In 2012 bedraagt het effect van beleidsmaatregelen op de belastingen en premieontvangsten 2,9 miljard euro. Dit betreft een saldo van vele maatregelen en betreft zowel maatregelen van dit kabinet als effecten van maatregelen van vorige kabinetten.
Beleid met betrekking tot de premies werknemersverzekeringen (waaronder de zorgpremies) zorgen voor 1,0 miljard euro hogere ontvangsten. Dit betreft in 2012 met name hoger WW-sectorfondspremies. Bij de belastingen en premies volksverzekeringen zorgen maatregelen voor 1,8 miljard euro hogere ontvangsten. Het grootste deel van dit effect betreft het aflopen van de maatregelen willekeurige afschrijving over 2009 en 2010 die door vorige kabinetten zijn genomen (1,3 miljard euro). Daarnaast leiden de maatregelen van het huidige kabinet per saldo tot hogere ontvangsten in 2012. De fiscale maatregelen uit het regeerakkoord leiden tot 0,5 miljard hogere ontvangsten. De rest van de beleidsmatige toename van de ontvangsten 2012 betreft het saldo van grondslagverbredende maatregelen (vpb) en diverse lastenverlichtende maatregelen voor burgers en bedrijven.
In tabel 2.3.1 wordt het effect van de beleidsmaatregelen (oftewel de endogene mutatie) op de ontvangsten in 2012 per belastingsoort getoond. Dit effect betreft zoals gezegd zowel beleid van vorige kabinetten en die in 2012 nog een op- of neerwaarts effect hebben in 2012 ten opzichte van 2011, als om beleid van het huidige kabinet. Zo betreft de autonome mutatie van – 0,2 miljard euro bij de belastingen op milieugrondslag de afschaffing van de grondwaterbelasting en de afvalstoffenheffing en de autonome mutatie van 0,3 miljard euro bij de bankbelasting de invoering van deze belastingsoort.
De autonome mutatie bij de loon- en inkomensheffing van in totaal 0,8 miljard euro is het resultaat van vele minnen en plussen. Zo leidt het aflopen van de eerder genoemde maatregelen willekeurige afschrijving over 2009 en 2010 ook bij de inkomensheffing tot positieve kasontvangsten in 2012. Dit betreft het deel met betrekking tot IB-ondernemers. Bij de loonheffing betreft het effect van de autonome mutatie met name het afschaffen van de spaarloonregeling respectievelijk de arbeidskorting ouderen.
Tabel 2.3.2 geeft een overzicht van het budgettaire beslag van beleidsmaatregelen op zowel kas- als transactiebasis en tevens het effect daarvan op de lastenontwikkeling in 2012. Het verschil tussen het totale effect van het beleid op de ontvangsten en de lastenontwikkeling wordt veroorzaakt doordat sommige maatregelen wel gevolgen hebben voor de inkomsten maar niet relevant zijn voor de lastenontwikkeling. Zo is de zorgtoeslag vanwege de directe koppeling met de nominale premie wel relevant voor de lastenontwikkeling, maar betreft dit geen belasting- en premieontvangsten. Hetzelfde geldt voor de lasten voor de lokale overheden (OPL) en de bruteringscorrectie. Deze zijn wel relevant voor de lastenontwikkeling, maar niet voor de belasting- en premieontvangsten Rijk.. Het omgekeerde geldt ook: de eerder genoemde afschaffing van de BU is wel relevant voor de kasontvangsten, maar niet relevant voor de lastenontwikkeling. Daarnaast zijn er ook verschillen tussen het transactiemoment van belasting- en premieontvangsten en het moment waarop de betreffende belasting of premie daadwerkelijk in kas wordt ontvangen.
Belastingen en premies kas | Belastingen en premies op transactiebasis | Totaal lasten | |
---|---|---|---|
Zorgpremies | 645 | 637 | 637 |
Zorgtoeslag | 0 | 0 | 556 |
Koopkracht | – 642 | – 402 | – 402 |
Liquiditeitsverruiming | 721 | 1 399 | 270 |
Invoeren bankbelasting | 300 | 300 | 300 |
Innovatie | – 316 | – 304 | – 304 |
Vpb grondslagverbreding | 523 | 949 | 449 |
Sectorfondspremies/Sociale premies | 699 | 699 | 1 013 |
Regeerakkoord (exclusief bedrijfslevenenveloppe) | 552 | 660 | 660 |
Afschaffen spaarloon (lh-deel) en arbeidskorting ouderen | 457 | 508 | 508 |
OPL en Brutering | 0 | 0 | 49 |
Afschaffen kleine belastingen | – 221 | – 221 | – 221 |
Rest | 160 | 228 | – 24 |
Totaal Beleidsmaatregelen 2012 | 2 878 | 4 453 | 3 490 |