Het doel van het Nationaal Groeifonds

Het doel van het Nationaal Groeifonds is het beschikbaar stellen van financiële middelen voor extra investeringen om het duurzaam verdienvermogen van Nederland te vergroten. Met «duurzaam verdienvermogen» wordt bedoeld: het bruto binnenlands product (de totale toegevoegde waarde van alle in een land geproduceerde goederen en diensten) dat Nederland op de lange termijn op structurele basis kan genereren, met oog voor een economische, sociale en milieuvriendelijke duurzame toekomst voor de aarde en voor huidige en toekomstige generaties. Daarbij wordt uitgegaan van een tijdshorizon van twintig tot dertig jaar. De investeringen moeten betrekking hebben op (1) kennisontwikkeling of (2) onderzoek, ontwikkeling en innovatie.

Bij de introductie van het Nationaal Groeifonds werd een bedrag van € 20 mld beschikbaar gesteld voor de periode 2021-2025. In het hoofdlijnenakkoord is besloten om het Nationaal Groeifonds uit te faseren en de vierde en vijfde ronde te laten vervallen. De afspraken ten aanzien van de eerste, tweede en derde ronde worden nagekomen.

De huidige verdeling van de middelen van het Nationaal Groeifonds is weergegeven in tabel 1.

Er zijn vier wijzigingen in deze verdeling ten opzichte van de 1^e suppletoire begroting 2024.

Ten eerste zijn in de tabel vijf omzettingen verwerkt die volgen uit de Kamerbrief over aanvullende advisering over zes projecten uit de eerste, tweede en derde indieningsronde (Kamerstuk 36 410 L, nr. 15).

Ten tweede is de verlaging van het budget van het Nationaal Groeifonds naar aanleiding van het hoofdlijnenakkoord erin verwerkt. Beide worden budgettair verwerkt in deze begroting.

Ten derde is het project Rail Gent-Terneuzen overgedragen aan het Mobiliteitsfonds. Dit project is in de tweede beoordelingsronde ingediend onder de toen nog bestaande pijler Infrastructuur van het NGF. Deze pijler werd vervolgens opgeheven als gevolg van het coalitieakkoord van kabinet-Rutte IV. Omdat hiertoe werd besloten nadat alle projecten voor de tweede ronde al waren ingediend, werd het project toch beoordeeld. Het kreeg een voorwaardelijke toekenning. Inmiddels is deze omgezet in een definitieve toekenning, zijn de middelen overgeheveld naar de begroting van I&W en is artikel 3 (Infrastructuur) van de NGF-begroting definitief opgeheven. Infrastructuurprojecten zijn geen onderdeel van de tijdelijke wet Nationaal Groeifonds, die opgesteld werd na het opheffen van de pijler Infrastructuur. Om die reden is besloten het project nu ook formeel over te dragen aan het Mobiliteitsfonds, net als infastructuurprojecten uit de eerste beoordelingsronde van het NGF. Er zal derhalve over dit project geen verantwoording meer worden afgelegd aan de fondsbeheerders van het NGF. Indien het project onverhoopt geen doorgang vindt, vloeien de dan nog onbestede middelen weer terug naar de onverdeelde middelen van het NGF (en is er dus sprake van een ontvangst van het NGF uit het Mobiliteitsfonds).

Tot slot wordt van de € 130 mln voor de ACS-landen en Caribisch Nederland € 50 mln afgeboekt en € 80 mln overgeheveld naar de begroting van Koninkrijksrelaties ten behoeve van drie projecten in de Caribische delen van het Koninkrijk.

Uitvoering projecten eerste, tweede en derde ronde

Er is in totaal over 50 projecten positief besloten in de drie indieningsrondes van het fonds. Hiermee is € 11,2 mld mee gemoeid. Het betreft grote, meerjarige programma’s met een gemiddelde looptijd van 5 tot 10 jaar. Het beheer van deze NGF-projecten staat centraal in 2025. Vanuit fondsbeheer zal er waar nodig, op basis van advies van de Adviescommissie Nationaal Groeifonds, aanvullende besluitvorming over deze projecten plaatsvinden in 2025. Daarnaast zullen projecten ondersteund worden met kennis en expertise ten behoeve van een optimale uitvoering.