In het kader van operatie Inzicht in Kwaliteit van het kabinet is het gebruikelijke overzicht met een planning van beleidsdoorlichtingen omgevormd tot een Strategische Evaluatie Agenda (SEA). In de afgelopen jaren is dat proces ook bij EZK tot stand gebracht. De overgang naar een SEA is nader toegelicht in de beleidsagenda, onderdeel ‘Strategische Evaluatieagenda'.
In deze ‘Bijlage Uitwerking Strategische Evaluatie Agenda’ worden de beleidsthema’s in de SEA toegelicht en nader uitgewerkt met onderliggende instrumentevaluaties. Aanvullend volgt een overzicht met overige evaluaties die niet direct onder een beleidsthema zijn te plaatsen.
Strategische Evaluatie Agenda (SEA)
De SEA is gericht op onderstaande beleidsthema’s die het merendeel van de EZK-begroting afdekken. Deels gaat het om opzetten van monitors en deels om het verkrijgen van inzicht in effecten van belangrijke beleidsmaatregelen. In deze evaluatiebijlage wordt toegelicht welke onderliggende evaluatieplanning hiermee samenhangt. Indien in de kolom «toelichting onderzoek» geen toelichting wordt vermeld, gaat het om reguliere periodieke evaluaties. In de kolom «vindplaats» staan links naar afgeronde onderzoeken, Kamerbrieven of relevante monitors die input vormen voor vervolgonderzoek en voor het syntheseonderzoek van het beleidsthema.
Thema | Type onderzoek | Afronding | Toelichting onderzoek | Begrotings-artikel | Vindplaats |
|---|---|---|---|---|---|
Goed functionerende markten voor bedrijven en consumenten | Synthese | 2022 | In 2021 heeft de beleidsdoorlichting van artikel 1 van de EZK-begroting plaatsgevonden. Deze is eind juni 2022 inclusief kabinetsreactie aan de Kamer aangeboden. | 1 | Kamerstuk 30 991, nr. 37 |
Toelichting met stand van inzicht: | |||||
De beleidsdoorlichting inzake beleidsartikel 1 goed functionerende economie en goed functionerende markten, waar digitalisering ook een belangrijk onderdeel van is, is afgerond en is eind juni 2022 inclusief kabinetsreactie aan de Tweede Kamer aangeboden. Voor enkele recente beleidsinitiatieven op het terrein van digitalisering kwam deze beleidsdoorlichting te vroeg om betrouwbare uitspraken te doen over de doeltreffendheid en doelmatigheid van het beleid. Wel is waar mogelijk gereflecteerd op de stand van zaken en de manier waarop dit beleid kan worden gemonitord ten behoeve van toekomstige evaluaties. | |||||
Goed werkende (digitale) economie en markten | Synthese | 2027 | 1 | ||
Toelichting met stand van inzicht: | |||||
De beleidsdoorlichting inzake beleidsartikel 1 goed functionerende economie en goed functionerende markten is in 2022 afgerond. Een belangrijk deel van het digitale economie beleid is hierin meegenomen. Een ander deel, het ICT-innovatiebeleid, was betrokken in de beleidsdoorlichting van artikel 2 en 3 van de EZK begroting in 2020. Inmiddels is een groot deel van het digitale economie beleid samengebracht op artikel 1 van de EZK begroting waarvoor een synthese wordt voorzien in 2027. | |||||
Instrumentevaluaties / monitor: | |||||
Evaluatie roadmap digitaal veilige hard- en software | ex-post | 2022 | 1 | Kamerstuk 26 643, nr. 867 | |
Evaluatie bemiddelingsdienst doven en slechthorenden | ex-post | 2022 | 1 | Kamerstuk 26 643, nr. 906 | |
Nulmeting Nederlandse Cybersecuritystrategie (NLCS, coordinatie JenV, WODC) | ex-ante | 2023/2024 | JenV neemt het voortouw. | 1 | |
(Tussentijdse) Evaluatie Nederlandse Cybersecuritystrategie (NLCS, coördinatie JenV, WODC) | ex-durante/ ex-post | 2025 | JenV neemt het voortouw. | 1 | |
Evaluatie Wet informatie-uitwisseling bovengrondse en ondergrondse netten en netwerken (WIBON) | ex-post | 2023 | 1 | ||
Evaluatie Wet Ongewenste Zeggenschap Telecom (WOZT) | ex-post | 2025 | 1 | ||
Evaluatie multibandveiling 2020 en 3,5 GHz-band veiling (2023) | ex-post | 2024 | 1 | ||
Evaluatie nota frequentiebeleid | ex-post | 2025 | 1 | ||
Evaluatie van de aangewezen instanties metrologiewet | ex-post | 2024 | 1 | ||
Evaluatie van de instellingen onder de waarborgwet | ex-post | 2022 | Betreft de vijfjaarlijkse ZBO-evaluatie. | 1 | Kamerstuk 27 879, nr. 89 |
Evaluatie Raad voor Accreditatie | ex-post | 2021/2022 | 1 | Kamerstuk 25 268, nr. 203 | |
Evaluatie Autoriteit Consument en Markt (ACM) | ex-post | 2021 | 1 | Kamerstuk 25 268, nr. 195 | |
