Overzicht uitgavenmutaties

In de onderstaande overzichtstabel B1 wordt een overzicht gegeven van de mutaties die zich in de periode vanaf de ontwerpbegroting 2017 tot en met de eerste suppletoire begroting 2017 hebben voorgedaan in de uitgaven. De weergegeven mutaties worden onder de tabel afzonderlijk toegelicht.

Toelichting op de beleidsmutaties

1a t/m 1d) Wijziging betalingsverloop algemene uitkering, decentralisatie-uitkeringen en integratie-uitkeringen 2016

Bij Slotwet 2016 is vastgesteld hoe de in 2016 gerealiseerde uitbetalingen voor de algemene uitkering (AU), de integratie-uitkering sociaal domein (IUSD), de overige integratie-uitkeringen (IU) en decentralisatie-uitkeringen (DU) aan de gemeenten zich verhouden tot het bedrag dat bij de 2e suppletoire begroting 2016 voor de uitbetalingen is geraamd. Daarbij is gebleken dat er bij de algemene uitkering hogere uitbetalingen zijn gedaan dan bij Najaarsnota 2016 werd verwacht. Het gaat hierbij om een verschil van € 4,9 miljoen. Bij de andere uitkeringen zijn in 2016 lagere uitbetalingen gedaan dan bij Najaarsnota 2016 werd verwacht. Het gaat om € 0,3 miljoen voor de integratie-uitkering sociaal domein en € 62,5 miljoen voor de decentralisatie-uitkeringen. Deze verschillen kunnen ontstaan doordat op het moment van uitbetaling nog niet alle verdeelmaatstaven, of uit te keren bedragen per gemeente, definitief zijn. Voor een uitgebreidere verklaring van deze verschillen wordt verwezen naar de Slotwet 2016 van het gemeentefonds (TK 34 725 B, nr 4). Bij Voorjaarsnota 2017 wordt de algemene uitkering met € 4,9 miljoen neerwaarts bijgesteld. De integratie-uitkering sociaal domein worden met € 0,3 miljoen opwaarts bijgesteld en de decentralisatie-uitkeringen met € 62,5 miljoen.

2) Overloop 2016/2017 kosten Financiële-verhoudingswet

In 2016 is het budget Kosten Financiële verhoudingswet niet geheel tot besteding gekomen. Op basis van een afspraak gemaakt met het Ministerie van Financiën wordt daarvan € 1 miljoen aan de begroting voor 2017 toegevoegd.

3a en b) Accres tranche 2016

Het definitieve accres over het begrotingsjaar 2016 wordt berekend op basis van de stand van het Financieel jaarverslag van het Rijk en wordt verwerkt in deze 1^e suppletoire begroting 2017 van het gemeentefonds. Voor 2016 wordt het accres ten opzichte van de ontwerpbegroting 2017 verhoogd met € 43,9 miljoen. Het totale accres voor 2016 wordt daarmee € 662,5 miljoen. Daarnaast wordt de structurele doorwerking van het accres 2016 verwerkt in deze 1^e suppletoire begroting 2017 van het gemeentefonds. D

4) Accres tranche 2017

Het accres 2017 is onderdeel van de normeringssystematiek. Als gevolg van mutaties in de netto gecorrigeerde rijksuitgaven wordt het accres 2017, ten opzichte van de stand miljoenennota 2017, verhoogd met € 69,1 miljoen.

5) Plafond BTW-compensatiefonds

De ontwikkeling van het BTW-compensatiefonds en het bijbehorende plafond leiden conform het Financieel Akkoord Rijk/VNG/IPO met ingang van 2015 tot een toename of afname van de algemene uitkering van de fondsen. Bij ontwerpbegroting 2017 werd de ruimte onder het plafond voor 2016 geraamd op € 189,8 miljoen. Bij de definitieve afrekening blijkt deze ruimte met € 52,6 miljoen afgenomen. Dit bedrag wordt terug gestort naar het BTW-compensatiefonds.

6a en 6b) Loon- en prijsbijstelling 2017

Dit betreft de loon- en prijsbijstelling voor het jaar 2017 voor de integratie-uitkering sociaal domein en de integratie-uitkering Wmo (huishoudelijke verzorging).

7) Jeugd (decentralisatie-uitkering)

Dit betreft een overboeking naar het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap in verband met het tegengaan van voortijdig schoolverlaten.

8) Huisvesting onderwijs ivm asielinstroom (decentralisatie-uitkering)

Voor de uitvoering van het Uitwerkingsakkoord Asielinstroom op het gebied van tijdelijke extra huisvesting in het voortgezet onderwijs is een regeling getroffen om deze kosten te compenseren.

