De uitgaven van gemeenten worden uit verschillende inkomstenbronnen bekostigd. Tabel 4 bevat een overzicht van de verschillende inkomstenbronnen van de gemeenten voor de periode 2014-2019. De cijfers tot en met 2017 zijn op basis van de jaarrekeningen. De cijfers 2018 en 2019 zijn op basis van de begrotingen.
Rekening 2014 | Rekening 2015 | Rekening 2016 | Rekening 2017 | Begroting 2018 | Begroting 2019 | |
|---|---|---|---|---|---|---|
Inkomsten vanuit het Rijk | ||||||
Gemeentefonds1 | 18.741 | 27.267 | 28.125 | 27.906 | 28.263 | 30.148 |
Specifieke uitkeringen2 | 9.392 | 6.216 | 6.281 | 6.400 | 6.889 | 7.038 |
Inkomsten uit eigen bronnen | ||||||
OZB3 | 3.542 | 3.690 | 3.758 | 3.873 | 4.117 | 4.178 |
Overige belastingen3 | 1.101 | 1.198 | 1.183 | 1.530 | 1.459 | 1.616 |
Retributies3 | 4.019 | 4.124 | 4.116 | 4.318 | 4.339 | 4.435 |
Bouwgrondexploitatie4 | 5.430 | 5.536 | 5.268 | 4.169 | 3.179 | 3.418 |
Onttrekkingen reserves4 | 7.044 | 6.762 | 7.084 | 6.663 | 3.826 | 3.380 |
Overige middelen5 | 10.208 | 8.802 | 9.093 | 9.605 | 6.120 | 5.903 |
Totaal | 59.477 | 63.595 | 64.908 | 64.464 | 58.192 | 60.116 |
Bron rekeningcijfers: Ministerie van BZK slotwetten gemeentefonds. Bron begrotingscijfers: Ministerie van BZK ontwerpbegrotingen gemeentefonds.
Bron rekeningcijfers 2014-2016: CBS: informatie aangeleverd door gemeenten en gecorrigeerd door het CBS (Informatie voor Derden). Bron rekeningcijfers 2017: Ministerie van BZK, Onderhoudsrapporten Specifieke uitkeringen 2017. Bron begrotingcijfers: Ministerie van BZK: Bijlagen specifieke uitkeringen in de ontwerpbegroting 2019 van het Ministerie van BZK (met bewerking door het Ministerie van BZK).
Inkomsten vanuit het Rijk
De grootste inkomstenbron van gemeenten (50% in 2019) is - zeker sinds de decentralisaties in het sociale domein - het gemeentefonds. Het bedrag in de tabel betreft het totale verplichtingenbedrag voor het gemeentefonds en omvat de algemene uitkering, de integratie-uitkeringen en de decentralisatie-uitkeringen.
De specifieke uitkeringen vormen een andere inkomstenbron die vanuit het Rijk afkomstig is. Op de specifieke uitkeringen wordt in paragraaf 4.2 dieper ingegaan.
Inkomsten uit eigen bronnen
Naast de uitkeringen van het Rijk hebben de gemeenten inkomsten uit de Onroerende zaakbelasting (OZB), retributies en overige belastingen en heffingen. Op deze opbrengsten uit lokale belastingen en heffingen wordt in paragraaf 4.3 ingegaan.