Evaluatie Bijdrage Nederlands Normalisatie Instituut (NEN) | ex-post | 2023 | Deze evaluatie is vanwege beperkte capaciteit uitgesteld naar 2023. | 1 | |
Evaluatie doelmatigheid en doeltreffendheid van het functioneren van het CBS | ex-post | 2022 | Betreft de evaluatie van het CBS in de periode 2016-2020. | 1 | Kamerstuk 25 268, nr. 209 |
Evaluatie Ministeriële Regeling en beleidsregel CBS | ex-post | 2023 | 1 | ||
Evaluatie doelmatigheid en doeltreffendheid van het functioneren van het CBS | ex-post | 2026 | Betreft de evaluatie van het CBS in de periode 2021-2025. | 1 | |
Evaluatie Adviesgroep Gids Proportionaliteit | ex-post | 2022 | 1 | Kamerstuk 34 252, nr. 23 | |
Evaluatie Universele Postdienst | ex-post | 2022 | 1 | Kamerstuk 29 502, nr. 184 | |
Evaluatie EU-cofinanciering Digital Europe | ex-post | 2025 | 1 | ||
NGF - Evaluatie project Nationaal onderwijslab | ex-durante | 2025 | 1 | ||
NGF - Evaluatie project AiNed | ex-durante | 2028 | 1 | ||
Thema | Type onderzoek | Afronding | Toelichting onderzoek | Begrotings-artikel | Vindplaats |
|---|---|---|---|---|---|
Steun- en herstelbeleid Corona | Synthese | 2025 | Dit beleid diende ter ondersteuning en herstel van het bedrijfsleven tijdens en na Covid-19. Hierbij wordt samen opgetrokken met FIN en SZW. Ieder departement heeft de verantwoordelijkheid voor de eigen maatregelen. | 2 en 3 | |
Toelichting met stand van inzicht: | |||||
In de afgelopen periode heeft de overheid meer dan 200 financiële steunmaatregelen getroffen om werkenden en bedrijven door de coronacrisis te helpen. Eind 2020 verstuurden de ministers van Financiën (FIN), Economische Zaken en Klimaat (EZK) en Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) een Kamerbrief met daarin een eerste uitwerking van de evaluatieplanning (Kamerstuk 35 420, nr. 227). Dit betrof een planning van de evaluaties van individuele steunmaatregelen, zoals de NOW, TOZO en TVL/TOGS. Ook bevatte de brief een overzicht van de monitoringsactiviteiten. De ministeries zouden de evaluatie-aanpak verder uitwerken met behulp van enkele onafhankelijke deskundigen vanuit de wetenschap en de planbureaus. Inmiddels is begin 2023 een update van deze planning naar de Kamer gestuurd met de aankondiging dat een synthese-onderzoek uiterlijk eind 2025 gereed is. Hiernaast heeft het CPB in 2021 een eerste analyse van macro-economische effecten opgeleverd (Kamerstuk 35 420, nr. 453). De synthesestudie zal zich richten op de grootste steunmaatregelen (TVL/TOGS, NOW, TOZO en belastinguitstel) en zal afhankelijk van de tijdige totstandkoming van de onderliggende evaluaties uiterlijk eind 2025 naar de Kamer worden gestuurd. Centraal bij deze synthese staat de vraag hoe doeltreffend en doelmatig de opeenvolgende steunpakketten als geheel zijn geweest. Tevens kijken we wat de belangrijkste lessen en eventuele onbedoelde neveneffecten zijn op basis van de individuele evaluaties. Hieronder wordt ingegaan op de stand van kennis, kennisbehoefte en evaluatieplanning van de belangrijkste maatregelen die door EZK zijn opgesteld. Vanwege de aard van diverse EZK-coronamodules (o.a. leningen en garanties met een langere looptijd) zullen de evaluaties hiervan later dan de synthesestudie en zoveel mogelijk gezamenlijk plaatsvinden. | Kamerstuk 35 420, nr. 227 en Kamerstuk 35 420, nr. 453 | ||||
Instrumentevaluaties / monitor: | |||||
Monitor Coronamaatregelen ter ondersteuning bedrijfsleven | ex-durante | 2020 e.v. | Monitor om inzicht te krijgen in gebruikers van steunmaatregelen en een traject om de databronnen op microniveau van alle ondersteuningsmaatregelen voor bedrijven te koppelen aan het ABR van het CBS voor impact-analyses (B&I, RVO, CBS). Deze data-infrastructuur biedt de basis voor een evaluatie van het noodpakket (verwacht vanaf 2023), waarvan betrokken departementen (FIN, SZW en EZK) gebruik kunnen maken. In oktober 2022 heeft het CBS in samenwerking met EZK/B&I en RVO een afrondende publicatie opgesteld: | 2 en 3 | |