9) A58 Aansluiting Goes (decentralisatie-uitkering)

Dit betreft een bijdrage van het lnfrastructuurfonds aan de gemeente Goes voor het project A58 Aansluiting Goes.

10) Scholenprogramma Groningen (decentralisatie-uitkering)

Negen gemeenten in de provincie Groningen die te kampen hebben met de gevolgen van door gaswinning geïnduceerde aardbevingen nemen deel aan een scholenprogramma gaswinningsgebied. Dit programma richt zich op het aardbevings- en toekomstbestendig maken van 101 schoolgebouwen binnen vijf jaar.

11) Correctieboeking overheveling van huishoudelijke hulp Wlz-cliënten met mpt (integratie-uitkering)

De uitname bestemd voor de overheveling van huishoudelijke hulp voor Wlz-cliënten met een mpt van de Wmo naar de Wlz vanaf 2017 is in de Ontwerp-begroting 2017 per abuis ten laste gebracht van de Integratie-uitkering Sociaal domein (onderdeel Wmo). Door middel van deze correctieboeking wordt deze uitname alsnog ten laste gebracht van de integratie-uitkering Wmo.

12) Buurtsportcoaches (decentralisatie-uitkering)

Voor 2017 dragen de Ministeries van VWS en OCW gezamenlijk € 58 miljoen bij voor de Buurtsportcoaches (Brede impuls combinatiefuncties). De deelnemende gemeenten dragen zorg voor de organisatie van de cofinanciering.

13) Kansen voor alle kinderen (decentralisatie-uitkering)

Het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid stelt vanaf 2017 structureel € 100 miljoen beschikbaar voor de bestrijding van de gevolgen van armoede onder kinderen. Hiervan wordt € 85 miljoen aan gemeenten beschikbaar gesteld in de vorm van een decentralisatie-uitkering. Zie ook de brief «Preventie en bestrijding van stille armoede en sociale uitsluiting» (TK 24 515, nr. 380) van de Staatssecretaris van SZW aan de Tweede Kamer.

14) Armoedebestrijding onder ouderen (algemene uitkering)

In 2017 en 2018 worden door het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid aanvullende middelen beschikbaar gesteld voor armoedebestrijding onder ouderen met een bijstandsuitkering. Het Kabinet wil daarmee meer financiële ruimte aan gemeenten geven om ouderen in moeilijke situaties te kunnen helpen.

15) Kosten Waarderingskamer

Het budget 2017 voor de Waarderingskamer is eerder vastgesteld op € 2,304 miljoen. De actuele raming van de kosten 2017 voor de Waarderingskamer komt uit op € 2,441 miljoen. Het budget wordt daarom opwaarts bijgesteld met € 134.000 ten laste van de algemene uitkering.

16) Verhoogde asielinstroom (decentralisatie-uitkering)

Op basis van het Uitwerkingsakkoord Verhoogde Asielinstroom ontvangen gemeenten voor 2016 en 2017 een bedrag per een in die gemeente geplaatste vergunninghouder. Indien over één van deze jaren minder wordt uitgekeerd dan geraamd, dan wordt het resterend budget doorgeschoven naar het daaropvolgende begrotingsjaar. In 2018 wordt een eventueel dan nog resterend budget terug geboekt naar respectievelijk het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (voor het onderdeel participatie en integratie) en de algemene uitkering van het gemeentefonds (voor het partieel effect). De realisatie over 2016 is € 27 miljoen lager uitgevallen dan geraamd. Dit bedrag wordt, confoprm de gemaakte afspraken, doorgeschoven naar 2017. Zie ook de Slotwet 2016 van het gemeentefonds (TK 34 725 B, nr 4).

17) Regionet (decentralisatie-uitkering)

Dit betreft een bijdrage vanuit het Ministerie van Infrastructuur en Milieu aan de gemeente Heiloo voor de uitvoering van maatregelen voor het stadsgewestelijk spoorvervoer in de noordelijke Randstad.

18) Herstructurering Wsw Oost-Groningen (decentralisatie-uiotkering)

Dit betreft een bijdrage vanuit het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid aan de gemeente Oldambt voor de uitvoering van een project om te komen tot één uitvoeringsorganisatie voor de doelgroep van de Participatiewet in vijf gemeenten in Oost-Groningen en één gemeente in Drente.

19) Expertisecentrum kinderopvang

Met ingang van 2017 neemt het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid de financiering over van het Expertisecentrum Toezicht en Handhaving Kinderopvang. De betreffende middelen worden daarom structureel overgeheveld naar de begroting van SZW.

