De onderstaande tabellen bevatten de belangrijkste mutaties voor respectievelijk de uitgaven en ontvangsten sinds de begroting 2017. Daarbij is onderscheid gemaakt tussen mutaties bij nota van wijziging, bij Voorjaarsnota 2017 en bij Miljoenennota 2018. Het betreft mutaties die groter zijn dan € 10 mln. Indien politiek relevant, worden ook kleinere mutaties toegelicht.
| Beleids-artikel | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Stand uitgaven ontwerpbegroting 2017 | 12.580.755 | 11.676.742 | 11.522.711 | 11.520.699 | 11.407.461 | 11.435.461 | ||
| Nota van Wijziging | ||||||||
| 1. | Uitbreiding special interventieteams | 31 | 10.000 | 18.000 | 22.000 | 22.000 | 22.000 | 22.000 |
| 2. | Versterken gebiedsgerichte inzet politie | 31 | 9.969 | 8.625 | 8.880 | 9.985 | 9.985 | 9.985 |
| 3. | Vakmanschap DJI | 34 | 10.000 | 10.000 | – | – | – | – |
| 4. | Cybersecurity Nationaal Detectienetwerk | 36,91 | 3.500 | 12.900 | 12.900 | 12.900 | 12.900 | 12.900 |
| 5. | Versterking grens- en vreemdelingentoezicht KMar | 92 | 13.000 | – | – | – | – | – |
| Voorjaarsnota/ eerste suppletoire begroting | ||||||||
| 6. | Pensioenregeling politie | 31, 92 | 347.000 | – | 69.000 | 16.000 | – 27.000 | – 405.000 |
| 7. | Exploitatiekosten C2000-netwerk | 31 | 11.467 | – | – | – | – | – |
| 8. | Prognosemodel Justitiële Ketens (PMJ) | 32, 34 | – 11.600 | 16.000 | – | – | – | – |
| 9. | Kasschuif verkeer Openbaar Ministerie (OM) | 33 | 12.609 | – 2.594 | – 2.569 | – 2.544 | – 2.519 | – 2.382 |
| 10. | Huisvesting DJI | 34 | 15.300 | 10.300 | – | – | – | – |
| 11. | ICT DJI | 34 | 5.000 | 15.000 | – | – | – | – |
| 12. | Bijdrage DJI | 34 | – 11.000 | – 8.000 | – 6.000 | – 6.000 | – 6.000 | – 6.000 |
| 13. | Asiel ODA-toerekening | 37 | – 152.033 | 151.166 | 146.466 | 53.143 | 39.663 | 35.224 |
| 14. | Asiel COA | 37 | – 39.288 | – 92.901 | – 4.031 | 18.771 | – 1.450 | – 30.060 |
| 15. | Krimp COA | 37 | 144.000 | – 71.900 | – 58.100 | – 46.600 | – 23.900 | – 4.200 |
| 16. | Gemeentelijke versnellingsarrangement | 37 | – 62.000 | – 17.000 | ||||
| 17. | Capaciteit Koninklijke Marechaussee (KMar) | 37 | – | 20.000 | 20.000 | 20.000 | 20.000 | 20.000 |
| 18. | Wetsvoorstel hoogste bestuursrechtspraak | 92 | – 700 | – 18.000 | – 12.900 | – 11.300 | – 10.200 | – 10.200 |
| 19. | Bed, bad en brood | 92 | – 20.000 | – 20.000 | – 20.000 | – 20.000 | – 20.000 | – 20.000 |
| 20. | Loonbijstelling 2017 | alle | 168.506 | 159.167 | 158.175 | 158.122 | 156.592 | 157.029 |
| Overig Miljoenennota | ||||||||
| 21. | MH17 Vervolging en berechting van verdachten | 33 | – | 9.000 | ||||
| 22. | Passenger Information Unit (PIU) | 36 | 700 | 12.200 | 17.200 | 22.200 | 22.200 | 22.200 |
| 23. | Cybersecurity | 36 | – | 26.000 | 26.000 | 26.000 | 26.000 | 26.000 |
| 24. | Asiel: IND | 37 | – | 43.610 | – | – | – | – |
| 25. | Asiel: Nidos | 37 | – | 97.221 | 87.373 | 78.104 | 78.104 | 78.104 |
| 26. | Overboeking KMar | 37, 92 | – | – 22.200 | – 43.400 | – 43.400 | – 43.400 | – 43.400 |
