Het doel van dit artikel is inzicht bieden in het verwerven en instandhouden van alle infrastructuur en vastgoed van Defensie. De verwerving wordt nader uitgesplitst in de voorbereidings-, onderzoeks- en realisatiefase. De instandhouding is gerelateerd aan de beleidsdoelen en -instrumenten, zoals beschreven in beleidsartikel 8 (Defensie Ondersteuningscommando) van de Begroting Hoofdstuk X. Ook vallen over-/ onderprogrammering en de ontvangsten van infrastructuur en vastgoed onder dit artikel. Naast de infrastructuur en vastgoed van Defensie wordt ook NAVO-vastgoed in Nederland begroot binnen dit artikel.
De minister is verantwoordelijk voor de aanschaf en instandhouding van infrastructuur en vastgoed van Defensie en de afstoting van overtollige infrastructuur en vastgoed. Het Rijksvastgoedbedrijf (RVB) is de opdrachtnemer voor het uitvoeren van de door Defensie uitgegeven opdrachten.
In het vastgoeddomein wordt verder gegaan met de concentratie, vernieuwing en verduurzaming van het vastgoedportfolio zoals uiteengezet in het strategische vastgoedplan 2022 en de uitvoeringsagenda Duurzaamheid. Zo blijft Defensie kazernes en vliegbases revitaliseren met als doel dat deze gedurende lange termijn betaalbaar blijven voldoen aan de organisatiebehoefte, duurzaamheidsdoelstellingen, wet- en regelgeving.
Voor het vastgoeddomein geldt dat Defensie de doelen en de aanpak volgt die zijn opgenomen in het strategische vastgoedplan 2022 waarover de Tweede Kamer in december 2022 is geïnformeerd. De twee onderstaande DMP A-brieven voor projecten met een budget van meer dan € 250,0 miljoen die sinds de ontwerpbegroting van vorig jaar zijn verzonden geven hier uitvoering aan.
Het betreft het project Revitaliseren Johannes Postkazerne in Havelte (Kamerstuk II 36124, nr. 37) en het project Revitalisering vliegbasis Woensdrecht (Kamerstuk II 27830, nr. 421). Beide projecten hebben een projectbudget van € 250,0 miljoen tot € 1,0 miljard. De stand van zaken van dit project en lopende projecten binnen dit artikel zijn terug te vinden in het meest recente DPO (Kamerstuk II 27830, nr. 435) en diens afwijkingsrapportage.
2023 | 2024 | 2025 | 2026 | 2027 | 2028 | 2029 | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Art. | Verplichtingen | 828.239 | 1.101.436 | 1.373.366 | 2.274.483 | 2.070.320 | 1.968.742 | 1.799.823 |
Uitgaven | 865.706 | 965.562 | 826.758 | 1.615.774 | 1.389.361 | 1.380.221 | 1.599.253 | |
5.11 | Verwerving | 412.224 | 637.812 | 954.940 | 1.940.528 | 1.713.391 | 1.560.789 | 1.365.383 |
Opdrachten | 412.224 | 637.812 | 954.940 | 1.940.528 | 1.713.391 | 1.560.789 | 1.365.383 | |
Verwerving: voorbereidingsfase | 0 | 14.667 | 68.093 | 909.989 | 760.406 | 839.415 | 940.264 | |
Verwerving: realisatie | 412.224 | 623.145 | 886.847 | 1.030.539 | 952.985 | 721.374 | 425.119 | |
5.12 | Instandhouding | 453.482 | 544.101 | 507.301 | 504.999 | 507.311 | 513.639 | 515.912 |
Opdrachten | 453.482 | 544.101 | 507.301 | 504.999 | 507.311 | 513.639 | 515.912 | |
Instandhouding Infrastructuur | 453.482 | 544.101 | 507.301 | 504.999 | 507.311 | 513.639 | 515.912 | |
5.16 | Over-/ onderprogrammering | 0 | ‒ 216.351 | ‒ 635.483 | ‒ 829.753 | ‒ 831.341 | ‒ 694.207 | ‒ 282.042 |
Fonds | 0 | ‒ 216.351 | ‒ 635.483 | ‒ 829.753 | ‒ 831.341 | ‒ 694.207 | ‒ 282.042 | |
Fonds | 0 | ‒ 216.351 | ‒ 635.483 | ‒ 829.753 | ‒ 831.341 | ‒ 694.207 | ‒ 282.042 | |
Ontvangsten | 26.917 | 28.240 | 28.240 | 28.240 | 28.240 | 28.240 | 28.240 | |
2030 | 2031 | 2032 | 2033 | 2034 | 2035 | 2036 | 2037 | 2038 | 2039 | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Art. | Verplichtingen | 1.249.779 | 1.025.648 | 962.602 | 888.728 | 816.883 | 815.148 | 799.284 | 822.402 | 789.783 | 831.879 |
Uitgaven | 1.480.324 | 1.513.846 | 1.530.686 | 1.507.784 | 1.136.137 | 1.154.004 | 1.104.120 | 1.121.270 | 1.112.223 | 1.113.470 | |
5.11 | Verwerving | 783.925 | 558.289 | 489.688 | 416.856 | 361.316 | 334.979 | 311.582 | 327.876 | 295.509 | 338.823 |
Opdrachten | 783.925 | 558.289 | 489.688 | 416.856 | 361.316 | 334.979 | 311.582 | 327.876 | 295.509 | 338.823 | |
Verwerving: voorbereidingsfase | 367.651 | 202.828 | 176.287 | 98.366 | 62.288 | 49.880 | 36.233 | 52.784 | 22.297 | 57.536 | |
Verwerving: realisatie | 416.274 | 355.461 | 313.401 | 318.490 | 299.028 | 285.099 | 275.349 | 275.092 | 273.212 | 281.287 | |
5.12 | Instandhouding | 513.444 | 514.570 | 518.658 | 518.031 | 501.535 | 501.726 | 501.701 | 501.509 | 501.266 | 493.401 |
Opdrachten | 513.444 | 514.570 | 518.658 | 518.031 | 501.535 | 501.726 | 501.701 | 501.509 | 501.266 | 493.401 | |