Onderzoek overkoepelende macro-economische effecten (CPB) | ex-durante | 2021 | Het CPB is in december 2020 door FIN (i.s.m. EZK en SZW) verzocht een analyse te maken van de macro-economische effecten van de opeenvolgende steunpakketten die door het kabinet tijdens de Coronacrisis zijn ingezet en de eerste resultaten in de zomer van 2021 te publiceren. Doel was inzicht te krijgen in hoeverre de steunpakketten de economische schade van de Coronamaatregelen hebben beperkt en daarmee lessen te trekken voor de toekomst.Specifiek is aandacht gevraagd voor de samenstelling van de steunpakketten met indien mogelijk onderscheid naar een aantal grote maatregelen zoals de TVL, NOW, TOZO en Uitstel van Belastingbetaling. Daarnaast zijn de economische uitkomsten in Nederland waar mogelijk afgezet tegen de ontwikkelingen in het buitenland. Deze analyses bieden een basis voor het trekken van lessen voor de toekomst en dienen als bouwstenen voor vervolgevaluaties. | 2 en 3 | Kamerstuk 35 420, nr. 453 |
Internationale vergelijking steunpakketten | ex-post | 2024 | Betreft een internationale vergelijking van de doelmatigheid en doeltreffendheid van de steunpakketten in 2020 t/m 2022 (in opdracht van FIN, SZW en EZK). | 2 en 3 | |
BMKB-C | ex-post | 2026 | Ondersteunen ondernemers. Zal geëvalueerd worden tezamen met de reguliere BMKB. | 2 | |
GO-coronamodule | ex-post | 2025/2026 | Ondersteunen ondernemers (de reguliere evaluatie in 2020 kon nog niet ingaan op de corona-module). | 2 | |
Overbruggingskredieten en aflossing met rentekorting verschaft door Qredits | ex-post | 2026 | Ondersteunen ondernemers. Zal geëvalueerd worden tezamen met de Qredits evaluatie. | 2 | |
Corona Overbruggingslening (COL) verschaft door Regionale ontwikkelingsmaatschappijen | ex-post | 2026 | Ondersteunen (innovatieve) ondernemers. Zal geëvalueerd worden tezamen met de ROMs evaluatie. | 2 | |
Garantieregeling Kleine Kredieten Corona | ex-post | 2026 | Ondersteunen kleine ondernemers | 2 | |
TVL/TOGS | ex-post | 2023 | Ondersteunen ondernemers MKB en later ook voor grote bedrijven. Zal tezamen met NOW-evaluatie van SZW geëvalueerd worden. Betreft een kwantitatief onderzoek naar de doeltreffendheid van de NOW-regeling en TVL/TOGS-regeling. Vanwege de grote overlap in gebruik van de regelingen, de doelstellingen en de doelgroep, worden de regelingen in samenhang bezien. Naast deze kwantitatieve evaluatie naar doeltreffendheid, worden de doelmatigheid van de NOW-regeling en TVL-regeling in separate evaluaties onderzocht. | 2 | |
TVL Caribisch Nederland | ex-post | 2023 | Het steunpakket voor Caribisch Nederland zal integraal geëvalueerd worden (BZK neemt het voortouw). De TVL Caribisch Nederland maakt onderdeel uit van deze evaluatie. Het doel van de evaluatie is om zicht te krijgen op het functioneren van het steunpakket voor Caribisch Nederland en daarvan te leren. | 2 | |
Garantieregeling evenementen/tijdelijke subsidieregeling evenementen (TRSEC/SEG) | ex-post | 2023 | Ondersteunen specifieke doelgroep | 2 | |
TOA (Time Out Arrangement) | ex-post | 2024/2025 | Betreft een lening voor een doorstart die wordt verstrekt via Qredits. | 2 | |
Subsidieregeling R&D mobiliteitssectoren | ex-post | 2026 | Ondersteunen specifieke doelgroep | 2 | |
Voucherkredietfaciliteit | ex-post | 2027 | Ondersteunen specifieke doelgroep (via SGR) | 2 | |
Leningsfaciliteiten reissector | ex-post | 2027 | Ondersteunen specifieke doelgroep (via SGR) | 2 | |
Thema | Type onderzoek | Afronding | Toelichting onderzoek | Begrotings-artikel | Vindplaats |
|---|---|---|---|---|---|
Ondernemerschap | Synthese | 2025 | 2 en 3 | ||
Toelichting met stand van inzicht: | |||||
In 2020 heeft een doorlichting plaatsgevonden van artikel 2 en 3. Daarnaast heeft recentelijk ook een meta-evaluatie van het kapitaalmarktinstrumentarium plaatsgevonden. De conclusie daarbij is dat het deel van de beleidsmix dat de toegang tot kapitaalmarktfinanciering beoogt te vergroten (met garanties en kredietenfaciliteiten) er in slaagt additionaliteit bij de ondersteunde bedrijven te realiseren. Bedrijven verwerven op de kapitaalmarkt additionele financiering voor hun bedrijfsactiviteiten, die zonder overheidsondersteuning niet verworven zouden zijn. Op het terrein van de fiscale ondernemerschapsbevordering is relatief weinig bekend over de additionaliteit. Dialogic stelde eerder vast dat additionaliteit niet aannemelijk lijkt op het terrein van fiscale ondernemerschapsstimulering, in de zin dat het niet bijdraagt aan meer innovatie en ondernemersgroei. Deze instrumenten richten zich echter niet louter op innovatiebevordering, maar zijn ook bedoeld om ondernemerschap in algemene zin te bevorderen. De evaluatieplanning is er op gericht om in 2025 een nieuw synthese onderzoek te doen naar de thema’s op het gebied van ondernemerschap. | Kamerstuk 32 359, nr. 4 – bijlage Innovatieve Samenleving | ||||