| 27. | Capaciteit KMar | 92 | – | 2.200 | 23.400 | 23.400 | 23.400 | 23.400 |
| Overige mutaties | 128.979 | 45.001 | 64.608 | 53.647 | 45.680 | 20.305 | ||
| Stand uitgaven ontwerpbegroting 2018 | 13.164.164 | 12.080.537 | 12.031.713 | 11.905.127 | 11.729.516 | 11.341.366 |
Toelichting op de tabel
Bij Miljoenennota 2017 is extra geld beschikbaar gesteld voor de VenJ-begroting. Deze middelen zijn in afwachting van bestedingsplannen gereserveerd op de Aanvullende Post. Bij de nota van wijziging op de Ontwerpbegroting 2017 zijn de middelen vermeld bij de mutaties 1 tot en met 5 overgeheveld van de aanvullende post naar de VenJ-begroting.
1. Uitbreiding speciale interventieteams
Om een adequaat antwoord te kunnen bieden op mogelijke terroristische aanslagen dient het reactieconcept Dienst Speciale Interventies te worden versterkt op het gebied van kwaliteit, flexibiliteit, paraatheid en snelle inzetbaarheid. Bij de nota van wijziging zijn hiervoor middelen beschikbaar gesteld die vanaf 2019 structureel oplopen tot € 22 mln. Deze middelen worden ingezet voor uitbreiding van capaciteit, verbreding kennis van bestaand personeel, opleiden nieuw personeel, verbeteren van aanpalende diensten, huisvesting, uitbreiding van voertuigen, bewapening en operationele middelen en het verhogen van de paraatheid van Defensie.
2. Versterken gebiedsgerichte inzet politie
In het kader van het versterken van gebiedsgerichte politie-inzet heeft het kabinet bij de nota van wijziging structureel ruim € 9 mln. vrijgemaakt voor de politie. De extra middelen worden ingezet om basisteams beter toe te rusten en de kwaliteit en professionaliteit van deze teams te versterken.
3. Vakmanschap DJI
De kern van het DJI-vakmanschap is de werkmethode waarbij DJI-medewerkers telkens een afweging maken hoe het best te handelen in steeds veranderende en complexe situaties. Dit vraagt om maatwerk. De door het kabinet vrijgemaakte middelen bij de nota van wijziging worden ingezet om het vakmanschap van executief en niet-executief personeel door middel van vakgerichte trainingen en opleidingen te verhogen.
4. Cybersecurity: Nationaal Detectie Netwerk
Het nationaal detectienetwerk (NDN) is een samenwerkingsverband van VenJ, MIVD en AIVD met een detectiesystematiek die cyberaanvallen op rijksoverheid en vitale organisaties vroegtijdig inzichtelijk helpt maken. Met het NDN worden cyberaanvallen van statelijke actoren en cybercriminelen onderkend zodat deze aanvallen bestreden kunnen worden en de effecten ervan beheersbaar worden gemaakt. Het kabinet heeft hiervoor bij de nota van wijziging voor 2017 € 3,5 mln. en vanaf 2018 structureel € 12,9 mln. vrijgemaakt.
5. Versterking grens- en vreemdelingentoezicht KMar
Dit betreft de bijdrage aan de Koninklijke Marechaussee (KMar) ten behoeve van de versterking van het grens – en vreemdelingentoezicht.
De mutaties 6 tot en met 20 zijn opgenomen in de Voorjaarsnota 2017 en verwerkt in de eerste suppletoire begroting 2017.
