas / Voorne Putten Berging op het Volkerak-Zoommeer Uiterwaardvergraving Huissensche Waarden Uiterwaardvergraving Honswijkerwaarden, stuweiland Hagestein, Hagesteinse uiterwaard en Heerenwaard Uiterwaardvergraving Bolwerksplas, Worp en Ossenwaard Uiterwaardvergraving Keizers- en Stobbenwaarden en Olsterwaarden Uiterwaardvergraving Scheller en Oldeneler Buitenwaarden Dijkverlegging Westenholte |
| Mijlpaal | Project |
|---|---|
| Start realisatie | Marker Wadden fase 1 |
| Luwtemaatregelen Hoornse Hop (onderdeel van TBES) | |
| Aanpassing primaire waterkering op Terschelling | |
| Aanpassing primaire waterkering op Vlieland | |
| Oplevering | Herstel steenbekledingen Oosterschelde en Westerschelde |
| Natuurcompensatie Perkpolder | |
| Eerste tranche 2009–2015 van de Kaderrichtlijn Water (KRW) |
Voor een nadere toelichting over de stand van zaken voor de lopende programma’s wordt verwezen naar de toelichting op de productartikelen, de voortgangsrapportages aan de Tweede Kamer, het Deltaprogramma 2015 en het MIRT Projectenboek 2015.
Begroting op hoofdlijnen
| Art | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Stand ontwerpbegroting 2014 | 1.230.838 | 1.304.573 | 1.357.474 | 1.116.870 | 971.272 | 868.575 | |
| Mutaties 1e suppletoire wet 2014 | – 13.522 | – 2.379 | – 152.379 | – 2.379 | 47.621 | 97.621 | |
| Stand Voorjaarsnota 2014 | 1.217.316 | 1.302.194 | 1.205.095 | 1.114.491 | 1.018.893 | 966.196 | |
| Belangrijkste mutaties Deltafonds | – 3.909 | 72.393 | 70.753 | 46.496 | 36.324 | 41.405 | |
| 1. KRW en andere projecten waterkwaliteit | 2, 7 | 41.630 | 39.446 | 36.264 | 35.681 | 40.625 | |
| 2. Prijscompensatie | div. | 1.538 | 878 | 1.274 | 982 | 456 | 599 |
| 3. Cyber security | 3, 5 | 5.317 | – 240 | ||||
| 4. Desalderingen | 1 | 25.000 | 25.000 | 10.600 | |||
| 5. Kasschuiven regiobijdrage | div. | – 9.864 | 5.000 | 4.907 | – 1.489 | 0 | 0 |
| Overig | div. | – 900 | 125 | 126 | 139 | 187 | 181 |
| Stand ontwerpbegroting 2015 | 1.213.407 | 1.374.587 | 1.275.848 | 1.160.987 | 1.055.217 | 1.007.601 |
Ad 1. Overheveling KRW/amendement Jacobi. Op grond van het amendement-Jacobi (Kamerstukken II, 2013/14, 33 503, nr. 8) is het met ingang van 1 januari 2015 mogelijk om de uitgaven op het gebied van waterkwaliteit, ook wanneer deze uitgaven geen relatie hebben met waterveiligheid en zoetwatervoorziening, te verantwoorden op het Deltafonds. Hierdoor is het mogelijk om vanuit het Deltafonds projecten waarin ook waterkwaliteitsaspecten een rol spelen integraal te financieren. Hiertoe zijn middelen overgeboekt van artikel 12 op de Begroting hoofdstuk XII naar het nieuwe artikel 7 in het Deltafonds. Het gaat daarbij om de realisatieprojecten Verbeterprogramma Waterkwaliteit Rijkswateren ten behoeve van de KRW. Daarnaast zijn de projecten Natuurcompensatie Perkpolder, Verruiming vaargeul Westerschelde en Natuurlijker Markermeer/IJmeer ook overgeheveld naar het Deltafonds.
Ad 2. Net als in de vorige begroting dekt IenM de korting op de prijsbijstelling tranche 2014 uit de resterende investeringsruimte per investeringsdomein. Er resteert dan een kasprobleem. IenM lost dit uiterlijk bij ontwerpbegroting 2017 op, maar zo mogelijk bij de eerstvolgende herijking van het investeringsprogramma. In het uitvoeringsjaar wordt een risico op een kasoverschrijding ter omvang van het minbedrag in de begroting geaccepteerd.
Ad 3. Beveiligd Werken richt zich op het «in control» brengen en houden van de missiekritieke systemen (MKS) en Industriële Automatisering ter ondersteuning van de maatschappelijk vitale en primaire processen van RWS. Missie Kritieke Systemen zijn ICT systemen die een essentiële rol spelen in een informatieketen (mensen, processen en techniek). Onderdeel hiervan is het voldoen aan de eisen van informatiebeveiliging (Cyber Security). In dit kader is nu vanuit de Begroting hoofdstuk XII geld vrijgemaakt voor die werkzaamheden die in 2014 op het Deltafonds noodzakelijk zijn (circa € 6 miljoen). Omdat Water – gegeven de missiekritieke systemen – in 2014 prioritair wordt aangepakt, is aanvullend een bedrag van € 22 miljoen ten laste van de vrije ruimte van het Deltafonds gebracht.
Ad 4. Als gevolg van extra ontvangsten van derden voor het project IJsseldelta binnen het programma Ruimte voor de Rivier is het projectbudget met zestig miljoen euro opgehoogd.
Ad 5. Om voor alle artikelen tot een sluitende programmering te komen, zijn budgettair neutrale kasschuiven over de diverse jaren noodzakelijk.