Instrumentevaluaties / monitor: | |||||
Borgstelling MKB Kredieten (BMKB) | ex-post | 2022 | Dit betreft de reguliere evaluatie, exclusief corona | 2 | Kamerstuk 32 637, nr. 502 |
Borgstelling MKB Kredieten (BMKB) | ex-post | 2026 | Zal geëvalueerd worden tezamen met BMKB-C | 2 | |
Garantiefaciliteit Ondernemersfinanciering | ex-post | 2020 | Dit betreft de reguliere evaluatie, exclusief corona | 2 | Kamerstuk 35 420, nr. 154 |
Garantiefaciliteit Ondernemersfinanciering | ex-post | 2025 | 2 | ||
Toerisme / NBTC | ex-post | 2024 | 2 | ||
Evaluatie NFIA | ex-post | 2020 | 2 | Kamerstuk 32 637, nr. 415 | |
Evaluatie NFIA | ex-post | 2025 | 2 | ||
Fiscale regelingen gericht op bedrijfsopvolging | ex-post | 2022 | 2 | Kamerstuk 35 925 IX, nr. 30 | |
Regionale Ontwikkelingsmaatschappijen (ROM's) | ex-post | 2022 | Dit betreft de reguliere evaluatie van de ROM's. Coronamaatregelen worden apart geëvalueerd, hoewel deze wel effect gehad kunnen hebben op het reguliere instrumentarium. In die hoedanigheid wordt dit wel aangestipt. | 2 | Kamerstuk 32 637, nr. 502 |
Regionale Ontwikkelingsmaatschappijen (ROM's) | ex-post | 2026 | Zal geëvalueerd worden tezamen met COL. | 2 | |
Qredits | ex-post | 2022 | Dit betreft de reguliere evaluatie, exclusief corona | 2 | Kamerstuk 32 637, nr. 502 |
Qredits | ex-post | 2026 | Zal geëvalueerd worden tezamen met corona overbruggingskrediet starters, bestaande ondernemers en uitstel van aflossing met rentekorting. | 2 | |
Regeldruk (ATR) | ex-post | 2020 | 2 | ||
Regeldruk (ATR) | ex-post | 2024 | 2 | ||
Evaluatie MKB-toets | ex-post | 2021 | 2 | Kamerstuk 32 637, nr. 476 | |
Evaluatie MKB-toets | ex-post | 2025 | 2 | ||
Evaluatie MKB-(digi)werkplaatsen | ex-post | 2023 | 2 | ||
Evaluatie pilot Mijn Digitale Zaak | ex-durante | 2023 | 2 | ||
Fiscale regelingen startups/gebruikelijk loonregeling innovatieve startups | ex-post | 2022 | 2 | Kamerstuk 36 202, nr. 3 | |
Evaluatie Startupdelta en Techleap | ex-post | 2023 | 2 | Kamerstuk 32 637, nr. 565 | |
Evaluatie Fastlane | ex-post | 2023 | 2 | ||
Wet op KVK | ex-post | 2024 | 2 | ||
Evaluatie Rijkscofinanciering EFRO/Interreg (2014-2020) | ex-post | 2024 | 2 | ||
Fiscale ondernemerschapsregelingen | ex-post | 2023 | 2 | ||
Groeifaciliteit (GF) | ex-post | 2024 | Dit betreft een gezamenlijke evaluatie van GF, Seed Capital, DVI, VFF en IK. | 2 | |
Seed Capital regeling | ex-post | 2024 | Dit betreft een gezamenlijke evaluatie van GF, Seed Capital, DVI, VFF en IK. | 3 | |
Dutch Venture Initiative (DVI) | ex-post | 2024 | Dit betreft een gezamenlijke evaluatie van GF, Seed Capital, DVI, VFF en IK. | 3 | |
Vroege Fase Financiering (VFF) | ex-post | 2024 | Dit betreft een gezamenlijke evaluatie van GF, Seed Capital, DVI, VFF en IK. | 3 | |
Doorlichting Agentschap RVO | overig | 2022 | 1, 2, 3, 4 en 5 | ||
Brexit adjustment reserve | ex-post | 2024 | 2 | ||
Impulsaanpak winkelgebieden | ex-durante | 2024 | 2 | ||
Invest-NL | overig | 2022 | 2 | Kamerstuk 35 123, nr. 40 | |
Invest-NL | overig | 2027 | 2 | ||
Dutch Alternative Credit Instrument (DACI) | ex-post | 2026 | 3 | ||
Dutch Future Fund (DFF) | ex-post | 2026 | 3 | ||
Thema | Type onderzoek | Afronding | Toelichting onderzoek | Begrotings-artikel | Vindplaats |
|---|---|---|---|---|---|
Innovatiebeleid | Synthese | 2025 | 2 en 3 | ||
Toelichting met stand van inzicht: | |||||
In 2020 heeft een doorlichting plaatsgevonden van artikel 2 en 3. Innovatie is van groot belang voor het welzijn en de welvaart van alle Nederlanders. Het beeld dat uit de evaluaties naar voren komt over de beleidsmix van het bedrijvenbeleid bevestigt in grote lijnen het beeld dat ook al de voorgaande beleidsdoorlichting naar voren is gekomen. Van instrumenten die zich direct richten op R&D- en innovatiebevordering (Innovatiekrediet, WBSO, Innovatiebox, MIT en SBIR) is het aannemelijk dat de interventies doeltreffend zijn. Vooral voor de fiscale innovatiestimulering (WBSO) en ook voor de Innovatiekredieten zijn substantiële additionele effecten van het beleid vastgesteld. Ook van de innovatiemaatregelen die zich richten op kennisoverdracht tussen onderzoeksinstellingen en bedrijven en op publiek-private onderzoeksamenwerking (PPS, zoals de TKI’s), een kerndoel van het beleid en een belangrijk middel om innovaties tot stand te laten komen, is het aannemelijk dat ze in meer of mindere mate additionaliteit realiseren, zo laten de evaluaties zien. De evaluatieplanning is erop gericht om in 2025 opnieuw een syntheseonderzoek uit te kunnen voeren voor het thema innovatie. | Kamerstuk 32 359, nr. 4 – bijlage Innovatieve Samenleving | ||||