6. Pensioenregeling politie
Inkoop Max is een vroegpensioenregeling bij de politie waarbij pensioenrechten worden ingekocht bij het ABP. Deze dienen ter vervanging van de prepensioenuitkering AFUP. De verantwoordelijkheid voor de vroegpensioenregeling ligt bij VenJ, maar de betaling aan ABP loopt via de politie. De regeling loopt in 2022 af en wordt grotendeels gedekt met middelen uit het zogenaamde politie-accres. Door aanpassing van de cao is het kasritme gewijzigd. Om het kasritme in overeenstemming te brengen met de uitgaven vindt nu een kasschuif plaats.
7. Exploitatiekosten C2000-netwerk
Het betreft de jaarlijkse bijdrage (€ 11,5 mln.) van VWS, Financiën en Defensie in de exploitatiekosten van het C2000 systeem in verband met het gebruik van het communicatienetwerk door de politie, brandweer en ambulancezorg.
8. Prognosemodel Justitiële Ketens (PMJ)
Het uitgavenkader is in het jaar 2017 in totaal met € 11,6 mln. verlaagd op basis van de meest recente uitkomsten van het Prognosemodel Justitiële Ketens (PMJ). De mutatie doet zich voor op de volgende onderdelen:
-
• het budget Rechtsbijstand is op basis van de uitkomsten in 2017 verlaagd met € 12 mln., voornamelijk als gevolg van lager geraamde uitgaven aan ambtshalve straftoevoegingen en het feit dat de voorgenomen intensivering van rechtsbijstand in ZSM nog niet is geïmplementeerd. Voorts is in de raming voor 2018 een hoger aantal toevoegingen in civiele zaken opgenomen, wat per saldo heeft geleidt tot een ophoging in 2018 van het budget voor rechtsbijstand met € 3 mln.
-
• op basis van de uitkomsten van het prognosemodel justitiële ketens (PMJ) is het budget Raad voor de rechtspraak in 2017 verlaagd met € 14 mln. vanwege onder andere een lagere instroom bij strafzaken. Vanaf 2018 is er ook sprake van aanpassingen bij de civiele- en bestuurssector ten opzichte van de beschikbare capaciteit op deze onderdelen waardoor de neerwaartse bijstelling beperkt is tot € 1 mln.
-
• het budget is verhoogd met € 14,4 mln. bij onder ander de Raad voor de Kinderbescherming vanwege een hogere instroom van zaken ten opzichte van PMJ 2017. En bij het Schadefonds Geweldsmisdrijven vanwege een stijging van de uitkeringen in verband met de toevoeging van de categorie «dood door schuld» per 1 juli 2016.
9. Kasschuif verkeer Openbaar Ministerie (OM)
Het OM neemt de digitale flitspalen over van het Centraal Justitieel Incasso Bureau (CJIB). Vanwege het kas-verplichtingenstelsel dient het OM deze lasten in één keer te nemen in 2017. Om dit te faciliteren is een kasschuif gedaan over de jaren 2017 tot en met 2022.
10. Huisvesting DJI
Bij de berekening van de nieuwe gebruiksvergoedingen van het Rijksvastgoedbedrijf, als gevolg van herfinanciering van de leningen aangegaan door Financiën, waren de kosten samenhangend met PI Zaanstad nog niet opgenomen. De kosten hiervan bedragen € 15,3 mln. in 2017 en € 10,3 mln. in 2018.
11. ICT DJI
Door bezuinigingen en de capacitaire en personele krimp van DJI in de afgelopen jaren heeft DJI een achterstand opgelopen ten aanzien van vervangingssystemen en innovatie voor ICT. Om de achterstand in te lopen is het budget in 2017 verhoogd met € 5 mln. en voor 2018 met € 15 mln.
12. Bijdrage DJI
De meerjarenbegroting van DJI laat als gevolg van leegstand enige ruimte zien om structureel een verlaging van de bijdrage van het moederdepartement door te voeren.
