In deze paragraaf wordt geschetst welke wijzigingen zijn opgetreden in de omvang van de HGIS sinds de HGIS-nota 2020. Zoals uit de hiernavolgende tabel blijkt, neemt de omvang van de HGIS voor 2020 toe met EUR 137,9 miljoen.

De per saldo toename van het budget kent een aantal oorzaken. Enerzijds stijgt het budget vanwege de doorwerking van de bijgestelde macrocijfers ten opzichte van eerdere raming zoals deze is opgesteld op Prinsjesdag 2019. Het beschikbare budget voor de HGIS beweegt mee met de economische ontwikkeling. Het non-ODA-deel met het prijsniveau van het Bruto Binnenlands Product (BBP) en de omvang van de ODA met de ontwikkeling van het Bruto Nationaal Inkomen (BNI). De meest recente CPB-cijfers laten een hoger dan eerder verwachte raming zien van zowel BBP alsook BNI. In deze cijfers is nog geen rekening gehouden met de economische effecten als gevolg van de COVID-19 pandemie. Deze worden pas in de loop van het jaar in de macrocijfers verwerkt. In de hiernavolgende tabellen is een aantal categorieën opgenomen die per onderdeel beknopt worden toegelicht. Een meer uitgebreide toelichting is daarnaast ook in de verticale toelichting van de Voorjaarsnota 2020 opgenomen en op de respectievelijke departementale begrotingen weergegeven.

Toelichting uitgavenmutaties:

Het uitgavenkader van de HGIS neemt per saldo toe met EUR 159,9 miljoen ten opzichte van de stand die in de HGIS nota 2020 is gepresenteerd. Dit kent de navolgende oorzaken:

1) Op basis van wijzigingen in de CPB-ramingen voor het BNI (ODA) en de prijscomponent van het BBP (non-ODA) is de omvang van de HGIS op dit onderdeel gestegen met EUR 30 miljoen. Deze betreft met name de ODA-middelen die hoofdzakelijk op de BHOS-begroting staan. In de eerste suppletoire begroting van BHOS wordt hierop verder ingegaan.

2) De eindejaarsmarge, die over 2019 is aangevraagd, is in 2020 toegevoegd aan de HGIS en verdeeld over met name de begrotingen van Buitenlandse Zaken, Defensie en Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking.

3) Er vinden meerdere overboekingen van en naar de HGIS plaats. Per saldo kent de HGIS op dit onderdeel daardoor een daling van ruim EUR 8 miljoen. Een aantal in het oog springende mutaties betreft onder meer de toevoeging van budget aan de HGIS voor de veiligheid van hoog-risico posten, de overheveling naar Defensie voor de inzet van de BSB op hoog-risico posten en de bijdrage die Defensie doet in het kader van gastlandbeleid voor de NATO Communications and Information Agency (NCIA)

4) Geen toelichting

5) De extra ontvangsten, die met name komen uit de verkoop van onroerend goed en verhoging van de consulaire ontvangsten, worden via een desaldering ingezet om de HGIS uitgaven te verhogen. Het betreft met name uitgaven voor investeringen in huisvesting in het buitenland en het verbeteren van de kostendekkendheid voor de afgifte van visa.

Daarnaast zijn er binnen het bestaande HGIS-budget extra middelen ingezet voor een aantal uitvoeringsknelpunten met name op het terrein van het gastlandbeleid (de NCIA, GNSS Bonaire en het Libanon Tribunaal), een bijdrage ten behoeve van de organisatie van een conferentie in Nederland (Climate Adaptation Summit) en de extra investeringen die nodig zijn voor de veiligheid van hoog-risicoposten.

Toelichting ontvangstenmutaties:

De ontvangsten stijgen met EUR 22 miljoen. Dit wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door een bijstelling van de geraamde ontvangsten voor apparaatsontvangsten en consulaire dienstverlening op de begroting van Buitenlandse Zaken. De ontvangsten binnen het apparaatsartikel stijgen vanwege de verkoop van onroerend goed. Deze middelen worden alternatief binnen de BZ-begroting op het terrein van vastgoed ingezet. Daarnaast zijn de hogere consulaire ontvangsten het gevolg van een tariefstijging van visa ter verhoging van de kostendekkendheid in het visumafgifteproces., maar nemen aan de andere kant ook af vanwege de internationale reisbeperkingen die het gevolg zijn van de COVID-19 pandemie.