20) Bijdrage aan de VNG

De bijdrage aan de VNG voor 2017 wordt op twee onderdelen aangepast. Vanuit de decentralisatie-uitkering vrouwenopvang wordt een bedrag overgeheveld voor het Landelijk Arrangement en vanuit de integratie-uitkering sociaal domein jeugdzorg wordt een bedrag overgeheveld voor Nazorg Adoptievoorzieningen.

21) Vrouwenopvang LKHA (decentralisatie-uitkering)

Dit betreft een overboeking van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport naar de decentralisatie-uitkering Vrouwenopvang. Deze bijdrage is bestemd voor de gemeente Den Haag, omdat deze gemeente vanaf 2017 zorgt draagt voor instandhouding van het Landelijk Knooppunt Huwelijksdwang en Achterlating (LKHA).

22) Voorzieningenniveau Eindhoven (decentralisatie-uitkering)

Vanuit het Ministerie van Economische Zaken wordt een bijdrage geleverd aan de gemeente Eindhoven om een impuls te geven aan het regionale vestigingsklimaat en het voorzieningenniveau van de Brainport regio Eindhoven.

23) City Deal Inclusieve Stad (decentralisatie-uitkering)

Betreft een bijdrage vanuit de Ministeries van BZK, SZW en VWS aan de City Deal Inclusieve Stad. Hierbij werken 5 steden (Zaanstad, Leeuwarden, Enschede, Utrecht en Eindhoven) en de drie departementen samen om vernieuwing te realiseren in het sociaal domein, waarbij de gemeente Zaanstad optreedt als coördinerende gemeente.

24) Pilot begeleiding kunstenaars (decentralisatie-uitkering)

Vanuit het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid ontvangt de gemeente Amsterdam een bijdrage voor de pilot begeleiding kunstenaars.

25) Ondersteuning raadsman Loppersum (decentralisatie-uitkering)

De gemeente Loppersum ontvangt ook in 2017 een bijdrage in verband met de ondersteuning van een onafhankelijk raadsman, aangesteld door de Minister van Economische Zaken als aanspreekpunt voor schadeafhandeling met betrekking tot de gaswinning in de provincie Groningen.

26) Beter Benutten (decentralisatie-uitkering)

De gemeenten Zwolle (€ 65.000) en Leeuwarden (€ 53.000) ontvangen in 2017 een bijdrage vanuit het Ministerie van Infrastructuur en Milieu voor de uitvoering van het lopende programma en het vervolgprogramma van Beter Benutten.

27) Erfgoed en ruimte (decentralisatie-uitkering)

De gemeente Hilversum ontvangt in 2017 een bijdrage van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap voor de Nominatie Werelderfgoed van het voormalig Sanatorium Zonnestraal.

28) Dialoog Sinterklaasintocht (decentralisatie-uitkering)

Vanuit het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid ontvangt de gemeente Maassluis een bijdrage voor het ontwikkelen en uitvoeren van dialooginitiatieven met een nationale uitstraling rondom de landelijke intocht van Sinterklaas.

29) Energiebesparing koopsector (decentralisatie-uitkering)

Dit betreft een bijdrage vanuit het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties voor de Regionale Basisaanpakken Energiebesparing koopwoningen. Van het totaalbedrag van € 4,9 miljoen is € 3,1 miljoen bestemd voor innovatieve aanpakken om de verduurzaming van de particuliere woningvoorraad op te schalen en € 1,8 miljoen voor een overbruggingsbudget om de regionale aanpakken te bestednigen en te versterken.

30) Nationaal Cultureel-Wetenschappelijk Instituut (decentralisatie-uitkering)

De gemeente Rotterdam ontvangt een bijdrage van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap voor de verkenning naar een Nationaal Cultureel-Wetenschappelijk Instituut in Rotterdam-Zuid.

31) Bodemsanering Dordrecht (decentralisatie-uitkering)

De gemeente Dordrecht ontvangt in 2017 een aanvullend bedrag van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu voor een door de gemeente gecoördineerd onderzoek naar giftige stoffen in de bodem.

32) Economische Zelfstandigheid (decentralisatie-uitkering)

Dit betreft een bijdrage van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap aan 25 centrumgemeenten van de arbeidsmarktregio’s om het programma economische zelfstandigheid uit te voeren. Het programma heeft als doel om de economische zelfstandigheid van vrouwen te vergroten door hen te stimuleren om stappen te zetten richting de arbeidsmarkt.