Instrumentevaluaties / monitor: | |||||
Monitor Missiegedreven Topsectoren- en Innovatiebeleid | ex-durante | Eerste resultaten in 2021 | De Monitoring en effectmeting (M&E) van het innovatiebeleid (Innovatiehelix, voorheen het Missiegedreven Topsectoren- en Innovatiebeleid) is in opbouw. Op deze wijze zullen eerste data verzameld worden. Zie de voortgangsrapportage van het missiegedreven topsectoren- en innovatiebeleid in de afgelopen jaren (Kamerstuk 33 009, nr. 102). Dit kan later input vormen voor de evaluatie-aanpak die in de «Expertcommissie Evaluatiemethoden» wordt uitgewerkt. | 2 | |
Eureka / Eurostars / JTI’s | ex-post | 2020 | 2 | Kamerstuk 21 501-07, nr. 1711 | |
Ruimtevaart | ex-post | 2024 | 2 | ||
Evaluatie Netherlands Space Office (NSO) | ex-post | 2022 | 2 | Kamerstuk 24 446, nr. 77 | |
Intellectueel Eigendomsbeleid | ex-post | 2024 | 2 | ||
Evaluatie Missiegedreven Topsectoren- en Innovatiebeleid | ex-post | 20261 | 2 | ||
Innovatieprestatiecontracten (IPC) | ex-post | 2023 | Deze evaluatie van IPC wordt in samenhang met de evaluatie MIT uitgevoerd. | 2 | |
Toegepast onderzoek; TO2-instellingen (TNO, Deltares, Marin, NLR, ECN, Wageningen Research) | ex-post | 2021 | 2 | Kamerstuk 32 637, nr. 453 | |
Evaluatie subsidieregeling Instituten voor toegepast onderzoek (TO2-regeling) | ex-post | 2022 | 2 | Kamerstuk 32 637, nr. 453 | |
Innovatiebox | ex-post | 2023 | In samenwerking met FIN; FIN heeft het voortouw. | 2 | |
Fundamenteel en toegepast onderzoek | ex-post | 2023 | Dit betreft diverse regelingen op het onderzoeksdeel van het Toekomstfonds. Het gaat om de Thematische Technology Transfer regeling, Toekomstfondskrediet OnderzoeksFaciliteiten, Haalbaarheidsstudies, Smart Industry, Oncode en Regeneratieve Geneeskunde. | 3 | Kamerstuk 36 200 XIII, nr. 127 |
Innovatiekrediet (IK) | ex-post | 2024 | Dit betreft een gezamenlijke evaluatie van GF, Seed Capital, DVI, VFF en IK. | 3 | |
PPS-toeslag (voorheen TKI-toeslag) | ex-post | 2021 | 2 | Kamerstuk 33 009, nr. 101 | |
NWO | ex-post | 2020 | Betreft een algemene evaluatie van NWO door OCW. | 2 | Kamerstuk 29 338, nr. 221 |
NWO-TTW | ex-post | 2022 | Betreft specifiek het EZK-gefinancierde deel NWO-TTW | 2 | Kamerstuk 33 009, nr. 118 |
Evaluatie MIT | ex-post | 2023 | Deze evaluatie van MIT wordt in samenhang met de evaluatie IPC uitgevoerd. | 2 | |
WBSO | ex-post | 2024 | 2 | ||
SBIR | overig | 2024 | 2 | ||
Midterm evaluatie Just Transition Fund (JTF) | ex-durante | 2025 | SZW heeft het voortouw. | 2 | |
Evaluatie Just Transition Fund (JTF) | ex-post | 2029 | SZW heeft het voortouw. | 2 | |
Deep Tech Fund | ex-post | 2027 | 3 | ||
IPCEI Microelektronica II (ME2) | ex-post | 2027 | 2 | ||
IPCEI Cloud Infrastructuur en Services (CIS) | ex-post | 2027 | 2 | ||
NGF - Evaluatie project AiNed | ex-post | 2028 | Betreft een projectevaluatie als onderdeel van het Nationaal Groeifonds (NGF) | 2 | |
NGF - Evaluatie project QuantumDeltaNL | ex-post | 2028 | Betreft een projectevaluatie als onderdeel van het Nationaal Groeifonds (NGF) | 2 | |
NGF - Evaluatie project RegMed XB | ex-post | 2029 | Betreft een projectevaluatie als onderdeel van het Nationaal Groeifonds (NGF) | 2 | |
NGF - Evaluatie project Health RI | ex-post | 2029 | Betreft een projectevaluatie als onderdeel van het Nationaal Groeifonds (NGF) | 2 | |
NGF - Evaluatie project Groenvermogen | ex-post | 2030 | Betreft een projectevaluatie als onderdeel van het Nationaal Groeifonds (NGF) | 2 | |
NGF - Evaluatie project Oncode-PACT | ex-post | 2030 | Betreft een projectevaluatie als onderdeel van het Nationaal Groeifonds (NGF) | 2 | |
Evaluatie in 2026. Een tussenevaluatie in 2023 bleek niet haalbaar om al effecten te meten. Tevens wordt er in 2023 een nieuw Kennis- en innovatieconvenant (KIC) opgesteld. Naar aanleiding van het rapport van Commissie Ter Weel (Durf te leren, ga door met meten, 2022) worden mogelijkheden voor evaluatie verder bezien.
