Beleidsprioriteiten

Voor het Ministerie van Algemene Zaken en de Minister-President staan, overeenkomstig artikel 45 van de Grondwet, het algemene regeringsbeleid en de bevordering van de eenheid daarvan, centraal. In 2022 zijn in dat kader onder andere de volgende onderwerpen relevant.

Economie en overheidsfinanciën

De COVID-19-crisis heeft een aanzienlijke impact op de economie en de overheidsfinanciën gehad. De nodige steunpakketten om de schade te beperken zijn ten laste van het overheidstekort gegaan. In de loop van 2021 blijkt economisch herstel echter spoedig te verlopen, en de vooruitzichten van verder herstel zijn gunstig. Huishoudens hebben gemiddeld genomen ruimte voor extra consumptie bij het opengaan van de samenleving, en bedrijven anticiperen op het herstel met investeringen. Het beleid is ondersteunend en faciliterend aan de inherente veerkracht van de Nederlandse economie.

Veiligheid

Ook ten aanzien van de nationale veiligheid heeft het virus zijn spoor getrokken. Het heeft bijgedragen aan de complexiteit en veranderlijkheid van de dreigingen. Het virus heeft kwetsbaarheden en afhankelijkheden in onze samenleving, economie en digitale infrastructuur blootgelegd die ook van belang zijn voor onze nationale veiligheid. Tegelijk zijn bestaande dreigingen onverminderd aanwezig: aan de buitengrenzen van Europa, voortvloeiend uit de conflicten in het Midden-Oosten en Noord-Afrika, maar ook op het gebied van economische veiligheid. Zij houden alle een directe en indirecte weerslag op de veiligheidssituatie in Nederland.

Een terroristische aanslag in Nederland blijft voorstelbaar, want de dreiging is aanzienlijk. Een gezamenlijk overheidsoptreden blijft daarom essentieel. Dat reikt van strafvervolging, detentie tot begeleiding, deradicalisering en re-integratie.

Digitale processen zijn tegenwoordig onmisbaar voor het ongestoord en naar behoren functioneren van onze maatschappij. De digitale en fysieke wereld zijn meer dan ooit met elkaar verweven. Cyberaanvallen op onze digitale infrastructuur tasten het functioneren van onze samenleving dan ook aan en kunnen zelfs leiden tot verlamming ervan. Digitale weerbaarheid is dus ook voor onze nationale veiligheid van groot belang.

Op het gebied van economische veiligheid is het ons nationale belang om de verworvenheden van de interne markt, het multilaterale handelsstelsel en de vrijheid van onderwijs en onderzoek overeind te houden, maar tegelijkertijd te werken aan onze weerbaarheid ten aanzien van de kwetsbaarheden die een open economie en vrije kenniscultuur met zich meebrengen. Misbruik daarvan mag niet leiden tot aantasting van onze nationale veiligheid. Ongewenst kennisverlies, oneigenlijke concurrentie en ongewenste strategische afhankelijkheden moeten waar mogelijk worden voorkomen. Daartoe wegen we economische en veiligheidsbelangen zowel op nationaal, Europees als mondiaal niveau.

De secretaris-generaal van AZ is aangewezen als coördinator van de inlichtingen- en veiligheidsdiensten als bedoeld in artikel 4 van de Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (Wiv2017).

Buitenland

Nederland is een relatief klein en open land en investeren in internationale samenwerking is voor ons daarom van cruciaal belang. Ten eerste is dit van financieel-economisch belang, gezien de nauwe handelsbanden die Nederland wereldwijd onderhoudt. Daarnaast heeft Nederland internationaal een boodschap uit te dragen op het gebied van rechtsstaat en mensenrechten. Tot slot heeft Nederland als klein welvarend land belang bij een stabiele wereldorde, gebaseerd op goed functionerende multilaterale instellingen. Vanuit deze uitgangspunten zet Nederland in op een constructieve houding in de VN, de NAVO, de EU en in andere multi- en bilaterale samenwerkingsverbanden.

Bij veel van de vraagstukken waar Nederland de komende periode voor staat, speelt de EU een essentiële rol. Denk aan klimaatverandering, digitalisering, migratie, interne veiligheid en defensie. Deze vraagstukken blijven urgent, ook tijdens de COVID-19-crisis en de herstelfase. Het economisch en werkgelegenheidsherstel moet gepaard gaan met verduurzaming en digitalisering. Voor al deze uitdagingen geldt dat een handelingsbekwame Unie van groot belang is. Sterke lidstaten zijn de basis van een sterke Unie. In 2022 zit het tijdelijke Next Generation EU herstelinstrument en specifiek de Recovery en Resilience Facility (RRF) in een volgende fase waarin lidstaten uitvoering zullen geven aan goedgekeurde herstelplannen. Voor Nederland blijft het belangrijk dat lidstaten de benodigde structurele hervormingen daadwerkelijk doorvoeren om zo economisch sterker en weerbaarder uit de crisis te komen. De Green Deal en de digitale strategie van de Europese Commissie vormen de basis voor de versterking van de concurrentie- en innovatiekracht van de Unie. De Unie is sterk als de fundamenten van goed bestuur en de democratische rechtsstaat stevig zijn verankerd in de lidstaten en de instellingen, en lidstaten gemaakte afspraken nakomen.Tegen deze achtergrond zal Nederland zich ervoor blijven inzetten dat voortgang wordt geboekt op de eigen prioriteiten. Het gaat daarbij om het realiseren van een slagvaardige migratieaanpak, een toekomstgerichte agenda voor veiligheid, een sterke en duurzame economie, een effectief klimaatbeleid, en een EU die de eigen belangen en waarden verdedigt in de wereld. Nederland zal eveneens aandacht blijven vragen voor het functioneren van de EU, zowel wat betreft de instellingen als de lidstaten, zodat concrete resultaten kunnen worden geboekt. Ook zal Nederland zich inzetten voor nauwe samenwerking met het Verenigd Koninkrijk, waar mogelijk.

Voor de begroting van het Ministerie van Algemene Zaken zijn de uitgaven voor COVID-19 beperkt. Alleen door het agentschap Dienst Publiek en Communicatie worden extra kosten gemaakt met name als gevolg van het grote beroep dat wordt gedaan op het contactcenter in verband met COVID-19 gerelateerde vragen en de beschikbaarheid van de website www.rijksoverheid.nl