33) Pilot Nederlandse kernwaarden (decentralisatie-uitkering)

Vanuit het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid ontvangen negen gemeenten een bijdrage voor de pilot Nederlandse kernwaarden. De focus van de pilot ligt op de overdracht van de Nederlandse kernwaarden (zoals vrijheid, gelijkwaardigheid, solidariteit en participatie en de democratische rechtsstaat). In deze pilot worden vier verschillende manieren van waardenoverdracht in het kader van inburgering onderzocht, om inzicht te krijgen welke vormen van waardenoverdracht met meest effectief zijn.

34) Meetsysteem van Geluidsnet (decentralisatie-uitkering)

De gemeenten Onderbanken (€ 14.226), Brunssum (€ 10.782) en Schinnen (€ 10.782) ontvangen een bijdrage vanuit het Ministerie van Infrastructuur en Milieu om met metingen de geluidsbelasting te monitoren in de omgeving van de NAVO-vliegbasis Geilenkirchen, voor zover gelegen op Nederlands grondgebied. Daarbij wordt gebruik gemaakt van het meetsysteem van Geluidsnet in de regio.

35) Interreg V (decentralisatie-uitkering)

Vanuit het Ministerie van Infrastructuur en Milieu ontvangen de gemeenten Arnhem (€ 141.440), Den Bosch (€ 11.875), Heerlen (€ 11.875) en Middelburg (€ 23.750) een eenmalige bijdrage in het kader van de Rjikscofinancieringsregeling Interreg V en de Projectstimuleringsregeling Interreg V.

36) Arbeidsmarktregio’s (decentralisstie-utkering)

Dit betreft een tweetal bijdragen vanuit het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Voor het opstellen en beschikbaar maken van klantprofielen door gemeenten in arbeidsmarktregio’s ontvangen 35 centrumgemeenten elk een bedrag van € 88.500. Voor de bemiddeling van werkloze werkzoekenden over de grens met Duitsland en België ontvangen 14 centrumgemeenten van de arbeidsmarktregio’s in de grensgebieden elk een bedrag van € 100.000.

37) Aanpassing overheveling huishoudelijke hulp Wlz-cliënten (integratie-uitkering)

In het Bestuurlijk Overleg hulpmiddelen en woningaanpassing van 24 november 2016 is overeengekomen dat de afspraken over de huishoudelijke hulp aan cliënten die overgaan naar de Wlz een kleine aanvulling vergen. Voor nieuwe cliënten geldt dat de overgang per 1 januari 2017 van start gaat. Voor bestaande cliënten geldt bij overgang naar de Wlz dat continuïteit van zorg, maar tevens huishoudelijke hulp noodzakelijk is. Partijen die verantwoordelijk zijn voor de uitvoering hebben met elkaar afgesproken om voor bestaande cliënten een vast overdrachtsmoment te hanteren (1 april 2017). Gemeenten worden voor deze uitloop door het Rijk financieel gecompenseerd met een bedrag van € 7,5 miljoen Dit bedrag is gebaseerd op een kwart van het bedrag van € 30 miljoen dat oorspronkelijk uit het Gemeentefonds is uitgenomen.

38) LHBT emenacipatiebeleid (decentralisatie-uitkering)

De gemeenten Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht ontvangen in 2017 elk € 50.000 vanuit het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap voor het vergroten van de sociale acceptatie van lesbische vrouwen, homoseksuele mannen, biseksuelen, transgender- en intersekse personen (LHBTI) in biculturele gemeenschappen.

39) City deal Zorg en Veiligheid (decentralisatie-uitkering)

Vanuit de Ministeries van V&J, BZK en VWS ontvangt de gemeente Maastricht een bijdrage voor de City Deal Zorg en Veiligheid.

40) Compensatie gemeenten eigen bijdrage hulpmiddelen en eigen-woning aanpassing Wlz-cliënten (integratie uitkering)

Tijdens het Bestuurlijk Overleg tussen VWS en VNG op 11 mei 2017 is afgesproken dat gemeenten worden gecompenseerd in verband met niet ontvangen eigen bijdragen voor hulpmiddelen en woning-aanpassingen, die gemeenten in 2017 aan Wlz-cliënten verstrekken.

41a en 41b) Uitnamecorrectie herinstromers (integratie-uitkering sociaal domein)

Tijdens datzelfde Bestuurlijk Overleg is gezamenlijk geconstateer dat bij het doorrekenen van de financiële effecten van de zogenoemde «startstreepdiscussie» in 2016, abusievelijk een te grote uitnamecorrectie op het gemeentefonds heeft plaatsgevonden. Van het «teveel» uitgenomen bedrag wordt nu een bedrag opnieuw toegevoegd aan het gemeentefonds.