Thema | Type onderzoek | Afronding | Toelichting onderzoek | Begrotings-artikel | Vindplaats |
|---|---|---|---|---|---|
Lerende evaluatie Klimaatbeleid | Ex durante | 2024 | De Klimaatwet bepaalt dat iedere vijf jaar een herijking van de opgave plaatsvindt op basis van een evaluatie. Er is voor gekozen om dit te doen via een «lerende evaluatie» en een syntheseonderzoek (zie: Kamerstuk 32 813, nr. 901 en Kamerstuk 32 813, nr. 1229). De lerende evaluatie richt zich op het transformerend vermogen van het klimaatbeleid richting klimaatneutraliteit in 2050. In de lerende evaluatie is in 2022 in samenspraak met betrokken partijen de scope bepaald en een evaluatiekader geformuleerd (zie: https://www.pbl.nl/lekb/publicaties), in 2023 en 2024 worden sectoranalyses uitgevoerd en via de casuisstiek verdiept. De uitkomsten worden in het nieuwe klimaatplan 2024 betrokken. | 4 | |
Synthese-onderzoek klimaat(mitigatie)beleid | Synthese | 2024 | In 2023 start met een synthese-onderzoek dat inzichtelijk maakt wat we weten over de doeltreffendheid en doelmatigheid van het klimaat(mitigatie)beleid gericht op het doel van 2030 (zie: Kamerstuk 32 813, nr. 1229). Dit synthese-onderzoek richt zich op de (sector) doelstellingen en concrete beleidsresultaten zoals geformuleerd in het Klimaatplan 2019 (gebaseerd op het Klimaatakkoord) gericht op 49% CO2-reductie in 2030, het aanvullend Beleidsprogramma Klimaat dat in juni 2022 aan de TK is aangeboden en de aanvullende besluitvorming van dit voorjaar. Het synthese-onderzoek gaat uit van beschikbare instrumentenevaluaties, onderzoeksrapporten en analyses. | 4 | |
Toelichting evaluatie Klimaatbeleid: | |||||
De Monitoring & Evaluatie van het Klimaatbeleid liep mee als pilot in de operatie Inzicht in Kwaliteit om het Rijksbrede belang te benadrukken, én een buitenboordmotor te hebben die nodig is om de komende jaren te komen tot een lerende evaluatiestructuur die beleid voorziet van resultaten op het moment dat de vaste momenten in de beleidscyclus (Klimaatwet, INEK) daarom vragen. | |||||
In het Klimaatplan is opgenomen dat het kabinet een evaluatieplan voor het nationaal klimaatbeleid ontwikkelt. Er is voor gekozen om deze in te vullen door een lerende evaluatie klimaatbeleid en een synthese onderzoek, met name gebaseerd op een analyse van reeds uitgevoerde instrumentenevaluaties. De (opbouw van de) monitor en de beleidstheorie daarachter, vormen de basis voor de evaluatie. De evaluatie is een aanvulling op de monitor, de specifieke instrumentevaluaties van betrokken departementen en de meer ex ante ingerichte analyses zoals de KEV van PBL en het IBO Klimaat. Uitkomsten van de monitor, specifieke instrumentevaluaties en analyse worden indien relevant meegenomen in de lerende evaluatie en het syntheseonderzoek. Beoogd is dat voorafgaand aan het nieuwe Klimaatplan in 2024 een evaluatie van het Klimaatbeleid kan plaatsvinden, waarbij maximaal gebruik wordt gemaakt van afzonderlijke evaluaties in voorafgaande jaren. Reeds geplande relevante evaluaties in sectoren Gebouwde Omgeving, Landbouw & Landgebruik en Mobiliteit zijn weergegeven op de SEA’s/evaluatieplanningen van respectievelijk BZK, LNV en IenW. De relevante evaluaties op de begroting van EZK voor de sectoren Elektriciteit en Industrie zijn: | |||||
Instrumentevaluaties sector Elektriciteit en Industrie: | |||||
Monitor Klimaatbeleid | ex-durante | 2020 e.v. | Eind 2021 werd het «Dashboard Klimaatbeleid» gelanceerd. Het dashboard biedt jaarlijks een objectief inzicht in de voortgang van het beleid in het Klimaatplan (dat voor een belangrijk deel is bepaald door het Klimaatakkoord). Een samenvatting van de resultaten uit het «Dashboard Klimaatbeleid» is opgenomen in de Klimaatnota 2022 (Kamerstuknummer 32 813, nr. 1112). | 2 en 4 | Kamerstuk 32 813, nr. 1112 |
Studiegroep Invulling Klimaatopgave Green Deal | ex-ante/ex-durante | 2021 | Ambtelijke studiegroep die vanuit een brede blik analyseert wat de gevolgen van een aangescherpte Europese reductiedoelstelling is voor 2030 en wat vanuit Nederland mogelijke strategieën zijn om hier invulling aan te geven. | 4 | Kamerstuk 32 813, nr. 664 |
IBO Klimaat | Ex ante | 2023 | Het IBO Klimaat «Scherpe doelen, scherpe keuzes» heeft als opdracht om het huidige klimaatbeleid te onderzoeken en aanbevelingen te doen hoe het beleid kan worden aangescherpt om de 2030-doelstelling te behalen. Er worden aanbevelingen gedaan voor aanvullend normerend en beprijzend klimaatbeleid voor 2030 en 2050. Het kabinet heeft hier in de Voorjaarsbesluitvorming in april 2023 over besloten. | 4 | Kamerstuk 32 813 , nr. 1177 |