Instandhouding Infrastructuur | 513.444 | 514.570 | 518.658 | 518.031 | 501.535 | 501.726 | 501.701 | 501.509 | 501.266 | 493.401 | |
5.15 | Onzekerheidsreservering | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Fonds | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Fonds | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
5.16 | Over-/ onderprogrammering | 182.955 | 440.987 | 522.340 | 572.897 | 273.286 | 317.299 | 290.837 | 291.885 | 315.448 | 281.246 |
Fonds | 182.955 | 440.987 | 522.340 | 572.897 | 273.286 | 317.299 | 290.837 | 291.885 | 315.448 | 281.246 | |
Fonds | 182.955 | 440.987 | 522.340 | 572.897 | 273.286 | 317.299 | 290.837 | 291.885 | 315.448 | 281.246 | |
Ontvangsten | 28.240 | 28.240 | 28.240 | 28.240 | 28.240 | 28.240 | 28.240 | 28.240 | 28.240 | 28.240 |
2025 | |
---|---|
juridisch verplicht | 9,5% |
bestuurlijk gebonden | 0,0% |
beleidsmatig gereserveerd | 90,5% |
nog niet ingevuld/vrij te besteden | 0,0% |
Verplichtingen
De geraamde verplichtingen op artikel 5 betreffen verplichtingen voor alle instrumenten met uitzondering van de ontvangsten. De raming van de verplichtingen is gebaseerd op het verwachte moment dat in het kader van een DMF-gerelateerde activiteit een overeenkomst wordt getekend. Het moment waarop een contract daadwerkelijk wordt getekend of als een juridisch bindende overeenkomst wordt aangegaan, is afhankelijk van diverse factoren. Definitieve politieke besluitvorming over de reikwijdte en fasering van een project, samenwerking met derden en onderhandelingen met leveranciers, kunnen leiden tot een ander moment van het aangaan van de verplichting dan bij de begroting is voorzien.
Uitgaven
Het aandeel juridisch verplicht heeft betrekking op de levering van goederen en/of diensten waarvoor Defensie een financiële verplichting is aangegaan die leidt tot toekomstige kasuitgaven. Voor 2025 gaat het naar verwachting om 9,5% van het uitgavenbudget. Het resterende deel, 90,5% van dit artikel is beleidsmatig gereserveerd voor verwerving en instandhouding, waarvan het aangaan van de juridische verplichting wordt voorbereid.
Verwerving infrastructuur en vastgoed
Dit instrument heeft betrekking op de geraamde uitgaven voor de verwerving en afstoting van Infrastructuur en vastgoed. Voor projecten in voorbereidingsfase wordt de behoeftestelling uitgewerkt. Hierna wordt gerelateerd projectbudget overgeheveld naar de (vervolg)onderzoeksfase of realisatiefase.
Onderstaande tabel geeft een overzicht van de infrastructuur en vastgoed projecten boven de € 50 miljoen die zich in de realisatiefase bevinden. Dit betekent dat de opdracht voor verwerving aan de uitvoeringsorganisaties is gegeven. In onderstaande tabel wordt ook weergegeven wat het projectbudget van deze projecten is en hoe dit projectbudget over de jaren verdeeld is, tenzij dit commercieel vertrouwelijke informatie is.
Figuur 6
De toelichtingen over de reeds bestaande projecten zijn te lezen in het DPO dat op Verantwoordingsdag met uw Kamer is gedeeld (Kamerstuk II 27830, nr. 435). Het kasritme van de middelen die voor 2024 aan de begroting zijn toegevoegd, past echter niet bij het absorptievermogen van onder andere het Rijksvastgoedbedrijf. Een deel van dit budget zal daarom worden doorgeschoven naar 2025 of latere jaren.
Instandhouding infrastructuur en vastgoed
De geraamde uitgaven dienen voor de instandhouding van het vastgoed en de infrastructuur van Defensie. De omvang van de vastgoedportefeuille van Defensie is bijna 6 miljoen m2 bebouwd vloeroppervlak verdeeld circa 447 locaties in binnen- en buitenland. De portefeuille omvat circa 11.000 gebouwen. Daarnaast bezit Defensie circa 342 miljoen m2 terrein, waarvan circa 260 miljoen m2 aan oefen- en schietterreinen. Defensie gebruikt bovendien ook indirect ruimte: geluidsruimte om te kunnen vliegen en veiligheidszones rondom bijvoorbeeld munitieopslag.
Over-/onderprogrammering infrastructuur en vastgoed
In het DMF wordt gewerkt met het instrument overprogrammering. Op de begroting kan zich dit uiten in negatieve standen op het artikelonderdeelniveau. Er vindt geen realisatie plaats op dit instrument. Gedurende het jaar zullen onstane vertragingen/versnellingen op individuele projecten worden verwerkt op dit instrument.
In de materieelagenda wordt inhoudelijk ingegaan op de over-/onderprogrammering in het DMF.
Ontvangsten
De verkoopopbrengsten infrastructuur en vastgoed hebben betrekking op de opbrengsten van de af te stoten objecten. Het overtollig vastgoed wordt in vrijwel alle gevallen eerst op basis van het Kader Overname Rijksvastgoed (KORV) door het RVB ingekocht. Incidenteel vinden nog verkopen onder de oude werkwijze plaats.