13. Asiel ODA-toerekening
Als gevolg van de lager dan verwachte asielinstroom in 2016 en 2017 zijn er meevallers bij het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA). Bij de Najaarsnota 2016 is reeds een deel ad € 290 mln. van de ODA-toerekening voor de eerstejaarsopvang van asielzoekers teruggeboekt naar de begroting Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking (BHOS). Bij Voorjaarsnota 2017 wordt het tweede deel van € 173,3 mln. teruggeboekt.
Daarnaast wordt de raming voor de instroom van asielzoekers in 2017 licht herzien van 42.000 naar 41.000. Dit leidt, samen met de reguliere jaarlijkse herijking van o.a. verblijfsduur en kostprijs, tot een neerwaartse bijstelling van de ODA-toerekening van eerstejaarsopvangkosten. De neerwaartse bijstelling bedraagt € 51,7 mln. in 2017. Ook vindt de reguliere nacalculatie over 2016 plaats, deze bedraagt € 73 mln. Per saldo leidt dit tot een verhoging van de ODA-toerekening voor de eerstejaarsopvangkosten van asielzoekers in 2017 van € 21,3 mln. Voor 2018 wordt de raming opgehoogd van 22.500 naar 37.000 en voor 2019 en verder wordt deze bijgesteld naar 23.000. Dit leidt tot verhoging van de ODA-toerekening in die jaren die niet eerder was opgehoogd.
14. Asiel COA
Deze reeks is een resultante van diverse mutaties bij COA. Door de lager dan verwachte bezetting in 2018 en verder, als gevolg van de lagere instroom dan eerder geraamd in 2016 en 2017, is er sprake van een meevaller. Daarnaast is er sprake van leegstandskosten.
15. Krimp COA
Door de instroomdaling en de versnelde uitstroom heeft het COA aanzienlijk meer capaciteit dan nodig is, waardoor er leegstaand optreedt. Om leegstandkosten te beperken, gaat COA over tot actieve krimp. Vaste kosten voor vastgoed worden in de tijd naar voren gehaald (€ 144 mln. in 2017). Het betreft hier met name de afkoop van lopende contracten en het versneld afschrijven van de eigen panden, waardoor op variabele kosten voor leegstandbeheer (verwarming, beveiliging e.d.) wordt bespaard. Per saldo treedt zo een besparing op van € 61 mln.
16. Gemeentelijke versnellingsarrangement
Het gemeentelijke versnellingsarrangement (GVA) is opgezet om voor vluchtelingen met een verblijfsvergunning snel tijdelijke huisvesting te realiseren als onvoldoende reguliere woningen beschikbaar zijn. De uitputting van de GVA-regeling is lager dan geraamd.
17. Capaciteit Koninklijke Marechaussee (KMar)
Bij Ontwerpbegroting 2017 heeft het kabinet € 17 mln. extra vrijgemaakt voor capaciteit bij de Koninklijke Marechaussee (KMar), waarvan € 10 mln. voor Defensie en € 7 mln. voor VenJ. De KMar kan hiermee extra personeel werven voor grensbewaking op luchthavens, met name op Schiphol. VenJ boekt € 10 mln. over naar de begroting van Defensie. In de Voorjaarsnota is nog € 20 mln. vrijgemaakt voor de capaciteit van de KMar, dit betreft € 7,5 mln. in 2017 en structureel € 20 mln. De middelen zijn overgeheveld naar de begroting van Defensie.
18. Wetsvoorstel hoogste bestuursrechtspraak
Dit wetsvoorstel is ingetrokken. De geraamde kosten die met het wetsontwerp samen hangen vallen nu vrij.
19. Bed, bad en brood
Het kabinet heeft geen afspraken kunnen maken met gemeenten over de bed, bad en brood opvang, waardoor de beschikbare middelen niet besteed worden.
20. Loon- en prijsbijstelling tranche 2017
Met deze mutatie wordt de loonbijstelling tranche 2017 aan de begroting van VenJ toegevoegd. De loonbijstelling is verdeeld over de desbetreffende artikelen.