Fiscale regelingen Energiebelasting | ex-post | 2021 | In samenwerking met FIN; FIN heeft het voortouw. | 4 | Kamerstuk 31 239, nr. 330 |
Evaluatie Opslag Duurzame Energie | ex-post | 2021 | Evaluatie en toekomstverkenning ODE | 4 | Kamerstuk 30 196, nr. 752 |
Monitor RES 1.0 (Regionale Energie Strategie) | ex-durante /ex-post | 2021 / 2023 | PBL monitort de voortgang van de RES’en. In de Monitor wordt gereflecteerd op de stand van zaken rond de RES. PBL analyseert of met de voorstellen van de 30 energieregio’s het doel van 35 terawattuur (TWh) nog steeds binnen bereik is, en kijkt daarbij naar de ontwikkelingen rond de thema’s ruimtelijke inpassing, maatschappelijk draagvlak en capaciteit van het elektriciteitsnetwerk. De PBL monitor is naar verwachting eind 2023 gereed. | 4 | Kamerstuk 32 813, nr. 1166 |
Evaluatie SDE+ | ex-post | 2022 | 4 | Kamerstuk 31 239, nr. 343 | |
Evaluatie TSE-Mooi/DEI+/HER | ex-post | 2023 | Evaluatieonderzoek is afgerond. Kamerbrief wordt geschreven. Wordt naar verwachting medio juni 2023 naar de Kamer gestuurd. | 4 | |
Evaluatie Energie Investeringsaftrek (EIA) | ex-post | 2023 | De evaluatie behelst de jaren 2017-2021 en is in maart jl. afgerond. Momenteel wordt gewerkt aan de kabinetsreactie op het rapport. Deze zal in juni naar de TK gaan. EIA valt onder de gezamenlijke verantwoordelijkheid van FIN en EZK. | 4 | |
Subsidieregeling Coöperatieve Energieopwekking (SCE) | ex-post | 2025 | 4 | ||
Evaluatie SDE++ | ex-post | 2023 | De evaluatie richt zich op de eerste drie jaren waarin de SDE++ is verbreed naar het kosteneffectief verminderen van CO2-uitstoot (2020-2022). In de evaluatie wordt gekeken naar de doeltreffendheid, doelmatigheid en consistentie van de regeling. | 4 | |
Investeringssubsidie Duurzame Energie (ISDE) | ex-post | 2026 | 4 | ||
Sectorevaluatie CO2-reductieaanpak energie-intensieve Industrie | ex-ante | 2021 | Hierbij is aangesloten bij een door de OECD uit te voeren onderzoek in 2020/21 voor EZK en DG Reform van de Europese Commissie naar het Nederlandse CO2- reductiebeleid voor de Nederlandse industrie (informele ex-ante beleidsdoorlichting). | 2 en 4 | Policies for a climate-neutral industry; lessons from the Netherlands |
Evaluatie Regeling Indirecte kostencompensatie ETS (IKC-ETS) | ex-post | 2022/2023 | 2 en 4 | ||
Speelveldtoets impact klimaatbeleid industrie | ex-ante | 2022 | Betreft een bijlage bij het Belastingplan 2023 | 2 en 4 | Kamerstuk 36 202, nr. 6 |
Speelveldtoets impact klimaatbeleid industrie | ex-ante | 2023 | 2 en 4 | ||
Evaluatie Subsidie Versnelde Klimaatinvesteringen Industrie (VEKI) | ex-post | 2024 | 2 | ||
Evaluatie minimum CO2-prijs elektriciteitsopwekking | ex-post | 2024/2025 | In samenwerking met FIN; EZK heeft het voortouw. Binnen 3 jaar na inwerkingtreding is er een evaluatie van de wet (maart 2022 inwerking getreden); dit is wettelijk vastgelegd. Voor het belastingplan 2024 is er een tussenevaluatie die alleen naar het prijspad van de wet kijkt (zie Kamerstuk 35 216, H). | 4 | |
Evaluatie nationale CO2-heffing industrie | ex-post | 2024 | In samenwerking met FIN; EZK heeft het voortouw. | 2 en 4 | |
MKB-impacttoets | overig | 2020 | 4 | Kamerstuk 32 637, nr. 423 | |
Evaluatie Klimaatfonds | ex-post/ex-durante | 2027 | In het wetsvoorstel Klimaatfonds wordt voorgesteld dat de Minister binnen vier jaar na de inwerkingtreding van deze wet een evaluatieverslag uitbrengt over de doeltreffendheid en de effecten van deze wet in de praktijk. Het plan is om al in 2026 een integrale evaluatie te laten plaatsvinden die in 2027 wordt afgerond. Met deze van andere fondsen afwijkende evaluatietermijn kunnen de inzichten uit de evaluatie nog worden gebruikt voor de begrotingen van 2028 tot en met 2030. In deze integrale evaluatie staat het functioneren van het fonds als geheel centraal, bijvoorbeeld de zorgvuldigheid van het besluitvormingsproces. Daarbij wordt zoveel mogelijk aangesloten bij de systematiek van evaluatie van het klimaatbeleid en de Strategische Evaluatie Agenda (SEA). | 4 | |
Thema | Type onderzoek | Afronding | Toelichting onderzoek | Begrotings-artikel | Vindplaats |
|---|---|---|---|---|---|
Evaluaties van herziening in regelgevend kader (o.a. Energiewet en Warmtewet) | Synthese | 2029 | Betreft synthese van evaluaties van gewijzigde Elektriciteit- en gaswet en Warmtewet. | 4 | |
Toelichting met stand van inzicht: | |||||
De nieuwe Energiewet (wetsvoorstel tot vervanging van de Elektriciteit en Gaswet) is in voorbereiding. Deze wet zal naar alle waarschijnlijkheid vijf jaar na inwerkingtreding (ca. 2024) geëvalueerd worden. Dit zal waarschijnlijk in 2029 gebeuren. Ook de nieuwe Warmtewet (Wet Collectieve Warmtevoorziening) is nog in voorbereiding en zal naar verwachting medio 2024 in werking treden. Deze wet zal net als de Energiewet naar alle waarschijnlijkheid vijf jaar na inwerkingtreding geëvalueerd worden. | |||||