Onderstaande mutaties zijn nog niet eerder aan de Tweede Kamer gemeld, zij maken onderdeel uit van de onderhavige concept begroting 2018.
21. MH17 Vervolging en berechting van verdachten
In juli 2017 hebben de landen wiens opsporingsautoriteiten samenwerken in het Joint Investigation Team (JIT) – Australië, België, Maleisië, Oekraïne en Nederland – gezamenlijk besloten dat de vervolging van verdachten voor het neerhalen van vlucht MH17 in Nederland plaatsvindt onder Nederlands recht.
De JIT-landen hebben hun politieke en financiële steun uitgesproken en deze steun wordt bekrachtigd door de ondertekening van Memoranda of Understanding (MoU’s).
Nederland zal zelf de kosten dragen voor getuigenbescherming, rechtspraak en het Openbaar Ministerie. Externe financiering van de rechtspraak en het OM is niet wenselijk omdat iedere schijn van beïnvloeding van de onafhankelijkheid van de rechtsgang moet worden vermeden. Daarnaast is het niet wenselijk om inzicht te moeten geven in het vertrouwelijke programma van getuigenbescherming. De overige kosten, waarbij gedacht moet worden aan detentie, beveiliging, vertaling, communicatie etc., worden gezamenlijk door de JIT-landen gefinancierd.
22. Passenger Information Unit (PIU)
De EU PNR-richtlijn (Passenger Name Record) schrijft voor dat per mei 2018 in iedere lidstaat een PIU (Passenger Information Unit) tot stand komt. De structurele kosten zijn geraamd op € 22,2 mln. Door dit beschikbaar te stellen kunnen passagiersgegevens middels de PIU worden gebruikt voor het voorkomen, opsporen, onderzoeken en vervolgen van terroristische misdrijven.
23. Cybersecurity
Cybersecuritybeeld Nederland 2017 laat opnieuw een stijging zien in de risico’s en dreigingen in het cyberdomein. Het kabinet zet daarom de volgende acties in gang:
-
• Een intensivering in de AIVD (Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst) en MIVD (Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst) om de toenemende dreiging die uitgaat van cyberaanvallen door statelijke en niet statelijke actoren (cyberspionage en cybersabotage) aan te kunnen pakken.
-
• Een intensivering bij politie en Openbaar Ministerie om cybercrime aan te pakken en zo de toenemende dreiging die hiervan uitgaat te kunnen adresseren.
-
• Een intensivering bij Economische Zaken en de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) voor het opzetten van een Digital Trust Centre (DTC) voor het niet als vitaal aangemerkte gedeelte van het Nederlandse bedrijfsleven waarmee zij in staat worden gesteld hun eigen cybersecurity te organiseren (conform motie Hijink-Tellegen).
24. Asiel IND
Als gevolg van het aanpassen van de instroomraming 2018 naar 37.000 wordt ook de uitgavenraming voor de IND opgehoogd.
25. Asiel Nidos
Per 1 januari is Nidos verantwoordelijk voor de opvang van alleenstaande minderjarige vreemdelingen. Deze wijziging was budgettair alleen verwerkt voor 2016 en 2017. Met deze mutatie wordt ook de uitgavenraming voor 2018 en verder aangepast.
26. Overboeking KMar
Bij Voorjaarsnota is geld vrijgemaakt voor de capaciteit van de KMar. De middelen hiervoor worden met deze mutatie overgeheveld naar de begroting van Defensie. Zie ook mutatie 17 en 27.