Instrumentevaluaties / monitor: | |||||
Evaluatie N-1 (Besluit uitvalsituaties hoogspanningsnet) | ex-post | 2023 | Verwachte oplevering zomer 2023. | 4 | Kamerstuk 29 023, nr. 443 |
Evaluatie totstandkoming toetsing Investeringsplannen landelijke netbeheerders | ex-post | 2022 | 4 | Kamerstuk 29 023, nr. 305 | |
Derde structuurschema Elektriciteitsvoorziening (SEV III) | overig | 2020 | 4 | Kamerstuk 31 239, nr. 317 | |
Evaluatie Regeling gebiedsaanwijzing gasaansluitplicht | ex-post | 2020 | 4 | Kamerstuk 34 627, nr. 51 | |
Evaluatie Regeling Duurzame Scheepsbouw | overig | 2023 | 4 | ||
Evaluatie Besluit experiment afwijken van de Elektriciteitswet 1998 voor decentrale opwekking van duurzame elektriciteit | overig | 2021 | 4 | Kamerstuk 31 239, nr. 335 | |
Voortzetting gaswinning uit kleine velden op zee en op land | overig | 2020 | 4 | Kamerstuk 35 462, nr. 3 | |
Evaluatie Rekenmeesterfunctie en Socio-economisch Energieonderzoek | overig | 2020 | 4 | Evaluatie Rekenmeesterfunctie en Socio-economisch Energieonderzoek | |
Expertisecentrum Warmte | ex-post | 2021 | 4 | Het Expertise Centrum Warmte is geëvalueerd - Expertise Centrum Warmte | |
Evaluatie EBN | ex-post | 2023 | 4 | Kamerstuk 28 165, nr. 396 | |
WarmtelinQ | ex-post | 2024 | 4 | ||
Garantieregeling Geothermie | ex-post | 2023 | 4 | ||
Vulmaatregelen gasopslag | ex-post | 2023 | Zoals verplicht op grond van de Verordening gasleveringszekerheid wordt het BHG in 2023 op basis van een evaluatie geactualiseerd (Kamerstuk 29 023, nr. 418). In de loop van 2023 komt het kabinet met een langetermijnvisie over de inzet van de Nederlandse gasopslagen (Kamerstuk 29 023, nr. 384). | 4 | |
Onderzoek naar impact beleidsopties waterstof-instrumentarium op ontwikkeling van de waterstofmarkt | ex-ante | 2023 | Het doel van het onderzoek is het kwalitatief en kwantitatief onderzoeken van een aantal beleidsmixen bestaande uit productiesubsidie, een afnameverplichting en vraagsubsidies (allemaal voor hernieuwbare waterstof) met betrekking tot het waterstofinstrumentarium op 1) de ontwikkeling van vraag en aanbod van waterstof in 2030 en 2035, 2) de concurrentiepositie van de Nederlandse industrie, 3) potentiële verdringing van andere verduurzamingsopties voor bedrijven. | 4 | |
IPCEI waterstof | ex-post | 2025/2026 | De evaluatie start uiterlijk 2025 (Kamerstuk 32 813, nr. 972). | 4 | |
Evaluatie Energiewet | ex-post | 2029 | 4 | ||
Evaluatie Wet collectieve warmtevoorziening | ex-post | 2029 | 4 | ||
Thema | Type onderzoek | Afronding | Toelichting onderzoek | Begrotings-artikel | Vindplaats |
|---|---|---|---|---|---|
Een veilig Groningen met perspectief | Overig | 2023 | Parlementaire enquête aardgaswinning Groningen | 5 | Kamerstuk 35 561, nr. 5 |
Kamerstuk 35 561, nr. 17 | |||||
Toelichting met stand van inzicht: | |||||
In verband met de parlementaire enquête aardgaswinning Groningen is de geplande beleidsdoorlichting komen te vervallen. De parlementaire enquêtecommissie die onderzoek gaat doen naar de aardgaswinning in Groningen is op 11 februari 2021 ingesteld. De commissie voert haar werkzaamheden uit op basis van een onderzoeksvoorstel (Kamerstuk 35 561, nr. 2) dat op 9 februari 2021 is goedgekeurd door de Tweede Kamer. Het eindrapport «Groningers boven gas» is op 24 februari 2023 aangeboden aan de Tweede Kamer. | |||||
Instrumentevaluaties / monitor: | |||||
Evaluatie Tijdelijke wet Groningen (inclusief Instituut Mijnbouwschade Groningen) | ex-post | 2022 | 5 | Kamerstuk 35 250, nr. 45 | |
Evaluatie Commissie Bijzondere Situaties door Kennisplatform Leefbaar en Kansrijk Groningen | ex-post | 2022 | 5 | ||
Waardevermeerderingsregeling i.c.m. schademeldingen | ex-post | 2024 | Regeling is verlengd tot en met 8 oktober 2023. De evaluatie is doorgeschoven en start in 2023. | 5 | |
Woonbedrijf | ex-post | 2024 | 5 | ||
Subsidieregelingen Bestuurlijke afspraken | ex-post | 2024 | 5 | ||
Meerjarenplanning van overige geplande evaluaties/doorlichtingen die niet of deels onder voornoemde thema's vallen:
Thema | Type onderzoek | Afronding | Toelichting onderzoek | Begrotings-artikel | Vindplaats |
|---|---|---|---|---|---|
Doorlichting Agentschap AT | overig | 2020 | 1, 4 | ||
Doorlichting Agentschap RDI | overig | 2025 | 1,4 | ||
Doorlichting Agentschap DICTU | overig | 2022 | 40 | ||
Doorlichting Agentschap Nea | overig | 2023 | 4 | Kamerstuk 25 268, nr. 214 | |
Doorlichting Agentschap RVO | overig | 2022 | 1,2,3,4 en 5 | ||
Evaluatie ZBO's: | Zie planning in bijlage 1: ZBO's en RWT's |