27. Capaciteit KMar
Bij Voorjaarsnota (VJN) is al € 20 mln. structureel vrijgemaakt voor extra capaciteit bij de KMar. Nu is besloten nogmaals € 23 mln. vrij te maken voor capaciteit bij de KMar. De oorzaak van het capaciteitstekort zit voornamelijk in de stijging van het aantal passagiers en de daarmee samenhangende groei. De grenscontrole en de beveiliging door de KMar op de luchthavens vraagt, door de toegenomen dreiging van terrorisme en stijgende migratie, om extra aandacht. De behoefte die in kaart is gebracht voor grensbewaking op de luchthavens en de maritieme doorlaatposten komen uit gevalideerde behoeftestellingen. Deze middelen zijn overgeheveld naar Defensie.
| Beleids-artikel | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Stand ontvangsten ontwerpbegroting 2017 | 2.045.990 | 1.896.541 | 1.793.743 | 1.804.708 | 1.761.540 | 1.722.540 | ||
| Voorjaarsnota /eerste suppletoire begroting | ||||||||
| 1. | Besparingsverlies eigen bijdrageregeling strafvordering | 32 | – 41.297 | – 20.400 | – 7.200 | – 5.600 | – 4.700 | – 4.700 |
| 2. | Prognosemodel Justitiële Ketens(PMJ) | 32, 34 | – 29.300 | – 38.000 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| 3. | Ramingsbijstelling boeten & transacties | 33 | – 130.000 | – 130.000 | – 130.000 | – 130.000 | – 130.000 | – 130.000 |
| 4. | Beperken eigen vermogen agentschappen | 33, 34, 37 | 123.500 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| 5. | Ramingsbijstelling afpakken crimineel vermogen | 33 | – 90.000 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Overige mutaties | 17.251 | 5.475 | 5.475 | 5.475 | 5.475 | 5.475 | ||
| Stand ontvangsten ontwerpbegroting 2018 | 1.896.144 | 1.713.616 | 1.662.018 | 1.674.583 | 1.632.315 | 1.593.315 |
Onderstaande mutaties zijn verwerkt in de Voorjaarsnota 2017 en opgenomen in de eerste suppletoire begroting 2017.
1. Besparingsverlies eigen bijdrageregeling strafvordering
Het wetsvoorstel «Eigen bijdrage veroordeelden kosten strafvordering en slachtofferzorg» is nog niet in werking getreden. Hierdoor treedt er een besparingsverlies op. Daarnaast is het wetsvoorstel aangepast, waardoor niet de volledige verwachte besparing kan worden gerealiseerd. Hiervoor zijn middelen gereserveerd op de Aanvullende post van de rijksbegroting. Deze worden nu deels toegevoegd aan de VenJ-begroting.
2. Prognosemodel Justitiële Ketens (PMJ)
Het ontvangstenkader is verlaagd op basis van de meest recente uitkomsten van het PMJ. De verlaging doet zich voor op de volgende onderdelen:
-
– bij de Raad van de rechtspraak is sprake van een tegenvaller van € 19 mln. in 2017 en € 25 mln. in 2018 bij de ontvangsten aan griffierechten.
-
– een verlaging van € 10,3 mln. in 2017 en € 13 mln. in 2018 op de administratiekostenvergoeding boeten en transacties (B&T). Het tekort wordt veroorzaakt door een lagere instroomraming boeten en transacties dan waar de begroting op was gebaseerd.
3. Ramingsbijstelling boeten & transacties
Op basis van de realisatiecijfers 2016 wordt de ontvangstenraming voor boeten en transacties (B&T) structureel verlaagd met € 130 mln. Deze tegenvaller komt in lijn met de motie Zijlstra en Samson per 2017 ten laste van het generale beeld.10
4. Beperken eigen vermogen agentschappen
Het eigen vermogen van de agentschappen wordt afgeroomd tot een niveau van 2,5% van de omzet. Het betreft een eenmalige beperking van € 123,5 mln. in 2017 waardoor er budgettaire ruimte wordt gecreëerd om tegenvallers binnen de VenJ-begroting te dekken.
5. Ramingsbijstelling afpakken crimineel vermogen
De ontvangsten uit afpakken zijn lager dan geraamd. Voor het verwachte tekort wordt in het lopende jaar € 90 mln. vrijgemaakt. Daarnaast wordt Voor 2018 € 30 mln. geïntensiveerd in de aanpak van het afpakken van crimineel vermogen. Deze middelen staan gereserveerd op de aanvullende post.